장음표시 사용
261쪽
De ipses inita servare tenentur, quid ni Hi em teMatur pactis, eum vi, qui se iseos voluntarie sibi submiserunt, inivit tum temporis, cum aliis
omnibus erat prorsus aequalis λ Unde ne privatus hocis aisjorem acquirere po. test in aliis auctoritatem, quam liberae aequalium hominum voluntates e se ipsos eidem xertis sub conditionibus attribuerunt 3 Est ne laesa inter ala.ctionem Principis, di summae in omnibus aicentia coacemnem naturalis N cessitudo ut si alterum .etiamsi certis almitibus eone tix verbis coeteitum homines voluerint, alterum quoque debuisse velle dioenili sint Hobbinus in te n docuit, nec alius docere potest . cum planum si hominem libertate agendi natura donatum , posse illa se spoliare in aliquibus , in alterum homi nem transferendo, non vero in aliis. Ex quitas omnibus planum fit systemam Hanum .esse prorsus explodendum. 2s. Nune venio ad Diderotum, ad cujus in iure navarali definiendo A explicando sententiam ad examea revoeandam noci aggrediar dirimere magnam. 1llam inter buris Naturalia auctores e troversiam cima primum emuotativum, ut aiunt, ejusdem principium. Varias scriptorum opinationes videre luet apud Schwarzium citi opere p. I. tit.2.3. I. apud Samuelem Coecejum tom.V. edita sit a citatae, Gemensem in Inst. siet. tom. . aap. de Princip. Lese Nati , quoru
primus in definiendo Me primo principia, sive regula & ο ma fundamentanti, ex qua intelligatur quaenam restia rationi simplicitet consentanea fiat, quaenam dissentansa, G .ut ab auctore naturae praecepta via prohibita, ita qui justa vel iniusta , honesta vel turpia, aequa, vel iniqua. aut saltem coaces la , vel etiam permissa, sive indisserentia censeri debeant, Ioco vitat quaeae
res p. r. se enuntiat hujusmodi principium: fac vel omittae ea, qua .ex amoremo, tuu .c proximo nainrisiser aerias, boc es ad felicitatem nasu in satis di propriam necet aris vel facienda , vel emitrenia sunt' ex Me principio εα vin versa maeane pendet, dignoscitur ac a lege positiva sequestra vir: fecundus autem citato loco dissertatione procemiali duiaecima eap. s. si . hoe eta fatuit J- μμη eu - ιribuere. Verum bie mihi necesse non est rem tantam complem , proptereaquod ad resutandam indetoti calumniam satis est illud c gnoscere, quod ex superioribus liquet, ratione raturali perspicuum fieri mutas nostras actiones, quae aut Deum, aut rosmetipsos, aut oeteros bomines respiciunt, aut tamquam naturae humanae eoasi cyaneas esse necessarici exercendas. aut iamquam ab eadem distentaneas necessario omittendas admut nec ipsemet
Deus ab iis praeeipiendis, ab his vetandis potuerit abstinere. Quamobria auctores , qui primum jus naturale definiunt per obligationem exereendi prim actiones, & omittendi secundas , & dei ceps quales sint utriusque generis praecipuae actiones. quod pertinet ad tria recendia objecta, ratione naturali demo strant, ii profecto nec circulum, ut is putat, abitavere vitiosum dicendi sunt, in quo non revolvitur nisi qui primum per secundum, & deinde secundum explicat per primum , Io I. Log. nee definitionem Eserre, quae rei definiatae naturam tu, mulos non ponat. Nam quod ab homine ad uiam compri bandam sententiam allatum fuit,depromtum ex hypothesi illius , qui vitam agere solitariam vellet. 8c nihil ab aliis accipere, paulo ante dilutum est iis rationibus , quod & essent in hoc homine residua necessaria ipsius erga Deum atque se ipsum officia, de multi contingere possent eventus . in quibus ad alia qua etiam erga alim homines ossicia praesta da ob legem naturaliun in divi.
262쪽
na eaque hypothetice necessiria voluntate positum obligaretur 26. Ad illum vero, qui apud Diderorum sic immaniter rat ematur, Scut sibi consulat, sitasque utilitatev voluptatesque procurei 3c miaestias averineat, se iis pella experitur ast crudeles erga, alios a niones atque ad ipsam alio. rum internecionem , intra rationis de humanitatis limites coercendum, gener Iis humani generis voluntas ,. sive omnium consentiis nationum aliqua ex pa
te juvat quidem, sed ipse per se satis non est o Quem enim aliorum sat sumitium judicia tistertere possint abi iis actionibus, in villam exerrendis uum esse positum bonum intime sentit, in omittendis suum. malum Hii nullam timeat perium' aat ab alto,emuod eas actiones clam potest trare, aut a Deo, proptereaquod legem ab iplis statutam exercendi aliquas actiones, Se alias omittendi, α premia in altera beata vita pri is proposita,& poenas in sui vi miserrima pro ieeundis infligendas protrus ignorat λ Qui vero naturali r tione novir legem hujusmodi 8c premia ae poenas , quibus confirmata, fuit,saeile potest 3t cognitione suae obediendi suo Auctori obligationis, & spe s tu rum permanentium honorum, ae metu similiam malorum se continere in officio , & praesentes utilitates & poenas, ae praesentia damna 3t incommodaeontemnere , ne ori legem transiliat, & ne multo maioribus se privet bonis, 8t multo gravioribus malis se objietat . Ut vero in hae divime, legis . 6c alterius vitae premibrum atque poenarum tersuasione se magis confirmet, inmparum conducit omnium fere narionum in eadem persuasione consensiis , τε
hae de eauga, non ipse per se homines in ossicio continete inest . Ex quia bas patet quam perperam de Iute Natinali disserat Didemniso 2 - Nunc videamus, an rationes melius subducat Helvetius. Cum Gmtius 8c Puffendorfius in. suis de Iure Naturali libris solum ossicia externa virorum hominum erga alios tibi reposuissent, multi ex ipserum secta estorii sint, qui ob p termissa hominis erga Dearm 8e erga se ipsum ossiciat illos MerH- ne occissa , tametsi iidem profiteremur se non negare hujusmod i omela, sed ad Midos iam Moralem in qua de virtutibus 3c vitiis universe disse. ritur, reficere. n. v Quid ueto seripsissent adversus Helvetium .qui primum absolutam, virtutis 3c vitii Mitrinem Platonicorum somniis niti hylaniat n s.& deinde nulla fifta Dei mentisne generalem virtutis notionem ponit in deo siderio universalis felicitatis, indeque colligit pablicum, bonum esse virtutis objectum, di actiones, quas illa praecipit, esse media, quibas eadem utitur ad hoc obtinendum num. Io. atque honitatem propositi in e stanti postam desideris seruitutis hominum, sive in voto simplici universalis selieitatis, aliud non esse contendit, num. IT. quam eommentum platonisum λ Μulta hie em non preseram ad hominem retillandum , mptereaquod jam satis resutavimus, eum impram expendi us ira a riobbesiis, erius principiis Helvetiana, consentiunt. Futetur quidem Helvetius se mediam quamdam tenere sententiam, inter illas ηum, quas num. ex eodem explidavimus: 3c a principio tenere videtur, dimi vini m ab actitrio smplici et pendere negat; sed tandem eodem revolvitur, ve sius , di palam in at nullam ante pam ac secietares fuissevctionem justam aut injustam uum. eoquod ante eadem nullium Aisset g ne ala bonum, q- homines seris actioni s procurare aut corinmpere pos- ibat. Quamobrem istis superque refutatuet illis iisdem ratio b , qui sHAbellam alio- similis iuristis supra resellimus , ut hie necesse non D d a. st
263쪽
sit longum sacere in eodem seorsim resutamis. 28. Quare duo tantum adversus hominem statuo; primum est nimis a r tione alienum videri nullam ab eodem haberi rationem interiorum voluntatis di virtutum . in quibus ilia. intus I e exercet, acti um . Cum enim anima ninstra duabus sit praedita secultatibus , altera intelligendi verum , altera meten di bonum jam coῖnitum, & aliunde Hel Qetius aliique communiter assentiantur intellectus perlactionem atque ideo bonum esse posita in cognostendis quam. plurimis veritatibus, iis etiam quae ad aliquam actionem externam nora rese. Tuntur , valde dissentaneum est ab onuit ratione eosdem inficiari persenionem voluntatis δc ideo bonum esse posita in internis appetitionibus & aversationibus, nisi ad bonum aliorum eonserant . perinde ae si homo quilibet propter alios homines tantum foret creatus. Nam vel dat Helvetius naturali ratione constare oblisationes hominis erga Deum auctorem , vel negat. Si negat, ho-R inem conseiam iis rationibus. quibus Hob sium & alios hanc impiam
sententiam amplexos consedi. Si. dat . assentiatur oportet dari actiones virtu- is , quae ad bonum aliorum proxime non reseruntur , etiam intepnas,. quales sunt amare, & venenarii Deum Μ. , quemadmodum naturali lege obligari vir.
Quamquam Reipublicae valde interest quemlibet ipsius civem etiam interna animi disse,stions esse optime assectum , quo. ab actionibus externis bono publico noxiis quam longissime absit; ut taceam de utilitate exempli, quam mi di me la sectat Helvetius similitudine iactus lapidis in aquas maris. Etsi enim unius 8c alterius honestae actiones parum conserant ad universi humani generis bonum, multorum tamen qui. se in iisdem exercent, exemplum non minoremio rebux ad morum in imationem pertinentibus effectum gignere potest quam in physcis gignat: plurium minimarum virium eonjunctio. 29. Alterum est nimis impudenter Helvetium reponere summam hominum filicitatem aut miseriam ita leniationibus voluptatum atque dolorum natura sium , ad quas exprimendas boni aue mali vocabula excogitata λerint, & aia firmare pudorem ex quibusdam actionibus ortum esse unum educationis effe-Qum, neminemque pudere opostere iis desideriis etiam palam satisiacere, quae natura excitari experimur. Cui nunc non oppono aut summam selicitatem qua totus homo perscitur,. non in solis partis animae inferioris voluptatibus posse colloeari, ne imperfecta & sine sua beatitate res et superior intelligendis M appetendi portio, eamdemque se licitatem. nobix in altera perpetua vita re-l ervari, quemadmodum in Psychol. ιr o. & seq. Se hie 3. 19 & seq. docuimus, . sed tantum ex D. Rousseau Gene vensis epistola. ad Dalem rium relata pag. I9 ἀtom. 3, operis Chaumeli, quod inscribitur risuges Legit. contre r En e pedis, quaedam, in latinam e gallica lingua translata pag. 28. edit. Amstet M. ejusdem epistolae. .amor pulebri eodem modo naturalis es, ae sui ipsius amor. De pMIM .m rati hic agitur. Quidquid Philosophi dixeνint, hujusmodi amor innatus es, atque com scientiae priuia am confisuit. Si aio nibsi ad bonos Ileriιm mores conducere praetem secretam , domessicamque visam : si dico piaci s familiae regiminis euras earum esse sortem , earum sexus dignitiem, in modestia stam esse , pudorem ae vexecundia-bi iras esse ab honesiate inseparabitim , υirorum gratiam au pari idem .esse ac depta vari corrumpa, oe omnem mulIerem quae se producit , ob id ipsum mi dedecus infer
264쪽
praesecare. Praeiudicia popularia , bH sint, Hamant, er-res infantiae ninius m moti , legis, Cr e ea imis assutia , non Aiud es purir quam legum socialimn ἰuismum, ut genitorum o couiugum iura tuta manerent, oe quemium in famiasiis ordinem praesarent. Cur erubescimus necessisatum quas natura dedis' 'Cιιν eaussam pndoinis is assem adeo per se indisserenei λεπε assectibus Haesdem adem prae Mibus iaraeuiems, quale illud est quo Decio perpetuatuν' ειν eum in ιia ex alterurea pane senν risi eria, declarationes tamen fusurae μν disserentes PGν aher ex sexibus propensanibns utri- ommunibas magis isset y et ini e aliae, atque is baliuis, ν leges' . . t Tuli cur, Deus inquis, nussus unquam foret finis. 'νum Me non hom H, sed auctori dis genda sunt. Nonne lepidum ess quaerere cur natis sis sensur e Mescam, se pudον hic isa , ων sensus ipse, fit naturalis 'Mem valeret ac sciscitari, quare mihἰ issa hujusmodi fessus. Hoc ratiae nandi Modo , qui non videat eών homo exsi λαν, tutas exsistentiam negore debebis.
Vere, at νanti divinor m eoustiorum sistatores leviuν admodam rationes quiabus innisantur , perpenderint. Neque ego id me viarea arbitris , quod eos latuit. . rgumentum ab exemplo belluamus desumtum nUI coneluiuit , Er a veritate 'abhorret. Eomo enia non eanis es , non tuus. PHmae astem societaris resatIones
Iabiliendae non sun nis is humana specie , ut ejus sensus moraritatem semper ιMisis iueognisam adscribamus. Em eoiae er passianibus donaea sunt ' at Iam .sa pulchri . . hone Hs imago in stet hominis tarde locum 'hae tu Nuiset . -en nunus, unde edocti sumus iasinctum in brutis nunum eminum aluere iis snauem , qWos Mer hominey μδεν Vnerat Θ Harunus Rousseau , cujus . verbis finem impono huie longae disputationi , ex qua conssare arbitror Bari actiones per se bonas Si honestas, malas & turpes , legemque naturalem , quae primas praecipit , secundas vetat -
De Deo, summara est aactor sanus nareralis, cτ supernaturastro f. aa s. Divso STtarum naturalem arqiae supernaturalem cons/erare possim iret, primum in selis corporibus, deinde in seli& 'iritibus, tertio hi spiritibus & corporibus , quatenus in se vicissim operantur. Heautem hosce status considerabimus praesertim in corporibus, & huius disputationis initium sit memus a necessitate legum motus o
me necessitate ρο miuingentia legum motus .
LEges motus corporis in vacuo unae vi penetri sunt necessariae absburteo Prob. Legesimotus corseris in vacuo una vi per
265쪽
eiti sunt hae darem, ut in coinans, nempe aequalis semper V locitatis, ut sit per lineam rectam, ut si continuus sine ullis moralis, ut sit perpetuus. Sed hae quatuor leges sunt absolute neces
sariae. Ergo leges motus corporis in uacuo una viperesti nat absolute necessariae . Prob. min. Sunt absolute necessariae, si oriuntur a
principiis adeo Necessariis ut neque Deus aliter sedere potas atqui ves ira se habet. Ergo 8et. a. Prob. min. quod attinet ad primam patrem. 'Rea si tracte considerata & antequam exsistat, potest hanc aut illam 3etermin tionem & ditarentiam suscipere, utpote quae ad omnes indifferens intelligit ur virtute mentis, quae inseparabilia disjungere potest ;sed conere te A quatenuς revin eristri, considerata, debet suas Orm ms substan viri determinationes recipere q. HI. Log. & pctitquam 'eri veterit, non potest nec per divinam omnipotentiam eas am-sius amittere di variare, quin tota res intereat l. Iap. n.3 g. Atqui velocitas est una ex determinationibus di ditarentiis vis & quidem substantialis, quia tum vis oum sua velocitate illi debita est adeo invariatalis, ut nec augeri nec minui possit, quin prior ursvorrumpatur, & alia 'maior aut rarior creetur 293. Ont. tam in vacuo. tibi nulla est resissentia, vis semper eadem permanere debet. Ergo absolute necess,rium est, tu corpus una vi pulsum
in vaeuo semper aequali velocitate cieatur. 3. Prob. a. pars supradictae minoris. Posita vi corpora absolute necessario moventur iadeout sine motu vim ullam i a corpore non
posse permanere iam ostenderimus in Ont. f. a I. atqui si vis est caussa necessaria motus, amica uis debet ab line necessario pellere corpus ab uno puncto ad aliud punctum per lineam rectam. Ergo absolute necessarium est ut corpus unica vi pulsum in vacuo lineam rectam describat . Prob. min. Non potest deseribere lineam aliquam ea pnnm coniungentem quae si divina a recta, quaeque e .g. st ex parte de era eiusdem Rae. Ergo dic. Prob. ant. Cum
ex parte sinitia deseribi pota alia Enea coniungens eadem pumeta , aequadis 3c similis primae ac similisex μ- , aon est metu
ratio cur vis quae est caussa necessaria, pellat corpus per una potius quam per alteram ergo cum principium rationis sufficie tis in rebus necessariis necessitate absoluta observari debeat 73. n. a. Log. emitur ect 'absolute necessarium, ut livida vis pellat corpus per lineam rectam , quae inter duo puncta est una ta
266쪽
& in eo nulla sit resistentia, Mida intelligitur cur debeat semperdurare vix,& ideo etiam fmtus uod enim sim inis in uis. t g. za R. objestio adorias L parton Talis velocitas non est necessario coniuebita cinnui; ergo seges motus in uno corpore una vi sisIsicitato nou sunt osticina . Prob. ant. Ealem uix potest Mbera diu sis Velocitates. Ergo . . rivis. anti AEqualis vis in m ore maj-i gigni; Minormn veluc rein, in minori majorem. Ergo &
Dist. eous. Eadem vis diverso modo disposita patin licere M. ver ri uolocitatex m. eodem modo disposita ne. Nam vis alio modi, disponitur is maj i corpore, alio ri minoris tui primo magis dispergitur 3c minust intensa manet ideo minorem, gignit velo citatam; is secundo minus di Apatur, magisque intensa ni,di i laumajorem generat: sed postquam aut in majori minorem sibi hunc delutans generavu, am in mipori m in M, qv qm permadet, eamdem amittere uariare acta potast. Id ni clo iugis in sub.Lntia extensa; aequalis substantia. - isi, ut Rotos iit , potest disponi diveris modci, sive quod attinet ad densitatem, sive quod attinet ad couocatione in pari , & hoc potest habere di--νlax de diseres figuras five sim scies , postquλm cum tali conbincta est, eam amittere aut v Haro neqvix 33. Onti sinautem similiter Mosa sit, 3e simili ratique potentiales partes col,lacentur, una extensi libra semper eamdem simu a superficiem. habet. Ita die ut fi etiam aequales vires in ductui creantur eorporibus aequalibus, in quibas Maili modo disponuhior , dabeant
aequatos gignere uelocitate . l. a 3 o. Instantia ,
Atqui vis etiam eodem modo di posita io eddem corpore potest diabero diversas velacitates. rago nulla disti ruo. Prob. mta sita
Vis potest in eodem corpore eadem perseverans babstret minorem atque m oram in infinitum uelacitatem. Ergo dic Prub. ut, vii potest esse sine ulla velocitate. Ergo a 'I. ' Reimoso
Diff. ant. vis potest esse sino vita velocitat: M seotentia coinmuni & salia co.; ta noctra & vera ee. Nam in Oates. g. a 39.& seq. evidenti ratione docuimug non dari aliquas vires in corpori sino motu sibi convenieme, Aialsam esse sommunem Phi, Josephoeum sententiam existimantium dari virea aliqiuia sne. Get
267쪽
Saltem per Dei omnipotentiam potest esse vis sine ullo motu . Ergo non est absolute necessarium esse eonjunctam cum tali determinata velocitate. Prob. ant. Deus potest conservare vim, & non conservare motum. Ergo &e. Prob. ant. Motus est distinctus a vitamquam effectus a caussa. Atqui Deus potest conservare unum ex duobus distinctis non alteram. Ergo &cίq. a 33. Responsio iDiii. maj. Motus est distinctus a vi tamquam effectus relativus 'sve tamquam differentia substantialis vis eo. tamquam effectus absolutus, sive tamquam differentia aesti dentalis ne. Et dist. min. Deus potest conservare unum ex duobus distinctis &non alterum, si sint distincta ut caussa & effectu; absolutus, vel ut res & differentia, accidentalis co. si sint distincta ut caussa & effectus relativus, velut res & differentia substantialis ae. Nam primo relativa ipsa per se a Deo nec creari, nec corrumpi, nec variari possunt l. 42. Oor. sed solum absoluta ex quibus exsistunt. Unde, manente absoluto, necessario permanere destat etiam relativa: ex. g. maneatibus duobus albis parietibus necessario permanet inter ipsos similitudo. Deinde manentibus rebus earum differentiae substantiales necessario permanent, ut permanente aliquo corpusculo absistula necessitate permanent etiam tales densitas, magnitudo & figura, sive superficies, quae . sunt corpusculi, quatenus est substantia extensa, substantiales differentiae s. a 33. Ont. Iam vero talis determinata velocitas est relativus effectus vis 3. 278. Ont. , seu melius una ex ipsus in genere consideratae substantialis differentia g. 293. Οnt. Ergo nec ipsemet Deus potest conservare vim, & non conservare ejus
f. et 34. Objectio adversus II. partem. Nulla est ratio cur unica vis debeat necessario pellere corpus per lineam rectam, quam per aliam quamcumque. Ergo absolute necessarium non est ut corpus unica vi pulsum lineam rectam describat. Prob. ant. nullum est in linea recta privilegium, per quod intelligatur cur corpus una vi pulsum eamdem rectam seligere debeat. Ergo &c. Prob. ant. Si quod esset privilegium, in eo foret, quod linea recta est una tantum, & omnium brevissima ac simplicissima. Atqui nulla est in his ratio, per quam intelligatur cur corpus una vi pulsum lineam , rectam seligere debeat . Ergo &c.
Prob. min. Primum ex eo quod . recta sit una, tantum abest ut in de colligatur motum corporis esse debere per rectam, ut portus estiis Diqitir Corale
268쪽
essiciatur Deilius esse, ut motus perficiatur in aliqua ex aliis quae infinitae sunt, quam in recta quae unica est, quemadmodum facilius est ut si in pyxide sint mille calculi albi, & unus niger, aliquis extrahat quemdam ex albis, quam unum nigrum . Deinde certum & evidens non est naturam amare & seligere simplicissi. mam & brevissimam viam, cum potius ex mira naturalium phaenomenorum varietate colligi possit eam seligere compositos & longiores circuitus. Ergo &c.
Dist. I. partem antec. facilius est ut motus perficiatur per aliquam ex infinitis obliquis, quam per rectam, si una vis motrix non determinet corpus ad illam rectam co. si necessario determinetne. Cum enim ex altera parte corpus ipsum per se sit indifferens ad motum versus omnes plagas, nec tamen singulis momentis minueri possit nisi versus unam, & ex altera vis motrix sit ultima ratio motus, qua posita statim motus consequitur; inde fit vim motricem esse debere determinatam ab hoc puncto in quo est corpus, versus aliquod determinatum punctum & locum. Hoc posito jam ostendimus nullam esse majorem rationem, cur vis pellat corpus per unam ex obliquis inter haec puncta interpositis, quae reperietur ex una parte lineae rectae, quam per alteram aequalem, similem, ac similiter positam, quae ex altera parte reperitur, indeque intulimus necessarium esse ut pellat per rectam, quae unica
est. Exemplum allatum valer pro iis eventibus, in quibus sors& arbitrium dominatur, non in iis, in quibus est caussa ad unum determinans; & revera si quis non manum nudam, sed magnetem
in pyxidem inferret in qua mille calculi albi serent lapidei, unus
niger foret serreus, ille magnes arriperet & extraheret unicum sedi reum, non aliquem ex mille, eo quod est caussa ad illum unum
a Quod attinet ad alia duo, similiter distinguo & ajo naturam amare simplicissimam & brevissimam viam in iis eventibus, in quibus est caussa quae ad illam seligendam determinat, uti est in
f. 236. Instantia. Atqui vis non est caussa absolute necessario determinans corpus ad lineam rectam. Ergo nulla distinctio. Prob. min. sub. Ratio qua id probatur, petitur a principio rationis sufficientis; atqui hoc principium non potest absolutam necessitatem inducere in vi mo
269쪽
sebovichii , qui haec objicit, ut videre licet tona. III. Phys. Gem, 183. Deus nec debet facere, nec facit i quod majorem habet ra.
tionem cur fiat. Ergo & g. 237. - Responsio
Diti. ant. Deus nec debet facere nec facit quod majorem habet rationem cur fiat in iis, quae proxime ab illo pendent coe in iis,
quae proxime oriuntur a rebus creatis, & remote ab ipso ne. Aliud est vis, aliud motus; vim absolutam quae proxime ab eo creatur, potest creare di non creare, creatam potest conservare dc non conservare, potest augere & minuere. Sed si creet & conservet in corpore vim, motus cum necessariis diremone & velocitate proxime pendet a vi. Ergo talis et se debet, qualem creata vis requirit. Atqui vis determinata Ialem & non aliam nec majorem nec minorem velocitatem nacessario requirit, ut supra docuimus, & directionem per talem lineam rectam, ut pariter ostendimus. Ergo ex eo quod Deus nec debet facere, nec facit quod majorem hasit rationem, non sequitur unam vim non esse determinatam ad motum per lineam Iectam a ig. 238. Instantia , Atqui nec in rebus creatis principium rationis lassicientis inducit absolutam necessitatem. Ergo nulla distinctio . Prob. ant. ex
Molphio, qui in Cosmolog. in hac ipia disputatione de Naturali& Supern. f. 327. vult leges motuum esse contingentes, eam irsam qua corpus perseverat in statu suo quiescendi , vel movendi uniformiter in directum , eadem celeritate dc secundum eamdem directionem, nisi a cauila externa statum suum mutare cogatur. Quod pendet non . ab essentia corporum, nec a principio contradictionis , sed a principio rationis sufficientis, quod necessitatem non inducit nec in rebus creatis, id absolute necessarium non est, cum aliter esse possit: atqui etiam allata motus lex tum quod attinet ad directionem, tum quod attinet ad aequabilem Velocitatem, non pendet ab essentia corporum nec a principio contradictionis, sed a principio rationis sufficientis, quod necessitatem non inducit nec in
rebus creatis. Ergo dic. is. a 39. Responsio
Diit. I. partem anteced. allata motus lex non pendet a principio contradictionis quod reperiatur in essentia substantiae corporis cinquod reperiatur in essentia vis accidentalis corporis ne. Item distinguo alteram partem; pendet a principio rationis suffcientis quod necessitatem non inducit. in rebus. creatis dibere operantibus cois
270쪽
necessario operantibus ne. Nam quemadmodum substantia suam habet essentiam , quicum aliqua tali absoluta necessitate conjuncta sunt, ut eorum contradictoria impossibilia sint; ita vis accidentali suam habet essentiam, quicum similiter aliqua sunt copulata. Iuvi autem motrice haec duo necessario absolute inesse debent,. talis determinata eaque constans velocitas, & talis per lineam rectam directio ob rationes quas in antecessum attulimus. Ratio pro constanti velocitais non innititur rationix sussicientis principio, sed illo altero prorsus absoIute necessario, quod determinatae caussae &rei determinatus effectus relativus, & determinata substantialis dis. serentia necessario inesse debet. Quamvis autem ratio pro directi ne in linea recta a primo ducatur principio, non tamen inde sequitur hanc motus legem esse contingentem, quia principium rationis sufficien ris non inducit quidem necessitatem absolutam in substantiis creatis libertate utentibus, uti sunt animae nostrae, quae
aliquod inter plura eligere possunt 3.37. & seq. Psyeh- , inducit tamen
in substantiis creatis necessario operantibus, qualev fiunt corpora, quae cognitione R eligendi unum ex pluribus facultate destituta, aut ad nihil, aut ad unum tantum in individuo determinari debet. t. f. 24a. Instantia Atqui hoc principium non inducit absolutam necessitatem neque in corporibus necessario operantibus, quod attinet ad praefatam motus legem. Ergo nulla dith Prob. min. sub. Potest Deus efficere ut corpus non perseveret in statu suo quiescendi aut movendi velocitate aequabili & secundum ejusdem rectae directionem. Ergo&c. Prob. ant. Potest Deuς in corpore una vi percito ipse per se, nulla sumta ab aliis corporibus occasione, vim de repente destruere, illam augere aut minuere,& creare vim aliorsum directam. Ergo Scc. f. 24 I. Responsio Diit. ant. Potest Deus Ipse per in corpore una vi percito destruere vim , eam augere & minuere, & aliam aliorsum directam creare post aliquod tempus maius vel minus, prout Deo pluuerit cO. aliter ne. Nam ut ostendi l. 293.3c seq. fit. vis a Deo creata in corpore primum debet esse una tantum , deinde per aliquod aut finitum, si quanrita lex infinite parvae repugnant, aut infinite parvum si possibiles sint, eadem omnino durare, adeout nec Deus aliter sacere possit; atque idcirco cum eadem perseveret, debes ne cessario per simile durationis tempus, eamdem prorsus v locitatem& directionem per eamdem lineam rectam gignere, ad quas ni mirum ea vis ex sui natura necessario determinata eli. Post vero E e 2 ali-Disitired by Corale