장음표시 사용
111쪽
Prudentius librA contra Joannei a Scotum,cap . habet. Homo post illam amnationem babet liberum arbitrium, quo muria voluntate inclinari pors,t jnclinatur ad mesum: habet liberum ar-Αitrium quo possit assurgere ad bonum . Si autem assurgat ad Bovum,non est propriae virtutis , sed gratir Dei miseren-srs . Haset liberum ar/itrium ut pini Benὸ seue, ut possit Θenὸ pipere, ut possit Deo adhaerere: Ied ut senὸ vetit, ut benὸ vivat, ut Deo adhaereat, non es fuae virtutis , sed gratiae Dei miserentis . Sanctiis Remigius , & Ecclesia Lugdunensis lib. de tribus epistolis cap. a. Vere mortua sunt opera insidelium , non flum quando apertὸ pitiis , Opeccatis ferviunt ;sed etiam quando naturali Hono in quantum omnistotens Creator re fuit infrirati, vel naturali lege communiti, quaedam Boua vera, o vetat qua
dam virtutes hasere atque exercere videntur ; quia fidem Dei, ἐν Christi ejus
veI stnora uter , vel odid labruter, aut etiam persequenter, quod ex illa fide non
verantur, omnino nec bonum opus, uec
vera virtur esse poteri, quae non procedit ex radice veritatis , Aonitatis: dum enim illa ista quae fecundum hominem v dentur esse bona opera, nequaquam vera Me ad Dominum referuntur quem ignorant, nec promer eum agunt, rid propter quandam Aonestatem , qua inter homines muni videantur , vel stropter cupiditatem alicujur eommodi temporalis , ipsa impietate infidelitatis, ipsa instatione elationis, ipsa sterversitate cupiditatis, ita immunda , inquiuata sunt omnia, ut apud Deum non virtutes, sed vitia judirentur .
Sanctus Bernardus sermone primo de Annunciatione: Certum est, inquit, ad suam originem universa quantis vi in
eis es tendere, o in eam semper esse ρarrem proeliνiora: Sic,re uos qui de nullo er eati fumus , constat quia si nobis i irelinquimur , in peccatum femor, quod nihil es , la/imur. Respondeo, illos sanctos Patres intes-ligendos esse eo modis,quis sane us Augustinus , nempe in infidelibus nullum esse bonum , nu Ilasque virtutes, Veras,& eorum opera esse peccata , vel quia cupiditatum pondere gravati , & vieti saepissime in vitia ruunt: sesqllia verum Deum non agnoscetes non sollim non operantur propter ejus gloriam, sed propter cupiditatem alicujus temporalis aut inanis vanitatis , quo fit, sicut mox loquebatur Ecclesia Lugdunensis ,
ipsa impietate insidelitatis , ipsa instatione elationis, ipsa perversitate cui iratis ita immunda , re inquinata sunt
omnia , ut apud Deum non oti tuter , Iessilia judicentur. VH denique, dico infidelium virtutes , & opera moraliter bona,dici peccata comparativε ad virtutes Theologicas, & morales infusas: virtutes enim morales acquisitae mediare videntur inter illas virtutes Theologicas ac morales insulas , & vitia seu peccata. Unde cum medium comparatum ad extremum perfectius,cen 1catur imperfectum ς e contra vero videatur perfectum,dum confertur cum alio extremo miniis perfecto : sic tepidum comparatum calido videtur frigidum , & comparatum frigido , videtur cali dum ; similiter sustum comparatum actnigrum apparet album , videtur autem nigrum , dum juxta album apponitur rhine est quod virtutes morales acquisitae, per ordinem,& comparationem ad
Theologicas , & morales infusas , vel quae Opcrantur ex principio gratiae , &charitatis, dicuntur imperfectae; ε contra vero censeri possunt perfectae , si comparentur ad vitia quibus Opponuntur . Qeoniam igitur sanctus Aligustinus , & ejus Discipuli considerant vi tutes infidelium per ordinem ad virtutes persectas Christianorum, illasque cum istis comparant; ideo dicunt eas
non esse veras virtutes, sed ementitas ;& illas vera peccata, ac virtutum umbras , de simitudines apellant. Argu-
112쪽
Insidelium opera sint peccata.
test bonum opus sine re sta , &per theta intentione: Sed in infidelibus nulla potest esse recta intentio : Ergo nec ullii opus moraliter bonum. Major patet ex illo sane i Ambrosii, lib. I. de ossiciis , cap. 3. Afrctus tuus nomen sto nil operi tuo . Probatur minor. Ibi non potest esse intentio reeta , ubi non est sides , quae est mentis oculus, intentionem dirigens . Nemo enus , inquit sanctus Augustinus super Psalmum 3I. computet opera fisa βona ante fidem , ubi
enim sides non erat, Honum opus nomiserat; sonum enim opus Ditentio furit,intentio vem sides diragit. Reoondeo, concess1 majore distinguendo minorem : Ubi non est fides, ibi non potest esse redha intentio , nec operis directio in finem ultimum supernaturalem , concedo : In finem Iionestum sub alternum naturalem,& mo
ratem , nego: Sicut enim fides dirigit hominis intentionem respectu sinis ultimi supernaturalis : se etiam rationis lumen dirigere potest intentionem re
spectu alicujus boni honesti connaturalis homini . Instant: omne opus quod in finem
aliquem creatum refertur,nec in Deum
dirigitur , peccatum est; sed ubi non est vera Dei fides, & eognitio , opus in Deum dirini nequit i Erno elim in infidelibus non si vera Dei fides , de notitia , consequens est eorum opera esse peccata. Probant majorem ex sancto Augustino,lib. contra Julianum lib. .
Suidquid Aoui sit ab homine , inquit , o non propter hoe sit propter quod fieri
desere vera sapientia praeeipit, etsi s eid videatur δonum , j o non rεys sine
Distinoo majorem : Quod in Delim non refertur vel explicite, vel implicite ; actualiter aut virtualiter, aut habitualiter,peccatum est, concedo : Quod refertur implicitε, habitualiter, Ae virtualiter, scilicet per relationem intrinsecam , quae identificatur , Sc velut imbibitur in ipsa entitate actiis , pecca tum est , nego : Potest enim actus aclDeum referri tribus modis , ut notat sanctus Bonaventura in a.dis 4r. scilicet actualiter , virtualiter , & habitudinaliter : Primed mod3 , quando quis de Deo cogitans , illum amat, & in ipsus gloriam suum opus dirigit. Meundd modo , quo quis refert aliquod opus in Deum habens initio operis ejus gloriam pro fine, lichi de eo non cogitet in operis successu : Tertius modus, est quando non praecogitat3 fine ultimo , sve Deo , ex sola boni operis natura fit illius in Deum directio . Infideles autem , qui nullatenus Deum, agnoscunt , non possunt equidem explieite , & actualiter suum opus in ejus gloriam dirigere; id vero possunt implicite ς nam clini agant proprer finem particularem virtutis,sicut revera agere pollant; puta cum eleemosvnas erogant , quia ratio naturalis dictat honestum esse egenti subvenire,implici se,& virtualiter aut habitualiter opus illud reserunt ad Deum ς agunt quippe propter finem a Deo institutum . Urgent: Si diceret agere propter aliquem alium finem,praeter Dei gloriam,& actus aliquis creaturae referri posset licite ad aliquem finem creatum , ma xime ad ipsius virtutis honestatem: a qui ex sancto Alimis Ino, lib. I p. de civitate Dei, non licet agere propter solum finem virtutis: Licet enim, inquit, a quibusdam is ne verae , π δεσusae e tentur esse virtutes, eum ad fingar reforantur , etiam tune inflatae aut rivet δεκα sunt: ita ideo non sirtutes ,rid vitia judicanda sunt: Ergo nullatenus actus potest esse bonus qui ad alium finem quam ad Deum refertur. Disti, tuo minorem: Non licet agere propter honestatem virtutis, tanquam
113쪽
propter ultimum finem, concedo: tamquam propter finem subalternum , de ordinabilem ad ultimum finem , sue virtualiter, sive habitudinaliter, nego; Priori autem sensu sane us Augustinus ait virtutes, cum ad seipsas referuntur, esse superbas , dc inflatas , quales pIurtinum fuere virtutes plurium Genti- Iium: maxime Philosophoria. nec-non,& virorum fortium , qui suis in virtu-sibus vel praeclare gestis , nil nisi humanam ac fugacem gloriam sapiebatit: Unde sancius Augustinus , lib, I. Operis impersecti contra Jutianum : Audite , T intelligite , fortitudinem Gent Iium mundana evrditas : fortitudinem autem Chri&ranorum Dei charitas G-rit, quae di usa es in cordibus nostris, non per voluntatis arbitrium . quod est
d nobis: sed per Spiritum sanctum , qui
datus ect nosis: Vel ut lib. de vera religione, cap. 38. luculentius explicat :Sermiunt infideles, inquit, curditatisriplaei, vel soluptatis, vel excellentiae,
su oebaeuli; ita n mentes diligunt
te oralia, ut inde Beatitudinem expectent . His autem rebur, quibus oui
que beatus vult e et , semiat necesse est,
velit , nolit: nam quocumque dux runt
sequitur, T quinquis eas visas fuerit auferre , metuitur.
Objiciunt fecundo: Si posset aliquIsae us esse bonus absque gratia, sequeretur Deum non aliter concurrere adactum malum,& peccaminosum,quam ad aetum virtutis , quia ad utrumque concursu duntaxat generali, ut naturae Author concurreret: sed consequens est contra doctrinam orthodoxam , de Catholicam , quam acerrimὶ tuetur sanctus Augustinus, lib. a. de Peccatorum meritis , dc remissione , cap. I 8. ubi probat Deum esse autho- rem boni operis in nobis,non vero ma-Γ : I tantas, inquit , aut bona est, aut mala ; ἐπ utique malam non habemus ex Deo : rectat ergo, ut bonam voluntatem habeamus ex Deo . . . . quocirca quod a
Deo nor avertimur, nostrum en , ἐν voluntas mala : quΘd perd ad Deum noconvertimus , ns 9sd excitante atque adjuvante non possumus , σ haec voluntas bona. Erm nullum opus bonum m
rate fieri potest absque gratia . Nero sequelam majoris : Deus enim concurrit ad aetiim bonum, per se , de intendendo illum directe ; quia generalem suum concursum creaturis prae bet, ea intentione , ut bene eo utantur : Cum vero actum malum nullateis nus intendat, sed tantum ejus concursus generat Is determinetur ad malum finem per voluntatem creatam , quae ipso sibi impenso cocursu generali abutitur, eum detorquendo in pravum finem a Deo non intentum; idcirco tantum per accidens Deus ad istum malum actum concurrere dicendus est . I tu his : Si haec ita eliant, seq'Iere
sunt minus perfectae in dae norith Is , quam in hominibus; sed absordum est consequens : Ergo , dc aiatccedens . Νgo se uriam majoris , de ad ejus probationem dico, vires naturales non esse q aide in mitius ocrfectas in daem nibus, quam in hominibus , set indum substantiam , ac principium phusicum, transeat: secundum statum miseriae, inouo sunt daemones, nego : Hic enim statu, prohibet ne bonum aliquod morale naturalis ordinis , ex omni parte possint efficere , quia in eo statu obstinati sunt in malo; unde fit, ut nullum actum possint elicere , quin fiat ex aliqua mala circunstantia , de ex affectu pravi siliis.
B X tribus praefatis quaestionibus,
o squitur privid hominem lapsunx sine ullo speciali actuali auxilio supernaturalis ordinis posse aliquod bonum morale exercere ; subindeque minus probabilem apparere sententiam Gregorii Ariminensis in a.dist. a8. quaest. I.
114쪽
An Insidelium opera sint peceata ro 3
are. I. ubi docet ultra omnem eogitationem,& praeviam motionem quae per eausas naturales fieri possit, neeessarium esse aliquod auxilium speciale tran- se iis quri physich juvetur voluntas ut actum suum ad Deum finem ultimum referat, sine ciua relatione , & habitudine alius ille nequie esse moraliter
Verum ex di 'Is abundὸ liquet neque neeessariam esse ae ualem illam relationem universim ad opus moraliter bonum , sed interdum virtualem , &habitualem sussicere ς neque opus esse ullo supernaturali subsidio, ut actus il
Primo, quia ad Id lassiciunt quantumvis debilis , & infirmantis humani arbitrii vires. Suia c ut docet sanetus Augustinus libro de spiritu , & littera
cap. 28. non inque adeo in anima humana imago Dei terrenorum a . fruum Iase detrita eLI, ut nutia in ea velut Iineamenta remanserint, unde merito diei
possit etiam in ima impie te vitae tuae
facere aliqua I gis vel spere . Et paulo post loquens de Gentibus, quae cum legem non habeant, naturaliter ea quae legis sunt faciunt, ait: Min , a 'si Homines erant, π eis tua naturae inerateir, qua legitimum aliquid anima rationalis, Mentit, I facim. Sed pietas quae in alia sitam transfert Beatam,s aeterna , Ietem ha/et immacuIatam eonvfrte utem animas. Unde Author libri Hypognosticon , qui totus ex S. Augustini sententiis constetus est , ait, cap. . Eme fatemur liberum arbitrium omniHur hy-minibus , habent quidem judicium rationis, non per quod sit idoneum, quae ad Deum pertinent id est ad beatitudinem aeternam sine Deo inchoare aut certo pervere ; sed tantum in operibus vita praesentis tam sonis quam etiam malis; Φonis dico quae de bonir natur g oriuntur. His adde summis Pontificibus damnatam hane Baii propositionem nu.GI.
Nonnisi Pelagiam errore admittipotes lis aliquis liberi arbitrii bonur, Drnyn mature seratia Christi injuriam fa- est, qui ita sentit, re docet. Unde n eistito Iaessius Io. de auxiliis cap. IO. nu. s.constanter afirmat sententiam Crem rii Ariminensis una eum Michaelis Baii erronea doctrina , ab his Ponti fieibus esse damnatam. Hi adde ea omnia quibus in secunda quaestione probavimus gratiam non desiderari ad bonum opus morale naturalis ordinis. Insuper. Si ad quodlibet bonum opus desideraretur speciale auxilium antecedens praeviam motionem quae per causas naturales fieri possit; ita quod sine eo nullus fieri possit actus bonus , Sc eo posit8,non possit non fieri,ut idem Gregorius docet, sequeretur. Primo actum bonum non fieri libere,quia non fieret cum indifferentia , & potestate
antecedente ad appetitum ς siquidem voluntas praeventa illo auxilio non potest non operari. Sequeretur fecundo eos omnes , qui benό non operantur moraliter , esse omnino impotentes ad recte operandum , quia carent aliquo
absoluth necessari A , & antecedente ἰquod neque reipsa habent, neque est in eorum libera potestate, ut illud obtineant : nam si possent illud habere,&promereri, maximἡ mediante aliquo actu moraliter bono: sed ad ii Ium actu bonum prae requiritur tale auxilium, ut contendit Gregorius . Ouapropter vel ante omnem actum bonum deberet praecedere aliquis actus bonus, quod implicat; vel taIe auxilium non est impotestate operantis , nec pendet ab alia quo aetii bono ejus qui eo pri vatur. De nique cum talis actus moraliter bonus. fit naturalis ordinis, immerito negatur vis physica completa, & suscienter potens sine illo auxilio speciali transeunte , ut voluntas possit eum uictuin exercere: Si quid enim illum actum in propori Ionatum voluntati redderet, maximὶ honitas moralis: sed illa non
115쪽
tum voIuntati; quippe clim mus objectit in proportionatum , sit bonum mOrale seu rationi consonum . Praeterea
liberum arbitrium in homine Iapse
non est prorsus extinctum , sed duntaxat infirmum , ut supra dictum est ex Concilio Tridentino : Ergo sicut in infirmo aliquae supersunt vires ad adium sufficientes , licet imperseeium : ita, &in voluntate hominis lapsi manent vi res sufficientes ad aliquod opus bonum,& honestum moraliter faciendum; V.R. ad colendos parentes , subveniendum egenis, &c. Fundamenta Gregorii una
SEquitur fecundis , miniis etiam esse probabilem sententiam Vasquesti,
qui di putatione I . docet ad opus bonum moraliter prae requiri aliquod auxilium, non ut det posse, sed actu agere,illudque consistere censet in qtiadam cogitatione honesta , & congrua , hoc est, attemperata genio, complexioni seu temperamento hominis, vel k Deo immissa in circunstantiis illis , & occasionibus, in quibus praevidit ab aeterno
per scientiam mediam liberum arbitrium per illam piam cogitationem excitatum illi consensurum . Hoc autem speciale auxilium dicit esse gratiam per Christum concessam . Suod, stratia sic probat: omne donum Dei non debitum vi creationis est specialis favor , de gratia , sive donum gratuitum sed omnis cogitatio congrua, umqua moraliter bene agitur , est ita indebita ; quia homo ex natura sua non magis u nam cogitationem,quam aliam exigit: nec magis expostulat hunc verum ordinem ex quo Iequitur illa cogitatio, alioqui quotiescumque aliquis
male operatur , fuisset, privatus congru1 cogitatione debita connaturali ter. Adde quod illa cogitatio congrua non omnibus detur; subindeque non est con naturalia ; sed ultra naturae sortem . Quod enim est naturae dctitum, omnibus conceditur; ac proinde est gratia , quatenus gratia fgnificat omisne donum naturae non debitum , sive interim donum illud sit supra naturae Ordinem ; sive non . Denique si Deus daret homini cogitationem tantiam sufficientem, naturae debito satisfaceret; ergo ubi praeparat congruam, &efficacem ad bonum moraliter honestum exercendum , facit ultra naturae
debitum: dc consequenter donum illud diei debet gratuitum beneficium . Quod autem illud speciale beneficium ad honestatε juvans, si per cir sim ; probat , quia ab Adami lapsu relicti fuimus in eo statu in quo non debebatur ulla cogitatio congrua : de In super propter peccatum originale debuimus omnes illa privari: subindeque Deus illam non concedit nisi intuita meritorum Christi Domini Reparatoris .
Verum impugnatur haec sententia: Primo , quia cogitatio aIiqua practica de bono actu moraliter , haberi potest solis naturae viribus , ut probatum est in secunda quaestione primi articuli: Ergo, de bonus affectus . Quod autem assectus ad quem inducit illa pia cogitatio sequatur vel non sequatur , illud pendet ά voluntate, quae seipsam pro IIbito determinat ad sequendum vel non sequendum dicta me rationis; ac proinde ad eum non opus est aliquo speciali
divinae gratiae subsidio ; quippe ad id
suffieiunt Iiberi arbitrii vires . Secundo , cogitatio illa congrua de aliquo actu honesto, duo solum dicit, nempe quod sit cogitatio boni honesti, de quod sit congrua seu essicax : sed ex neutro capite necessum est qu6d illa sit gratia specialis Dei: Ergo , dcc. Major
constat. Minor vero probatur quan tum ad utramque partem : Quia illa cogitatio censeri non debet gratia , ex
eo praeci quod sit de actu , dc objecto
honesto; non enim adeo vitiata est hu
116쪽
. Infidelium spera sint. peccata a ros
mana IIbertas, 3e natura , ut non pos sit homo propriis viribus aliquam piam , rectae rationi consentaneam cogitationem formare , puta de honorandis parentibus , de fide servanda amicis , de colendo Deo , quem natura duce ac docente novit primum rerum omnium principium . Sicut enim ab
objeetis,& phantasmatibus potes quas dam abstrahere species mali : ita, &boni moralis, & honesti; quia non so- Itim proponuntur objee a delectabilia
sensi hus , sed etiam honor in parentes, dc observantia in amicos: ubi enim homo educatur, sustentatur, protegitur,& convivit inter homines ejusdem naturae, exinde plures habere potest cogitationes inducentes ad cultum parentum,&observantiain amicorum. Qubdvero cogitatio illa de bono honesto
considerata ut congrua sive ut eficax ,
non sit gratia specialis , etiam patet; tum quia censet idem VasqueZ cognitionem sussicientem de adhu , & objecto honesto non esse gratiam specia- Iem : Ergo idem sentire debet de cogitatione congrua sive efficaciam equentia patet: etenim auxilium ericax, &suficiens sunt intra eundem ordinem Aratiar: Ergo si cogitatio sussiciens dea Ru honesto, non censeatur Vera gratia ς nec pariter cogitatio eficax intra gratiae ordinem est reponcnda . rtio,peccatum originale non cori
stituit homines obstinatos in malo , dc moraliter ad bonum inflexibiles; neque omnino impedit cursum generalem, &
concursum rerum ac causarum secun
darum tum naturaliter , tum liberhagentium una cum generali concursu primae causης ergo eo non obstante potest homo habere assectum bonae cogitationis ; quippe qui non transcendat illius vires. IVec offrat quod peccatum originale mereri potuerit ut homines bonis naturalibus,& forte etiam cogitationibus
ni actione honesta:elim enim id reips,
non meruerit,exinde non sequitur omnem nostram piam cogitationem esse
donum Dei gratuitum ; alioqui etiam vita naturalis, de caeterae naturales , de ingenitae dotes dici deberent pariter gratiae, quia eis propter originale peccatum a Deo privari potuimus: Ergo sicut illa naturalia beneficia propria non dicuntur gratiae, qualiter graxiam hic usurpat VasqueZ ; ita nec gratia censenda est illa cogitatio honesta , quamviS ea propter peccatum originale merito sicut, & vita potuissemus privari. Nec refert etiam quod cogitatio conis grua sequatur hic,& nunc potius quam
alio tempore , dc loc8; aut in hoc individuo potius quhm in illo ; hoc enim non semper oritur ex aliqua speciali gratia, vel causalitate Dei: sed etiam
procedit aliquando ex vi ordinis cau-iarum secundarum , supposita naturata
earum dispotione , de adjuncto libero
usu voluntatis humanae cum solo generali Dei concursu causis hujusmodi naturaliter debito : Hoc autem beneficium non transcendit donum creationis , nec naturalem rerum dispositionem, dc statum . Quia alioqui gratiae beneficium etiam censeretur quod quilibet hominum non nasceretur coecuS ,
claudus, dcc. erat enim possibilis alia causarum dispositio ex.qua id sequere- mr ; sicut possibilis erat alia series me qua non orιrentur ille cogitationes pigia Qu in etiam ipsa cogitatio dumtaxat lassiciens appellanda esset gratia, quiis
potuit esse alius rerum ordo in quo illa cogitatio non occurret huic, de illi, cui nunc de facto contingit. Similiter ipsa generatio, Se naturalis complexio , de indoles talis vel talis, gratia reputaretur,quia potuit e Te alia rerum series, in qua vel iste non nasceretur,veI pejorem haberet complexionem , de indolem: Sicque nihil prorsus esset in homia ne quod gratia non censeretur.
117쪽
Objiciunt strimb illos Scripturae textus, quibus insinuari videtur hominem in statu naturae lapsae sine speciali Dei
auxilio nullum opus moraliter bonum effcere posse, nec ullam congruam co-
Iitationem habere,eujusmodi est illud
Oari. Is ..Πne me nihiI potesis facere. Et a. Corinth. . Non gubd simus suffieientes cogitare ala uid a nobis, quo ex noueir , fed in lania nostra ex Deo eri; unde sane us Augustinus tradiatu8. in Joannem ait: Δγve ergo parum e multum ne illo
fieri non potest, e quo nihiI fieri potest. Respondeo, hos, & similes Scripturae eextus intelligendos esse c ut jam saepius diximus de operibus ad salutem
Pertinentibus, propter quae necessum est , ut Christo adhaereamus tanquam
palmites viti, juxta illud quod eodem capite Joannis ait: Ego sum vitis, vor almites, qui manet tu me, er ego tu illo hic fert fructum multum in vitam aeternam ς quia sine me nihiIρ testir facere , quod scilicet ad illam proficiat . Objiciunt fecundo nonnulla Conciliorum , & sanetorum Patrum oracula: Primo namque in Concilici Diospolitano Pelagius coactus est fateri grat iam Dei adfingulas actus dari. Similiter In
Concilio Arausicano secund3, Canone mono: Suotier sona alimus Deus in no-Lis atque noὐiscum ut operemur opera-
r ς id est gratia sua nos praevenit, &Inducit ad bene operandum : Et Canone I 8. Duetur merees bonis operibus si flant: sed gratia praecedit, ut flant: Et Canone Ia. Nemo habet de tuo nisi mendacium . or peceatum : si quis autem homo habet veritatem , aὐ illo nute ect , quem debemus sitire . Id ipsum sanetivat res aperte edocent; imprimis vero sanctus Ambrosius, lib. I, de vocatione Gentium cap. 3. ait: Si Deus non opera-rar in noBis , nullius ρ fusus 'articipes esse virtutis. Sanctus Aux illii ius serm. aq. de verbis Apostoli cap. II. loquens
de auxilio Spiritus sancti quod Pelagiani solum ad facilius operandum ne necessarium esse volebant, ait: si illuc non effudit nihil boni omnino agere nos posse: Agis quidem c inquit iII non adjuvante , libera v I tate ; sed malὸ . Et infra : Cὶ vi dies tisi; sine auxilio Dei nihil agis, nihil soni dico :navi ad malὸ atendum bases sine adjut rio Dei I beravi voluntarem. Ex his itaque sequitur nos nihil quidqi iam pol Operari , absque Dei subsidio . Distiniusteonsequens : Nihil quid lita possumus absque Dei subsidio , vel ut
Authoris naturae vel ut Authoris gratiae,concedo: nihil possumus absque auxilio Dei ut Authoris gratiae, nego: Vel
aliter distinguo, Nihil posminus absque subsidio Dei, ut Authoris gratiae quod
prosit ad vita aeternam ,coii cedo: quod prosit ad honestatem societatis huinanae,& morum rectitudine in , nego .
Igitur dum Concilia,& sancti Patris exigunt divinum auxilium ad rectam ,& iustam hominis operationem , loquuntur de operibus conducentibus alsalutem ; sic enim Patres Concilii Carthaginensis suam mentem exprimunt in epistola Synod Ica, quam scribunt ad Zo Zimum summum Pontificem , ubi haec inter caetera habent, DieamuIgra tia Dei, per Peram Chrisum Dominum norirum,non Aoum ad coleu crudum verum sed etiam ad sciendum juctura no3 per actus tuus adjuvari; ita ut etas gratia Dei nihiI verae functaeque pietatis habere, coeliare, dicere, agere valeamus. Simili modo Concilii mente interpretatus est sanctus Prosper in responso ire octava ad capitula Gallorum; cuiuducetis quatuordecim Sacerdotibus,quo 'rum coustitutionem eontra inimicostra tiae Dei tatus muudu; amplexus est veraci prosessione, uemadmodum i orum habet sermo , dieamus gratiam Dei, Orc.
Ad Cano ne in autem H. ejusdem
Concilii jam respondimus , neminem de suo habere nisi mendacium,& pec Catum ; ut plurimum , eo quod pa rii in veritatis possit cogitoscere , de b ni
118쪽
An Insidelium spera sint peccata. Io T
ni agere, concedo : que,et nihil omni-
Ofietant tertio: Suadet Ecclesia,ut gratiam Des expostulemus ad singulos actus bonos exercendos; Lino ad id
censet illam esse necessariam. Patet an tecedens ex variis orationibus Ecclesiae,
in quibus pro omnibus nostris aetionibus gratia Dei postulatur. Sic in or tione Dominicae 6. post Epiphaniam dicitur a Praesta quae mur omnipotenrDeus; uisemper rationabilia meditantes, quae tibi sunt uella, dictis exequamur, ita factis. Et in oratione Dominicae 8. post Pentecosten; Larxire quae mus nobis Domine, Memper piri-rum eogitandi , quae resea funi, be. Et In II la celebri Coi Iecta : Actioner u II rar quaesumus Domine uoirando praeveni, o adjuvando prosequere. Id ipsi impatet in duabus Collectis; quae recitantur diebus singulis ad ossietum Primae . Consequentia vero probatur ex
sane is Patribus , qui ex utilitate Orationis , passim colligunt gratiae necessi'tatem , frustraque a nobis orari dicunt; si id quod postulamus in nostra potesate ritum sit; hoc enim modo rati cinantur Patres Concilii Carthaginen-ss Epist. ad Innocentium , seu ZoZimum, nam Pelagianos asserentes Moperandam perficiendam , quae rustitiam , & Dei mandata complenda , Ω- Iam sibi humanam sussicere posse nati
ram ς sic arguebant; Si enim possis it
tale naturae: θ a Mitrio voluntatis in
potesate nostra sunt constituta , quis non ea videat is Domino inaniter peii, ID
Iaciter orari pMoondeo primo : Idcirco non exorare divinum auxilium ad singulos nostros ad os , non solum , ut boni fiant moraliter , & honesti, sed etiam , ut proficiant ad salutem: ita ut ad nullum declinemus peccatum; sed semper ad Dei justitiam faciendam nostra proc dant eloquia, dirigantur cognitiones,
Respondeo seundo, quod lich t fiant
aliqua bona opera per Daturam, tamen possumus Deum exorare, ut adjuvet
ad Illa exercenda : Frinid quidem , ut perseetius illa sani intra naturae ordinem ς Secundd , quia non est in fallibile
nos honeste , & benh moraliter Ol eraturos : Tertio , quia etiam non sumus diu perseveraturi sine peccato solis naturae viribus , dc sorte sumus peccaturi leviter , aut graviter , nisi Deus peccandi occasiones amoveat. Nec mirum videri debet,quod Deum exoremus pro opere naturali; nam etiam monet Ecclesia , ut Deum exoremus, & certas praescribit orationcs pro consequendis terrae fruistibus,aeris serenitate, amovendis tempestatibus , quae omnia lice deveniant secundit in cursum providen.
tiae naturalis , non tamen ita constanter, ut non possint aliter evenire
Objiciunt denique: Deo gratiarum actiones rependimus pm singulis bonis operibus: sed gratiarum actio est gratiae acceptae annitio: Ergo supponit gratiam in omnibus nostris bonis actibus
Distinguo majorem: Deo rependimus gratiarum actiones pro quoliber opem bono , vel communes, quae rependuntur pro bonis naturalibus, ut pluvia , serenitate temporis, &c. vel speciaIes , quae Deo debentur pro donis supernaturalibus, concedo; speciales tantum .
U T omnes praefatas, & similes o
jectiones facilius diluantur , sci
ei tuum est, quod etsi fateamur liberum arbitrium interdum sussicere ad ali-uod bonum opus mora Ie exerceriun , nostra tamen mens non est, abG
que Dei auxilio quodlibet bonum opua morale fieri possit fgillatim , de distributive: plurima namque bona naturalia grauisus obsidentur tentationibus , de ardua videntur , sed absque auxilio quotam divino, graves tentationes su Ο a Pe diligod by Corale
119쪽
perari nequeunt, ut sequenti articulo probabitur , nee propter liberi arbitrii imbecillitatem , & infirmitatem possumus aliquid arduum tentare, Sc aggre di , nisi juvante, & divinitus auxiliante Deo : subindeque etiamsi interdum valeat Iiberum arbitrium ad aliquod bonum opus morale , & naturale sectandum , inserendum non est illud idem posse quodlibet bonum aggredi, ει exequi; nec similiter in alicujus boni exercitio diu perseverare , propter ingentes tentationes, & assiduam concupiscentiae Iu istam , sensuumque in prava, & perversa declinantium cor
An, er quomodo gratia necessaria fit ad diluendum Deum , ut Authorem
Notandum primo, Dei dilectionem
esse duplicem,nempe naturalem, es potantariam . Prior est ipsa naturae in Deum propensio, ut in finem ultimum , te summum bonum: quaelibet enim creatura in Deum velut in suum authorem , moderatorem , & finem, quodam amoris pondere propendens, insensibilia quidem motu naturali,bruta vero animantia sensitivo, creaturae autem rationales amore intellectuali,
ut proprIε dieitur dilectio , eo qubdat cum advertentia, dc electione: posterior verh est Ipsius rationalis creaturae in Deum tanquam in finem ultimum, & summum bonum libera, & ensectiva propensio. Rursus, dilectio voluntaria duplex est : alia nempe amicitiae , alia concupiscentiae. Prior est , qua dicimur amare amicum propter ipsum , volendo ipsi bonum ipsius tantiim grati : posterior
vero dum id amamus, quod nobis convenit 2 sic amore eo neu piscentiae dicimur amare Deum , quanda nobis e m
adesse optamus , vel gaudemus. At uehic amor eoncupiscentiae duplex It rum constituitur unus Irritur,quo Deus
ut ultimus filiis a nobis diligitur : altervitiosus; quo Deus diligitur a nobis instar medii cujusdam , propter bona
temporalia, ut nempe cupiditates nostras expleat.
Rursus, Uterque amor tam henev lentiae, quam concupisceritiae adhuc est duplex , nimirum assolutus, δe conditionatur. Prior procedit ex absoluta
voluntate diligendi Deum, dum sciliacet homo sic in animo suo constituit , Volo diligere Deum : conditionatus
vero, qui de inefficax appellatur, pro cedit ex conditionata voluntate tantum , v.g. dum homo sic statuit in comde; φIIem Deum diligere toto corde , totisque viribus , si propter id voluptatibus , delitiis , ac divitiis, ut Christus
Dominus indicat, non esset renuntiandum . Denique, absolutus amor adhuc
duplex est ἔ perfectus unus, imperfecturalter. Perfectus est , quo Deus sic diligitur , ut omnibus omnino robus praeferatur cum proposito placendi ei in omnibus, etiam cum omnium aliorum bonoriim jactura , qualis erat amor
Pauli sic in animo suo constituentis , Romanorum 8.Certus sum, quia neque mors, neque vita , neque Angeli, neque Principatus, neque I irtutes, neque i flantia ; neque futura , neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, neque creatura alia poterit nos separare a Garitate Dei, qua est in Domino nostra Vesu Chrim; imperfectus vero est,quo Deus velut naturae author , vel justitiae fons , ac largitor diligitur , non tamen
super omnia, nec caeteris praefertur .
Prior dicitur amor Dei super omnia , posterior vero amor Dei cum omnibus. Hic autem uterque amor Dei iterum est duplex : nimirum naturalis , de supernaturalis. Naturalis est , qui non
solum procedit h principio , & voluntate solis viribus agente , sed etiam fertur
120쪽
s ualiter Gratia sit neces. ad dilii Deum . Ios
tur in Deum , ut Authorem naturae, ac bonorum omnium Iargitorem: sic Deum
diligimus, quia nobis, esse vivere, dc vitae bona largitus est: Supernaturalis pariter is est, qui non solum cum auxilio gratiae exercetur, sed etiam tendit in Deum , ut ipsius gratiae largitorem , & gloriae munificum datorem. In
super , haec utraque dilectio dividitur
in dilectionem Dei super omnia,de eam quae non est super omnia. Prior est , quae Deum rebus omnibus anteponit, Ita quod paratus sit omnium potius bonorum jacturam pati, quam quidquam Deo ingratum facere : Posterior vero nempe dilectio naturalis Dei super omnia , est qua afficitur quidem homo erga Deum ; magis quiim erga caetera , Propter summam ejus clementiam, sed non est paratus caetera abjicere propter servandam Dei legem , omni data
z Rurfur, dile 'io Dei naturalis super omnia est duplex , alia quidem secun- dism quid, alia vero plieiter: Prior
est qua Deus amatur ab homine in ratione honi communis praecIse; quod ut tale debet potius amari,quam quaelibet creatura , nam recta ratio praescribit, ut plus diligatur totum , & bonum commune , quam pars, dc bonum particulare,quae utique dileistio communis est homini eum bellula , cte rebus inanimatis ς nec-non, & daemonibus , ac damnatis, unaquae'ue enim parS naturali quadam inclinatione operatur propter bonum commune totius,etiam cum periculo, aut detrimento proprio.
Manifestum est autem, qu6d Deus est bonum commune totius Universi , &omnium partium ejus, unde quaelibet creatura suo modo plus amat Deum , quam seipsam. Dilee io vero Dei naturalis super omnia simpliciter , ea est, qua amatur sub omni ratione , & perfectione , quam habet intra ordinem naturae, ita quod creatura rationalis propter integritatem omnium persectionum, quam in Deo deprehendit , eum plus diligat, quam caetera quaeque creata , in quibus minorem persedii
Denique amor Dei tam naturalis , quam supernaturalis iterum duplex est, nimirum Uectisus , & ectisus. Affectivus est propositum voluntatis statuentis Deum super omnia diligere , ei in omnibus placere, & vitare omnia , quae possunt ei displicere. Effectivus vero est, quo homo Deum ita rebus omnibus anteponit in quibuslibet occasi nibus , ut ejus mandata , de praecepta impleat. Notandumseund3 , Deum amari pos se super omnia tribus modis: nimirum vel intensive, vel extensive , vel aestimativε, seu appretiati M. Intensis quidem , quando summo voluntatis nisa diligitur , de aeta ferventiore , ac intensiore, quam sit quilibet amor, qu diligitur creatura . te τὸ autem, in ordine ad durationem, Se perseveran tiam amoris, dum videlicet diutius duineat dile stio cujuslibet alterius boni. pretiatiτὸ tandem , de aestimative , quando ita Deus diligitur , ut pluris flat, quὲm caetera bona, de eis anteponatur : sive interim cum bonis creatis comparetur in particulari, eisque praeseratur , sive diligatur absoluth tanquam infinitum bonum, de quibuslibet aliis bonis Iono pristantius. Hic autem amor exerceri potest dupliciter, nimirum vel volendo dumtaxat Deo suam inesse bonitatem, Se perseetionem; veIraeterea volendo ei bona creata exhi-eri, putis honorem , cultum , dc reverentiam ab omnibus creaturis,quan uam ille bonorum nostrorum non in-igeat.
Porro hic non est quaestio, utrum per solas naturae vires Deus diligi possit s
per omnia tam intensive , quam extensive : Tum quia neuter existis modis Diligendi Deum super omnia exigitur a nobis : etenim modus intensionis .