장음표시 사용
341쪽
indicationes quas supra eum de sene ae iuuene geret sermo, se ipsimus. Cere- Dhrum igitur tuto cale lacere potes, refrigerare non citra periculum: c teras vero varticulas. quae irperamento sunt frigido, quales nerui. li a frigore Istione traκ erunt, viiliter ac secure calefacies: idq; non immodice laciendum, ne a sua tem perie abscedant. Eadem de siccis atque humectis dire isse putato, quoniam par tinus nota a tantum accidit ab elemento in ca praepollente. Maκlmam vero solicitudinem habendam tibi esse censeo cum partis affectae magnum in corpore usiim cognouerifrid genus sunt partes princeps,quae eκlmie necenariis functio nibus praeditae sunt.Quippe ipsarum robur fovere,atque adaugere penitus conaheris, ne per consensum ut fieri solet nobilissimum cor, a quo calor omnis naistiuus, ac denique vita ipsa di manat. vitietur.Quamobrem in talium morbis. v hementer cotrariis non erit utendu . potissimamq; Ubi refrigeratione opus ei Iocinori etenim vel immodice catelaito verebimur au Nilia ad terre eκqui tite refrigerantia, quandoquidem opus eius omnibus particulis .e st necenarium. In telligens igitur partium omnium tum functiones, tum usus quos in alia sectione indicauimus haud difficulter inuenies, quatenus cuiusque robur custodiri deo heat. probe insuper dictum est societatem consensumq; non e Niguam nobis inodicationem suppeditare, veluti cum ori Ventriculi calidiori refrigerantia immoderate admovemus, cerebru ipsum vitiari necesse est,quod natura est frigidius. Neque item iecur insigniter refrigerandum, propter eius cum corde societatem. Caeterum istae universae indicationes, quae calori contraria magnopere non esse adhibenda demonstrant, propter unicum cor, cuius officit dignitas maκima eit, atque aegrotantibus maκIme omnium necessaria, quodque potestate paeticulas alias continet, quamuis unum actu, dc energia eκistat id quod in sectio. ne defunctionibus sanitatis nuper nobis scriptum est. Quin etiam summa cura aduertes, iocinore intemperie calida laborante cor non est e negligendum, uti curationem aggrederis: etenim id medicamentis. id genus lacultatem habenti hus, refrigerabis: quoniam identidem caloris iocinoris cautae κistit. Verum enim uero non solum nos oportet consilium dirigere ad calfaciendum , refrigeorandum, hunreetandum, atque Iiccairitum cor, ted etiam ad potestates,& functiones aure illorum secundas,tertia'; vocitatas. Postremo a situ indicatio assum tutaqnae etenim per summa corporis insemperie laborant, limbecilliora praeli dia postulant:quibus autem in profundo corpore intempera iura consistit, utiq; inullo validiora e Rhibebimus: alioqui multo infirmiora qua pro usu tuo ad locum peruenient: soluitur nanque ratione longioris interualli vis medicamenti. quod mare ime testamur pulmonis aegritudines.
De missione sanguinis. cap. IIII. FREMit,ut de indicationibus contrariora expositis, duas praecipuas eua.
citationis differentias, purgationem, atque sanguinis missionem explicemus, quarum variae sunt indicat lones. Igitur in venae sectione attendenda sunt in priuris, virtutis robur .atque imbecillitas, vehemetia morhi, siue adiit, siue futura sit, aetas, anni tempus regio, praesens aeris constitutio,vita ante acta, consuetudo,denique omnis vivendi ratio: quae uniuersa concentauuodam ac concordia, si detrahendum esse satagainem significent, audacter intrepideq; venam incides, unoquoque diligenter considerato, ne pars quaepiam corpori, affecta id prohibeat, veluti cum quis ventriculi os refrigeratum obriisnet simul ac nauseabundum & imbecillum. Porro aetas, in qua potissimum V na νι ilissime secatur, ea est, quae florens ac vigens dicitur: postquam facile t terant de ii, qui septimum septennium ingressi sunt, idque interdum ad septuais
Pesimum usque annum. Verum minor, parciorque euacuatio fiet, qua caeteris. Quibusdam autem octogenariis ci ra periculum dc commode mittetur sanguis. Pueris vero ante decimum quarist annum Galerius omnino vetat detrahi: qua. Qu.iati Auenetoarus memoriae dederit, se filiolo trimo venam dii iecuille, atque
hunc a morte tali remedio liberasse. ι vero viribus infirmoribus degunt,in
342쪽
A totum ab huiusmodi evacuatione arcendi quippe sanguine misi a virtus semperiis eκ treme colacidit, nec postea reuocari, recolligi a: potest.Quod si vitae discrimen. iacturamq: futuram ut in senibus a poplecticis ) εἰ aliis ipsorum morbis pervideas, sane id genus auNilii usurpabimus, prudenter tamen Sc moderare va
cuantes. De temporibus autem anni, ver accoua modatissimum venae incisioni. Aestas maNime, si constitutionem suam seruauerit, inimicissima: e Noluiitur ete nim facillime spiritus ac vires, imbecillioresque si int: quare si necessariam minsionem sanguinis perspe Neris, modica sit oportet, atque parca. Hyems quoque vetat: concrescit nanque tunc sanguis simul ac conglaciatur, crassescitque. Poostremo autumnus, liccitate caliditateq; aestati pro Nimus, talem euacuatione in terdum dissuadet,tum propter ventorum tuarultus,qui in eo eκcitantur, tum ob inconstans iam sitae constitutionis. interdum item autumno quibusdam venae se Hio conuenit, natura ac morbi magnitudine cogente: quantitas autem ac meri. sura minor erit,quam ea, quae Vere detrahitur. Praeterea ubi intendimus partem unam tantum corporis vacuare, in qua plenitudo quoque consistat, tunc sanguinis quantitati educendae mentem adhibebimus: nec uno impetu id faciemus. sed iterando.quippe confertim facta euacuatio insigne periculum quandoq; ad tert.
- Depurgatione. cap. V. Nunc de medicamentorum purgantium potione ditarendum est: cuius
modum ac mensuram eκacte perpendemus. Hanc igitur neque pueri. neque eκtrema senectute confecti assumere debent. Tempora autem anni purgationi conuenientissima, ut prodiderunt doctissimi. antiquis simiq; medici, ver,atque autumnus:quoniam iis constitutionibus succi a medio is critate naturali,qualitate tantum declinant. Aestate item, atque hyeme euacua tio quae fit per medicamenta, noκia est: illa nanque siccitatem, caliditatemque immodicam inuehit: haec succos contumaces ac rebelles efficit. Porro qui lanitatis tuendae gratia medicationabus tantum utuntur,csistitutione temporis pluuia.
atque humidiore purgabuntur: quippe huiusmodi aeris conditio ac status per opportuna sunt. Consuetudo insuper magnum in hac re sicuti S in aliis rebus habebit momentum.Quinetiam aliquam corporis partem purgaturi eiustum posituram, ac situ na, ac denique cum aliis societatem, dc conspirationem eκquisite contemplabimur, quod nos supra de venae sectione proposuinius, cuius quoque
nunc meminitIe non erit alienum.Cerebrum etenim cum quis euacuare volet
missione sal=guinis humeralem venam dissecabit,quae cerebro magis consentit, quam interna. Auersionis item gratia praedictas indicationes spectamus:quippe C mentibus immodice profusis, ad mammas cucurbitulam agglutinamus: atque profluente e naribus immoderatius sanguine, siquidem e sinistra nare fiat, lieni: sin e de κtra,iocinori applicamus cucurbitulas. Quod si sit periora laboraue rint, in seriorem euacuationcm praecipiemus : quoniam id genus auκilium tum vacuat, tum auertit .Quamobrem e Nimie confert vomitio affectibus paritu in sernarum: Purgatio Vero supernas tollit aegritudines. Praeterea a membri figura ac forma tone scopos indicationum habebimus: ventriculus quidem vomitu delestioneque Vacuatur: iocinoris gibba per urinam, si modico succo referta sint: nam si plurimo, pharmaca deiectoria quoque tolerant: ad hunc modum, caua deiectione tantum purgantur.Quinetiam ipsa intestina, ac deni p renes & ve sica per canales urinales, si paucus sit succus: sin autem multus, utiliter deiectooriis medicamentis erepurgabuntur. Quainobrem prudenter quoque sese gereradebet medicus, dum interiorum abscelius curat, nempe purgantium pharmac tum tramitu irritari solent, atque inflammari, nisi sint eκ his, quae nostrates imbecilliora, benignioraq; docuerunt. gargarissatus item gulae inflammationes, atq; abscessiis adaugent.Quonia aut non parua est functionu sicuti alias scriptimus dignitas, atq; nobilitas ad fgros colaruados, sed aliae magis his, alis minus salutares sunt: equidein ad portione actionu dignitaris et vlus atq; nobilitatis, cuiuslibet pariiculae consuledum est roboria oportet etenim minore maioremue,
343쪽
Diaria tu c tiratio duas indicationes habet.
' Collectaneorum sectio tertia
societatem cum corde habere .Eκempli gratia: iocinoris abscessus qui ad vito Drem peruenit. discutientibus rite, ac merito curari postulat. quemadmodum alii omnes absceTus: partis vero summus i a corpore usus iacit . ut adstringentibus aliquantum odoratis utamur. Non praetereunda vero intentio. x ea quam particularum sensus acuita hebetudoq; praestant quamlo quae acutioris sunt sensus vehementia medicamenta haudquaquam ferniit.Caeterum medicorum nonnulli putarunt intemperiem e N se laces. qui eam peperit, euacuatione nequaquam indigere: ouos ego quidem censeo, purgationem intelleκisse, quae intemperatuis Tam plerunque adauget. Sunt praeterea alit eNistimantes in febrium acutarum initiis deiectionem omnino vitandam: succis videlicet contumacibus, ac re helis thus eκ istentibus: de hoc vero infra disseremus uberius. Iam ad Hippocratem veniamus, qui scriptam reliquit. mulierem Vterum gerentem, cui detractus sit sanguis, abolire:& alibi, uterum gestantes esse medicandas, si materia turget. quarto mense,& usque ad septimum. Hoc in loco non possum non magnopere angi. atque duhitare, cur purgationem venae sectioni praetulerit. Ego sane ut ingenue quod sentio, fatear sanguinis missionem, si adsit plenitudo , qua foetus Non egeat, haudquaquam resormidarem: deiectionem autem quae medicam in Dhus purgantibus efficitur, omnino Vitabo: quandoquidem ut suminatim diκe ximia pii rgatione nullus commodus finis prouenire potesti foetum nanque vitiat a Purgans medicamentum.ob deleteriam, qua constat, e tantiani: quin etiam ad foetum improbos succos defluere, ac decumbere cogit,qui hunc insigniter affici uti purgatoria insuper medicamina Vrinam citant: laaec aut menses appellant: quae item mentirua prouocant, abortum Uterum gerentibus adferunt. Hactenus de iis ciuete generaram uniuersimq; sumuntur indicationibus rationis medendi, quae tanquam capita,ac principia curanti nece Taria sunt. Restat igitur omnem intemperiem, que cum humore, siue citra humorem consistat, aut roti accidere corpo
xi cuiusmodi est labris aut uni tantur particulae. At quae cum humoribus fit. duplici constat disterentia,quippe aliquando in partis cauitate . aliquando in linsus essentia infim impactaq; est idq; citra tumore in interdum: alias autem cum tumore,qdi abscessus vocitatur. Verum initium faciemus ab intemperie toti corpori communi:deinde eam,quae Unicuique parti adueni efiniemus: post emode abscessuum curatione.
Omnium GHarum febrim curatio generatim.
R ephemeris primo sermo nobis habendus est , quarum curatio duas in.
dicationes obtinet: Una, quae docet intemperiem calidam, ac siccam reis e frigerando, humectandoq; auferendam,& ad temperamentum reuoca dam: Alteram quae caussis eκ ternis,atq: euidentibus repugnandu sua det: quandoquidem diaria nihil aliud est, quam intemperatura citra humores aprs incipientibus ut plurima orta caussis. Quatenus autem sit refrigerandu, atq:huniectandii, multa nobis indicabiit: in primis fgrotantis temperamentu, aetas. aeris conditio,anni lepus, regio, atu; consuetudo. Postremo caussae, quae hac se-hrem euocant. Advertas insuper refrigeratione,quae Primo febribus adhibetur.
a cibis & praesidiis vim frigidam habentibus suppeditari. Quae vero secudario
atque per accidens fit, lauacro aquae calidae tempetataeq;,idq; potissimu in hae febre,quae spiritus maκime invadit,eosq; in halitum vaporosum yertit. Quamobrem nisi discutiatur.immoderatam toti corpori flammam suscitabit: quo fiet. ut in putridam degeneret ephemera. Balneum itaque huiusmodi omnibus utiliis ter curationis ergo prccipietur. A qua item oportet tantam nancisci differentia. quaniam caussς kbrim efficiente. obtinuerint. Accidit interdu diaria a cutis sti Patione, tum ob frigus,tum ob balnea prs termissiuna,tum ob lauacrum aquaruit ,,im astrictoriam liabentium,quales aluimno',aut deniqr propter corporis i aius squalorem,qui a calore aeris immodico prouenit. Atque in totum c lidi res,sccioresque natura corripit ephemera,
344쪽
De ratione curandorum morb. ITI
curatio Jeciatim diariarum. cap. V.II.
Vi igitur densatione.cutis febricitant, post accessionis declinationem
dulci, aquae temperatique lauacro committentur: frictiones item cum oleo dulci tepido mediocres lenesque utilissimae sunt Nec sunt his terq; lauandi quoniam eos tantum sic curabat Galenus, quibus balnea conis sueta essent. Quin etiam perfusio aquae higidae a lotione iterata: ut ego quidem sentio incommoda erit, obstruentur etenim atque stipabuntur cutis meatus. Est Vero quando reclusi immoderatius fuerint . egerque immodice catenetus , non inutilis futura. Porro a balneo alimentum dabimus, siquidem aegri temperatu. a calidior, ac siccior fuerit, anni l: tempus calidius, relisperans stinui ac humectans,cuiusmodi ptisana,quae omnia e recrementa generose Promouet, ac depellit: deinde ab huius concoctione pisces fa Natiles pariter 8c perdicii carnes offeremus,& id genus alia. v si aliam haberet accessionem, superiora reiteranda sunt, tali que victus ratio.
Quia vigilia,tristitia,atque ira, laria corripiuntur. cap. VI II.
QVi ob vigilias, tristitiam . iam febricitant, etsi curationem eandem fereeκ petant, tamen quae ab ira proficiscitur febris , maiori restigeratione indigebit,quam quae a vigilia, aut moestitia: quarum equidem nulla frictiones de syderat, solo balneo me diocri contentae. Ad haec quas vigiliae, ac tri stitia accendunt ma ais huin ectabimus, somnumq: diuturniorem Praecipiemus, modisque omnibus laborantes eκhilarabimus.
QVae a solis immodica deustione e Xcitatur, refrigerationem postulat. quae
siet, si diutius in aquae temperatae lauacro immoretur aeger, si inui ac fri iritione modica cum oleis refrigerantibus, cuiusmodi est quod e re viola purpurea Paratur, cuius persulto summe utilis erit.
I quis ab algore diaria correptus sit, is pariter lotione calida utetur. Atqui aer halnei, quam ipsum lauacrum . commodior est. Caput itens rosaceo calefacto perfundendum . nam caeteris frigido rigamus. Cibi erunt temperati , aut aliquatenus calidi, ut sunt turtures e mulsa quoque ma Nime idonea. Uerum ut summatim dicam lauacrum diariis omnibus. Praeter eas quae a destillatione frigida oriuntur, Ad quae e re inguinum tumori hus, conuenientissimum . At si ab aestu destillationes veniant, lauandos iubet Galenus, ea tantum ratione, quod putarit ad concomonem,tenuiorum succo. rum balneum sufficere . quippe crassiores per uniuersum corpus diffundit. Quamobrem ante coctionem ah solutam lauandi non sunt. Erit autem balnea dulcis, atque temperatae aquae. Vini autem ere hibisso communem in clinetis ephemeris intentionem habet: vini inquam aquosi, albi, tenuis & odoris: praeocipue si aegrotantes per sanitatem vino hibendo insueuerunt,hibendum id erit: nam & concoctionem adiuuat, prohibetq; ciborum in ventriculo fluctuati Mem, flatus discutit, urinam atque sudores prouocat, animam eκ hilarat. At pa tissimum iis qui vigiliis,curis δί tristitia macerantur, liberalius utilissime hia. hitur. Qui vero ira eκcanduerunt, affectu mitigato luto Potabunt, alioqui suo trium nonium, . I
345쪽
QVae a fatiηatione contra ita est febris, ratione victus refrigerante
tantu curabitur: alimentorum vero tantum ingerent laborantes qua tum conficere possint, ac superare: solet etenim immodice cibatis nausea superuenire.
. Ei Ab inedia. cap. XII. Porro si ab inedia libris contigerit, edulia probi succi, Omninoq; concoismoni parata dabuntur, cuiae tum refrigerent, tum humectent. Quamobreti in accesssonis initio cibentur, febrem arcebis.
Quae ab abstructione. cap. XI II. CV ratio ephemerariim plurium dierum qur ab obstructione proueniut.
primis tribus diebus sola frictione perficitur, cum seminum peponum sarina hordei, mitti,fabae,erus: Utiliter quo rue a Isumetur oκvmel e κaqua iridis .aut ad tanti. At si talibus non cesserit. tertiumq; praeterareis diatur diem, iam tibi erit coniectandum, an plenitudo adsis:quae agitata praedicta frictione aegro incommodum adferre valeat: quippe ab huiusmodi remedio maior fit meatuum obstructio, in apertio. Quamobrem ationem curandi me, diam inser diarias ac putridas co ita his. idque accidet. si plenitudinis notς minson E sanguinis aut alui deiectione indicarim: quae prudenter a te considerabsi- inr e Yserimerito. Quandoquidem sol adiici'lina c tra eκ perimentum eκ plora, re in limine postes in singulis indiuiduis. quid, in quali ac quantost faciendum. Neque solis uniuersatibus thecrematum scopis fidendum: quippe eκ perientia principia quaeq; particularia in liuiduorum sippeditat, quae I teras ad unguem e Nplicari no possumas.Quare quo minus medicinam e Xacte calicamus, in causa erit id scilicet, v e N perimento magis quam ratione stabilitur: unde Hippo crati doctissime proditum, vitam tire tu in artem Vero longam es e. Nos itaque huic arti operam minime tam diligentrara n tua sie non ignoramus. ut sim in ea opinione, in qua sunt nori pauci nosses rein resimedici, qui puram se ad nimiis Peruenisse,quo ruin ego vanam gloriam non possit in non demirari: auippe solos Auenzoari filios magistros medendi e Nistutio quorum vitam Iongissimam faciat Deus optimus φδNimus, 3 i
Tempe ruenta calida ac sicca, vis CV. XIIII.
IN corporibus temperaturae calidioris, ac siccioris saepenumero ab astrictio
ne, siccitat ecpie accenduntur diariae: quinetiam cruditatibus succedui,in qui- hiis alimenta in nidorosam 8c fumidam qualitatem vitiantur. Febricitant et alii & em iis quos alui profluit tum a cruditatibus male habet, quod a cibo. runt corruptione & rosione fieri solet.EN ait Uritione qum: alui huiusmodi temperam elua in febres prompte incidunt astringitur vero aluus caliditate. ac sic, citate, atque facultatis propulsoriae imbecillitate.Est autem eorum, quibus fuit alutis, sanationis cura sic hahenda, ab humoris quidem deiectione M vacuatio ire: siquidem alui profusio cessauerit,in balneum ducendi aegrotantes, atque vi ctus offerendus ventriculum corroborans in labiis remiisione: deinde firmando ventriculo,& rius circa ea sunt partibus, Vngrieta cerataq; admouere. q, si alui fluor viget, a lauacro abstinebis, quae est Galeni sentetula: quaquam receimois res medici vehementia alui profluuia balneo curate se praedicant, auersionen, ad eontraria esse putantes: quam rationem medendi vitabimus, fit. n. e N accide.
D.& prope di Rerim per similia. Cibandi autem sunt fluente etiadum aluo. nee balneo conitisendi, Consuletur ita veιri, si modo vacuatio amplius no duret,pe.
346쪽
niculo oleo ahgnthino aut rolaceo imbuto. At si mastichem tritam oleo rosaceo miscueris. remedium praestantius efficies. Praeterea it paucis dicam partibus quae eκ numero sunt princip um. energia stipada nusquam applicabis. Si auteventriculus deviatur, commiscendus erit prescriptis oleis sum in iratuin viris suocus, item cydonioru in malorum succus, quinetiam eκ hala ustiis, hypocisthide.& palmularii carne medica meta confecta adiiciemus, quihus si cera addideris, ceratum efficies. At sunt medici non paucissitni royantes cur a Galeno ventri Dubi intemperie calidiore affecto mastiche cum oleo rosaceo misceaturiQuibus hoc responsum volumus, aliam esse indicationem ab intemperatura mia, aliam ve ro ab intemperie partis: quae postrema id docet tantum firmandae particulae gratia idonea esse, quae una cum astrictione, amara & odora sint: in qgo primi. Qui eκperimenta sectabantur, lapsi sunt,qui intemperaturae nullam habebani solicitudinem: si iod Galenus eos fecisse testatur in quoda, qui calida, siccaque inteperie ventriculum affectum habebat. NI agno itaque studio c6siderabi inus, an intemperatura bdsit iam vehemens vi ah ea periculum immineat: quandoq; etc.
nim firma hiis ventrem tantum utemur, quandoq: Vero refrigerantia commi
icebimus ad si rictionis non eκpertia, tuo in humero multa sunt. Cibandi insuperfuente aluo his sunt, quae adstringunt,& id pro vacuationis mensura. Quippes eκipua deiiciat panem tantum hiscoctu vocitatu cum saccharo prs paraturn. aut cydoniorum malorum succo offeres. Sin aua aluus copiose fluat. validiora dabis, cuiusmodi est hiscoctus panis e re hordeo cum succo coicureorum appara Hius. Quin etiam commodissime malorii punicorum succum, pyrois. vel nria lora Galenus eκ hiberi prodidit. Quod si appetentia careat, medicamento quod e re cotoneorii succo . vel eoru fit carne, utitor, cui Se Hastiche admixta sit. T adita. vero in lihris de sanitate tuenda a Galeno medicamenti id genus copositio. At nos quod piper .aliaqς medicamenta calidiora continet, mimin tunc probauerimus,ma Nimeq: in nostra regione. tepore calidiori,& temperamento. Si autEaluus penitus cohibeatur, nihilq; reddat, considerandu in qua pyrte cibus con Sstat,& num in ventriculo, aut inrestinis. Quippe Ii in ventriculo.& supernis partibus, Galenus iubet,quod dia trion Pipereon appellatur, dari, sed non medic mentosum illud. veru quod est simplicissinium,& ah eodem in libris de sanita te luenda traditum. Est praeterea iis utilissimum qu bus cibi in ventriculo aee scunt: nempe ab eo abstinere opor et illos qui Ventriculum calidiorem obtinet.& cibos propter caliditatem auersantur. imum vero a Galeno, Sc a nobis in .sectione aegritudinum repellium, partem qualibet aeque intemperatam reddi. atque imbecillam a calore, ξ ab algore: verum quae a frigore fiunt, essentiatuter erunt,quae a calore, eN accidenti. quemadmodum solis caliditas vehemens ignem eκtinguit,& fornacis, aut caniani flamma validior lucernae lumen: quod eade ratione coniectare possumus de ventriculi intemperie,ac nausea,quae a caliditate efficiuntur. At Galenus consilium curationis ad frigidate tantu dire κit. qus ere accidenti ventriculo contingit. qua indicationem a sua regione sumptis. se, non ei dubium. Iam vero Rus medicamento e X cotone is miscentur, Utiliter sulit agalochus, mastiche,& chariophili: quod ita temperabitur. Vt cotoneorum frigiditas semper praepolleat: si citra cotonea medicam E parare velis, habes materiam eoru quae refrigerant,& astringunt, uberiore. Omnino aut prouide-hit medicus huic,quod magis urget.Qtiinetia pluris, minorisq; ratione prae sidia, tum frigida. tum calida augebimus, ac minuemus, si morbus expostulet. GaIenus horir ventriculum aqua calida perfundi iubet, ut relaκatio fiat: qua ut tumide, ac prudenter faci s, suadeo, ne veter afficiatur ,rcui penitus talis perfusio aduersatur. Nec te moueat indicatio, quae a morbo est, demonstrans id genus ramedii commodum fore: maius nanque periculum a natura particulae non anumaduersa instat: quamobrem quς supradicta sunt, semper c5miκta accipiemus. aut in tota idonea adseremus. Porro si eκ verriculo nutrimentu descetiderit, tua
perfusio illa peroptima est: atq; hic quoq; spectandu, ne ad partes irrigataq ali meta incocta trahatur: proderit ite leuis infuso per inferiora, utique si rogo, aut Baius no adsint, en oleo, melle.& cκiguo sale; sin utro simul urgeat rosio, ado
347쪽
rem anserinI,an gallinacea liquabimus sin autem flatus discrueient, oleo incoinquemus Tuta, semina ite quae dc discutiat,& comprimant,qualia sunt apii,cum int,marathriq;. aliaq: id genus: qn vero flatus ac nausea simul afficiunt, interni
caloris imbecillitate arguunt: quare nec restigeratione, nec calore seorsum Vienduin, sed limul temperabimus, commiscebimusque. Η scitem febris quandoque ad tertium peruenit diem: verum nihil verendum . modo ea quae diNimus, rati ne curemur,& post euacuationem lauacro committantur. Iam vero in quibus ructus acidi fiunt,& nausea laborant, ephemera talis minime e X citatur: quippe fumidus vapor ab illis non ascendit, sed potius halitus Digidi. Praeterea frigidi humidiq; natura, pariter seigidi humidiq; natura, pariter frigidi ac.sicci raro ab hii iusiriodi febre capiuntur: calidi vero,atque sicci promptinime, atq; man, me ob inediam,& e Nercitationes iminodicas,ac balneum 'prs termissum.
vero eκ hubonibus fiunt, sanantur tumore curato:qni si a fluNione oriatur, purgatione opus est: si a sanguinis copia e Ruberante , sectio vene conuenit. hoc etenim Miκilio precanthim iis, ne in deterio . res c gritudines transitus fiat. Galenus quidem lauandos docuit quod escte faciendum in declinatione censeo: vinum quoque vitabunt, ac ratione Viactus tenui utentur,quousque liberentur. Hactenus de ephemeris, quas Vt prolimius a medicis tractatas, compendiose tradidi: habes enim a Galeno multis in Iocis,& a nostratibus definitas copiosissinae.
Equitur ut de sebribus acutis quas synochos Grsci appellant, nos conti. nentcs disseramus, quas e N copioso, ac calenti sanguine fieri docuimus insectione ςgritudinum: aliquando quidem nondum putrescente, interdum vero iam putrido . Tres autem sunt omnino differentis. aut enim eadem febris vehementia permanet ab initio ad fine,quod accidit, im par est ei, quot accenditur, transpiratio: aut addendo eκiguu quiddam inualescit semper, nempe minor est vacuatio eo quod adiicitur: aut deniq; aufertur semper, atq; minuitur idq; qu quidem qd vacuatur,ac transpirat, altero copiosius est. Curationis itaq; meta.febris huius, que a plenitudine vasorum contingit, erit sanguine detrahe re. maκime ubi nondum sit putridus. Eain sane euacuationem iubet Galenusvsq; ad animi desectu ducere, modo viri u robur adsit: primu nanque celarrime ere animi deliquio refrigerantur: post modii necessario alui deiectio superuenit: quinetia interdum biliosa vomitio. Huic vero opinioni ne omnino accedamus, facit naturs imitatio, medico semper usurpanda. At prudens natura nusquam pronuuio sanguinis ad animi defectu morbos probe iudicauit: quin potius, si ita cuntigerit, mali, atq; e Nitialis iudicii iapta est, facultat propulsoria immodice valida, Se quod bonii quoq; erat vacuanie. Ad Mc non ob aliud qucritur sanguinis missio, in ut qui redundat in corpore sanguis, minuatur, simul ac naturς modus couenies ac mensura custodiatur: luod equide cura sanguinis iacturam, cui spiritus vitalis admiscetur,nequaquam fiet. Prsterea id prssidium solam reo Digerationem corporis prestare testatur Galenus et qus utique eκ accidenti facta insigniter periculosa est.Quainobrem eκ terni caloris eκiguum quiddam rounquere tuIius censemus, ii natiuum, vilaleq; nranorem facere: fieri item non potest, tum in tali corpore, quale proposuimus, contineri febre correpto, no adisiit putredinis alicuius alterius succi significatio, ac p paratio. quς maior euadet, viribus,qus cocoquere,ac vincere debent, imbecillioribus effectis,calore interino, Videlicet imminuto, atq; .Ppterea gubernare no Valente, erratumq:,qἰl acciderit, resarcire non potete. At notς , qui febre continente citra putredine e Norta
insticant. inconstantes suuν, nec solius. Is itur cum & en urina, dc pulsibus PQ
348쪽
ε tredinem Rhesse spectabis, cave, ne ad animi deliquium detrahatur sanguis.
quandoquidem vel a sectione vens ad septimum diem permanebit putredo, quam euincere haudquaquam poterit virtus . tanta vacuatione facta imbecilliam a. Galenus non esse concoctionem eκpectandam censet, quando in putrido accenditur sanguine. sed statim a principio venam dissecare. postmodum ad aquς frigidς potionem mentem adhibet, docetq; diligenter esse discendendum indicationes, quς vel arceant, vel iubeant propinare. In primis itaq; con derandum. num in humoribus concoctionis notas videris: an tumor aliquis in princ pe paroticula eκ abscessiium genere consistat: an item ventriculum habeat is, qui s grotat, aut frigidum, aut imbecillunt. Quinetiam si frigidς assuetus eger sit, quippe cuncta hsc Vel audacter e Rhibendam, vel trepide indicabunt. csterum intem peries. lus quo ab huius potione viuuenit, aduersatur omnino ei, quod causam tebris adimere dehel:quippe humorum cruditatem facit,omnenaq; concoctione ipsorum tardat: febris autem nullo pallio ahibit, nisi quς eam fouet, causa prius adimatur. Nonnullrs insuper eκ intempestiua, immoderataq: gelidς potione vetriculus, alisq: particuis principes adeo refrigerais sunt, ut nusquam robur priosimum recolligere potuerint. Atq; e N iis alii spirandi difficultate, alii tremore.& conuullione correpti simul ac toto neruoso genere affecti sunt. Galenus Ua-- rias super hac re historias scripto tradidit: veluti illam , qua multis gulam adeo' esse refrigeratam docuit, vi postea de plutire viκ possent:& aliam eorum, quorii Venter concoquendi munus inde infirmum habuit. Quod si concoctos succosem notis quibusdam deprehendas, intrepide dab . Habes etenim unicum scopum, ad quem consilium dirigas, solius L intemperatur caiids curationem, Rus nullo prcsidio commodius fiet,quam egelids aquς potione. Quippe natura adiuta, ad quod inutile est, foras propellendum, validior sit, attenuato videlicet con
coctione humore. cos noκios euacuat. Quibus si velis, tertia quoq; accedet, quς causariun putredinem adiuuantium ablatione constat. Auferentur autem tum superuacanei e N pulsione, tum meatuum apertione. Porro obstructio meatuu vela frigidis, vel siccantibus. vel adstringeribus, vel a succis crassis, atq: Ientis effiε:tur. C interdii vero a prsdictis omnibus. singula horti contrario suo curabuntur. Atquisspen una ero accidit symptomata hul iis modi indicationi, ius a febre sumitur, re Pugnare. ob idq; curationem minus probe perfici. Si aut essentia ipsius febris, caussu; sibi aduersentiir, medentis consilium esse oponet modo febris atq: symptomata non urgeant causam auferre: nimiruin ea ablata, febris quoq; depelietur,ut facile tibi patebri in his febribus, Musa frigidis succis oriuntur: quales sunt melancholicς, atq; pituitoss. Qirod si labris validior causa eκtiterit,illi sta. tini hac tamen non neglecta occurrendum censeo. Nos itaq; in primis de se
laribus non hahet thus syniplomata,qus ipsarurn sanationi obsint, sermonem fa cie naus post modiini de csteris differemus. Diuerss nanq; sunt indicationes sanationis morboru ab his, ius sympio maris obsistere demo strant: peliuiuur etenim morbi, caussas adimendo: at tolluntur symptomata , vel iis qui nonnunqua ipsa adaugent, citiusinodi est curatio dolorum maNimorum per opium . Prsterea Sc quatenus medicamenta,& quatenus ali inenta,ea qus facultatem refriger adi pariter,& humectandi habent, ad febrium omnium medicationem intus asium vn tur: atq; id pri in is potestatibus prs stare constat. Quinetiam ambientem aerem artificio interdum frigidum, interdum calidum paramus . Atq; item in sgritudionibus quἰbusdam terram mutare iubemus et quemadmodum tabe laborantem in
Retuiopiam, Arabiamq; delegamus. Euacuationes in febribus detractione san.
Quae putrescentibus humoribus febres accen
duntur. cap. XVII. Ehrium, qut ab intemperatura cum humoribus acceduntur. sanatio duas
indicationes obtinet: alterain. qus intempertem alterat: alteram, Rus sucis
349쪽
ruinis flumatq: purgatione medicamentorum. secundis videlicet, Ac tertiis Lia oculiatibus, arur etiam arcana proprietate. Al:quando insuper vacuantur,raim lauacro. tum frictionibus:quippe vacuationes hic nullatenus adiuuat eκercitatio.
Atq: occasionem diliventer contemplabimur, utpote in hac arte e Nimie necesa. Aphor. I. sari .im .Quam otirem Hippocrates scriptum reliquit, occasione prseipitem esse. hoc est agendorum in medicina tempus angustissimum, A Prope momentaneu. Detrahemus autem in febre singuinem, Vbi nois e Nuberantis sanguinis adfuerint, nec qualitate vitiati: vires denio: perpendendς , ius ut plurimum in prino cipiis Walidiores sunt. Quamobrem statim a princip;o , tum purgationem, tun vens sectione in medicorum non Pauci faciendam arhitrantur , dc tantum non vltra septimiim diem. Quorum errorem noster Galenus refellens. ac discutiens uni uiritim robori non dierum numero attentum esse medicum tu hei: nec solum se Nio septimoue die. sed et sequentibus. Vel vigesimo mittendum sangliine. Modus, ac detractionis mensura a magnitudine morbi, a temperatura, state, anni this pore consiletudine. Sc summatim ab tota Victus ratione , & id genus al: is indi. cationibus. At virium robur. atq; imbecillitas temperamentum probum, atq; vitiosum cosequii iuur: ciuare Uno rioini nato, alterum intelleκlTe oporter. Euacua
tiones insuper. iiis obstructionum apertione proueniunt, incidentibus, attenuatibus. atq; succos concoquentibus indigent medicamentis, quς uniuersum quod ciri pol, corr; purit .quodq; castigationem non admittit, foras expellunt: quς qui- Edem intentio in Oibus febribus, tua Ni me in illis, ius deurentes non sunt, debetur. Nec prs terminas hunc scopum iu cunctis morbi temporibus quandoquide succi putridi aliter in melius reuocari non possitntiqua quod alienum est vacua, do quod vero correctionem admittit instaurando: lirs comunis est omnihus cons deratro.qui putrescentibus succis occurrere stude ui. Ad hsc Iotium cita ita n5om: ite mus: oportet enim assiduum eorum usum esse. Uerum quis forte tuto non dari credat, im talium natura calida, ac sicca sit, Vnde febris vehementia adau, peri valeat qualia suiu semina anisi, petroselini apti, eniculi. Quare tempera, hi mus facultates horum primarias refrigerantibus modice , & vi urinam cieu te
preditis. in quo numero peponum,atq; cucumerum semina. Sunt vero eκ his teperata qusdam, vel omnino e Niguum calorem Obtinentia, ut sunt ad tanto, Sc cichorium igitur ubi medicamina calefacientia componimus , eorum seinperpotestates hebetablimis. Qus Vero fit per meatus Vrinales evacuatio, febribus conimodissima & comni unissima utilitaS: in super quς a nuper dictis prcsidiis erupe. ctatur,inciso est, atq: alte inuatio . Non ignores autem ab iisdem angurem, atq; agitatronem lanimani eκciri, quin etiam Venirem, simul ac iecur vii ari. praeci pue in diuturnarum febrium fine. Quam Obie que principes par es confirmant. Tria ageda cum iis incoquenda erunt. cuiusmodi est masticbe. Tria itaq: Perogemus, Itin cura, ione in eidemus tenuabimus, ac rohorabimus . Quod si humores febrem efficientes, febriu ei 3c- Di didam siccamq: temperiem nanciscuntur, a calidis, atu: siccis abstinebimus.cendunt bu veluti quartana laboranti liquid eorum e X hil eas, statim quoq; vel radice dul-n Oribu pu cis radicis, vel saccharum e M viola purpurea co flatum admiscebis. Ad hsc oκgirus cciibu , mellis vitium viis palis emendant: radit nanq; alioqui, as mordet neruosum omisne genus,& gulam, Ventricii lum,at let asperam arteriam. Porro aqua cicerum in omnibus prope lahribus commoda est . Quinetiam aqua ordei. Rus refrigerat. humectat, eκ purgar,detergit, abluit leuiter, iucundissima est,& febribus utilissima: interdum autem os ventriculi assicit, Propterea mastichem con .ntiscebimus secundum pluris minorisqς rationem. Iam Vero medicamenia, qtis tum aluum deiiciunt. tum calori lahrili repugnant, summopere laudatur: id genus sunt orer phoenicia', viola purpurea, mel aerium, dc huiusmodi. A myrobalanis cauebinius propter ahit ictionem,qua pollent, nisi coctione prscedente . Horum vero conuenientem ordinem percensebo. iri primis igitur datur mel aerium, post in cluni viola purpurea, deinde o Ny phinnicia οῦ an his interiora cucumeris quem sarracenicum appella iit,tum casia fistula, Postremo myrobalani. Omnino insi
per in curandis febribus assumenda sunt, quς penitus Sc a tota specie vi sic diacam putredini aduersantur: qualia sunt aromatum genera quorum usus,& quais
350쪽
A litas parcior esse debet. & caliditas temperari cum ijs, qtis retro iam diκimus.
Sunt item nonnulla. itis citra caliditatem id prςstant: veluti siccus malorum punicorum sin tala rubea ac candida:qus tamen, nisi quid adin istum repugnet. -- structionem pariunt. Atqui refriperantia, humectantiaq; prcsidia pro caloris se hrilis vehementia, ac paruitare diiserentiam variam sortiuntur. Horum nomenis claturam ordine sic habeto: aqtiam ordei primo. iii letum rosaceu, quod e N aqua rosa ea .atu: saccharo tantum componitur: at nos ut siccitatem rosa ces cohibeamus equam simplicis a liis portionem illi adiicimus. vel secundum maius εἰ minus. Ous vero potiones conficiuntur syropos vocant) ere herbarum succis frigidarum . humidarumq: pplentiores sunt & aliis, in quorum numero cucurbita, Peno. cucumeres. prs stanti usu: au Nilium suppeditari succus singulorum , nullo adiecto sacellaro. Qiiii iesiam flaue hili ut in totum d κ erim)contrarius est saris racenicus cucumis. Restat, ut aliquid de purgatione febrium attingamus: quippe antea vhetiorem sermonem fecimus super hoc auπllio. Purgabimus itaq: febre correptos tunc maret ne, cum succos qualitate vitia ros eκuherare spectahitimus: atque id virtute valida indicante,quod nobis concoctiones demonstra hut: Danq; eo ipso tempore natura succorum vacuationes quoq; aggreditur, quas summopere commendant doctis 'nas quiq: medici: in quo imitandam naturam si accuratissime prsespuint. Is orare autem minime te oportet,prs cedente humo rum coctrone facile omnem ipsorum crassitudinem, ac leniorem distuli. ac propulsari: omnem deniq; obstructionem tolli. Hic e Moritur inter medicitis proses fores non ita facilis soli tu questio. Galenus enim, & plerici; omnes medici alii in ea sunt fis resi. Vt non nisi precedente succorum concoctione purgatione adhihere necessiim si 'sterqtiam in morbis. qu e N treme acuti sunt: quod e re dictis Hippocratis collitere possumus quandoquidem ubi sgritudo peracuta inuadit. tunc quoq; furiunt insigniter succi . quos ad particularum principum aliqua nisi statim vacuentur ab initio decumbere. et illam vitiare periculum est: tenuissimi etenim sunt huiusmodi humores nullaq: inest crassitudo,nullusu: lentor, qui medicamenti purgationem rememorari valeat. Verum a purgatione incommodavnicum accidere solet, videlicet febris incremensum et primis nanq; qualitati-hus talia id faciunt: quare admiscenda frigida , atque humida ijs sunt. Quod si
morhus non ita vehemens Iit,& acutus, concoctio e Npe et ada est. Atq; tibi obiter dicam, pritudines patris Hippocratis acutas , apud nos esse peracutas: ille etenim ptisana 8c aqua mulsa tantum in curatione acutorum Vrebatur. Hic ve roδε calidioribus regionibus . in principiis medicinas purgantes adhibebimus: Quia saepenumero in ore ventriculi succi vitiantur. ac corrumpuntur. Ad lisc in morbis, quos tum crudi. tum crassi, tum lenii succi penerarunt. concoctionem C e Npectare utilissimum: que Dimitimi inculeiuibus Se attenuantibus perficitur: alioqui perniciosa foret purgatio. Avicenna iubet ii, fgritudinibus a tenuiori, hiis succis genitis, cuiusmodi est tertiana e requisita, ous leptem in totum circuitibus uidicatur, concoctionem Prs cedererquam hoc pacto definitam tradidit. Cococtio tenuium est eorum in crassatio, cratarum vero e Nienuatio . Quippe cum facultas eκ pultNN difficulter crassa propellat, tenuiora quoq; non sine negocio vacuabit: e Noluuntur enim, atq; dilaipantur.Verum enim uero facilius succi tenues e N purgantur crassis. Vnde nonnullis seriptum est medicis, se nusquam medicamentum purgans e Ahibuisse quin flaua bilis prior vacuaretur: leuissimam enim si inui, ac temtissimani esse: csteros autem humores sequi. Quod idem senissus tibi iii dicat tenuiora scilicet promptius purgari crassiori biis. At naturs opus non est, alioqui quod in morbis acutis primo vacuaretur , flava ellii bilis: fiunt huiusinodi morbi ut plurimum a succo tenui, qui quanto subtilior, tanto a natu ra dissicitius eκ pellitur. inamobrem ubi sgritudo peracuta erit, confestim Pur Latione utemuri in talibus enim tardare malum est: qualidoqu&dem natura aste non valet postmodum concoctionem aggredi, lus securitatem omnino Pol
liceatur. At Rasius in quartanarum, dc pituitosarum initiis purgabat:in quo patet a Galeni sententia penitus discessisse, qui in commentario ad Glauconem
aliter omnino α conuariu ua seliau: quippe ab talibus febribuo nullum imminet