장음표시 사용
181쪽
formantates: utpote cum, ut diximus, gnificat esse gratum,& aeceptum Deo, esse stus , qui tribuuntur uni, etiai , acceptatione supernaturali in Filium tribuuntur alteri, subindeque non vi- adoptivum, & ut sic non significat alidentur esse sormalitates distinctae . quod principium supernaturale dili-ODes: Charitas est perfectio simpli- gendi Deum connaturaliter, quod taciter simplex , quae idcireo Deo conve- men charitas sumpta praeciso conclytumit: Deus enim charitas est: quod uti- charitatis significat; ergo gratia san-que gratiae non competit ; siquidentiu etificans, & charitas distinguuntue Deum dedecet, nec ipsi tribuitur,su, plusquam Io nomine.
findeque non est persectio simpliciter implex; ac proinde gratia a charitate QuaEsTIO TERTIA. meeessario distinguitur, si non realiter, saltem formaliter . , ἐν qualiter gratia habituatis ave Regyondet Doestor ibidem num. cha- ri post, o minui: corrumpi, ita
Titatem po se considerari vel transcen- deperia. dentaliter , vel eategorice, hoc est 'tu tenus , veI significat, & complectitur Totandum prim), eirca primam hi charitatem tam creatam,quam increa- jusce propositae quaestionis partam , veI quatenus dumtaxat solam, tem , tres capitales suine erroneas hae charItatem creatam designat : Priori reticorum sententias . Primur error
modo satetur gratiam sanetificantem , fuit Joviniani, qui docuit olim homi-& eharitatem distingui mrmaliter , si- nes in cepta Dei gratia crescere Ποα cut sapientia , ut sic distinguitur 1 Ω- posse, ut testatur S.Hieronymus, lib. a.
pientia creata , & sicut animal ut sic, adversus eundem haereticum . Secuu distinguitur formaliter ab hoc rationa- dus tribuitur Hemnitio , qui licet doli : charItas autem creata , dc gratia , cuerit justitiam,& sanctitatem aliquod non Ita distinguuntifr,ut charitas crea- accipere posse Incrementum, negavidia dicat aliquam λrmalitatem absolu- tamen id provenire ex bonis operibus ;tam , quam non dicit gratia sanctifi- sed dumtaxat ex fide promissionum dicans, aut vice versa; idcirco dum Do- vinarum , subindeque potius ex benector nu. . sit pra laudato dicit, gratiam placito Dei, qukm ex merito operantis. a charitate esse distinctam formaliter , Tertius denique error fuit Beguard Joqiritur latum de charitate transcen- rum, de Bequinarum, qui existimabant dentaliter accepta, quam utique ibia homines ad talem sanctitatis ,& justidem concedit mrmaliter a gratia di- tiae gradum posse in hac vita pertinge stingui,non vero comparat charitatem re , ut ad ulteriorem perseetionem pro creatam eum gratia sanetificante, qua- gredi non liceret, Adversus, quem tri propter ibidem ait , quod omnis gratia plicem errorem in prima conclusione ' est charitas, licet non ε converso . pugnandum erit. Qui,d autem non solo nomine, ut Nota iam cuni Θ, apud Catholicos vult Durandus, charitas creata, de extra controversam este , quod gratia gratia sanetificans distinguantur, ap- habitualis, Se sanctificans possit deperparet eu eo , quod illa, quae solo nomi- di per mortale peccatum , dicente DO- me differunt, habent dumtaxat diverin mino per EZechielem cap. I 8. Si autem sas appellationes , non vero diversa , asertus juRus a tuitia sua, fece- munia , ut culter , Ec gladius : at cha- rit iniquitatem uudum omnes usomi-ritas, 3c gratia con notant diversa mu- nationes, quas operari solet impius ,
nia, de res distinctas. Nam gratia si- numquid sipet i omnes juctitiin Vul,
182쪽
De Augmento Gratiae sanctificantis . III
Nar fererat,non recor sunturi in praevaricatione, qua praevaricatur est in peccato suo, quod ρeeeavit, in i D m rietur ; sed dissicultas est, utrum gratia sanctificans, quam eandem realiter cum charitate Me probatum est supra, per singulos actus peccaminosos destrui possit, & cor ripi, an vero dumtaxat per actum odii, & aversionis Dei charitati directὸ oppositum; sicut fides,spcs,ac caeterae virtutes non deperduntur , nisi per actus contrarios , & oppossos. Notandum tertio, hic dIficultatem, Non moveri , an gratia habitualis augeri possit , & minui per extraordianariam Dei virtutem , & dispositi nem, penes intensionem graduum,qui in illa sunt: idque pro libito, & absque ullo respectu ad opera meritoria , vel demeritoria: sed quaeritur, an de facto, S ex communi lege, gratia sanctificans augeri possit per quoslibet actus
meritorios, non solum charitatis, sed etiam aliarum virtutum , tam supernaturalium, quam moralium ς Idque non solium per intensiores, sed etiam per Temissiores earum virtutum actus: an etiam minuatur per quodlibet veniale Peccatum. Igitur tria maxime veniunt hic resolvenda: Primum , an gratia habitualis augeri possit, quamdiu hoe in mortali statu vivimus per quaelibethona opera . Secundum , an revera per quodlibet peccatum mortale habitua lis gratia destruatur. Tertium denique, an per singula venialia gratia habitualis minuatur. Co CL Us Io PRIΜΑ.
GRatia habituatir ex natura sua augeri potes : er de facto in Hom
nrour auctur per Mola eorum bona opera , quamdiu in hoc natu mortati vi- .unt ; Datit nutius adeo sanctus, θρerfectus fit, qui in sanctitate ulteriores gradur facere non possit, etiam per acturrem ri, ot minus intensor. Haec concluso quatuor eontinet partes , adversus totidem errores In prImo notabili
Probatur prim3; quidem ex Scriptura saera pluribi adhortante ad progressum ex justitia , & sanctitate: Sic Eccles a8.Nὸ verearis inque ad mortem ju-frifieari , id est , in justitia progressus facere . Proverb.4. Pustorum semita uasi lux splendenr, procedit, o crescit que ad perfectum diem . Ad Phili p. r. mel oro ut charitas vestra magis, ae maris abundet. Et Apocalyp.aa. Oui juctus est justi etur adhuc, o sanctus sancti etur adhue. Et a. Corinth. 4. Lirat eis, qui foris en nser homo corrumpatur , tamen is , qui justui es r novatur de die in diem. Eadem veritas definita fuit In Conisellio Viennensi in Clementina ad n frum de haeretieis ; de Tridentino sensione 6.cap. Io. ubi ait: Sic erae usi eati , re amisi Dei, ae domesiei uecti
euntes de virtute in virtutem renovan
tur,ut Apostolus, inquit, de die in diem; δοe est mortificando membra earnis suae. N e Mendo ea arma justitiae in fanct fleationem per observationem mandauis
per Chrisigratiam accepta , coverante fide bonis operisus erescunt, atque ma- mr juctificantur .... quod juctitiae incrementum petit sancta Ecclesia cum orat, Da nobis fidei, spei , b uaritatis πιι mentum. Hinc can.a . ita statuit et Si quis dixerit justitiam acceptam non conservari , atque etiam augeri coram Deo ster Bona vera , sed opera i a fructus solummodo , Osigna esse juctificationis adeptae , non autem 'sius augendac causa , anathema fit Huic veritati adstipulantur omnes sancti Patres , maxime Hieron mus in cap. . ad Ephes explicando haec verba, Unicuique donata ecteratis,oc. Atio Ninus Epist. s . ad Dardanum , Basilaus in stholiis ad illa verbaPsalmi 8 .uunt de virtute in virtutem . Bernardua ,ser.f. in Psal. habitat, i . Suad Y a tur
183쪽
tur etiam ratione. Gratia est qualitas supernaturalis, & participatio quaedamnaturae divinae : Ergo non repugnat eam augeri. Probatur consequentia: Illa repugnantia si quae esset, peteretur vel
ex eo quod sit qualitas, vel quia est supernaturalis , vel denique quia est participatio divinae naturae. Non pri uum, Proprium enim est qualitati posse intendi: i In etiam secavdis in , nam inde
sequeretur actus charitatis aut alterius
virtutis insulae , clim sint supernaturales, non posse augeri, quod absurdum esse constat; quippe modo rem iiiiiis , modo intensius, Deum ex motivo supernaturali diligimus: Non denique t mιIum , cnm enim illa participatio divi-riae naturae sit in adaequata , de imperseeta, non repugnat eam fieri magis vel minus perseeta in quoad gradus inten-
Nempe quod gratia sanctificans augeri pollit, non soliιm, per actum dile 'ionis Dei , sed etiam per opera bona auxilio gratiae procedentia . Hanc enim veritatem pluribi docet Apostolus, m xime vero ad Rom. s. Stetit exhibuistis γusmfra perira fervire immunditiae , biniquitati ad iniquitatem ita nunc exhi-kete membra perira feroire juctitiae infandi rationem. Quibus verbis fideles
Romanos hortatur, ut quemadmodum
ante susceptam baptismi gratiam servierant Iniquitati per mala ipsorit in opera, ita post acceptum baptisma serviant ιustitiae in sanctificationem , ut
Per bona opera evadant sanctiores . Sed apertius hanc veritatem de mori
strat ad Coll. r. dicens: Di amfuletis dignὸ Deo par omnia pIacentes in omni opere bono fructificantes , re erescentes inscientia Dei, ut in omni virtute con fortati . Confirmatur ex aliis Scripturae locis, quibus honis justorum operibus promittitur augmentum gloriae , quae est justitia consummata , & consequenter augmentum gratiae sive justitiae inelio tae . Sic I., Abundate in omni opere bono, scienter pudd Iasor vester non es inanis in Domino ; quia videlicet potus etiam a litae frigidae datus in nomine Christi, aut ejus discipuli accipiet mercedem aeternae gloriae , ut significatur Matth. io. Similiter a. ad Cor. a. δε mentaneum isse , o leve trihulationis
noti, ae , supra modum , in oblimitate
aeternum gloriae δε ndus Meratur in no-,is. His adde dod rinam, & definiti nem suprii laudatam Concilii Tridentini, quibus aperth siqnificat, non sollini per actus charitatis, sed etiam per bona quaelibet opera gratiam in nobis augeri .
quod iusti per totam vitam in justitia
accepta proficere valeant; itaut nunquam eo perveniant, quo ulterilis proingredi non possint quandiu sunt in via,& mortalem vitam agunt, ita namque aperte docet Scriptura sacra,Eccles. I 8. Ne verearis inque ad mortem justificari, quia merces Dei manet in aeternum eo uasi diceret, Nori desistas quandia vivis in justitia per novos Rradus proficere , quia quo sanctior eris, ampliorem , & abundantiorem gloriam excipies. Sic pariter lysaim. 8 . uunt de
virtute in virtutem , videsitur Deur Deorum in Sion id est , in virtute crescent, donec ad heatam visionem perveniant : & ad Galat. 6. Novum auteni facienter non deficiamus , tempore enim suo metemur non deficientes . Qtii luis verbis Apost. significat totum tempus hujus vitae datum esse ad hene operandum & serendum , quod metamus in altera, semen scilicet vitae aeternae . Eandem veritatem sua aut laoritate tuentur SS. Patres, praesertim S. Hieronymus super Psalm.83. exponens illa
verba A ensiones in corde suo di inuit, ubi ait, micumque functus quotidie iupriora extenditur. N praeteritorum O,I si itur. S. Augustinus serm. I s. de
184쪽
De Augmento Gratiae sanctificantis I 3
verbis Apostoli : Semper adri ,semperambula , η er prosice, noli in via remauere. S. Leo serm. a. de Ouadram Haec ect, inclitit, sterfectorum vera Iuctitia, ut numquam praesumaut δε α ρfr- fcct s , ne ab itineris nondum siniti intenti ne cessanter , incidant in deficiendi periculum , ubi pro tendi deposuerint sapρ titum . S. Prosper in collectione
1ententiarum S. Aughist iiii, sententia r a. In hac vita , quae tota tentatis est,
in soblimissimis functis non avrebrudi-ur illa perfectio , cui non supersit incensio. Hinc lib. Epigram m. in a6. eleganter cecinit.
Semper enim Manctis superest quo ere- fere posui, Et perfectorum gloria ρν incipium
es. irtutem sirtur pariat, de tamine
Prodeat, atque omnis palma gra dum faciat . Favet etiam ratio: nam quamdiu homo viator est, mereri potest,unde Christus Dominus hortabatur suos discipulos , Amflulate dum lucem Bafletis ut non vortenefrae co rehendant. Joan. I a. Ergo semper assequi potest novum gradum
gratiae qui sit novi gloriae gradus semen. Deinde, Quandiu viator non est in termino potest ad eum continuis gressibus tendere: at quanditi homines sunt in mundo, non habent perma nentem civitatem, ait S. Paulus, sed futuram inquirunt; subindeque assiduo bonorum operum incremento possunt in patriam suam properare . Denique , lices ea pacitas obedientialis hominis ad gratiam finita sit, tamen secundum ordinationem divine providentiae nunquam omnimode impletur per media ,& auxilia a Deo subministrata, nec ullus unquam attinget eum gratiς gradum quem Christus Dominus habuit;
adeoque conveniens est, ut quandiu viator est, cum ejus capacitas omni
mode non possit expleri, saltem tali
modo promoveatur , ac juvetur divinitus per auxilia gratiae, ut magis sem Pedae magis proficiat donee viae suae
terminum assequatur. Piton ΑTUR DENIQIs quΑEYΑ ΡΑRs .
Nempe quM habitualis gratia augeri possit etiam per actus remissos , & minus intensos : Tum ouia sacra Scriptura , & Concit iam Tridentinum aper thdocent nostram sanctitatem augeri i)er
quaecumque bona opera : sed actus remiis sunt bona opera : ergo per eos a
ctus gratia sanctificans augetur . Tum quia,inquit Doctor in . s. a. uo. r. si gratia sanctificans per actus remissos non augeretur, cum illae sit semen gloriae,sequeretur quod adultus qui plures actus remissos exercuit post bapti Gmum , non soret beatior nec ampliori beatitudine donaretur,quam Parvulus,
qui statim post baptismum moritur : at consequens pugnat in ipsam Dei rein
munerantem justitiam , quae etiam minimum opus bonum , Put1 calicen a
aquae frigidae,ex misericordia donatum non sinit esse absque mercede . Confirmatur, ex eo quod Deus nulla Opera mala quantumvis remissa , sin ieesse impunita : nam venialia quaeque plectentur in Purgatorio nisi hac in vita exsolvantur : Ergo pari ratione
non debet ulla bona opera quantum vis minuta irremunc rata deserere ;Deus enim non proelivior est ad vindictam mali quam ad praemiationem boni. Denique,Concilium Trident in uinyem s. cap. 16. postquam statuit conditiones ad merendum desideratas, scilicet quod sit opus honestum voluntarium a gratia procedens, est,NihiI 'Mjusseatis amplius deesse, ut verὸ pro
meruisse censeantur; ergo non requiritur actus intensior, cum assignatae istae conditiones etiam in remissum caedere possint . Objicies contra primam partem. Tota nostra gratia, ac Iustitia dimanat λChristo totius gratiae fonte , de cujus
185쪽
plenitudine omnes aeripimur: sed Christus gratias distribuit singulis prout
vult, de non secundum cujusque meritum, ut docet sane iis Paulus r. ad Cor. ra. Ergo si aliquod sit gratiae augmentum , non fit per bona opera. Distinaeuo minorem . Dividie flvulis prout vult primam gratiam,de aliquando Illius augmentum , concedo: dividit semper gratiae augmentum prout vult, hoc est ex mera liberalitate, nec attendendo ad bona opera illud augmentum promerentia, nego . Contrarium namque supra probatum est ex Scriptura : illa enim frustra , & IlIu
rih nos hortaretur ad novum accersendum gradum justitiae per bona opera, si ille gradus ex sola Christi Domini
liberalitate penderet. Adde cruod Ap notus, cujus authoritate nititur objectio, ibi duntaxat sermone in faciat de directione gratiarum gratis datarum. Instabit . Ouaecumaue gratia datur gratis, Se ex pura liberalitate; nam si ex meritis, jam non est gratia, inquit
Apostolus: Ergo clim gratiae augmentum veram habeat rationem gratiae , gratis concedi debet, de non ex merito, de intuitu bonorum Operum. Difringuo anteeedens. Gratia omnis gratis datur, vel ratione sui, vel ratione sui principii, concedo: semper ratione Hai, nego . Duplex igitur distinguenda est gratuita collatio gratiae ; ina quidem simplex , quae fit nullo ha bito respectu ad opus meritorium; alia vero secundiim quid, videlicet ratione
principii, quod gratis datur; sic gloria
aeterna licόt sit corona vincentium , merces Iaborantium, de hqreditas filiorum, tamen dicitur gratia,quia nempe datur propter operR meritoria , quae fuerunt elicita per gratiam sanctificantem gratis concessam. Pari ratione augmentum gratiae dicitur gratia, quia conceditur solum ratione operis meritorii , quod per gratiam actualem , SchabituaIem simpliciter gratis conces iam fuit elicitum. IVDies adseror seundam partem. Habitus non possunt augeri nisi peractus similes iis quos eliciunt; ergo
gratia sanctificans, clim eadem si realiter cum charitate , non potest augeri peractus aliarum virtutum, sed duntaxat per actum amoris Dei λDistinaeuo majorem . Habitus acquIsti, de comparati per actus augeri nequeunt , nisi per actus similes iis, quos eliciunt, de per quos produm fuerunt, concedo : habitus infusi , de per solam Dei liberalitatem concessi , qualis est gratia sanctificans, non possunt augeri nisi per actus holnogeneos , seu similes eis quos eliciunt, nego : Clim enim actus meritorii non physich , sed duntaxat moraliter concurrant ad augmentum habitus , nempe movendo Deum per modum meriti ad conserendum illud augmentum , cumque De Us moveatur ad compensandum servi fidelis obsequium , propter quamlibet ejus observantiam, obedientiam; inde fit quod augmentum gratiae sanctificantis fieri possit per quodlibet bonum
opus. Adde suod charitas sit virtus generalis,quae suci veluti sinu caeteras virtutes complectitur; plenitudo namque
Ieris ect dilactio, inquit Apostolus; hinc est quod facile per quos ibet iatus caeterarum virtutum moraliter augeri possit. Objieter eontra tertiam partem , sanetum Augustinum in Enchirid io c. I 2I. dicentem , me veniri ad tautam magnitudinem Garitatir, qua major esse snon ρυsit: ergo censet sanctus Augustinus charitatem hac in mortali vita habere posse accressionis metam,de ter
ἐν eo eq. ibi enim non agit de charitate secundit in Intensionem habitiis , sed secundum exhibitionem operis ex genere suo maximi, cujusmodi est omnia propter Deum contemnere , de mortem pro illo si ibi re ς juxta illud DRn. 29. Majorem chornotem nemo ho-
186쪽
De Augmento Gratia sanctificantis. 77s
bet; ut animam suam ροηat, i c. Quem utique praestantissim uin effectum revera potest homo fidelis hac in mortali
vita exercere, uti fecerunt Martyres ,& plurimi Reges, & divites; nec non,& innumeri Religiosi,qui venditis omnibus quae possidebant, & Iarga eleemosynarum Iargitione pauperibus er Ratis , pauperem Christum secuti
Objicies tandem eontra ultimam flamtem, illud Apocal. . ubi Episcopus Sarindis reprehenditur quia non erant pIe-na ejus opera coram Deo; opera autem non plena alia non sunt quam operarem Isia: Ergo tant lim abest ut illa promereri possint augmentum gratiae, quin imo Dei Iram,& indignationem provocant . Deinde secundum sanctum Gregorium lib. Moral. cap. 16. in via
Domini non progredi, regredi est: sed
per opera remissa non progredimur :erm retro edimur. ue, qui neglige ter utitur donis acceptis, non me. Tetur accipere augmentum doni: sed qui remissε operatur, neglIgenter uti
tur donis ; igitur Illius doni augmentum non meretur; ergo Opera remissa nullatenus conserunt ad augmentum gratiae.
Neaeo consequentiam : ἐπ ad primura
sim. nego minoren ; nam per opera non
plena non inteIliquntur opera remis a, sed illa quae sunt facta propter inanem gloriam , & vacua sunt omnino retributionis , de mercedis . Ad eundum nego par;ter minorem; sicut enim Ille qui exercuIt actum charitatis , quae est omnium virtutum pra stantissima; non dicitur reqredi, quando postea exercet actum alterius virtutis miniis perfectar: ita nec retrogredi dicendus est , qui postqi iam exercuit iniim perfectum, & intensum alicujus virtutis , postniodum ejusdem , vel alterius virtutis actum minus perfectumesicit: semper enim ambulare dicitur is qui motum facit versus terminum , li-- et nunc celerilis , nunc tarditas gradiatur.
Ad tertium distinguo majorem : Ouinegligenter , id est , peccaminose utitur , seu potius abutitur bonis , non omeretur eorum augmentum, concedo:
ui negligenter, id est, remisia talibus
otiis utitur, nego : cum enim nullumst praeceptum , quo jubeatur ut actus fiat modis Intenso, & perfecto , hine non est dicendus quis peccare, dum romisia agit.
Peter quand nam 1 Deo eoncedatur tale augmentum gratiae propter opera remissa p sondeo.'noe In solvendo dubio variare Authores; sunt enim qui censeant illud augmentum statim concedi, ac opus meritorium elicitum fuit. Ita GabrieI. in primum distinct. 17. quaest. art. . V queet du*.aao. Nonnulli existimant eum sancto Thoma I. a. q. I I art. 8.tale augmentum non dari statim, sed duntaxat quado homo elicit actum intensiorem : Caeteri vero cum subtili Doctore in 4. d. a I. q. T. docent augmentum Illud conserri maxime In Instanti mortis; clim enim actus remissus
per se , & physich non augeat habitum infusum , sed solum dispositivε, & moraliter ς conveniens videtur ut Deus , qui suavem modum augendi servat , non statim augeat, quia non est dispositio suis ciens , sed duntaxat in ultimo vitae instanti, ne videlicet actus remissos relinquat sine praemio; de insuper anima in Illo articulo propter perseverantiam in gratia , dis sita est ut illi
Dices. Justificati per horia opera, ex Coiicilio Tridentino,eunt de virtute in virtutem , & de die in diem in ipsa jα- stitia bonis operibus crescunt, atque magis justificantur: ergo suae justitiae augmentum si scipere debent, non s Itim in fine vitae, sed etiam statim ac opera bona , licet remissa, exercue
187쪽
Respondeo hoc equidem verum esse de operibus intensis, non vero de remissis ; nam magis congruit, Ut Deus suavem modum operandi servet , tribuendo videlicet augmentum gratiae, juxta dispositionem , quae cum non videatur artior quam in articulo mortis, Idcirco congruentiori ordine tunc duntaxat ilIorum adiuum remissorum augmentum gratiae confert.
Infahis. Non videtur major dIspositio in fine vitae ; quam statim ac actus illi fuerunt eliciti ; ergo non apparet ratio cur augmentum illud in finem vitae differatur. Nego antecedent: Nam ordinarie fit, ut in fine vitae charitas sit intensior :deinde propter perseverantiam In gratia usque ad ultimum vitae terminum videtur major dispositio ad illud augmentum gratiae suscipiendum, quam
uerat antea. Denique cum merita re missa sine praemio remanere non debeant , oportet ut illud augmentum,
debitum persolvatur in eo statu,in quo non requiritur dispositio , sicut invia qui est status disponendi se, & merendi .
GRatia habitualis per quodlis tmortale pereatum derimi poteΗ , ἐν non dumtaxat per actum odis N avem Mnis Dei. Probatur haec assertio Illis omnibus Scri prurae textibus , quibus declaratur arcendos h regno coelorum; non solum qui Deum actuali odio prosequuntur , sed etiam eos qui quodlibet peccatum patrant. Sic ad Galat. Mani fra sunt opera carnit, quae sunt fornicatio , im- muuditia , impudicitia , i . quae praedico vosissicut praedixi, quia qui talia agunt, regnum Dei non pos bunt. Ubi ab Iste dicit qui talia agunt regnum
Dei non consecuuturos : quod apertius declarat T. Corinth.6. clim ait.5bdeos injuriam Deitis, I fraudatis, re hoe fratriὐus Z An cescitis gula iniqui regnum Dei non possidesunt. Noli e errare , neque fornicari , neque idolis fervientes,Neque adulteri, me. re enum Dei
popdefunt: Et haec quidem fulsis , da stati estis,sed inseati estis ere.Ubi
manifestum est eum loqui de quibuslibet peccatis . Similia habet Ephes. s. Hinc ad Philip p. a. Cum metu , ἐπ tr more salutem vestram operamini. Quibus concordat , illud Apocalip. 3. ubi Episcopo justo dicitur : Tene quod Bain
Hes , ne alius acciρiat coronam tuam .
Qua propter Concilium Tridentinum sesL6. cap. IV. A erendum est, in quit , non modo infidelitate , per quam , , ta fides amisitur ed etiam puscumque alio mortali ρeccato , quamvrs non amittatur fides , acceptam jumsicationis
gratiam amitti : Eo quod omne peccatum mortale graviter Deum offendit, aeternae damnationi hominem ad judicat, Dei clue invisim, & inimicum reddit: & subinde gratiam sanctificantem expellit, qua sumus Dei amici, filii, &haeredes . Quae contra hanc veritatem
solent objici ab haereticis , solventur infra .
GRatia habitualis non destruitur ,
nec minuitur per venialia peccata . Prima pars huJus conclusionis patet ex Scriptura sacra , quae peccantes
venialiter, justos appellat . Sic Pro verbiorum a . Ne irsidieris, er quaerarim'ietatem in domo justi , neque vastes requiem ejus , septies enim ea et jusur , T resurret : quasi diceret , Ne existimes te in illo deprehensurum impietatem aut gravem aliquam culpam , &iniquitatem a si enim cadit aliquando , ut miris justis contingit, tamen , non nisi leviter cadit, & statim resurgit. Hinc Concilium Tridentinum sectione 6. cap. I I. ait: Lirpi in hae mortali vita, quantumvis sancti, i justi in Iesia saltem, O quotidiana, quae etiam venialia dicuntur, peccata quandoque cadant,
non propterea, desinunt eme justi et nam, juso
188쪽
De Aumento Gratiae sanctificantis. 177
rax : Dimitte nobis debita nostra. Amrior pars Conclusionis. nempe quod aeratia babitualis per peccata venialia nou minuatur , probatur ex eo uod, si peccata venialia gratiae inten-lonem minuerent, maxime quia illi repugnarent physice aut moraliter; seIquia ejus diminutionem merentur: sed neutrum dici potest. Non quidem primum , quia illa quae sibi invicem repumant phyfice aut moraliter, non possunt simul subsistere secundum legem
ordinariam : peccatum autem veniale subsistere potest cum gratia etiam val-Mintensa, put1 cum aliquis habens charitatem ardentissimam , idem peccatum veniale committie , cum eo qui charItatem dumtaxat remissam habet. Secundum etiam dici nequit, nempe quod veniale peccatum moveat Deum
is auferendos aliquos gradus gratiae , quia Deus non punit leviora peccata , qualia sunt venialia tam gravi poena , quanta est amissio , & privatio alicujus partis gratiae ; & gloriae illi correspondentis. Deinde , si peccatum veniale gratiam minueret, sequeretur tandem quod multiplicatis peccatis venialibus, gratia posset omnino deperdi: nam cum
gradus illius gratiae sint finiti, si quodlibet peccatum veniale unum aliquem gradum , vel partem ejus auferret, tot committi possent peccata venialia , ut tandem tota gratia periret, de evane
sceret: absurdum est autem quod per peccata venialia gratia possit deperdi, alioqui homo propter peccatum veni Ie damnari posset; quippe destitueretur gratia sanetificante,quae ad salutem est absolutε necessaria. Dices : Per veniale peccatum contrahitur quidam tepor , δc animae vim ius hebetatur , praesertim quando fremquentius, de deliberath fiunt: sed tepor ille , de illa animae imbecillitas aliun-dὶ non proveniunt, quam ex dimisnutione gratiae habitualis et ergo reverim.IX. ra per peccatum veniale diminuitur . Nero minorem : Illa enim non proveniunt ex remissione , de diminutione gratiae sanctificantis in seipsa ; sed ex substrae ione auxiliorum gratiae , quibus indignus fit, qui liberus aut frequentius venialiter peccat. Dieesfecundo: Sanctus Augusti mis Epistola ad Seleiicianum aflirinal,qucia si venialia colleeta fuerint, ita nos Oppriment , dc gravabunt, sicut unum aliquod grande peccatum: ergo veniasia multiplicata eundem habere possunt essectum , quem haberet unum mortale : sed unum mortale peccatum lassicit non solum ad minuendam, sed etiam ad destruendam gratiam sanetificantem : ergo pariter venialia peccata poterunt eandem gratiam destruere, aut saltem minuere. Dictinguo antecedens'. oppriment, dc gravabunt effectivE,de forna aliter,sicut opprimit, de gravat peccatum mortale,
nego: dispositi vh . de remoth , concedo : venialia enim multiplicata disponunt ad amissionem gratiae,de commissionem peccati mortalis, quatenus scilicet frequenter,de ordinarie contingit, ut qui valde negligentes sunt in vitandis venialibus,tabantur in aliquod peccatum mortale,quia destituuntur maj ribus auxiliis gratiae , quibus justi privantur ἰ dum enim homines, inquit S. Augustinus Sermone 88. de tempore , is negligetes imprimis despiciunt pec- is cata sua, quia parva sunt; crescenis tibus minutis peccatis adduntur, Sc,, erimina, de cumulum faciunt, de ,, demergunt. Q TRlls pualiter gratia sancti anr per peeeatum mortale expellatur, an ρυ μὰ, ἐπ ratione oppositionis naturalis;
an veta moraliter tantum,qratione
di stionis, ἐπ ordinationis disinae Z
moraliter, quia si peccatum mor tale esset causa physica expulsionis in Z tiae,
189쪽
tiae , id praestaret vel esse stive , vel lasemaliter , vel positive . Primum dici nequit, quia si peccatum mortale essective gratiam pelleret , deberet in anima effrere formam aliquam physicὶ ipsi Aratiae oppositam,& cum ea incompatibilem sed hoc non praestat; etenim si sit peccatum puraeoniissonis, nihil physice essicit: si vero sit peccatum commissionis , non producit aliquam sormam , quae sit physice opposita gratiae ; peccatum enirn commissionis nihil producit, nisi forthhabitum vitiosiim: sed ille nec physich, nec moraliter pugnat cum gratia sanctificante , nam habitus vitiosi per assiduum peccatum contracti remanent injustificatis, & eos ad peccatum inclinarit, ut experientia constat. etiam diei nequit: In
quia id quod pellit aliud tanquam forma playsicὶ opposita , & incompatibiistis, debet habere illam incompatibilitatem ex natura sua: sed peccatum mor
tale ex natura sua physica non habet taIem incompatibilitatem : nam idem actus qui est peccatum mortale, si non seret libere , esset idem actus physicὶ , nec tamen gratiam pelleret, neque foret peccatum ; subindeque illam expel-Iendi vi in non habet ex natura sua. Terri m denique nequit pariter a fir mari .; sorma enim quae non pendet a
physi eis dispositionibus neque illas prε- requirit in iubiecto , non potest phyuce expelli per contrarias dispositiones, hae namque non aliter expellunt sommam , qu m destruendo formaliter dispositiones ad illam formam praerequi-stas: sed gratia non pendet physice ab ullis dispositionibus , ut patet in insantibus , qui sine ulla dispositione justificantur per baptismum ; si vero In adultis requirantur aliqui actus, quibus disponantur ad gratiam sanistificantem , illae dispositiones sunt tantum moriam ratione constitutionis , de ordinationis divinae, quae eas praescripsit habendas: Restat litur,ut mortale precatum m
tiam deuruat tantum moraliter: vel quatenus movet Deum ad gratiae substractionem sicut ad alias poenas inferendas : vel quia gratia est forma non bene conveniens cum peccato mortali; utpote clim illa hominem Dei amicum faciat; hoc verti inimicum constituat: eei denique, quatenus peccatum a ertit hominem h Deo, de convertit actereaturas; gratia vero e contrario h minem creaturis evocat, ut ad Deum
Hic etiam quaeri solet, an saltem per extraordinariam Dei dispositionem, Muirtutem gratia sanistificans unli cum mortali peccato subsistere possit: vertim haec quaestio convenientiori ordine solvetur in disputatione de chari
bitualis natur . , consequenter
agendum est in hoc Articulo de causis illius , quas omnes Tridentinum ses . cap. . aperte declarat his verbis: Ityur justuseationis ea aeoni, FINALas quidem, Noreia Deium Christi,ae uita aeterna r EppICIaias ver3 misericors Deus, qui gratuito abluit, i aucti at .signon1. I tintens Spiritu onso promissionis, uiect pignus laereditatis nostrae : MERITU-ai A avium ditis imus et nitenitus Ri-Durseus Oominus noster Pessus ChriRur, i cum essemus inimici opter nimiam Maritarem , qua dilexit nor, sua fanctissima passione in Iuno erucis nobis ja-stificaticinem meruis, re pro 3mbis Deo Patrifatisci . INSTnuΜΕΝTALIsinacramentum baptismi, quod efffaeramentum fidei , sine qua nulli unquam eontigit Iustiferaio . Demum uniea Fon Μ Axis eausa est juctitia Dei: non qua in
190쪽
De Caus e sciente Gratiae. 1 79
eidelicet aδ eo donati renosamur Diritumentis nostrae , o uou modo reputamur ,
sed merὰ justi nominamur , o fumus.
mquam autem , ut ex praefatis ver his constat, plures sint causae gratiae ,
nihilominus hic dumtaxat nobis sermo erit de causa Fficiente , & Materiali , nec-non, & subjectiva gratiae habitualis , quae praecipuum est analogatum sub hoc nominegrotIa.
Notandum primo , triplicem 1 Philosophis distingui causam productivam , nempe principalem , coa- gentem , & instrumentalem . Princ piair est,quae prima est,& independensa concursu superioris caust ejusdem rationis in prodite ione effeetus;ita quod caeterae caiisae ab ejus influxu pendeant. Coarem seu miniis principalis ea dicitur , quae reverὲ quidem in effectum, essicienter influit. sed elim dependentia a causa principali ; ita quia absque
illius concursu nullatenus in ei istum influeret. InfrrumentaIis denique, est ea, quae esse Rus quidem productionem attingit, non tam per propriam virtutem intrinsece sibi inexistentem, quam per virtutem principalis agentis, a quo movetur,& ad effectum producendum
Motandum Iemno ,omne/ Theologos cum Concilio Tridentino loco mox
laudato, convenire,causam essicientem
Primam, Ee supremam gratiae esse Deum , qui gratuito abluit , de sancticat, signans, & ungens spiritu promissionis , ut loquitur Conei lium post Α-postolum I. Corae. de ad Titum a. Mimias vero principalem . δε meritoriam , esse Christum Dominum, qui per prin cipale ministerium est executor Rratiae, de gloriae, &surramentoriun iustitutor, quique sua passione sanct ssima nobis justificationem meruit, dc pro peccatiis hominum Deo Patri satisfecit. Denique , essiciens instrumentalis, sunt j psaracramenta a Christo instituta , quibuRDeus utitur velut instrumentis ad gratiam producendam, non physice,ut UO-lunt Thom istae , sed moraliter, ut sub tilis Doctor,& ejus Discipuli assirmantia Verum dissicultas est , an etiam aliqua
creatura de lege ordinaria, vel extraordinaria possit :habere rationem causae
principalis productivae gratiae.
Notandum tertio , maximὶ controversiam moveri de humanitate Christi, quae cum sit rerum creatarum praestantissima, de potentissima, utpote cui donata fuerit omnis potestas in coelo, de in terra,etiam escacissimam praecaeteris creaturis operandi virtutem habet in ordine naturae, gratiae, de gloriae, inde volunt aliqui Theologi eam non soIum esse causam meritoriam , sed etiam principalem essectivam gratIae; ita qu5d reverὲ concursu physico alejus productionem concurrat. Sic tenent in .part.quaest. 13. dubio
ultimo , de Cabrera ibidem disp. a. ubi docent humanitatem Christi, seu Christum D. in quantum hominem , esse causam principalem gratiae sanctificantis in omnibus justis, secundariam tamen , Se Deo sibordinatam , Vertinet quam improbabilis sit eorum sententia,
DCui ita solus est eausa e tene
strincipatir gratiae , ut nullum dari pint arens erratum adeδ perfectum, quod eaudem causae principaIir natiae productisam virtutem obtineas. Haec est communis in utraque schola Angelica,
Probatur'-πὸ : Ille solus produeere totest , ut causa principalis gratiam justificantem , qui solus potest justificare : sed solus Deus homines justificare potest , de a peccato mundare: ergo Z a Pro