장음표시 사용
111쪽
formari nequire . Superior igitur ratio a Mathematicis disti sinis petita non1blum nihil Atheos juvat, verum etiam eorum sententiam falsitatis effracissime assuit, quemadmodum simili sere ratione tom. I. Phys. Gen. I s. num. falsitatis arguimus similem pariter Galilaei opinionem , qui assentiebatur quidem ex inextenvi numero sinitis extensum componi non posse, negabat vero de
Ceterum duo hic addere iuvat ad Atheos magis magisque refutandos. Prain mum ut magis ad vivum resecemus, quod ipsi di unt in serie infinita ad ultimuin ens perveniri non posse , addo eos , qui aliquod infinitum esse posse
assentiuntur, concedere omnia debere , quae inde colligi queunt, atque ut tom. I.
Phys. Gen. ρ8. docui, ex posita infiniti possibilitate primum 3e ultimum
necessario consequi, tametsi inter primum & ultimum infinitus numerus intercedat, illudque infinitum transiri quidem non posse, ut supra ostendi num. s. per modum finitum, nihil tamen obesse, quin modo infinito exhauriatur. Nam ex. g. corpus infinita velocitate percitum spatium infinitum absolvere potest. Quo liquet infinitum modo pariter infinito transiri polle , & id quod in-τrinsecus infinitum est, exterioribus finibus primo Sc ultimo posse circumscribi . Nam si aut ab aeternitate usque ad praetens tempus duo corpora atersus camdem plagam mota fuissent, alterum ratione habita alterius dupla eaque fi
nita celeritate, vel etiam ante horam pariter dupla sed utraque infinita, quia posito uno infinito aliud alio non solum finitis partibus, verum etiam infinitis majus dari potest . I o. Ont. iam spatium inter eorpus tardius motum quod retro manet, Sc inter velocius, quod praecurrit. intrinsecus infinitum est, &nihilominus duobus torporibus tamquam prinei pio & fine ideoque primo ScNltimo coercetur. Qua inobreni etsi series entium ab alio sit inlinita , tamen Non repugnat esse hoc ultimum ens in hae serie , quia idcirco ab alio ente , quod exsistat ab alio, oriri non potest. Ex quo fit ut vel esse a se, vel ab enae a se ortum ducere debeat.
Deinde ut veniam ad alterum eorum, quae sunt adjicienda , operae pretium crit accuratius inquirere , quid Athei sibi velint, cum a junt ens aliud ab alio reficisci. Nam in eo situm est aliud , idque meaeissimum nostrae resutatio-xus caput, quod eos educet e latebra, in quam se vaserrime coniecerunt. Α-xnam. Domine ortus aliud ab alio creari volunt, adeout cum antea nihil pro PS eius , quod oritur, esset, postea exfistat , quomodo nos omnia a Deo πoihilo educi credimus e aut nomine ortus proprie utuntur, & novam rem eatenus ab alia nasci putant , quatenus non subjectuin & materia e nihilo fiunt. icd quas exstabant, novis tantum formis vestiuntue . Si primum , jam ultro dant esse substantiam virtute creandi aeditam, quod ipsis adversatur quam maxime. Haec enim si infinita dc habeat omnia entis a se ait ibuta necessirist. Cum enim intre nihil & ens intervallum fit infinitum, non potest nisi virtute infinita superari 3c transiri. Sin autem secundum ut reor , iam illulsubiectum & materia . nec in primo ente , nec in secundo, nec in tertio, negin quocumque alio seriei infinitae oritur, sed semper exltiterit opus est. Quare si nec generatur, nec creatur ab alio, necessario sequitur debere exsistere a se. In quo non video quem exitum habere possint, nisi velint omnia enitainet a se, quod in conlaquentibus refutabo. C
112쪽
De natura Entis a se . et saSIe demonstrata exsistentia Entis a se res adversus multos Atheos tum misti quos tum recentiores consecta non est. Hac enim ob evidentes rationes concessa, nihilominus negant exstare Deum, qualem Christiani venerantur, eo quod ad alterum extremum confugiunt, & ajunt esse omnia a se & nihil ab
alio. Ad hos convincendos necesse est accuratius examinare naturam entis a
se , ut qualia entia non sint a se, inde inferre possimus. Qua in re primumajo ens a se esse omnino purum & simpliciter ens prorsus positivum nihilque negantis in sua essentia habens admixtum itaque conficio. Cuius genus &dinerentia sunt purum ens Sc simpliciter, nihil negantis habens admixtum, illud in sua essentia est purum & simplex ens, nihilque nefativi complectitur.' Siquidem genus & differantia sunt illa duo, quibus essentia rerum constitutitur . Iam vero in ente a se , ens est genus & a se differentia, eoquod per hanc discrepat ab entibus ab alio, fiquae possunt esse. Rursus ut taceam de ente , quod ipsum per se ni bii includere negativi patet, disserentia a se est
aliquid prorsus absolutum . Nam ens a se est ens prorsus absolutum ρ. uω pote quod a nullo proficiscitur alio. At si in ente a se foret aliquod negatis' vum , esset negatio entis, atque idcirco relatio alterius entis ad ens a se, quod illo altero ente carere intelligeretur. Ergo eas a se atque idcireo etiam dis. ferentia a se nihil negativi includat oportet & ideo si purum & simpliciter ens. 2. Quod confirmatur ex eo, quod idcirco aliqua entia in sua natura negationem habent admixtam, quia in se non complectuntur omne possibile ens. Ens autem a se omne complectitur ens ; nam vel esse queunt alia entia ab alio praeter ens a se, ut infra docebimus , vel secus. si minus , constat in en. 4e a se esse omne ens, quod esse potest; si etiam, ex altera parte haec entia originem ducent ab ente a se, & ex altera nihil est veri entis atque perseis ctioni. in effectu , quod non fuerit prius in caussa - . t ι
iod ut planitis fiat, & simul via muniatur ad ea, quae infra disputaturi sumus, prius explicandum est discrimen inter persectiones, quas tum Phil phi, tum Theologi simpliciter simplices vocant, interque illas , quae secundum quid ab itissem appellantur, sive, ut pressius loquamur , inter puras &veras persectiones , interque illas, quae mixtae sunt & ex aliquibus impei sectis
eoagmentatae. Nam vulgo traditae definitiones eo laborant vitio, quo pleraeque Aristotelaeorum , num aut nullas eomplectuntur notas, quibus res exsueatae ipsae in se cognoleantur, & ab aliis internoscantur, aut siquas, nulliusta meta sere usus, & parum accommodatas ad id ad quod declarandum contaciendumque sunt comparatae. Cum aenim in i constituenda disserentia interutri que genus persectioni sibi propintum habeant ostendere ac definire, quaenam in Ens a se & in Deum cadant, quaenam fetus: ad hunc finem conis
sequendum quid prodest dicere persectionem ipti na, sive limpliciter fimplicem esse illam , quae es melior ipsa quam uou ipsi; mixtam crutem & secandum quid,
113쪽
es melior non 'fa, quam ipsa ' Periculum faciant, & comperient se illarum adminiculo nihil hoc in negotio posse proficere . Quare ut alias potioris usus substituamus , ajo persectionem puram esse illam . quae est solum ens , ni hilque negantis , sive non entis includit; mixtam vero quae praeter ens aliquid etiam negativi sive non entis complectitur , quaeque idcirco habet tum ens. tum negationem entis, quorum altero discrepat a pura persemone, in qua ni-bii negantis admixtum est, altero a pura impersectione , quae nihil continetentis . Ex iis autem facile est eruere, quaenam ex fingulis tum animae nostrae, tum corporum perfectionibus in Ens a te conveniunt. Ex. g. quia intelligere quod est in anima nostra, est esse ; intelligere autem haee tantum, non alia, est negatio entis: inde colligimus primum cadere in Ens a se, non autem
Quibus declaratis aio id omne. quot est purae persectionis 3e veri entis inentibus, quae ab ente a se proficiscuntur . esse oportere in ente a se; nemo
enim dat quod non habet, nec esse potet , nisi a fimili esse dueat originem, cum diversitas non possit esse caussa identitatis, & identitas diversitatis , eoquod altera alteri contraria est . Nee aliquis dixerit haec principia partim ex Arist telaeorum penu depromta , partim ex ontologia Cl. Wolphii valere quidem
in caussas, quae carent virtute res ex nihilo procreandi, non autem in Ens a se, cui nos hanc creatricem virtutem concedimus. Nam privilegium entis a se in eo positum est , ut eum caussae vis creandi expertes non pollini ad summum nisi id , quod habent, ipsum in individuo atque in exsistentia idem eum aliis communicare, qua de re vide quae β 237. 23 . Ont. disseruimus ' Ens a se potest a potentia ad actum nova entia transferre. & iis quam antea non habebant, dare exsistentiam, se tamen ut illi quod est in ipsis verum esse , simile esse in Ente a se reperiatur.
Quod pariter ut magis perspicuum fiat & simul via muniatur ad alia, quarraulo post sumus dicturi, adverto nullam possibilitatem rei, quae re ipsa non est, ipsam per se esse posse, sed ut vera sis possibilitas, reperiri debere in aliquo ente re ipsa exsistente, cujus sit attributum Nam quos ipsam per se est, actu Se reipsa est; quod autem actu est, nequit esse tantum possibile, nec possibilitas rei, quae acta non est , esse qui e primam cujusdam rei attributum, quod votatur essentia, So. Log. sed tantum secundum, quod dicitur proprie auributum, quodque aliud desiderat ante se, unde tamquam ab essentia profici statue . Ergo, ut vere sit possibile illud ens. quod actu non est , ejus possibilitas ta alio ente reipsa exstante tamquam attributum nisi proxime, sal-tςm remote reperiatur necesse est. Nam id omne quod est veram ens . est aut substantia , aut attributum substantiae inhaerens , sive determiciatio substantiae. Possibilitas autem rei quae actu non est, non est, ut docui, substantia , quae per se est. Ergo si attributum & deteresinatio substantiae , atque idcirco in alici ente reipsa exsistenis reperiatum oportetis Inde vero fit possibilitatem entium ab alio', esse attr,butum entis a se, aequo ducunt originem. Ex hoc autem auculentius constat id omne, quod est veri entis in entibus ab alio, is ente a se inveniri oportere . Actus enim oon potest eoatia ere aliquod ens, quod in potentia non reperiatur I squidem
114쪽
γrentia & actus ad idem reseruntur ens, quod in duobus statibus reperitur, quorum alafr est status possibilitatis , alter autem actus, sive exfstentiae . . re cum possibilitas entium ab alio, sit entis a se attributum, manifeste colli. gitur id omne , quod veri entis est in entibus alio, etiam in ente a se reperiri. Fortasse quispiam hic exoriri potest, qui ajat hae ratione etiam iniet imperfectiones atque nriationes , quae sunt in entibus ab alio, in Ente a se deis prehendi oportere. Commode cadit ut in hanc dissicultatem inciderit disputa. tio; ejus enim solutio multas in partes valebit. Itaque ex iis, quae propciis scuntur ab ente a se , dico alia esse, quae primum ab illo gignuntur, & ipsa per se proxime creantur, uti substantiae; alia vero , quae tantum remore a Deo sunt, eo uod ex ipsis rebus , quas ab ipso conditae fuerunt, proxime exsistunt, eujusmodi sunt relationes inter res a summo Creatore prosectas , o. & seq. Ont. Non enim Deus ipsam per se smilitudinem sacere potest , nin ipsas res simiales ponat. Quod vero attinet ad priora, & ipsa quidem sunt necessario rei
tiva , sed solum quatenus ad Ens a se , a quo sunt, tamquam ad mussam enfectricem & conservantem reseruntur z non autem sunt purae relationes inter unam rem creatam & alias. Quamobrem universe dici potest id quod proxi me exsistit ab ente a se, absolutum esse debere; relationes autem inter unu absolutum & aliud, non esse idoneas ut ipsis per se proxime a Deo gigna tur , eoquod ex ipsis exsiliunt rebus absolutis, quibus relationes novum ens quod antea non foret, minime addunt. Quibus constitutis ad rem propius accedo ; cum Ens a se e nihilo educit aliquod determinatum ens, est ibium proxima caussa illius, quod est veri erutis in ipso; quia vero illud creatum ens non omnis, quod in Deo est, entis particeps fuit, inde exsistunt in eodem negationes eorum entium , quorum par ticeps minime fuit, quae negationes ab ente a se tamquam a causia proxima minime pendent. Quamobrem etsi ex allatis principiis sequatur id omne, quod est veri entis, esse oportere in ente a se, non tamen eonsequens est etiam negationes entium atque ideo imperfectiones in ente a se reperiri , eo quod verum ens ab ente a se proxime pendet atque creatur, negationes autem nequaquam. Quae cum ita sint, manet Ens a se esse purum & simplex ens, ae prorsus postivum, nihilque nmantis in sua essentia complecti.
m alisutilis entis a praesenta aeternitate, oe necessisate. er de nova ratione domo strandi ensis a se os en riam.
Ex eo quod hactenus consectum est de omni possibili ente , quod necessario continetur in Ente a se , omnia sere alia ejusdem attributa sua veluti sponte consequuntur; id quod ostendemus paulo post; nunc enim prius demonstrandum suscipimus ens a se esse necessarium & aeternum , quem locum ordiemur a nova exsistentiae entis a se demonstratione quae eidem magnam.anseret lucem. a. Eam vero hisce enunciationibus concludimus; si exsistit aliquod ens, en est
115쪽
est possibile: si est possibile ens, est etiam possibile ens a se: s est possibile
ens a se , est etiam exsistens. Erso ens a se exsistit. Prima liquet ipsa mese, cum ex eo quod quidpiam exsistit, illius etiam possibilitas bene colligatur. Quamobrem conficere aggredior alteram atque tertiam , in quibus res saltem omnibus adeo manifesta non est, ut in oculos statim incurrat. Secundae vero rationem elicio ex eo quod differentia a se est omnino purum ae simplexens, nihilque negantis complectitur. Nam ideo ens a se non foret possibile, quia licet ens sit possibile, tamen disterentia a se conjungi nequiret eum en te ; idcirco, autem id fieri non posset, quia haec duo contradictionem complecterentur; idest alterum in s emetipso alterius regationem contineret. Cum enim ens sit possibile, id quod ait tantum rem esse , impossibile esse non potest : quare ut aliquid sit impossibile, debet simul affirmare ea nidem rem ess e & non esse, idest ex duobus cogitari coalitum , quorum alterum neget quod ab altero affrmatur, idest aliud alius negationem includat. Iam vero disserentia a se cum .st aliquid onmino positivum, & purum ae simplex eas, nihilque negativi in semetipso habens admixtum num. I s. negationem entis continere non potest. Ergo disterentia a se potest conjungi cum ente . Ex quo tandem essicitur, si est possibile ens, esse quoque possibile ens a se. 3. Ita consecta secunda enuntiatione , venio ad tertiam, cujus demonstrati nem hae ratione concludo. Si ens a se non exs steret , nec foret amplius pons bile; esti autem possibile; ergo exsistit. Assumtum se probo. Illud possibile non est, quod in nullo prorsus eventu ad actum sive ad exsistentiam redigi potest, nullusque est μγssibilis modus quo id fiat; possibilitas enim rei est aliquid relatum ad actum & ad exsistentiam ejusdem; ergo vera possibilitas emenon potest sine illo , ad quod necessario resertur, idest si in nullo prorsus
eventu , nec ullo modo ad actum redigi posset. Iam vero si ens a se ponatur non exstare, in nullo eventu hanc posset habere exfstentiam, & nullus omnino modus possibilis seret quo posset exsistere . Siquidem nec a se, nec ab alio esse posset; non a se, quia si a se acquireret exsistentiam , eo momento seret, & non foret; seret, qui a s a se exsistentiam acquireret , eam si, itribueret; quod autem sibi tribueret exsistentiam . ageret & operaretur; quod
vero operatur, eo momento quo operatur, exsistat necesse est: non foret , quia
si esset, exsistentiam , quam haberet , aequirere minime posset. Igitur a se esse non posset. Nec ab alio esse quiret . Quod enim ab alio est , non est ens a se, praesertim cum ens a se nullius entis negationem includat; illud vero quod est ab alio, ejus entis, a quo est, & a quo distinguitur, negationem habet. Ex quihus consequitur, si ens a se non exsistit, nullum esse posse modum, quo exsistere queat. Iam vero id , quod nullo possibili modo esse potest , impossibile sit, & contradictionem involvat neceste est. Nam qua de caussa nullus est modus possibilis, quo exstare queat, nisi quia illudens a se, non exsistens, contradictoria, idest quorum alterum alterum neget, includat' Omne enim quod est tantum ens , est possibile. Liquet ergo ens a se futurum esse impossibile, si non exsistat. Quare cum essecerimus ens a se esse possibile , restat ut illud
exsistere concludamus. 4. Aliquibus tamen haec non videntur recte conclusa. Primum quia ex altera parte monstratur possibile intrinsecus , quatenus a mente percipitur non involvere contradicentia et ex altera si non exsisteret, solum impossibile extrin-
116쪽
sedis ostendi ur, quatenus non seret ullum ens ejin gignendi capax. At hareduo non pusnant inter ipsa , nullam - contradictionem im olvere,& exstare non posse, ob defectum entis, a quo generetur. Nam, sublato Deo, corpora nihil minus intrinsecus possibilia forent, at nullum foret ens, a quo creari possenti Deinde hoc pacto monstratur solum exsistens in idea, quod possibilitatem e tis a se in mente consequitur sbium exsistentia ejusdem in eadem, quod olim vitio datum fuit demonstrationi Cartesii , ductae ab idea entis perfectissimi, qua imbuti sumus, quaeque ideam exsistentiae necessario complectitur. s. Sed pace eorum , qui hac in re nobis adversantur, ajo commentitia esse hane possibilitatis interioris & exterioris distinctionem,& ab obscuris prci. fuere Peripateticae Philosophiae notionibus , quae nimia disserendi subtilitate, &multis usu scholae consecratarum vocum involueris rebus per se clarissiaris i Nebras Ofiundere consuevit. Mens enim non secit ut aliud in alio sit, & esse possit, aliud in alio non sit,& esse non possit; sed horum omnium ipsis in rebus fundamentum invenit, quicum si ejus perceptiones conveniunt, idest si ea quae simul sunt, aut esse possunt, & ea quae simul non sunt, aut esse no Pssunt, tamquam si nul non esse , aut esse non posse intelligat, vera est; qecus . falsa. Ex quo intelligimus interiorem possibilitatem alicujus entis, qua, fit ut contradictionem in mente non includat, si mens vera sit, & in ea per cipienda non decipiatur , aliquid esse extra ipsam mentem , sive ejusdem Iun.
damentum in rebus extra mentem inesse. Possibilitas vero entis positivi in alia quo ente , quod actu sit, nisi proxime, saltem remore num. 18. inveniatur n
cesse est . Nam iandamentum possibilitatis quae cognoscitur, esse non potest per se. Ubi enim esse potest relatio, nisi possit esse ens, quod reseratur λ Nun volunt quemadmodum aliqua accidentia, sic etiam aliquas possibilitates, de ea. rum fundamenta , aliquas relationes . & earum fundamenta sine ullo omninet subjecto posse consistere At meminerint se, cum agitur de accidentibus, v care in lubsidium divinam omnipotentiam , quae hic locum non habet. Neisque expecto, dum ad infringendam hujus rationis vim ajant possibilitatem
primi entis in alio possibili esse , possibilitatem secundi in tertio possibili, posis sibilitatem tertii in alio quarto possibili,& ita in infinitum possibilitates extra mentem in entibus possibilibus sitas esse, quin umquam ad ens te ipsa exsustens, in quo omnes aut proxime, aut plus minus remote inveniantur, per veniamus. Nam iisdem rationibus eos urgebimus, quibus Atheos refutavimus
6. Ergo manet possibilitatem interiorem, positam in eo, quod aliqua nunrepugnare percipiantur, extra mentem exsistere, eiusque sundamentum in re, quae actu st, reperiri oportere. Nec enim haec infirmantur exemplo corpinum quae possibilia intrinsecus forent, etiamsi Deus 'non exsisteret. Ex iis enim , quae modo evicimus, eorum omnem possibilitatem in nihilum abituram, si
Deus non foret, consequeretur. Quare ut propius accedamus ad rem, Vel D
stra mens salsa fuit in ostendenda possibilitate entis a se , vel vera. Si salsa, non idcirco nostra ratio vacillat in illa propositione assumta & conditionaliquam hic impugnant, sed in altera, quae tamen ita perspicue, & ipsa quin dammodo, ut aiunt, vi terminorum ostensa est, ut nihil dilucidius, atque ex. ploratius afferri posse mihi videatur. Sin autem vera , ut res est , ex dictis consequitur illius sundamentum saltem remote in re , quae actu exsistat, inura T. IV. I ni Diqiligini by Orale
117쪽
niti oportere. At si ens a se non exsistat, in nullo nedum exsistens, verum nee potenti exsistere eam possibilitatem entis a se reperiri posse monstravimus. Igitur ne hoc ablardum fateri cogamur, exsistentiam entis a se assentiri necessarium omnino est.
. Quod vero subjiciunt de exsistentia entis a se in idea, Cartesus, ejusque sectatores viderint, quantum suam adversus sententiam id faciat. Nam si hoc ens Ussimum se quidem percipere dicant, sed eius possibilitatem non
probent, ii multum premi mihi videntur. Sed in meam demonstrationem , qui ens a se esse possibile ostendi iis, quae modo statuta sunt, nihil illud va-Iere conficio. Cum enim haec possibilitas aliquid extra mentem esse debeat,& ut aliquid sit . in aliquo ente reipsa exstante vel proxime, vel remote reinperiatur necesse sit, siquae hanc possibilitatem exsistentia consequitur, exsistenistia extra mentem consequatur necesse est. Re autem vera consequitur. Nam .
ut supra exposita magis urgeam , si triangulum esse possibile ostenderimus, Scex eo, quod ponatur non habere tres angulos duobus rectis aequales, non esia se possibile monstraremus , nonne triangulum habere tres angulos tribus rectis aequales recte coneluderemus Z Quid ni igitur, postquam Ens a se inter ea, quae repugnant, esse collocandum est imus , & ex eo, quod non exsistat, fie- ei impossibile docuimus, illud esse possibile valide concludamus ' Inquies trianguis tum intrinseeus includere contradictoria monstrari, si tribus angulis duos rectos non exaequantibus constet; ens vero a se eatenus tantum ostendi impossibile . si non exsistat, quatenus nullus est possibilis modus, quo exstet, & haec illius faciendi possibilitas nusquam reperitur. At praeter jam dicta , si nullum esse possibilem modum essiciam, quo triangulum cum tribus angulis duos rectos non exaequantibus describatur, nonne dabis me inde concludere posse trianguis tum eum iis tribus angulis intrinsecus repugnare, & ideo, cum alioquin posisbile ostensum sit, habere tres angulos, qui duos rectos exaequent λ Quid enim est possibilitas trianguli nisi relatio ad Osistentiam, cum sola contradictio sit impedimentum cur res exsistere nequeat Et eo ipso, quod exsistentia si possisibilis , debet esse possibilis aliquis modus quo ipsa ponatur . Quod si hic
modus non exstet, exsistentiam illius entis esse impossibilem, & idcirco illud ens includere contradictoria bene concluditur. Qui ex. p. conficitur a Mais thematicis numeri 33 radicem accuratam esse impossibilem ianum eratione profecto modorum, quibus haec radix inveniri potest,& ostensione impossibilitatis eorumdem: scilicet ita proredunt; haec radix vel est numerus integer, vel tactus, vel integer cum stactione ς non integer, quod est major s , & minoro, quod evincit esse non posse neque purum stalaum; non integer cum fracto, quia nequit esse nec s cum V , nec s cum , nec s cum I., nec alius quieumve in infinitum inter s, &-interceptus. Quo credunt, idque non sine ratione, impossibilitatem hujus radicis exacte se satis docere. Quid ergo peculiare habet exsistentia, ut etiamsi ostensum sit m eo, quod ens a se non ponatur exsistere , consequi nullum esse possibilem modum quo exstat, nihilo tamen minus illud intrinsecus in data hypothesi fieri impossibile assentiri δε limus Eece; eonsuevimus in aliis rebus, quae necessario non exsistunt, possibilitatem ab ossentia sejungere, di cognoscere res, id ipsum , quod esse
possunt, non continuo in hac rerum universitate constare. Idcirco etiam in
118쪽
ente a se, tametsi ratio id suadeat, cunctamur Sc assentiri renitimur, veriti quid nobis imponat. Ceterum si quae disseruimus, bene expendantur, & n bis ante persuaserimus in ente a se , quod singulare est, & ab omnibus aliis diversum, quidpiam singularis ,& proprii inveniri oportere, manus rationi dare , & sateri non minus in hac ratione ad ostendendam entis a se exsistentiam adversus Atheos, quam in altera, esse praesidii nequaquam verebimur. 8. Neque nos deterrebit Cl. Huetius, dum adversus demonstrationem Cartesii ductam ex idea persectissimi entis, quod exsistentiam necessario includit, cap. 8. n. 8. Censurae Pbius Cartes respondet ex idea rei persectissimae quam in mente habemus , aliam non sequi exsistentiam quam in mente, proptereaquod ex altera parte ex clarissima rei tamquam possibilis idea sequitur saltem illam esse extra mentem possibilem , cum mens in iis quae clarissime percipit tamquam possibilia , decipi nequeat ε. 22o. Log. & ex altera perspicue docuimus, Ens a se futurum esse intrinsecus impossibile , si non e sistat. Quod vero is adjungit de hyperbola & asyna toto, quae lineae tametsi quo longius producuntur, ad se propius accedunt, quin umquam concurrant , cum ceteroquin mens clarissime percipiat tamquam possibile , ut aliquando concurrant, ex principiis Analysis Recentiorum non minus iacile solvitur, quam alterum exemplum ab eodem allatum, cujus solutionem ex iisdem eruimus in Logica Si qui dem eum concursum tamquam possibilem clare percipit, nisi lineae ad se propius accedunt ea lege , ut semper eo minorem ex spatio intercepto partem a scindant, quo longius producuntur. Hoc enim pacto ficri posse clare cognoscit, ut numquam concurrant, quemadmodum in divisione rectae lineae in duas aequales partes etiam in infinitum continuata , perspicue noscit numquam ad
ejusdem finem perveniri, eo quod dimidia dimidiorum infinita inveniri posse
ex idea e tensionis evidenter colligit.
Ex his vero consequitur Ens a se ab aetemo fuisse, & in aetereum esse duis raturum. Nam si aut-liquando non suit aut aliquando e stare cessabit, imis possibile intrinsecus aut suisset, aut evaderet, quod nullus esset possibilis modo, quo ens a se non exsistens aut primam exsistentiam , aut novam aequireret. Iam vero ens a se est possibile num. Io. I. & quod possibile est, imponsibile fieri nequit, ut fieret , fi ens a se interiret. Quod enim possibile est, non includit duo contradictoria , idest non affirmat eamdem rem smul esse deron esse, sed tantum affirmat rem esse. Quod vero assirmat lautum rem esse, non potest aliquando contingere ut assirmationem & negationem ejusdem conistineat. Ergo quod aliquando possibile est, senser est possibile , nee impossibile fieri potest. Unde fit Ens a se & semper suiue & numquam posse interire.
2. Ex quo etiam patet ens a se prorsus & omnino absolute esse necessarium, cum non solum in nullo prorsus eventu accidere queat, ut non exsistat, verum
nec intelligi possit esse possibile , quin simul intelligatur & semper habuisse
exsistentiam, & semper in habiturum. Contraquam usuueniat in entibus ab alio, quae & esse & intelligi possunt in statu merae possibilitatis, eo quod e rum quidem possibilitas necessaria est, utpote entis necessarii attributum n. IRaeon vero exsistentia, quia, ut insta docebimus, ab ente a se non creantur M.
119쪽
Theologia NaturalisCAPUT QUARTU Μ.
De risis attributis entis a se praesertim unisate.
PArum tamen adhuc profecerimus adversus multos ex iis, qui & recenti,& Patrum nostrorum memoria Divinam Naturam ex hac rerum universi. tale exturbare eonati sunt, si Ens a se constare, & ab aeterno suisse monstrasse contenti suerimus. Nam stam rationibus, quas ad id ostendendum Christi ni ab antiquis temporibus congesserunt, illud assentiri non dubitarunt, sed ita, ut hoc ens a se ab hac corporum,& animorum universitate nequaquam disti fuerent. Nam cum ex altera parte creationem a numero eorum quae esse pos. unt, excluderent , 8c ex altera materiam , atque subjectum , & ex verioris Philosophiae Principiis substantiam ipsam generari non posse , & aliquorum tantum modorum, & accidentium mutationem conversionemque fieri quire vid rent; abiectae, dc prope depositae caussae nullum aliud praesidium reliquum essea gnorunt, nisi ut omnem materiam , atque adeo substantiam ipsam a se esse, P ab aeterno fuisse affirmarent. Quare ut hoc etiam emigium iis praecludamus; ostendendum est in praesenti, quale sit hoc ens a se . Nam demonstra-ἀis entis a se proprietatibus , si eas in eorpora,& in animas,& in hane mun--anam molem non convenire comperiemus, discrimen entis a se ab omnibus hisce rebus docuerimus, totumque negotium adversus Divinitatis o res coninfecerimus. Id vero exsequemue non ustata ratione , insistendo in iis duobus , ex quibus hoc ens tamquam ex genere, & ex disterentia componitur. Genus τnim , & disterentia, qua quidpiam ab omnibus aliis secernitur, debet esse fons , & origo omnium eorum , quae in hoc ens cadunt, aut communia culmoliis si a genere, aut propria , & specialia, si a disserentia proficiscantur. Quamobrem nec necesse est, nec sortasse juvabit proprietates entis a se aliunde ar-eessere , quam ex intima ejusdem naturaia. Itaque primum aio ens a se esse omnino determῖnatum ita ut nullam aliam differentiam substantialem suscipere possit; & se ostendo. Quod omnino perrectum est, nullam novam perfectionem suscipere potest quod vero est omnino , & simplicitet ens , nihilque negativi includit, omnino persectum est . SN uidem ens , & persectio idem sunt num. I 6. Ens autem a se est omnino, & impliciter ens num. I p. Igitur amplius perfici non potet . Est autem nova su santialis determinatio nova persedito. Ergo ens a se novam determinationem
.substantialem suscipere nequit. I. - .' χ. Ex quo sequitur duas substantias diversas esse: non posse utramque ens aestia Nam ens a se cum alia in alia substantia disserentia substantiali copularetur : unde aut utrumque non esset omnino positivum , si utriusque differentia 4ubstantialis foret aliquid positivum, aut alterutrum . si alterutrius differentia in negativo consisteret. Quae eum natura omnino positiva entis a se concili
120쪽
potest esse ens a se, quin necessario exsistat, ejusque exsistentia non minus iquam essentia , necessaria est, & ab ente a se sejungi non potest.
Porro ex his consequens est ens a se esse unam tantum substantiam , non plures. Nam quod sit substantia , patet, quod nullo eget, ut exsistat, tanta. que est inter haec duo, ens , & a se necessitudo, ut nulla fingi possit hypoth in , in qua haec simul copulata non exsistant. Quod vero sit una tantum, res paulo dissicilior monstratu est. Id vero exsequar hisce rationibus. Quod est omnino determinatum etiam quod attinet ad exsistentiam , id plures exsistentias habere non potest. Ens vero a se est omnino determinatum etiam quod attinet ad exsistentiam num. 23. Eam enim necessario requirit, nec potest non solum esse, verum nec intelligi sine exsistentia. Ergo plures exsistentias habe re non potest. Siquidem si plures habere posset, vere percipi quiret ut ad hanc, vel ad illam indifferens, & in potentia ad plures. Si vero percipi posset inpotentia ad plures exsistentias, haec potentia entis a se, non exsistentis , si vasaltem illius sandamentum extra mentem alicubi reperiretur. Non potest autem potentia entis a se sive possibilitatis iandamentum extra mentem alicubi reperiri num. 2o. Igitur non potest percipi ut in potentia ad plures exsistentias. Ex quo fit, ut plures determinationes exsistentiae habere non possit. - 2. Quod amplius Me modo declaratur. Antequam ego circinum ad datam amplitudinem aperiens, circulum ut exsistentem considerem , possum hune ei culum datae diametri in pluribus i is describere. & pluribus singularibus deinterminationibus de nire. Sed eum ad circulum datae amplitudinis jam exsistentem alicubi animum adverto , is alterius determinationis singularis capax non est, & alibi describi non potest. Quod enim jam habet, recipere haud potest, di si similem circino faciam, non erit ille singulaeis, & exsistens jam descriptus , quem duco , sed ille , qui menti meae sejunctus ab exsistentia obversatur. Quare si nullus alius, nisi exsistens, menti proponi posset, profecto unum tantum circulum haberemus. Res vero ita se habet in ente a se . Hoc ens, ut in superioribus monstravi, percipi, & esse non potest , nisi ut ipsum in sis exsistens. Quare quemadmodum circulus perceptus , ut exsistens, nequit esse, nisi ut omnino unus. ita & ens a se nisi numero unum esse non potest. - sed quoniam hac in re hujus questionis vertitur cardo , res altius repetenda est, & quaedam ex Logicae 117. & seq. & Ontologiae principiis hic delibanda . Itaque genus est is quod variis modis exsistere γtest, qui irradi
ejusdem determinationes sive differentiae vocantur . Ens omnino indetermina rum est id , quod omnes determinationes suscipere potest , quin amittar aliquod ejus , quod antea habere intelligebatur. Ens vero omnino determinatum est iis lud, quod suscepit omnes,l quas habere potest , admut nihil novi eidem accedere queat , quin aliquid ejus, quod inesse percipiebatur, decedat. Ens vero partim determinatum, partim inde terminatum est illud, quod nonnullas quidem determinationes luscepit, non vero omnes . quarum est capax, ademi ratione habita primarum aliquas luscipere.nequeat sine detrimento priorum ; bene v ,ro ratione habita secundarum. Ut ens in genere nullas accepisse intelligitur , omnes acquirere potest , quin desinat esse ens; individuum autem, ut Petrus,t nihil novi asquirere potest, quin amittat, quod in eodem inclusum considera- 'batur. Genera vero inter ens & individuum intercepta, uti substantia, ex utro que