장음표시 사용
291쪽
Gratias sciem datur obduratis et 8 i
hom Ini Impossibilia praecipit, & pecca lium omne h Iibera voluntate procedit: sed ea quae obcaecati, δe obdurati contra Dei leges committunti, ipsis deputantur ad culpam, ut ipsemet S. D
etor probat pluribi: nam serm.88. de
tempore acerrIme eos confutat, qui
cum de eriminibus 1 Pharaone obdurato perpetratis agitur, dicunt Intra se: cur Iniquitas illa imputatur Pharaoni pEt traci. s3. in Joan. de Judaeis excaec iis disputans , monet ne quisquam aurideat excusare peccatum,quod obdurati Commisserunt: quin etiam lib. s. in Ju- Iianum cap. . de eadem Judaeorum ex Caecatione ita pronuntiat: Icta caecitas fuit Pudaeis trande incredulitaris ma- tam , Ograndis ea a peccati ut occiderent Christum. Hinc auth 0r lib.de praedestinatione,& gratia cap. I s. apud eundem S. DO-e orem tom.7. ubi dicit causam cur Pharao perierit, esse quia libero contra misericordissimam Dei veritaten pugnavIt arsuri : secus ac Nabuchodonosor , qui Dei flagellis cessit, egitque
paenitentiam . 'mantum ad naturam , Inquit, aviso homines erant: quantum
ad dirnitatem , amfo R. cres: quantum ad cacisum, amfo capinuum populum D isto dentes: quiantum ad paruam, ambo
stat Ilis elamenter adm viti . uid evo 's eorum fecit es diversor, ns quod
ne propriae iniquitatis ivilemait: ait rIM 1 contra Dei mi ricordi mam et r. ritatem pugnavit arBitri Dices. S. Aligustinus in exposit Ione
quarumdam propositionum ex epistola ad Romanos , quas reprehendit, dc expendit lib. I. retractationum cap. 23. dicit non fuisse imputatum Phalaoni , quod tunc , id est, clim Obduratus fuerit non obtemperarit: Saand quidem, inquit, obdurara corde obtemperare non
poterat: sed quia dunum praebuit cui
cor os raretur priori infidelitate . Igitur Pharao nullum habuit auxilium, Tom. IX. qud posset obtemperare; alioquin non obtemperando peccasset. Nego causequentiam; Non enim ea fuit mens S. Doctoris ; si enim censeret non posse obduratorum peccata ipsis imputari,nec aeternis puniri suppliciis : sequeretur pariter eum docere quod bona Eleetorum opera nullo modo ipsis tribui, nec aeterna mercede possint coronari: Subdit namque: Sic enim iis quos eIerit Deus, non operamessides iuchoat meritum, ut per munus Dei lene verentur : sic in his quos damnat , infidelitas, C impietas inchoat ρα- nae meristam , ut per imam parvavi mauoperentur.Nihil aliud itaque vult S. Augustinus , cum ait non imputari Pharaoni ejus inobedientiam, sed tantum priorem iii fidelitatem , qua dignum se
praebuit cui cor obduraretur, qua tu
quod peculiari quodam imputationis
genere ipsa infidelitas magis imputaretur , quam peccata quae ab ipsa obduratione provenerunt.
Dices ferundo . Ex primae Joan. . est
peccatum ad mortem pro quo non est orandum: igitur sunt quaedam peccata quae omnimodam Dei desertionem important .
catum ad mortem intelligatur imp iii-tentia finalis , qualiter interpretatur S. Thomas , concedo : si intelligatur quodlibet aliud peccatum , nsgo Nul lum est enim tam grande peccatum
quod remitti non possit in hac vita ;1 ubindeque pro quo juste non possit pl-
nitentiae gratia impetrari. His adde quod illa S. Joannis verba aliter explicent SS. Patres: nain S. Im-δroficis lib. I. de poenitentia cap.8. per peccatum ad mortem intelligit gravissimum peccatum in unoquoque R ne-re , pro cujus venia , inquit, non debet
orare quilibet, sed tantum vir eximiae sanetitatis . S. autem Hierou. dialogo a. contra Jovinianum intelligit istam prohibitionem orandi non esse simplo N n . citer
292쪽
citer, & absoluth accipiendam : sed e3
dumtaxat sensu; quod quicumque orat Pro peccato ad mortem , debet habere tantam fiduciam, & tantam certitudinem veniam obtinendi, atque si oraret pro aliis peccatis, quae non sunt ad
In Ortem . .Quae utique interpretatio videtur esse genuina mens S. Joari. ut
colligitur ex antecedentibus; dixerat enim . Haec est fiducia, quam habemur ad Deum ; quia quodcumque petierimus
fecundum voluntatem ejus audit nos. Et
paulo post : Sui scit fratrem suum pec
care peccatum nou ad mortem , petat, dabitur ei vita peccanti non ad mortem .
Et protinus subdit: M stereatum ad mortema, ere. Ouibus fgnificat non esse cum tanta fidisci a pro isto peccato orandum, quia difficillime veni. donatur . Tandem S. Augustinus libro de corrςpt. dc gratia cap. I 2.ciam protulisset ea verba S. Joannis ait: De quo peccato quoniam non expressum eir, possunt
multa,'diversa sentiri : Ego autem Do id esse V ecatum , fidem quae per di-tictionem operatur, deserere uinque ad
Dires tertio. Ex x a. Matthaei qui di-Xerit verbum contra Spiritum sanis istum, non remiti tur ei neque in hoc Mecum , neque in futuro : Igitur hominiqui peccatum istiusmodi commisit,nuli uni datur postea auxilium sussciens ad resipiscendum . Distinguo pari modo consequens . Si per verbum in Spiritum sanctum inteIligatur impaenitentia finalis, ut explicat S. Auz.sib. contra Cresconium cap.8. concedo: Si intelligatur vel blasphemia in divinitatem , vel peccatum ex malitia , ut explicant S. 6 fius in regulis brevioribus responsione asy. &S. ChrI R. homil.4a. in Matthaeum , DUO : licet enim haec pectata difficillime remittantur, tiam propter sui enormitatem , tum propter peccantis pertinaciam , & indignitatem ; nihilominus non sunt absolute irremissibilia.
His adde, peccatum In Spiritum sanis ctum illud dici,quod committitur contra manifesta opera , quae fiunt virtute Spiritus sancti . Christus enim Domianus clim in digito Dei, hoc est , Spi. ritus saneti virtute ejiceret daemonia , quam utique mirabilem virtutem Judaei
calumniantes ac blasphemanteS ean
attribuebant Belzebub , ideo Christus Dominus eorum malitiam carpens dixit : Si peccata vestra essent in filium hominis, certe excusationis cujusdam uniam praetenderent , propterea quod vos mea lateat divinitas ; at verti quia
peccatis contra manifesta opera virtu
te Spiritus sancti patrata ,hinc fit quoa
peccata vestra nullum excusationis motivum habeant anneXum . Non tamen
censuit omnino illa esse irremissibilia requippe non est improbabile aliquos ex Judaeis , qui in Spiritum sanctum bla-Iphemabant, paenitentiam egisse, de ad Christi fidem, de gratiam fuisse re
Dices 4. S. Augustinus lib. de correptione, dc gratia cap. I a. distingtiens gratiam collatam primo homini, ab ea quae ejus posteris conceditur , assirmat hanc aliquibus non dari in poenam is peccati; Nunc autem, inquit, quibus deeri tale auxilium , jam poena pereatis: sed si in poenam alicujus peccati denegari debeat gratia , maximὸ propter peccatum caecitatis , & obdurationis :ergo ex mente S. Augustini peccatoribus obduratis gratia dc negatur . Distintuo majorem : Docet S. Augustinus adjutori hi,per quod proxime fieri possit bonum,quod concessum fuit primo parenti, quibusdam denegari,concedo : per quod implorari pol si auxilium illud proximum, nego num,ut saepius docet S. Augustinus, maximε lib. I. ad Simplicianum,q. I. Rectat lifero ar-fitrio in hacee mortali vita , non ut justitiam impleat cum voluerit/ed ut simpliet pietates conoertat ad Deun7, eQM
293쪽
Grat a Iussiciens datur obduratis. 283
Cui cie nou flut sermo de Gratia es eaef. 4 ivis Catholici omnes fateantur aliquod esse discrimen inter - gratiam essicacem , & sufficiennem , non conseiatiunt tamen invicem in assignando utriusque discrimine tam varia enim est , totuplexque opposita circa hanc asserendam veritatem Authorum sententia , & pugna, ut vix quidpiam certi hac in re definire liceat; cum utrinque gravissimi suboriantur difficultatum fluetus, quos declinare ViX potest, quantumvis exercita, & il-Iustrata humana mens . Nec mirum sane ς existimo namque concordiam gratiae essicacis cum humana libertate,ta in obtrusae , ac reconditae esse indagationis, ut mysterii nobis in hac miseriarum valle degentibus prorsiis impervii, nometi,ac rationem sibi juste vendicet.
oniam autem scrutator Majestatis opprimitur a ploria , ne incidamus in Scyllam , cupientes vitare Charibdim, Religionis partem duximus ab ejusmodi inquisitione supersedere : maxim Eetim id vetitum videatur a summis Pontificibus, Paulo U. anno Isra. &Urbano VIII. anno Isas. Iterumque anno I I. Ne quis videlicet, absque specialis summi Pontificis lieentia , de ejusmodi divinorum auxiliorum discrimine acriores olim sedatos conflictus disputationibus in lucem editis,ac prela commissis restauraret.
De uectibus , o Praeeellentiis Gratia sanctificantis.
ae praecellentiam vix detegere ,& satis aestimare potest humanae mentis quantum via oculata perspicacitas ; eam quippe toti ipsi naturae antecel Iere nul Ius est, qui non agnoscat: 'riter enim nativum decus supra spheram naturae situm , aestimationis Item jure , ac pretio suae naturae sic eminet,
ut merito de illa dicatur illud Proverb. 8. Melior ect cunctis opibus pretiosi μntis, o omne desiderabile ei non poteaeomparari. Habet enim praerogativa gratiae pre natura,hunc RIoriae titulum, ut ejus pars infima cunctis naturae bonis praeponderet: Melior est enim unustimans Deum, inquit Ecclesiastes, quam
Imo partim est , qu6d toti naturae emineat, nisi sit etiam iis superior quae eumque Deus mirabiliter patravit; siquidem Deus gloriam omnipotentiae
divinae pareendo , dc misera a in do manifestat. Socirca annuuntThe
logi, gratiam mctificantem omnium Dei operum esse prestantissmum; eminet enim supra creationem , nec-non ,& mortuorum suscitationem : cum enim ante actam vitam doIore criminum rescindunt homines , serioque ad frugem redeunt, majus prose 'o quiddam , & excellentius , quam si corpus mortale, immortali gloria induerent,
mortuos in vitam excitarent, hominem ex nihilo crearent; nam, inquit S. Augustinus serm. I s. de verbis Apostoli: Si hominem te feeit Deus, o jum tu te facis, melius aliquid facis, quam fecit Deus. Quapropter S.Chrysostomus hom. lethali confossam vulnere denuo animam instaurare , excellentius quiddam ait esse , quam corpus mortuum excitare . Et merito quidem cum ex S.Augustino serium. de Verbis N n a DO-
294쪽
Domini: Corpus vitae reddatur iterum euorae , anDγIa nunquam desiturae. Ex quo item affirmat S. Gregorius lib. 3. Dialogo cap. II. pluris esse conversionem Pauli Christum persequentis,quam suscitationem quatriduani Lazari in is sarcophago finienti S. .
Hinc egregie Ricardus 1 S. Victore in Benjamin cap. . negat posse quid
majus hominibus a Deo tribui, quam ut ad vitam meliorem suo ministerio nocentes revocent, & ex familia da, monis in Dei filios traducant: grandius namque non est carnem fragili vitae , bonisque perituris,& voluptatibus red
At quod omnibus gra Iar praecellentiis longe praestat, est quod ipsa increatae Dei naturiv participationem conferat ; cuius excellentissimi consortii pri
mus nos admonuit S.Petrus , dum ea
in nratiar commendationem dixit, Ma- xima & pretiosa commissa nobis do Ravit Deus , ut per haec fiamus divi-
M nae coi; sortes naturae. Cujus doni ex
cellentiam non possunt S. Doctores provo' O praedicare. Censet enim beatus Α-rcopagita in ordinena, statumque divi-xHim vi gratiae sublatis, vitam nobis divinam inspirari: α. Maximus divinitatem dari, pervadente gratia naturam coelesti luce , ac ultra conditionis suae clas em esserente : S.I homaS, per Rra tiam nos deificari; mod enim substantialiter is in Deo , inquit 1. a. qu. Ο Ο. accidentaliter sit in avIma participante disinam bonitatem. HujuS autem praecellentissimi doni , ut aliquam pro viribus notitiam a s quamur , praesentem disputationem sicut ,& praecedentes , tribus Articulis absolvemus : quorum aperius , quae sint praeviae dispositiones ad gratiam sanctificantem desiderandae. .ncundus declarabit terminum , liquo sit justificatio, nempe peccatorum ore missonem , & ipsius cum peccatis gratiae pugnam . Tertios denique manifestabit terminum , ad quem Iustificatio Ois,scilicet ipsam gratiam sanetificantem, ejusque eximias dotes,ac praecellentias.
De Dispositionibus ad erati amsanctisseantem desiderandis.
HIc non est futurus sermo de justifi
catione parvulorum , quae fit in baptismate ; cum enim non sint ratio nis, & libertatis compotes, erte constat illos absque ullo motu liberi arbitrii, de sine praevia dispositione ex parte ipsorum, justificari : nec disputamus
illam de justificatione , quatenus complesstitur omnes ilIos motus,quibus excitamur a Deo, ut ad meliorem frugem recipiamur: ad hos enim motus divinitus excitatos, certum est nullam ex
parte hominis dispositionem requiri, sed pendere solum ex mera Dei misericordia , gratuitoque illius beneficio. Α-gimus igitur dumtaxat de justificatione adultorum , quae fit per a tam intellectus , & voluntatis; cum enim illae facultates spirituales sint, de gratiae, ac donorum caelestium susceptivae , inde fit,quod ad illa charismata suscipienda, adulti sese disminere debeant per aliquos actus intellectus , & voluntatis .
Tria igitur maxime hic veniunt determinanda . Primum , An homo ex parte sui concurrere debeat , & sese dispe-nere ad gratiam justificationis suscipiendam. Secundum, An & qualis actus intelle stus desideretur ad justificationem. Drtiuna,Qu't & quinam ad eundem praerequirantur voluntatis aetus .ini AasTIO PRIMA.homo sese iraonere debeat ad Iratiam Iunificationis ΘNotandum primo certum esse,quod
homo non possit ex aequo per solas naturae vires sese Praeparare ad gratiam
295쪽
De Dispositione ad Gratiam sancti P. 28s
tiam sane iste antem ; id enim apertὸ evincitur ex Scriptiira sacra contra P Iaalaia os ς eis maxime textibus , quibusa aeritur Deum nos praevenire , & ad se sitis divinis motibus pellicere , & attrahere . Sic psalmo ais. Praevenisti eun in Brate fouiueus dulcedinis. Joan. Nemo ροten venire ad Puter meur traxerit eum. I. r. mid habes quod non aecepisti , br. Hinc enim constat hominem ex se , & propriis viribus nil omnino conferre ad salutem : proindeque nec ad gratiam sanctificantem , suae est semen vitae aeternae. Id ipsum definiuiit Concilia , maxime Dio spolitaniIm , in trio Pelagius coactus et sa. teri, gratiam non dari secundit in me rita nostra : Et Arausicanum Can.4. dc Cari . . ut videre est in praeludiis hujusce traetatus : at omnium clarissime
Tridentinum Sessas. Can. . Si ρtiis dixerit, fine praeo niente Spiritur ueniat
istam natione, atque ejus adjutorio hominem credere , Herare , diastere , aut pclaeuitrre posse , sicut oportet, ut ei jusj- fleatis vis eratia eo eratur, anathema sit. Id ipsu in aperte docent M. Patres , malit me S. Augii stiluis , qiii totus est in astritenda illa gratiae necessitate ad justificationem , in libris quos adversus Pelagianos edidit; praesertim vero . a
libri primi ad Bonifacium, ubi ait: Pelagianis non immerith anathema dici- , , mus,qui tam nint inimici gratiet Dei, , , quae venit pec Jesum Chri ilum D
,, ininum nostruin, ut eam dicant non
,, Rratis , sed secundum merita nostra ,, dari, ac si gratia jam non sit gratia: , , tantumquecnstituunt in libero arbi-M trio , quo in profundum demersus is est homo, ut eo bene utendo,dicant ,, hominem mereri gratiam , clim neri mo bene illo uti possit, nisi per gra-M tiam , quae non sectu dum debitum se redditur: sed Deo gratis naiserante
Nee ohctat quod Proverb.i . dicatur; Hominis en praeparare animam. nam aut optimὶ aitS. Augustinus lib. a. ad Bo ni facium capite o. Hominis est praepinrare animam cum adjutorio Dei tangentis cor hominis , per auxilium gratiae; non autem sine ullo prorsus gratiae beneficio; quia ex Proverb. 8. praeparatur voluntas a Domino . Unde solii nihic determinandum superest,utrum h
mo praerequirat in se aliquas dispositiones physicas, & morales, quas ipse cum auxilio gratiae possi t adhibere, ut sese ad Dratiam sanetificantem praeparet,
Notandum secundo ; duplicem vulgbdistingui dispositionem , unam ex P
te subjecti, alteram ex parte agentis , seu causae estici eutis . Prior praeparat subjcetum ad sormam recipiendam , v.g. calor ad formam Ignis , organi Z tio corporis humani ad animam rationalem : Posterior movet, atque determinat agens ad sormam inducendam , idque vel phassee ; qua ratione calor determinat ignem ad inducendam sormam innis in subjectum ultimo dispositum ς vel infraliter , qua ratione aetus honesti stipernaturales movent Deum ad communicandum hominibus sua dona sit pernaturalia . Sciendum rufuste r , quod duobus modis sorma requirat aliquam dispositionem ex parte M icti, uno modo actexpellendam sormam contrariam ; alio modo ad praeparanduna subjectum , ut ratii, nabiliter in eo recipiatur. Certiinxest autem, quod gratia tantificans nullam per se requirat dispositionem ex parte subiecti , ut in eo con naturaliter
recipiatur: Tum quia sine hujusmodi dispositione recipitur in parvulis, & in
iis qui in utero materia O sanetificantur,
ut in Jeremia ,& Joanne Baptista: nimquia nulla est assignabilis ejusmodi di-dpositio.
Talis namque dispositio esset vel a- stus , 'et habitus; si habitus , ille esset
vel nν turalis vel supernaturalis : at non
potest naturalis habitus esse dispositio phy-
296쪽
1 l. ysica ad formam furernat ira Iem , qualis est gratia , non etiam sit perna- turgiis , alioqui , cum hic habitus tam esset improportionatus naturae , qii mgratia, aliam dispositionem ejusdem ordInis 'supernaturalis praerequiret , &sic procederetur in infinitum. Non etiam aetus , quia dispositio physi ea ,deforma debent esse in eodem subjecto: nratia autem sanetificans subie statur in voluntate,ut probavimus alibi: actus autem fidei, qui primus inter dispofitiones ad gratiam sanctificantem inm- tuitur , est sor maliter , & in intelle stu: igitur non potest ille esse phys ea dispositio ad sanctificantem gratiam recipiendam . Hic itaque sermo est dumtaxat de dispositione morali, quales sunt actus moraliter boni tum intellectus clim voluntatis.
Notandum tertio, quhd etsi ante Ar tiae sanctificantis infusionem homo peccator , & Deo exosus habeatur,
nih1'ominus omnia eIus opera etsi non
sint Deo grata , & accepta de condi- 'gno ad vitam aeternam , nihilominus non omnia sunt formaliter peccata, nee divinae animadversionis , &. execreationis digna ; aliqua enim prorsus ossunt esse indisserentia , hoc est, nec ona nec mala moraliter: alia verti sunt saltem de congruo meritoria,
quae scilicet eliciuntur ab Intellectu, &Voluntate cum Aratiae actualis auxilIo, quaeque hominem e peccatorum sordi-hus emergete cupientem ad Deum
promovet, sumque veluti dispositiones praeviae ad gratiam sanctificantem re cipiendam . Unde hominis adhue in peccato jacentis triplicis generIs sunt . pera : alia quidem peccaminosa , alia indisserentIa, alia vero ad gratiam disponentia , de quibus ultimis hic dumtaxat inquiritur , an revera homo sese ad gratiam sanctificantem disponere possit. Quam utique veritatem ape
DC fide est hominem adultum Dir
liberis actiβur disin Urat. intea uae lis , ferie ad Iurescationis aeratiam dioonere. Ita definivit Concit.Trident. sesL6. cari.'. his verbis: Si quis dixerist
BGμε impium justificari , iturat intel-Istat nihil aliud requiri , quod ad justificationis gratiam consequendam coope- etur, D' nulla ex 'arte necesse es' eum suae voliantatis motum pro arari, atque dissim ni, anathema sit. Probatur primo illis omnibus SerI-pturae oraculis , quibus homines ad conversionem sui in Deum invitantur. SIe Isaiae Convertimini ad me, I DI- vi eritis. Zachariae T. Convertimini asine, re ero convertar ad vor. Joelis 3. Consertimini ad me in tore tarde vestro ,
Ire. Conversio autem illa fieri nequie absque motu liberi arbitrii: igitur hie est ad gratiam sanctisicantem praerequisitus. Hinc Proverb. IN. Hominis ea
Probatur fecundo authoritate senis florum Patrum ; maxime verti sancti
Augustini , aperte docentis pluribi ,
hominem necessario debere Deo cooperari ad sui justificationem. Sic tras'. a. in Joannem : Salutem , inquit, in impio, sed non sine impio Christus operatur . Et sermone 3. de verbis Apostoli cap. I I. exponens haec verba: guotquot
Spiritu Dei aguntur , 'pioni filii Dei; se ait: Dieit mihi aliquis, Erro vimur, re non agimur; imo , re vir , ἐπ Ueris; π tune bene vir si a Mno Meris, Spiritur enim Dei qui te arit, arentibus adjutor ect: υfum nomen adjutoriι ρrae-
Rribit tibi, quia , o tu irae aliquid
agis: ornosce quid poscas , alnose quid
eonfite3Ψr, quando dicis; ADIuron Μ EusESTO, Na DERELINQu As ME . Adjutorem, utique invocas Deum ; nemo adjuvatur si a Deo nihil oratur . Et rursus ex
ponens illud Apostoli: Scimus quia diis
Istentibur Deum omnia cooperan/ur in Bouum, ait: Si non esses operator, Deuι
297쪽
De Dispositione ad Gratiam sanct c. 287
non est cooperator . Hinc Sem . s. Celebrem sententiam effert: fuit re
nescientem, jum'at volentem. Suffragatur etiam ratio Theologiear sicut enim homo libere est a Deo aver sus per peccatum, congruum est etiam, ut ad eum liberε eonvertatur: sed talis conversio non foret libera . nisi homo ad illum voluntarie converteretur: igitur ita eme debet. Deinde, In justIficatione movetur homo a Deo ad justitiam si cundum conditionem naturae suae: sed homo
secundum propriam naturam habet,
quod sit liberi arbitrii compos : igitur in eo qui habet usum liberi arbitrii, non fit motio a Deo ad justitiam absque motu ipsius liberi arbitrii. Denique. Si quid obstaret ne homo liberὶ concurreret ad justificationem , maximε , vel quia ipsius libertas ita
peccato fuit detrita, ut nullatenus amplius usum habeat: vel quia ita per gratiam ae ualem effcaciter movetur ad justificationem , ut potius agatur squam agat: sed neutrum obstare potest. Non quidem primum,quia per gratian sanatur voluntas, ut possit sanata b num illud prosequi, quod infirma non poterat. Hinc S. August. lib. I. operis impersecti ait: Tum eme tiferum laudat Biliter arbitrium , quands fuerit Dei aeraria Iiberatum . Non etiam secundum , quia , ut ait idem S. August Epist.89. I tantas libera tanto erit liserior,quanto fanior; tanto autem fanior, quantd divinae misericordiae eratiaeque
Bubjectior. Hinc lib. de Spiritu , & Littera cap. o.Liὐerum arsurium,inquis,
Pacuamus per gratiam, absit sed magis liberum arsitrium Ratuimus: sicut enim lex μrsidem, si e liberum arbitrium per gratiam non evacuatur , sed Hatuitur. Neque enim lex in Hetur, nisi liberi arbitrid , sed per Ierem munitio peccaari, per sidem impetrati gratiae contra ρ: earum : per gratiam fanatio aniniae avit1opeceati, per emimae sanitatem Ii-Hertas arbitrii, per liberum a itriura
justitiae dilectio, per junitiae dilectionem luis operatio: ae per hoc sicut lex noueΦacuatur, sed statuitur persidem; quia fidei impetrat gratiam qua Iex impleatur: ita libertim arbitrium non macuatur per gratiam , sed Ratuitur ἔ ρMia gratia fanas voluntatem, qua iustitia I Mia diligatur.
Dices primis: Non potest homo sese ad gratiam sanistificantem disponere per id quod peccaminosum est : sed
omnes hominis peccatoris actus ante gratiam sanctificantem adeptam , sunt peccaminosi; non enim potest arbor
mala bonos fructus facere: igitur per proprios actus homo non potest sese ad gratiam disponere . Dinriguo majorenix Non potest homo sese disponere ad gratiam sandifican
tem per actus , qui sunt peccaminosi. tam secundum statum , quam securi dum affectum operantis, concedo : quῖ sunt peccaminosi dumtaxat secundum statum, non vero secundiim affectum,
nego : & similiter distincta minore,
neganda est consequentia ; nam, ut
diximus in tertio notabili, hominis adhuc in peccato jacentis a jus distingui possunt triplicis generis; aliqui
enim sunt moraliter mali provenientes ex affectu deficiente a recto rationis dictamine , 5e illi sunt formaliter
peccata: alii sunt nec boni nec mali moraliter , sed indifferentes : caeteri
denique potant eme moraliter boni; alii maximὸ , quibus homo divina gratia illustratus , Sc adjutus cupit a pec catis ad gratiam resurgere;qui quidem actus possiunt dici peccaminosi secundum statum , quia fiunt ab homine in
Peccato jacente et non verti secundum affectum , quia non procedunt ab asse- au i eccandi .
Dicesseeund3 : Si homo per proprios actus possiet sese disponere ad gratiam sanetincantem , vera esset hac propo Rtio:
298쪽
sitio: Homos justificat propriis actibus: sed plurimi Theologi hanc propositionem salsam esse judicant: igitur , &Illam unde sequitur. Respondeo disinoendo majorem'. ra esset illa propositio in sensu forma-II,& totali,hoc est,homo se justificaret producendo formam seu gratiam justificat item , qua formaliter justificatur , nego vera esset in sensu partiali dispositivo, hoc est, homo divina gratia ex parte adjutus,etiam per proprios actus ad gratiam sese disponeret, concedo .
Hac enim ratione nemo Theologorum
potest illam propositionem falsitatis insimulare; similes namque in Scriptura Ieguntur . Sic cap. I 8. EZechielis : I eaurimam suam visis abit, Jeremiae 4.
Lava a militia cor tuum . Secundae ad Corinth. . Mundemus nos as omni iu-ς uiuamcnto carnis, Osiriths , perficienter sanctificationem in timore Dei. I. Ioann. 3. Omnis qui baset hancoem in
Oves tertio: Ex Concilio Arausicano secundo cap Vt a ρeceato purgemur ,
Deus voluntatem noctram non expectat: Igitur ad justificationem nona raepara tur per motum liberae voluntatis. Distinguo antecedens: De S non expectat voluntatem , quae praeveniat ejus gratiam excitantem , dc adjuvantem, concedo: quae cum gratia adjuvante
sese ad sanctificantem praeparet, nego. Dices quarto: Adulti interdum justificantur absque ullo motu liberi arbitrii ; narrat enim S. Aligustinus lib. . Confess. c. quemdam ex suis amicis,
dii laboraret febribus, jacuissetque diu sine sensu in sudore laethali; dumque
desperaretur de ejus sanitate mentis,de corporis , his in augustiis bapti Eatum es e nescientem,& renatum Igitur,&c. Distinaeuo antecedens: Adulti amentes, qui nullum unquam rationis usum habuerunt, sanetificantur absque ullo liberi arbitrii usu,concedo: eadem enim eorum ratio est ac parvulorum: adulti amentes , qua aliquando ratione usi
sunt. Distinguo rursus: justificantur absque motu liberi arbitrii praesente ,
cum baptizantur, concedo: antecedente baptismum, puta dum ement sani judicti, nego : adhoc enim , ut aIiquis
adultus rationis compos ita baptiae turvel absolvatur, necessum est quod ante inquam in lethalem morbum, qui rationem extiirguat incidat , prius hapti Gmum , aut resolutionem sacramentalem suerit deprecatus.
An , θ' qualiter actus fidei concurrat ad Iustificationem t
C G tum est fidem necessario praere
quiri ad nostram justificationem,
id uitim aperte testatur Scriptura sacra, Matth. ultimo: Sui usu erediderit eoudemnabitur. Joan. I. Dedit eis pote
fratem silior Veisieri hir qui eredunt iunomine ejus. JOan. 3. non credit jam judicatus es. Hebr. I 1. Sine fide impossi/ile est placere Deo, Et rursus: Piccedentem ad Deum oportet credere quia est, s requirentibus se regunerator em Hinc Concilium Trident. sesL6. cap.6. ait: Disponuntur autem ad imam jum-tram dum excitat divina gratia , ἐν adjuti sideria ex auditu concipientes , Iiberὸ
moventur in Deum , credentes vera esse
quae divinitur revelata,&promis funt. Unde S. August. lio. de praedest. Sanctorum, cap.7. ait: Ex fide autem Apostolus ideo dicit jus cari homine;a, nouex operibur, quia i astrima datur, de
ρ a impetrentur extera, quae propriὸ opera nuncupantur, quiὐul juste vivitur. Quapropter pluribi docet, maxime lib. de peccatorum Origine, cap. sine fide Incarnationis , mortis , & resurrectionis Christi, nec antiquos justos, ut justi essent, λ peccatis potui me mundari, &Dei gratia justificari. Difficultas dumtaxat remanet, qualis actus ille fidei esse
299쪽
esse debeat: quod ut percipiatur evidentius ςNotandum I. haereticos hujus temporis un1 cum Calvino lib. 3. Ins . cap. a.
ut alias dictum est, triplicem di itinguere fidem : Unam historicam , qua
credimus vera esse, quae revelata sunt a Deo , quaque credimus ea quae in Scripturis sacris continentur esse vera,
quia certi sumus ea esse proposita , &tradita a Deo , qui verax est : de qua
fide loquitur Apostolus ad Heb. II. I Ide credimus aptata esse eula ver, Dei. Secundam appellant fidem miraculorum , quam Calvinus loco mox Iaudato se definit. Edendorum miraculorum facultas. Verius definiri potest ipsam et historica fides , quatenus annexam habet virtutem patrandi miracula , credendo nempe nihil esse quod 1 Deo fieri non possit: de qua fide loquitur Apostolus I. Corinth. cap. I3.5γ ba-δ uero omnem fidem, ita ut montes transferam . Tertiam vocant fidem promi fionis,qua credimus veras esse Dei promissiones de gratuita peccatorum remissione per Christi merita , cujus utique fidei, seu confidentiae, vel fiduciae, quam habet homo in promissione, &misericordia Dei, ut ait Calvinus , fit sermo Matth. ultimo his verbis , 'gi crediderit, o baptiχatus fuerisfalsus erit. Et has tres fidei species respondere dieunt tribus in Deo proprietatibus: fidem historieam, veritati; fidem miraculorum potentiae: fidem promissionum bonitati ac misericordiae Dei. Subjiciunt autem ad justificatIonem necessariam non esse solum fidem historicam c ut volunt Catholici θ nee
etiam fidem miraculorum ; sed dumtaxat fidem promissionum; quam ri r-sus duplicem distinguunt: unam generalam , qua credimus promissam esse peccatorum remissionem; his omnibus, qui In Christum credunt: alteram particularem , qua unusquisque sibi divinam promissionem applIcans credit seu Tom. M.
potius confidit sibi omnia sua peccata dimissa esle per Christiam ς quam utique solam fidem specialem homines
justificare contendunt. Hinc Calvinus loco mox citat 3 , num. . Sic definit fide m justificantem: Nunc,inquit, justa
,, fidei definitio nobis constabit, si di
, , camus esse divinae erga nos benevo- ,, lentiae firmam certamque cognitio
,, nem , quae gratultae in Christo pro- is missonis veritate fundata per Spiri- ,, tum sanctum, de revelatur mentibus,, nostris, Se cordibus obsanatur: Otil- , , bus verbis etiamsi velit fidem esse firmam ceItamque cognitionem , quia tamen vult Objeetum hujus cognitionis esse Dei benevolentiam , non aliud
intelligit per fidem justificantem,qulim fiduciam in Deo; quae utique fiducia non est actus intelle stiis , sed voluntatis . 'Notandum feeundd quantiim spe stat ad praesentem dissicuItatem,duos possedis inqui actus tutellectus,quorum primus est ipsa notitia veritatis certa , ET explorata : Secundus verti est assensus
datus veritati propositae : qui quidem duo aetus valde invicem distinguuntur; prior enim connotat in ipso intel- Iectu cognitionem , & intelligentiam
ejus quod affirmatur vel negatur in propostione ; posterior autem non postulat tale penetrationem , de intellLgentiam ejus, quod assirmatur vel negatur,sed dumtaxat significat assensum datum propositioni : qui utique plerumque fit absque ulla disquisitione veritatis propositae, ut patet in fide humana , in qua plerumque propter magnam authoritatem dicentis, assensum praebemus rei alias nobis ignotae. Hinc Calvinus putat hunc fidei actum esse notitiam veritatum in Scriptura propositarum, non autem assensum ς qua-Propter , num. a. invehit in Do stores
Catholicos , quod solum assensum fidei ad justificationem necessario prae requirant: Hinc num. s. ait hanc sensus sub-
300쪽
is quae ornatur fidei titul8, cujus tamen nonnisi initium est; adeoque sum- ,, pta hac voces ei improprie. Subdit M autem : Docilitas cum proficiendi ,, desiderio longe distat a crassa iren ,, ramia, in qua torpent , qui fide imis plicita , qualis fingitur λ Papistis
is contenti si in t : nam si Paulus eos se- ,, Vere damnat, qui semper discentes is nunquam ad scientiam voritatis per-M Venerunt; quanto graviorem Ign ,, miniam merentur, qui data operari affectant nihil se ire pQuibus verbis finnit Calvinus nos velle quod snguli Fideles ruillius mysterii fidem explicitam , & notitiam
habere teneantur ; quod utique aperetum mendacium est; nemo enim est Catholicorum , qui non sentiat quem libet adultum debere explicite credere pr. ecipua duo fidei mysteria, scilicet Trinitatis, & Incarnationis , adeoque qui non teneatur Ista mysteria agnoscere e1 cognitione, quae ad id praerequiratur : Sed negamus quod eorum myster; orum, quae credimus explIcite, perfectam , & exploratam notitiam habere debeamus,quodque non tenentur Fideles omnes singulorum mysteriorum talem habere cognitionem et &tandem qu bd In apprehensione, & cognitione non consistat fides iustificans,
Led in ipso assensu , qui sequitur ad
Notan in t rtio , quod fides tribus modis spediari potest in ordine ad ju- sificationem : Prim/, tanquam dispositio prevJa qu.homo divina gratia excitante, & adjuvante illustratus se se praeparat ad justificationis gratiam: Secutu'd , tanquam causa formalis , ita ut sensus sit utrum per. solam fidem apprehendentem ChrIsti j ii sit Iam homo formuliter junificetur. Tert o denique, considerarἰ potest fides tanquam aliquid conse luens ad justitiam coiiservandam , ita ni sensus sit, utrum sola fides sine operibus lassiciat ad justitiam formandam, & saIutem assequendam is Volunt autem haeretici hujus temporia fidem esse causam nostr justificationis,& ad eam prae requiri tanquam instrumentum justitit percipiendi; non quod non annexas habeat alias virtutes ; sed quod illa sola justificet impium . Sicut enim, Inquit Calvinus in antidoto, ca-Ior Solis, solus est , qui terram ea se cit, nee tamen solus irae inest Soli , rid cum splendore; ita fidem oportet nou esse Diniam, sed hasere comiter, lacet tuae non
His ita praesuppositis, tria maximEhac in quaestione determinanda sunt: Primum quidem, quod fides conducens ad justificationem , non sit fiducia , seu fides haecialis promissionum , sed illa fides , seu assentus intellectus, quo credimus vera esse, quae divinitus revelata, atque promissa sunt. Secundum , quod actus ille fidei non sit ipsa mysteriorum notitia , sed assensus qui sequitur ad authoritatem proponentis . Tertium denique, quod caeterae virtutes, &actus moraliter boni , qui praerequiruntur ad justificationem una cum fide;sint etiam dispositiones proprie die ae , non secusae fides ipsa; nee miniis sunt Instrumenta justitiae percipiendae. quam sit ipsa
fides. CONCLIIs Io PRIMA.Flder eon urens adjUscationem,uonecti elatis ista siducia , qua uuu quiri ne in parricular i credit omnia sua peccata propter Christi meritum sibi est
remissa. Haec est de fide determinata in Concit. Trident. sess. o. can. I a. his
verbis : Si quis dixerit fidem juctificantem non aIrud esse , quam Muciam divinae misericordiae peccata remittentis
propter Christum,vel eam siduciam solans esse , qua Iustificamur, avara a M.
Probatur primd ex Scriptura sacra exprimente fidem justificantem per verba , quae significant illam pertinere actintellectum , & ipsam iustificationem