T. Lucreti Cari De rerum natura libri sex

231쪽

2IS umor item quondam coepit Superare coortuS, ut fama est, hominum multas quando obruit urbis. indo ubi vis aliqua ratione mersa receSSit,ox infinito suerat quaecumque coorta, constiterunt imbres et flumina vim minuerunt. Sod quibus illo modis coniectus materiai fundarit torram et caelum pontique profunda, solis lunai cursus, eX Ordine ponam. nam certe neque consilio primordia rerum ordine Se suo quaeque sagaci mente locarunt nec qu0S quaeque darent motus pepigere profecto, sod quia multa modis multis primordia rerumox infinito iam tempore percita plagis

ponderibusque Suis consuerunt concita serri omnimodisque coire atque omnia pertemptare, quaecumque inter Se Ρ0SSent congreSSa creare, propterea fit uti magnum volgata per aevom omne genHS coetus et motus experiundo tandem conveniant ea quae convecta repentΘmagnarum rerum fiunt eXOrdia Saepe, terrai maris et caeli generisque animantum. Hic neque tum solis rota corni lumine largo altivolans poterat nec magni Sidera mundi nec mare nec caelum nec denique terra neque nernec Similis nostris robus res ulla videri, sed nova tempestas quaedam moleSque coorta

O omne genus de principiis, discordia quorum

intervalla vias coneXuS pondera plagas concursus motus turbabat proelia miscens,

gratum. gratum gratum) Ver. Von. 409 410 Lach. by a strango mis apprehension inveris these versos and sor Aut pereunt reads Et pereunt. 412 urbis Pont. Junt. sor undis. Flor. 31 Camb. Ver. Ven. Mar. etc. heos undis, and sor hominum multas read hominum multos. 428 Omne genus Lach. sor omnigenus. Omnigenos A corr. vulg. 429 convecta Lach. sor conventa. T. c. quae ubi convenere Lamb. ed. 1; T. ea c. quae ut convenere ed. 2 and 3, ωHowed is Croech, otc. 430 sunt Flor. 31 Camb. sorsuunt. saepe. semper, as II 1062 Lach. 432 largo. claro Macrob. 433 Altivolans Pont. Mane. and Macrob. sat. VI 2 23 sor Altevolans. Alta volans Mar. Junt. 437 442 440 45ὶ ars thus arranged by Laeli. aster Reisacher quaest. Lucr.; and tho necessity os this change is manifest, though Macrob. l. l. evidently read thom in tho ordor in Whicli tho appear in our mss. Seo What I say on this and similar potnis p. 30. 437 Omne genus de Lach. as

232쪽

quod non omnia Sio poterant coniuncta manere 443 nec motus inter SeSe dare convenientis.

437 diflugere inde loci partes coepere pareSque cum paribus iungi res et discludere mundum membra tuo dividero et magnas disponere partes, 443446 hoc est, a terris altum Secernere caelum et sorsum mare uti Secreto umore pateret,

seorsus item puri secretique aetheris ignes. Quippe etenim primum terrai corpora quaeque, propterea quod erant gravia et perplexa, coibant 43O in medio atque imas capiebant omnia sedes; quae quanto ma S inter se perplexa coibant,

tam magiS expressere ea quae mare Sidera solem

lunamque ossicerent et magni moenia mundi. omnia enim magis haec e levibus atque rutundis 433 seminibus multoque minoribu' sunt olomontis quam tellus. ideo, per rara foramina, terrae partibuS erumpens primus se sustulit asellior ignifer et multos secum levis abstulit ignis non alia longe ratione ne Saepe videmus, 46Onurea cum primum gemmantiS rore per herbas matutina rubent radiati lumina solis Oxhalantquo lacus nebulam fluViique perennes, ipsaquo ut interdum tellus fumare videtur; omnia quae sursum cum conciliantur, in alto 463 corpore concreto Subtexunt nubila caelum. sic igitur tum so levis ad diffusilis aethor

corpore concreto circumdatus undique semitot lato dissusus in omnis undique partis omnia Sic avido complexu cetera SaepSit. 47Ohunc exordia sunt solis lunaeque secuta,

besore, sor omnigenua e B, omnigenis e A Nice. Vulg. 446 altum. magnum Macr. 447 umore Macrob. B corr. Vat. 3276 Pont. Junt. for umor. humorque Nice. Flor. 31 Camb. 4 Vat. Brix. Ver. Ven. Avane. 458 se Nico. sor ei. 459 Dnifer. Signifer Vor. Ven. Ald. 1 Junt. not Mar. Lamb. etc. on no ms. authori , though Lamb. salsoly says ali mss. have it. 460 463 videmi ... Eahalantque. videntur ...Ezalαre Lach. : a Violent change Which only impalrs tho beaub os the passage. 468 serit Lach. sor saepsit: saepsit has come Dom

233쪽

2I7 interutrasque globi quorum vertuntur in auris; quae neque terra sibi adscivit nec maximus aether, quod neque tam fuerunt gravia ut depressa sederent, nec levia ut possent per Summas labier oras, 473 et tamen interutrasque ita Sunt ut corpora viva versent et partes ut mundi totius Oxtent ;

qu0d genus in nobis quaedam licet in stati no

membra manere, tamen eum Sint ea quae moveantur.

his igitur robus retractis terra repente, 48OmaXuma qua nunc Se ponti plaga caerula tendit, suecidit Ut salso suffudit gurgite fossas. inque dies quanto circum magis aetheris aestus ot radii solis cogobant undique terram verberibus crebris extrema ad limina in artum, 483

in medio ut propulsa Suo condensa coiret, tam magis eXpreSSUS SalSus de corpore sudor augebat mare manando eampoSque natantis,ot tanto magis illa foras ol sa volabant corpora multa Vaporis et aeris altaque caeli 40odonsebant procul a terris fulgentia templa.sidebant campi, crescebant montibus altis

aScenSUS; neque enim poterant subsidere saxa nec pariter tantundem omneS Succumbere partis.

Sic igitur terrae concreto corpore ponduS 495 constitit atque omnis mundi quasi limus in imum

as thres laurilis of his Worthless various reastings, hom tho booksessor Tonson's London ed. of 1712, Which gives collationes trium ms. codicum Vossit a Rsto Viro R ' Cannon S. T. P. factas': this collator says secuta, &. V. 1. ' HaVerc. coples even the comma and the & into his ed. This is biit one os a thousandinstandos os his unprincipiod stoth. 472 476 Interutr que. Interutraque Lach. 474 fuerunt. fuerint Pont. Avanc. and Strango to say Lumb. Whomado it tho vulg. besors Lach. 482 salso sus dit A corr. Lamb. sor salsos udit. satio sustodit Niec. Flor. 31 Camb. Mon. etc. Wah. 485 extrema ad limina in artum Ed. sor eaetrema ad limina partem: tho scribo neglectost to writetna tWico, and to fili up tho verso Wroto partem sor rium. eaetrema a limini' parte Lach. Who connecis this versu With tho nexi. extrema ad limina apertrem Lamb. e. a. l. raptim Benti. radiis for radii Α Nico. Camb. lumina Nico. Flor. 31 Camb. etc. 491 Densebant Lamb. Lach. sor Densabant, res our mas. in allother places mahe it os the 2nd conjugation: see Wagn. to Virg. geor. I 218.

234쪽

confluxit gravis ot subsedit funditus ut sa0x; inde maro inde aer inde asilior ignifer ipse corporibus liquidis sunt omnia pura relicta, et loviora aliis alia, ut liquidissimus aether 3

atque levissimus aerias super influit auras,noo liquidum corpus turbantibus aeris auris commiscet; sinit haec violentis omnia verti turbinibus, sinit incertis turbare procellis, ipso suos ignis certo fert impete labens. Sosnam modico fluere atque uno posse aethera niSuSignificat Ρontos, mare certo quod fluit aestu

unum labendi conservanS HSque tenorem. Motibus astrorum nunc quae Sit enuSΛ enn US.

principio magnus caeli si vortitur orbis, 3IO ex utraque polum parti promore aera nobis dicendum est extraque tenere et claudere utrimque indo alium supra fluere atque intendere eodem quo volvenda micant aetorni sidera mundi; aut alium supter, contra qui Subvehat orbem, SI Sut fluvios versare rotas atque hauStra Videmus. est etiam quoque uti possit caelum omne manere in statione, tamen eum lucida Signa ferantur; sive quod inclusi rapidi sunt aetheris aestus quaerenteSque Viam circum versantur et ignes Saopassim per caeli volvunt Summania templa; sivo aliundo fluons alicunde extrinsecuS nerversat agens ignis; sive ipsi serpore possunt quo cuiusque cibus vocat atque invitat euntis, flammea per caelum p centiS corpora pnSSim. 325 nam quid in hoc mundo sit eorum ponere certum

503 Commiscet Naugor. MAt ior Commisei. haec. hic Benti. and Lach.; but seonotos 2. 507 Pontos, mare Laeli. sor ponto mare. Ponti mare Pont. Lamb. ed. 3, tantum mare ed. 1 and 2. 513 516 Lach. quilo misapprehends and sadly mutilatos this passage: 513 ho reads deorsum for eodem, 515 Hinc sor Aut , and places 514 astor 516: not one os inesse changes but mars the SenSo. 515 Aut. Ast Naugur. Vulg. Wrongly. qui Mur. Nauger. rightb sor quis. 518 lucida Flor. 31 Vor. Von. Mar. sor lucta. 521 Summania: see noles 2. immania creech in notes, Lach. Pont. SayA summania pro immania'. se immania Avanc. in notos at end of Catullus, Lamb. pervorsely. I onco thought os summa avia. 524 euntis. aventis Lach. 530 omne B corr. Mar. Ald. I

235쪽

di mello ost; sod quid possit fiatque per omne

in variis mundis varia ratione creatis, id doceo plurisque sequor disponere enUSRS, motibus astrorum quae posSint esse per omne; 33Oo quibus una tamen Sit in hoc quoque causa necessest

quae vegeat motum Signis; sed quae sit earum praecipere hautquaquamst pedetemtim progredientis. Terra quo ut in media mundi regione quiescat, evanescere paulatim et decrescere pondus 533

convenit, atque aliam naturam supter habere ex ineunte aevo coniunctam atque uniter aptam

partibus aeriis mundi quibus insita vivit. propterea non eSt oneri neque deprimit auras; ut sua cuique homini nullo sunt pondere membra 34Onec caput est oneri collo nec doniquo totum corporis in pedibus pondus Sentimus inesse; at quaecumque soris veniunt inpostaque nobis

pondera sunt laedunt, permulto Saepe minora.

usque adeo magni refert quid quaeque obeat res. 343 sic igitur tellus non est aliena repente allata atquo auris aliundo obiecta alienis, sed pariter prima concepta ab origine mundi

certaque pars eius, quasi nobi S membra ridentur. Ρrnoterea grandi tonitru concuSSa repente, 33O terra supra quae Se Sunt concutit omnia motu:

quod sacore haut ulla posset ratione, nisi eSSet partibus aeriis mundi caeloque revincta.

nam communibus inter se radicibus livorsent ex ineunte aevo coniuncta atque uniter repta. 333Junt. sor omnem. 531 sit in hoc quoque cauaa Ed. sor sit et haec quoque causa. siet haee Lach. : but haec has no sorco and has como Irom the netobouring cama. siet hic Bern. 532 vegeat Gil. sor vigeat. 533 progredientis Lamb. sorprogredientes: est sor ilicet is not Lucretian. 536 supter. subter Flor. 31 Mar. Junt. for super. 538 vivit. crevit Lach. sidit Lamb. ed. 2 and 3 ex antiquae scripturae quae reperitur in codico Bertin. vestigiis', and Heins. notes that s, i.e. thems. Os Modius, has sidit, unioss I mistatio his insaning : but Modius made his collation With tho smali 2nd ed. os Lamb. so that it is probably a mere oversight; for B has vivit. 545 quid quaeque obeat res Ed. ior quit queque quaeatres: Lach. to I 222 givos moro than 40 instances in Which AB Gange b to ira: Whenobeat bocame oueat, the surther corruption to queat was inevitablo With capitals. ineat Lach. vehul Gronovius and IA. VOSA. in notes. gerat N. P. HoWard.

236쪽

nonne vides etiam quam magno pondero nobis sustineat corpus tenuissima vis animai propterea quia tam coniuncta atque uniter apta sest y doniquo iam saltu pernici tollere corpus

quid potis est nisi vis animi quas membra gubernat ' 56o

iamne vides quantum tenuis natura valere possit, ubi est coniuncta gravi eum corpore, ut aer coniunctus terris et nobis ost animi vis 'Nec nimio solis maior rota nec minor ardoreSSe potest, nostris quam Sensibus esse videtur. 563 nam quibus e spatiis cumque ignes lumina possunt adicoro et calidum membris adflare vaporem,

nil illa his intorvallis do corpore libant

flammarum, nil ad Speciem est contractior ignis. 373 proinde, calor quoniam Solis lumenque profusum spospo perveniunt nostros ad sensus et loca mulcent, forma quoquo hinc solis debui filumque videri 37a nil adeo ut possis pluS aut minUS addere, Vere. 373 lunaque sive notho fertur loca lumine lustrans 373 sive Suam proprio iactat de corpore lucem,

quidquid id est, nilo sertur maiore figura

quam, noStris oculis qua cernimUS, eSSe videtur. nam priuS omnia, quae longe Semota tuemur aera per multum, Specie confusa videntur 38o quam minui filum. quapropter luna neceSSe eSt, quandoquidem claram speciem certamque figuram

555 uniter apta Pont. Junt. sor uniter aucta: 558 uniter apta sor uniter rupta B corr. Flor. 31 Camb. etc. as 537. Mar. has first corruetod Mon. , then writtenaucta above, and then apta in marg.; unless tho first correction is from Pontanus,

the other from Marullus: it is more than probabis that Pontanus had tho cod. Victor. in his hands bosore Marullus: comp. 1152. 559 pernici Brix. Ρont. Mar. Ald. 1 Junt. sor pernice. pemice attollere Flor. 31: a mere conj. 560Quid Lamb. in errata to od. 3, Faber in his emend. sor Quis. animi Lach. foranimae; as 563. 563 Coniunctus Flor. 31 Camb. Pont. Mar. sor Coniuncta. 567 Adieere Adiicerei Lamb. for Adlidere: a confusion os Which Ws have had somany examplos. 568 Nil illa his intervallis Born. for Nihil nisi intemfallis. Nil ea in his int. Lach. Illa ipsa intervalla nihil Lamb. Nilque nisi eae int. Flor. 31 Camb. 3 Vat. Mar. libant Mar. Junt. sor librant. limant Lamb. ed. 1 and 2,ὶibrant Od. 3. 570 573ὶ brouit hero is Mar. Ald. 1 Junt. 571 loca mulcent Lach. sor loca fulgent. laedicatinount L an . 572 fἶwmque Lar . ed. 2 in notes undod. 3 aster Turnebus sor itumque. 574 α 571 570ὶ. 581 minui flum Benti. ior mi

237쪽

22I praebet, ut est oris extremis cumque notata

quantaque quantast hinc nobis videatur in alto. postremo quoscumque VideS hinc aetheris ignes, 383 quandoquidem quoscumque in terriS cernimus ignes,

dum tremor est claruS, dum cernitur ardor eorum,

perparvom quiddam interdum mutare videtur alteram utram in partem flum, quo longius absunt; 394 scire licet perquam pauxillo posse minores θ esse vel exigua maioris parte brevique. 59o Illud itom non est mirandum, qua ratione tantulus illo quoat tantum sol mittere lumen, quod maria ac terras omnis caelumque rigando comploret set calido perfundat cuncta vapore. 593307 nam licet hinc mundi patefactum totius unum largifluum sontem scatere atque erumpere lumen, ex omni mundo quia sic elementa vaporis undique conveniunt et sic coniectus eorum 6 confluit, ex uno capite hic ut profluat ardor. nonne Vides etiam quam late parvus aquai prata riget fons interdum campisque redundos 'est etiam quoque uti non magno solis ab igni aera percipiat calidis servoribus ardor, 6os opportunus ita est si sorte et idoneus aer, ut queat accendi parvis ardoribus ictus; quod gonus interdum segetes Stipulamque videmus accedere ex una Scintilla incendia passim.

frum. minimum flum Nioc. Vulg. 581 Quantaque quantast hine Elchstadisor Quanto quoque quant i hinc, and in the repetition 596 Quanta quoque est tanta hinc: qua emendatione' says Lach. effecit ut hic semel valdo laudandus sit'. Quantaque sit, nobis tanta hinc Pont. Ald. 1 Junt. Quantα haec cumque fuat, tanta hinc Lamb. 586 ignes added by Mar. Ald. 1 Junt.: tho ignes os 585 caused iis omission. horum Flor. 31 Camb. summae Lach. Who says thationes is an unmeaning repetition: but similar repetitions are very common in Luer. 587 est added by Flor. 31 Camb. etc. 588 videtur Α Nico. Flor. 31 Camb. Mon. etc. and Lamb. ed. 1. videntur B Lamb. ed. 2 and 3, perhaps rightly. 589 absunt Lach. sor absit: a necessary chango. cum lorisius absint Lamb. 590 591 594 5953 first brought hero is Mar. Ald. 1 Junt. 596 α 584. 598 lumen. sumen Avano. Lamb. etc. without any authorio. 599 quia . qua Nico. Flor. 31 Lach. is in orror) Camb. Mon. ait Vat. Brix. Vor. Von. Md. 1 Junt. quo Lumb. etc. vaporis Lamb. first sor vapore. 605 percipiat Nauger. for percipitat. 609 Aecedere Α. Accidere B. Accendere A corr. Nico. 2

238쪽

sorsitan et rosea sol alto lampade lucens 6 Io possideat multum caecis servoribus ignem circum se, nullo qui sit fulgoro notatuS, aestifer ut tantum radiorum exaugeat ictum. Nec ratio solis simplex et certa pateScit, quo pacto neStivis e partibus negocerotis 613 brumalis adeat flexus atque inde revertens cancri se ut vertat metus ad solstitialis luna quo mensibus id spatium videatur obire,

annua Sol in quo consumit tempora curSu.

non, inquam, Simplex his rebus reddita causast. 62onam fiori vel cum primis id posse ridetur, Domocriti quod sancta viri sentontia ponit, quanto quaeque magis Sint terram Sidera propter, tanto posse minus cum caeli turbine ferri. QVaneScere enim rapidas illius et acris 623 imminui supter viris, ideoque relinqui paulatim solem cum posterioribu' Signis, insorior multo quod sit quam fervida signa. st magis hoc lunam: quanto demissior eius cursus abest procul a caelo terrisque propinquat, 63O tanto posse minuS eum S US tendere cui Sum. flaccidiore etenim quanto iam turbino fortiar inferior quam sol, tanto magis omnia signa hanc adipiscuntur circum praeterque feruntur. propt0rea fit ut haec ad signum quodque reverti 633 mobilius videatur, ad hanc quia Signa revisunt. fit quoquo ut e mundi transversis partibus aer altornis corto fluere alter tempore p08Sit, qui queat aestivis solem detrudere signis brumalis usque ad flexus gelidumque rigorem, 64O

et qui reiciat gelidis a frigoris umbris

Vat. Vor. Von. Accendi Flor. 31 Camb. 3 Vat. Brix. Pont. Avane. Nauger. Accipere Mar. Junt. Lamb.: See II 1025. 610 et. e Lach. Who Wid novor tolerate et foretiam. 613 Aestifer ut tantum Flor. 31 3 Vat. Mar. Junt. sor Aestiferi utantum D, utrentur Α Nicc. Aestiferum ut tantum Avunc. Lamb. etc. Aestiferum tantum Nauger. 614 simpleae et certa Ed. sor simpleae recta. simpleae nec certa Lamb. simpleae aut recta Flor. 31 Camb. 3 Vat. ac recta or et recta others. simpleae rellata Lach. reclusa Born. 617 Cancri se Lach. for Canceris. 632 etenim Lach.

239쪽

223 aestiferas usque in partis et servida signa. et ratiotio pari lunam StellaSque putandumst, quae volvunt magnos in magnis orbibuΗ annos, aeribus posse alternis e partibus ire. 643 nonne vides etiam diversis nubila ventis

diversas iro in partis inferna supernis Τqui minus illa queant per magnos aetheris orbis aestibus inter se divorsis sidora serri/At nox obruit ingenti caligine terras, 65o aut ubi de longo cursu sol ultima caeli impulit at tuo suos offlavit languidus ignis

concussos itere et labefactos uero multo, aut quia sub terras cursum convortere cogit

Vis eadem, Supra quae terras pertulit orbem. 633Τ0mpore item certo roseam Matuta per oras aethoris auroram differt et lumina pandit, aut quia s0l idom, sub terras ille revertens, anticipat caelum radiis accendere tempta S, aut quia conveniunt ignes et semina multa 66o

confluere ardoris eo Suerunt tempore certo,

quae faciunt solis nova sempor lumina gigni; quod genus Idaeis fama ost e montibus altis disporsos ignis orienti lumine cerni, inde coire globum quasi in unum et conscere orbem. 663 nec tamon illud in his robus mirabilo debet esse, quod haec ignis tam certo tempore possunt

semina confluere et Solis reparare nitorem.

multa videmus enim, certo quae tempore fiunt omnibus in rebus. florescunt tempore certo 67O arbusta et curto dimittunt tempore florem. Dec minuS in certo dentes cadere imperat aetas

tempore et inpubem molli pubescere veste et pariter mollom malis domittere barbam. fulmina postremo nix imbres nubila venti 673sor etiam. 648 illa Flor. 31 Camb. Pont. Mar. for ille. 651 sol ultima Camb. Vat. 1136 and 1954 Othob. sor solvet ima caeli. soἶ ertim a Flor. 31 Mar. Ald. 1 Junt. ore. Politi an in marg. Flor. 29 has both ultima und eaetima. 656 Matuta Pont. Mur. Ald. 1 Junt. sor matura. 667 possunt Lach. sorp033it. P033int vulg. contrary to the unustrying usage of Lucr. 675 Fulmina

240쪽

non nimis incertis fiunt in partibus anni. nam tuo ubi sic fuerunt causarum eXordia prima, atque ita res mundi cecidere ab origine prima,c Seque quoque iam redeunt ex ordine certo. Croscoro itoinquo dies licet et tabescere noctes, 68oot minui lucos, cum Sumant augmina nocteS, aut quia sol idem Sub terras atque Superne imparibus eurrens amfractibus aetheris oras

partit sit in partis non aequas dividit orbem, et quod ab alterutra detraxit parte, reponit 6830ius in adversa tanto pluS parte relatus,

donec ad id signum caeli pervenit, ubi anni

nodus nocturnas eXaequnt lucibus umbras. nam, medio curSu flatus aquilonis et austri,

distinos asequato caelum discrimino metas 69o propter Signiferi posituram totius orbis, annua Sol in quo concludit tempora Serpens, obliquo terras et caelum lumine lustrans, ut ratio declarat eorum qui loca caeli omnia dispositis Signis ornata notarunt. 693 aut quia crassior eSt certis in partibus ner,

sub turris ideo tromulum iubar haesitat ignis

nec penetrare poteSt facile atque emergere ad Ortus. propterea noctes hiberno tempore longas cessant, dum veniat radiatum insigne disi. 7oo aut etiam, quia Sic alternis partibus anni tardius et citius consuerunt confluere ignes qui faciunt solem certa deSurgere parte, propterea fit uti videantur dicere verum

Mar. Md. 1 Junt. Gst sor Flumina. 679 Conseque quoque iam redeunt Laeli. sor Consequiae quoque iam rerum: iu brilliant emendation. Consequae 2 Vat. Vor. Ven. Consequa natura est iam rerum Flor. 31 Camb. 3 Vat. Mar. Vulg. Consequitur quoque iam series Pont. 689-693 Lach. has quite causolessty alteroditiis passage in many potnis: 690 sor metas he reads metans as Pont. besors him: eaeli Mar. for caelum: J 692 and 693 he inveris, 693 sor obliquo ho reads obliqui, joining it Mith orbis: ho mill not have serpens, lustrans in apposition any more than 524 euntis, pascentis; or V1 1141 venter , ortus, und 1260 languens, conveniens; though suchlilio constructions uro common in Lucr. and in Cicero's Aratea whieli Luer. osten imitatos. 692 concludit Lach. for contudit. contundit Mon. Brix. vul . 700 diei Nice. for dici. 704 it seems to me manifest that tho poet