장음표시 사용
161쪽
Deus nunquam denegat auxilia specialia homini, quibus perseverare possit υsque in finem, nisi antea homo Deum deseruisse videatur, vel ipsum non orando, vel de se praesumendo; ordo Namque Divinae providentiae est,ut homo consequatur perseverantiam perorationem, & assiduam honorum operum prodii stionem.Unde qui non re severat usque in finem in bono, ideo non perseverat, quia deficit ab oratione, Oe humilitate, ratione cujus de se et ionis homo prius Deum deserit suis perbiendo , & ab oratione cessando,qulim Deus hominem deserat non lar- Niendo auxilia specialia,quibus bonum Prosequatur, & aversetur malum .
re importat: nempe MI eouatio-Mem interni auxilii actuatis e eaeis infusis, qui diu perseverant: pes externam Dei protectionem , ἐν singularem mi ricordiam in iis qui eisd moriuntur. Haec conclusio duas involvit partes, quarum prima definitur 1 Concilio Tridentino sessione G. Canone a a. ubi
ait. Si quis dixerit jumsicatum vel fine tinxilio neriali Dei tu aerepta juΠitia
perseverare posse, vel cum eo non posse , onathema sit. Quibus verbis Concilium non solii ira denotat gratiam aliquam praeter salactificantem , & habitualem esse necessariam ad perseverandiam,sed etiam significat esse aliquod a quale
auxilium, quo homo in accepta justitia
perseveret, Eandem veritatem diserte tradit sanctus Augustinus libro de Correptione πGratia ea .ra. Si, inquit , in tanta In ,, firmitate vitae hujus, in qua tamen M infirmItate propter electionem rett-M nendam perfici virtutem oportebat, , , ipsis relinqueretur voluntas sua, utri In adjutorium Dei, sine quo perses, Verare non possent, manerent si vel-M lent, nee in iis Deus operaretur utri vellent, inter tot, & tantas tent ,, tiones in Infirmitate sua voluntasM succumberet, & ideo perseverare,, non Pollant, quia deficientes infir-
is mitate nec vellent, aut non ita vel-
,, Ient infirmitate voluntatis , ut pos- sent.
Dixerat autem antea, hoc esse discrimen inter gratiam datam Adamo ad perseverandum , dc nobis conces
sam : quod primo Homini, inquit , quia Deo bonum , qud factus fuerat reisus acceperat posse non mori, pos tuum fo-
num non deserere; datum est assutorium perseverantiae, non stud fleret ut per veraret, sed sine quo per Iiberum aris
trium persperare non posset. Nunc vero fanisis in regnum Dei , oexratiam Dei praedesinatis,non tantum tale adyutorium per verantiae datur, sed tale ut eis ima Wr verantia donetur,non foIum ut fine isto dono perfuerantes esse non pinni, verum etiam ut per hoc donum nonnisiperseverantes sint. Quibus aperte significat non solam auxilium speciale a gratia habituali distinctum, necessarium esse ad perseverandum in iis, qui adversus tentationes, & peccati illecebras , ad mortem usque pugnant, verum etiam Illud auxilium esse essicax , & effectum sortiri. Meunda pari etiam constat; nempe
quod adulti qui post acceptam gratiam
cito moriuntur, habeant perseverantia donum, per modum protectionis a gratia habItuali,de auxiliis ei adjunctis distinctum. Nam perseverantia propriε dicta, est donum proveniens ex speciali Dei misericordia , & providentia: sed illi qui post gratiam acceptam cito moriuntur , habent perseverantiae donum proprie dictum; 1; non internum , saltem externum protectionis Dei eos ex misericordia in eo statu ex hac vita mortali eripientis : ergo in eis etiam perseverantia est donum k gratia hab, tuali distinctum. Ivlajor constat ex prima conclusione. Minorem vero expresse tradit S. Augustinus capite 1. de
162쪽
βρο liter Gratia sit neces. ad perse ver. Is I
bono perseverantiae: Hane verδ,Inquit, ternae protectionis, & singularis mise- de nune agivmr, perseverantiam, ricordiae Dei, qua in oricto per veratur inque in . Dices : In eo casu, quo quis post ac nem , uum modo habuisse dicendus HI, ceptam gratiam statim moritur , tem
qui non perseveraverit usque in empus non habet delibera nil, & actus olimque hane habuit unius anni Hir, voluntarios eliciendi; sed sollim requi- T quantum inctis evitari potest,si donee ritur , quod conservetur gratia, & ea
moreretur etiter vixit, quam muDo- perseverante mors adveniat: at mortis rum annorum , si exigIum te oris ante eventus naturalis est, nec censeri PQ
mortem a ei stabilitate de eit.Quibus test donum Dei; imb potius poena pec significat illam perseverantiam, de qua eatir siquidem ster pereatum mors infra colatra Semipelagianos disputat, ne- sit in mundum , ait Apostolus ad Ro pantes esse speciale Dei donum ; illam, manos s. gratiae autem conservatio,in inquam , consistere in hoc, FG fideliis beneficium generale ordinis superna ter alia uis moriatur , etiamsi sit unius turalis: ergo utriusque conjunctio non anni fidelis , aut unius mensis , diei vel debet reputari gratia singularis . horae , vel quadrantis, modo se ilicet In Respondeo, quod etsi gratiae infusio statu gratiae sanctificantis mortet , seeundum se spectata , sit beneficium objerit. eommune , aut generale ; tamen illius Unde cap. I . eiusdem libri scribit; infusio, & conservatio eo fine, ut cum Videte a veritate, quam sit alienum, neia morte eonjungatur, speciale Dei bene rare donum Dei esse ter serantiam us fietum est et quia huic conjunctioni an - .gve tu sinem hujus visae, ehm sitae bule , nexa est gratia infallibiliter, & ex illius guando voluerit irae det finem , quem si essi caci intentione procedit. Similiter dat ante imminentem Iastram, faeit ιο- etiam si morsconsiderata quatenuS Om-minem ster verare uouern finem : Ho nibus hominibus communis est,non sit mirabilior , o elisus esidentior Iar- Donum Dei, sed poena peccati, prout altar bonitatis Dei est , quod etiam 'am tamen est conditio qitaedam requisit avulis, quibus obedientia nsu efI HIius ad habendum statum immobilem in aetatis, ut detur, datur hine eratia. Oui- gratia, & ad gloriam aeternam obtibus aperte docet etiam parvulis usum nendam , ev Deciali Dei gratia concerationis: ante decedentibus concedi ditur, & est speciale ejus beneficium , donum perseverantiae finalis ; non qui- fient est ista beati itido, ad quam perdu-dem internum, de actuale essicax, jus et t. Quhd utique egregi E explicat san- illi sunt incapaces, sed externum.& ex ictus Auens inus libro 1 3.de Civitate singulari protectione , & providentia Dei; Tuntum, inquit, Deus gratiam MDei disponentis eorum mortem pro dei praestitit, ut mors, quam constat v tempore , quo sunt in gratia : & non tae esse eontrariam fieret, instrumentum,
sinentis eos diutius vivere , ne gravio- per quod transitur ad vitam .ribus tentationibus , de peccatorum II- CONCLus Io TERTIA.lecebris , ac liberi arbitrii vertibilitati onum persaverantiae , ita gratu e p. siti , gratiam ante mortem depe I tum es , ut nullus Hud de eondi-dunt: Juxta illud Sapientiae 4. Raptus aeno possit promereri, sed tantism ex coπ-
est , ne malitia mutaret inretiectum ejur, grust . aut ne fictio dec*eret animam oui. Qua- Prima pars conclusionis patet ex dire licet illud perseverant Iae donum non e is , quibus perseverantiae donum spe si internum aliquid 1 nratia sanctifi- cialem Dei gratiam csse , ac gratis , dceante distinetum, saltem est donum ex- non ex meritia concedi lassicienter
163쪽
probatur : illudque toto libro de bono perseverat tiae probat S. Augustinus, nee - non, & libro de Coireptione , &Gratia , ubi illius eximii doni uni prae alio collationem, aut fatetur se caulam ignorare , aut illam in 1bIam Dei misericordiam, Ze bonitatem refundit.Sic enim ait cap. 8. Si hie epiam a me quaeratur , cur eis Deus perseverantiam non dederit, ρuibus etiam , qua Christianὸ viserent duectionem dedit, me ignorare respondeo. Et infra: Mirandum est qui- em , multumque mirandum, quo Iussit Deus quibuAdam , quos reteneravit
nem dedit, non dat perfuerantiam ς tam Hiis alienis scelera tanta dimittat, atque inmertita gratia sua faciat filior
ibos. Et postea Pelagianos alloquens ait; Respondeant, qui nos irrident, quando in rebus talibus exclamamus :,, quan uam inserutabitia sunt judicia ,, ejur investirabiles viae ejur i ne- , , que enim hoc non donat Deus, qui- ,, bus voluerit, aut vero Scriptura illa ,, mentitur, quae de morte velut im- ,, matura hominis justi ait: Raptus es,, ne malitia mutaret inteuectum *us , ,, aut ne fictio decisteret animam iuius .is Cur igitur hoc tam magnum benefi- ,, cium aliis dat, aliis non dat Deus; M apud quem non ect iniquitas , nec a ,, cemio personarum, & in cujus pote- ,, state est quandiu quisque in hac vita ,, maneat, quae Tentatio dicta est seris terram Sicut ergo coguntur fateri,, donum Dei esse , ut finiat homo viis tam istam,antequam ex bono mute ,, tur in malum ; cur autem aliis do- ,, netur , aliis non donetur, Ignorant:
,, ita donum Dei esse in hono persevς- rantiam secundom Scripturas , de ,, quibus testimonia multa jam positi, , , fateantur nobiscum ς & cur aliis de- ,, tur, aliis non detur sine murmure M adversus Deum dignetur ignorare,, nobiscum . Dius: Concilium Tridentinum,C none Ia .suora citato anathemate serIteum , qui dixerit justificatum cum auxilio speciali Dei in accepta justitia perseverare non posse ; at hoc esset salsum et si justificatus non posset gratiam Perseverantiae promereri; siquidem illa extra illius captum, δe vires esset: ergo potest illam promereri. Dinintuo minorem et Si non posset illam promereri, vel de condigno, vel
de congruo, concedo : merito de conis
digno solum , nego. Fateor igitur justificatum posse, cum subministratis sibi divinitus auxiliis , ita fidelem sese
erga Deum famulum , ac ministrum exhibere , ut in dies nova suscipiat auis xilia, quibus procedat de virtute in virtutem , 'donec videatur Deus Deo. rum in Sion;non tamen ita potest agere suis meritis , ut Deus ex justitia, vel ex fidelitate teneatur ad perseverandum ipsi gratiam subministrare . Probatur fecunda Aars , nempe quod possimus merito de congruo illam perie verantiae gratiam promereri; hanc enim veritatem apertὶ tradit Concilium Tridentinum sese. 6. cap. I . ubi haee habet, De per νerantiae munere , de quo scriptum es . Qui PERSEVER
VERIT usquE IN FINEM HIC SALVus
ER1τ : Squod quidem aliundὸ haberi non polin, nisi ab eo, qui potens es eum, ut stat flaruere, ut perseveranter flet, o eum, qui eadit restituere . Post paucae Tames in Dei auxiliosirmissimam pem
uocare , o reponere oannes deisent,
Deus enim, nis Vsi illius gratiae defuserint, Aut erepit opus bonum,ita perficiet
vorans veste, re perficere: veruntamen qui se exsimat nare , videat ne cadat,ir eum timore fatale bam operetur in Iahoribus , in suiliis, tu eleemos nis , in orationiδus, o oblationrbus, in jejuniis, re eastitate. Hanc ipsam veritatem etiam com mendat S. Augustinus libro de bono perseverantiae capite G. ubi affirmat illam posse emereri: Hoc ergo Dei do
164쪽
num, inquit, emereri potest ,sed ei ne
datum fuerit, amitti eontumariter nou poteII. Et cap r.etiani significat Deum perseverantiae benςficium concedere orantibus. Potero, inquit, πομis etiam non orant Aur dari, sed oratione nostra nos votait admoneri , a quo aee'iamus haec νeneficia. Et cap. rσ. Cism constet Deum alia etiam non orantibus , Mutinitium fidei,Mia nonnisi orantibus ris parasse , fui orique in finem perseveran
δere putat, non orat, ut habeat: Et c. ao.&uando oratur is Sanctis , nihiI poenὸ aliud, quam perseverantia posci intelligitur, Igitur tan assiduo bonorum operum exercitio , quam jugi, ac frequenti orationi Deus immensum illud perseverantiae finalis beneficium largiri solet: oportet ero, ut unusquisque nostrum fidelis sit usque ad mortem, de
ut repromissam nobis coronam vitae Deus retribuat, teneamus , quod habemus ; ut nemo accipiat coronam nostram. Denique S. Bernardum monentem
audiamus: Tene quod tener, hostiaeque caudam junge capiti, o tunieam Dei gratia jam poIImitam ; eura facere, retararem, quoiaam caepisse nihiI proderit, si quod absit er verare non contioris: Mosa enim perseverantia informat meritum, remunerat currentem, raronat Augnantem , pN ad Aortum ducit navigantem : DIa aeternitatis quandam speciem praefererra, fora est mi ae/ernitas reddi tur, via guae Hernitati hominem reddit. Puer : An, & qualiter donum perseueranti finalis λ confirmatione in gratia distinguatur Respondeo probabilius videri,utrum que donum non essentialiter discrepare ; Tum quia donum eonfirmationis in gratia, sicut, de donum persevera tiae finalis, hominem , cui conceditur , ad aeternitatis portum deducit: Tun is uia pro uno, eodemque indiscrimina isti m ; hoc utrumque donum Scri clura sacra usurpat. Sic Psalmo 36. Confirmat autem justos Dominus. a. ad Thes. salonicenses Fideiar autem Dominustes, qui confirmet, ἐν custodiat a malo. Hinc S Augustinus libro de Correpti
ne , & Gratia cap. 1 I. Se 1 a. utrumque donum pro uno, eodemque usurpat idum aitapostolos habuisse donum peris severantiae,qtios tamen certum est co
firmatos filisse in gratia. νDifferunt tamen accidentario , in hoc maximὸ , quod perseverantiae do num commune sit omnibus praedestia natis: aliud vero sit specialissimum, solis personia eximiis, putii beatae Virgini, Apostolis,& aliis paucis concessum. In per donum confirmationis addie supra perseverantiam quandam singum Iarem excellentiam, & coplam auxiliorum I nam etsi sint graviores , de difficiliores tentationes, facilior, & suavior est victoria in confirmatis, quam in perseverantibus. Addunt aliqui, quoahabens donum perseverantiae potest tentari, ut de fulto tentabitur ad peccandum mortaliter, etiamsi tentationinusquam succumbat; confirmatus vero in gratia , talibus tentationibus stimulari,ac infestari non possit; hoc enim
videtur fuisse Dei par Virginis privile-
pium , ut ad peccandum mortaliter , amo etiam venialiter, tςntata non fuerit , nςc incitata.
165쪽
De Essentia, causis, O variis Gratia Dissi ibus. EXPLICATA Gratiae necessitate
ad verum cognoscendum , hOnum faciendum , de malum fugiendum ; jam investiganda est ejus essentiae dignitas, causae detegendae, &variae illius divisiones , ae species declarandae,quod utique pro modulo no fro praestabimus tribus in sequentibus Articulis : quorum primus, Gratiae essentiam : Secundus, Illius causas : Dr-tius vero ejusdem varias,ae multiplicea species reserabit; & explicabit.
De E entia gratiae. Ille non est suturus sermo de essenistia gratiae a flualis,quia in tertio artaculo , explicando varias ipsius gratiae actualis divisiones, explicabimus: sed solum praesens dissertatio agit de gratia habituali, quae nobilissima est gratiae species . Est enim, inquit S.Gregorius,radix δonorum operum. Quippe, ait S. Chrysostomus, rusirinem pecca torum tollit, animum L endentem , at questurtum reddit, Solirique radiis puI- ebriorem facit , ex deformi formosum , er ex infirmo fanum , Ipsa enim teste Augustino , interioris hominis pulchritudo est , ita Lumanae mentis eandor. Si quidem ait Naetianzenus, irradiat antrinam , ac Deo Hem reddit. Etenim , inquit S. Petrus: maxima , i pretio nobis Deus promissa donavit, ut per haec sciamur divinae coninertes naturae : Et ut commendabat Christus Dominus , evadimusρ υι cta ,sicut Pater noster ear testis perfectus es . Et per eam conse
qui miir potestatem filios Dei fieri , ait S. Ioannes; etenim addit S. Paulus; Spiritur testimonium reddis Diritui nonro , qud fimur Hii Dei . Illa est qua
caetera in nobis divina charismata sulgent , fides radiat, spes firmatur, charitas ignescit, & tota illustris virtutum corona bonorum operum fructibus coronatur . Illa tandem est, qua ducen te , & lucente securi ambulamus, qui, protegente vincimus , qua conservari
Hujus itaque praestantissimI, ac vera divini muneris, ut essentiam,quaim Imhumanitus datur, deprehendamus,tristhoe in Articulo determinanda sunt. Primum,Ani gratia si quid increatum, vel creatum, habitus jugiter perseverans, an actus leviter, se cito transiens. Secundum,An eadem sit cum charitate,
vel quid ab ea λrmaliter, aut realiter distinctum . Tertium, An & quomodo augeri possit, & minui, conservari, &corrumpi
Annalia fit puid increatum, veI ereatum, intrinsecum, via extrinsecum, subsantia, dei accidens pNotandum primo, eIeca praesentis
qu stionis resolutionem tres fuisse erroneas sententias: quarum prima tribuitur Magistro sententiarum in T. div. II.per istam, maxime vero caρ.pe nultimo , ubi asserere videtur charitatem quam infra probabimus eandem esse reaIiter cum gratia sanctificante a non esse habitum creatum , sed ipsam- metS.Spiritus personam nobis substantialiter communicatam,quae nullo me dio habitu ereato sit immediatum principium dilectionis , qua Deum, & pro
166쪽
x Imunx EIlImmus : idque propter excellenitam naritatis . quae in recto de
Deo praedicatur, juxta illud Idoan .as'. Deus charitas Hr. Idem enim de cael ris virtutibus non legimus; quippe
nusquamScriptura dixit; Deus est fides, Deus est spes; subindeque licet hae virtutes sint habitus nobis infusi a Deo distincti , atque adeo immediata principia actuum supernaturalium: Charitas tamen non videtur habitus infusus
a Deo distinctus, sed Deus ipse inhabitans animam justi , qui per se ipsum immediath in principium actus charitatis in nobis. Secundus error fuit Calvini II b. 3. Insitutionum cap. x x. ubi negat in homine omnem interiorem justitiam: fateturque hominem equidem dici justum, sed per extrinsecam dumtaxat imputationem justitiae Christi , aut Dei: quem
utique errorem tuetur illo Pauli a. Cinrinth. s. cap.ma non noverat peccatum,
pro nobis peccatum fecit; ut nos e ceremur justitia Dei in imo. Vides, inquit,
Calvinus , non in nobis, sed in Christo esse justitiam nostram ; nobis tantum eo jure competere , quia Christi sumus participes ὸ Tertia, denique sententia erronea,fuit osiandri in sua Harmonia Evangelica, ubi asserit gratiam sanctificantem esse potius substantiam,quam
qualitatem ; quia, inquit, gratia nihil aliud est, quam sustitia, & sanctitas ipsius Dei constituens hominem justum , & sanctum : sicut lux solaris nihil est aliud , praeter praesentiam ipsius Solis
super totum hemisphaerium . Ouan utique triplicem erroneam assertionemetribus in sequentibus conclusionibus suscipimus explodendam. Notandum fecund), omnes CathoIICOS convenire , quod homo justificatus duplicem habeat grauam : creatam unam per quam justificatur sormaliter; increatam alteram per quam escienter justus escitur; quam utique veritatem Iuculenter explicuitS.PaulusRoman. s.
dIcens , charitas Dei diris en in eordibus noΠrir per Sytritum sanctum, qui
datus ect nobis . His namque verbis significat, justis concedi non soliim charitatem,que quid creatum est,sed etiam
Spiritum Lanctum , qui in justis velut in sanctuario habitat quamquam enim tres simul adorandae Trinitatis personet justum sua divina praesentia Illustrent, ac coiisecrent, juxta illud Christi D mini Joan. . Si quis diligit me. . . . ad
eam veniemns, re mansionem apud eun a faciemus: attamen speciali ratione Spi-
ritus sanctus dicitur gratia ; quia ,
,, inquit Alensis noster euast I. mem- ,, όro a .art. a.dicitur gratia secundum
,, quod dicitur donum , es dicitur do- ,, num secundam quod dicitur amor ;is ipse enimSpiritus sanctus secundum ,, suam proprietatem amor est , & ut ,, amor procedit a Patre, & Filio : &,, ideo quia donum est, ideo amor est, is quia nihil est donum , nisi ratione ,, amoris ἰ nam si aliquid ex timore , is non est donum propriἡ, imo redem- ,, ptio; smiliter si detur ex cupiditate, is non est donum, sed quaestus: sed do- is num proprie est ex amore,& liberari litate , & sine coactione ; ut In om- is ni dono primo donatur amor et de sic ,, Spiritus sanctus dicitui gratia, quia
,, donum , & donum, quia amor.Qέ-hus constat Spiritum sanctum pectina ri ratione animam justi inhabitare, ac consecrare . Sed dissicultas est num id
pristet sua divinaprgsentia immediate;
an verti mediante aliquo dono creato.
Notandum tertiis , ex eodem Alensiiδidem arri3. gratiam comparari posse ad animam dupliciter , scilicet vel ad primum Illius esse naturale , vel ad illius esse secundum , & supernaturale.. Priori modo spectata gratia, proculd bio est accidens, quippe animae adveniepost illius esse omnimodE persectum,&compIetum : sed dissicultas est an considerata per ordinem ad animam in ordine supernaturali subsistentem, dici
167쪽
possit modus aliquis sibstantialis , an vero purum accidens. Quae dissicultas concluso ne sequenti selvetur .
GRatia habitualis non es quid inis
creatum ,sed ereatum. Haec est communis inter Catholicos. Et probatur primo ex Scriptura sacra, illis videlicet omnibus .I Is , quibus significatrios justificari formaliter per donum kDeo nobis concessum. Sic S. Paulus Rom. s. Charitas Dei di usa eLI in eordibus nostrisper Spiritum faucium , qui datur est nobis. Quae verba sic expendit S. Augustinus lib. de Spiritu , & littera cap. 32.Charitas Dei dicta ev diffundi inco Mus nostris: non qua nos i e duitit,
sed qua nos facit dilectores suor: sicut justitia Dei, qua justi ejus munere esse
mur . His concordant illa verba S. P tri a .cap. I. Maxima , o pretiosa nobis promissa donavit, ut per haee e clamini disinae eonfortes naturae. His enim mpostolorum Princeps declarat, nos divinam similitudinem induere, dum permaxima , ae pretiosa gratiae munera nobis h Deo concessa evadimus divinae consortes naturae; subiit deque censet
nos justificari per alIquid li Deo distinctum : donum enim i datore solito di-
ninguitur;quamquam non inficiet verbum divinum, α Spiritum sanetum,
seipsos dedisse; dum ille Patre , hic hatre unk cum Filio nobis datus est. andem veritatem Illustrant, ac confirmant omnes alli textus sacri, quibus Inis1 suadebimus gratiam habit Iem in nobis jugiter permanere. Conclusionem probat Doctor in I. dis. 17. u. s. . octo rationibus , quas omnes ad tria capita revom. Prima
ratio deducitur ex sustificatione peccatoris, qui ante poenitentIam injustus dicitur: post poenitentiam vero justus
appellatur, ex quo se argumentatur
Doctor num. x8. Injustitia cum si sor- maliter privatio , non potest ab aliquo auferri, nisi per habitum opposirum; quia privatio non tolntur, nisi per so semam , qua subje Rum per privationem carebat: ergo ille justificatus, qui de injusto laetus est justus, necessario debuit recipere habitum oppositum Illi
privationi significatae per nomen injustitiae. Quae utique ratio urget chaidem secundum legem ordinariam , nam de potentia extraordinaria, de absoluta ,
tolli posset injustitia per solam condonationem extrinsecam, de absque ullo habitu positivo insuso, ut cum eodem Doctore docebimus infra. Confirmat 1s. Si nihil aliud est in anima post penitentiam,quam ante, non videtur, quod aliquo alio modo se habeat homo justus ad Deum,nec Deus ad ipsum, quὲm dum erat injustus,quia non videtur ibi esse diversitas ex parte Dei, si Deus in ipso nihil infundat, de producat: sed falsum est, quod homo justus non aliter se habeat ad Deum , nec Deus ad ipsum , quam dum erat
peccator;siquidem Deus justum diligit,
peccatorem odio habet: ergo necessum est, quod illa diversitas petatur ex parte gratiae sanctificantis, & charitatis in homine justificato productae .
Probatur feeundo , Deusdustum acceptat , dc ordinat ad vitam aeternam :sed illa aeceptatio non est voluntas ipsum pro tunc beatificandi: hanc enim voluntatem si haberet Deus , de facto hominem justum ad aeternam faelicitatem sublImaret: ergo voluntas ipsa nihil aliud est , qu m judietum , quo scilicet Deus judieat hominem justum dignum beatitudine,cujus erat indignus dum erat injustus ; atqui Deus non potest habere talem voluntatem, nisi in terveniat aliqua mutatio, vel ex parte Dei, vel ex parte peccatoris : non quidem ex parte Dei, quia voluntas ouaemntrinsect immutabilis: ergo nec ssum est, quod illa mutatio repetatur ex parte peccatoris , subindeque opo tet,ut homo justificatus formam aliqua accipiat,qua carebat,du erat Peccator.
168쪽
A Confirmat istam rationem ; Quia, luntatIs. Denique SpIritus sanctus nonis inquit , volitio divina, quae est om- movet specialiter voluntatem ad a- nino unus aetus in se, non habet ra- e lim meritorium, nisi producendo ali-M tionem Oppositorum actuum, si veta quid in ipsa : sed illud , quod produ- distin f orum absque omni distin- eeret in ipsa , aut esset actus ille meriri etione objei horum ; velle namque, torius,& sic voluntas non concurreret M dc non velle divinum non acci- ad ipsum producendum , sed tantum se dunt , nisi propter objectorum di- ad eum recipiendum passivε : aut esset M versitatem ἰ alioquin contradictoria aliquid aliud distinctum ab actu , aeri essent vera absque omni distinctione proinde esset eliaritas, aut gratia, nec causante istam veritatem: ergo eum enim aliud excogitari potest . ,, Deus velit justum ordinare ad bea- Hanc pariter veritatem probat Α- M titudinem , ad quam peccatorem si- lensis noster hac ratione: Sanctitas, de ,, militer non ordinat, necessum est, gratia increata, quae Deus est, facit nos
M quod ista divinae volitionis mutatio esse gratos,aut per ipsam,aut per aliud is supponat aliquam diversitatem in , . seipsa distinctum. Non per se ipsam, is objecto , ali ui Deus eodem modo quia ipsa est In peccatore , sicut , dc in M se haberet eris peceatorem, ac erga justo per essentiam, praesentiam, & ρο-
,, justum . tentiam ς ergo necessum est, quod anim. Probatur tertia. ratIone actus me- mam gratam e ficiat Deo per gratianuaritorii, ad quem necessario requiritur 4 seipis distinctam . In per dum si inus charitas inhaerens; quia nihil agit for- Deo Mati clim propter peccatum essem aliter aliqua actione, nisi principium mus ingrati, aut aliquid de novo acci- illius actionis sit formaliter in agente: pimus, aut non . Si non : e idem in sed voluntas agit actione meritoria de nobis est esse gratum , aut ingratum condigno : ergo habet in se Brmam, Deo : si se . ergo oportet, quod in j quae sit principium istius actionis: atqui stificatione aliquid creatum accipi ista tarma non est fides, neque spes, mus. Denique ita Deus se habet ad ani- Iluia alias peccator habens fidem, de mam justificando, sicut anima animat pem posset mereri de condigno, quod corpus vivificando : Deus est enim vita. est abiurdum : Insuper nulla actio est in animae, sicut anima est vita corporis; potestate agentis , nisi agens habeat sed anima noci vivificat corpus, nisi formam secundiim, quam possit agere; Iargiendo vitam; si enim anima ten si enim ageret per aliquid tantum ex- tet suum vivere in se, ita quod non intrinsecum coassistens sibi, in quod pQ- flueret aliquam dispositionem in corin. testatem non haberet, talis actio non pus, nunquam corpus viveret: ergo
esset in ejus potestate; sed aetIo meri- quemadmodum est aliqua dispositio,&toria debet esse in potestate merentis , principium vitae in corpore, quod vivit; utpote cum debeat esse voluntaria : e similiter necessum est, quod sit aliquam necessum est, quod agens meritoriε dispositio vitalis in ipsa anima ii Deo habeat in se larmam , εt principium , inrusa ad hoc , ut vita spiritali dicatur actus meritorii, quo liberὶ possit talem vivere . . caelum exercere; subindeque principium iobjicies prim3 Illud r .ad Corinth. I talis actus meritorii non potest esse is Deus charitas eff, T qui manet in cha- ipse Spiritus S. assistens, de concurrens ritate in Deo manet,'Deus in illa. particulariter cum voluntate ad actum Unde S. Augustinus 8.de Trinit.cap.
meritorium ι Pippe divinus Ille Spiri- inseri quod qui diligit proximum, eou-ἰus non esset in libera dispositione vo- sequens es , ut i simpraeeipuὸ diIectio
169쪽
em diIstat: nempe Deus, qui est di
siniim loqui de dilectione effetenti .
non vero formali, ita quod Deus equidem dicatur dilectio , quatenus dii ctionem, & amorem supernaturalem an nobis producit; non vero , quod sit ipsemet forni aliter nostra dilectio , se- ue Iecte currit ratio S. Auspistini,quod qui proximum diligit , debet etiam di--ligere Deum , qui es author illius di- Iectionis, quia ordinate diligens miniis .horium, magis debet diligere aliud majus bonum, praecipuε quando in minori non est ratio diligibilitatis , nisi a
Ofietes fecundis. Numm Jonum secundum S. Augustiuum,lib. I s.de Trin. . cap. 18. s Dei dono nempe charitate excellentius; sed nullum donum Dei est excellentiusSpiritu saneto: ergo Spiritus sanetus est charitas ; ac proinde gratia , qua sanctificamur . Re 'ondet Dinor negando ultimam consequentiam : Spiritus enim sanctus potest equidem dici charitas, non tan tum effectiM, sicut Deus dicitur oer, vel parientia mea, quia essicit ratientiam , & spem in me, quam in se non habet sormaliter; sed dicitur etiam charitas formaliter; quia eum charitas
sit persectio simpliciter simplex , linconvenit formaliter: non tamen inde sequitur, quod sit formaliter charitas,& gratia , qua justificamur ; sicut nec
sor maliter est vita , qu vivimus: lichealiunde habeat in te vitam ωrmaliter, de illam In nobis producat. Objicies tertii omnis creatura potest intellii non bona ; sed charitas nequit intelligi non bona : ergo no a est aliquId ercatum. Negat minorem Doctor : nam eo senissu, quo quaevis creatura potest intelligi non bona , nempe quatenus est defectibilis, & eorruptibilis, charitas etiam potest dici non bona, quippe minui potest, & per peccatum mortale pentatus extingui.
Objicies qua M. Perse 'Ioris virtutis est producere ei etiam sine medio , uam medio ; sed divina virtus sane iacans est perfectissima: ergo sancti fiacationem essicit absque ullo medio. Distinaesis majorem. Persectioris est
virtutis ex parte agentis, concedo: ex
parte recipientis, nego agens quidem nobilius censetur , dum propria , ac sola sua virtute effectum suum prod cit; secus verti est cooperante, 6caelum recipiente, siquidem nobilius est coagere ad productionem actus, qu meum dumtaxat passivh ab alio productum recipere.
Objicier denique; omne quod agit In aliud, nobilius est eo , in quod ait:
agens enim dominium quodclam habet in passum, & illud suae virtuti, & a Rivitati si abjicite ergo cum gratia agit ita spiritum creatum , debet esse spiritu creato nobilior et sed nihil est nobilius spiritu creato, nisi Spiritus increatus ;ergo gratia sanetificans est quid in
Respondet Alensis noster , Ioco sipr laudato , gratiam esse nobiliorem I r- ritu creato , non quidem simpliciter ; sed secundiim quid ; in quantii sis enim, inquit, gratia comparatur ad D animam , ut agens in eam , nobilior se est: sed secundum quM compar ,, tur ad animam velut dispositio ip-
,, sius , sic est ignobilior ; & habet ra-M tionem ignobilioris , quia dispositio,, non est nobilior substantia , quam ,, disponit, quia cedit in ipsam ; sed in
,, quantum est movens , nobilior est . is exemplum patet in lumine : Deum
,, dum quod est in aere ab ipso Sole, ,, illud lumen dispositio est ueris : seclis ex hypothesi, quod aer videret S Iem, tunc lumen ilIud comparare- ,, tur aeri in ratione moventis, velis immutantis, quia lux Immutat vi-
,, sum: sed illa ratio immutantis non
170쪽
, se teneret ex parte aeris In quo esset, M sed ex parte Solis 1 quo esset.
Ater, an revera Maaister sententiarum doeuerit gratiam ganetificantem non esse aIiquid creatum . Respondet Doctor, num. 3o. non eam fuisse illius sententiam, quippe aperte docet charitatem esse quid creatum , utpote cum sit in puero, quem Deus inhabitat, qui tamen nullum potest habere adium elicitum circa Deum. Similiter in a. dict. a admittit gratiam creatam in anima. Unde nihil aliud velle videtur loco supra Iaudat8, qu mquod peculiari ratione charitas tribu tur Spiritui sancto ; cui non tribuuntur
caeteri habitus Infusi, qu Ia per habitum charitatis Spiritus sanctus Inhabitat animam justi, de simul per illum influit in actum dilectionis; quod utique non praestat per caeteros habitus fidei , de spei; siquidem per illum habitum, quo inhabitat animam justi , non Influit Inaehus fidei , & seei reliquarum cive virtutum , sed meaiantibus habitibus di stinctis .
GRatia habitualis es donum supernaturati jugiter ac permanenteriti homine per vera us. ProBatur. Primo quidem ex Concilio Viennensi ; Clementina de sancta Τtinitate,dc fide Catholiea,his verbi*.οῦ
Nos astendentes generativi e caciat smortis Grisi , quae per Haptissimum ρο- plicatur pariter omnibus famietatis, i-nionem fecundam guae dicit tam parvulis quam a uir eonferri in Baptissimo iu--rmanum gratiam , re virtutes , tanquamprosabiliorem, redictis Sactorum, Doctorum modernorum Gesogis maxis con nam , ἐν eoncordem , Derd U- probante Concilio, duximus eligendam. Item ex ConcIIIo Tridentino seu . 6. cap.7. Veram, O Gris lavara ustitiam accipientes, eamfu8rimam Rotam pro
tua quam Adam sua inobedientia sibi,
ita nobis perdidit, per Christum Iesum
Hlis donatam eandidam , ἐπ immaculatam ju,entur fratim renati eonfervare , ut ea=n perferant ante tribunal Pe Chrifri Do, vitai noctri;ρο habeant vitam aeternam. Unde se disputo : Grati aquam percipiunt infantes in baptismo,
quamque conservare debent ac perserre ante tribunal Christi ut habeant, vitam aeternam , est intrinseca, & ρο - .nens: ergo, &Q.
Probatur secun authoritate SS. Patrum . Primo quidem S. Dionum lib. de Hierarchia Eccl. cap. a. ubi ait per divinam generationem e ei in nobis distinnum statum : status autem est quid perseverans ac subsistens. S. Irenaei lib. s. adversus haereses cap.re. ubi ait eos σὸρerfctos qui Spiritum Dei perseverantem hasent. S. Cypriani, Epist. a. ad Donatum, ubi gratiam collatam in baptismo voca ecundam ὸ eaeis nobis infu- iam animavI.' Ipsis concinit S.Basilius lib. de Spiritu S. cap. a6. ubi gratiam sanctificantem comparat virtuti videndi existenti in oculo. dc arti habituali existenti in artifice : Sicut, Inquit, cernendi vis ect in oculosam, in anima purrata , Bec. bsicut ars efI in eo qui illa in nactus est;ita gratia Spiritos sancti HI in eo qui illam recepit', semper euidem praefur, etsi nouperpetuis operans his adstipulantur omnes Illi sane I Patres qui per gratiam sanetificantem in nobis divinam imaginem ac pulchritudinem adumbrar; , & delineari docent. Sie S. Ambrosius I.6. Hexam .c.8. postquam dixisset justificationem fieri non in corpore, sed in anima quae Dei sanetitatis imaginem refert , ait: Pi Dur es ergo δ homo, ἐν pictus ii Nomfno Deo tuo: bonum haser artificem atque pictorem, noli Houam delere picturam , nonfuta , sed veritate fustentem; cur am , sed gratia . Ipsi consentit sanctus Augustinus pluribi, maxime Epist.8s.ad Consentium non Ionis