Opere del proposto Lodovico Antonio Muratori già bibliotecario del serenissimo signore Duca di Modena

발행: 1771년

분량: 463페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

PRAEFATIO. 89

habebimus δ ranii viri Sebota non exiguam emortualium Carminum L ιυam, quum hucusque ex iis unum rautummodo prodissu in Basi. lium Magnum. Fortasse verὸ perant Erudiri, eur unam, eamdemque rem tot d verss Dierammatis vers erit Nanianetenus, quod potissmum produnt Carmina in Patrem, ae Matrem, in Sepulcrorum estractores, o in Synei sactos seu Agapetos elucubrata. Equidem arbiιror, amorem in alios, acetum, oe legitimam iracundiam in istos, tam variae Carmi. num copiae caussam dedisse , quum nunquam satis videretur argumeu-νο fecisse, qui tam eara ovisa laudanda, aut tam impia exagitanda sibi proposuisser. Accedir fecunda Seriptoris vena, ex qua fluere ni Lia negario poterans tam diυeia Poemata. Et postremὸ non male forsi-νan calculos ponemus conjiciendo, pleraque ex his Carminibus non in cum finem composta, ut omnia vulgarentur; sed qualia ex opulento ingenio rumultuarie exciderant, in tabellas relata ad nos ρervenisse.

Nam beis oe incondita quaedam; oe 'semet phrases, Ufamerinterdum fensa tum Heroicis, tum Elegis, o Iambicis etiam υesbus

sentata, ae reddita sunt, non alio, uι υidetur, constio, qu)m ut m Iiora δ νον everimentis subinde eligerentur. Quaecumque rameu Fur,

neque Naxianeenum pudebit fingula posteris reliquisse, neque nos p. nitebis legisse. uod se quaedam paulia ineuisiora videbuntur, id n mini mirum esse debo, qui funebrium Digrammatum rationem nove. νis . Non solenι ii, qui parentum, oe familiarium suorum mortem δε- ιens, sectori Po Dicas elegantias. Scirum iliud videlicet, non oportere esse ambitiosum in tactu. Hae rarione, πν opinor, Ausonius, qui qu ries voluit, bonos versus seir, in iis, quos de obtru suorum scripsiν, sequurus est illud semplo, eτ inornarum genus verssicandi, quo etiam in didacticis, s aliis quibusdam Poamariis sciens, prudensque usus es. Huod atitem artiner ad ea Carmina, quae in immodesos mari rum eultores est inta sunt, ea Gregorius Naxiam us, si fertur, iuυenis adbue seripssse videtur. Nam puerilem venam sapiunt, oeprofae, quam versbus semiliora, ne apud Poeram quidem Comicum, mel SMFricum Delia tolerentur. Auamen, quia ad illius aevi, quo ferina funν, notitiam peninonr, hoe ipso digna βην, quae ad reliqua adiuriantur.

Quum -- fν animi Mnesi, oe grati, per quos profeceris, candidissMὸ profiteri, publieae bete mihi habendae funν gratiae Ioanni Boioinio Regiae Parisienss Bibliothecae Cu di. Iam quanta si Claris i huius viri non rara taurum in Graeeis literis, sed etiam in Tom ML . . M - omni Diqitigod by Corale

92쪽

νo PRAEFATIO.

omni disciplinarum genere exquisita eruditio, praeter alia illius msua. menta, fatis testantur Nicepbori Gregorae uniυerse Pisoriae Latio non ita pridem donatae. Ar quanta quoque si illius humanitas, .uLιum Iarulentiorem resem dabo, quam memeti um. Siquidem tibi is intellex ν, me in congerendis Naxianxeni versebas Aneedoris non exiguam posuisse operam, quos ille iam δ Regiae Bibliothecae Codicibus deseripsero, liberalissima humanitate voris meis obtulit, immo ad me protinus Anno 1698. misit, ruberiori meae collectioni adiungendos. Praeterea, ne quid muneri deesset, Carmina ὸ duobus ΜSS. Codie bus, neuet en 289 I. oe 2943. descripta eum vereri ML Scholiasse contulit, variasque lectiones in margine adnotoit. uod heie sam praemonitum Lectorem velim, eruns aliqua δ Bominii penu is meum franslata, quae fortasse Naxianiano tribuenda minimὸ videantur. Naisque idcirco supprimenda re ut, quippe saltem antiquomum Aucto rem redolent;a, oe eeria spectantia ad N ianvini, με eias eonium. ctorum, Historiam. Doctissimo Boiυinio bumcnitate non concessi C. V. Antonius Maria Salvinius in Florentino eaeo publicus Ela xenriae Professor, cui in Graecae Dinguae fciemia paveos pares, neminem superiorem Ι- lia nune Uendat. Ee ille pariter opem consiliis meis eouaturus, ad relebris Bibliothetae mediceae ing. Codices totum se eonυenit, facta illi elementissim/ υenis a Cosmo III. Μagno Etruriae Dura, inser euius virtutes, ae ιaudes non ea postrema est, qua suos miorra

aemulatur, rem liter arιam, eiusque eiatores, rum Disre, ac beneva-Dnria, tum ampliusmis praemiis yerpetia prosequitur. Daque gioriossimi illius Principis munera, oe acturarissimi Saltanti eura factum es, ur alia esiam Carmina in Ambrosano . oe Regiis Codietias deis siderara, in Mediceis reperirentur, quae pro suo erga me pudio d Gymus ille mis mihi deseripsa μρpeditaυit. Qualia Mee sint, fas perspicietur Deo. Interim monNisse suffieso, Codicaem m. medioeum eumdem esse, qui Tollio non ignarus fuis, mibique Carminum Die Dotim praebuis adbue Iura earentium, quum ea Guius prae festin

rione describere nequaquam pomeris. Prinxerea Nariantes Iectiones msiliis mST. Saltantur eouegir, per quas Ambr ano Codiei subfdium non leve possis adferri; nullumque, uno verbo, prarier fis officium,

quo suum in me, remque liserariam confirmare amorem.

Paria quoque maestiturus fuisso C. V. Pater Ion es Baptissa δει mira Benedictinus abbas, se desederio suo respondissenν uberAs

93쪽

PRAEFATIO. 'Imρiranae Bibliorberae, eui preees, IUSS. Codices. βουare pauca ille operi meo contulit, sed non paucae illi a me deben/uν grariae; incensum enim beneficii venir o optima voluntas. Gratam denique memsistnem non omittam Hieroumi Ggliaxzechii nostratis, quive o ex ipsius labore accuratior prodibit ista editio. Utque ille est non uniustavram Linguae Graeeae, sed aliarum bonarum Arrium amori mus , o studiosessimus, dummodo eius erga literas ardor non deferveat, oe. rare iuvat, nos aliquando babisuros en illius ingenio monumentis, sibi cerre, si quidquam divinare possum, o patriae nostrae non parum

laudis allatura.

uum autem in illustrandis Naxianxeni Carminibus interdum adhibuerim sidem, oe verba Anovmi eui dam Scholiastis Graeei, praedocendi funa LMIον es, eum profecto antiquisatis eaufa magni esse

faciendum. Ame quingentos annos scripstis videtur membra cera rueCodex Ambros anus, ubi huiusmodi Scholia leguntur, quorum unicuses scopus diυeos reddere verbis, cra paraphrastice, sacri Poetae verebis. In Gd iei Magni Bibliorbera alterum smilem videre es, uri Clari Boiυinius mibi Rusemis. Suri autem fe gerat bis Auctor, Arte, ut videruν, Grammaricus in exponendis S. Gregorii Carminiabus , Hlis inruuescet, ubi iraegra proferam Abalia en eius opere defori a Post Naxiarixeni versus eosiae imus solas Firmi Gesariensis Episcopi, qai sexu Areaae Christianae quincto floruis. Earum preis r m in quodam elegantiae flore praecipvὸ suum est. Ansiquus planδ est membranaeres Coden, unde tuas eduxi, at uom omnino a Librari rum erroribus immunis. Longὸ praestri et, s Liseras illas, quas Fimmus de magnis negotiis, ae ρωi mum de Eurrebiana, oe Nemriana urroversa ea eripsit, nobis Drvassem Maiores nosxi. - quando amarum ii potias quas quilias, ut ita dicam, illius ad posteros aram

fmittere, uom isa de eorum confisio, aur negligemia dolendum est, usthaaee pavea celebνis viri monumenta suo non donemus honore. Ex bis apiam ala id Iueis tuorum stemporum Hsoriae, ae moribus aeredis;

o Iairem tu bis, Firmum aliunde cogntrum, em sivi ingenio, sverbis melius dignoscere. Nonuuliae Iuthmi Imperaroris Difluae fueredunt, ea eodem Coindise Ambrosano depromtae, unde superiores. Iamque rei literarisa interesse, ut hae quoque ederentur, in suo Diario Dasio scri a C. H. Brenaedus da mn atieon m ebus Benedictinus ὸ Congregariona muri, sui olim legendas dedi. Optandum quoque esset, ων alia it M a tius .

94쪽

D PRAEFATIO.lius scripta superessenν; nam eι iam si eius impie atem derestemur , cera νδ eruditionem non contemnimus; mirumque in modum Beclinasticae, o profanae Historiae e nducunt vel inimicorum Libri. us nostrorum denique elaudeν famosa illa, quae sevis Christianorum qitincto supposta es Iulio I. Romano Ponrisei, Dissola.

Illius mentionem Gennadius olim fereat in Lib. de Viris Illustribus. Verum ut erat ille Criticae Arris non admodum gnarus, sbi imponi ab Haerericis passus est, arque alia rarione, quam par erar, ferum hunc excusυiν, ae reiecis. At sequenti secuti Facundus Hermianenses inter Latinos, o postea Leontius 'nantinus inter Graecos, aliique, deprehensis huiusce Distolae germanis architectιs, fucum, fraudemque

Haereticorum ita aperuere, ut calumniae nullus a trus relinqueretur Deus. Centuriatores tamen Magdeburgenses, nescio utrum ignoranruducti, an vesano illo furore, quo sebi Romanam Ecclesam, eiusque Pontifera vel sanctissimos diυexandos, s mordendos unitὸ proposuisse

videnrur, litem adhue instaurare βnt avf. Nimirum Iulio I. strami. neam bane Epistolam rursus aribuere non dubitarunt. Sed nullo nego. pio Baronius, Binius, Bellarminus, Peravius, aliique non pauci Umthodoxae communionis υiri, standem veritati locum fecere, atque armis sonismis prostraυere pertinacem imposturam. Nulli vero melius, quam mihi facile erit ab huiusmodi ealumuia Iulium Romaniam Ponis risitem vindieare. Et quamquam id praestare vel fola nuda Epistola possit, quae tam supina, atque ineaura fraude Duosira es, ut eoni nuo se prodar; nihilominus D quifrionem adiungere placuit, quatem, quantum quidem mihi persuadeo , dirimendae penitus eontroυeoas parem, oe aptam poscere veι praefracta possinν ingenia.

Fortδ autem delicatuli, quorum numquam eris i ἰs, perant is nobis, eur bane Epistolam impiὸ eonfictam, indignam oιim quae ed reruν, c beneficio remporis subinde oblιυmni νυdatam, iterum nos δνenebris reυocemus. Neque id necessarium, addent, neque utile. Immorant , se eis medendum sν, periculo non earear huiusmodi eo lium, uine tela in Carbolieae Religionis perniciem ρνο fa, nihil unquam prodesse. multum verὸ interdum nocere possum, ain infirmis obiecta, aua a fortibus inimicis rursus inrorra. Quibus, s ira fraὸ loquantur, responsum velim. neeessum esse, ut nunquam exresserint pueritiae μnibus, ετ angustissmis Vronum pomoeriis. Nam qui sese iam ded

runt in amyλε, beatosque eruditionis eam s, xantum abest, aer per eula hele μnniem, uν contra non mediocris beneficii iaco reputor huiusmodi evulgare monumenta.

95쪽

PRAEFATIO. 93

Quis enim ram bardus, stupidusque si , ut heie ad errorem isse citamenra reperiar P Huis a veneno sibi timeat, cuius vim penitus e- ωarmaυie vicinum, eoniunctum anridotum P Huius authm Dissolaesorum virus fustulisse est, eius Auctores, o fraudem prodidisse. Dein

de ex re orthodoxae Religionis es inspicere, quam malis anibus C tholieas sentemias olim ιmpugnare eonari sens meretici. Et denique

non Historiae flum Eecusameae olendori eonferre multum haee possunν, ae salanx, sed etiam ipsius Romani Antistitis famam, ae fauctitatem liberant ab omni suspicione tabis, oe eulpae. uod s exemplis agendum est, eui adhue in menrem venis Decensere Clarissimis iis υiris, quorum cura evulgatos habemus visutinros Iuliani, aus Libanri, aut Dmmaebi, auν Zoximi in Chrisianam Religionem Libros Passim, nemine conquerente, reeuduntur Iuliani Pelagianorum primi. pili scripta in N. Augussinum, eodemque beneficio donantur reliqua Semipelagiani gregis inera. Muid P quod ros Libri in Romana Srno. do sub Geuso Pontifice damnapi, aut sne legenrium querela prostant, aut sve perieulo ubique teguntur. Et non ita pridem lubentissimδ a cepimus a mnfaueonio V. C. Commentarios Eusebii Caesarienss , qui eum Arianis fecisse, aliisque emoribus ιaborasse non obscurὸ eogn scitur. In Actis autem Conciliorum quoν Epistolae ab merericis conis feriprae eonfineanrur, nemo est nescius ἰ o ipse Annalium parens Baronius quandoque in suas deriυar Historias in culis a CHistiani nominis, aux Carbolicae Fidei hostibus scripta, oe ad nostram usque aetatem servata. Quid mul P Sexemra huiusmodi exempla ab an/Lquitare pe/ere possum , oe Mura eriam δ recenxioribus rei tire Hae

Scriptoribus. Sed omnium vice mibi demum erist, commemorare

pollinaras mereriei sententias una cum S. Gregorii N seni Respon. sonibus ὸ Vaticana Bibliotheca ante paucos annos descriptas , quas Graec/, s Larinὸ publiei, iuris feeis C. V, Laurentius Alexaudis ZMagnius eiusdem Biliothecae Praefectus. Quamobrem desnanx, s qui sunt adeo delicari, ae morosi Lectores, instituto nostro obieer onon re, neque δε remere immisceant eruditae Reipublicae neeoliis. quum nondum intelligant, unde timendum, unde gratulandum sex nobis, oeillis timeant, ubi non es timer. Restaν, ut aliquid de raiione Leamus. quam sequuti fumus ..his opus lis Latio donandis. Er heis non tam faetis es aequis plaeeste Lectoribus, quam dioticare fastidioss. Equidem novi, quanta, oe qualia in optimo Inreγrete requirantur, qvs fuas partes eum laude implare possis, o oruditarum graνiam inire. Prae3er insimam utrε

96쪽

s4 PRAEFATIO.

sque Linguas peririam exigi scio quum amplissimam erud tionis, ει - .horum rapiam, rum subactum iudicium, ta' ingenium, exi liceaν non ipsas tantum res, o Graecos sensus Latinὸ reddere, sed per intemr

rationem exprimere varios Scriptoris colores; elegantiam nempe, an austeritatem, aux obscuritatem, aut maiestarem, aut humilisarem ali

ni sermonis, ae fit. Denique mibi obυerfanων, quae in hane rem commensatus est. Claris. oe erudirissimus vir Petrus Danieι melius, praeceptis non minus, quam exemplo locuples istius argumenti magister. Sed quum Interpretum albo nomen meum dare sum aufus Anno 1697. eo enim tempore hare in cula convertebam, quamquam difficillima tempora in hune usque diem eorum editionem distulerinx) id vinum mihi statutum fuerar, in omnium Literatorum eommodum Lari na facere, quae Graece Antano edita rarum M. pararam pollicori

Dctimem, relicta aliis praestantissimi Interpretis laude. Au istud, quod meum erat, tolerabili successu praestixerim, aliorum esu iudieium. Non dissimulabo tamen, me aliam inseseere ρο uisse interpretand. miam, si in animum induxissem, observarum a me iter posse in inurisorum indignationem incurrere. Ubi enim assequurus es Graeci Auctoris sensa, sum arduum nom est, se aiseram Linguam perspectam habeas, aliquo splendore Larinisaris redderae Graeca. - quis nescit, interpre-ransibus strinque duo stare ineommoda, nempe quamdam ieiunitatis

speciem, si nimis presso pede ubique Seri'oη- eonfectari velino: oesdei perieulum, si nimis libero gressu indulgere sibi maiinst, quam anaeri inser-rer m bis aurem ossendi sis facundum, quὰm primum, ιοροδ accurarius mitandum nemo diffiseatur; immo non pavet sentiant, ne vitii quidem nomen mimo deberi. Muamobνem se a nimiae ιiberemtis perienis mim simem, quandoquo in onoserum defloais fonὸ -- deo, moros nimium fur, qui veniam mihi negens, ct mediomibus non conunti, summa, oe Urima δεμ arν pergam. Atque bare dicta intim de inu eulis Graecis profa oratione rem scriptis, quae in Larmum sermonem νυψώι. . *uod enim auino ad Naxian ni Camisa, ni mra me fauis opinis, molestὸ nemo ferre, bd sam religiosὸ institerim Go eis vestissis. Num aliter Me quo se,

97쪽

PRAEFATIO. 93

rem. TMAν proinde nemini non videatur rario interpretationis usis frae, praeferrim quum anxie nimis Graeca verba sequuti non simus,cτ quae obseura oeeurrunt, non Notis solum, sed ratam Disquisitoni. bus nonnullis illuseraυerimus . ineumque tamen se res habeo, operi meo fatis gratulabor, se Lectores humanissimi eondonent errores, oemibi serrasse meos, m TNOgraphis suos, s quos nee mea, nec ilis-rum industria eaυere prorsus potuit, ramos voluis. Finem Praefationi faciam asserendo Terrasilebon olim in Iaudem Manxeni eampositum a Scipione Forteguerra, viro perquam strudi νo, oe Angeli Politiani amico, qui Seipionis Carreromachi nomen affumferar pro fui seculi more. Eius etiam υersonem a Salvinio f ctam dabo. D γοριος Mουσας που--σπερ okηροσ

H -τονε πῶν. -υτο λέξειν σμηρος. Γρσγορίω ν επνει πνευμ αρα θειοτερον. Gregorius Musas, meliks quam dius Homerus, Diυini ostendis Orminis artifera.

98쪽

In Probaeresium Sopbistam.

CARMEN LNE posthac Cecropia magnum gloHare. Nefas est

Soli tantillam opponere facem, Aut cum Prohaeresii eloquentia mortalem alium contendere, Oui nuperis Mundum concutiebat orationibus. Q. V ab

99쪽

Tonitru Attica renas streparum tulit: Sophistarum verbUniversum genus magniloquorum cedebat Prohaeresio.

Cessit quidem. Sed illum vicit invidum fatum. Non amplius Athenae Illustres erunt. O iuventus, fugite Cecropiam. NOTAE.OUis quantusque vir Prohaeresius fuerit, quem heia Nazianze.

nus fatis functum laudat, quantaque eloquentia praeditus, Eu. napius Sardianus illorum temporum aequalis luculente scriptum reis

liquit in Libro de Vitis Philosophorum, & Sophistarum, ubi ejus

vitam, & res gestas memoriae mandavit. Inter caetera illius enco. mia fortasse id altius eminet, quod illi Populus Romanus constituit., sunt Eunapii verba, mr πομοῖς ἄγασθεντες, καὶ τυχοντει

valde, atque ob plurima Romani per Prohaeresium admirationi fuissent, O' encomiis ab eo ornati, statuam illi en aere pari magnia rudiue erexere eum hae inferiptione REGINAE ROMA REGI ELΟ-VUENTIAE. Solemne fuit olim Sophistarum argumentum, Urbium praeclarissimarum laus. Encomtum Romae Prohaeresitus secerat, quemadmodum Sc Aristides fecit, cujus extat hoc titulo nobilissima oratio. Hine Prohaeretio statua publice decreta, atque ere-dia, cum insigni Inscriptione . Sub Iuliano Augusto Prohaeresium floruisse, Sc quinque post ejus mortem annis vivere desiisse, auctor est idem Eunapius, qui haec etiam de illo resert: τοσουτος, s τοιῆ-

τος γει όμενος, καἰ Τιαπλοπας των ἰαυτῆ λογων τε , καὶ ὐμιλπτων τι νεικουαενην. Tantus, ac talis vir, qui totum terrarum orbem orationum

suarum, oe auditorum eopia implevit. Quare circiter Annum Christi 368. hoe Epigramma NaZianzenus elucubrasse videtur. Christianorum autem albo Prohaeresium inscriptum fuisse, ε Hieronymo L. cile intelligas in Chronico ad Annum primum Iuliani, ubi haec habet: Probaeresus Sophisa Athenienss lege data, ne Christiani liberalium Arrium Doctores essent, quum sbi Decialiter Iulianus eon. cederet, ut Christianos doceret, sebotam sponte deferuit. Haec ille de Prohaereso, quem etiam magnum Sophissam in voce rουλι aeris Suidas appellat. Cur tam anxiὸ illius obitum Gregorius deploraret, in caussa fuit, quod eo praeceptore usus olim fuerat; ejusque rei testem habemus SoEomenum Lib. VI. Cap. XVI. de SS. Basilio, de

100쪽

Gregorio nostro ita scribentem. Guum adhue adsesentes- essent, Humerio, fra Probaereso Sophissis id temporis praestantissmis se in A. seiplinam tradidere Athenis. Σοpi . SUbi iam. Quamquam antiquis temporibus Sophista. rum nomen in deteriorem partem accipi soleret, & potissimum dum Socrates in vivis ageret, uti Cicero testis est Acad. Quaest. Lib. IL& Plato Sophistarum sui temporis tu α ιξ appellatus fuerit; attamen, Romano Imperio in senium vergente, honorificum esse coepit. Rhetores fere omnes, qui publicis in Scholis eloquentiae praeceptis j venes imbuebant, ita compellari amabant, quum laudis, non dedecoris, jam argumentum id esset. Seculum 1 Christo nato quartum plura hac in re exempla suppeditat. Primas autem eo tempore inoter Sophistas tulerunt Libanius, & Prohaeresius. Qui de Sophistis uberiora cupit, adeat Euna pium, & Philostratum in eorum Vitis,& Petrum Fabrum in Comment. ad Leg. I. de Iust. 3c Iure. Κεκροπίη. Cecropia. Sunt verba Plinii Lib. VII. Cap. LVI. Oppidum Arbenas Cecrops a se appellaυis Cecropiam. Pluribus autem narrat Euna pius, quomodo Athenas accitus fuerit Prohaeresius, ut ibi Eloquentiam profiteretur; non enim erat ille Atheniensis, sed

ex Armenia.

Μ γαλ ευχεο. Maenum gloriare. In Mq. Cod. Ambrosiano imgitur εἴχετο, quod retineri potest; sed melior mihi visa eli te lio, quam suppeditavit Cl. Salvinius E Cod. Med. Fortassis etiam legendum E . . Cod. Med. οριων. Βροντην. Tonitru . Quatuor sequentes versus sors tan supeHor,bus sejungendi, ut alterum Epigramma constituant. Italianus Augustus o παραβάτης Epistolam ad Prohaeresum istum scribit. Illum

autem appellat ανδρα ἐφιεντα τῶ ς λογοις, ω ο οἱ ποταμοι τοῖς πεδίοις ἐπανασι τα ρευαατα, καὶ λῆρτα τον Ιαριάλεα κατοί τους

λογους. Hominem in dicendo eopiosum, vetur flumina. quum in parentes eampos influunt; hominem Pericli omnino parem eloquentia. Periclis aemulum, imo alterum Periclem, eundem. Prohaeresium simili sententia heic facit Nazianzenus. Nam ut Periclem rosasse, δέ fulgurasse Eupolis vetus Poeta dixit, ita & Prohaeresium Gregorius Tonitru noυum appellat. Wrα φερ- . In Ambr. Cod. videtur scriptum αντω φέρω . Sed acile α in es conversum. In Mediceo habetur παντα, qund nouabludit ab αντα . Hoc autem verbum Pceri cum est, & Homeri cum; atque Homericus in primis Naziau enus . . , d by Go in i

SEARCH

MENU NAVIGATION