장음표시 사용
241쪽
etiam dum justi sumus : Tune gura eodem eapite S. Augustinus ait,sine Deo,
vel operante ut velimus , vel coope-Tante cum voIrimus, ad bona opera
pietatis nihil valemus: ergo nul Ium pietatis opus ab homine jusso fieri potest, nisi Deus operetur ut velit, & vo Ienti cooperetur . Tum denique, quia idem S. Augustinus lib. de correp. &gratia cap. I T. ait: us in nobis per harie Dei Hatiam c operantem sciliceo in Bono risipiendo , θ' perseveranter tenendo, non sIum posse quod volumus,
veram etiam velis quodpo mur . Reter , an gratia operans .coope
rante realiter distinguatf t . Reis deo id probabilius videri: λ
επο,quia gratia operans nihil est aliud, quam subitus , de IndeIiberatus motus intelle fida . εe voluntatis, quo homo
excitatur ad bonum : cooperans vero
est motus divinus per quem voluntas priori motui libere acquiescit: atqui motus isti sunt ad us realiter distin m. Meundo, quia operans interdum separatur 1 cooperante , puta cum inspiratiotii Dei homo resistit, sicut ostendemus infrii: ergo gratia operans realiter dis inguitur a cooperante. Tertio, quia gratia cooperans in potestate nostri ; operans vero nequaquam .
HAne divisionem commendat David Psal. y8. dicens: Misericordia ejus praesentet me. Et ibidem : -- fericordia ejurobsequetur me . Utriusique etiam meminit Ecclesia in Collecta Dominicae x s. post Pontecosten , his verbis: Vtia nor quae mus, Domine , tratias er moeniat, ἐν quatur ,- bonis veribus Iuriter praefret esse in tentos. Eandem tradit S. Augustinus in Enchiridio cap. a. ubi ait: Praevenit ursonemur , obsequitur ut fassiti vegete
mur'. straeνenit ut vocemur, ob qu is . ut mori emur. Et lib. a. ad Bonifacium
cap.9. Si enim sine illo nihiI ρυμ urfurere, inquit, profectis nec inciflere, nee perficere ; quia ut incipiamur dictum est,
perficiamus dictum es, MIsERICORDIAE us obsequetur me. Notandum est autem c ut iam praemonuimus in praeludiis num. II. gra-'tiam praevenientem , de subsequentemh S. Augustino considerari posse, vesper respectum ad volantatem, vel per respectum ad urias. Per re e fruni quidem ad voIuntatem,sive ad liberum hominis consensum ς idque iterum duobus modIs : Prim3 quidem ita ut gratia praeveniens ea dicatur, quae liberam hominis voluntatem, de praecedit, de eomitatur ; subsequens vero quae eandem hominis voluntatem sequitur. De gratia praeveniente , de subsequente eo sensu loquitur: sanctus Augustinus pluribus in Iocis: sed clarissimh in Enchiridio cap. 3. Praecedit, inquit, bona voluntas hominis multa Dei bona , sed
non Omnia ζ quae autem non praecedit
i a , rn eis es, re ima, nam utrumque Ieritur infacris eloquiir , o miseri m
praevenit ut velat, urientem sequitur gu,, frustra vehi. Sic pariter utramque is gratiam usurpat S. Fulgentius lib. r. ,, ad Monimum Ipse , inquit, gratis is donat Jndigno gratiam , ut praeve se niente misericordia bonum velle M incipiat, de subsequente misericor- ,, dia, bonum quod vult facere vari leat. Seeundo , respectivὶ ad eandem v Iuntatem utraque gratia sumitur alio
modo; ita quia praeveniens dicatur,
quae antecedit voluntatem bonam, ne
cium tamen sit ipsa voluntas bona : sceam usurpavit Concilium Tridentinum sess.6. cap. I6. ubi ait, virtutem '
bonam , quam Christus Jesus in justifi
242쪽
De Gratia verante ῆ cooperante. 2 3I
eatos jugiter Influit, bona eorum opera
semper antecedere, comitari, & subsequi; hinc gratia antecedens sive praeveniens non solum dicitur respeetu primae bonae voluntatis , qua peccatores Incipiunt ad Deum converti c ut volunt aliqui Recentiores τὰ sed etiam respectu primae bonae voluntatis, quam justificati concipiunt de operibus bonis faciendis : unde S. Augustinus lib. I, contra a. Epistolam Pelagii, ait: Avrmiat Deus hane amentiam, ut in donis 'furnos priores faetamur, posteriorem 'fum; quoniam misericordia ejus prgveniet me, Ο ect eui fideliter veraciterqus cantatur . Suoniam ρraesensi eum in ψenedictionibus dulcedinis. Quibus verbis significat gratiam praevenientem eam appellari, quae voluntatem humanam ad quodlibet opus bonum facienduli praevenit, & excitat. Sumitur etiam gratia praeveniens,&subsequens respectivh ad si um, ita ut
gratia praeveniens sit prima gratia,qua ad bonum excitamur: subsequens vero quaelibet Rratia, quae primam illam sequitur . Sic utramque gratiam sumpsit S. Augustinus, lib. de natura , & gratia , cap. 3I. vel 3 a. Misericordia ejus ,
,, inquit, praevenit nos: praevenit a I-M tem ut sanemur , quia haec subsequi-M tur,ut etiam sanati venetemur: prae- M venit ut vocemur , subsequitur ut , , glorificemur: praevenit ut piε vivari mus, subsequitur ut cum illo semper ,, Vivamus. Hinc nonnullIi colliguntis quinque esse esse Rus gratiae: Primus M est ut anima sanetur ab infirmitate :secundus ut bonum velit: tertius ut bonum quod vult eficaciter operetur: quartus ut in bono perseveret: quintus ut Deliciter ad gloriam aeternam per veniat . Hinc sanctus Bernardus lib.de
diligendo Deo ipsum alloquens , dicit:
Hoc valde mirum quod nemo te quaerere
valet, nisi qui Dios inpenerit. Vis it
tur inseniri ut quaerinis , quaeri ut inveniaris ; potes enim quaeri, T inveniri, sed non praeveniri. res utrum gratia habitualis, an actualis hic diVidatur ZRespondeo hanc divisionem extendi posse ad gratiam habitualem,quate SPraeveniens, & subsequens considerantur respecti vh ad seipsas, ita ut gratia habitualis prima dicatur praeveniens respectu secundae: & secunda subsequens respectu ipsius primaeessecundo,im quantum gratiae habitualis unius ejusdemque varii sunt es eius, nimirum reddere hominem gratum Deo, &COnstituere illum potentem ad actus meritorios eliciendos: ita ut praeveniens dicatur in quantum hominem gratum Deo constituit; de subsequens inquantum dat illi virtutem ad meritorie ope
randum. Tertio respectivh ad gloriam, gratia habitualis , quae est in via , dici potest praeveniens, & gratia habitualis quae manet in patria, potest subsequens appellari : propriε tamen hic gratia , actualis dividitur propter rationes insuperiori Paragrapho assignataS. Petes a. An illa divisio sit adaequatapA 'ondeo primo, si gratia praeveniens , & subsequens cons derentur respective ad seipsas , divisionem suprk dictam adaequatam esse; quia quaelibet actualis gratia , vel est illa prima gratia,qua Deus animam illuminat piεque assicit; vel est gratia,quae istam gratiam
Respondeos eundὸ quod si spectetur
gratia tum pret veniens,lum subsequens, prout utraque distinguitur .gratia comitante voluntatem , diviso gratiae in praevenientem , & subsequentem non est adequata ; nam praeter IlIas admittenda est etiam gratia concomitans, quae voluntatem jam divina gratia praeventam adjuvat, ut Opuε
243쪽
I. III. De dissone Gratiae in ExcrTANTEM, τ
in Scriptura sacra. Sic Apoc. 3.
dierit voςem meam , vertierit misi januam,intrabo ad illum, T coenulo eum
illa, π i e meeum . Ephes. a. Sueto qui ἀormis, is exurie a mortuis, o illunc nabit te Christas. Et Psal .r I 8. Afusa me, i falsus ero . In Concilio I ridentino sesL6. cap. s. Ut qui per peccata a
Deo aveos erant, per ejus excitantem atque adjuvantem gratiam ad converrendtim te dioonantur. Idem habet c. 6. Item in orationibus Ecclesiae ; Actiones nostras ρ efumus Domine aspirando praeveni, o adjuvando pro quere; hanc gratiae divisionem similiter commendat S. Au stinus lib. a. de peccatorum meritis cap. 18. 2uod ad Deum nos convertimus , inquit, nisi ipsd excitante, Iadjuvante non possumus.
Hinc gratia excitans apud S. Augu- sinum ea est, quae peccatorem excitat
ut surgat, vel ab infidelitate, vel k peccato mortali,& mutetur de malo in bonum; vel justu in non operantem, ut ad opus bonum sese accingat. Adjuvant vero ea est quae volunt tem jam conversam , & ad bonum opus paratam ad uvat ad volendum , & saciendum . . od luculenter declarat sane us Fulgentius, lib. a. de veritate praedestinationis : Praevenit , inquit, misericordia Iiberum hominis ar/itrium, dum in
dium Asnae soluutatis: δεῖ quitur dura sene polanti obministrat auxilium , ut
Aene Ueravds per eniat ad fouc voluntatis affectu in .
Q iapropter in mente S. Augustini,&ejus Discipulorum , nihil est discriminis inter gratiam excitantem , & praevenientem,adjuvante in , & subsequentem,nisi penes diversa ossie Ia; ita quod
eadem gratia ut praevenit voluntatem dicatur etiam excitans: ut candem
adjuvat ad opus, etiam adjuvans appelletur. Unde S. Augustinus in Psal. a. Non ego propria exsurrexi ad te vo- Durate : sed tu ad me excitandum veni sti. nam misericordia ejus praeveniet me. Et lib. de libero arbitrio c. II. has omnes gratias si in ut comple 'itur, dicens: Si erro vetimus si ne nobis operatur:cum autem vota mus , Osic τρIumus ut faciamus,nobiscum cooperatur . Quod etiam
probat ex illo ad Philipp. a. Deus ect qui operatur in nobis velle , ita perficere, profoua voluntate sua. QUAEREs , angratia excitans etiam divida possit in congruam , o non congruam p
nonnulli Recentiores adstipulantur. Verum reclamant caeteri Theologi , eamque sententiam Catholicis Doctoribus indignam absolute pronunciant. Primo , quia Deum crudelem esse : Praeterea ipsum peccatoribuailludentem. Denique In Scripturis saeris salientem denuntIat. Primum patet, quia aperta videtur crudelitas aeternos minari , & in serre cruciatus his qui non convertuntur, in quorum tamen potestate non fuit illa conversio, utpote qui congruas gratias non habuerint; siquidem per gratias congruas ilitelligit Va Ritea quas Deus ea in occasione , eisque tempore largi -τur , quando novit hominem eis con- selisurum : secus vero de gratiis incomgruis,quae eadem opportunitate,& hominis dispositione non conseruntur :Igitur illa selitentia in Dei bonitatem , & paternam clementiam juste ac suaviter omnia disponetriem , aperte Pu
Secundum etiam ostenditur, quia variis sacrae Scripturae iclatibus constat Deum' Digiti O
244쪽
LI e Gratia operante, in coopera me . 233
Deum omnes vocare cita panitentiam , velle omnes homines salvos fieri, &α quod sane prorsus illusorium esset, si Deus non conferret gratia congruam , per quam dumtaxat homines converti possent , de salvari. Tertium denique patet, nam Scriptura sacra Deum introducit Israelitas , &In eorum persona omnes praevaricatorcs alloquentem iis verbis Isajae ;ultra debui neere vineae meae, ita uo/ feci Z Quaero enim an illis collata suerit gratia congrua nec-ne Z Si collata fuit, quomodo non sunt conversi , ctim gratia congrua semper sortiatur effectum; si collata non fuit,certh non fecIt Deus vineae suae quidquid debuit; nec juste de Illorum perduel IIone conquereretur; nam reponere possent qu6d si dedisset illis gratiam congruam , sicut, & aliis, procul dubio credidissent, de poenitentiam egissent. His adde qu6d gratia non con rua , non mereatur sortiri gratiae nomen; quaenam est enim illa gratia, quae nullum habet effectum , nullum favorem praebet; quaeve solum ad id conceditur, ut homines magis reos constituat λ δει- fuser repugnat ista gratia communi sententiae Patrum , qui carentiam ei eius conversionis refundunt in solam pravam voluntatem peccatoris , juxta illud Osee I 3. Perditio tua ex te Urael. Docent Insuper Deum sincerissime nobiscum agere , & omnibus offerre gratiam,qu1 possumus, & deberemus converti: hocque illustrant exemplo solis ex aequo homines illuminantis. Ita presertim ori enes lib. 3. Periarchon cap. I. ora stomus homilia p. in I. cap. Joannis , Theodoretus q. I a. in Exodum . Iritur asserendum est nullam esse gratiam incongruam : sed omnem plan gratiam excitantem esse congruen tissimam ex parte Dei , & ex ejus intentione , quia ea ratione nos vocat semper ut consentiamus, & vocat m dis congruentiori, quo potest. Stat Tom. IX. enim ad ost Ium, & pulsat, omnἰumque quasi expectat. & explorat ingenia, temperamentum , mores , & propen- sones, ut juxta varias uniuscujusque nostrum dIspositiones, & asse mones . etiam variam gratiam largiatur , quasi velimus, possimus in I plum converisti . Contingit tamen plerumque , ut
contra omnes modos gratiae vocantis etiam congruIssimae mens obdurescat,
ut patet in Iudaeis , quibus cum Christus Dominus tamdiu conversatus est , missus quippe potissimum fuerat aloves quae perierant domiis Israel; nihilominus fuerunt rebelles Iumini,& Spiritui sancto restiterunt. Objicit risqueet non nul Ias S. Augustini sententias . maxime vero id quod sanctissimus Doctor habet Iib. ad Simplicianum quaest. a. ubi loquens degratia conrrua, sc ait: An fortὸ illi qui ιδε modo v eati non eo entiunt, possis
alio modo vocati aceommodare voluntaieni sidei Z ἐν ut HItid verum sit, multi
VOCATI PAUCI RLECTI, ut quamvis multiund modi vocati sint, tamen quia nox omner uuo modd a ecti sunt, tu oti so-eationem sequantur: qui ei eapiendae reperiuntur idonei. Verum est quia Mu rVOCATI, PAUCI VERO ELEcTI; HIi enime si, qui eoumenter vocati '. illi auiatem qui non congruebavi; neque contemperaμantur vocationi , non Hecti , quia non sequuti guamvis vocati. Et infra: mare etsi multor useet, eorum tamen mi retυr, quor ita vocat puomodo eis vocari aptum es utD uantur. Et iterum : Cujus autem vir retur , sic euὸς eoeat quomodo scit ei eouruere, ut vo cantem nou reouat. Ita S. Doctor. Haec sunt praecipua testimonia quae profert Vasquea, pro asserenda gratia congrua a Pro gratia autem non coπgrua prO-
ferri possunt quae paulo infra ibidem dicit S. Augustinus : Suare fi seliet, inquit, etiam ' rum misereri, posset
ita Oocare, quomodo illis aptum esset, ut,
245쪽
o moverentur,'intelligerent, querentur . Et longh in Da : Hie diret aliquis, Cur erZo G au non sie en vocatus,ut vellet Ohediret Post multa respondendo subjungit: Nuir audeat dicere defuisse Deo modum voeandi, quo etiam Frau ad eam fide=n mentem applicaret, voluntatemque conjuvgeret, in qua Pa-
fjufri a tus est Sud si tanta quoque
pote& esse ob Pinatio voluntatis , ut eo v-rra omnes modos obdure ut mentis ave fio . Gιaeritur etiam utrum de disiua
poena sit isto duritia i Cum enim Deus
deserit, non ste voeando, quomodo adsidem =noveri potest quis etiam fi dicat
modum quo ei perfisaderetur ut crederet etiam omnipotenti defuisse ὶ Tandem concludit; non defitisse ; attamen ipsum modum denegas e Esau : quia cui ouis O mi retur , quem vult indur 'at. Neque propterea esse iniquitatem apud Deum . Quis autem non videat, inquit, iniquitatis argui neminem posse , qui quod sibi debetur exegerit, Nec eum certe qui quod ei debetur donare voluerἱt . Quibus signiscat non injuste quibusdam denegari gratiam Con-Κruam, quia omnes ejus indigni sumus ratione peccati originalis . R Aoudeo r. S. λugustinum praesa tis verbis , quaestio talem non tam definire, quam ventilare ; quippe nil reso- Iutorie , & affirmative profert. Respondeo a. Illum valde obscurὶ Io- qui , nec ibidem videtur agere de gratia vocante interna, de qua sermonem instituimus : sed de externa : V demur enim , Inquit , alios aliter demonstratis ii 'em re fur mel rata et r/μtis ad cre
la quae post resurre stionem Christus ratravit, quibus alii crediderunt alii non : profert, & cicatrices quibus discipulum infidelem , vel saltem in fide
titubantem ad fidem reduxit: quae om nia ut apparet , non tam ad internam, quam ad externam Aratiam pertinent.
X pondeo S. Augustinum ibidem,
vIderi refundere non eon multatenta gratiae , potius in obstinationem mentis , & desectum voluntatis, quam in Deum ipsum ; -lti vocati , inquit, pauci sero electi : utique illi qui voeantem non contem erunt , sed eredendo fe-quuti sunt. Et infra : Non electi , quia nou Rouuti . Et iterum : Noluit erra
au, O non cucurrit, sed , Osi volui fet, is cucurrisset, Dei adjutorid pervenisset, qui ei etiam velle,o carrereprae staret vocando , nisi e catione eontempta retrobur fieret. .ibus verbis aperte significat defectu in conversionis, & s Iutis, non gratiae inesseacitati; sed voluntatis rebellion; esse tribuendum. His addo non esse judicandum de intentione alicujus Aut horis, ex aliqua
particula illius doctrinae sed ejus me nai pectanda est praecipvh ex aliis locis , in quibus dissicultatem , &quaestionem
expresse tractat : Certum est autem
S. Augustinum aliud alibi sentire ; m xime lib. I a. de Civitate Dei cap.6. ubi ita loquitur: Si enim aliqui aequaliteras' .cti in animo, N eorpsre vid aut uniusteorporis tulchritudinem , qua visa unust eorum ad iliicite fruendum moveatur, ira volvvtate pudiea alter perseveret, fuisputas esse ea a πὸ Deinde profert varias causas , quas varii possent afferre, eon tra quos tamen eoncludit: uid alius opstaret, nisi unum vomis' , alium noluisse a costitate Eferre : Et lib. de praedestinatione Salictorum sermonem sa ciens de Pharaone , Sc Nabuchodono fore , quorum fines diversi fuerunt, ita
loquitur: Nuantum ad naturam, aωδs hominer erant; quantis in ad conditionem, amJo R res erasti; puantum ad causam,
amflo populum Dei captivum yfrsequentes ἰ quantiis ad ρσram, an HostateVir Dei evmenter admoniti: quid eraeo fecit fines eorum eme diversos, nisi quod unur manum Dei sentiens tu recordatione str priaeinfirmitatis intemuit: alter HBerdeontra misericordissimam sonitatem Au
guavit arbitri Ouibus verbis indicae
246쪽
S. Augii si nus auxilia su Isse omnIno paria ex parte Dei:& diversitatem finium
harum rerum esse repetendam ex eorumdem libertate.
λη di AM praesens gratiae distri
butio gravissimae non ita Pridem - inter Doctores Catholicos divisionis ae disputationis fomes, & seminarium fuerit; nihilominus, quoniam imperante ventis Christo Domino per Ecclesiae Praesules, sedata est haec tempestas, de facta per universam EccI sam tranquillitas magna: idcirco dumtaxat res nobis erit adversus ipsius Ecclesiae hostes insensissimos Calvinistas , quorum antesignantis praesentem gramtiae divisionem non irridet sollim , sed acerrime impugnat. Nam lib. a. Instit.
cap. 3. num. II. elim dixisset, voluntatem nostram moveri a Deo: Non quatirer, inquit, multis eulis ereditum Hr, I traditum, ut nostrae posteaM etictionis motioni Dei aut OAtemperare,aut re purnare : sed tuam e caener a ciendo :subdit Insolentiis me . IIIud ergo totieris cici stomo repetitum repudiari u -σesse est: aciem trahit polentem trabit ;qud influat Dominum porrecta tantum manu expectare, an iud auxilid jusari aliubescat. Igitur adversus hunc vesanum SS. Patrum oblocutorem , & Catholicae doctrinae detrectatorem , nobis pugnandum erit in sequentibus I=.demonstrandumque Primo , quid significet gratiae sufficientis nomen, quaeve sit illius energia: Secund5, qutid illa gratia necessario sit admittenda : Tertio , qutid omnibus adultis conferatur: arto denique , quod ipsis etiam par vulis ante adultam aetatem ex hac vita migrantibus non denegetur auxilium
Iuidsit Gratia Su Dor , quidque ιδε nomine significetur
E propter vocis ambiguitatem fiat aequivocatio, aut hal Iucinatio, advertendum est Gratiam Sufficientem, vel Reneratim, vel speciati in posse accipi. Generatim quidem sumpta, sticitur auxilium praeter naturae debitum divinitus concessum, conserens potentiam agendi supernaturaliter quom
doeumque; hoc est, declinabiliter, vel indeclinabiliter; quo sensu etiam gratia efficax dicitur sufficiens a. ad Cor. I a. Su cit tibi c Paule gratia mea . Quidquid enim est efficax , censetur etiam sussciens; quia non potest causaessicienter operari, nisi si sufficiens ad operandum ed modo quo causa est . Speciatim vero gratia sussiciens , prout ab effeaei distinguitur, recte definitur ex Concilio Tridentino Sess.f. Can.6. Interna motio, V excitatio a Dro immi
fa , eui liberuvi arbitrium potes dissentirest selit.
Conveniunt autem gratia suffciens ,& Esseax,quod utraque non solii in det posse agere , & conserat potestatem ad operandum , sed etiam ordinentur ad ipsam operationem ex intentione Dei: non enim probare possum , id quod quidam affirmant et nempe gratiam sunficientem ordinari dumtaxat ad potentiam operandi, non autem ad operationem Ipsam , ut sentire videtur Bel Iarminus lib. I. de gratia, & libero arbitrio cap. II. Enim vero gratIa susciens in eo convenit cum efficaci, quod utraque ordinetur ad actum; ab ea vero discrepat,quod efficax semper habeat ani- nexum sibi consensum voluntatis , si iaficiens vero plerumque non sortiatur effectum: quod utique non provenit ex aliquo desectu virtutis , sed praesertim ex reluctatione , dc negligentia voluntatIs, ut colligitur ex Concilio Trid sis a se: L6. Diqitigod by Corale
247쪽
se T. s. can. II. ubi legimus: Deus inuest
sibilia non jubet , sed Iubendo movet, reficere quod possis ρrtrre quod non sto sit , ἐν adjuvat ut postr. .ibus verbis
c. Oiicili uin statuit hominem excitatumano veri a Deo, ut faciat quod possit, hoc est , ut potentiam quam habet bene
operandi, per oratiam suffcientem re ducat ad opus : igitur Concilium censet stratiam sussicietatem non tanti m
ordinari ad potentiam operandi , sed
etiam ad operationem ipsam . Suffragantur etiam rationes. Arm , quia omnis forma activa constituens potentiam in actu primo respicit immediate actum secundum , ad quem sordinat potentiam qDam perficit: sed gratia sufficiens est forma supernaturalis activa constituens nostram voluntatem , nostrumque intellectum in actu primo : ergo immediate respicit actum secundum ad quem illas facultates ordinat: igitur gratia stiis cien&non modo potentiam operandi, sed etiam ope lationem respicit . Dcicde, Illud communi consensu censetur sussiciens quod excludit necessitatem cujuscumque alterius ergo gratia ut vere sit sulfficiens, debet exclude- Te necessitate alterIus auxilii ad actum eliciendum . Decique , Deus non praecipit, neque exigit a nobis solum posse bene opera xi , quoties sua gratia praeveniente nos
excitat: sed praecipit, & exigit bene operari de facto : igitur omnis gratia ericitans, quaecumque illa sit, datur a Deo, ut de facto bene Opcremur si velimus. Unde homini habenti uratiam sussicientem , nihil plane deest cx parte principii activi seu gratiae,sed tantum, ut diximus , ex parte reductionis principii activi ad actum ς reductio alit cinilla. fit per eonsensum liberi arbitrii: concludendum est igitur gratIam sussicientem eam esse quae confert, & posse,& operari si velimus: nam nulla est quae conserat tantam posse, & non operari,atilis non esset sufficiens , linc, nec gratia , utpote cum foret frustraneum auxilium, si ad operationem ipsam non
Dices. S. Augustinus Iib. de Praedestinat. Sanctoriam cap. 26. ait: Vocatenivi Deur praedi sinatos mula r Iior os, ut fos faciat membra praedi mnatium iri fit sui , non ea vocatistue , qua
voeatifunt,qui noluerunt venire ad nu
deret non v cat 'r, scitur esse quamdam certam vocationem eorum, qui iecundis meropositum vacati sunt. Quibus verbis S. Augustinus duplicem videtur distinis
guere vocationem , unam qua vocantur praedestinati , qnae non solii mal potentiam,sed & ad actum ordinatur; eaque ex se est ossicax : alteram vero ua vocantur reprobi , quae ex se quiem est sufficiens , sed non ossicax : initur censet gratiam sufficientem ex se non habere energiam, de conferre virtutem ad opus. Iro GD quentiam: Licht enim vocatis secundiam propositum Deus coci serat nratiam quamdam ex ira tem , specialem , Ac singularem , quia prae videt eos gratiae consensuros , de vocationi non desituros , quos aurem talc sfuturos praevidet, ardentilis amat, dcma oribus auxiliis prosequitur infletamen non sequitur, qu6d caeteris tantum conferat gratiam ineficacem , Senon congruam . His adde quhd etiam
sunt aliqui eximie praedestinati, quibus datur vocatio specialis, ut Ani 13 Iis,maxime Sanctis Paulo, Mathiae,&c. Ut autem res ipsa pateat evidentitas,& exacti is declaretur, Observandum est
248쪽
est qui,d eu ni dicitur, Oxilium H eiens dari homini, ut 'o sit operari , quo ibi sutit distinguenda . Unum est, id videlicet quod formaliter datur per auxilium : aliud vero, id quod est quasi terminus seii finis talis auxilii. Qiolformaliter datur per auxilium iussiciens, est tofe: terminus autem seu finis propter quem datur, est velle seu perficere . Cia in ergo dicitur auxilium sinu ciens dari propter posse , illa alsertioeel est de formali ei sectu auxilii; datur
enim ut hominem constituat simpliciter potentem ad volendum; vel de fine propter quem datur: fi autem intelligatur de fine . seu termino, propter quem datur , haec expressio est falsa etriam potentia non datur propter posse tanquam propter ultimum terminum ,
sed propter operari: sic ergo auxilium sufficiens non sollim est ad posse , sed etiam ad operari: & ideo ut revera siesuffciens,non tantum debet dare lassi cientiam ad posse, sed etiam ad operari ; ideo non potest dari primum sine
secundo; nam potentia non potest smpliciter aliquem constituere potentem
an aliquo genere , nisi in illo sit ad ipsum 1ufficiens. Neque S. Augustinus in eo sensu distinxit inter auxilium ad posse , & ad velle, quod unum est sufficiens ad actum, & non aliud: sed quod
unum habeat actu conjunct iam,& non aliud. Potest autem esse sufficiens adactum , & non habere illum conjunctum ob libertatem operantis. Confirmatur haec doctrina per S. Augustinum libro de Correptione,& Gratia cap. ra. ubi distinguit duplex adjutorium, unum sufficiens, de aliud deficiens: sufficiens tamen indicat non dari
dumtaxat propter potentiam Operandi , sed etiam propter operationem ς modo scilicet accedat consensus nO- arae voluntatis; ait enim: Aliud est adjutorium sive quo aliquid non sit c quibus signiscat adjutorium sufficiens aIiud en adjutorium, quo aliquid foc quibus denotat adjutorIum eis ea η , seu efficiens ) nam siue alimrutis no η ρ fumus vivere, nec tamen cum adfuerint alimenta fit, ut qui mori miseri r vivat; erro adjutorium ali vectaru et
est siue quo non sit ut vivamus. Quibus verbis S. Augustinus declarat gratiae sit meienti nihil prorsus deesse , quJ
fieri possit bonum , praeter consensum voluntatis , qui non complet equidem virtutem aestuam ejusdem voluntatis , sed reducendo illum ad ae lim, inde fit ut bene Operemur . . Itaque gratia sussiciens datur a Deo ad posse operari de facto tanquam ad terminum,& snem,
quo fine si frustratur, id non in Dei intentionem,sed in nostrae voluntati, vecordiam,de perduellionem referendum
est. Unde quod gratia suffieiens interit it non producat effectum, non est sterilitatis innatae, sed voluntatis perversae. g. II. Datur Gratia S ciens, mi humana
PR. obatur r. haec assertio illis omnI-bus Seripturae , Conciliorum , de
sanetorum Patrum oraculis , quibus insuperiori See ione probatum est , Rra itiam medicinalem a gratia sanitatis iueo non discreoare,quod ut volunt hae reticio haec liberam omnimode sineret voluntatem hominis innocentis; illa vero hominis lapsi voluntatem ita ne
cessario rapiat, de impellat, ut ei nullatenus possit rei uetari. Vertam quoniam haeretici haec sacra praesidia suis ea villationibus, Et salsis interpretationibus ac responsis, nobis elevare tentant, hinc placet aliquos eorum sacrorum textus hic repetere; una cum serroneis adversariorum replicis,de ii: arum praeclusionibus. Ne autem lonsor
sim, oinistis variis textibus qui proferri
possent ex veteri Testamento , unum aut alterum dumtaxat ex novo proseram, dc expendam.
249쪽
Primus textus est Matth. II. U. IO.
a I. Tunc eaestit exproὼa recisitatibus in quibus facts funi pluriDIs virtutes ejus, quia non exigent paenitentiani. Vae tisi rodain , vae tibi Bethsaida , quia si in Tiro , er Sidone factae essent virtutes, quae fisae sunt in vobis, olim in cilicis, o cinere paenitentiam egissent. Ex his Christus D. exprobat Corozaitis, quod non egerint penitentiam ad aspectum
tot miraculorum : ergo revera pinnitentiam agere non tantum remote, sed& proxime potuerunt; ut enim e XyrObatio Christi valida sit, quae certe est validissima, necesse est, ut quemadii Octum Tiri, Sidoniique visis Christi mITaculis non modo remote , sed & proxime doluissent; ita Corozait se iisdem 4nstri leti praesidiis poenitentiam agere potuissent. Priores enim, hoc est Tiri I, revera fuissent dolore compuncti ex oraculo jam citato: ergo posteriores , videlicet Bethsaitae,compungi proxime Potuerunt ό alias nulla vis in Christi Paritate , nullumque robur extitisset: si enim illi proxime, hi remoth tantum potuere, cur hi severitis, illi remissius, ut vult Christus D. ibidem, versu a a. in judicio punirentur I eruntamen d
eo oohis. Tiro b Sidoni remisus erit in Eie judicii , quant τοbis Z An qui plus
potuit, lexiores : qui vero minus graviores poenas daturus est Atqui nemo poenitentiam illam salutarem, de qua Christus loquitur agit aut agere potest , ex vi gratiae tantum exterioris equi enim hoc assercret, Pelagii errore notaretur . Potuerunt Igitur Coro Earuis, ut & Sidonii ex vi gratiae interioris poenitentiam agere . Certum est autem hujusmodi homines non egisse poeni-aentiam, ad quam intrinsecus impellebantur: ergo repulerunt illam interiovem poenitentiae gratiam per Christum oblatam : hujutinodi autem gratiam , quae repellitur, nos suscientem voca mus : igitur est admittenda.
A poner I.quod quando dicitur,quod
factis virtutibus Istis in Tiro, de Sidone eonversi fuissent urbium earum ine Iae, vel se iasus est; quod Deus convertisset illos ex gratia interiori necessaria , quam ipsis largitus fuisset, faciendo coram eis signa , quemadmodum contulit habitatoribus Bethsaidae, de CoroZaidae, dum coram illis ista signa faciebat : vel sensus est , qu bd Deus con vertisset illos ex gratia, quam habebant independenter ab istis signis, ecquae ad praesentiam eorum suum operata fuissent effectum: Si primum; ergo Verum est , quod Tirii, & Sidonii
non habuerunt gratiam necessariam ad conversionem ς nihilominus tamen damnati sunt: si secundnm, nihil praefatum nostrum argumentum evincit; nam deberet probare,& non supponere,qucid eadem gratia fuisset in Tiriis,& Sidoniis, quae in habitatoribus C
Contra . Hare responsio prorsus inanis est, nec ullatenus praefati argumenti vim infringit: falso namque concludit ex eo, quod Tirii, & Sidonii non viderint signa , quae Christus operabatur in civitatibus ChorOZaim , &Bethsaida, nec habuerint gratias illas, quae lassicienter ad intuitum illorum signorum voluntatem spectantium moverent ad poenitentiam; inde sequi, quti d non habuerint aliunde gratias Iussicientes ad suam conversionem ς siquidem Deus, qui omnes homines vult salvos fieri, & neminem vult perire , sed omnes ad poenitentiam converti , etiam facit solem suum justitiae oriri super bonos, & malos ; quippe
illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum , & pluit imbrem gratiae super justos, & injustos. Reponer a. Quod in illa Christi que
rimonia agitur tantum de gratia ex te
riori , 8e miraculorum , expressa per hanc vocem virtutes, dieique ii Christo
Domino, quod Tirii, & Sidonii fuissent conversi, si haec signa vidissent, quae
250쪽
saeta sunt In Choroetiada,& Bethsaida;
non quia haec miracula sola potuissent illos convertere , id quippe nemo , nisi Pelagianus dixerit, neque etiam , quia hal ,ebant utrique isti populi eandem virtute gratiam interiorem , sicut prae tendit obiectio : sed quia Tirli, ac Sidonii habuissent a Deo gratiam interiorem conversionis , qua fuissent con- Versi, eamque gratiam Deo Ita volente accepissent, supposito quod apud illos fae adi fuissent istae virtutes : Choro attae vero, ac Bethsaitae eam gratiam non acceperunt, quia rebelles fuerunt, contra dixeruiit ire maxime virtutibus
istis: qua rebellione, de contradietione Indigni facti sunt, quibus Deus gratiam cola versionis adjungeret; sic autem non contradixissent Tyri , & Sidonii . Quia , inquit S. Augus inus lib.
de bono persever.Cap. I in. habebant na ruraliter divinum munus intelligenti , quo moverentiir ad fidem si congnia I uis mentibus vel audiment verba , veI'sgna conspexissent: Ubi, inquit,riris relicti , Ο Sidonii, qui etiam credere totuerunt, si mira illa Christi naeid ent: sed quoniam ut crederent non
erat eis datum , etiam unde crederent evnexatum . Ex quo amaret fadore quo dam in i H inrenis divinum naturaliter manus inteUstentiae, quo moveantur ad
Mem , si congrua fuis mentifus via audiant verba , mel sitna conspiciant, re ramen si Dei altiore judicio perditionis mas non sunt gratiae praedellanationis discretae, nee ipsa eis adbMentur deIdicta disina , via facta , ster quae possent eredere, fi audirent lutique talia ves ν derent. Igitur , Inquiunt haeretici, in Tiriis, dc Sidoniis habemus il Ius re exemplum ex Augustino, quia cum illi
haberent munus intelligenta , quo moverentur ad fidem, si vel audissent ver-ha, vel signa vidissent, quia tamen non erant praedestinati, nec signa viderunt, nec audierunt verba, subindeque non habuerunt fratiam sufficientem ad agendum paenitentIam . Contra . Christi exprobratio laeta Choro Zaitis , qtiod non egerint pinnitentiam ad alpe e lini tot miraculorum, futilis prorsiis , & injusta sitisset , si revera Chorozaitae paenitentiam agere non tantum remote , sed & proximis non potuissent, subindeque nisi habuissent gratiam proxime moventem alpaenitendum . Ut en Im exprobratio
Christi valida sit, & justa , necesse est, quod quemadmodum Tirit, Sidoniique
visis Christi miraculis , non modh remote , sed etiam proximε doluissent; ita Chorozaitae eadem sibi assu Igente gratia poenitentia in agere potuerunt: igitur salsum est,quod Choro Zaitae caruerint gratia sussiciente ad poenitentiam agendam , propterea qu6d ratio ne suae rebellionis,illius gratiae judicati fuerint indigni. Falsu pariter Tiriis, ac Sidoniis negatum fuisse gratiae convertentis beneficium,quhd absoluth a Deo fuerint reprobati; licet enim, ut diximus, non habuerint illam gratiam, qua movet ad part Itentiam visis Christi si-nnis, & auditis oraculis ; inde non est consequens , eos non habuisse gratias susscientes , quibus si ita voluissent penitere potuissent. Secundum oraculum hanc veritatem
confirmans, peti potest ex illo Matth. a . ubi Christus de Judaeis sub nomine Jerusalem ita conqueritur: Suoties volui congretare filios tuos, quemadmodum xauiua constrerat pullos suos sub alar , ἐν noluisti Z Sed haec voluntas plane si-1nu Iatoria esset, si revera cum vocantegratia interiore , vel exteriore non habuissent lassiciens auxilium,quo possent congregari, sub alas Domini , & au
Christum per paenitentiam confugere a Hinc Luc. I9. Idem Salvator videns civitatem flevit super eam, dicens , stulast carnosisses, ἐν tu, ο ρuidem in hac dirtua , quae adpare=n tui, i . Nam judaei merito reponere notulissent,frustra hanc querimoniae anism praetendi; quippα