장음표시 사용
121쪽
aut extensionis actus non eadit sub praeceptum : Tum quia neuter qli id quam consert ad praesentis quaestionis determiliationem; siquidem diversa ratio intensionis, aut extensionis non inducit diversitatem ordinis , atque speciei in actu ; etenim actus remissior, aut levioris durationis ejusdem est na turae , & ordinis cum intensiore , aut diuturniore , quando maximὸ caeter . sunt paria. Notandum tertis, amorem Dei naturalem a supernaturali In multis discrepare. Primδ quidem ratione connexionis , qua supernaturalis amor ne stitur cum gratia habituali sive existenti, sive futura, sive possibili: cujus connexionis expers est amor puia naturalis :Seeundo,opulis, supernaturalis amor praeter activitatem naturalem liberi arbitrii requirie infusum habitum charitatis;tanquam principium effciens ipsius cum auxiliis gratiae in entitate supernaturaIibus e naturalis vero ultra vires activas naturae, & principia naturae deis hila, non exigit principium aliquod,
nec effetens, nec formale, quod suapte natura infusum sit,ac supernaturale. Tertio , quia ad amorem Mapernatur Iem praecurrit necessario cognitio supernaturalis : ad naturalem vero naturalis . Garto denique , quia amor suis per naturalis elicitus a peccatore con fert ad ejus justificationem , eIicitus autem a justo ad ampliorem beatitudia Mem : naturalis vero nec ad justi sic tionem , nec ad cloriam quidquam pinsiti vh juvat, sed solum negativὶ removendo obstacula , & occaliones peccati . Praesens autem controversia non
movetur de dilectione, quae sit quaedamnaturae in Deum propensio , cii in enim haec tam irrationalibus, & insensibilibus, quam ratione utentibus creaturis sit communis, certissimum est eam absque gratia posse haberi. Nee de di Iectione Dei , ut Authoris gratiae : nemonamque dubitat ad eam dilectionem,
utpote naturae vires excedentem opus
esse gratiae subsidio . Me de amore concupiscentiae vitioso , quo Deus diligitur tanquam medium ad obtinenda bona temporalia, & quia eorum est lamgitor ; hic enim amor in ordinatus est ,
& culpabilis , ut docet S. Augustinus in Psalm. I. ubi ait, in Arusicia
terrena Deum quaerunt, nsu utique
Deum ,sed esse quaerunt. Solii in igitur
in disputationem ventu ne caeteri Dei amoreS, nempe appretiativus , & intensivus , concupiscentiae , & benev lentiae. Hic itaque tria maximὶ veniunt solvenda : Primum, an praeceptum de amando Deo naturae viribus possit impleri . Secundum , quonam amore per se sto Deus amari possit naturaliter . Tertium, an aequaliter caetera praecepta
legis divinae ad proximum spectantia , absque ullo gratiae auxilio impleri possint.
DCui diligi potes amore Aene Iem
tiae naturali ab se uID Rratiae auxiaro. Probatur Arrnad ex illo ad Rom. Reselatur ira Dei de eaeis Iuper ominnem impietatem hominum , eorum gui
peritatem Dei in injustitia detinent , ρuia quod notum est Dei , mani stam es in illis: Deus enim tuis mani avitrinsi ilia enim 'sius is ereatura mundi, per ea, quae facta sint, intemcta Gn- Dieiuntur , fe=mpiterna quo=ue ejuI vi tus , o Divinitas, ita ut sint inexeu Biles. Quibus S. Paulus Gentiles, maxime Philosophos, impietatis, & injustitiae accusat, ita ut sint rnex fabius ,
quod verum Deum non colant, amore
videlicet, & observantia ; cultus enim praecipvh in ejus amore consistit,juxta illud S. gustini Epis .i ao. Pietas eu tus Dei es , nec colitur iue nisi amando. Si eis autem esset impossibilis talis cuI-tus, atque justitia , jure possent excusari ,& immerito accusarentur, quod deseruerint amorem justitiae, de verum Dei cu Itum; nulla enim major est e
122쪽
β ualiter Gratia sit neces. ad dilis. Deum.
eusationis ratio , quam impossibilitas;
ergo manifeste sipponit S. Paulus Gentiles po se Deum dilideret at haec potestas, quam in eis supponit Apostolus, pure naturalis est; si quidem oritur ex notione naturali Dei , quam ex visibi- Iibus creaturis mutuari possunt; amor autem ex notione naturali possibilis , pure naturalis est, notio enim naturalis non potest movere ad amorem supcrnaturalem : igitur , &c. confirmatur haec nostra ratiocinatio testimonio S.Ambrosii, qui expendens praefatum contextum , ait : Ex istra
coeti fafrica iratus illi videtur Deus; ideirco euim tam fluubra astra condidit, ut ex his quantus, re quam admirabiliseri Creator eorum possit agnosci, i solus adoraris ρcr naturalem ergo Ierem reum facit genus humanum : potuerunt enim id per Izrm naturae avrefendere, δε-δrica maudi res eante, authorem solum Deum ditigendum, quod Moyses litteris tradidit. Quibus verbis S. Ambrosius significat infidelem, qui Deum non colit , idcirco reum injustitiae accusari , quia notione naturali hausta ex fabrica
creaturarum potuit apprehendere authorem solum Deum amandum , & lege naturali obligatur ad ejusmodi dilectionem , & amorem justitiae. Ipsi concinit S. Prosper lib. I. de vocatione Gentium cap. s.scribens: Meundis Scroturam credimus , ita piissimὸ
consitemur, quod nunquam universitatilominum disinae Providentiae cura de
fuerit. Suae licet exceptum sibi populum
perialibus ad pietatem direxerit infri- tutis , uulii tamen nationi hominum βο- nitatis suae dona fustIraxit, ut Propheticus voces , ο ρraecepta Dialia convincerentur in elementorum obsequiis , ac testimoniis aecepisse . Unde N inexcusa-
Θiles facti sunt, qui Deos fibi dona fece
runt , ἐπ quae ereata erant ad utendum , venerationi ad colendum . Censet igitur S. Prosper cum S. Paulo inexcusabiles infideles,qui creaturis deferunt cul
tum Creatoris , cum ex creaturarum
naturali testimonio sussicientia habeant principia ad verum Dei, atque iustitiae cultum , & amorem , ad quem promo vent populum fidelem Propheticae voces , & eloquia Scripturarum . Eadem veritas denuo insinuatur ab eodem Apostolo Ae .r ubi sermonem
faciens de Gentibus , ait: Non fine testimonio femet'fum reliquit, benefaciens de caris, dans plavias, o tempora 'uctifera , implens cibo, ἐπ laetitia cor 'da nostra. Ubi per testimonium , quod
Deus Gentibus reliquit interius movens corda, & ad obligationem orati
nis , & dile 'ionis obsignans , signifi
cat rationem, quae ex creaturis verita
tem , de beneficentiam Creatoris colli git , ut exinde ad ejus amorem, & cultum stimulet. Quo etiam pertinet illud . Aist. 17. Definiens Ratuta tempora, ct terminor Habitationis eorum, quaere re Deum si fortὸ attrectent eum, aut in-veviant. Qitibus S. Apostolus declarat ex dispositione naturali temporum , de rerum posse Gentiles,non solum Deum quaerere, sed etiam amore,& cultu velut attrectare , atque invenire : Nam, inquit S. Prosper lib. a. de vocatione
Gentium cap.4. Coelum , cunctaque car-
Isia , mare , ita terra , omniaque, quae in eis sunt eo ono Deciei suae, ordinationisque concentu protestantur gloriam , Dei, ita praedicatione perpetua majesa tem sui loquuntur authoris. PROBATun sacvNDO authoritate Conciliorum , quae dum definiunt gratiam necessarIam ad diligendum Deum,non absque consilio , sed notanter adjungunt has particulas prout opportet ad
LaIutem, aut ad vitam aeternam, aut ad
justificationem J quibus significant pos
sibilem esse dile stionem Dei, quae non conserat ad salutem , quaeque pure senaturalis, de fiat absque ullo gratiae au- 'xilio. Sic autem loquitur Concilium Arausicanum secundum, maximὲ Can.
as. Nullus, inquit, diligere Drum flent
123쪽
oportet, aut eredere in Deum , aut operari propter Drum , quod bonum eff,ρο- te' , ni,igratia eum , aut misericordia disina praepenerit : Simili modo loquuntur Patres Concilii ΑDIcani apud Prosperum in Responsione ad cap. 8. Gallorum : Sic pariter Tridentinum, Sessione 6. Can. Si quis dixerit e . praeveniente Spiritus jancti inoiratione, atque ejus adjutorio hominem Predere,nerare , dilarere, aut poenitere posse,ut ei justificationistratia eo eratur, anathema fit. Ex quibus sic argumentari icet: Phrases Theologicae , quae in dein sinitionibus Conciliorum Inveniuntur, eo modo , eoque sensu intelligenda si int, quo communiter a Theolonis accipiuntur: At haec prm is prout oportet sic accipitur 1 Theologis , ut significet possibiles actus moraliter honos naturales , qui non fiunt sicut oportet , nec gratiam requirunt, de k quibus actus salutares, qui gratiam vendicant discernuntur; Ergo Concilia supponunt
possibiles actus dilectionis Dei naturalis . Pstos Arust TERTI6, ex definitione summorum Pontificum , qui has proinositiones Baii damnarunt , nempe anc numero a Distinctio tua duplieita moris , naturalis vireticet, quo Deus diligitur , ut author naturae ,s gratuiti quo Deus amatur , ut beatiscatariva nas, Ur commentitia . Item propositionem 3I. Amor naturalis , qui ex v
HHur naturae exoritur , ex Mola PBΠΟ - phia per elationom praesumptionis humanae eum injuria erueir Christi, defenditur a nonnuHis authori/us. Rursus propositionem 39. Omnis amor creaturae rationalis, aut sitiosa es cupiditas , qua mundus riligitur , aut laudaὐHis ilia charit x3 , qua per Spiritum sanctum in eoi de diffusa Deus amatur. Constat
rem Dai naturalem, & solis liberi εrbitrii viribus conceptum .Paos Λ R-haec eadem veri tas authoritate satae orum Patrum: nam
S. Basilius homil.9. Nudd Deus non sit Author malorum , ait ; Unde iniquures homo λ Vsius HAera voluntate . Vnde malus diaholus P Ex eadem taeniri pur causa ; fabebat enim , ἐπ ime Ii, ram ortam , ue insitam sibi potestatem ;aut Deum sequendi, aut a fono discendi. Quibus significat nobis insitam esse naturaliter potestatem Deum sequendi: sequimur autem Deum diligendo,
Ipsi concinit S. Gregorius Nymenus Cathec. s. inpone/at omnins nostrae naturae constructionem , inquit, ut Wr vim sei insitam euno erct id , quod efI δε- premum , ut teneretur desiderio disinae aeternitatis. Quibus refert in ipsam constructionem naturae, & vim ei insitam Dei notionem,& desiderium aeternitatis. Huic potissimum veritati adstipuIatur S. Augustinus e namque docet homini inesse naturalem inclinationem,& innatum appetitum in amorem Dei: sed innatus appetitus non potest ferri in amorem supernatura iem : subindeqtie versatur circa amo rem , & di Ieetionem Dei naturalem. Minorem admittunt adversarii. Major autem probatur ex ilIo libri l. Consessionum cap. r. Fecirri nos ad te, o inquietum es eor nostrum , donec requi sat in te. Qis inquietudo nascitur ex ipsa creatione , & conditione naturae rationalis, quae sicut ad amandum Deum creata est;ita nec potest in ullius
rei creatae amore conquiescere, non m gis, ac lapis extra suum centrum.
Secundis , juxta S. Augustini doctrinam , naturale est rationali creaturae adhaerere Deo per dilectionem ; sed ita adhaerere non optaret, nisi talis amorei esset naturalis; ergo , &c. Patet ma jor illis omnibus locis, quibus significas vitium idcirco esse naturae malum,quia ipsam separat a Deo, cui adhaerere conveniebat , Sic maximἡ lib. I a. de civi
124쪽
eate Dea, cap. r. Cum vitium errasurae rasionalis dieitur ; quod non adhaeret Deo , hinc Ueria deesaratur, ejus natura , ut Deo adhaereat eonvenire. Igitureiam recedere a Deo sit vitium naturae, ipsius naturae perlaetio est Deo perdilectionem adhaerere. Denique, mens S. Augustini potissimum deprehenditur , quia probat ce- Ieb re Philosophorum Platonicorum, placitum , qui docebant beatitudinem naturalem hominis in hac vita, constitutam esse in contemplatione, & amore Dei: sed illi Philosophi non alium
Dei amorem , quam naturalem , & ex solis naturae viribus oriundum agri scebant: ergo cum eis supponit sanctus Augustinus amorem Dei in entitate
naturalem , & ex solis principiis naturae possibilem . Major patet, illi namque Philosophi omnis fidei infusae , &gratiae in entitate supernaturalis ignorantes fuerunt. Probatur minor ex eodem sancto Augustino I. 8. de civitate Dei cap. s. Si erro , inquit, Aato Dei hujus imitatorem, cognitorem amatorem dixit esse sapientem, eujus partieistatione fratus sit, quid opus est excutere eaeteros quorum nulti nobis quam isti propius accesserunt ; Et lib. Io. cap. I. de iisdem Platonicis sermonem faciens , ait, eos negare quempuam futurum Heatum , qui non illi uni optimo , qui ectincommutaὐilis Deus uritate casti amo. ris adhaeserit: Ergo menti, & doctrinae sancti Augustitii consorme est possibilem esse amorem Dei in entitate natu
Reponunt adversarii, Illum amorem, in quem beatitudinem hujus vitae retulerunt Philosophi,ab eodem Augustino supernaturalem censeri; quippe in ipsam gratiam illum revocat , nam lib.
II. cap. as. ex Platonis mente Deum praedicat amoris, quo δε ne scateque vivitur, inspiratorem , t Musitatis ivt
mae largitorem. Et lib. aa. cap. 22. re
fert ex Tumio nullum datum a diis esse Tom. IX. donum majus P nee potuisse dari gu θία,
Contra Benefici si in quod hunc amo rem revocarunt Philosophi non est ordinis supernaturalis, sed naturalis pertinens ad creationis gratiam,& Deum, ut authorem , & provisorem naturae :-d utique colligitur Primo, quia eoisdem modo loquuti sunt Platonici de sapientia, α cognitione Dei, ac de ejus amore; Sapientia autem , & cognitio Dei, quam habuerunt, fuit in entitate naturalis , utpote vel per ingenitum, Iumen , vel per discursum naturalem . a creaturis comparata. Secundo , hoc Ipsum docet S. Augustinus eodem c. as. ubi ait: Suia natura nostra , ut esset, Deum haset Auttiorem: ρroculdubio , vera rapiamus, usum debemus haβere Doctorem ; imum etiam, ut beati sinetur, suavitatis intimae largitorem. Quibus signi sicat nos eodem modo accipere 1 Deo ipsius amorem , & notitiam , qu 3
habuimus naturam : at natura collata fuit a Deo ut Authore naturae: ergo ab
eodem proficiscitur ille amor, quenia Platonici ad beatitud nem requirebant a
Sanctissimo Doctori subscribunt ejus discipuli , nam sanctus Fulgentius lib. de fide cap. 3. Deus inquit, di tendi ac cognoscendis nonnisi Angelis, or hominisus indidit facultatem . iauibus propter arbitrii liHertatem , quae maximo defuit inteUectuali ereaturae conferri , ita eunoscendi, ae diligendis facultatem , voluntatemque Gaavit, ut eam
re . cuibus verbis declarat potestatem concessam a Deo diligendi se eodem modo , quo concessa fuerat potestas se cognoscendi: sed potestas cognoscendi Deum competit solis naturae viribus; ergo , dc potestas eum diligendi. Concinit S. Prosper lib. a. de vocat Ione Gentium cap. . ubi ait: GPlum quippe , ac terra , o mare , Omnisque creatura , quae videri, atque lutcUigi pol m
125쪽
ed hane praeeipuὸ diosta est humani
generra utilitatem , ut natura rationalis de eontemplatione tot speeterum , de experimentis tot donorum, de perceptione rot munerum , nd cultum, o ditiationem fui imfueretur authoris e Igitur S.Prosper existimat finem praecipuum condendi creaturas corporeaS , non esse
hominis utilitatem temporalem , sed spiritualem , & honestam , quae de cultu,de dilectione aut horiS naturae,quam
omnia creata provocant , percipitur .
Subscribit S. Anselmus in Monologio cap.66. Nil aptius , inquit, quam rationalem ereaturam ad hoc eme factam , utinummam essentiam, resuper omnia Hova amet ,sicut fa essummum bonum, im-m tit nil amet, nisi tuam , aut propter
illam et Igitur amor Dei, & creaturarum propter Deum , est finis natural Is ipsius animae rationalis , subindeque
per amorem naturalem , tanquam me dium congruum obtinendus. I nonATun DENIQus RATIONT THEO
LOGICA Illud voluntas amare potest naturaliter,quod intelleictus naturae viribus potest cognoscere: sed intellectus potest cognoscere Deum solis arbitrii viribus: ergo, & voluntas potest illum
amare. Major constat authoritate sane orimi Patrum,nam S.Athanasius tractatu de definitionibus columna Suidquid intelistit, inquit, ' onctat ,
quod etiam votantate ducatur.S.Fulgeri
tIus ad Monim uni cap. I 8. Me inesse
potes ullatenus ratio , nisi ei posset inesse
ereatoris dilectio . S. Damasc.de duabus voluntatibus Christi : Homo , inquit , qua rationis particeps ect ς rationem dueem in appetendo sequitur. En igitur
vota vias naturalis quaedam appetitio rationis , Mensuique conuentanea , quae δε Ium naturalisus accommodatur, naturae aut m volvvtates , Ontprimum, ut Dei Iegiflus pareamus : natura enim homo
Drifrtus s.. Constat igitur potestati intelligendi annecti potestatem natu ratem volendi bonum , quod intelligi
Secund/, Lex naturalis praecipit, eae consulit dilectionem Dei prae omnibua
bonis creatis , qu Ia Deus innotescit n-turali ratione prae illis omnibus umore dignus : sed nativa lex non potest praecipere, nec consulere amorem impossibilem , qualis esset amor Dei seclusis gratiae beneficIo, si ille non esset naturalis; ergo reverὲ talis Dei amor naturalis concedendus est . Tertio , Α more benevolentiae naturali prosequimur parentes , benefactores, & amicos: ergo pari jure possumus Deum diligere . Consequentia patet; siquidem ratio pure naturalis moti V spotest suggerere voluntati , quibus efficacius excitetur ad diligendum Deum quam ad amorem parentum , benefactorum , & amicorum : sive enim naturalia beneficia praetendas , sive bon rum communionem spectes,sve vincula,quibus aliis hominibus adstringimur observes altiora multo sunt, quae rationaturalis,in Deo ad provocandum ejus amorem, investigare, & assequi potest. Ergo si motiva humana possunt a voluntate creata amorem benevolentiae adeo efficacem obtinere , ut Interdum
commoda temporalia, immo etiam, &vitam ipsam interdum pro parentibus , & benefaetoribus contemnamus, cur negabimus motiva divina ratione Raturali proposita eundem amorem obtinere posse λObjicies prim) . Scriptura sacra nullius amoris Dei meminit, nisi illius,qui
ex charitate est, quIque a i aeternam vitam perducit: Ied ille non est naturalis : ergo nullus Dei naturalis amor ex sacra Scriptura admittendus est. Respondeo primo majorem; nam eae prima hujusce conclusionis probatione constat, S. Apostolum sit cienter amorem Dei naturalem designasse , dum ait Gentes esse inexcusabiles, quod Deum naturaliter noverint, non autem coluerint adorando , dc
126쪽
stualiser Gratiasit neees. ad dilig. Deum. II
Respondeo fecundo,di miramendo maiorem : Scriptura sacra illius amoris Dei naturalis , non meminit,explicite ,& expresse , concedo ; implicite , ω virtualiter, nego; Adde qu)d Scriptu, rae sacrae finis, ac scopus praecipuus st- amorem Dei supernaturalem hominibus commendare ; propterea quod ii Iesolus Deo sit dignus , solusque ad ejus possessionem , & fruitionem perducat , unde solius illius amoris supernaturalis eu presse meminit. Ohjicies seundo varia S . Augustini testi inonia , quibus quinque praecipue capita videtur astruere . PRIMum quidem est, quod amor benevolentiae Dei sit purus , & castus , quo Deus gratis ,& absque spe ullius lucri diligitur : sed iste amor solis viribus naturae impossibilis est : quia ad eum spiritum gratiae desiderat S. Augustinus , ut constat ex Commentario in Psalmum II 8. serm ne & lib. s. contra Julianum cap. 3.
I e Geur, inquit, adem re menti illuminandae ; ita concupi centiae superandae, ἐν molestiae perferendae; hoe enim totum rectὸ si quando sit propter imum. id est, quando Rratis amatur irae; qualis amor
nosis esse non potest , nisi ab QR .
SEcuNDuri est,quia qui diligitDeum, diligit veritatem , & rectitudinem :Deus enim est omnis virtutis rectitudo, de veritas, ex S. Augnflino lib. a. delibero arbitrio, cap. Io, veritas autem,& rectitudo moralis diligi non potest absque spiritu gratiae; ut idem docet pluribi; maxime lib. de corrept. 6c gratia cap. a. Suando id agunt homines eui agendum est , id efr eum dilectione , ἐν delectatione justitiae , suavitatem , quam dedit Dominus se accepisse gau
Tastrium est , quod quidquid non fit
ex timore poenae , fit ex amore justitiae, α veritatis , imi amor charitas est ex
Deo, ut docet lib.de spiritu , de litterae . I ubi postquam dixit necessarium esse homini Spiritum sanctum,quo fiat In an Imo ejus deIectatio , dilectioque summi Illius , atque incommutabilis honi, quod Deus est , ii quo habet, ut se iubjungit : Nam neque Iiserum ar-δitrium quiquam , nisi ad pereandum valet, si lateat writatis via, b c ιm id quod agendum , ἐν quo nitendum ect en perit non latere , msi etiam delict- t, i
ametur , I agitur , π no QNitur,nsuhene vivitur. Postea ostendit hunc amorem esse charitatem , quae est ex Deo rot autem , inquit, dilitatur , Maritas Dei diffunditur in eordibus v. stris, conper liberum arbitrium , quod orgit ex
nokis, sed per Spiritum functum , qui
datus is uosis. OuΑRTu M est , quod secundum ejus doctrinam omnis voluntas , aut hona sit: aut mala: dc omnis voluntas bonast ex gratia . Ita docet lib. I. de peccatorum meritis cap. 18. Si ergo, inquit, voluntat, aut bona eri, aut maia, ita uti e malam non ha/emus a Deo : refra ut bonam voluntatem habeamur ex Deo. QuINTu Μ , quia una ex capitalibus
intenelagium , de Ecclesium Catholi- eam controversia fuit , utrum diligi possit Deus super omnia per solas naturae vires ς quod utique negabat S.Augustinus lib. de gratia, de libero arbitrio , cap. 18. 'Pude, inquit, es in bom
nisus Maritar Dei , re proximi , nisi evi o Deo ὶ nam si non es ex Deo ,sed evhominibus , vicerunt Priariani si autem ex Deo, vicimus Pelagianos : Ergo ex S. Augustino nullus est amor Dei naturalis . Nero consequentiam , 3c ad omnes tu Ios praefatos contextus dico S. Augustinum nihil aliud intendere, quam omnem Dei amorem conducentem ad n- Iutem , non nisi Deo conferente, 6e inspirante haberi posse, ibi enim solum agit de amore salutari, ut colligere est: Tum quia, de aliis virtutum actibus,ad Τ uos gratiam auxiliantem desiderat.
emper in ea acceptione contra Pelagianos disseruit; illi namque non alio
127쪽
sensu virtutum a stus selis naturae viribus tribuebant, quam salutares, & mein Titorios vitae aeternae: ergo multo magis sermonem faciens de amore benevo-Ientiae divinae , qui omnium perstetissimus est, sol tim censendus est loqui de vi more salutari . Tisna quia Pelagiani nullum agnoverunt amorem Dei non Diutarem, & meritorium, quantumvis solis naturae viribus et citum ; sed omnem etiam naturalem amorem profitebantur salutarem , idcirco totus Augustini scopus fuit stabilire necessitatem gratiae ad omnem aetum saluta-Tem, & meritorium . Tum deni ue quia S. Augustinus dumtaxat sermonem sa-cit. de amore , quem Scriptura sacra commendat; hic autem supernaturalis est, utpote ducens ad Dei polressionem: inde Ide Augustinus sui ipsiusinterpres, lib.4. contra Jul Ianum,cap. 3. ait: Amor, tuo pervenitur ad Deum , non est nisici Deo Patre , per Iesum CID istum cum Spiritu sancto . Sine I is : Sanctus Aligusti mis charitatem Inlusam , & amorem Dei eontinuo reciprocat, charitatem definiens solii in per amorem Dei , ut constat ex sermone I 3. & I s. de verbis Apostoli ;charitas autem amor supernaturalis est: ergo nullum alium sanctus Augustinus agnovit. Reg pondeo, sanctum Augustinum Idcirco charitatem , per amorem Dei desinire , quia nempe clim sollim distereret de amore salutari, non distinguebat amorem Dei in naturalem, se supernaturalem ; sed solum supernaturalem commendabat, qui revera charitate non distinguitur, adeoqile merito posisunt per invicem definiri. Objicies tertio; Si bonitas Dei posset
amari amore naturali, de supernaturali, etiam veritas revelans Dei posset credi fide naturali, & supernaturali , clim sit par utriusque ratio : at veritas Dei revelans no a potest credi fide naturali : ergo nee bonitas amari amore Tarii rati . Nem minorem; Primae namque veritati revelanti possumus assentiri, non sollim assensu supernaturali, sed etiam naturali; & reipsa ita assentiuntur haeretici mysteriis fidei non controversis
a se ereditis; illi namque non habent habitum fidei supernaturalem,ut diximus in traetatu de fide . Oficies quartis : Si possibilis amore Tet Dei naturalis , posset ille haberi absque gratia habituali justi sicante ;siquidem talis gratia noti ei vrincipium elicitivum amoris naturalis : sed consequens est falsum,quia si potest esse amor benevoIentiae naturalis hominis ad Deum , etiam posset peccator in peccato manens amicus Dei fieri ; hoe autem absurdum est : Deus enim peccatores non diligit, sed Odio habet. Distinguo minorem: Homo in peccato manens esset amicus Dei, secundum
qnid , & imperfecth , quatenus nempe Deus diligeret bonum aliquod natur
Ie prout est naturae aut hor , concedo I
Amicus perseele,& absoluth,itaui Deus velit ipsi suam fruitionem, & possessionum , nego. dde ργod absurdum non sit hominem Deum diligere amore naturali , qui sussciat ad amorem amiciti .e illius cum Deo , quin homo reda- metur a Deo eodem amore amicitiae propter maculam, & stoditatem peccati: non enim raro inter homines con tingit , ut qui graviter alium offendit, offensum amore amicitiae diligat, quin offensus eum redamare velit. Objicier quintd: Nullus amor amicitiae potest esse inter Deum ,& hominem , ut docet Aristotelcs 8. Etllic. at qui omnis amor benevolentiae est amor amicitiae : ergo nullus potest esse amor benevolentiae , inter Deum , & ho
Respondeo primo, distinguendo majorem : Nullus potest esse amor amicitiae inter Deum , & homines , si amicitia sumatur stricae, pro benevolentia mutua, & aperta , & inter pares, con
128쪽
haliter Gratia sit nee es. ad dilig. Deum . II T
eedo: si sumatur In latiori significatI
ne pro amore,quis quis alteri bene vult propter ipsum, nego siquidem Deo velle possumus omnia hona , Auae sitne illi
interna, de naturalia per complacen tiam , nec- non externa ei desiderare ,
puta gloriam , laudem , & cultum . Respondeoscundd , negari posse minorem ' Etsi enim benevolentia , & amicitia interdum pro uno eodemque usurpentur: inter illa tamen hoc discrimen intercedit,quod amicitia includit uni nem aliquam asscelus erga rem amatam ; unde amans tendit in amatum , tanqua in in aliquid sui, & ad se pertinens , sive , tanqtiam alterum ad se ;hinc tritum illud . Amicus is auere e Mat vero benevolentia dicit tantum simplicem a medium erga alium, iu6 ei bonum aliquod optamus ; quod utique contingere potest , etsi inter nos, α illum verus amor non intercedat, quo eum secundum se diligamus ; sic v. g. dum histrionem melliis partes suas exequentem conspicimus, amplius ei praemium optamus ; quamvis tamen nuIlo vero amore illum secundiim se diligamus; imo etiam eum hominem infamem contemptui habeamus. Objietes texi Nathira Inclinat tan-ttim ad bonum, ut sibi conveniens , &unicuique proprium , ut docet Aristoteles supra laudato loco: atqui amorquem haberemus circa Deum , non
esset circa bonum proprium , sed commune : ergo iste amor non est naturalis homIni. P/Hic rus majorem : Natura ines Inat ad honum cuique proprium , hoc sensu quod nihil ametur, nisi sit nobis aliqua ratione conjuni tam , & ad nos pertinet S , concedo : quasi nobis esset particularc , & in usum proprium tantummodo cedere deberet, nego : nam, &matres filios suos honesta dile stione prosequuntur , etiamsi ab eis nihil utilitatis sperent vel expedient . OHicies denique . Si posset esse amor benevolentiae naturalis hominis ad Deum , posset peccator in peccato re manens esse amicus Dei: sed fallania,
consequens: ergo, de antecedens. Diminuo majorem , terit esse amicus Dei 1ecundiim quid, & imperseeth, inquantum Deus diliget in eo bonum
quoddam naturale , concedo : amicus
Dei perseete,& Itaut Deus velit ipsi bonum supe maturale , nego: Nam hanc amicitiam Dei perfectam nemo habet,
Potest homo naturae sirisus diligere
ρer aliquod Breve temporis intervalium omni gravium stertui sationum motu va
Probatur prima pars h Doctore in 3. dis. II. num. Iq. Primo quidem, rationaturalis dictat inter diligibilia esse unum summe diligibile; de consequenter diligibile plusquam caetera omnia zsed eadem ratio die at illud summe di ligibile esse Deum ergo eadem ratio dictat Deum esse diligendum super omnia; atqui voluntas potest naturaliter, sc absque ullo habitu superneturali super Oitialia diligere id quod per rationem naturalem proponitur summε diligibile : ergo voluntas potest naturaliter Deum diligere super omnia. Major argumenti constat. Clim enim
in objectis diligibilibus sit ordo quidam , de gradus persectionis ; ita quo
unum altero censeatur persectius diligibile ; ne sat progressus in infinitum, debet admitti aliquod summe diligibile , & omnem in se diligibilitatena , de
persectionem continens. Minor etiam
est evidetis : nempe quod illud obje-etum, quod ratio naturalis demonstrat esse summe diligibile , sit Deus ; quia alias sequeretur qu5d charitas inclinaret ad summὰ diligendum illud quod ratio naturalis dictaret non esse summe dili
129쪽
diligendum . Probatur autem subsumptum : Si voluntas non posset diligere
uidquid per intellectum proponituriligendum eo modo quo diligendum
exhibetur, sequeretur qu6d non habe ret libertatem ad illam dilectionem,
esset malum si naturaliter diligeret aliquid aliud plusquam Deum ; non enim peccatum ipsi deputaretur quhd diligat se plusqukm Deum,si non posset Deum naturae vIribus plusquam te diligere. μοδatur fecundo: Si non posset quis absque habitu infuso Deum super omnia diligere , sequeretur qiitid aliquis ubi experiretur se Deum plusiluam caetera diligere , posset deprehendere , se habere habitum charitatis infiita ; de consequenter qnod si in statu gratiae :sed hoc aperth militat in Scripturam, saeram pluribI significantem; quod nemo sciat utrum amore vel odio duorsi , adeoque M portet quod dilectione naturali, & absque ullo habitu insui, creata voluntas possit Deum super om-ola diligere . Probat terti r Quia secundiim Phi-Iosophum 9. Ethicorum ea .s.foreis p
Iitieus debet se morti exponere pro sa- Iute reipublicae , cujus est membrum ;& consequenter debet magis amare
rempublicam, quam seipsum, sed recta ratio non magis dictat, quod aliquis debeat se morti exponere propter salutem Reipublieae,aut quod debeat illam
diligere plusquam se, quam quod de-heat exponere se mortis periculo propter Deum,& eum magis amare, quam seipsum ς ergo ratio naturalis dictat Deum esse amandum plusquam se irinsum . Sequela patet: Neque enim ce ta ratio poterit dictare voluntati id esse faciendum , quod ipsa voluntas nequit facere. Major etiam constat: Nam recta ratio suadet partem esse exponendam periculo pro obtinenda salute totius , membrum amputandum pro
conservanda sanitate aliarum partium eorporis: igitur etiam homInem lartem stimulat, ut morti sese constanter objiciat pro conservanda republica, & ejus
Proflatur uarto: Duobus modis au-Hlium gratiae necessarium cogitari potest ad aliquem actum eliciendum .
Primo, ut principium illius p cuma
quando voluntas ex se intrinsecε noti habet vires lassicientes ad ejusmodi actum , sed est illi improportionata . Meund/,ut principium morale impedimenta removens : quando voluntas ex
se quidem habet 1usticentes vires naturales ad effectum illum : quoad usum tamen, sive exercitium Operis, non potest illas veluti explicare propter impedimenta Occurei tia , quae ut tollantur aut vicantur , eget auxilio . Neu
trum autem hie dici potest : tum quia ille actus est in se naturalis, Zc non luperat internam facultatem liberi arbitrii ; tum quia in usta illius non se in per
occurrunt dii ficultates , quae gratiam postulent ad eas superandas ut v. g. in amore concupiscentiae, quo D u S amatur ut bonum nostrum per modum sim
plicis complacentiae , aut desiderii essicacis, aut conditionati, vel sine consideratione dissicultatum , quae in illius boni essiuaci prosecutione occurrunt; hic enim amor nullam habet dissicultatem , quae gratiam requirat. Idemque dieci de amore benevolentiae sive amicitiae, quo Deus amatur, ut in se bonus ratione sui, atque etiam ut summe honus, & excelIens super omnia: compIacendo sibi in bonis divinis, ac ideo v
Iendo suam summam excellentiam , G. omnia bona interna , Ae externa expe
tibus,atque etiam aliquatenus volendo
illi placere in omnibus, infirma quadam , de imperfecta taciteque Iimitata
voluntate . His incommodis potest ve- Iuti obiter amari Deus etiam aIiquate nus super omnia confuse , absque dissicultate naturaliter Insuperabili. Os
130쪽
Gratia sit neres. ad dilis. Deum .
Osirin primῆ: Non potest voluntas
per vires suas naturales e ficaciter velle ad quod praestare per easdem vires non potest: atqui non potest voluntas in effectu Deum diligere suter omnia, ut authorem naturae propriis viribus in statu naturae lapse : ergo neque potest concipere per naturae vires prOPO stum diligendi Deum super omnia. Respondeo ne eando majorem Nam, sicut Rex aliquis potest velle essicaciter, seu habere propositii essicax consequendi vietoriam per seipsum,licet non possit revera victoriam obtinere , sine militum 1 uorum auxilio , veI alicujus Principis potentioris : ita potest homo naturaliter velle semper dIlInere Deum super o innia secundum asseAum , etsi nequeat in effectu sine gratia Dei , diligere Deum super omnia, atque eum rebus omnibus in quibusvis occasionibus praeferre. Ofietes eundδ : Actus praestantissimus humanae voluntatis propriis ejus viribus fieri nequit: atqui dilectio Dei super omnia , est aetus praestantissimus humanae voluntatis: ergo naturali ejus voluntate fieri non potest.
Distinguo minorem : Di Iectio Dei ut aut horis gratiae, & gloriae , est ad uspraestanti mimus humanae voluntatis , concedo : ut aut horis naturae , nem :I I aliter, est praestantissimus inter actus naturales, concedo : inter omnes ejusdem voluntatis actus cujuscunque sint ordinis, ne O.
Instabis : Pleriqtie actus Inferiores dilectione Dei sine gratia fieri nequeunt : V. g. actus solitudinis cujusdam heroicae, dilectio inimicorum , dec. ergo multo miniis dilectio Dei potest absque gratia elici. Dimnaeuo amteradens: Illi actus fieri nequeunt propter dissicultates illis a
nexaS , concedo: ob rationem objecti, nego : sublatis enim dissicultatibus emergentibus ab extrinseco , naturalius
est, proindeque iacilius Deum diligere , quis eaetera omnia; quia quo plaaliquid habet veritatis , u ad nos aliquatenus pertineat, in id naturali, de majori impetu voluntas tendit. Objieles 3. Si posset quis naturae VI-ribus Deum dIligere, posset etiam e1-dem virtute omnia ejus praecepta observare : squidem mandatorum obseris vantia, dilectionis est argumentum: sed nullus potest omnia divina praee pta Observare naturae viribus: ergo nee ita Deum diligere . Distimuο majorem : Si Deum super omnia diligeret amore tam affecti νε, quam essee iv3 constanter, perfecte, de omni data occasone , eoncedo: si tantum Deum diligat amore affectivo , nec- non , dc esseetivo duntaxat impersecto, nego Deus autem naturae viribus diligi non potest effective, constanter, in quibuslibet occasionibus, ut probavhit . Secunda pars e ueta sonit: Nam ut Deus constanter Se essicaciter diligatur , oportet ut contra quaevis Impedimenta , dc quascunque dissicultates amor ille firmiter teneatur; ita quod voluntas parata sit absolutε- , Ec essicaciter quantum est de se, Deo in omnibus placere, omniaque ei dispIIcentia deυItare ; sed talis amor haberi nequit naturae viribus; sicut enim homo in statu naturae corruptae habet moralem impotentiam ad diu servanda divina mandata, Ae tentationes supernaturaliter vitandas;sic εc ad diligendum Deum effcaciter, & constanter; atque etiam tam persectis affectu, ut vi illius affectus super omnia illi adliae reat,ta in enim perseetio superat naturae corruptae fragilitatem, & pro pusionem ad bona sensibi Ita , 1 quibus non potest sine auxilio gratiae suum affectu in re
Adde qu)d amor ille effectivus super
omnia , vincere debeat omnia peccata mortalia, vel in effectu si occurrunt,