장음표시 사용
171쪽
in nobis est, vet quiliflet virtus,pua rectJ Dps rpud vivitur , quam interioris hominis pulchritudes pulphritudo putem est quid permanens. binis deque, & gratia . iandem coelestem Imaginem , divI- namque pulchritudinem per sane i i cantem gratiam in n0bis mirifieε delineatam sic eleganter commendat S.
Chrysestomus homil. r. in Epist. ad Ephes ubi exponens illa verba: Grat 'asia nos in . HAEO HIio suo, ait: Gratio os nos reddidit, hoe est , non fotam fleeeatir liberaruit ,sed duector, ami- or nos e feeit quemadmodum enim siquis Rabio m quendam pse , morΘ ,
fenid , paupertate pariter ae fame eorruptum nactur, formosism mox adola en-νem reddat, qui quo is venuctare δερ ret, vehementem olendorem ex geniremittat , iraeque 'stura oeularum repercussionibus obscuret, quem deinde, in 'fo aetatis flore confrituat, atque in- fuster, ita Aurpura, ἐν omnigend mund
vectiat atque exornet,non aliter inimamnofrram Deus, ἐν elaboratam, re desiderabium, ita delectabitim reddidit: cupiunt Angeli eam aspirere; ἐπ Deus sese, juxta iliud , cineupivit Rex Deciem tuam . Quibus verbis manifeste significat hominem constitui justum per sormas intrinsecas, & permaneri te S, qui εbus renovatur, & ornatur, 3e mirabiliter illustratur ejus anima , Deo ille
pariter, & Angelis grata , & amabilis
redditur. Hanc conclusionem probare solent Τhomistae cum Angelico Doctore hae duplici ratione. Primo. Non est conveniens Deum miniis providere iis, quos ordinat, δε dirigit ad supernaturale bonum habendurn,quam creaturis quas diligit, & ordinat ad naturale num : sed creaturis naturalibus sic pr videt , ut non sollim moveat eas adactus naturales,sed et Iam largi tur eis
formas, & virtutes quasdam, qum sunt principia actuum,ut per eas formas inclinentur 'ad hujusmodI ad Uum pro- duistionem : igitur multo' magis illis
uos movet, cte ordinat ad con Iequenum bonum supernaturale aeternum ,
Infundit aliquas formas seu qualitates supernaturales , per quas suaviter , deprompth ab Ipso moveanxur ad bonum
Secund=. Hominem esse In grati Dei , est eum esse a Deo dilectum , ut etiam latentur haeretici; sed homInem esse a Deo dile mim importat aliquid
ipsi intrinsecum, de in eo perm nen Saratione cujus fiat Deo gratus , Sc acceptus ergo rever, admitti debet donum
aliquod in homine justo jugiter perse- Verans , quandiu justu est , per quod
Deo fiat gratus. Probatur minor; Cum
enim amor sit affectio qua quis tendie in aliquod objectum propter ejus bonitat m,in hoc conveniunt amor divinus , & humanus, 'ubd uterque objecti bonitatem respiciat ; differunt verbin eo quhd amor humanus cum sit stertiis , & infimus, nec sit effectivus, sed duntaxat affectivus, supponit in obj et o bonitatem a. qua attrahitur, Se allicitur; amor autem Dei cum sit Rec .dissimus , Ee potentissimus , nec solum sit affectivus, sed etiam effectivus,causat bonitatem in objecto quod diligit:
ergo sicut Deus diligendo creaturas in ordine naturali, eis tribuit perfectiones naturales , quibus sunt objectum congruum hujusmodi dilectionis: sic creg turam intellectualem diligendo in ordine ad finem supernaturalem, confert
ipsi bonitatem, & persectionem sirpem
naturalem , ratione cujus eam diligat tsed illa specialis bonitas non aliunde quam a gratia sanctificante emanare potest : ergo quandoquidem justi speciali qmore , Deo diliguntur , necessavrio debet admitti in eis aIiquod donum intrinsecum , quod sit ratio illius dilectionis. Vertim haec utraque ratio videtur Imfirma : Prima quidem , quia Deus sus
172쪽
st enter provideret hominibus justis
In ordine ad atriis supernaturales eliciendos per sollim actuale auxilium , quod eis certis in occasionibus praeberet. Secunda pariter deficit: Tum quia, ut infr1 dicemus, potest Deus condonare peccatum , & hominem ex inimico amicum constituere absque ulla collatione doni intrinsectet subindεque ad eum amorem divinum conciliandum non opus est quod Deus conferat ipsi creaturae aliquid intrinsecum : Tum
quia odium Dei nihil ponis in homine quem odit, sed tantum ad id sufficit quod homo habeat peccatum , & malε vivat; & qutid Deus ita assiciatur erga ipsum,ut velit ipsum punire pena merna, nec requiritur aliqua forma Intri seca r igitur ut Deus amet specialiter hominem justum, non requiritur etiam aliud quam quod homo bene vivat, &Deus velit ipfi vitam aeternam conserre : subindἡque ex eo quod Deus speqciali amore prosequatur Iustum, non. est absolutis necessarium, quod ipsi conferat aliquam formam, de bonitatem intrinsecam . Cone ludendum est Igitur cum D ctore subtili in x. dis. II. guaes2.3.m. 11. nulla ratione essicaciter probari possedari in nobis habitum supernaturalem δε jugiter perseverantem : Id siquidem, is inquit, colligi non potest ex aetii, , quem experimur , nec ex substantia , , aetias, nee ex intensione actos, nec , , ex delectatione sive facilitate in operando, neque ex bonitate sive recti- , , tudine morali aettas, possumus con- , , cludere aliquem talem habitum suis pernaturalem inesse, quia quMum- , , que istorum dato , post et aliquis h ,, bens charitatem cognoscere certituri dinaliter se esse in charitate; ex hoc , , scilicet quod actum illum si hi expe- , , riretur inesse,vel aetum sic intensum A sibi inesse, vel se delectabiliter vel, , faciliter inesse,vel rectae rationi conis, , sonum esse. ,, Ratio autem quare non potestis concludi ex actu, vel aliqua condi- , , tione ipsus actus talem habitum , , inesse ; est quia vel actus potest ex , , sola potentia habere omnia praedicta, , concurrente ratione recta: vel si con is curreret habitus aliquis propter ali- , , quam conditionem praedictarum , , , posset iste esse aliquis habitus aequi. situs; posset enim amicitia aequis tari tantam intensionem actui dare,siciit ,, causa secunda Cum potentia, possetis etiam tantam facilitatem, & dele- ctationem tribuere, posset etiam ha- bitus ita esse consonus rationi rectae, ,, qutid actus elicitus nullam condIti is nem evidenter apparentem haberet, is ex qua neces riri concluderetur Ip- ,, sum elici secundum habitum super
- , , Quod si dicas: Subito mutatur u se luntas, ut intense, & faciliter,& deis lectabiliter operetur , & h8c modisse consono supernaturali rationi, hocis est, ad dictamen fidei: & non potestis ita subito acquirere habitum amiciis tiae ordinatae consonum fidei: Initne,, habet habitum aliquem non acquisi- ,, tum, quo ad subito agendum non ,, inclinaturis Rebondeo: Voluntas potest satisse subito movere quantum ad actus nais,, turales , qui subsunt totaliter pote- is stati ejus , quia sicut dicit August. r. M retractationum cap. aa. Ivi bHyam sis in potesate voluntatis, quam imari tantiu igitur ex tali subitatione nonis potest concedi oppositum. Unde inseri Doctor quod si aliqua ratio probet in nobis desiderari habitum aliquem supernaturalem, qud sor-malsi ter justi essiciamur, repetenda sit maximε ex eo quod Deus acceptet aliquos actus ad gloriam tanquam meriti,, condigni ad praemium : Hoc enim
,, modo,inquit,credimus naturam no-- stram beatificabilem 1 ustam esse ha- bitualiter acceptam , hoc est, quan-
173쪽
,, sto non a qualiter operatur; quia vo-M Iunias divina eam ordinat ad vitam aeternam, tanquam dignam tanto hono secundum dispositionem,quam ,, habet habituat iter In se , proptero M hanc acceptationem habitualem nais turae beatificabilis. Etiam quando is non operatur , & propter accepta-M tionem ad ualem actiis eliciti 1 talis, natura , oportet ponere unum habi- , , tum suffernaturalem , quo habens,, formaliter a emetur . Deo, re quo
,, actus elicitus ejus acceptetur tan. ,, quam meritorius .
Si autem quaeras quomodo habitus IlIe naturam dignificet , nec- non , &actus ipso actu mediante elieitos p Ams pndet Doctor vum. 23. quod dignificet naturam , quatenus est forma quaedam perfecta reddens eam Deo placentem. Ratio enim, inquit, ac- ,, ceptanti naturam, videtur esse sicutis quidam decor naturae Complacens,, voluntati divinae , ita quod sive habitus iste sit activus , sive non actis, Vus,ex hoc selo quhil est talis formari decorans, de ornans animam, potest ,, esse ratio acceptandi naturam : sed ,, ad actus acceptationem plus requia, ritur,quam quod agens habeat hunc., decorem spiritualem ; alioquin ha-M bens taIem habitum non posset ha- is bere actum indifferentem aliquem ,s, nec peccare venialiter : quia neu M trum istorum tollit imam decorem ,, operantis, & ita utrumque esset aε-M ceptum;si actus acceptaretur ex solori decore operantis, oportet igitur diis cere quod iste habitus , praeter hoc ,, quod est decor spiritualis, etiam est ,, inclinans ad determitin os actas, , , hoc est, speciali mod3 conmerit ef- ,, secti vh, videlicet ipses actus cum, , potentia physicὸ eliciendo , de moraliter suum eis decorem ingerendo . Ita Doctor 'itae quoniam eximiam doctrinam continent , & per se aperta
sunt, idcirco fusius bcub ea ς criber Dien 'rim/: Potest homo sine gratIahabituali justificari, nimirum per dilectionem Dei actualem supernaturalem : ergo non requiritur gratia habituali S . Distinguo consequenL. Non requIritur
habitualis gratia simpliciter, & abso- Iuth ad justificationem,concedo secundiim quid , & ad melius esse , nego ἔnam etsi possit aliquis per solam gratiam actualem justi sicari, nihilominus
gratiae actualis additur gratia habitualis justificans . non ex absoluta necessi eate, sed ad majorem ornatum animae, de ut opera omnia justitiae connatura licis possit exercere.
QMaas , An sit de fide gratiam1In quo justificamur, in quid ha/ituati I permanens λREoondeo, quod etsi valde temera
rium esset negare gratiam , quis adulti justificantur, esse habitualem,&permanentem ; nihilominus non videtur aperia Id esse de fide ab Ecclesia determinatum; quod utique se demonstro : Si facta fuisset hujusce veritatis definitio tanquam de fide colligeretur, maxime vel eκ Innocentio III. c. --jores de baptismo; vel ex Clemente V. in Concilio Uiennensi loco supra cita-t5: vel ex Concilio Tridentino verbIs etiam supra laudatis : at ex neutro capite colligi potest. Non quidem ex Innocentio III. ait enim illam quaestionem esse controversam inter Theologos, ejus quippe sunt verba ista : IIIud ver3 quod opponenter inducunt fidem, aut charitatem , alias Me virtutes parvulis, utpote non con eu-tientibus, non infundi, a Meririque nou conceditur aUolute, cum Wopter hoc inter Doctoret oratiros quaeΠio referatur , aIiis asserentibur per virtutem ba-
primi flarvulis quidem eulpam remitti , sed gratiam non conserri; nonnullis dicent bur, dimitti peccatum, ita infundi
174쪽
rum , non quoad usum, donee stervenians ad aetatem adultam . Ex quibus verbis constat, quaestionem tanto in proced re de pueris , non autem de omnibus
hominibus simpliciter. Quod etiam patet ex ratione ipsa, quae ibidem tangitur; ideo enim nonnulli existimabant, pueris in baptismo hahitus non Infundi , quia videbant illos ad virtutum a 'us omnino inhabiles esse,quod praeter alios , aut hujus sententiae meminerunt , advertit Doctor Angelicus partr quaestione 69. ari 6. qui locus citatur in margine allati capitIs, Maj rer. Quis autem non videt, hanc rationem non habere locum in adultis , com ipsi virtutum actus exercere vR-
Ieant tNon etiam ex Gemente V. quia illic Dium eorum opinionem , qui dicunt
tam parvulis 'uhm adultis conforri In baptismo gratiam informantem , in quam pronabiliorem ex dictis San Tum ac Doetoria modernorum Theol giae consonam eligendam dIcit,non vero absolute tanquam de fide decernit.
Nee ex Concilio Tridentino, quia definit quidem in cordibus eorum qui ju.ctificantur, charitatem diffundi atque
iis insaerere : Vertim an per modum ad iis , an per modum habitsis aut qualitatis permanentis Inhaereat, non e finit .
Dices primis : Cathechismus Romanus S. Pii V. jussu editus conformiter doctrinae Concilii Tridentini p. a. c. a. de baptismo , numero so. ubi de altero baptismi effectu agitur, sic ait: Eri aurem gratia , quemadmodum Tridentina Gndidus ab omniueus ered Mum paena auathematis propIsita deerevit , non δε-
Iomper quam pereatorum sit remi ineddiversa qualisar in anima ivhaereus , ac metati lendor quidam, or lux, quae an
marum n strarum ma Ias omnes seser,
farique animar pulchiorer , σ olendι- .ciores reddit. Atque id Concilii Patres
ex sacris litteris aperte concludunt, ctim gratiam effundi dicant , eamque Spiritus sancti soleant appellare: ergo de fide est, gratiam sanctili cautern qu litatem quandam esse. Respondeo pr-,Concilium Τriden istinum, non usum fuisse nomine qualitariae, quanquam rem .ipsam aliquatenus expresserit.
Respondeo neuno, etsi Conciliun
usum fuisset nomine quatitatis, adhuc dubIum aliquod superfuturum , utrum qualitas stricte pro praedicamento di- .stincto k caeteris, an late pro omni accidente quod praedicatur in quale acciden inrid , accipi deberet. Dises Meundo . Concilium Tridentinum gratiam justificationis distinguit ab actibiis, quibus ad justificationem
homo disponitur : nam sessione G. capite Io. sic ait, Hane dig sitionemjunificatio ipsa eo equitur : ergo gratia sanctificans est aliquid praeter actus ,
idque propterea permaneris . Nem eon guentiam: Qma actus illos,
quibus, ad justificationem disponimi tr. consequi potest actus alius per se moequo justificemur.
Utrum , reualiter eratia haδitusistit difIinruatur a charitate ἰNotandum primὸ, extra controverinsam esse gratiam habitualem , fide , Se spe realiter dis ingui, utpote cum seorsim existere possint; illae naque duae virtutes in homine peccatis mortali inquinato subsistunt, modo peccam tum illud in eas dire ste non militet per infidelitatem aut desperationem , d Praesuinptionem; habitualis vero qratia
cujusvis mortalis peccati consortium Ita abhorret,ut nullatenus cum eo, nisi
fortε per extraordinariam Dei potentiam si ibsistere queat. Unde solum movetur dissicultas de distinctione vel
175쪽
identitate ejusdem gratiae habitualIs cum charitate. Cirea cujus resolutionem multiplex est Authoruin sententia; quidam enim cum Angelico Doctore ,Σ .g. II o. art. . de Seraphico in a inst. 17.art. I. quaest. a. volunt gratiam , & charitatem esse habitus realiter distinetos: plurimi vero cum subtili Doetore in a.
dIct. 26. Ium. 3. afirmant utramque re
Iiter esse indistine am. Caeteri vero censent utramque opinionem esse probabilem , utpote cum nullum stabile videantur habere fundamentum in sacris Scripturis, Conciliis , & Patribus, quod tamen falsum esse constabit in
Notandum fecundo , omnes pariter Catholicos Doctores convenire quod uratia sanetificans, & charitas sint participationes quaedam illustres Divinitatis , quarum virtute iii Dei consortiumamirnimus ,& sublimamur , juxta illud 1ancti Petri a. I. Maxima,' re tiosa nobis promissa donavit, ut per haece clamini divinae confortes naturae. Di Dcrepant autem In eo quod aliqui contendunt gratiam habitualem esse quidem participationem Deitatis, sed secundum rationem naturae, & quatenus
divina natura , & cssentia fons est, dc origo omnium Dei persectionum: cha ritas vero sit ejusdem Deitatis partici-Patio , non quatenus est natura, sed
quatenus est operans per voluntatem, amorem; ita quod illa Deitatem subsistentem, haec vero operantem reserat, de exprimat. Alii vero contendunt charitatem , & habitualem gratiam secundum entitatem, & rationem formalem consideratas , esse participationes divinae naturae : at dicuntur participare divinam virtutem , & operationem, tua tenus operativae sunt, Zc cite ei luce Notanduor tertia denique , invicem etiam Doetores concordare, Aratiam habitualem , de charitatem praestatui si sima esse Dei dona, quae creaturi, con
cedere soleat; ita quod longe praeitcnt,& anteeellant prim5 substantia creaturae intellectualis, & spiritualis, tam humanae qtam Angelicae, utpote cum praestantiori modo nos Deo assimilent,uhm quaevis perfectiones naturalis or-inis : unde merito August. Iib. a. ad Bonifacium, cap.5. Gratia non iumomniasidera, V omne1 enos,verum etiam
que etiam longe praestant caeteris creaturis corporeis quantumvis excellenti
in comparatione iiDur. Imo etia utrum que hoc praestantissimum Dei donum excedit dignitatem maternitatis Dei; nobilius enim est Deum concipere mente , quam ventre , sed per gratiam sanctificantem, Sc charitatem mente Deum concipimus , imo tota Trinitas
habitat in nobis , jnxta illud Joann. I Ad eum Oeniemus, θ' mansionem apud eum faciemur; subindεque gratia sanctificans , & charitas praestantiores apparent ipsa maternitate Dei parae Virginis , si haec seorsim ab illis Dei donis
consideretur ; nam , ut ait August. c.
de Virginitate: beatior fuit Maria stemeipiendo fidem Christi, quam concipiendo carnem orisii : materva propinouitarnihil AIariae profuirit , nisi felicius
Christum corde quam carne gestamet. His ita praelibatis , duo maxime hic statuenda sunt: Primum , quod gratia sanetificans , & charitas realiter invicem non distinguantur: Secundum, quod etiam non distin quantur forma liter, quatenus formalis distinctio diversas importat sormalitates, de conceptus objectivos, seorsim ab invicem
ad quate conceptibiles . CONCLUs Io PRIM A. '
uuus,ue idem realiter faὼitus. Ita Doctor loco laudato.' θρi r I. Habitus non sunt distin-
176쪽
maliter Gratia babit. dist. a obarit. I 63
giiendi realiter, quorum iidem omnino sunt ei istus; atqui gratiar, & charitatis iidem prorsus sunt effectus; ex Scriptura sacra : ergo, &c. Major apparet; diversitas enim habituum colligitur dumtaxat ex diversitate actuum, ad quos designantur, & ordinantur. Pro batur minor. Sex praecipue ei sed us ex divina Scriptura gratiar sanetificanti tribuuntur : qui ibidem charitati conveniunt : Prinrd namque gratiae sanistificanti tribuitur virtus adoptionis , Sedivinae generationis, perquam filii Dei
adoptimi consignamur: at haec eadem virtus tribuitur charitati I.Joan. . V dete qualem Maritatem dedit noBis Pater , ut Hlii Dei nominemur, o simus . Ubi particula uo quandam emphesim
importans denotat aliquam causalitatem charitatis ad conferendum nobis
esse spirituale: Ze divinum; hinc cap. Omnis , qui dilixit, ex Deo natus es . Unde S. Dionysius lib.de Eccles. Hier. cap. r. dicit charitatem esse , id qua regeneramur, Iconstituimur in esse disino. Meundo , Tribuitur gratiae sanctifieanti, quod hominem Deo gratum, &dile 'um essiciat: at hoc etiam charitati congruit; Nam Joan. rs. Christus Dominus ait: Si quis diligit me diluetur
a Patre meo . Et cap. I9. Vos amici mei
esti , si feceritis , e praecistio voὐir. Tertius effeetus gratiae sanctificantis est, quod vitam spiritualem conferat;
at hoc etiam charitati competit,nam I. Joan. non diIstit manet in morte ,
Et infra : Nossimus, quia translati δε- nrus de morte ad vitam , quoniam ditiae mus fratres: Unde S. Prosper lib. . de
vita contemplativa cap. I 3. charitatem appellat, mortem criminum, vitam virtutum , auιMam suctarum mentium :
dualetur gratia: sanctificantis esse stus est , quod sit fons , dc origo omnium
virtutum , nec- non omnium bonorum
Operum radix: hoc autem etiam charitati competit, ut aperte docet Apostolus I. ad Cor. cap. I 3. ubi tribuit omnia
aliorum virtutum ossicia char Itali, dicendo : maritas patiens es , benigna es , t . Hinc etiam charitatem , lexis plenitudinem nominat. Unde S. Gregorius homil. a . Non habet aliquid vi- riditatis ramus boni operis, si non manet in radice charitatis. uintus effectus gratiae sanctificantis est, qu6d nos Deo intime conjungat : at idipsum charitati competit: nam r. Ioan . mi manet in Maritate in Deo manet, Deus in eo; Unde S. Bernardus sermone 8. in Cantica dicit ; per charitatem animam nostram maritari Deo .
denique essed us est,quod gratia sanetificans sit semen vitae aeternae eat eadem est charitatis praerogativa: si-qxiidem Jac. r. Coronam ouae restromisit Deus diluentibus se igitur omnes c
fectus , qui gratie saltilii ficanti in Scriptura sacra tribuuntur, etiam charitati conveniunt.
Proisatur a. de simul eon matur haec inductio ex Concilio Tridentinos m-ue 6. cV.I. ubi charitatem indiscriminatim pro gratia sanetificante usurpat, de vim sanctificandi etiam ipsi charitati tribuit: assignans enim unicam causam formalem juinificationis, dicit eam esse charitatem , his verbis; Suamquam enim nemo possit esse justur, visi cui merita Passonis DoMini nostri 'fuci risii communicantur, id tamen in bariis ii justificationesit, dum Vindem sanctis r.e Passionis merito per Spiritum sanctum charitas Dei di funditur in eordibus eorum, qui justi autur, atque 'sis inhaerer. Quibus verbis nemo dubitabit nomine charitatιogratiam sanctificantem intelligi ; tum quia omnes Catholici Dodiores ex verbis inhaeret, dc dilfunditur hie positis , colligunt gratiam sanctificantem esse formam is
intrinsecam, ac permanentem I tum
quia ibi Concilium agit de causa sommali justificationis , qtiae est ipsa gratia sanctificans.
177쪽
Infuse '. Hoc Ipsun eonfirmat Concilium verbis si ii aetatibus , subjicit enim: Unde in i a justi eatione eum remisone peccator vi baee onmia simuI
ratem; si enim aliqua alia forma praeter charitatem , fidem, & spem ad junificationem desideraretur,haud dubIEeam Concilium non tacuisset, maximε eum propositum istius eapitis non.fecerit mentionem de illis tribus virtutibus facere, nisi quatenus, vel Omnes tres , vel aliqua ex Illis erat forma justificans inod evidentius aperit cap. I .dicens :me vero justitiae inerementum petit
sancta Gessa eum orat. Da nobis fidei, Dei , b charitatis auaementum . Ubi procul dubio sermonem facit de incremento cause sormalis justificationis; subindeque fidem, spem, & charitatem pro gratia sanctificante usurpat, quatenus videlicet fides, & spes per cha-ratatem vivificantur.
I igitur ex Cano ne undecimo ejusdem sessionis, ubi damnans eum , qui dixerit : Homines justificari, vel fola imputatione junitiae Christi, eeI sola pereatorum remissione ,exclusagratia, b Garitate cne videretur gratiam h charitate discernere, subjungit numero singu- Iari: ) Ouae tu eordibur eorum per Θ ritum Ductum dis udatur, atque tuis inhaereat, Quibus significat se de uno, eodemque habitu loqui; nullus namque Grammaticus diceret, Petrus, o Dannes am/ulat, sed amfulant, quia sunt duo realiter distincti : ergo ci Concilium In singulari de gratia , & charItate loquatur, signum est , quod intemdat eas non esse realiter distinctas. Reponunt Thomistae, Omnia , quae
sunt propria gratiae tribui quidem charitati , sed diverse modo ; gratiae ciuIdem tanquam causae formali, & radici; charitati vero tanquam fructui ipsius gratiae, & principio operativo zylamque mutuam attributionem proprIeta. tum fieri ob intimam, & inseparabilem connexionem, quam illi duo habitus servant inter se. Verum eontra : In sententia Ad verissariorum, eodem modo gratia est radix
aliarum supernaturalium virtutum
non Theolonicarum, ae est radix ipsius charitatis : & hae virtutes Intimam ha bent connexionem cum gratia sanisti ficante secundum Iegem ordinariam Dei: sed propter illam connexionem omnes
illi effectus, qui in sacris litteris gratiae
sane I fieanti tribuuntur, non dicuntur itidem illis virtutibus convenire , sicut
nec spei, de fidei: Ergo signum est hose in 'us non tribui charitati, propter solam connexionem , quam haberet cum gratia sanctificante . Adde quod etiamsi interdum effectus unius causae tribueretur alteri ipsi inseparabiliter conjunetae, Ioquendo OratoriE , 6e per quamdam metonim Iam ἔnun qnam tamen id fieri putandum est, cum agitur de tradenda doctrina rerum credendarum : non enim miniis
vitio verteretur EccIesiae, quam Phil sophis, si dum causa, de proprietates
rerum aperit, alias assignaret, quae rein bus ipsis intime conjunctis competerent: sed Concilium Tridentinum Iocis supra citatis, colligendo ex Scriptura sacra do strinam de dispositionibus , causis, & effectibus justificationis explicat hanc esse charitatem , & de illa simul sumpta cum eratia sanctificante
Ioquitur in singulari tanquam de unico habitu : ergo censet Concilium rever1 charitatem , de gratiam sanistificantem eosdem habere esse eius , non propter connexionem earum, & inseparabilitatem , sed propter identitatem . . Reponunt fecundo, quod esseelus gratiae idcirco charitati tribuuntur, quia charitas est forma partialis justificationis , censent enim formam justificationis non esse unam simplicem qualita
178쪽
A ualiter Gratia babit. dis. a charis. I 67
Contra. Haec propositici directh militat in Concilium Tride atinum Cay.I. supra laudato, ubi ait unicam esse formalem causam nostrae iustificationis:
Unica , inquit, formatis ea a justificationis est justitia Dei , non qua las ju- sui es , sed qua nos usos facit: ergo
Concilium non censet duplIcem esse iustificationis causam sormalem distinctam : alias enim hanc dupIicem causam formalem assignasset, sicut varias
ibidem assignat causas finales ejusilem justificationis , nempe gloriam Dei, &Christi, ac vitam aeternam. Adde quod etiam in eausis formalibus partialibus unius es eius non tribuitur Hieri di- sine ae, quemadmodum esses dis gratiae sanctificantis charitati assignantur; eringo , &c. Confirmantur haec omnia authorItate S. Auginini Itb.de Natura, & Grati , cap.sa. ubi charitatem , rationem Brismalem justificationis esse non obscurbdesignat, his verbia : eUenim Mais
ruar veri via, enissima , perfectissimaque justitia. Ea Epissi a 43. Ad hasendam
Bonam voluntatem , ubi ect hoc ipsum , quod justὸ sivimus, ct i a Maritas,quae in omni/us Dei donis ita excellit, ut etiam Deus dicta', qua una adi D-tur in nobis, si quid disinae seris, ἐπ a monitionis implemur, be. Quibus desinnat charitatem esse,qua jus ih vivimus1ubindeque , qua justi sumus.
Probatur denique assertio nostra ratione : Primo quidem quia,inquit subintilis Doctor , non sunt entia multiplicanda absque urgente necessitate: sed nulla necessitas apparet multiplicandi, ac distinguelidi habitus charitatis , de gratiae sanctificantis , quippe cum Omnes ei eius, qui huic tribuuntur.etiam de illi soleant attribui, ut diximus In prima conclusionis probatione : ergo ,
Deinde, Si gratia , de charitas realiter distinguerentur,possient ab invicem separari, saltem de potentia Dei ex tr ordinaria, & absoluta: sed hoc dici nequit et ergo nec illud. Major constat ex iis , quae Plii Iosephi tradunt communiter de signo distinctionis realis ;entia namque absoluta, quorum unum
est prius altero, de ab eo inde pelidens c quales essent gratia sanistificans, δε echaritas, si rever, distinguerentur re Iiter possiant seorsim existere, & conservari. Minor vero probatur: Si aliquis homo gratiam habere posset, sine
charitate effet Deo gratus,oc acceptus, Imb,3e ejus filius adoptivus, nec tamea foret ejus amicus,quod est absurdum .
semper: Si alicui infunderetur gratia sanctificans sine charitate , & in eo
statu moreretur, nec damnaretur,clint
nullum haberet peccatum, quia Omne peccatumcum charitate impossibile est; nec salvaretur, quia clim gratia sanctificante careret, non esset FIIIus Dei adoptiuus, ac subinde esset incapax haereditatis solis Dei filiis repromissae : sea
hoc utrumque consequens prorsus inconveniens est : Igitur, & illud unde sequitur . Denique, nulla prorsus appa rei ratio suificiens distinctionis reaIis inter gratiam, & charitatem , ut pat hie ex solutione objectionum .
O Dies strimo : Principium essendi realiter distinguitur ii principio op randi ; atqui gratia sanctificans est
principium essendi supernaturalit er ;charitas vero principium operandi; ergo distinguuntur realiter. Confirmatur. Non minus ω Deum
spectat cumulatE, & persee E complere
naturam , eamque perficere in ordine supernaturali, quam in ordine naturali : sed in ordine naturali ita naturam perficit, ut prius det ipsi formam substantialem, & deinde potentias, de sommas accidentales; quae sunt Instrumenta agendi : ergo in ordine supernaturali debet prius conferre animae formam, perquam constituatur In esse supernaturali, triam formas activas gratia autem sanat sicaris est forma conse
179쪽
rens esse serpernaturale charitas autem conferen S modum operandi stipernaturaliter: ergo illa prior est,haec posterior. - Respondeo primo, negari possc majorem ; Siquidem formae substantiales sunt etiam activar,ut docuimus in Physicis , imo etiam, & accidentales; calor
enim calorem producit; nec necesse . est, Ut conferatur semper aliqua forma
praevia, quae det esse priusquam tribuatur altera , qtiae det virtutem operandi; naris calor sine aliqua forma praevia ipsum exigente , producitur ab igne in aqua,& sic prodis et iis alterum calorem
in manum aquam tangentem produeit; similiter albedo confertur subjecto,& habet vim disgregandi visum absque aliqua forma praevia ; igitur quando
confertur alicui principium agendi supernaturaIiter, non opus est, quod ipsi conferatur aliqua forma praevia , quae tale principium exigat. Adde quod etiamsi forma , quae est principium Operandi, praeexigeret al
teram, per quam natura constitueretur
prilis in ratione absoluti, quam In ratione principia a stivi, non inde sequeret Ur, Piod utraque forma deberet di- ningui realiter: nam in probabiliorI sententia intellectus , de voluntas non distinguuntur realiter ab anima , quae est earum facultatum principium, &radixi subindeque licet ehasi Itasgratiam .sanctificantem prae exigeret, tanquam radieem, & fontem, qua promanaret, non esset consequens , quod ab ea dis Ingueretur realiter,sicut proprietateS, quae eb essentia fluunt, eamque prae-tiappQnunt, ab illa realiter non distin
Oficies fecund), Charitas supponitIn anima gratiam habitualem ; Ergo realiter ab illa distinguitur. Probatur
antecedens; De ratione virtutis in o.
communi est disponere subjectum ad
operandum convenienter ad naturam
praeexistentem ; nam virtus dat posse bene operari, hoe est posse exercere operatIonem naturae convenIentem, &proportionatam ς Unde Aristoteles .
Phy. cap. 3. Virtus est diripstio perfecti ad Ptimum . Et subdit: Perfectum autem dieo,quod es di positum eundum
Damnaturam sed charitas est virtus supernaturalis ; subindeque supponit naturam in esse supernaturali perfecto per aliquam etiam formam distinctam ab ea : at illa forma non est alia,quam gratia sanctificans: ergo haec praesup ponitur ad charitatem. Nego anteeedens, Se ad ejus probati nem dico, esse universaliter falsam,maxime vero in praesenti dissicultate: nam si quaelibet virtus deberet praesupponere naturam sibi proportionatam,isque retur nec fidem , nec spem esse veras virtutes In peccatore fideli; siquidem in eo nullam supponunt gratiam sanctificantem , per quam constituatur In esse , & statu supernaturali. Oficies tertio , Scripturam sacram ,
de Concilia , quae de gratia, dc charitate tanquam de duobus distine is Ioluuntur : Ergo reverti sunt distinctae .
'robatur antecedens ex illo ad Rom. s.
Charitas Dei di usa es in cordiflus nostris per Spiritum sanctum , qui datures nosse; ubi per Spiritum sanctuin gratia sanetificans intelligitur , ut explicat S.Augustinus lib.de gratia Christi cap.3o. Per gratiam , qua justifica- Mimr , inquit, di munditur charitas Dei in cordibus nostris: proindeque gratia
sanctificans alia est a charitate. Sim liter I .ad Tiuina. r. peraJundavitRra
ria Domini nostri Iesu Christi eum fide ,
mini nostri 'fuciricti, T charitas Dei, o com mnnicatisiancti Spiritus sit eum
omnisus vo/is . Quibus verbis gratiam a charitate distinguit Apostolus , utpo
te cum utramque commemoret, quod
utique non faceret, si unum , idemque habitum realem esse existimaret. Similiter Concilium Viennense de charitate,de gratia sanctificante loqui
180쪽
ire , tanquam de distinetis. Nam Ct
mentina de summa Trinitate ait, oratia in , & virtutes infundi in baptismo: tibi per virtutes tres Theologicas, nempe fidem , spem , & charitate in iiitelligit . Ipsi eoncordat Tride latinum fessiones. cap. IO. quando ait, sanctificationem este justificationem, & renovationem interioris hominis per voluntariam susceptionem gratiae,& donorum. Et Canone xx. exprimit charitatem , Segratiam seorsim ; quibus apertε denotat eas esse distinctas , alioqui ineptam
ha tologiam committeret , Plurima nomina ad eandem rem significandam
nissumendo , cum ad id unicum sustice
- Nego consequentiam , & ad primum
Scripturae textum dico , Spiritum , per quem Apostolus dicit charitatem esse
distulam,cile ipsam Spiritus sancti personam, cui charitatis diffusio speciatim attribuitur ; quia est praecipuus esteo usamoris divini erga homines , quique per charitatem dicitur dari , eo quod divina Trinitas 1pecialiter inhabitet
animam charitate flagrantem, juxta
illud Chri iii Domini oraculum: Si quis
dilagri me ad eum veniemus, i . Nec refert, quod S. Augustinus per Spiri- sum Pgratiam sanctificantem intelligat. Nam praeter quam , quod caeteri Patres revera hoc nomine Diritus ab idem , S. Spiritus personamdesignari significant, exinde non sequitur , quod censent charitatem 1 gratia 1anctificante distingui , ut pote cum doceant Iocis a nobis supra laudatis , charitatem esse cau1am formalem nostrae jastificati nis , sed forte indicare voluit unam , eandemque qualitatem esse simul gratiam , quatenus ad statum supernaturalem nos evehit, de charitatem in cordibus distulam prout ad Deum, & proximum actu diligendum ordinat, &stimulat .
Ad alios ejusdem Apostoli contextus dico , Apostolum nomine dilectionis ,
Tovi. IX. aut eharitatis, vel intelligere charitatem increatam, qua videlicet Deus Pater sic nos dilexit, ut Filium suum unigenitum daret: vel dileetionem actua lem , seu actum amoris , quo de faeto Deum diligimus, qui revera non est idem realiter cum gratia sanctificante , sed actus ab ea velut a suo principio distinetus .
Ad Concilium Viennense , dico Istud quidem dicere conjunetim gratiam, &virtutes infundi in baptismo , sed non
dicerecharitatem esse distinctam a gratia , unde nomine virtutum ibi soliuntiatelligit alias virtutes per se infusas, quales sunt fides,dc spes,quae non identificantur cum gratia sanctificata te.ΕΟ-dem modo explicandi sunt textusCoiisellii Tridentini : Non enim exprimit nomina gratiae , & charitatis, ut designet eas esse invicem distinetas; hoe enim falsum apparet ex Probatione Conclusionis, sed dumtaxat, ut signi seet id , quod appellamus gratiam , &charitatem revera esse causam justificationis. CONCLUsIO SECUNDA .
Gratia fanctimani nequidem forma
liter a charitate distratuitur , ea δει, scet distinctione, quae intercedit inter disersas formalitatessorsim conceptis Ies: sed tantum videntur distingua penes dioero munera . Haec Videtur genuina Doctoris subtilis sententia in secundum distinctione 26. num. . ubi probat illam sententiam,quae dicit, ita formaliter ect virtur, quae en charitas, o quaecumque excellentiae tribuuntur gratiae , re charitati , ita e conferrio; utraque enim forma ter aequaliter dipi- dii inter mior regni, ita perditionis. Et .suaderi potest conclusio ratione ejus
dem Doctoris,nam sicut non sunt multiplicandae entitate1 absilue urgente ne essitate, Ita nec distinguendae sunt formalitates e sed nulla apparet neces.sitas distinguendi gratiam sanetifican