장음표시 사용
191쪽
productio gratiae justifieantIs soli Deo,
ut causae principali competit. Major constat. Gratiae namque sanctificantis Infusio, est peccatorum condonatio, de absolutio.Minor vero probatur exScriptura sacra. Job. I uis potest facere
mundum de immundo eonceptum femineZ
Nonne tu quintas . Isaiae 4s. Ego sum qui deleo iniquitates tuas, narra si quid habes ut justiferit. Rom. 3. Suoniam unus es Deus, qui jummati Et 8. Deus est, qui Iusti ait quis est , qui eomdem
net: Ex quibus verbis clarε colligitur gratiam habitualem, quae est causa sor malis justi fleationis, & remissionis peceatorum,ha 1 soloDeo,ut li causa principali pendere,ut nulli alteri, vis illius
productiva competere possit.Unde merito S. Aug. I. I. de peccatorum meritis
C. Iq. ait: mr uis ergo a Uur fierit dire-reMyustimo te nempe ut causa princi-
resis consequens es,ut etiam dicat,Crede in me: Inde concludit,quod sicut non est credendum,nisi in se Ium Deum,ita sentiendum est nullam creaturam , sed sinium Deum , ut causam principaIem ju- sificare posse. Cujus veritatis ratio est,
quia offensa Dei ab illius jure absoluth Pendet, de qua nullus alius disponere potest, nisi per delegatam sibi tanquam
ministro, & dispensatori ab ipso Deo
vicariam potestatem. Nec valat reponere , illa testimonia Intelligenda esse de causa principali, quae sit prima , de independens a luperioris concursu, non autem de principali secundaria . Haec, inquam, repli Ca nulla prorsus est; quia clim Dei proprium sit esse causam primam, δe independentem ab omni alia superiori, non tantum respectu divinae gratiae; sed etiam per ordinem ad quemcumque
effectum; evidens est, qui,d illis locis Scriptura nihil assereret cruod esset speciale productioni gratie, peccatorum justi fleationi, si nihil aliud intenderet. ProBaturi eundo : Ille solus potest
esse causa principalis gratia, qui solus
potest dare Spiritum sanctum,ut causa princeps : sed nulla creatura, etiam Christus Dominus In quantum homo , habet potestatem phyticam , dc principalem dandi Spiritum sanctum : ergo neque conferendi , dc producendi gratiam habitualem . Major patet ex illo ad Rom. s. Charitas Dei di sus est, i . Minor vero probatur: opportet donum esse aliquo modo in potestate ipsius dantis, vel per originem, vel per possessionem: sed nullo istorum modorum
Spiritus sancius potest esse Christi , ut
hominis , aut alicujus purae creaturae: ergo nullus Spiritum sanctum praeter Deum dare potest; subindeque nec gratiam sanctificantem conferre . Hi ne merito S. Augustinus lib. deTrinit. c. I a. distinguens ea, quae conveniunt Christo , ut Deo, ab his quae ipsi competunt ut homini , docet Christum Dominum quatenus Deum . Joan. I 6. Apostolis duxisse: de Spiritu sancto: Si autem abiero mittam eum ad vor: in quantum vero erat homo, dixisse , Joan. 16. Oo rogabo Patrem , O atrum paraesitum da-δit sosis , quo significaret se, ut hom Hriem non posse principaliter , & ex sua authoritate dare Apostolis Spiritum, sanctum , sed quatenus erat homo debere ipsum precibus 1 Deo impetrare . Profatur terti : Si aliqua creatura gratiam producere posset, mavim ε id
praestaret, vel eam creando, vel ex pOtentia obedientiali animae educendo e sed neutrum praestare potest creatura: ergo nec gratiam physice , ut causa
principalis producere. Major constat: gratia enim non potest produci, nisi vel ex nihilo per creationem: via ex potentia subjecti per eductionem. Minotuero probatur: prim6 quoad ereatio. nem, clam creatio si prodiictio enistis ex nihilo, opportet ut ille, qui creat, tanquam causa principalis , dominium habeat supra ens producibile ut se, atque adeo,quod sit Dominus omnis ent,
talis producibilis sin hoc, ut manifesta
192쪽
De Causa sciente Gratiae. 18 I
est, alicui creaturae competere nequit: ergo, dec. Constat etiam quoad edu- monem. Uum quia, ut sequenti quaestione probabimus , gratia non educitur , sed creatur: tum quia etiamsi educeretur , illa vis educendi creaturae competere non posset: sicut enim virtus eduinetiva naturalis habet dominium supra potentiam naturalem subjecti, ex quo educit formam : ita qui educit aliquid de potentia obedientiali, debet habere dominium in talem potentiam : sed nillia creatura potest habere tale dominium ; siquidem potentia obedientialis est ea , qua creatura quaelibet subditur absoluto Dei dominio ad obediendum in iis omnibus , quae contradictionem non implicanthabsoluth autem illud Dei dominium nulli creaturq tribui potest : ergo nec illa virtus gratiae eduetiva aDIVDies primo : Illos Scripturae textus,quibus significari videtur Christum Dominum , ut hominem esse causam physicam principalem gratiae ,& justificationis trostrae : Sic Joannis r.
p r M 'Hm data est, gratia, re veritar eryssum Christum ficta es . Et Joannis Io. Ipsemet Chri lius Dominus ait: 'ofum ostium , per mesi quis introierit , Isabitur: sed per ostium significatur principalis authoritas:ergo Christiis habet principalem authoritatem,&virtutem productivam gratiae. Distinaeuo eon quenL. Christus habet principalem virtutem producstiva gratiae,vel quatenus Deus,vel quatenus ho-n o,cocedo quatenus homo, nego: Sicut enim in Christo duplex est natura,divina scilicet & humana; ita pariter in eo duplex est virtus circa communicati nem , de productionem gratiae. Etenim quatenus homo habet virtutem meri toriam respectu productionis gratiae , ne non , & potestatem excellentiae, seu milii sterii principalis respectu communicationis illius, In quantum videlicet ejus humanitas est instrumentum
conjunctum divinitati personaliter, ra tione cujus unionis est caput totiusEcclesiae,vitam gratiae influens in singillos Fideles illius mystici capitis membra: quatenus autem Deus , habet potestatem principalem producendi gratiam: Unde praelati Scripturae textus de alterutra hac potestate veniunt intelligendi; subindeque nihil adversus conclu
cipaliter ultimam dispositionem ad formam aliquam , ipsam quoque formam producere potest ἔ sed homo producit ultimam dispositionen ad gratiam principaliter: ergo illam,ut causa principalis etiam producere potest. Major constat , etenim qui producit calorem, ut octo , & in proximo gradu ad formam ignis suscipiendan ,eandem ignis formam producis. Minor vero probatur : homo prinei paliter elicit actus contritionis , & charitatis: sed illi sunt ultimae dispositiones ad gratiam ς ergo,
Respondeo prim3 d Istinguendo majorem : Agens quod ultimam dispositionem ad aliquam formam principaliter
producit, ipsam quoque formam pr ducere potest , quando illa educitur de potentia subjecti naturalis, concedo euando educitur de potentia ejus obe-ientiali, nego: clim enim potentia obedientialis soIi Deo subjiciatur , nec ullius creaturae dominio subsit, consequens est, quod nulla creatura possit formam illam producere, si illa reveri, educatur: multo minos quando illa creatur, sicut de facto creatur gratia sanetificans, ut mox probabimus.
Respondeo secundis majorem esseram; quando forma productiva sequitur naturaliter , & neeessario ad productionem ultimae dispositionis; neus
Vero,quando praeter positionem ultimae dispontionis requiritur aliqua conditio ex parte agentis extrinseci, quam cau
lare nequit ille , qui ultimam disposi
193쪽
ilonem introducit: sed ita est in praesenti; nam praeter aetum charitatis,
es contritionis , qui est dispositio ad
gratiam, adhuc requiritur ex parte Dei Ipecialis benevolentia,& acceptatio, ccondonatio, qua velit peccatum remittere , & hominem prius infensum in suam amicitiam acceptare; subindeque
illa peccati remissio , & gratiae sanctificantis collatio , non sequitur naturaliter,& necessario positionem ultimae dispositionis , seu actuS amoris, contritionis ; sicut forma ignis sequitur positionem Oetavi,& ultimi gradus ca- Ioris : sed tantiim gratia sanctificans sequitur actum charitatis, & contriti
nis ex' mero Dei beneplacito,& voluntaria ejus acceptatione.
Ofietes terti) : Deus potest producere qualitatem tantae persectionis, ut ea vim habeat producendi gratiam, principaliter : ergo reverὲ potest illa
virtus alicui creaturae competere. Probatur antecedens: si quid obstaret quominus illa qualitas esset producibilis , maxime quia gratia,cum sit ordivis su-ernati iratis , requirit causam, quae ha- eat ex se, de in te activitatem omnino supernaturalem : sed haec virtus creaturae non repugnat. nam lumen gloriae
propria virtute , dc sibi intrinseca hominem elevat ad statum supernatura- Iem , & cum eo efficienter, ut causae principalis concurrit ad actum visionis
Dei, sicut, & ipsa gratia habitualis ita
concurrit ad actus meritorios supernaturales: ergo , dcc.
antecedens: Qualitas enim illa, aut esset perseetior gratia , aut aeque , aut minus perfecta: Si minus perfecta. haud dubium est,quod non posset gratiam producere; causa enim minus perfecta non potest principaliter producere effectum praestantiorem se : quippe nemo dat, quod non habet, sebindeque illa causa minus perfecta non posiaet illam eminentem persectionem tribuere effectui , quam ipsa non habet. Non etiam Aequὸ perfecta,sii omini etiam gratia sanctificans posset alteram sanctificantem gratiam producere ejusdem gradus, & persectionis, quod nuIIus admittit. Non denique perfectior , nam gratia est perfectior , qualitas supernaturalium, ac nobilissima Dei participatio , subindeque non est excogitabilis aliqua alia qualitas ipsa pratia sanctificante praestantior, Sc perfectior
pro hoc statu. Ad probationem autem antecedentit dico , non esse paritatem, nam plura requiruntur ad producendum habitum supernaturalem , quam actum , quia habitus supernaturalis magis habet rationem potentiae , quam habitus , cum
non soIum facilius , sed etiam simpliciter det operari: actus autem non potest producere potentiam, neque id , quod dat simpliciter operari, actus
enim visionis non producit, nec auget facultatem visivam : ergo illa gratia lanetificans non potest produci per ullum actum creaturae . Adde quoa gratia sanctificans creari debeat, nulla autem
Oficies quarto. Ex actibus supern turalibus generari possunt habitus supernaturales de facto , ut aliqui Scoti-1tae probabiliter censent: ergo de potentia Dei absoluta,tales actus possent etiam producere habitum gratiae. P
tet consequentia , nam ad us sunt perlaetiores habitus: ergo si aetus illi producuntur a creatura, de facto etiam
habitus poterunt produci de potentia Dei absoluta per aliquam creaturam . Nego consequentiam : Nam etiamsi
illi habitus essent supernaturales c ut nune gratis suppon ob attamen sunt aequisiti per actus supernaturales , qui cum sint vitales, requirunt principium creatum : at vero gratia est habitus Infusus , & per creationem pruducibilis, dc ideo nequit ab alio, quam 1 Deo produci.
194쪽
De Causa sciente Gratiae ἰ I 83
An Gratia creetur, veI eduratur de ρο- tentia animae.
Notandum primd , cum Doctore in
nem esse productionem totius rei in esse , nulla ipsius parte praesupposita ,seu productionem rei ex nihilo in jecti , ἐπ remini: creatio enim sit ex nihilo non sollim termini producendi,quia hoc pariter generationi congruit, sed etiam sit ex nihilo ficti ; ita ut, quemadmodum an generatione fit transitus ii non esse Drmae ad esse ejusdem dependenter k subjecto , se In creatione fit
transitus a non esse formae,& materiae
ad esse earumdem , seu potius ad esse totius compositi, si totum compositum producatur ; vel ad esse materiae, si 1-Ia materia fiat; vel ad esse formae independenter . subjecto, si sola sorma per
Notandum fecundo , Eductionem esse speciem a stionis creationi oppositam ;sicut enim ratio formalis creationem
constituens , est fieri independenter hsubjecto, & ex nihilo : ita ratio formalis constituens educitionem est fieri ex aliquo tanquam ex praejacente subjecto. Unde in eductione tria concipiuntur: Primum est illud a quo fit eductio: Secundam illud cujus fit eductio: Tertium illud ex quo fit eductio. Primum est agens, secundum est forma, tertium est subjectum . Hinc ad eductionem
duae causae concurrunt, scilicet, efficiens , & materialis; seu agens, & su jectum ; illud quidem , ut principium activum, S productivum; hoc vero, ut priucipium passivum , & receptivum :illud producendo , hoe sustentando, Mita innuendo in productionem sormae, ut sine tali influxu forma nec fieri, nec conservari possit naturaliter . Notandum tertio . hie nos agere de
productione connaturali gratiae, seu de modo quo illa produci postulat ex natura sua . Etenim extra controversiam
est , quod Deus de absoluta potentia possit gratiam creare, & eam independenter 1 subjecto producere ; quia lices illa sit accidens . & hac ratione videatur fieri cum aliqua dependentia su jecti, in quo recipitur , tamen posset
Deus eam independenter ab omni subjecto producere , Se conservare; quem admodum conservat accidentia independenter ab omni subjecto . sed di ncultas est,an gratia ex natura sua postulet potius creari ex nihilo, quam educi de subjecto. Circa quam quae stionem triplex est sententia: Prima Thomistarum docentium gratiam es ci de potentia anima:Secunda vero Pa- Iuda ni Ferrariensis, dc Soti, si aliorum asserentium gratiam habitualem non creari absolute , sed concreari ad crea tionem hominis justi: Tertia vero est
subtilis Doctoris in I. dist. II.qu.6. sin& in a.dist.I. nu. 14. maxim vero in cl. dist. I.quaestia dc s. nec- non , de Alans s a. partiquaest.f. de S. Bonaventurae in a.dis .a6. art. I. quaest. a. quae sententia utpote verior, dc tutior , ut evidentilia appareat, st. Coractius Io UNICA.
GRatia sanctificans producitur per
veram, ita muria dictam creati nem. Probatur I. ex Scriptura sacra, quae quoties gratiς productionis meminit , toties eam creari declarat . Sic Psalm. so .cir mundum crea in me Deus. Et Apostolus ad GaIA. Hominem justum appellat, novam creaturam. Et ad Ephes. a. Fideles dicuntur creati inor myeo; dc cap. eos monet induero utim hominem , quiri eundam Deum
creatus est in justitia , o sanctitate πω
ritatis, qui Omnes textus veram non haberent significationem s gratia non crearetur propriἡ : ergo revera creari
dicenda est. Reponunt Thomissae , gratiam dici crcari, non quia lacundum suum esse
195쪽
Datura Ie : Sc physicum producitur ex nihilo , quod requiritur ad rationem perseetae creationis: sed quia infundi. tur a Deo nullis nostris meritis praecedentibus , quod habet quanda in similitudinem cum creatione , potestque creatio moralis appellari.
Confirmant ex eo, quod in Scriptura homo iustus dicatur per gratiam generari , juxta illud Pauli primae ad Corinth.4. In ChriLIo per Evante rium ero vos genui. Et istud primae Petri a. Sicut modὸ geniti infantern omnis autem generatio , dempta humana, fit per formae eductionem , non vero per creationem: subindeque etiam in Scriptura sacra gratia dicitur educi. Contra . Verba Scripturae intelligenda sunt secundiim sensum litteralem , ut pluribi docet S. Aligustinus, quando
nulla exinde apparet repugnantia, nec
aliquid contra pietatem , & veritatem emergit: sed quod praefati Scripturaetextus intelligatitur de vera creatione, nihil rationi nec vcritati , aut pietati repugnans emergit: subindeque de vera creatione intelligenda sunt. Adde guod eorum ratio nulla prorsus sit; siquidem potest homo peccator remoth saltem sese disponere ad gratiam habitualem recipiendam , & illam de congruo mereri, adeoque absolute non fit ex nulla praevia dispositione morali. In per conceduntThom istae gratiae habitualis nullam esse causam moralem dergo mult6 magis admittere debent nullam ipsius esse causam physicam,
materialem , & subjeetivam; siquidemeausalitas physica per modum materi , longe major est , qu lim moralis : ergo
si haec gratiae productioni denegetur, ut Illa puram censeaturDei beneficium, potiori jure denegari debet causalitas subjectiva,ut nempe gratiae productio,& collatio in solam Dei liberalitatem ,
Ad eonfirmationem dico neutrum a Thomistis citatum Scripturae textum ipsis lavere : siquidem S.Paulus I uitur deministerio EvangeIicae praedicationis , qua fideles Corinthios in Christo genuerat, hoc est, per gratiam baptis italem jam in novos homines forismatos Evangelicis veritatibus illustraverat; non enim munus ipsius Aposto-Ii fuerat eis gratiam sanctificantem Iargiri , nisi dumtaxat ministerialiter, unde eorum genitor non poterat ab1olute nominari. Hinc S. Petrus rem planius declarans , non dicit homines baptismate renovatos , esse absolute genitor ,sed stu genitos . Prohatur fecundo ratione. Gratia est omnium creaturarum praestantissima .& nobIlissima: igitur per actionem ominnium perstetissimam exigit produci ;sed creatio omulum actionuin est praestantissima, Si longe nobilior eductione: ergo gratia sanctificans non educitur , sed creatur . Major constat et Tum quia gratia est ordinis supernaturalis ,1ubindeque universam totius naturae
perfectionem trascendit: Tum quia ordinat , & conducit ad finem longEpra stantiorem , nempe ad eum , ut authorem , & largitorem gloriae ; caetera vero ereata Deum dumtaxat spectant , ut authorem naturae : Tum denique
quia est praestantissima Divinitatis participatio, quae longe nobilius homines,uhm dona quaecumque creata illu-rat , utpotὸ cum eos Dei Filios adoptivos , de ipsius heredes constituat. Sequela etiam ma oris patet , nam idcirco anima rationalis producitur pere reationem : quia videlicet praestanti Gsima est inter creaturasordinis naturalis ; igitur pari ratione gratia si iustificans, cum sit omnium rerum creata
rum praestantissima, potius per creati nem , quam per eductionem prodaei postulat.
Proflatur tertio . Illud per creationem incipit, quod desinit per anti Ihi Iationem e sed gratia desinit per anni his Iationem igitur incipit per creationem.
196쪽
De Causa sciente Gratiae . I 8s
Major constat; illud enim quod anni
hilatur, corrumpitur per totum suui aeID ; ita quod nihil ipsius remuneat ,
nec ratione formae,nec ratione materiae
ex qua, dc in qua, hoc est, ratione subjecti ex quo concipi posset formari, ac proinde , quod in nihilum abit, etiam ex nihilo debet procedere ; si enim resolveretur in aliquid, maximε in subjectum ex quo oriretur, de consequenter, cum in sui anni hi latione non re1Olvatur in aliquid , etiam in sui productione non formatur ex aliquo . Minor etiam constat tum authoritate ipsius S. I homae ira a. dis La6. qitaem unica
articulo a. ad s.ubi expresse dicit quod cum gratia corrumpitur, simul etiam in nihilum redit: tum ratione , quia si gratia dum esse desinit, resolveretur in aliquid , maxime in substantiam , aut facultates animae, quibus inhaeret: sed illud videtur improbabile; nam ens superitaturale , quale est gratia , non videtur posse resolvi in ens purε naturale,qualis est facultas animae de substantia a
Dices prim3 . Creatio est entium per se lubit lientium: sed gratia clim sit accidens a subjecto dependens , per se non subsistit: ergo nec producitur per
Dictinguo majorem: Creatio est entium per se subsistentium de inde n- dentium a subjeeto, ex quo producan tur per eduetionem, concedo : independentium 1 subjedio in quo recipiantur, dum producta sunt, nego. Itaque in hominis justificatione , ut advertit octor in a.dimnes. X. quaeR.6. duplex intervenit actio una qua gratia creatur,altera qua unitur subjecto,quae unio forinaliter vocatur justificatio seu
regeneratio hominis,sicut anima rati natis una actioire creatur,altera unitur
materiae ; quae unio est hominis generatio . Unde prima actio est proprie dicta creatio ς nam est aetio a non esse gratiae ad esse ejusdem . fecunda vero Tom. IX.
non est propriὰ die a creatio , sed diei
possiet transmutatio quia per eam mutatur Anima a non este grato, ad esse Deo gratum ἰ vel, ut loquitur Doctor,
duplex eri isi mutatis , una a non esse charitatis vel gratiae , ad ege gratiae , re haec est verὰ mutatio, quae est creatio, renou efr mutatio propriὸ dicta: quia nihil praesupponit,nec naturam,nee sufectu,nejus suinceptivum. Alia est mututio Aowecto non es aro ad esse etiarum , re fiemutatur anima a non esse charo , ad essectarum : ρο ista mutatio non est pluriter creatio ; quia praesupponit fuse privum, T ideo haec mutatio fecundum quid
potest diei generatio , re totum eom situm fecundum quid generatur tale, πnon simpliciter; quia substantia quae enterminus generationis, o praefuit set prae nouitur in infusioue gratiaeaeneratur fecundum esse gratum, di auiden
InstaHir. In illo primo instanti , qu3
formatur gratia, via producitur extra
subjectum , pes in subjecto. Non primum, alioqui naturaliter accidens esset
sine subjeeto, quod est absurdum, climinhaerentia sit ipsi naturalis . Si secundum: ergo gratia non creatur,sed educitur,quia Habjectum concurrit ad ejus productionem in genere causae materialis .
Respondeo , gratiam in instanti temporis in qud, ereari in subjecto; at verti in instanti naturae neque est in subjecto , neque extra subjectum ς quia ut
se consideratur dumtaxat secundum suum esse gratiae simpliciter, non verti secundum rationem inhaerentiae , vel non inhaerentiae: sicut essentia hominis consideratur dumtaxat ut essentia hominis, non vero ut visibilis,nec ut invisibilis . resis'. Ideo coIliguntur sermae substantiaIes praeter animam rationalem nec non, dc accidentales educi de potentia materiae , & non creari; quia in fieri, conservari dependent a siιbje- A a vito:
197쪽
cto: & ideo e liIguntur sic dependere,
quia naturaliter non producuntur, nec conservantur absque subjecto, nisi miraculum interveniat: ergo clim gratia nec producatur , nee conservetur , nisi
in sub)ecto. citra miraculum, rei'. infertur quod dependeat a subjecto in eme, de conservari, & consequenter quhd non creetur, sed educatur,de Potentia subjecti. Iro antecedens: Nam Ideo praeeishcidi igitur formas ii Ias pendere S subjecto , non quia in eo producuntur ; sed vel quia sunt illius persee iones connaturales , subindeque ordinatae ad ejus
Aomplementum naturale; vel quia sunt productae a causa effectiva secunda .aRente dependenter a concursit, & it
Iluvii 1 ibjecti: quia cum causa secunda creare non possit, nece Irario requirit subjeebim eum quo , & in quo agat; subindeque formae illae tum stibstantiales, iii in accidentales necessario eduincuntur de potentia subjeeti,quia subjectum ad earum productionem concurrit,de insuit. Secus autem cit de gratia, quae clim produeatur immediate a Deo, necessario non requirit in fluxum subje-eti: non producitur tamen, nec conservatur extra subjectum , quia cum non habeat operationes particulares , qua Sposset extra subjectu in exercere, inutiliter, de frustra extra subjeetum produceretur, & conservaretur .
Dices a. Anima dicit inclinationem naturalem ad gratiam : sed non alia sarione, quam quia gratia ex ipsa educitur: Ergo , &c. Nego minorem; siqui- dein corpus habet etiam inclinati nem ad animam rationalem ἔ nee tamen illa ex ipso educitur , sed creatur. Sicer 3. sed creatur non potest corrumpi per ullam causam secundam: nam anima rationa IIs quae creatur , est maturaliter incorruptibilis : sed gratia corrumpitur per a stionem peccam In sani causae secundae: Ergo non creatur, sed educitur. Respondeo I. ne eando majorem: Navi forma accidentalis, quae crearetur, posset corrumpi physich a causa secunda , si illa produceret formam incompatibi lem cum forma creata, & exigenteir Connaturaliter remotionem ejus a subjecto ; cum enim forma quaecumquestibstantialis , aut accidentali S , non possit naturaliter conservari extra subjectum, eo ipso qu6 causa secunda induceret in subjeetum formam incompossibilem cum Brma creata , necessariri haec destrui deberet. Respondeo a. distinguendo minorem. Aliqua causa secunda destruit gratiam physici uper veram actionem illius corruptivam , nego; moraliter, & ratione ordinationis Dei,qui statuit gratiam non conservare in anima peccato mortali inqui
Dices den ue: Creatio est prodii et Iototius entis : sed in justificatione hominis non producitur totum ens , climpraesupponatur subjectum, scilicet ho-mΟ : ergo gratia non creatur .
Respondeo distinguendo minorem . In justi fleatione hominis , qtiae fit per unionem gratiae cum subjecto, non producitur totum ens ς quia Nempe praesupim nitur subjec tum cui gratia ii- Nitur, concedo: non producitur totum esse gratiae per illam priorem aetionem , qua gratia concipitur produci in instanti antecedente ad ejus unionem, nego: nam , ut supri, diximus ex Doctore, in justificatione hominis quae concurrunt actiones realiter distinetae ;Una quae terminatur ad ipsum esse grati e quod producitur : altera quae terminatur ad unionem ipsus cum subjecto, nempe anima vel voluntate: prio eest omnino indes, endens a subJe sto, &sic est proprie die a creatio: posterior verti necessarium subjectum connotat,
sicut, & gratiam, quae cum ipso subjecto censetur uniri.
198쪽
An gratia immediatὸ ofectetur in
jubsantia , an vero in saeuia talibus animae
Notandum primo , animam tripli
ei potissimum pollere lacu Itate, nempe intellecstiva , volitiva, de memorativa, cluae ut docet Doetor in a. d. x s. ab ea distinguuntur, non realiter,
ut contendunt Thom istae; sed formaliter , ut docent sancti Patres , maximEsaitictus Augustinus lib. r. de Trinitate
cap. II. Haec tria, inquit, memoria , intel gentia , voluntas , quoniam uoχαι sunt tres vitae,sed una vita, nec tres Men.
tes , sed una mens ; consequenter utis urnee tres sufflantiae , sed una iubfirantia. Cui concinit S. Bernardus serm. I I. in Cantica , ubi ait: Suaedam in anima intueor, memoriam , intes xentiana, i voluntatem , ita haec tria rasam animam esse . Sed hanc veritatem Iuculentius declarat S. Isidorus lib. II. Et hi molo-Εiarum cap. I. de ex eo , Hugo Vieto-xinus lib. de spiritu, de anima, ubi ait:
quinIa fecundum sua vera variis nominisus nuncupatur: dicitur namque ΑNI-
sta seris non differunt in subsantia ,
quemadmodum in nominisus, quo viam vimnia uua essentia, proprietates quidem dioer . Hinc oritur dissicultas an gratia immediatius animae facultati, quam Ipsius substantiae insit. Notandum feeundd , in gratia Nonnullos duo distinguere , nempe entita-eem,de uetivitatem seu virtutem: quaelibet enim gratia , inquiunt, etiam habitualis non solum ad animae decus, ει ornatum , sed etiam ad operationem , dc actum ordinatur; nec Ornare ac illustrare censetur , animam , nisi quatenus eam 1 naturali statu ad supernaturalem promovet, ita ut quae
propriis viribus dumtaxat pollens so- Ium edere potest ad us pure naturaleg, gratiae beneficio de virtute altius sublimata , dc foecundata majori, ac nobiliori activitate, possit etiam actus superioris ordinis elicere, quibus finem Iu pernaturalem possit assequi; haec autem duo, nempe gratiae entitas, de activitaa solo nomine discrepant, quippe tota grat a secundum se activa est , dc actvegetandam , ac sublimandam animae
Notanduvi textu , gratiam habItua-.lem, de qua maxime hic movetur quaestio , non tam animae conferre facilitatem ad actus suos promptius, Sc expeditius exercendos; quam virtutem , Scactivitatem , sine qua tales actus animma Promere non posset. Nam , ut saepitis jam diximus, hoc discrimen interis cedit inter habitus supernaturales , dc natura ses , quod hi facilitatem dumtaxat conserant facu Italibus ad actus suos exercendos per quandam assuetudinem, qua renoventur obstacula, qua priores actiones remorabantur ; illi vero etiam facultatem quandam conferant animam sublimando , dc ad nobiliorem statum promovendo , in quo edere possit actus vires suas naturales omnimode excedentes Quibus praelibatis sit.
ita ea mediante in animae ossiantia jusjectatur. Ita Doctor in a.dish. 46.
quaest. unica, nec- non 8c sanctus B ria ventura eadem dis . art. I.q. s.contra
Thom istas. Probatur strivi3 , authoritate sancti Augustini sermone 1 a. de verbis Ap stoli cap.r a. ubi ait quod, Gratias ha--er ad IMerum arsurium, fleuissor ad equum : sed liberum arbitrium immediath voluntati inest: ergo δc gratia . Probatur eundo : Dispositio ad aliquam formam sibjectatur in subjecto
ipsius formae: sed gratia est dispositio ad gloriam: ergo eidem subjecto inest, δε a a cui Di sitiroo by Coos le
199쪽
eui inesse debet gloria, & Relicitas; sed
heatitudo, de scelicitas immediate inest voluntati, non vero ipsi substantiae an Lmae : ergo idem dicendum de gratia :Probat majorem subsumpti Doctor num. . Beatitudo satiat beatum , sed impossibile est concipere quomodo satiaretur, nisi objecto beatifico conjungeretur per actum vitalem: non posset autem ita conjungi, nisi talem ae umexercendo , subindeque objecto beatifico anima non conjungitur per suam substantiam , sed per operationes sua rum facultatum; maximὶ vero per operationes voluntatis .
Deinde, Si anima immediath per
suam substantiam conjungeretur Obje-eto beatifico, sequeretur quod si per possibile, vel impossibile circunscriberentur potentiae animae ab ipsa anima ,
quod posset beatificari,& sic foret beata , absque ullo ae tu secundo, quis attingeretur objectum : sed hoc est absurdum : igitur, &c. Devique . Si beatitudo. Immedia thesset in essentia animae, non vero actus
secundus, illa nihil aliud censeri posset, quam gratia habitualis : sed hoc dici nequit, alioquin justi in via essent heati , quia gratia , & charitas habitualis viae & patriae sunt ejusdem speciei, juxta illud saneti Pauli; Charitas nunquam excidit: hoc autem consequens prorsus es absurdum . Probat terti3 Doctor. Gratia perficit animam, quatenus est operativa aetiis meritorii: ergo debet inesse animae, tua tenus sic eth operativa : sed anima non est operativa actus meritorii, nisi quatenus habet voluntatem ; quippe assius meritornis necessario debet bire liber :initur , &c. Confirmat. Sapientia non debet poni in anima, quatenus essentia est, sed illi a tenus habet intellectum , quia est determinativa ad actus intellectiis : ergo pari ratione Rratia , quae ordinatur ad eliciendos actus meritorios , debet inesse animae, quatenus habet voluntatem ; seu Ipsi voluntati immediath inhaerere. Proflat denique Doctor . Gratia , de
charitas non distinguuntur realiter ἔimo nec formaliter adaequatὶ , ut pro
batum est suprii: ergo idem subjectum immediatum habere debent sed fatentur omnes charitatem immediate inesse voluntati: ergo idem de gratia debent concedere. Confirmat authoritate
S. Anselmi lib. de coticeptu virginali cap. ubi ait: Omnis justitia , & inju-tia est formaliter in voluntate: ted gratia est justitia; per eam enim formaliter efficimur justi: igitur immediate in
voluntate debet residere . Confirmat a. Gratia,& peccatum sunt formaliter o
posita ; si non ex natura rei, & ph ce , saltem moraliter , & ex ordinati ne divina. ergo spectant ad idem subjectum; opposita enim sunt circa idem rsed peccatum est in voluntate immediath : ergo , & gratia. Objicies primo: Essentia est magIs
indeterminata , quam potentia e ergo magis indiget determinativo , de consequenter gratia , quae est determin liva , potius subjectari debet in essentia animae , quam in ejus potentia . Disti ruit antecedens Doctor num. Essentia magis est in determinata in ratione operativi proxime , negat: quia
se essentia non est Operativa: in ratione operativi remote , concedit antecedens , & negat consequentiam; Rratia enim est determinativa illius, quod est proxime operativum , in. alis est potentia, non vero ipsa antinae essentia .
objicies euura: Gratia semper est Inaehu sio , subindeque debet ei inesse quod semper est in actu : sed potentia non semper est in actu ergo ipsi immediate gratia non debet inesse . Major patet: aetias enim gratiae est gratum eia ficere: sed gravia habitualis,quandiu est in anima, eam semper actu reddit Deo stratam : igitur illa semper est in actu . Minor etiam constat: potentia en in
200쪽
non semper et Icit a flum, nec est In actu , sed ordinatur ad actum : igitur quod ipsi inest , non potest esse semper
in aetii ; non enim posset esse in actu , nisi potentia pariter esset in actu . Dictintuit mojorem Doetor. Gratia semper est in actu stio , quem effective producit, nenat: in actu formali, concedit . Et similiter distinct1 ejus probatione , negat consequentiam ς actus enim gratiae,qui est gratis care, non est actus quem et istive gratia producit , sed aetus formalis proveniens ex unione ipsus cum anima. OHietes terti) : Forma quae determi-I: at ad anendum , magis debet poni in principali agente, quam in instrumento : sed essentia est principale agens :potentia vero ejus instrumentum: ergo gratia magis inesse debet essentiar, quam potentiae. DiHirruit majorem Doctor : Debet magis esse in essentia , quam in instrumento separato , extrinseco , & realiter separato, concedit: quλm in instrumento conjuncto , intrinseco . & uin ab essentia formaliter distincto , Degat: alias habitus fidei, potius inesi se deberet essentiae animae, qtiam Ipsus iii te licet ut, nec ullus habitus virtutu in in V Iuntate aut appetitu , sed in ipsa animae essentia esset reponendus, quod certε nullus admiserit. Oficies quarto : Habitus qui imm diate recipiuntur in potentiis , soIlim ordinantur ad actus hujusmodi potentiarum: atqui gratia ordinatur non Ilim ad actus voluntatis : sed etiam adactus omnium potentiarum : ergo non recipitur immediate In aliqua poten
Dinintuo majorem: ordinantur tant lim ad actus eiusmodi potentiarum eliciendos , Ac producendos, conCedo; imperandos,& ordinandos, neno: cha ritas enim , & gratia solum ordinantur ad eliciendos actus , qui a voIuntate
proficisci solent, non vero ab aliis sa-
cultatibus : squidem non concurrunt effecti υε , & formaliter ad actum fidei, spei, dce. sed tantum imperati vh, movendo nempe voluntatem,ut tanquam domina eaetcris facultatibus imperet , quatenus suos actus producarit.
EX his collige nratIam sanctificantem sic definiri posse : Gratia hah tualis, functisseant, en qualitas ope
naturalis animae divinitus infusa, per quam e imur divinae eonfortes naturae; Ο movemur a Deo ad volendum V ageπ- dum id quod i d vitam aeternam conducit.
inam utique definitionem e egi h Illustrat insignis ille Iocus sancti Chrysostomi homil Ia de baptismo, quem roseri sanctus Augustinus lib. I. contra Julianum cap.6. ubi ait: Sudd per gratiam istam homines fiunt non tantum Iiferi , sed i justi: nou notam justi Hes Yfuncti; non istam sancti, d, i filii: non Iism Hii , Ied ἐν haeredes, non δε-
Ium haeredes ,sed , re fratres : non tantum fratres,sed ἐπ saeredes: non fui meo haeredes , sed re membra: non tantum membra ,sed, o rem um; non tantum templum , sed, ita organa Spiriturue si .
De dioisione, o multiplici Ferie
Divi Nuri Spiritum gratiarum lamgitorem eleganti similitudine soliti comparat Ecclesia, dum ab ea dicitur fons vivus , qui nempe foecundissimos gratiae latices in universos homines lian. lateque derivat, & exundat; sed paradisi fontis instar In quatuor Veis Iuli fluvios uberrima effluit, videlicet in quatuor capitales divinae gratiae enfluxus: quorum primus est in tratis datam , ita gratum facientem: Secundus ingratiam sanitatis, & Medietuae: Ter