장음표시 사용
141쪽
lthrare hic non oportet, quia tu hoc scis in libro Sanitatis. Sed quod hie est optirnum sunt aliquante distinctiones eorum, qus e re corpore egrediunrur. & dici mus v eseuntium a corpore sunt diis species. Vna est, cuius eκitus est naturalis:
sicut urin Astercoris A sputi.& alia e st, cuius eκitus naturalis non est: sicut sano guis, Sc quorundam membrorum Partium .
De his, cime egrediuimur a corpore, P ae aegritudines*
Ccidentia vero eκitus eius,quod eκitum habet naturalem, non signuficii pro maiori parte nisi quiditatem aegritudinis, vel caulam.& iasti
- de illis secuti sumus. Sed res, s e Nilum non hahent naturalem. signi ficant membrum sprum pro maiori parte.et quod hic dicere volumus, signum eκitus nugii inis. Et dicimus . sanguis eNiens, aut eκit a superiori-hus partibus corporis . aut a partibus inferioribus. Et qui a partibus eκit superioribus, aut eκit per os,& cum sputo: aut cum Talaatione. 8e a coIatorio prouenit: aut a stomacho,& fit cum vomitu: aut a pectore, vel pulmone, de fit cum tussi.
Sed qui a palmone prouenit est quantitate multus,& simul & semel proiicitur,& sine dolore,& est arteria lis. Sed qui a pectore prouenit, est cum dolore, Mest paucus,& simul Sc se ines non eκit,& colorem sanguinis pulmonis non hahet eκcepto v ab aliqua eκeat arteria:& in eo sunt guttς coagulati. Et aliqua do a capite descendit.& mouet tussim . A autumnalie aliqui ut a pulmone desce, dat: sed ab eo diuersificatiir in substatia & colore,quia pro maiori parte est sano suis coagulatus. 8c adhuc significatio sumitur a sἰgnis repletionis cerebri. Et aliis quando a gutture prouenit, et cognoscitur per dolorem spatularum. Sed sanguis. qui a partibus inferioribus corporis sgreditur, aliquando ab orificiis venarumani egreditur. 8c natura hoc utor per viam euacuationis, in ilimia quant state, aut qualitate ere uberat.& hoc cognoscitur ah accidentibus orificiorum alii euenientibiis. 8c hoc idem si superfluat, non est laudabilis. Et aliquando ner eandeviam egreditur sanguis propter apostemata, aut intestinorum vaeerationem aut Propter virtutis hepatis debilitarem, aut .ppter malam sanguinis qualitatem. qua natura beneficio mundificationis e Npellit. Et communicat sanguis e Nies ah in
testinis,& promer debilitatem hepatis in hoc, quia ambo loturs carnis assimilatur. Et proprium signum in intestinorum ulceratione est dolor sensi huis in me Drosgrotante,& cp paulatim sanguis egreditur, quia superfluitatibiita est admi rus. Item qui ab hepate piovenit, ab accidenti s proprie debilitatem hepa- iis significa mibus cognoscitur,&rane dolor est, sed quod e Apellit hepar propter marinam ipsius, cognostitur per colorem , quia est sanguis niger adustus. Sed sanguis , qui cN viis vrinc egreditur, aliquando a vesica prouenit, aliqua nodo a renibus , M aliquando ab hepatis gibbositate. Et qui eκ renibus eκit. egreditur propter duas causas, aut propter Vens apertionem, aut propter ipsorum renum scissuram e sicut accidit propter lapides in eis generatos: quia mul. toties in eorum substantia generatur , sicut dicit Gale. 8c postea lacerant lapides ipsorum carnes, & egrediuntur.& qn hoc accidit,dolor incipit in loco ip- ,& durat quousque virtus erupitlsiua e Npellit ipsos.et Vt plurimu generatur in concauitatibus ipsorum po separarive Virtutis debilitate, qus separare non potaquosam parte e X qua renes nutriuntur a Parie terrestri. Et aliqn generatur ire virtutis assimilarius deiblitatem,qus parte, ere qua membrum nutriri debet, nopol alsimilare,& sic ad lapidem conuertitur,&non ad partem renum: aut vesiis cs conuertione habet. Et hoc accidit propter sortem caliditatE M siccitatem, aut propter frigiditatem Sc siccitatesicut accidit in superfluitatibus, qus in aqur ca natibus colliguntur.& aliquando accidit propter grossorum ciborum , &terre sirium usum.& aliquando hς caust omnes inlimul aggregatur. Item adhuc sanguis ere renibus egreditur propter virtutis nutritius debilitate. quod est, quia nutriri non possunt en humiditate sanguinea in eis existente, bed harum pusio
142쪽
A num disserentis hς sunt. quia qur a debilitate renum causatur, ab accidentibus
renibus superuenientibus cognoscitur: scuta colore,qui eis accidit propter mala compleκionem,& totius corporis maciem.& coitus debilitatem. Et differentia illius sanguinis, lus fit propter apertionem vens, ab eo, qui propter virtutis nuo
eritins fit debilitate est quia qui egreditur propter vens apertionem, ponit Uri nam talem, qualis fit sanguis ab ipso rei principio. sed qui a debilitate prouenit
renum, loturae carnis assimilatur. & hoc idem in principio valet, neque subito apparet. Et differentia inter sanguinem eκ scissura vens prouenientem, tu sano guinem e re orifficiis eκeunte, est,quia qui ere orificiis egreditur, sine dolore est. quemadmodum sanguis ere naribus eκiens:& quieκ scissura,eκitum cum dolore habet. Item qui eκ vesica prouenit, semper cum dolore egreditur.quod est uasanguis eκ hoc membro ut plurimum egreditur propter humores acutos ipsum Iacerantes. Et qui a gibbositate hepatis egreditur, ab accidentibus debilitatem hepatis denotantibus cognoscitur. Sed accides, quod fluκus ventris nominatur. quanqua de eo Gal. sufficienter non sit locutus: declaratum tamen est in Aegritudinum libro Q sit ab intestinorum hepatis, M stomachi debilitate, & aliquando a debilitate membrorum totius corporis. & cum hic dico debilitatem, mala membrorum sine materia complereionem intendo. Et similiter propter malam compleκionem materialem fisc accidentia fieri possunt: hoc est propter mateoriam in quolibet istorum membrorum, aut in pluribus collectam. & tunc haec mala complereio solum membrum aegrum lion significabit,sed etiam ipsius causam denotabit. Et incipiendum est a lignis,qusqn huic euacuationi coniunguntur, membrum hoc grum significant propter ipsorum differetias . Et dicimus ιν differentia,qus est iter fiureum ventris, qui ab sgritudine materiali fit in aliquo membro, vel in pluribus & inter fluNum, qui an aegritudine fit non materiali. est . quia ilis, qui ab cgritudine fit materiali, habet manifestum eκitum humoris ipsum facientis cum egestione.& si fit sine materia. non sic manifestatur. Et de hes scire, ν s a stomacho prouenerit, ab accidentibus stomacho superuenientia hus, . manifestatur stomacho habente complere ione malam materialem , aut non materiale. dc cum hoc penitus coniungitur mora cibi in stomacho pauca, quod est,quia qui a stomacho prouenit est propter una duarum rerum: aut pro pter virtutis e M pulsius festinationem, ut citius cκpellat et aut propter retentius debilitate, Vt non retineat.& quodcunq; horu fuerit, necesse est ut pauca cibi insomacho fiat mora. Et ali in accidit, ut fluκus ab intestinis rueniat,sicut dicta est:& dioe ah accidentibus intestinis superuenientibus cognoscitur z dc quia in stomacho ca festinantis supradicts non est, sed in ipso cibus tempore naturali moratur. Et qui ab hepare aut venis .puenit, aut ab liquibus aliis inebris pro uenit, ut a capite,& his similibus, cognoscitur si materialis est . similiter a signis ficantibus dominium humoris in me bro,& ab accidentibus illi mebro propriis. aut ab ipsius operationibus. Aueneoar enim testificatur de illo. qui fluκu chronicum patiebatur, v fluκus iste in hora somni fortificabatur . Sc in hora vigiliarum alleuia hatur.& per hoc arguebat. . humor hoc faciens esset in cerebro re suam intentionem in curando cerebrum adhibuit, de curatus est. Et ego ea nodem rem isti similem feci in quodam fluκum ventris patiente: quia medicatus a multis Medicis,& a me longo tempore suit,& nihil proficui habebat, ita v de ipsius salute desperaui, sed ipsum visitabam sicut amicum . & quia magnus erat. tandem percepi vi uni eκ suis brachiis, alio frigidius, & macrius: & autumaul ob hoc.u, fluκus ab illo brachio ortum habuit: eo in virtutes ipsius membri, attractiva,& digestiua deperditae ement propter malam comple Nionem frigidam non materialem super ipsum dominantem. Et ego intentionem mea ad illud mEhrum calefaciendum apposui: cum fricationibus, balneis,& similibus Iocalibus
reducere honam & naturalem humiditatem conatus sui:& postea mentem ap-Posui. Vt calorem naturale, atq; humiditatem hanc cum rebus couenientibus coseruarem, donec ipsum ad omnes suas uirtutes naturales reduκi,nec medicinam Propriam aliquam fluκui propriam facere curaui.& propter hanc re breui temPorς curatus est. Sed durius, qui sit Propter oppilasionem, quae fit in ruciat λici
143쪽
venientibus ab hepate ad intestina .sienisse itur per chylum eκeuntem cum ege a
stione: quamuis tardet in stomacho, cic intestinis tempore naturali, aut propin quo eidem.& quando hoc accidit alicui, fit ei macies tempore breui , ita sp hre. uiori quam aliis fluκibus accidat. sed quando aegritudines istς componuntur, difficile est eas cognoscere. Et scias in maior pars istorum signorum conlecit rabilis est. 8c propterea volens ista cognoscere indiget acuto Ingenio cum per seuerantia perscrutationis. & quando ς stimabis unum, incipe eleuarc cum in eo dicina leui secundum fgritudinem quam opinatus fueris.& si lucratus fueris e choc, continua medicinam: quia tunc scies v opinatus es Verum . si non dimit te. Sicut quando credideris in causa fluκus sit oppilatio,dabis res aperiri uas. si lucratus fueris,leneas hane medicinam, Sc credas in lisc opinio est vera. & KNan, incipies cito restaurare illud quod fecisti cum medicina illa . Et opinantur
quidam Medicorum qi hcc oppilatio sit de genere supposito rgritudinibus occansis aegritudinum. Et si credideris v causa fgritudinis sit caliditas, studebis curare cum rebus parum frigidis. δί si videris, tu prodeunt, credas pro certo tuam opinionem. 8c incipe egritudinem leuare. Η sc sunt illa, propter qus cognosces membra laesa.Et qusdam cognosces per accidentia membrorum communican tia cum membro teso, sicut tussis, que accidit causa pleure sis, aut causa apostematis hepatis, aut tractione ossis trachea tacti causa apostematis hepatis. sed lisc irsgna non sunt proprie signa lesionis membri, nisi coniungantur alia signa cumieis: licut tussis, Se rascatio, qiis non significat super pleurelim, nisi sit ibi dolor pungitiuus Iateris. SI &hris continua. Adhuc scias u in quibusdam membrorum aegrorum est egritudo per se primo. 8c in quibusdam propter aliorum membro rum communicationem fit.& cognitio egritudinis, qus propter colligantiam ut
membrorum, est o membrum compatiens propter augmentum, Vel diminutio Mem egritudinis membri per se egri aggravatur, aut alleviatur. V.g. quia vertigo, et alie capitis sgritudines,que augirientalitur quando stomachus nauseat, aut quando corruptos in se continet humores , aut quando a cibis vacuus non est
tunc dicere debemus, v hoc non accidit capiti .nisi propter cerebri ad ito inacha colligantiam. Et adhuc hoc indiget perscrutatione.quia possibile est, ut alicuissmembri aegritudo propter alterius membri sgritudinem accrescat. aut elie potest, in uno membro sint aegritudines plures:quaru in una est sibi propria,& prima,& altera propter alterius membri colligantiam. Et aliquando spritudo, lus propter col liga ni iam fit,propter pr. pris sgritudinis augmentum recipiet crem eum:& autumabit forte quis ip propter colligatiam solam hoe prouenire possit. Item adhuc esse potest vidus fgritudines propter colligantiam este possint: viceritudo cerebri propter stomachum, δί spritudo stomachi propter aliud memihrum.Et ne in hunc errorem decidat speculator, opor et ut circa hoc pluries perscrutetur.& quando eius opinio super aliquam istarum fuerit firmata tunc remotionem ipsius cum medicina aequalitati propinqua attendet, hoc est cum medici. na ad aliquam e Atremitatum, non multum declinante.Et si eκperientia hoc ipsum inuenerit,& perpendat, in ipso perseueret. si non, ad aliam opinionem
De signis Aegritudisum, O eaustrum ipsarum in generali. Cap. X L V I.
ET postquam nos de rebus uniuersalibus fuimus locuti, per quas memi
hra fgra cognoscere possiimus, deinceps loqui volumus de rebus, per quas egritudines, δc ipsarum fgritudiniim causas cognoscamus. Et dici mus in rerum, super quas nos oportet adducere signa uniuersaliter, sunt aut mala compleκio materialis, aut non materialis. Et ligna, que malam com pleκionem materialem significant,ut dictum est, sunt illa, uur dominationem humoris significant aut in toto corpore, aut in uno membro sgro. Et adhuc si
militer, ut dictum est,ea qus en corpore evrediuntur,humoreua fagientem mala
144쪽
A eomple&Ionem materialam significant: sicut vomitin, Megellio, aut mutim1.2 ihsc sunt signa conuenientia super genus causς operatius. & de his iam locuti fuimus. Et rastatio rubea significat etiam super causam, Se speciem operante: sicut lascatio rubea significat fortitudinem languinis, & viridis sortitudinem humoris combusti.& ideo signincat in sgritudini s pectoris mortem. Et rascatio Dona est alba, plana, qualis.& quς cum facilitate eκpuitur . Et apostemata mpniticant demonstrationem super humores operantes ea per signa significantia super fortitudinem humorum. Et dolor significat super causam , qu operatur: ideo ν dolor acutus significat . humores sunt calidi. sed dolor martellinus Mdolor similis punet lona acus grossς non sunt nisi eκ humoribus fritidis, sicut do Ior colici: aut causa humoris lapideati, sicut accidit in renibus causa arenularu. Et apostemata similiter ere signis causarum facientium manifestantur . Sc Quia pulsus in re a postematum signum habet proprium, ob hoc de ipso nunc lodui diis
posuimus. Et dicimus ci, apostematum calidorum pulsus tensus est paruus ve-Ioκ spissus, Varius varietate serrina . Et tensio vero fit propter materiam orga num eκtendentem.parimas vero propter duriciem,& organi asperitatem fit.ve
Iocitas spissitudo propter recompeia sationem fortis magnitudinis fiunt. Quam amisit. ferinitas vero fit,quia virtus organum eκtendita quia & non est orean an o eQiens,& ipsiu' partes non squaliter e retenduntur. & ob hoc una alteri restis stit:& propterea ille motus serrs motui assimilatur. Sed apostematum choleriis corum pulsus spissior sanguineorum pulsu est, propter ipsorum fortitudinem ca- Ioris:& magis ad serrinitatem declinat, eo q= cholers siccitas indurat membru.ded apostematum pillegmaticorum pulsus paruus,et rarus,& tardus est, propter fortitudinem frigiditatis.& virtutis debilitatem. dc indispositio serrina omnino non eκistit propter humoris iacientis humiditatem. Sed humorum melancho 2corum apostematum pulsus durus est. &asper propter humorum siccitatem.& est tardus, & rarus,& ad serranitatem manifeste declinat, & cum his omnis Dus est occultus,& rarus. Et de rebus, per quas cognoscuntur a postemata, Quae fiunt in principalibus membris, est febris.& ideo fisc est vaa de rebus, que ostEdum de apostematibus, quς consueuerunt facere samem: quia apostema quod
non tacit Lamem, non habet calorem eκtraneum, sicut apostemata que sunt causa ventositatis . aut duriciei. Sed membra, in quibus visibiliter manifestantur. In Ebus mε
ua,& vesida. Ista sunt genera sisnorum, per quς ipecies ςgritudinum cognoscu ter manifeis tur secundum regulam huius artis uniuersale in. Et si ego non recolerem signa. stantur ad & cursum, qui currit In hac arte, hoc est dicere, si ego non costderarem is uno. Remaia. quoque membro con syderarionem propriam, itinc cons yderatio uniuersalis su DC bcere videretur: sed volo sequi vestigium Gai .ad maiorem cautelam, s. ad loQuedum de rebus particularibus: eo . hsc est via quesita in hac arte.Et nos narravimus aegritudines membrorum manifestorum, & narrabimus signa significan- . tra super ipsa cum cautela,& complemento Verborum particularium , que cum uniuersalibus dici non possent. Et etiam, quia multa signa eκ his cum accipiuntur particulariter, non sunt signa: eo q= plus apprehendunt quam egritudo ipsa vel quam membrum infirmum . Et propter hoc necessarium est loqui super Oia
accidentia,qus sunt propria unicuiq; ςgritudini.verbi gratia, quia dolor pungitiuus in latere cum febre, dc tussi, & pulsu serrino signum est apostematis dia-pnragmatis. Ned maior pars fgritudinum membrorum interiorum, Que india et
Geminiuratione, sunt apostem ta, Vel mala ςompleκio materialis, vel non ma- . terialis. bed secundum Gal. con syderationem in res particulares narrare opor tet. dea de nis quiter dicemus,sgritudines membrorum propriai narrantes siogna super eas significalitia ostendemus,a cerebro incipientes. Dicimus ιν omnes malς compleκions eidem superuenire possunt , ut calide, frigide, sicce, Mnumidi.& vn inscuique istarum signa significantia dispositionem plenius ostendemur: sicut oculorum rubedo, & faciei, & actualis calor dominium san uinis. aut humoris callial significat. Et proprietas mals compleκionis calide aut frigiti est,ut eidem dolor coniviigaturitame in compleκione calidai fortior existit.
145쪽
tiis hirmida vel neea dolorem non efficit. nisi parum. sed quando est sola humi Lditas tune sola prauitas sentitiar.& humida compleκlo cerebri cognoscitur a caa multo somno,& a sensum capitis hebetudine. sit siccitatis si na his eκ istunt contraria . Et possibile est ut complereio adueniens capiti sit principaliter adueniens eκ capite. Et possibile est, ut ab alio veniat mehro. sed T maiori parte accidit ca stomachi.& signum huius est, quoniam soda promo uetur, quando angustiatur stomachus ad romendum, vel quando a cibis vacuus eκistit aut quando cibaria corrupta sunt in stomacho.& illud est generale.quo niam doIor capitis augmentatur,quaudo augetur stomachi aegritudo: & in inuis tur. quando minuitur. Et possibile est,qν accidat eκ colligantia duarum venain. Que nominate sunt in Arabico guide Σ, & sunt Vens somni: quoniam accidit uacapite dolor,qui dicitur hemicrania.& lignum huius est signa significantia reis pletionem occipitii. Et possibile est ut accidat eκ colligantia totius corporis.&s num huius est signa significantia repletionem Vnitier salem. Et cerebro aduen e possunt omnes species apostematum calidorum, S frigidorum. Et aliquando membrum aegrum cognoscitur, et aegritudo a propriis ipsius operationibus inioso: licut in aegritudine fiκa in cerebro concomitantur alienationes,quc diu cot uantur cum eo . si propter colligantiam alterius membri eκistant, sicut ac cidit propter apossema diaphragmatis,concomitantur alienationes, quς non corin uanuir cum eo. Item accidentia,quae sensibus adueniunt, sunt cognitionis species aegritudinis membri propris: sicut apostema cholericum 3n cerebro factuni malas prehet cogitationes . & quasi festucarum de pannis euulsionem adducit. vigiliarum multitudinem,& cum mala dispositione de formio eκ citantur Et Quod e re sanguine fit minus vigilaret tacitiquam illud, quod de cholera tit: Mhabet risum,& laetitiam. sed quod a cholera fit,sequetur ira, & furor. Sed quod de melancholia fit,& illud alienationem sensuum promouet: emcepto in timor.
I planctus hoc concomitantur. Sed quod e N phlegmato
in alium virtutem praebet,& non intendit facere malum. Sed signa propria d minii humoris apostem a facientis in cerebro sunt sicut rubedo iaciei & oculo,rum & caliditas tactus,& fortitudo pulsus.quoniam ista significant abundantia sanguinis:& maκime quando assisclabitur eis regimen conueniens, sicut states. comple Viones,& tempora. Et non quaeras ut rememorem tibi signa multoties: Quoniam rememorari debes eorum,qus tibi di Ni.Et pulsus iuper apostemata sionificans habent a sua proprietate varietatem tremoris.quod est, quia est in mehro panniculoso propter certamen, quod est inter virtutem & organi eκ tensioisne. Et hoc accidens in apostematibus calidis plus manifestatur. in apostentatutius vero phlegmaticis,& melancholicis molli cies.& humiditas,qus est in apossematibus phlegmaticis,quasi vincit serrinam dispolitionem,quam a Parie me hri consequi debet. Et panniculi,qui in cerebro apostemantur, sunt pia mater, et dura mater, & aliquando ipsa substantia cerebri apostematur. & hoc maioris st oeticuli & fortiora habet accidentia. quod est, quia eκ hoc consequirur pa-νalviis aut a popleκia.Et dicitur P aliquando cerebri rete apostematur. & dioesenuitur dolor pulsativus propter arteriarum multitudinem.& ipsius propria smona sunt albi oculi, fortis rubedo,& palpebrarum grossicies, & motus di ineuia x & febris ut dictum est,propria in istis apostematibus eNistit: sed tamen in anostcmatibus calidis est acuta,& in mollibus est lenta. Hae sunt fgritudines, in ciuibus ne me est inducere demonstrationem , & proprie in sgritudinibus cokehri. Sed epilepsia,& apoplereia, & similes aegritudines neruorum , omnes istae eeritudines sunt manifestae sensui. &iam diκimus earum causas in libris Aegritudinum. Et quae remanent loqui, sunt signa,qus sunt propria cuiusq; caut eausarum aeuritudinum. Et hoc inuentum eli in eis pluribus e re causis. & ea inuentum est in eis eκ colli*antia aliorum membrorum . sicut est re a Ratio. ouia iam declaratum est in libro Aegritudinum, ψ humor qui facit, est causa Ohleematis:& potest esse m sit causa melancholis . Sed silestere aquositate aut ventositate,in hoc est differentia inter Medicos: etii potest esse , ut ut in ce3eis
his principaliter,& en colliSU. liorum membrorum. Sed cognosceri ista
146쪽
A signa mainime potest scire per prstetita:quia isti φgritudi ies eueniunt pluribus
de causis. Ecce que significant super ipsa, sunt signa,quae significant superabundantiam humoris. & peius, quod inueniture κ colligantia alterius membri 'dicta sunt, lam fit via, per quam demonstratur.&hoc est . v fgritudo multiplica tur in membro ere colligantia,& minuitur eκ minoratione. M iterum quia natahro laeso non stat fiκa aegritudo. & ideo, quia omnia ista accidentia manifestat. lis aegritudines non sunt in membro principali. Et stias . differentia . qus inter sgritudines materiales Sc non materiales euigit, est , quia materialis do. minium illius humoris ostendit. & ς prima essentia a non materiati e Nistit, si causa hoc efficiens a rebus eκterioribus causetur, lige erit malitia pauca,& per euerantia erit breuis: sicut dolor capris qui a calore prouenit Solis.& sicut ieudo,qus nominatur terabi,qus ab aere serenissimo, qui membra nutritiua is fit. cotingit.& qus mala complereto a secunda eκistit essentia, est sicut spasmus, aut& hectica qui a nimia siccitate fit. δί ligc spasmi species ab aliis spasmi specie-sius diuersificatur: quia Paulasim aduenit , & eius timor est magnus . Hic sunt signa aegritudinis.
De signis aegritudinum Muti m cap. X L V II.
sensui visus manifestantur. de in hoc non indigemus nisi cognitione caustis de hunc meum Rrmonem complebo, cum de oculorum medicatione sernionem ordinabo. sed hic dicam signa, qus cognitionem fgritudinum oculora manifestant.Ηcc Issio est,qus aduenit neruo , per quem ad oculum spiritus cur. xit animalis, aut quς eidem accidit spiritui. Et neruus,qui ad oculum diligitur,let ditur aut mala compleκione materiali cum apostemate, vel oppilatione: aut lopter malam compleκionem sine apostemate, vel oppilatione. Et signa malae compIeκionis cum apostemate in oculis sunt mani festa: sicut pullatio, rubedo.& sisna oppilationis sunt sola grauitas. Et sῖgna malς ςomplere ionis oculorum manifestantur, secundum ιν omnis mala comple Rio manifestatur. Et oppila tiones,qus in eo sunt, fiunt sicut fgritudo,qus nominat iu abinnasab Sc est oppi Iatio facta inter corneam dc humorem crystallinum.& hcc oppilatio apparen est. Hanc vero sgritudinem prccedit vaporum eleuatio ad partes. superiores. Et potest esse ut isti vapores propter colligantiani stomac ascendant, quos si machus transmittit cerebro:& etiam possitiit a solo cerebro eleuari. Et dimere nistia inter istos est , quia vapores a stoniacho venientes crestiant. 8c decrescunt propter bonitatem digestionis stomachi,& malitiam ipsius. Sed quando a cere V hro fiunt in sua fiκione firmantur . tamqn de in eis, qui a cerebro eunt, aliqua additur malitia propter stomachi malitiam. Et dicunt v vapores a stomacho ascendentes ambos oculas squaliter turbant. Sed. oppilatio, Rus propter decuseium aqus superioris aduenit, ut plurimum vim soli oculo accidit.
De signis .egris inum Aurium cap. X L VI M.
ET auri s etiam fit fgritudo propter duas species malς compleκioni
vi materialem, Sc non materialem.& fiunt in ipsis apostemata,& oppilationes,& dolore sd& generaliter sgritudines , qus sunt omnibus aliis membrix generales, dolorum, S apostematum, & pustularum , & sinu itum.& hsc signa sunt signa propria caritudinum ipsarum. Et signa calidi apo stematis auricularum sunt dolor infire tuus grauis et. quia membrum est neruo sum,& chaatilaginosum: δέ pu sus serrinus. Et scias u maior pars humorum s cientium talia apostematλ est humorum subtilium propter obtulitatem . Vel du riciem substantis ipsorum membrorum .de aliquando cum his apostematibus fit febris continua: & mare ime quando a postema est in. radice loci nominati suo
macta Et maior pars fgritudinum,qus fiunt in aure, est exuriatio,& tinnitu
147쪽
propter inius vaniositatis eNpulsionem Ad inclusionem . & dicitur m hoc esse, Dpotest acuit te sentiendi. dc demonstratio ruper hoc est, . ibi non est signum superabundantis humorum.
De signis aegrim inum Nasi. cap. X L I X.
NAso superueniunt oppilationes, de apostomata cum comple Nione mainta materiali, dc non materiali. Et propria apostemata in ipso sunt quc derivata sunt a nomine illius vermis, qui ramisse nominatur. hic est ilis te qui multos habet pedes. dc sign* istius fgriti dinis ab eisdem,quibus M alie sgritudines, cognoscuntur signis.
De aegritu Aui oris cap. L. AEgritudines vero oria oculis manifestantur; de ob hQc pςtscrqtauqnς signo
De signis aegritudinum Guia. cap. L I .
ET guli fiunt apostemata,& tgritudines, qui etiam et daticha dicuntur,
i. strangulator. 3d Perst appellant a scheam . Et cognoscuntiar a dolore ibi e Mistente,& cum constrictione deglutionis. dc quando crescit. cono strictionem iacit anhelitus. & potest fieri, ut hic erutinguat spiritum. Et causa huius a signis humorum ibi dominantium cognoscitur. Et pulsus in hocppostemate est undosus:& est, quia hoc a postema in membro est musculoso. Mdiuersificatur hoc a postema secundum magnitudinem δd paruitatem:& secunda hoc qorum terminationes iubicantur. Et hoc eκ signis honis est, ut apostema in partibus ereterioribus manifestetur, aut propter tumorem , aut aliud signum. aut propter dolorem per tactiim. Et ipsorum species secundum Gai sunt quinqta Una est. quς fit in meatu guis, qus e X tremitatem epiglottidis attingit. Secunda est qui nec foris mani se statur,& in gula non apparet: sed e re hoc patiens quasistrangulationem percipit. Tertia est, lugi do gula eκterior est inflata. Quarta. quando intus,& eκtra tumet. Quinta, quando lacerti colli appodiantur ita sponditi intus c*ntrahuntur.
De signis aegritudinum Pulmonis. cap. L ΙΙ, ET pulmoni multi spritudines fissiat, quarum qRsdam sunt communes et
qucdam propris, communes sunt sicut apostemata, ulcerationes.& con. tinuitatis solutio: propris vero, sicut tussis.& fgritudo, qus dicitur belli horra. i. difficultas anhelitus. Et apostema pulmonis cognoscitur a fortipnhelitus strictura , 8c a conc9κione fiκa cum ipso propter istius membri ad cor propinqilitatem,& pectoris grauitatem & a forti ilia dura pomorum maκ ii Iarum,& ab omnibus signis dominationis sanguinis ςognoscitur. Et proptereaq; ia ut plurimum in hos membro apostema a sanguine concreatur: quod est, Via chψlers sparsio in eo propter sus substantis molliciem esse non potest, Metiam propter multam humiditatem ad ipsum transmissMn : Sc tam eu nec etiam propter hoc a postem a phlegma;icum thisi raro in ipso conficitur. Et dolor in apostem te istius membri signum non est: quia hoc membrum insensibile est, Et pulsus necessario est talis,qualis apostematum calidorum: erecepto quia in eoyndositas est manifest* propter in olliciem membri. Et solutionis continuitati istius membri signum est: quia stippi Sc semel sangces egreditur multus,rubeus, arenosus,& cum tussi. Sc lis c fiunt aut propter causas eritrua secas, aut propierreuma descendens,aut propter percussiones in pectore factas. Et sputum simili
148쪽
quod est.quia posset fieri etiam in apostematibus quae fiunt in pann enim eo. . a. l. pelli.
starum. Et eκ signis laudabilibus in apostemate pulmonis est sputum album, & culis. aequale,& quod suauiter egreditur. quemadmodum illaudabile est signu, in quo dominium aliquorum humorum manifestatur,& marei me sputum nigru. & post illud est citrinum,& post illud rubeum. Et sputum rotundum, quod innoc. dixit e ne summum malum in pulmonis aegritudine est, quia significat perditionEsuper humiditatem natura leni: sed tussis non est signum nisi cavst efficientis. Et causas ipsius tu eκ alijs libris nouisti. i l . L q*vὶ '. ii cu G.
Designis aegritu viri Pectoris. cap. L III. ET aegritudines, quae manifestiores sunt in pectore, ni apostemata, &oppilationes. Et apostemata ut plurimum fiunt in pellicula interiori te gente costas,quae aegritudo nominatur Nazibera, quae in lin a' nostra pleuresis nominatur. Et in his apostematibus propria signa sunt dolor Signa apo .fiκus intensivus, febris acuta,& tussis cum sputo, & pulsus serrinus. Et ali in stematu peo haec apostemata fiunt in musculis, qui sub panniculo sunt. & tunc haec passio ctoris. apostema lateris dicitur,& tunc haec signa sunt posteriora dictis signis. Similia tamen ipsius accidentia sunt debiliora, α minus timorosa. nec dolor adeo streus est quia non est in membro panniculoso, nec in pulsu serrinitas' sic manifesta tur. Et aliquando apostema fit in panniculo pectus diuidete. Et aliqn diaphragisma apostematur,& sequitur hic sensus alienatio,& inquisiudo magna.
De signis aegritudinum nomcchi. cap. L I III.
ET stomacho adueniunt species compleNionis malς, ut materialis. A n5
materialis:&adueniunt apostemat ,& ulcerationes. Sed species malae compleκionis non materialis, quando remissa est, a rebus e Nirinsecis est
creata:& illae sunt illius signa demonstratiua, sicut aduciatu 'aeris, vel cibi frigidi. Sed si fuerit intenta,erit aut mala compleκio calida Sc sicca , quae hecticam inducis: aut erit frigida Bc sicca, R senectutis erit he tiea. Et signunt ambarum aegritudinum est,uν in hoc membro illa signa manifestantur, quς in ambabus aegritudinibus his manifestari solent.quod est, quia membru hoc sorotiter de macratur.& quando patiens supinus iacet, tunc percipit stomachi dispositionem foueae alicui si inite esse.& stercus molis egreditur & indigestu, viii uersaliter ipsius virtutes omnes debilitantur. Sed mala ipsius materialis' comple Nio huiusmodi esse potest, aut ut ipsa sit imbibita, vel in concauitate ipsius fiκa, aut ab alio membro transmissa.& potest esse ut res ambae adinvicem compona tur.& hoc potest aut ab vii aut a duabus materiebus esse. v.nsicut si in ipso sit humor cholericus, & ipsi humor phlegmaticus transmittatur. Et si ipse suersephlegmaticus humor, ab eo ructus proueniet acetosus:& si fuerit cholericus, fiet fumosus. Et differentia,quae est inter humorem fiNum & transmissunt, est: quia transmiissius per secessum, aut vomitum eκit: sed imbibitus δί intiκus neutrum horum attentat, sed conatur ad vomendum,& nihil prosicit. Et signum appropriatum cholerae est tremor labii. Et humoris melancholici in stomacho ligna sunt virtutis visibilis impedimentum,& acetolitas acerba in ore. Differetia vero, quae est inter compleκionem materialem & non materialem, est propter humorem per vomitum, vel secesium eκ euntem. Et in passione stomachi urinagrossa materialem compleκionem peccantem significat. Sed apostemata fiunt aut in fundo stomach aut in ipsius ore.& horum quaedam sunt calida, quaedam 'frigida,& quaedam eta genere cancri,& quaedam sunt ventosa. Et omne apostenta,quod in stomacho soporatur, sequitur tebris, & dolor fiκ tuus: & marei me . quando in ore stomachi oritur.quod est,quia illa pars magis neruosa eNistit, Me it colligantis princeps.& ob hoc periculosior ea,quae in fundo eκistit.& eida syncopis.& sensus alienatio sequitur.& frigida apostemata sequuntur dolores
149쪽
debiles.& libris lemmiEt apostemata quae in stomaecho eancerosa fiunt, sine
dolore & libre fiunt. δί si esset,liaecticae assimilaretur,aut mi κtis labribus. Ea Droprium sipnorum horum apost eruatum est ructus putr: das corrupius cu oporationum debilitate: hoc est, quia cibus egreditur indigestus, δί aure accidentia his limilia.Et uniuersaliter signa,quae dominium humorum significat, illa eadesunt signa.quae significant illum humorem,qui hoc facit.& ut plurimum alte iratur ei complere io, aetas,dc regimen.& alia his similia iuuant ad hoc cognoscen'dum.Sed viceratio,quae in eo fit,cognoscitur ab ardore vel combustione . quae in eo fit, de propter paucam mordicationem.raro tamen fit, ut ulceretur inoma chus, nisi sit tiam vicerλtio ingui aut ore. . . i
t T hepati accidunt oppilationes,& apostemata, de species malae c5pla. Nionis omnes. Signum apostematis hepatis, non tame proprium, est fin bris: atque tussis, dc illius ioci dolor.& quasi proprium est grauitas loci qui irachea nominatur:&ma Rime ua in gibbolitate hepatis apo-- ste nix eκistit. Et saepe ligna apost emalis costarum cu 1ὶgnis apostematis hepatis comiscet quia saepe dolor a poste malis hepatis peruenit ad eundem locu. ad quem dolor a postematis pelliculae costas regentis reperitur. δί tunc hic nubIum proprium signum reperitur. dc cum his omnibus accidit iussi suamen in heoatis a possemate non fit mulium sputum. Hi aliquando erit sputum in apostemate panniculi: maκime quando apo item a saniem facere incoeperit. Ac propterea fovium in prinςipio si glatim sum ciens non erit. Nec est disterenita .ppria inter apostemata hepans.& pleuretica, nisi in qualitate doloris. quiaJn pleureli est dolor fiκus,dc e Niensivus:& qui in hepate, est aggravativus. Et in pulcu etiniandifferentia emstiti quia in pleureli est serrinus,in nepate vero undosus, Et uiciatur in aliquando a postema fit in hepatis lacerto. 6c figura apostematis .liepatis est lunaris. sed figura apostematis lacerti eth obIonga, vel quiar .. dc Vnus angulassipsius est grossus, do alter subtilis .
D.signis aegritudinum Splenis. cap. L V I.
T spleni omnes species maIae compleNionis accidunt, oppilationes.& apostemata,& vetositas inflatilia. Et signa apostematis splenis sunt. dolor grauis, de libris,& accidentia. ae coreori adueniunt propter huiusmodi membri cgritudines. Et oppilationis signa sola grauitas e NIstit. Et signa ventositatis inflatiuae solus dolor est eκtensilius. Et eκ apostem aere dc oppilatione splenis sequitur macies totius corporis. Et ideo dicit Hipp. qu iplencrescit,inc corpus attenuatur:& qn decresci dunc corpus inspis ur.
ET renibus accidunt species. malae compleNionis , 8c oppilationes. εο
apostemata. Et discernuntnr a vesicae aes ritudinibus, propter lapidis Marenae generationem.Et magis propria ipecies maiae cople Nionis. quae renibus conueuit,est aegritudo quae holbara is nominatui quae in La. tino diabetica dicitur,& cuin torti siti, oc urinae fluNu, Sc febre. Et apostem iis calidi sunt signa dolor aggravativus in renibus se tuitus, dc dolor in alcatim factus cum labre, urinae conitrictione. & quando patiens super latus sanum decumbit, videtur ut alius ren super ipsum suspendatur. 6c hoc prouenit, quando est in statu, aut declinatione. dc in maiori parte in his apostematibus fiunt febres errantes aut iuncti in apostematibus trigidis M lentis: ideo Quia febris non aduenit apostematibus membrorum principalium, nisi quando ap semata erunt parat saniem iacere, Sed signum ggnerationis lapidis in renidus
150쪽
. est dolor fiκus ab ipsius generationis principio, quousque natura illos abiicite κtra, secundum iIlos, qui dicunt-lapides isti in substantia renum generantur.& ideo aliquando cum istis sanguinis e Nisus adest. Et quod verius apparet, est in in concauitate renu Senerantur.& dolor, qui est in frac aegritudine, dc accudentia doloris accidentibus,quae in colicadnueniuntur, similantur propterea uasoniachi distemperantia Zc vomitus his duabus aegritudinibus coiter accidui. de casus silm liter appetitus. Et differentia ista ruin difficilis est maκime in igritudinu principio. sed in fine manifeste diuersificantur propter in colica ventris esse constrictionem, S humorum cognitionem,& multam Ventositatem. Sc etialapides generati in renibus Menam ostendunt in urina. Et signum discretiuum in hoc est operatio clysteriorum.quia si patiens propIer clystere requiem inueniet, sicut accidit Gale. sine dubio hic dolor colicus erit: δί si propter,clysteria aggravatur, proculdubio renalis est. causa est, quia clysteria intestina replent. Ec distensionem in eis operantur, M tunc opprimuntur renes,& dolor fortissca tur.Sed signa,quae vicerationes significant, est dolor ulcerativus sine grauitate. dc eκtentione, cum e Nitu unguinis, aut saniel. Et aliqu egrediuntur cum uriisna frustra frustis carniu similia.& hoc accidit,qu in substana renu corrosio fit.
Designis aegritudinum Ue . cap. L V III.
ET in vesica manifestiores aegritudines,quae in ipsa generantur, sunt uapides, qui in ipsa generatur,ia a postemata,& ulcerationes, δί strangu ria, et sine voluntate urins e Nilus. Sed signia lapidis in vesica est dolor. Siana lapi, qui in vesica sentitur cum virgae pluritu, M virgae ere 'ione, de rei κλ didin vesti. tiones sine causa manifesta,& urinae eruditas,& albedo ipsius cum subtilitate, de difficultas e&itus utinae, arenarum apparetia in ipsa. Sed constrictio vii nae fit aut propter membrum madans ipsam,aut Spler meatu, qui a renibus ad vesicam tedit. Et his duobus unu est commune accides. dc hoc est urinae diffi- euitas. Sed diuersificatur i ipsis: ut si a renibus, ibi dolor sentitur: si autem a mea tu, ibi dolor adest. Et ali in construitio fit urinae ab ipsa vesica, aut a meatu qui ad ipsam progreditur veticam.& ista duo similiter in uno accidete coicant: hoc est,quia vesica repletionem recipit similiter et meatus. sed diuersificatiui in hoc. quia quod a Vesica prouenit,qn vesica praemitur,et Vrina eκit. sed quod a mea in tu prouenit, non emittit urina in,etsi vesica emprimatur. Et oppilatio istius me tus fit a lapide, aut ab humoribus gros is sanguineis , Vel sanguine coagulato, aut propter comple Nione frigidam dominatem, aut propter apostema, aut laruaculos. Et signa harum aegritudinum sunt: quoniam, si fuerit eκ lapillulis, significatur eκ arenulis praecedentibus. de si est eκ coagulatione sanguinis, signu est sanguis anticipatus.& si eκ sanie fuerit, signuin e it apollema,quod praecessit. M si e X humoribus grossis fuerit, significatur eκ eκitu praecςdentis humiditatis. Mcognoscuntur istae dispositiones per signa eadem conuenientia. de s adinvicem istae dispositiones coniungantur difficile cognoscuntur a Medico. quare quiere debet medicinare,considerando primam intentionem.& si eκ illa lucratus fuerit, sequatur illam. Sc si non ,dimittat. Et si pustula, aut ulceratio eth in vesica, qd ab ea egreditur, rurfuribus,aut laminibus assimilatur. sed si hae aegritudinea fius in renibus,quod ab eis eκierit, frustis carnium ast imitabitur.
Designis aegritudinum Intesimorum. cap. LIX. ET intestinis ut plurimu fit fgritudo,quet dr colica, apata, Vlcerationes.
M sanguinis fluκus. Sed sanguinis fluκus riceration E cocomitatur. Miste sanguinis cu fecibus egredi:ur a principio miκtus: Se ali in eκ su statia intestinoru egreditur. 8c siensi huius est dolor, in euacuatur humore ,& faeces. Et qj apostema est in intellinis grossis, hoc modo cognoscitur: vacu patiens mordicationem sentisicogitur auellare. sed quod ab apate e Nu.c v