장음표시 사용
71쪽
1 eontrariis rationibus infirmant. Nam quod ali m eit ipsis objielant eo mora & animas esse in Deo , qui omnia pervadit & rubio: est, atque idcirco
Deum ab hoc mundo nequaquam distingui, ut quidam putat. apud tal Genuem em pari. 3. Elem. leni num. II. Appen. ad Caput si , id ni hal habet momenistri, eum ex possibilitate, contactus inter corpora possibilitatem elicuerim m tuae duorum in interiori substantia penetrationis f. yr. n. . Onti sine ulla utrius que substantiae eonfusione , & quin accidens unius substantiae ad alteram ullo modo pertineat, Etenim docui 237. n. 4. onti sine expultrice vi, quae est accidens corporum , corpus vi motrice 'praeditum pervadere interiorem alterius in quod incurrit, substantiam , & ab altera ad alteram partem transmittere, quin alterum corpus loco pellat, & cum eo partem , aliquam suae vis motricis .communicet. Hic autem duo juvat advertere, primum est Genuensem ad hane difficultatem optime respondere Deum posse omnia eorpora penetrare & pe
vadere, quin cum iisdem confundatur' verum haec nequaquam cohaerere cum
iis quae in prima parte disseruerat, substantias, quae se invicem penetrant, esse unam tantummodo statuens: alterum est & ex hoc loco , & ex aliis pluribus in antecessum tractatis apparere, quam omnia in meo systemate sint inter si apta atque connexa , & in iis praesertim, quae in Ontologia statui, quantum momenti sit ad praecipua Philolbphiae capita constituenda, & ab Αἐversario. rum objectis enucleate vindicanda. Ist. Verum haec obiter, redeo ad Spinosam & ajo ex iis , quae in Ont. disse. mi r 77. jam constare quid corpora di animae habeant cum Deci comm
ne, scilicet id quod veri entis est in iisdem; quid proprium. scilicet negatio.
ines,& quomodo Deus infinita virtute praeditus possit ex nihilo non tamquam ex subjecto, sed tamquam ex termino, aliquas substantias creare, ut nihil in. de praesidii Spinosiani petere possint ad negandam creationem , quae alioquin invi ctis rationibus in antecessum monstrata suit; quidquid effutierint aut Cusis feletus sectae Spinosianae defensor, aut Baetius ipse, qui quamquam Spinosam acriter c*nsutat, dimium tamen eidem 3c omnibus Atheis tribuit, dum suis 4nsistens falsis & vitiosis principiis , quod ratio naturalis aliquando clarissime tamquam vera monstrat ea, quae esse salsa ex fide divina didicimus , id quod
voeat fidei triumphum 235. LAE. vetus axioma ex nihilo mbust creati vii rerum palam adversari contendit. ao. Quod vero exscripsimus ex Cusset ero quam sit alienum ab omni ratio- Me, nemo non videt . Nam ea quae reipsa non sunt, nec reipsa aequalia esse
postunt. Iam vero si solus circulus rei pila st, idest solum corpus uti cylindrus, cujus superficies si circularis, non continuo sunt etiam aliae duae planae super. ficies, quarum altera sit rectangulum , cujus basis sit primum diametri circuli segnientum , altitudo sit secundum ; altera si quadratum , cujus radius semio dinatam circuli iis segmentis respondentem exaequet. Ergo cum solus eirculus reperitur, illa aequalitas actu & reipsa in eo non est, sed tantum in potentia. Quare scut ad hanc aequalitatem ad actum redigendam praeter corpus in quo
est circuli superficies, alia duo eonenda sunt in quibus quadrata & rectangula superficies habentur; ita squid in Cineseri exemplo momenti est ad mundum, qui in Deo salum potentis reperitur, ad actum redigendum, necesse est pon re quidpiam , quod a Deo distinauatur. Nec dicat saltem illas lineas, quamvis descriptae non uat, im in circino Nyctari, ut ex nihilo non educantur. Me enim
72쪽
enam siquam habet vim in salsa & obscura quantitatis continuae notione , quae apud alios obtinet, nullam habet in illa vera & perspicua , quam ego explicavi in Ont. par. a. cap. 2. Si enim sit unus vere continuus cylindrus, qui compusculum primitivum esse debet, cujus proinde busis sit verus continuus cir cuius , in ejusdem area nulla vera linea recta, quae est limes superficiei recti. lineae, aut est, aut esse potest , eoquod ille cylindrus δc ipsius basis nec ab ipsemet Deo in partes dispelci possunt, adeout restet primum solus semicirculus,& vera linea recta , quae diametrum aequet, & inde divisione semicirculi s Cundum ordinatam residua sint duci segmenta , in quorum altero si linea aequalis uni segmento diametri & linea aequalis semiordinatae ; in altero linea aequalis alteri segmento , & pariter linea semiordinatae aequalis. Sed ad hujusmodi lineas reipsa obtinendas alia sunt ponenda corpora , in quibus dictae superficies ais lineis tamquam suis limitibus circumscriptae reperiantur. Ergo tantum abest, ut ex Culseleri exemplo aliquod pro eaussa Spinosiana praesidium peti possit, ut ex illo . potius. eadem quam maxime labefactetur. I. Operae pietium arbitror huic disputationi finem imponere iis, quaeri, Eo objecerunt quidam Spinosianae doctrinae defensores, ut idem refert in ali ra editione Disitonarii in adnotatione ad lit. DD. Volunt enim Baelium non
satis percepisse mentem auctoris, qui anili. M & corpora eatenus negavit esse substantias,& determinationes substantiae a se appellarit, quatenus non sunt omnino per se , sed a Deo pendent tum in creatione, tum in conservatione,
tum in operationibus , & Deo non attribuit nisi intelligibilem quamdam e tensionem illo Theologorum sensu , quo dicitur Deum esse ubique, & omnia
in Deo esse, vivere atque moveri .
22. Si talis foret Spinosae mens, quod salsum esse elarissime ostendit Baelius, nulla eidem caussa suisset novum condendi systema, in quo idem senti- retiac alii, verbis dissideret. Quare quam in Ontol. s r. num. 4. pespicuam
attulimus rationem ex regulis cudendi vocabula erutam, cur substantiae nomen in exprimendis animabus atque corporibus sit retinendum . Cum enim ex altera parte Deus, animae, & corpora in hoc conveniant inter se,& differant a viribus, & mutationibus corporum & animarum, quod illa tria ut exsistant, non indigent subjecto, in quo tamquam internae determinationes reperiantur, contraquam in hisce usu venire compertum est; & ex atrem quaelibet idea abstracta suum nomen ad illam significandam accommodatum habere debeat I 48. Log. rationi consentaneum fuit, ut duci cuderentur vocabula quorum alterum primis tribus significandis destinaretur, alterum vero secundis. Quo factum est ut prima vocarentur substantiae, secunda vero accidentia. Cum vero Deum inter & eorpora & animas hoc differat, quod animae & corpora subjecto indigent, a quo creentur, conserventur, ac vires agendi recipiant, Deuxautem nequaquam rationi pariter fuit conveniens , ut alia duo fingerentur vocabula , quibus utrumque substantiae genus exprimeretur, haecque apud nos
in Ont. ,.s I. suerunt substantiae persectae, quae in Deum, & substantiae impersectae , quae in corpora & animas cadit.. 23. Intellectualis vero illa divinae substantiae extensio, a qua valde abest Spinosa , qui extensionem corporum persaepe Deo tribuit, aliud esse non potest, quam possibilitas in se recipiendi & continendi extensa, quam in Ont.
og. in Deo esse docuimus, non quatenus Deus sit subjecim , in quo insu
73쪽
eorpora & animae tamquam internae illius determinationes, sed quatenus a Deo tamquam a mussa essiciente creantur, & perpetuo conservantur , ct Deus est
in omnibus corpotibus & animabus ereatis, quaeque in infinitum ereari posissent, non per par diffisus, sed totus in quolibet maximo vel minimo loco. 24. Fuit etiam Baetio responsum, ut is monet in adnot. CC., tametsi coris pora & animae perpetuo vagentur, non tamen inde consequi variationem in vina labstantia reperiri, sed totam esse penes accidentia. Quae re onsio majorem habet vim in nostra sententia qui volumus dari accidentia absoluta, scio licet vires, quae ad eorpora & animas jam eonstituta accedunt. Nam Spinosae discipuli assirmare possunt hare aceidentia & has vires esse illas quae in divina substantia mutantur , dum haee immutabilis perseverat. Uerum ut omne adversariis praecludam effigi u n; adverto aliud esse ipsam veluti virium suta stantiam, aliud esse effictum a viribus genitum . Nam vires accidentales sunt aliquid absolutum substantiis accedens, quod est ultima ratio cur hae substanistiae statum mutent 42. Ont. Quare vires ut aliquid absolutum a substantiis distinguuntur; at mutationes ab iis genitae solum ut aliquod relativum. Unde aliud est mutari vires, aliud mutari substantiam , in qua sunt. Vires mutantur cum aut auVntur, aut minuuntur, aut corrumpuntur. viribus autem ii sidem permanentibus substantia ope illarum perpetuo mutatur. Immo tantum abest ut mutatio in substantiis genita a virinus in ipsis viribus reperiatur, non in substantiis, ut potius vires eaedem in substantiis permaneant necesse si, quo substantiae in eadem ac antea, mutatione perseverent. Ex qua tam perspicin doctrina palam fit, si corpora & animae serent absoluta accidentia & vires . quae ad divinam substantiam adhaerescerent, divinam substantiam futuram esse internis obnoxiam mutationibus. Quod cum substantiae a se prorsus adversetur ut mox ostendam, manet eorpora & animas, sive hune universum esse su stantias ab ente a se ita distinctas, ut non sint ejusde n interiora accidentia.
as. Sed mita eum suis discipulis Spinosa , qui ex impio systemate alia
plura non minus impia colligit, ut Deum necessario operari, lebes motuum esse absolute necessarias, nullumque idcirco dari posse verum miraculum, de quibus alias enucleate disseram, transeamus ad alia, quae ad hune exsistentiae Dei pertinent locum . Auctor impii Ommentarii inscripti, L' mmme Maebine, de quo mentionem secimus in Psych. εI13. num. 23. tamquam nullius in menti pag. 49. & seq. traducit rationes, quas pro Supremi Numinis exsistentia in medium produxerunt Fenelonii, Neuvienthiti, Abadiesii, Derhami. Raisii aliique quamplurimi, quas vocat molestas repetitiones, quibus tantum
abest ut fundamenta Atheismi evertantur, ut potius magis magisque stabiliantur ; quibusque Athei objicere possunt alias sortasse aequaliter firmas & absolute contrarias. A Nam si Naturae Scrutatores audiamus sunt ejus verba e gallica lingua in latinam translata e nobis obtrudent, quarum adminicu lo caussarum fortuita variorum corporum commixtione Chymista primum sp eulum composuerunt, earumdem auxilio natura puram aquam , qua utitur simplex Pastor, effecit; qui motus potest mundum conse vare, idem creare potuit ; quodlibet corpus eam petiit plagam, quam illi natura destinavit . aereirca terram iandi debuit ob eamdem rationem , qua serrum & alia metat Iain i fius cuduntue visceribus: sol est opus ita maturale, quemadmodum electricitatis phaenomena'; neque sus comparatus est ad c lefaciendum terram ejuμ
74쪽
que ineolast, quos interdum deflagrat, quam pluvia adigerminationem gran xum, quae non raro corrumpit; oculus quidem: est genus senestrae per quam anima potest rerum imaginem contemplari, qualem haec corpora extubent,i sed ostensum non est hoc organum fuisse data opera huic fini destinatum, nee d ta opera in orbita collocatum: tandem fieri potest , ut ratio stet pro Luero. io, Lamyo Medico, aliisque Epicureis antiquis & recentioribus assirmantubus oculum non alia de caussa videre, quam quia i tali ratione conformatus, tali uel ini situ collocatus est; p tisque i iisdem motus legibus, quas Natura sequitur in generatione & evolutione corporum, fieri, non potuisse, ut hoc murabile organum aliter constructum seret & colloeatum se . Hactenus' auctor,
qui ex Dideroto in libro inseripto , Pensser Hiloseph uεῖ, quem vocat s
Misne ouinam ροι ne con incia par um . t,de, putat omnes scriptorum rati nes. hoc uno infirmari, quod simul ac monstratum est easus haec omnia nodiostitisse, non continuo sequitur tertis argumentis confici exstare .sumentum Numen, quia potuit esse rerum caussa - aliquod, quod non si nec cauις, nec
Deus, scd Natura, cujus meditatio non potest nisi incredulos facere, ut probant exempla eorum, qui eam felicius scrutati sunt. . 26. His ut satisfaciam, primum adverto rationem, qua homines in Sapro. mi Numinis cuiationem venirent, talem esse debuisse, ut facilis seret, &omnium etiam imperitorum ingenio accommodara, nec ad eam 'peneipiendam acumine ingenii de singulari doctrina opus foret. Nam si hujusmodi non eLset, auctoris rerum cognitio majorem hominum partem magno ipsorum damno lateret, ut latent Geometricae veritates . Haec ratio ducitur ab admirabili hujusce mundi pulchritudine δc ordine, quae ut in omnium oculos incurrunt, ita omnium animis notionem cujusdam sapientissimi Conditoris ae Moderatoris ingerunt secundum celebrem Pauli Apostoli sintentiam : ista bilia Dei μν. ea uae facta sunt, inreuocto conspiciuntur se irrena quaqua ejus virtur, DA nisas. Dei crenitione per omnes omnium temporum 3c remonum Impulos. mundi historia testatur, hoe MEho propagata, opus non sutrit aliis exquisiti ribus rationibus ad confirmationem veritatis ejusdem, nisi adversus comm nem consensum aliqui tum veteri tum recenti memoria exorti fuissent, Sequo pollebant ingenii acumine, subtiles quasdam rationes ad notionem Numianis ex hominum mentibus evellendam excogitassent. Quamobrem ad hanc addici necessariam notionem ab eorum objectis vindicandam necessum stit, ut viri
praestantes ingenio de in philosophicis meditationibus exculti 3c contriti alias subtiliores , quaeque nullo modo infirmari possent, comminiscerentur Quas aut in Log. . po. 8e seq. aut in Onti , Istr. 8c seq. aut hoc loco dc in peculiari Commentario infra inserendo protulimus, tales esse non sine caussa pu- tamus, utpote ductas a simplisissimis dc maxime evidentibus Entis de ejusdein proprietatum principiis. Nee auctor objiciat non minoris momenti Se perspiacuitatis esse illas, quas Athei produxerunt. Nam adversus Baelium , qui in eadem sententia est, jam diluimus praecipuas es tk seq. 3e in consequemtibus alias diluemus, illud ostendentes exiit rationibus quas Athei collegerunt. nihil essici, quod Dei exsistentiam pervcue evertat. Quo jure ac merito exisssimainus nos saeostro muneri plane satisfecisse , proptereaquod jam in Logica
2 3. num. I s. advertimus veritatem clarissime demonstratam nulla ex. parte
labefactari iis objectis, quae quamquam non possint a nobis clarissime dilui,
75쪽
rimen nee sententiam nostrae contrariam clare conficere olloidimus . . c. ω . At enim si res ita foret, nulli exsisterent Athei praeter eos insanos ritilosophos, qui nihil se scire posse arbitrantur. Nam quae clarae & evidentes
eationes pro demonstranda unius entiis a se exsistentia asseruntur, eaedem ab omnibus , qui cognitionibus evidentibus assentiuntur , assensum extorquerent. Iam vero plures & veteri de recenti memoria exstitisse Atheos ex historia monumentis exploratius est, quam ut Opu. sit argumenta presene in hane rem. Erso id argumento est aut rationes, quibus, In exstare conficitur, non inae ita evidentes, quemadmodum Theti, gloriqntur, aut paris. evidentiae esse
alias rationes , quae in contrariam partem afferuntur. i .l- 18. Equidem puto hac in re usu nisse, quod in disputatiose de eontunuo extenso deque vacui possibilitate usuvenire animadvertimus in Logi ea 2 3. n. I .&seq.& in Ont. q. ISI. Tametsi b c duo , posse intra cubi Ii parisas reperiri vaeuum emensum ex inexte si componi clarissimis notionubus contineantur, tamen multi i ne iisdem assentirentur, deterriti sunt iis gravissimis difficultatibus, quas ibidem expendimus, proptereaquod aut ignoranistes , aut non advertentes ad ea , quae nos attulimus , ab itidem se extruare non potuerunt. Ceterum cum ex altera parte evidentia sit certum nostrae e
gnitionis principium azo. Log. & ςx altera ex duabus propositionibus eon. tradictoriis altera necessario vera sit, altera salia f. I93. Log. fieri non potuit, ut tam rationes pro aflirmante propositione, quam rationes pro negante, eadem evidentia mentes Philosophorum contraria dei dentium lacesserent . Sed alte. rutri aut non satis attenderunt ad suas notion quas ex aliqua parte obseuras deprehendissent , si singiuias enuntiatione. , ex quibus quidpiam elicuerunt, diligenter examinassent secundum ea, quae in Log. f. 2 3. n. II. monuimus, aut ex claris perspicuisque notionibus nimium quam rite consequeretur, tollegerunt. Cujus in ne exemplum attulimus in Logica 3 3. num. I 8. petitum ex iis prorsus ev1dentibus rationibus quibus continui divisibilitas usque in infinitum ostenditur. Cum enim ex iisdem id unum friuatur in extens b continuo des, Mari posse partes minores atque minores in infinitum, atque idcirco dari pota se continuum extentum aliud alio minus pariter in infinitum, Philosophi inde elicuerunt quod omnino salsum est , & roti de continuo disputationi den. sissimas offundit tenebras. quod labet continuum in infinitas partes reipsa posse secari, atque hoc pacto sie in dissicultates inextricabiles induerunt. Similitet ex principiis omnino claris atque perspicuis deducitur exsistere ens a se & ab aeterno, hoc ens a se elle unani tantum substa iit iam simplicem atque inseca. bilem , esse cognitione & libera voluntate donatum , immutabile summeque persectum , animas & corpora omnesque mutabiles substantias ab aeterno & a se exstare non potuisse, atque idcirco ab Ente a se creata fuisse, aliaque eum his apta & coniiexa admitti oportere ab iis qui in omnibus aliis Philosophiae quaestionibus perspicuitate ducuntur . Verum illud veterum Philosophorum priniscipium, ex nihilo nihil fa, ah allensu deterret aliquos non advertentes perspicue quidem constare aut ex Nihilo tamquam caussa materiali nihil fieri posse, aut ex nihilo tamquam ex principio, a,quo. fucatur. xvi initium, potentia finita& finiti entis nihil Mei suire.; non veto similiteri liquere ex nibilo tamquam ex L principio infinita: entis i infinite . persecti vini te nihil emci posse, tum poώIius rationi consentaneum sit Ens infinitum 2 virtute inlinita praeditum pcsse
76쪽
transire intervallum Mathae infinitum, quale reperitve inter 'nihil & aliquod finitum ens a 8. Ont. & ex nihilo tamquam principio rem, quae antea non
erat, procreare, cum rationi pariter congruum ut, corpus si velocitate inia nita eieretur, transire spatium pariter inlinitum . Quod de hae ratione , quae apud Atheistas praecipua est, hie ostendi, idem partim conseci, partim eoniaciam de omnibus aliis, & docebo eas potuisse nonnullos praecipites agere in Atheismum, non quia ipsorum animos evidenter percellerent, 'uemadmodum contrariae ratiores percellunt eos, qui aciem ingenii tu easdem intendunt, sed quia non satis ad ipsas adverterunt, & quantum quaeque valeret & conficeret. accurate non examinarunt. Ex quibus intelligitur 3c cur Athei fuerint 3c etiamnum exstent, & cur nihilominus rationes pro exsistentia Dei sint omni.
no evidentes, non autem illae quae in contrarium afferuntur.
De immutabiIitate Dei, re quomodo haee eum eius
libertate concilietur. 2I. Propositio
EX eo quod Deus cohibet in se omne ens, & nihil negantia
habere potest, in Ont. q. 18 a. iam elicuimus nec 'osse aliquid, quod antea habebat, amittere , nec aliquid, quo prius carere imtelligatur, acquirere, atque idcirco esse immutabilem. Nunc vem seorsiim ut est ostendendum de ipsius voluntate, tametsi libera sit, ut infra monitrabimus. Itaque aio Deum , quidquid nunc vult,
ab aeterno id voluisse,&in aeternum idem esse voliturum, adeout numquam contingat, ut nunc velit quod antea nolebat, aut nunc repudiet, quod prius appetebar. Nam voluntas hominum ideo m latur, Sc alio tempore alia res appetit, quod eorum anima non omnia bona aut mala cognoscit; ex quo fit ut cum bonum sit ratio quae voluntatem movet ad illud appetendum, malum sit ratio, quae ad illud respuendum, s. 58. n.2. Psych. nunc tamquam bona cognoscar, quae ante tamquam mala percipiebat, & idcireo velit, quae prius aversabatur; & e contrario. At Deus ab aeterno omnia persectissime novit, adeout nulla nova cognitio in ipsius mentem cadere possit. Ergo quae tamquam bona voluit, aut tamquam mala repudiavit, ab aeterno voluerit aut repudiarit necesse est, & in aeternum sit voliturus, aut repudiaturus, & nulla umquam sit r. tio superventura, quae ipsius voluntatem ad alias appetitiones, aut aversationes determinet. Ergo divina voluntas est immutabilis.
Deus in creatione mundi mutatus est. Ergo &c. Prob. ant. Ex T. IV. D non Diuiligod by Corale
77쪽
non creatore factus est creator. Ergo mutatus, Est. V
q. 23. i ' Responso M . . u is
Disti' 'Ergo mutatus est extrinsecus & relate' cor intrinsecus'&absolute ne. Cum enim Deus mundum condidit, res creatae intrinsecus & ablalute mutatae sunt , quia transierunt i a non . ego ad es se; ipse vero solum. extrinsecus & relate, quam relativam &i ex ternam mutationem sine ulla absoluta 3c interna posse i exsister. docuimus in Ontologia g. 42. . ιε. 24. Instantia Atqui Deus in creatione intrinsecus & ab lute mutatus est. Ergo &c. Prob. min. sub. Enti non potest supervenire nova relatio caussae , nisi intrinsecus 3c ab lute mutetur .i Sed in creatione Deo supervenit nova relatio caussae. Ergo &c. Prob. mai. Non potest mutari effectus, nisi prius mutetur . caussa. Ergo &c. Prob. ant.
Quidquid est in essectu, prius esse debuit in caussa. Ergo &c.
q. as. Responsio Dist. non potest mutari effectus, nisi prius mutetur caussa solam virtute communicandi praedita co. virtute creandi praedita nec Nam substantia latum virtute communicandi praedita, non pq testin altera substantia mutationem, efficere , nisi cum illa communicet quidpiam sui, idest partem suae vis 3. a 3. Ont. non potest gutem communicare, nisi amittat; non potest amittere, nisi in- rinsecus mutetur, eo quod prius eam habebat partem vis, qua est aliquid abistutum , 42. Ont. dc post communicationem am plius non habet. Quem essiciendae mutationis modum inter ea, quae fieri non possunt, numerari oportere planum fecimus f. 237. as Ont. At subitantia virtute creandi donata nihil sui dare debet, sed ex nihilo educit aut alteram substantiam, aut vim mutandi statum, quam in substantia jam ex nihilo educta pariter creat. Ergo cauisa virtute creandi praedita, qualis est Deus, cum in creandis mundi substantiis, aut agendi viribus nihil sui intrinsecus amittat, δέ nihil novi intrinseςus acquirat, intrinsecus & ab-
lalute mutari non debet. . f. 26. Instantia Atqui etiam caussa virtute creandi praedita intrinsecus mutari debet, cum aut substantias, aut vires e nihilo educit. Ergo &c. Proh. min. sub. Deus non potuit esse . idem in momento, quo mun dum non creavit, 3c in momento, quo cre it. Ergo dcc. Prob. ant. Si fuisset idem , non esset ratio suωiens cur in primo momento mundum non crearet, in . secundo crearet; atqui nihil est absque sui. Diuili od by Cooste
78쪽
suffetenti ratione. q. 74. Lopi Ergo &e. Prob. ma, Identitas non potest , esse ratio lassiciens diversorum ; ergo M.
g. et 7. Responsio .i Dist. Si Deus in momento quo non creavit, & in momento, quo creavit iis isseti idem tum absolute, tum relative, non esset ratio: sufficiens. cur &c. i. si fuisset idem absolute , nou autem relative me. Nam Deus libere ab aetemo decrevit hunc creare mumdum ; idem autem absolute 8c intrinsecus fuisset, si aut decrevisset nullum creare mundum, aut alium ab hoc discrepantem. Hunc vero liberum suae voluntatis actum direxit & retulit ad mundurn post aeternitatem creandum, eo quod, at infra ostendemus, ab aterno creare non potuit. Jam vero ante mundi creationem sicuti n*blum erat spatium & ideo nullum spatii initium aut finis, quia v euum est sola' possibilitas recipiendi extensa , non vera ext sios 37.& seq. oata ira nullum quoque erat tempus, aut: momentum temporis, quod est ejusdem initium aut finis, quia cum tempus sit continuata rerum successio β. Iaa. Ont. in Deo non est sed sintum in rebus creatis. Ergo sicuti si quis alat nullam suisse ratio. nem suffieientems, cur Deus crearit mundum i potius in hac infinisti vacui parte, quam in alia quacumque, negari potest suppositium, quia Vacuum utpote actu.minime extensum, non habet has partes distinctas, in quarum altera mundus collocari possit, in aliis nequaquam; ita iis qui volunt afferri oportere rationem sufficiem tem, cur Deus mundum crearit in hoc instanti, quo mundum creavit, non in alio quocumque ante ipsum, suppositum similiter negari potest, quia cum ante mundi creationem nullum sit tempus, nec est aliquod instans, aut momentum, quod est illius inittium 3c finis.
Si Deus est liber in volendo, potest mutari; atqui Deus est liber; ergo potest mutari. Prob. mai. Si Deus est liber in volendo, potest nunc velle quidpiam, & paulo post idem nolle. Ergo dic.
. Dist. Si Deus est liber in volendo, potest nune velle quidpiam, di mox idem nolle i potentia quae numquam redigatur ad actum co. quae aliquando redigatur ad actum ne. Ergo si Deus est liber
in volendo, potesta mutari absolute ne. relative subd. potentia quae numquam redigatur.' ad i actum coe quae aliquando redigatur: adactum ne. Nam Ddus ab aeterno potuit velle creare hunc mun dum , potuit velle creare alium quempiam ab hoc diversum, D a aut Diuili od by Cooste
79쪽
aut nullum pro os e nihilo educere. Quodcumque ex his tribus Deus ab aeterno decrevisset, substantia actus divinae voluntatis e. dem absolute fuisset; suisset solum diversa ejusdem relatio, quia in primo eventu, qui nunc obtinet, ad hunc mundum referretur, in beeundo ad alium diversum, in tertio vero ad nullum. Simul ac vero ab aeterno decrevit aliquid extra se ipsum facere , potest quidem aliter velle & decernere potentia, quae numquam risucatur ad actum , non autem potentia, quae aliquando reducatur, eo quod cum ab aeterno omnia possibilia perfecte cognoverit, & ra- iones omnes, propter quas se ad aliqua ex iis creanda determinavit, nullam novam cognoscere quit rationem, propter quam se
ad aliquid aliud volendum determinet. f. 3O. Instantia Si Deus est liber in volendo, potest aliquid nolle eorum , quae
ante volebat, potentia quae reducatur ad actum. Ergo &c. Prob. ant. Quia voluntas hominis est libera, potest modo velle, modo nolle eamdem rem potentia, quae reducatur ad actum. Ergo &c.
33. Responsio Dist. Si Deus est liber in volendo libertate imperfecta, potes
aliquod &α eo. si est liber libertate persecta ne. Cum enim voluntas non appetat, nisi bonum, quod cognoscit,& aversetur malum, quod pariter novit: illa mens persecte libera eis, quae omnia bona & mala, uti reipsa sunt, perfecte cognoscit; illa vero imperfecte libera est, quae omnia non novit, vel cognoscit tamquam bonum, quod revera malum est, aut tamquam malum, quod num. Prima mens, qualis est divina, ab aeterno omnia vult &aversatur, nec tu posterum aliter appetet aut aversabitui propter rationem modo allatam, & f. a I. num. 2. & ob eamdem altera mens, qualis est hominum, in suis appetitionibus perpetuo mu
g. 3 a. Instantia Atqui etiamsi Deus sit liber libertate persecta, potest in post
rum velle, quae antea nolebat, & e contrario,& quidem ea pintentia, quae reducatur ad actum. Ergo nulla distinctio. Prob. min. sub. Si haec potentia numquam reduceretur ad actum , non esset vera potentia. Ergo &c. Prob. ant. Si haec potentia numquam reduceretur ad actum, ideo id foret, quod esset ratio sufficiens cur numquam ad actum reduceretur; atqui si esset ratio sufficiens cur numquam redueeretur ad actum, nec posset ad actum reduci. Et-go dic. Prob. min. Illa ratio suffciens determinaret Divinam uta.
80쪽
luntatem ad actum contrarium, ex. g. ad mundi conservationem quam ab aeterno decrevit, & idcirco impediret actum non conservandi mundum; atqui si ratio sufficiens hune actum impediret, potentia ad illum actum non posset ad actum reduci. Ergo M. q. 33. Responsio Di iti inin. non posset ad actum reduci, si impediret actum determinando necessario voluntatem ad actum contrarium co. dete minando solum infallibiliter, non necessario ne. Rationes enim quae Deum ad mundum creandum & conservandum determinant, tales quidem sunt, ut illum infallibiliter moveant, non autem ut neo cessario. Ex quorum altero fit, ut aliter contingere possit,&ideo Deus sit liber; ex altero, ut numquam aliter eveniat, aut even turum sit, & idcirco Divina voluntas nec relative mutetur.
De immateriali spiritali natura Dei., 34. Propositio D Eus est substantia cognostens & volens. Probatur primum ex eo, quod cognitio 3c voluntas sunt entia & aliquod positivum & ideo persemones; atqui Deus utpote ens a se, continet omne possibile ens, omnesque persectiones f. I 82.onti nec possunt co gnitio & voluntas esse in aliqua re, ut revera sunt, quin prius in Ente a se reperiantur g. I77. Ont. nam ut operationes aliquam ab
solutam vim sestulantes f. 4a. Ont. non possunt ex plurium con junctione proficisci, sed in singulis substantiis insint oportet f. Iaa. Psych. Ergo Deus est substantia cognoscens Sc volens. 3, 33. Altera Ratio
Probatur secundo ex eo, quod mundus nec est a se, nec potuit ab Ente a se creari ab aeterno *.I47.&I38. Ont. Cum igitur mundus exsistat, necesse est ut non ab aeterno, sed in tempore incoeperit esse. Ergo Deus mundum non necessario creavit; si enim necessiario creas.set, mundus aut statim ac est Deus, exstitisset, id est ab aeterno, aut numquam. Quod si non necessario mundum e nihilo eduxit, se libere ad illum efficiendum determinarit necesse est. Substantia vero non potest se libere ad aliquid efficiendum determinare, nisi rem, quam debet efiicere, noscat. Ergo ex his colligitur Deum habere cognitionem, & voluntatem etiam libertate donatam. f. 36. Diuiligod by Corale