장음표시 사용
341쪽
Justimatio formalis fit per babitum . 3 3 a
mat Iter peceatum deleretur, si cum spe veniae conjuncta sit suffcere ad remissionem neccatorum cum sacramento :at accedente sacrament6 non apparet
quae alia pratia, & justitia inhaerens , paenitenti Infundatur , nisi habitualis: neque enim diei potest qu6d Infudaturae us perlaetae contritionis, aut dilectionis Dei super omnia , clim ex ptu ribus qui ex attritione justificantur per
sacramentum, vix unus experiatur sibi
talem actum infundi eo instanti quo sacramentum perficitur. Certum igitur esse debet apud Catholicos adulto justificato virtute saeramenti infundi habitum aliquem gratiae εt sanctitatis: Dd remanet solvenda dissicia Itas, num illa habitus Insusio ita necessario prae-Tequiratur ad rationem formalem jus incationis , ut nullus homo justificari
possit formaliter per aliquem actum perfectae contritionis aut charitatis . Notandum a. ex subtili Dod . in Φ. d. I . q. a. n. I quod ad us humanus
potest cogitari dupliciter necessarius ad deletionem peccati; nempe ves per modum dispositionis praeviae: vel per
, inquit , sussieit actus informis , ,, i mo semper. est inlarmis, quia dispori sitio praevia ad peccati deletionem, , est semper sine gratia, & charitate kM cxij is latius Inhaerentia, & inclina- ,, tione ad actum dicitur actus forma- , , tuS : Semnae modi, dico quod requi-M ritur actus Mamatus; nam in illo in-M stanti, in quo deletur peccatum , ,, Charitas inest, & per consequens sis, actus requiritur ut concomitans, requiritur ut Brmatus .
Notandum tertu , certum esse in justificatione una eum gratia sanctificante, & habitu charitatis ab ipsa realiter hi dii incto, etiam alios habitus super- Naturales infundi, ut doeet Concilium Tridentinum sesL6. cap. . his verbis :In i a justificatione eum rem lane peccatorum haec omnia simia infusa accipit homo per Iesum Christum mi in ritur.
Mem , spem , o charitatem '. nam sidernisi ad eamnes accedat, o charitar,neque umi perfectὸ eum ChriLD,neque corporis ejus vrvum membrum e eit. Hi licdifficultas est utrum omnes III i habitus infusi pari ratione censeantur necessarii ad justi fleationem ac ipsa gratia , &charitas,ita quod causa larmalis nostr justificationis non sit unus simplex habitus, sed plurium collectio . Tria igitur hac in quaestione sunt determinanda . Primum, an justificatio sormalis ita necessario fiat per habitum, ut nul- Ius justi fleari possit sormaliter per actus persectae contritionis , & charitatis . Secundum , utrum ad hanc justificationem λrmalem necessario desiderentur plures habitus infusi. Tertium , an justificatio fiat propriε per habitum gratiae sanctificantis sub praecisa ratione formali gratiae; an vero quatenus est
sormaliter charitas in Coti CL Us Io PRIMA.NEque actur charitatis, neque coutritionis perfectae jusseant formaliter ,sed dumtaxat dispotisὸ.
Probatur r. ex Scriptura saera IllIs omnibus textibus, quibus remisso peccatorum promittitur penitentibus,tamqtiam aliquod Dei donum procedens ex pura ipsius misericordia . Sic Psalm. so. Cor contritum, re humiliatum Deus non
misericordiam eonsequetur. Eccles. 17.
Suam magna misericordia illius, πρr pitiatio eonvertentibus ad se,i . Igitur justificatio formalis non est partim hominis effectus , partim Dei donum, sed gratuitum est Dei beneficium . Insver Scriptura saera pluribus in Iocis distinguit contritionem vel dilectionem Dei super omnia 1 remissione mccatorum , veIut 1 diverso, de novo beneficio vi illius obtento , atque illi promisso tanquam nova gratia , & misericordia . Ita Joelis a. dicitur : Con-
342쪽
.er ini ad me in toto eorde vestro , in
corda v stra, o non Osimenta vestra: sconsertamini ad Dominum Deum ve-srum , quia benimetus, o miserisora est, tu multae mi ericordiae , ο ρ enabilis D er malitia. Qtibus verbis prioribus,
Condiertimini ad me in toto eorde vestro , signiscatur contritio persecta ; his uu-tem posterioribtis , quia Hentaenus , omisericors efr, declaratur fore ut Deus ita contritis misericorditer ignoseat: igitur illa conversio per aetum dile-etionis , & contritionis non est forma iter ipsa peccatorum remisso , & j iistificatio ; sed quid ad eam praeparans ,
Detimque movens , quatenus neccata
relaxet, & habitum gratiae sanctificantis infundat. Eodem modA Ioquuntur sancti Patres , qui contritionem, & peccatorum remissionem tanquam duo beneficia computant ac distinguunt: Sie sanctusis Chrysostomus homil.8o. ad popu- Ium ait. Totam vitam In peccatis is assumpsi , & si paenitentiam egero , se salvabor; & maxim h linde constatis haec Domini clementia ne tuae confi- , , das paenitet tiae, tua enim poeniteri tia tanta nequit peccata delere. Si M sola foret poenitentia , Iure timer S, 1, sed postquam in paenitentia commi- scetur Dei misericordia , cons de . Subscribit saluctus Ambrosius libro primo de Poenitentia capite 4. ubi ait: Expectatremitus nostros, sed te orales , ut remittat perpetuos ; evectat Ia-etamor nostras , ut profundat hietatem inuam : evectat conversionem noctram, ut
rc erigur , ἐν irae adtratiam : Anit autem thi de contritione perlaeta , de qua soIa verum est generaliter illud Isajα o. caiiod explicat: Cum inermu ris, ita ic fulvIs eris. Idem sentit sanctus Auga imus in Psalm .i . in illa verb*, Miserri ors, o miserator Domi- uul , t pinganimis, o inutium mi erisors, ubi sit ait: Deus confersioni tuω indulgentiam proniast: sed diu lani tuae diem
crastinum non promisit. Conversio autem cui Deus proini sit veniam extra sacramentum non est alia , qui in perfecta contritio , vel dileetio Dei super omnia: Igitur ex mente S. Aukiis iniverat a peccatorum est nova Rratia a contritione disti licta. Probatur a. ex Concilio Tridentino ,
idque primo ex tesC6. eap.6. ubi inter dispositiones ad gratiam iustificantem
enumerat actus poenitentiae , & dii ctionis, qua homo Deum tanquam omnis justitiae sontem incipit diligere rati enim , tuumque c nempe Deum , tauquam omuir/ustitiae fontem dilitere
inicipiutit, ac stropterea mot futur adver-Lis mccata ρ ι odia. I aliqv d . a dete- satione; ar . Mox cap. sequenti, hanc ipsam dilectioiaem,& detestationem peccatorum una cum reliquis peccatoris
actibus supra descriptis appellat diso sitionem , seu praeparationem ad ipsarta justificationem : Plane inquit, dry F-tiovem seu straeparatio adiu jucti'utio ipsa come quitur, C im autem paenitentia abstrahat a persecta, & imperfecta: sicut, & inchoata Dei dilectio : 3c loquatur Concilium in genere de poenitentia , & dilectione , sequitur quo atque comprehendit perfectam pie iii tentiam , & dilectionem Dei inchoatam atque imperis stam ; dispositio autem ad justificationem, non potest esse ipsa sormalis justificatio : igitur Concilii mens non est quod justificari pollimus per actus contritionis aut dile-etionis Dei.
Secund),c.7.ejus sessionis,docetConci-naum . unicam esse causam formale nonrae jussificationis, cum autem pariter doceat nos iustificari per habitum, consequens est quod censeat justificationem formalem non fieri per ad um: alioquin non una dumtaxat, sed duae essent causae formales nostrae j iistificationis: si enim plures rever1 essent illae causae
sormales, haud dubium est quod eas
343쪽
Justificatio formalis sit per babitum 333
Conciliunt enumerasset, sciit, & enumerat plures caiisas e scientes , nempe Deum ut causani principalem , ac Baptismum ut eausam instrumentalem &sicut etiam plures resert causas finales,
nempe Dei gloriam, & Christi, ac vi
rtio , id ipsi im collinitur eriej iisdem sessionis , ubi ait: Si quis dixerit sine praeveni ut Shirithri piratione atoue ejus adjutorio hom
Nem credere , ' rare , dilie re aut ρα
nitere posse , sient oportet, ut ei iust cari uis eratia conferatur , anathema sit.
Quibus verbis , ut apparet . distinguit c oncilium gratiam stitistis eationis abaetibiis contritionis , ct dile 'ionis, sicut, de ab ii stibus fidei, 3c spei. Dehique , idem Concilium se . 14.
t. q. docet motum contritionis fuisse necessarium quovis tempore ad impetrandam veniam peccatoriim,& in homine post baptismum lapso, ita demum praeparat ad remissionem peccatorum , quis autem dicat formam praeparare seu impetrare sutim ei e lim se,rmalem PQiiod aulcm ibi serino sit de contritione pcrfecta constat: tum quia naturam hujus contritionis declarat exemplo Davidis,cujus nemo dubitat fuisse contritionem perfectam : tum quia Concilium in hoc capite non se vim tradit.
modum quo possimus justificari per
contrit Ionem in Sacramento Poenitentiae, sed etiam extra sacramentum: tum
denique quia docet eam fuisse quovis
tempore ad impetrandam veniam peccatorum neeestariam ς ubi per particulam quovis tempore sqnificat etiamta tempus Iegis naturae,& Mosaicae. Clim autem iri neutro isto statu adulti haberent secramenta , quae conferrent gra tiam ex opere operato; certum est qliodmotus lite contritionis , qui pro utro que hoc statu ad integrandam veniam fuit necessarius , debuit esse perfecta contritio ; nam ex eodem Concilio ibidem , supernaturalis attritio e 'tra sacramentum est insuffieiens ad veniam peccatorum obtinendam : igitur cum dicat Concilium contritionem illam , quae quovis tempore necessaria fuit ad impetrandam veniam , fuisse praepara toriam ad remissionem peccatorum , censet peream nos non sormaliter justificari . Prolatur terita ratio ite : Privid, I stificatio adulti extra sacramentum cum voto illud suscipiendi , fit eodem modo ac per eamdem causam formalem , iter quam fit ipsius justificatio per sacramentum de facto susceptum ς at justificatio impii adulti in sacramento realiter surcepto fit formaliter per habitum gratiae; non autem per actus dilectionis,& contritionis: igitur haec justi fieatio impii adulti extra sacramentum non fit per supernaturales a flus dileetionis , & perfectae contritionis; sed per ipsam mei habitualem gratiam
k Deo iii fusa ira . Minorem admittunt omnes , Iltpote clim attritici sussciae cum sacramento ad obtinendam justificationem , quae tamen nec sormaliter zrez praeparatorie extra sacramentum
justificare potest, subindeque gratia
collata per sacramentum,neque est sor- maliter ille actus attrItionis , neque illius elsectus , sed dumtaxat essetfius sacramenti talem gratiam producentis ex
Major smiliter eonstat: Ocitim enim saeramefiti extra realem siticeptione in illius , addit amat contritionis olitionem tacitam vel expressam accipiendi sacramentum, & eis cav desiderium es-
Deliis talis sacrament I: sed talis volitio five expressa , sive tacita nihil vim tutis, & emcaeiae superaddit virtuti Ipsus actus contrition Is , nee essicit, ut qui junetus sacramento non est sorma justificans , deveniat eadem forma extra sacramentum ; n Ihil enim supernaturale Ipsi conferret: igitur sicut actus ille perfectae eontritionis junctus cum sacramento realiter suscepto , non est
344쪽
per sacramentum realiter susceptum , quo praecederet gratiam , esset opus
sed illa causa non est alia, quam habi- Ribje m jam digni, & sanctificati per
tualis gratia; sic etiam, & aetus ille Ipsammet contritionem , tanquam per perseetae contritionis non potest esse formam formaliter sane Isi eantem: atis eum voto sacramenti non formatus que adeo in eo priori esset condi Ecausa justificationis adulti extra sacra- meritoria gratiae quae in posteriori inin
mentum . stanti naturae infunditur .
Seeundo: Remittere peccatum est Objicies primo Scripturae sa- proprium Dei opus , & beneficium, crae textus , qui videntur contritioni,de juxta illud Isajae Dolum qui deIeo dilee ioni adscribere animae sanctita Uniquitater tuas. Et Marci a. Suis ρο- tem , & pu rgationem a peccato : Sic res remittere pereata nisi RIus Deus p Joan. 14. Si quis di mi me , mandata Qui bus etiam ratio suffragatur: ad eum mea semabit , o Pater meus dialetenim solum spectat remittere peccata eum , i S. Quibus verbis dilectioni no- qui per ea offenditur : sed solus Deus strae in Deum adscribitur dilectio Dei Per peccata principaliter offenditur: in nos : sed in hac mutua dile stione igitur spectat ad eum solum peccata consistit perfecta animae satustitas.Hinc
remittere : at si homo posset percon- ad Colostenses T. Charitas dicitur vin- tritionem peccata sibi delere,non solus euIum perfectionis. Et x. ad Timoth. x. Deus , sed etiam homo peccata sibi re- Finis praecepti , b Izis eoninummario. mitteret contritionem effciendo. Nam Et ad Rom.r Aenitudo Ieaeis . Eidem effectus quem formaliter praestat for- charitatis a qui tribuitur peccatorumma, essicienter fit ab eficiente formam. remissio: Sic Luc.7. Remittuntur ei pec- Nec obstat quod etiam Sacerdotes pec- eata multa quoniam duexit multum is
Cata remittant Joan. ao. Suorum rein Proverb. Io.Φniversa delicta operit cha meritis peccata, remittuntur eis; quo- ritas. I. Petri Charitas operit multiniam Sacerdotes peccata remittunt ut tudine=n peccatorum. I. Joan. 3. MIRA
Christi Ministri, quo pacto non remit- mus quoniam transeati fumus de morte teret sibi sua peccata homo per contri- ad vitam, quoniam diligimus, fratres . tionem a se elicitam. Ibi autem Script. loquitur non de ha- Secunda ratio; quoniam ex Triden- bitu, sed de adhu charitatis: quia illis intino sesta. cap.8. gratis dicimur justi- locis hortatur nos ad aetum charita-ficari: de hoc ideo, quia ut Concilium tis, non ad habitum , &ideo charita- ipsum testatur, nulla opera quae justi- tem commendans, ipsum actum dile-ficationem praecedunt, ipsam justifica- ctionis etiam commendat. tionis gratiam promerentur, videlicet Respondeo hos omnes textus inteIlide condigno, ut Theologi explicant. Rendos esse de charitate actuali , quae Si autem contritio formaliter sanetifi- nobis conciliat divinum amorem, non caret, non gratis justificaremur in sen- quidem formaliter , sed dumtaxat eff-su 1 Concilio explicato: quia contritio cienter, Sc meritori ε de congruo , vel secundum probabiliorem sententiam , per modum proxina ae dispositionis, ex Natur1 praecedit gratiam, ergo de con- qua in fallibiliter sequatur talis esse- digno meretur ipsam gratiam: Proinde eius , ac proinde ex ipsis non evincitur gratia, ut ibidem Concilium ait, non 'uod charitas actualis sit ratio forma- esset gratia, sed praemium , de merces. iis , qua justificemur , dc qua peccata Consequentia probatur : quia si con- ωIvantur ; sed dumtaxat quod de contritio seipsa formaliter sanctificaret gruo mereatur nosque infallibiliter di-
345쪽
Justificatio formalis sit per babitum . 33s
sponat ad susceptionem gratiae sanctificantis , quam Deus hac posita ultima dispositione infallibiliter largitur. Objieter feeundo eos Scripturae teritus , quibus dilectioni Dei actuali tribuitur adhaesio cum Deo: I. Joan. Deus charitas ect , o qui manet tu charitate in Deo manet, re Deus in eo: Sed ex I. Cor.6. Sui a/haeret Deo unus Spiritus e LI: Non potest autem homo inflatu peccati mortalis permanens vel in Deo manere , vel unus Spiritus cum illo else : igitur cium per charitatem in Deo maneat , & ipsi adhaereat, oportet , ut per illam homo justificetur, &a peccato solvatur. Re pondeo hos Scripturae textus solvi pari ratione , lia praecedentes ἰ non
enim debent necessario exponi in sensu formali, sed possiuit optime intelligi infensa causali, quod nimirum dilectio sit
causa cur in Deo maneamus , Se unus Spiritus cum eo sim is , quatenus vide licet causa est cur a Deo vicillim diligamur , de cur ipsuis Spiritus in nobis inhabitet . Causa, inquam, vel moraliterem ciens, de meritoria de congruo,sem per talem emeetum inferens , vel etiam
proximὲ dispositiva , & infallibiliter
cum tali effectit connexa , non autem
causa formaliter j iistificans . Quod autem aliud significare noluerit Apostolus , colligitur ex similibus ejusdem Apostoli verbis: nam eodem capite dieit: Suio uir eo ferius fuerit, quoniam Peius es Hilius nei , D ut in eo manet, ori e in Deo : Sed aetus fidei non poteste ire ratio formulis, sed solii in dispositiva cur Deus,in nobis maneat ergo idem
dicendum est de actibus charitatis, qui non nisi dimositive , licet praestantiori ,& in fallibiliori modo, quam actus fidei
concurrunt ad iustificationem. Objicies tertio , S. Augustinum lib. dezNatura , & gratia, cap.4a .ubi ait. Charitas verr*7 ua , leni ina, perfectissi ita uejustitia est : Et capite ultimo : Cha ritas iAchrata , inebouia justiti.r s.c bcritas provecta , pros Ba jumtia est: Garitas magna, magna Iuctitiaen: Charitar
mente S. Augustini charitas est ratio formalis nostrae jusificationis. Subscribit S. Bernurdus sermone 83. In Cant. ubi exponens it Iud Ephes. s. FIIote imitatoreI Dei,sicut Filii ebarismi, er uim BuIate in diaevione : se ait: Talis con formitar maritat animam Verso : cui sideriere Hir est per naturam, Diem nihilominus 'si se exhibet per vo Iuntatem , dilarenssicut dilecta es; Errost perfectὸ dititit nuasit: Igitur ex mente illorum sanctorum Patrum, charitas actualis est causa formalis nostrae justificationis. Neto eo sequentia irrum,ut saepitis jam dixi, dilectio, δe charitas actualis dicitur justitia , dc sanctitas animae , non in sensu formali , sed causali, δe meri torio, eo scilicet modo , quo ChrIstus dicitur I. Cor. r. factus nobis sapientia
a Deo, & justitia , de sanctis catlO , id est , causa justitiae, de sanetificationis nobis per ipsum, Se propter ejus merita
Nec refert, qu6d S.Bernardus in lib. de modo bene vivendi sermone 4. qui est de timore Dei dicat, Timor istes Bur est, quia introducit in mentem hominis perfectam Maritatena, perfecta eni/m charitar , perfecta effanctitas. Respondeo enim duplicem esse sanctitatem : unam actualem consistentem, in actibus : alteram habitualem contastentem in habitibus; perfecta autem charitas actualis dicitur persecta sanctitas actualis ; non quod sit sorma per-fieiens , de salustificans animam prima rio, & principaliter, sed tantum secundarib ; quatenus videlicet est perfecti se simus,de sanctissimus inter aetiis si pernaturales, proveniens ex ipsa charitate, de sanctitate habituali, ea inque auget S, ac perficiens meritoriE , quatenus videlicet meretur illius augmentum .
Objicies quarto . Si quis existens in
346쪽
Hortali peeeato, antequam ei remitte- Nego anteeedeur, & ad primam pariaretur peccatum, assumeretur ad viden- tem, dico quod longe essicacior fuit . o dum Deum, eumque diligendum , abG Iunias primi Parentis, ut nos averteretque ut Io habitu Aratiae , & charitatis , a Deo; quam sit nostra voluntas, ut adforet beatus , ac stibinde justificatus;si- Deum convertamur: voluntas enim Α- quidem peccatum pugnat cum persed a dami avertit nos a Deo aversione habi-heatitudine : sed talis justificatio non tuali; dilectio vero nostrae voluntatis seret per habitum , quem supponimus convertit nos ad Deum dumtaxat conia non infundi: Igitur fieret per acturno versione actuali. Major autem est acharitati si subindeque ille sussicere po- versio habitualis,quia est privatio justi-test ad formaIem justificationem . tiae habitualis, quae perfecitor est,quam Reoondeo primo, talem non fore si ipsa dilexitio, quae est conversio abeatum hac in hypotesi,si non remitta- caualis. tur ei peccatum mortale habituale; ete- Nee refert, quod illa fiat aliena, haeenim beatitudo est status omnium bono- propriὲ voluntate ; id enim solum prorum aggregatione, & malorum om- bat hanc esse perlaetiorem in ratione nium remotione perfectus; ideoque liberae operationis, non autem in bonitum tylo statu peccatum mortale, quoa tate, de malitia morali. est summa miseria , subsistere non po- Adfecunda vi partem antecedentis,di test : posset autem in eo casu illud pec- co similiter , non tam esse potentem statum non remitti; quia nec visio, nec hominis dilectionem, ut convertat ho-
dile ictio est condigna satisfactio pro minem ad Deum , ipsum placando , &peccato mortali, neque illi aequivalete perfecte illi satisfaciendo , quam fuerie& quamvis talis esset, tamen Deus pose potens culpa mortalis ad ipsum offenset illam non acceptare . dendum , ejusque aversionem , dc indi- Ofisus s. Dilettio Dei essieacior est, gnationem incurrendam ; peccatu alit animam convertat ad Deum finem enim habituale est culpa physice praete- ultimum, quam suerit voluntas primi rita manens morallicr donec accedat hominis ad avertendum posteros 1 Deo: condonatio gratuita, vel persecta sati DIgitur quilibet existens in originali pec- factio , qualis laon est ipsa dilectio, aut palo per solam dilemonem sine habitu contritio peccatoris: non enim offensus ab eo iustificari, & mundari potest: imo censetur perfecte placatus, donec retri etiam a personali. Patet eonsequentia. buat id omne, quod ratione offensae ab- Antecedens verb probatur: Nam po- stulerat: ergo nec Deus censebitur pla teri Adae aliena tantum volunt Me catus a peccatore , donec nec ipsi retriin aversi sunt 1 Deo, cum autem Deum buat stolam primam, videlicet gratiam diligunt , propria voluntate ad ipsum sanctificantem . convertuntur, qui sane essicacior con Objicies s. Justificatio, quae fit per aversionis modus esse videtur. Similiter istum , permanentior est, quam quae sit adultus licet propria voluntate per pec- per habitum , ablato enim habitu tollicatum actuale conversus fuerit ad crea- tur habitualis justitia : at vero licet au-turam, quam dilexit; tamen per affe- ferretur habitus justitiae ab eo, qui a-etrum contritionis ex toto corde multo et una contritionis , & dilectionis exerinperfectius ab ea avertitur, quam ad cuisset, remaneret semper justus , &eam fuerat conversus; siquidem aver- sanctus virtute illius actus , sicut rematitur ab ea expresse, quatenus videlicet net semper peccator,& injustus ex prae- illius amor in Deum pugnat, sic autem terito actu peccati; ergo contriti O,aut ad eam non fuerat conversus. dilectio sine habitu confert aliquam
347쪽
Justificatio firmatis fit per habitum. 337
latus is catlonem a. sanctificatione habituali distinctam dira subfumptum ς Nam , Inquit Α-n icus ; eodem modo sublato habitu gratiar desineret esse sanetus , & justus, qui justi fieatiis esset habitu , ac actu simul , ac qui tantum habitu ; quia chiri sola gratia sit mrma justi fieans . ea sublata tolleretur effectus formalis justi, ac lane i . Caeterum quia talis habitus non desineret demeritori E , de culpabiliter , sed tantiim physice , & ex merx voluntate Dei, talis desitio nullam induceret maculam in subjee o , sed puram dumtaxat negationem gratiae qua
non constitueret objectum odii, & immunditiae , sed tantum non amicitiae , eum jam supponeretur macula, per pr teritum habitum gratis perfecte abstersa, de condonata, nec per talem sublationem gratiae illa rediret: alioqui semper ad novum peccatum redirent praeteritae maculae jam absterse, & condo. natae . Est autem dispar ratio de actu peccati, & contritionis,quia actus peccati potens est se solo formaliter constituere subjectum maculatum , & injustum : actus autem contritionis non
tollit formaliter peccatum habituale , quoa est fundamentum , & objectum inimicitiae nostri ad Deum : sed dispositive : peccatum vero formaliter tollit gratiam , quae est fundamentum ,& objectum amicitiae nostrae ad Deum .
Ofietes septimo : Poenitentiae proprius actus , est intentio satisfaetendi Deo pro offensa , seu macula peccati commissi: cujus intentionis objectum est ea forma , per quam formaliter Deo sit satis : & subinde de haec non potest esse habitus , & aetus , quia satisfactio est essentialiter actio ; nulla autem hominis actio potest esse vera sor malisque
ex natura rei satisfactio , praeter eam , quae formaliter ex se , suaque natura
maculam illam destruit , quia illa sola posita nihil amplius remanet juris ad
exigendam satisfactionem: sed si aliqua T IX.
hominis actio ex natura sua peccati maculam destruere possit, maxime per. laeta contritio : igitur hare est formali. ter sanctificativa , & remissiva peccati. Respondro negando majorem ς virtus enim poenitentiae non intendit exhibere Deo satisfactionem condignam Pro o
fensa mortali, neque etiam Pro Pinna a aeterna , quae vel sacramento, vel sacra menti voto una cum culpa remittitur ι
sed intendit satis faeere pro pinna tem porali restante post culpam commissam:& pro ipsius culpae remissione , jurisque divini reparatione quantum pois bile est
creatutae jus divinum reparare.
Instabis. Tam Deo placet actus conis tritionis , quam displicet offensa moraliter igitur ex condigno,& aequo aequalis est satisfactio pro culpa . Probatur antecedens: Tam honus est actus contritionis , quam actus peccati fuit m Ius , si quis enim verbi gratia peccavit mortaliter per omissionem actus dilectionis debiti ex praecepto , tam bona
est hujus Rehus positio , qu in fuit mala
ejus omissio. Nero antecedens: Lono enim major.& gravior est offensa Dei ab homine tam vili, Deoque tot beneficiis obstri eloquam possit esse quaelibet satisfactio Deo impendenda: quemadmodum Ionism minus est, quod subditus Regem diligat , quam quod capitalem offensam
in eum committat, nec ullus est, qui
existimet condignἡ Regi satisfieri per
amorem , & dolorem offensoris , itaue Rex nihil amplius habeat, quod ad satisfactionem ab offendente exigat.
R Vinio formalis justimationis est uni-
eur , b plex basitur reaiistra trae sanctificantis ιὰ elaritare realiter indistinctus. Haec est communi u . Probaturque ρrrmo . Si praeter realem habitum gratiae sanctificantis, & charitatis desiderarentur alii habitus, mare Ima
habitus fidei, de spei: sed ii habitus
maliter non conferunt ad sanctificatio-
348쪽
nem, nisi per modum dispositionis , de
praeparationis: igitur forma sanetificans non est plurium habituum collectio. Major constat. Minor probatur : tum ex Concilio Tridentino sess.6.cap.7,ubi licet pronunciet in justificatione in n- di sidem,spem,& charitatem, nihilominus vim jultificandi soli eliaritati tribuit . Nam inquit, ns ad eam a redat Aper , 6' charitas, neque perfectὸ tinit eum Chricto, neque eorporis Uur visum membrum e est. Non censet ergo fidem,& spem per se formaliter comferre ad justificationem , sed dumtaxatheneficio charitatis. Deinde, Per gratiam sancti ficantem assimilamur Christo Domino , juxtk il- Iud Hebraeorum a. Deδuit per omnia fratribus symHari. Sed nec fides, nec spes fuerunt in Christo ς Utpote cum fuerit semper comprehensor : igitur illae duae virtutes formaliter non conserunt ad justificationem.
Denique, In instanti justificationis , in quo homo de injusto sit justus , & de
impio sanctus, nec fides, nec spes quidquam conferunt ad expulsionem peccati, Sc conciliandum amorem Dei: igitur
effectus ille soli gratiae justificanti tris
Diras, neuium Tridentinum sessi , , cap.7. ait: In ipsa justificatione cum
,, remisso ne peccatorum haec omnia ,
is simul infusa accipit homo per Chriis stum , cui inseritur, fidem, spem, &M charitatem : igitur ex mente Conci-
,, sit tres ille virtutes ad justificationem
R 'spondeo , fidem , & hQm recenseria Concilio , non quidem ut partiales formas justificantes, sed dumtaxat ut dispositiones : fidem quidem ut fundamentum , spem vero ut firmamentum . Quod etiam praeelarὸ explicat Origenes tu can. . Epistolae ad Rom. Prima salutis ,, initia, inquit , & ipsa fundamenta , , , fides est: profectus vero,& augmena, tum aedificii spes est: persectio auῖem, & culmen totius operis , char;tas. Dices a. De ratione justitiae infusae est ut in nobis duo formaliter efficiat: Primum quidem ut nos constituat Deo
gratos, & amicos e Secundum autem, ut nobis conferat facultatem bene operandi; sed primum praestat per gratiam,
secundum autem per virtutes Theologicas : ergo tam virtutes iIlar, qukn gratia sunt forma justificationis. Neio consequentiam:etenim si haec vera esset, sequeretur etiam virtutes infusas, nec-non , & dona Spiritus sancti numeranda esse inter formas justificationis , quippe conferunt principium operandi naturaliter: sicut enim non
petest esse homo vere justus, nisi sit vere fidelis: Ita etiam nisi si verε Dei culintor, & vere paenitens . Quemadmodum ergo poenitentia, & religio non habent rationem farmae justificationis , ita nemque virtutes Theologicae: scut enim dicitur primae Joannis qui habet spem sanctificat se, ita de agente poenitentiam dicitur Egechielis I 8. INe animam Dam sivificabit.
non autemo, cone tu charitatis,
eri, alio formalis justi atrςnis. Probatur I. ex iIlo ad Titum 3.StD-Πseati tratia i us haeredes fimus δε- cundum spem vitae aetereae Ubi per eandem gratiam dicit nos justificari per
quam sumus limedes vitae aeternae r seclper gratiam, non autem por charitatem tali jure haereditatis donamur,cum charitas solum si principium operationis digitur per gratiam praecise justificamur. Coormatur ex Concilio Tridentino sess s.can. s. ubi decernit per Jesu Christi Domini nostri gratiam , quae in baptismate confertur reatum originalis peccati remitti.Suffragatur etiam ratio: Ea dicenda est ratio formalis justificans quae constituit nos consortes divinae naturae , & jus ad aeternam haere litatem
confert; sed id erasiat gratia sub suo
349쪽
3us ratio firmatis sit per habitum.
sermali eonceptu, non vero sub concertu charitatis , charitas enim nos quidem facit particIpes divini attributi amoris non vero divinae naturae: igitur sanctificamur per gratiam sub sarmali conceptu gratiae. Objicies i. Plures Scriptiuae textus, qui uim sane iseandi in ipsam charitatem refundunt. Sic a. Joan.3. Vide quatim claritaseia dedit noὼis Pater , ut Fidia Dei novi inenetur , ita ur. Et c. Ovinis qui diligit, ex Deo natus est . Et ibidem : Deus charitas ent, ἐπ qui manet in Maritate in Deo manet, ν Deus in eo. Hinc Rom. I 3. Aenitudo Ietis es diaevio Respondeo , haec omnia verὲ equidem dici de charitate , non larmaliter ; sed realiter, de quatenus est unus, idemque realis habitus cum gratia sanctificante, ut etiam explicat S. Augustinus lib. de Spiritu , de Littera cap. a. dicens: Charisas Dei dicta es in adi in eordibus nostris , non qua nos ipse dilirit , sed quanos facit diuctore uos : sic justitia Dei quo justi ejus munere efficimur. Quasi diceret, nos munere gratiae esset juctos. Unde in Psalm. xx8. Suis facit tu homine justitiam , inquit, nisi qui ustificat impium , hoc est , per gratiam ex impio faeitjusum P Unde ait Apostolus jum- Acasi gratis per gratiam usius. Objicies a. Sanctitas secundum sanctum Dionysium de coelesti Hierarchia
cap. I a. est ab omni Metire libera, perfe-ma, o omni ex parte immaculata puri lar : Sed hoc solum amori, de charitati convenit: sicut enim impuritas contrahitur ex contaehu rei impurae , ita puritas summa reperitur ex unione cun Deo , qui est totius puritatis fons , dcorim . Haec autem unio dumtaxat fit ver amorem : igitur de illa puritas, ac ianis itas fit etiam per amorem .
Respondeo , his quidem probari, quod amor sit praeparatio ad puritatem , quNest gratia; non vero quod se ipsa formaliter purItas, nam si puritas nascitur ex adhaesione ad Delini, quin sit per amorem, sequhur quod amor non sit ipsa puritas, sed quid ad puritatem indu
Adde quὸd talis conjunetio animaeia Deum fiat per assiualem amorem , non formaliter , sed solum dispositive :neque per habitum charitatis formaliter , sed dumtaxat realiter ς quatenus videlicet charitas idem est realiter eum gratia sanctificante. Ofteles 3. Concilium Tridentinum sess.6. cap.7. ubi loquens de justificatione ait: Id injustificatione sit, dum ejusdem Lanctissimae pomnis merito per Spiritum functum charitas Dei distranditur in cordibus eorum , qui justificantur, atque illis inhaeret. Igitur censet charitatem justificare formaliter qua charit
est. Nega eonsequentiam: Nam ut constat,
non dicit Concilium formam justificationis esse charitatem , sed justi fieatio in nem fieri per gratiam , dum charitas dissanditur. Nec refert, quod ibi no nominet gratiam e nam prius Ipsam . tanquam causam nostrae justificationia formalem designaverat in initio capitis dicens: per ecptIovem grastae '. quocirca superfluum judicavit eam iterum
Otandum primis eam suisse pessi
mam Calvini lib. . Institae. a. sententiam, quod qui semel justificationis
pratiam adeptus est , eam per nullum subsequens peccatum possit unquam amittere; si qui vero eam deperdant, re vera nusquam habuerunt veram justitiam, nec veram fidem, sed j iistificationis , de fidei umbram , seu imaginem et quae ut nullius est momenti, ita prorsus
350쪽
subinde docet veros fideles h justitia ,, ritum sanctum , de perIre se velle sinusquam posse excidere , & quidquid doceret aliud . Hinc idem Grotius in .gravioris criminis admittant, nusquam animar. ρrofuis ad C fendram notis artis Dei indignationem, & damnationem de discrimine peccat mortalix,'venia- incurrent; quam utique phanaticam M tis ait, Nullum potuit in Christia -& omni execratione dignam senten- , , nismum induci dogma perniciosi iis , etiam sectantur plurimi Calvinistae, ut , , quhm hoc : hominem qui credidit , constat ex Pseudo-Synodo Dordirectans , , aut qui regenitus est nam haec mul- super quintum punctum controversiae , , tis idem valent) posse prolabi in ste art.4. s.& 6. licet aliqui, ut 1 veritat , M Iera , & flagitia; sed accidere non
alienam, una cum Catholicis omnibus is posse,ut propterea divino favore ex eam execrentur. Cujus quidem nefariae , , cidat , aut damnationem Incurrat. doctrinae horrendas consequentias hunc is Hoc nemo veterum docuit , nemo in modum expendit doctus Grotius in is docentem tulisset.
se discussione ApologiaeAndreae Riveti, Notandum fecundo , Calvinistas , ut ,, ubi pagina et i .se ait: Christiani est nefarii hujus dogmatis injuriam , se M pectoris horrescere ea dogmata,quae propulsent varia effugia quaerere, M M pietati nocent; quale illud est non a comminisci; Primo namque non de- ,, Grotio confictum , sed editum saepe , sunt , qui audaciter pronuncient ho M & a nonnullis defensum: Recea Dr- nefarium dogma ipsis gratis Ze falso his tit r, sed crede fortios: O nihil noce- Catholicis affingi. Ita Senefeldius in Bunt ibi eentum tomicidia , o miUe lib. de perseverantia Sanctorum , ubiis Hi sunt genuini fructus illius adversus Battum unum ex Calvinistis ri dogmatis , credere quemque debere, Remonstrantibus inter caetera ait rri Christum pro se nominatim esse mor- Suod adest nos quidem contendrre , si is tuum : justitiam Christi sibi imputa- femel renati in atrocissima prolabanturri ri quasi ipse eam praestitisset: certo se scelera, homicidia,adulteria,re hir gra- ,, perseveraturum ἰ certo , & absoluth viora ; nihilamiutis eos apud Deum laxis salutem sibi destinatam: peccata fide- gratia manere,Spiritum sanctum, fidem, M lium ut magna, & gravia esse pol sint nem , o charitatem retinere , mera eff,, non imputari ipsis, propter fidem in calumnia , calumnios nosis impingit, , Jesum Christum : posse eos cadere in Bluphemiam. Quae assertio , quam ,
, , rebellionem, homicidium, adulte- veritate sit aliena patet ex sententi o,, rium , proditionem ,& id genuS aliλ aliorum Cal Venistariim, qui constantee,, flagitia: nihilominus tamen eos pro affirmant cum Calvino & BeZa verosis certo, firmoque habere se nunquam, fideles a justitia nusqukm posse excide M aut totaliter , aut finaliter excidere , re . Sic in primis V vinde linus in com- , , neque excidere posse ex paterna Dei pendio Calvinianae Theologiae Iib. x. . ,, charitate,& gratia erga se, sed e con cap. 24. Ad puncta fidei , inquit, prae ,, trario D in Patrem ipsorum eX cipua quinque sunt . . . . a. Perseve , , aeterno suo amore , misericordia, & rantia , qua qui semet aecepit fidem μM Rratia omnia ipsorum praeterita, prae vificam,nunquam eam amittit, veI asi sentia, & futura peccata in Christo t, Cham ierus lib.f. cap. . ni Im αδε tenere, atque remittere . Haec sunt Netant Calainifrae quos Catholicos,, nimirum cogitata Christiani pectoris mentito nomine appellat uia peccatsis D. Riveto judice. Beza quampis gravi md, nedum levi md , , , Da videm ait, cum homicidio, & a- quemquam reeeptum ineratiam a Deoia dulterio pollutus esse; cui obiissis , excidere a gratia. Piscator Parte Q.