장음표시 사용
61쪽
anima ab errore liberarI . Nerat consequentiam Doetor in T. de ad primum quidem respondet de re mutabili comparari posse immutabilem notitiam, sicut& de contingenti necessariam , quia quamvis objectum esset mutabile, tamen posset causare speciem,quae repraesentaret ipsum si ib ratione immutabili; nam mutabilitas non est ratio gignendi speciem, sed ipsa natura objeeit,quae secundum se , & praedicata sua intrinseca non est mutabilis, sed eodem modo semper se habet. Addit insuper, quod quamvis species a re mutabili accepta es et mutabilis , possiet tamen repraesentare rem sub ratione immutabili : sicut Deus lIcet sit immutabilis, repraesentatur tamen per aliquid in se mutabile, puta per speciem insulam ,
Adseundum dieit Doetor, rationem
dumtaxat valere contra negantes spe
cies intelligibiles, ut dis inAas ii phantasmatibus, & a firmantes sola phantasmata deservire ad determinandum intellectum : num qui admittunt species intelligibiles,negare potant,quod illa: aliquando repraesentent se, ut 1eipsas , aliquando vero, ut objeictum nam semper se repraesentant, ut seipsas, nec unquam quis eis utitur , dum dormit. Ad tertium respondet: Rever anima est mutabilis ab ignorantia ad scientiam , & a negatione intellectionis ν ad intellectionem , concedit : est mutabilis a recta cognitione ad cognitionem erroneam, maxime circa objecta, quae nata sunt causare evidentiam ,
quando debith applicantur,qualia sunt, V. g. prima principia , & conclusio laeseκ eis deductae, negat.
tates naturales hactenus Ignotae Philosophis , puta causa accemus, & rece sinaris , aliaque multa : initur non potest homo eas omnes cognoscere distriis
butivἡ . De indessii singulae ejusimodi v ritates naturalis ordinis,& distributiὐδsumptae cognosci possient sine gratia,
cum solo concursu generali,quem Deus confert intra naturae ordinem , poTenta quolibet homine cogn osci; cujus tamen rei contrarium experimur . Deni-ρur , ad habendam cognitionem veri tatum piria naturalium, Deum oramus; inde Salomon Sapieutiae s. ita Deum
sipplex assatur : Da mihi Domine δε- dium tuarum assistricem sapientiain, i . igitur ad cognitionem ejusmodi veritatum , opus est divina liberalitate , ac subinde gratiae beneficio. Νcto eo equentiam , dc ad primum
dico,istas veritatcs esse naturales ratio ne objecti tantum ς non verti ratione
objecti, de medii simul: Vel si sint naturales etiam ratione medii, earur ignorantia non proveni di ex desectu
virtutis in intelle 'ii, sed vel ex defecta studii, applicationis , & experientiae , vel ex alio aliquo defectu; unde laetum est , ut plurimae veritates prioribus saeculis incognitae, tandem posterioribus
Ad secundum , nego sequelam ante eedentis , cujus ratio est, quod intellectus cujuslibet hominis considerari possit duobus modis; Primo quidem secundum ea , quae ipsi conveniunt per se , ementialiter; & ex natura sua sp
cisca Secundis,penes particulares quasdam rationes , dc conditiones accidentales , quas habet ex diversitate temperamenti , Ae qualitatum corporis. Priori modo intellectus hominis,quantam est de se,habet sussicientem virtutem Physicam ad cognoscendam quamlibet veritatem purε naturalem , ratione obje
e i, & medii simul: sed quia intellectua
In sua operatione pendet 4 corpore , Mejus temperamento, inde fit, qutid ratione complexionis ejusmodi, illa virtus,& sussicientia phvsica non possit reduci ad actum in aliquibus , quos zon stat hoc posteriori modo eme miniis aptos ad scientiam comparandam . Con
62쪽
De necessitate Grasia ad Verum coguosc. I
esusio autem nostra intellinitur de vi
tute naturali priori modo Ipectata,ii Onverti pollerIori. Ad tertium disinruo antecedens: Deum oramus , ad ejusmodi cognitionem facilius obtinendam , . vel ut ipsa utamur,quemadmodum expedit ad salutem , concedo ; ad eam habendam
simpliciter , quasi hunc. in finem riccesitaria sit absolute quaedam latia,nego: nec enim aliter intelligenda est Salomonis deprecatio , si aὸ solas veritates naturalis ordinis restringatur; illa enim etiam ad veritates supernaturalis ordiis nis extendi potest.
cEt ad eas omnes veritates naturales
collective percipiendas , habeat homo Potentiam physicam, quia illae contLrientur intra lineam entis sensibilis,seu cognoscibilis per species h sensibus a ceptas , quod est objeelum proporti natum nostro intelle 'ui: non tamen ad id habet potentiam moralem absque speciali gratiae subsidio : Ergo eo opus habet.Consequentia patet. Antecedens pariter, siquidem ad agendum requiri tur non solum potentia physica , sed etiam moralis, te expedita, seu ab omnibus impedimentis libera . In hoc a tem statu naturae lapis intelle stiva facultas hominis plurimis impedimentis irretitur, & ligatur, ne possit in totum suum objeetum collective sumptum sine errore, & defectu prorumpere: imis namque ab eo revocat vitae breviatas, longis imo enim, ac diuturno tempore opus est ad veritates Omnes c Moscendas,utpote quae sint innumerae,
, inter eas quaedam intellectu dissicillimae , adeo ut maxima vitae pars insumenda st in alicujus ex illis veritatibus
deprehensione. Secundd. I, ine imperfectum est se n. suum ministeri uiri . quorum beneficio veritas deprehendi debet; magna fi
quidem eorum gravitas , de operationis tarditas; in aqna pariter organorum,
in quibus resident, debilitas, & in dies
ingravescens infirmitas , propter niam iam in iteratis saepius eorum actioni. bus spirituum animalium consumptionem . Tertio , obstaculum est ipsa corporis mortalis hebetudo , & corruptibilitas ; Unde Galenus Aphoris a. Arriova , vita frevir, occasio praec 's, ev
perimentum periculosum, judicium di sicile . His adde passionum Insultus, senis suumque ludibria , & exiguos limites .
cum circa sensibilia tantum versentur,
ex quibus alia per analogiam,de discum sum sunt eruenda non sine magno, de frequenti periculo falsitatis . Adde pa riter frequentem sollicitudinem, & occupationem circa temporalia , de ne ineessaria ad victum.vestitum,incolatum dic. Quae omnia tempus ad veritatem deprehendendam aliunde assumunt. Haec omnia impedimenta lucu Ienter annotavIt, de exaravit Sapiens , eap.ς. dicens : Corptis quod cornumpitur, aggravat animam , O terrena inhabitat odeprimit feninum muIta rogitantem. ψam vitae brevitas,& infirmitas corporis sen
suumque hebetudo significantur per
corpus, quod corrumpitur; tarditas,de
pigritia addiscendi, judiciique dissicultas per animam aggravatam : occupatio vero in rebus externis,de ad victum necessariis,per habitationem terrenam: diverfi tandem passionum motus animmum conturbantes , de hinc inde pertrahentes , per sensum multa cogitan
Confirmatur praesta 'obatio . Qi 'dhactenus factum non est , meritti judicatur fieri non posse naturae viribus : at nullus hominum hactentis inventus est , qui omnes veritates speculativas comparaverit: quinimo quotquot exin A
63쪽
ittere inter Philosophos veteres , in his stellas coeli, arenam maris, arborum erraverunt ζ unde Aristoteles, λlia, &c. numero tenere potest Zmultos veterum errores notavit Atra, an saltem cjusmodi cognitio circa naturae principia:& ipsemet ceterin rerum omnium naturalium haberi posinitatem mundi asseruit, atque de imis sic per adjutorium , & beneficium Dei mortalitate animae valde anceps fuit et extraordinarium. vixque veterum Sapientum unus fuit, A mo , tum quia nulla afferri po- qui Deum unicum mundi rectorem aD test repugnantiae ratio: tum quia de seruerit, & coluerit, adeoque nullus faeto ad posse valet consequentia ; fa-haetenus inventus est, qui veritates tentur autem Theologi, sicut & Philo- omnes naturales sive divisim , sive , sophi Christiani, Deum ejusmodi re- conjunetim fuerit assecutus . rum omnium notitiam Adamo, nec-Dices Arrmo: Appetitus naturalis non non , & Salomoni concessisse ; quidni
debet esse frustraneus ; sed in aliquo igitur idem beneficium alteri largiri saltem Individuo assequitur id,in quod posset Ztendit: at nobis insitus est naturalis ap- Ates iterum, an istud beneficium λαpetitus ad cognoscendam quamlibet rei ordinis naturalis, vel supernatura veritatem naturalem ς initur appetitus lis. ille in aliquo saltem indiuiduo huma- Respondeo fore supernaturale per ac-nae naturae expleri debet per assecutio- cidens , 8e ratione modi, quia scilicet
nem cognitionis omnium veritatum . naturae viribus comparari non posset ἔ
Pictinguo majorem: Appetitus assequi seret autem naturale ratione objecti . tur in aliquo saltem individuo id , in quia nempe cognitio ejusmodi obj quod tendit, tam intensi vh , quam ex- ciorum esset ejusdem species cum notensive, nego; intensive saltem, conce- stra notitia , sicut oculi, quos Chris uado: Ad minorem dico appetitum ad coin Dominus dedit caeco nato , fuerunt Rnoscendas veritates non expleri qui- ejusdem speciei cum oculis, quos natu-dem extensive , quantum videlicet ad ra produxisset. cognitionem singulariim earum ς quia
non omnes sub sensum cadunt, nec ad QuaEsTIO SECuNDA . Intellectum perveniunt: sed expletur saltem intensivε; quia videlicet agno- An, θ' qualiter gratia fit neeessaria adscit omnium rerum principia genera- verum Morala detegendum. lia , ex si bus peculiares conclusiones, & veritates deduci possunt. U Otandum primo, veritates pras i-Dicesserundo : Intellectus noster ca- . t eas esse induplici differentia:nam
pax est omnium prorsus veritatum na- aliae sunt de operibus artis,de vocanturturalium: ergo potest quaslibet cogno- mechanicae , de quibus eadem est ratio, scere . ac de speculativis: aliae vero dicuntur Dispinaeuo antecedens: Si debitd sen- morales,maae videlicet hominum moressibus applicentur, concedo : secus, ne- probe , justeque instituendos speetant. m. Non possumus autem omnes ejus- Rursus veritates morales, vel spectan modi veritates nostris sensibus appli- tur ut universetur,qualia sunt principiacare ἔ tum propter quarumdam exilita- generalia morum , puta, quod tisi non tem : sunt enim res aliquae exiliores , eis fieri,alteri ne fecerini Deus est eounquam ut possint nostris sensibus patere, dus ς parenter sunt honorandi , isse. Vel
qualia sunt indivisibilia : tum propter particulares , ut quod hie , & nunc sit
Ingentem earum numerum , quis enim honorandus parens, eleemosyna huic ,
64쪽
De necessitate Gratiae ad Verum cognosc. 3 3
vel illi pauperi eroganda est. Hic autem non est sermo de veritatibus universalibus, quia earum notitia eadem est cum cognitione veritatum speculativarum: sed tota dissicultas versatur maxime circa veritates particulares , quatenus videlicet spectantur cum omnibus circumstantiis requisitis ad bene agendum moraliter. Notandum fecundo, veritatem practucam dupliciter posse cognosti natura iter : videlicet, vel per lumen singulis hominibus ingenitum, quo quisque natura duce, ac docente , & absque ullo ratiocinio , vel emendicato aliunde lumine, novit hoc , & illud eme bonum , aut malum , sequendum , vel fugiendum : Vel tamen comparatum , &acquisitum beneficio ratiocinii,aut studii, quo quisque potest deprehendere ,
ciuid rectae rationi conveniat, aut disconveniat,nedum in genere,sed etiam in particulari. Hic autem non est seriamo de notitia ingenita; certum est enim illam naturae sortem sequi, ita quia ubi vegetior est inteIIectus,etiam praestantius affuIget ingenitum Iumen, quia clarius appareat, quid sequendum sit, quidvὶ fugiendum secundi im intemnum conscientiae die amen: proindeque sola dissicuItas soIvenda restat, an quisque per comparatum naturale tu men possit quaslibet veritates practicas
in speetali detegere, absque ullo gratiae actualis subsidio.
Notandum tertio , Veritates practicas quasdam eme tantae perfectionis, ac sublimitatis , ut nonnisi Deo revelante possint agnosci,quaIes sunt illae omnes, quae hominem Christianum , de Evangelicum informant, ac illustrant; dicunturque veritates , & virtutes Evangelicae, ut abnegatio suἱ-ipsius, voluntaria paupertas. AIrae vero sunt inferioris etradus, & ordinis, quae ad hominem spectant intra solam naturae, &rationis lineam consistentem , quaeque, ut diximus,la notescere possunt per lumen ingenitum, vel comparatum . Hietion est dissicultas de veritatibus primi ordinis , sed dumtaxat de veritatibus practicis posterioris ordinis , de quibus quaeritur, an absque speciali gratiae exincitantis, & adjuvantis beneficio possint deprehendi.
Potes homo in flatu naturae IV e
eornoscere veritater aliquas mora
Ier, abrique Deciali gratiae subsidio. Prohatur primo ex Apostolo ad Roman. 1.
dicente Gentiles Philosophos fuisse inexcusabiles in sua idololatria,&morum depravatione,quia cum Deum cognovis sent, non sicut Deum norificaveruK : censet ergo Philosophos naturali lumine novi Te Deum esse glorificandum , alias non peccassent Ipsi gloriam , dc debitum honorem non rependendo; sicut enim peccatum quod libet voluntarium est , ita supponit judicium , dc notitiam de re iacienda. Insuper idem
ApostuluS , cap. a. ait, Gentes, quae I gem non Bubent, naturaliter ea, quae Ie
tis sunt faciunt ρῆ υ modi Ierem non habentes 'si' unt lex , qui ofundunt opus Iemrferiptum in eo ibus suis, te- simonium reddente Hiis eo cientia imuerum , id est ostendunt se naturae viribus,de per ingenitum lumen cognoscere quid agendum, quidque fugiendum sit die ante naturali Iumine : Igitur
quemadmodum Iumen naturale intellecti is specuIativi adhue etiam in statu naturae lapsae viget,8 lassicit ad deprehendendas veritates speculativas; sic etiam viget, de adhuc subsistit lumen
naturale synderesis,sive Intellectiis proeliei ad cognoscendas veritates m rum . Nec refert, quod S. Augustinus cap. a . lib. de spiritu, & littera reserat hunc locum ad Gentiles pertinentes aclgratiam Mediatoris: Non enim ibidem improbat sententiam eonim, qui IlIum referunt ad Ethnicos infideles . Probant eandem veritatem SS. Patres, nam S.Chrysostomus, hom .so. in
65쪽
Genes ait: A natura nostra insita enicientia boni. N mala, nullus iritur μα-
texat, quod ignorans virtutem neglitat,
ore. Et homil. ς4. Suincientem, inquit, magistrum habemus eo cientiam,s'μ-ri non potest, ut quis illo adjumento ρr vetur ; nam simul eum formatione hominis ivsita est frientia faetendorum , di
non faciendorum . Ipsi concinit sanctus Augustinus lib. a. Confessi. cap. 4. Lex tua, inqvi scripta est in eorrisus hominum,guais nou ima quidem delet iniquiras : Suir enim fur aequo anim furem patituri Q ham utique sententiam misrum in modum explicat S.Prosper,carmine de providentia Dei, versus medium , ita canens.
intus Deirior vices, aescripta votamina eordis
In pieite, bonitam vobiscum agnoscite Iegem: Nam quis erit, modo, non pecus uri ,σαι Heliua ρonti. sui sitiis ades stolidὸ oblectetur apertis,
Fbria rapax , furiosum atrox, hom
Damnat, er in marchum gladios d fringit adiater . Pro/atur insiper haec assertio ratione: Primo quidem, Moralis,& practicaveritas est objectum proportionatum lamini naturali intellectiis humani: ergo naturaliter potest ab eo deprehendi . Sequela patet; omnis namque s cultas naturalis propriis viribus percipere potest objectum si hi connaturale, te proportionatum; neque enim oculus Indiget speciali gratia,ut objeetiam coloratum deprehendat. Antecedens etiaconstat; veritas enim moralis naturalis est intra lineam naturalis Intelle 'us ;subindeque est objectum illi proportio
Deinde , potest homo per lumen In-
Renitum, cognoscere principia univerialia, quae spectant ad mores probe, u-steque informandos,ut mox dic tum est, tum ex Scriptura, tum ex sanctis Patribus: ergo itidem viribus absque speciali gratiae subsidio cognoscere potest
conclusiones particulares ex illis principiis deductas : qui enim v. R. novit in genere eleemosynam esse egeno. tribuendam et quotiescumqtie in particu ari se offeret occasio erogandi eIeem
synam, nutura ipsa die ante facile judicabit eleemosynam tali pauperi esse
Denique , si non posset homo natu viribus aliquo veritates moraleS iii particulari cognoscere, sequeretur eum non posse absque gratia circa easdem veritates peccare ; sed falsum consequens : ergo, & antecedens. Patet sequela majoris : Nam non esset in illius potestate habere talem cognitionem , unde ejusmodi ignorantia veritatum
esset omnino invincibilis , atque adeo ad culpam ipsi non imputaretur; quid quid contra ipsas praestaret.
Dices primo: Ex notitia veritatu mamoralium comparatur habitus prudentiae, quae suo sinu virtutes Omnes complectitur;sed virtutes omnes comparari
non possunt absq; speciali gratiae beneficio: Ergo,nee illarum veritatum notitia. Distinguo majorem, Comparatur habitus prudentiet imperfectus,de tantum quoad quosdam levissimos gradus , transeat: comparatur habitus prudentiae perfectus , quo quis dicitur vere prudens , & facilitatem permanentem habet quavis data occasione , dc dum gravissimae dissicultates occurrunt prudenter se gerendi , & sanum judicium
de agendis proserendi, nego. Et simili ter distincta minore, nego consequentiam; siquidem prudentia, quae suo sinu dicitur Omnes virtutes compIecti, non ea tantum est imperfecta prudentia, qua quis exercet aliquem actum pru
66쪽
De necessitate Gratia ad Verum cognosci
dentiae naturalis, aut semel, & Iterum rei te judicat de re agenda , vel non agenda: sed est permanens asseetias, de sanum judicium ut plurimum benε judicandi de rebus agendis etiam in amduis : haec autem absque gratiae subsidio comparari non potest: prior vero solis naturae viribus potest obtineri, &
Dices seeundo : Approbare falsa pro
veris,est vulnus per peccatum originale contractum, ut pluribi docet sanctus Augustinus, maxime verti in iis,quae ad veritates practicas spectant; ergo eas veritates detegere , est gratiae benefi
Distinoo antecedens: Illa approbare approbatione essicaci, & quae affectum moveat, & pertrahat, est vul nus pec cati originalis, concedo: approbatione ineficaci, nego . Consequentiam similiter distinguo : Non approbare omnia lalsa pro veris , est beneficium gratiae ,
concedo : aliqua dumtaxat, nego. Fa temur igitur rationem humanam, ple rumque caecutire; & h vero exorbitare In plurimis veritatibus moralibus de
tegendis ; sic enim gentiles Philosophi
plurium veritatum practicarum certam notitiam non fuerunt assecuti: qualiter enim affecti sumus , taliter judicium formamus de rebus : saepissim δ autem eontingit homines esse male affectos ;fii bindeque certum est , plerumque eos verum morale certo non apprehende
Instabis: Ex sanctis Patribus homo
dicitur penoriginale peccatum nedum vulneratus, sed etiam excaecatus : ergo in statu naturae lapsae nullius veritatis, maxime practicae,& moralis, potest notitiam assequi absque divinae gratiae il-
histratione, & beneficio. Patet antecedens , maxime ex S. Gregorio Magno , homi I. II. in Euangelia, ubi loquens de caeco , quem Christus I. acae 18. illuminavit, haec habet: juvia historiam caecus iue fuerit unoramus ; sed tameα quid per Usterium significet novimus reaeeur quive est genus humaπum, quod a parente ρrimo agaudiis Paradisi expulia fum , claritate vernise lucis i orans, damnationis suae tene rar patitur; sed tamen per Redemptoris fui praesentiam illuminatur utjntervae lucis gaudia jam per desiderium videat, atque in via vitae Honi operis gressus ponat.
Dininguo antecedens. Homo per ori ginale peccatum excaecatur, quanth Imad notitiam veritatum supernaturalium,quam per jacturam fidei,de scientiae infusae deperdidit, concedo ; quan
tum ad notitiam veritatum naturalium tam speculativarum,quam practi . carum,nego; sicut enim rationis lumen per originale peccatum non extinguitur ; ita nec deperditur innata illa vis , 6c capacitas intellectiis ad quaslibet veritates percipiendas , quae sunt intra latitudinem sui objecti naturalis.Qum
autem ea fuerit mens SS. Patrum , de maximε S. Gregorii: patet ex eodem ibidem , ait enim : Dum Redemptor noster approρinquaret Periebo caecus ad Iumen rediit: quia dum Divinitas defectum nostrae carnis suscepit, humanum genus, iumen quod amiserat rerepit; unde enim Deus humana patitur , inde homo ad divina sublevatur : quibus apparet eum
dumtaxat sermonem Instituere de coe eitate spiritali quant tim ad notitiam veritatum supernaturalium , quam Α- damo peccante genus humanum vn cum innocentia deperdidit: quamque recuperavit advenIente, 6t radiante
Sole justitiae, qui illuminat omnem hinminem venientem in hunc mundum . Diees 3. Plerumque homines,ita gram vi daemonis tentatione urgentur , ut hveritatum moralium studio,de contemplatione abducantur ἔ ergo ut eas tentationes evincunt,& superent, eis opus
est gratiar auxilio . Distin tuo consequens , opus est
ratiae auxilio confortante voluntatem , ut eas tentationes superet, necantis
67쪽
animum ab earum veritatum studio re vocet, & distrahat , concedo : consertante, ac roborante intelle 'um , ut il- Iarum veritatum studio applicatuS, earuna dem notitiam obtineat, nego: Hic autem non est sermo de dissicultate, quam humana voluntas pati potest erga voluntatis studium, sicut patitur interdum erga aliud bonum opus: sed de virtute, quam habet intellectus ad percipiendas veritates, quae sunt intra latitudinem sui objecti naturalis; quas utique dicimus percipi posse absque ullo gratiae beneficio. Dices denique . Si posset homo per De
Ias naturae vires assequi notitiam rerum agendarum, sequeretur eum habere aliquid necessarium ad bene agendum moraliter,quod sibi, non autem Deo referri deberet acceptum; ta'
Iis si quidem cognitio necessiaria est ad bene operandum : sed istud aperte mi- Iitat in Apostolum I. ad Corinth. 4.dicentem : Suis enim te descernit quid Baser, quod non accepisti Z si autem ae-6psi, quid ploriarii , quasi non acceperis Ergo , &c. Nero fe uuam majoris'. Exinde enim non habet homo ansam sibi fratulandi,& nloriandi: '1md,quia non potes certo sciri , qui ejusmodi cogitationem habet,utrum habuerit perso P naturae vires, vel solo gratiae divinae beneficio: contingit enim oliquando , ut Deus, quasi divinitiis , & miraculose an quos informet de illis rebus , quae per solam rationem naturalem cognoici possent. Qii amobrem nonnisi temere , & superbe potest quis gloriari de quacumque hona cogitatione, quasi illam non a ceperit a Deo; cum forte de laeto ex speciali Dei gratia, & beneficio habuerit . Deinde etiamsi certo seiret se habui si se ejusmodi cogitationem ex propriis viribus, & industria sua, non deberet propter est inde gloriari: quia scut recte monet S.Cyprianus lib. ad Quirinum cap. 4. In nulla gloriandum en , quando nihil noctrum sit; at omnIa bona naturalia sunt Deo; siquidem ab eo accepimus naturae vires, omnemque ugen
di facultatem , nec sine generali saltem ejus concursu possumus quidquam fa
Ad Deum Apostoli dico illum propriὸ debere intelligi de rebus pertinentibus Od pietatem , & finem supernaturalem salutis aeternae,quo sensu illum exponi pS. Augustinus lib. de praedestinatione Sanctorum cap. . & ς,
An , er quaegratia necessaria sit ad eo-gnoscendas veritates supernaturales, IIeu ad Osentiendum
miseriis fidei Notandum prim3, veritatem allinquam triplici ratione dici posse supernaturalem; videlicet ex parte objecti, ex parte rationis , seu motivi assentiendi; & ex parte iitriusque simul . Veritas aliqua supernaturalis dicitur ex parte olectitantiam, quando ex se
transcendit quidem captum naturalem
intellectus , nec percipi posset nisi sui iasti divinitus revelata : attamen attingitur ratione, oc motivo tantum natu
rati; ut contingit in haereticis , quoties humana fide, vel voluntate propria veritati alicui si pernaturali, puta mysterio Trinitatis, de Incarnationis Jesu Christi praebent assensum; licet enim veritates istae ex se sint supernaturales,
motivum tamen, seu ratio, qua haereticus eis assentitur cit pure naturalis: non enim eis assensum praebet propter motivum divinae revelationis ι alias pari ratione caetera mysteria revelata crederet: sed dum tax t movetur ad illa mysteria credenda propter rationem humanam errori obnoxiam.
Secundo , Veritas aliqua dicitur supernat nralis ex parte motivi tant tim ,
68쪽
De necessitate Gratia ad Verum cognosci 3 7
do videlIeet Intellectus eas percipit ἡeisque assenium proet per divinam revelationem: V.g. dum quis credit Isaae genuisse Jacob, hoc enim puia naturale est ex parte objecti: fit autem supernaturale ratione motivi, quando quis illud credit, eb lutid ipsum Deo reve
Iante Scriptura sacra reserat.
Tertio tandem,veritas aliqua dicitur supernaturalis ex parte objecti , ἐπ m rivr,quando videlicet objedium cognitum, & motivum quo cognoscitur, supernaturalia 1unt, ut dum credimus Deum esse trinum , quia Christus istud
Notandumser ira,veritatem aliquam supernaturalem ad sui cognitionem, Euo requirere; unum quidem ex parte
objecti, nempe qu6d proponatur iii tellectui , de ipsi objietatur percipiendum : alterum ex parte intelIeetus I nimirum ut possit dbi propositum obje. E um credere , ipsique assensum praebere. De utroque autem movetur dissi cultas; num videlicet reqtiiratur gratia supernaturalis , tam ut Objectum proponatur intellectui, qutim ut intelIectus ipsi praebeat assensiim . Primum. quidem admittebat Pelagius, concedendo requiri ad fidem de mysteriis habendam,quod illa per Evangelii pret,
dicationem proponerentur ἰ negabat autem secundum , nempe gratiam in . teriorem esse necessariam ad creden dum veritari revelatae, aut saltem vo
lebat eam tantum desiderari ad facilius credendum , ut dictum est in primo volumine , referendo errores Pela Notandum teri θ , circa praesentem
difficultatem in hoc maximὶ Semipelagianos Pelagianis discrepasse, quod
eorum aliqui admitterent quidem gratiam esse necessariam ad perfectam fidem assequendam, εc exercendam, VO Iebant tamen in nobis esse quaedam fidei initia , & semina, quibus possemus eam fidem perfectam promereri; de Tom.IX. quibua S. Prosper Epist. ad S. Augusti num haec habet. midam Oero horum in tantum a Pelagianis femitis non melinant, ut elum ad eonfitendum eam CBrmigratiam , quae omnia ρraeveniat merita humana rarantur , ne F meritis redditur , frustra gratia nominetur, a renditionem hane velant uni evusus hominis Aertinere , in qua cum nihiι prius merentem, quia nee existentem, Ii .
Heri arsurii , θ' rationalistratia infriatuat, ut per discretionem boni, o mali , o ad cognitionem Dei , re ad obedieu.
tiam mandatorum ejus mssetoam dirigere voluntatem,atque ad hanc gratiam, qua in cirrno renaseimur pervenire Iper naturalem sitieet facultatem petendo, quaerendo ut udo , ut ideo aecipiat, ideo inveniat, ideo introeat, quia bons natu, sene usus, ut ad tuam inuisantem gratiam , initiesis gratis ope merueris pervenire. Pelagiani vero volebant Iiberum arbitrium per se sufficere ad as sentiendunt veritatibus revelatis , nec ad id ulla opus esse graxig. Contra quos sit.
Non potest homo ulla in veritate
queneciali gratia , quae illustret inte Iesum , o moveat Uisum: nee proin auerique tali gratia eradere sicut oportet
ad salutem . Matur prim/, ex Sςriptura sacra , nam Ioannia G. Christus Dominus te statur: Nemo poten venire ad me, nisi Pater, eui misit me traxerit eum. Etenim venire ad Christum, nihil aliud est, quam in Christum credere, ut ipsemet adorandus Salvator indIcat his seque tibus verbis : Omnis qui audit a Patre , T didicit. venit ad me : Et infrii: Suno quidam ex vobis, qui nou eredunt: Pro pterea disi vobis, puta nemo potes venire ad me, i . Unde sanetus Augustiis nus lib. de praedest. Sanetorum , cap.8. Suiden, Inquit, AD ME VENIET, nisi
69쪽
re ad Grim . ... nilia Miud HI, uam eap. rη. Utrumque erro-Deitrariam donum aecipere a Patre , pus credas is Aertinet, o fides credentium, er toleran- Christum . Insuper Joan. I a. Propterea tia patientium: quia ulmumque dixit esstion poterant eredere , quia iterum dioit donatum. Umar: EMAECA con Po u LI Murus , ET Pro tur ferendis , ex Concilio Car. AURES FIuS AGGRAVA , &c. Nam cum thaginensi Carione 4. libi habetur quod
excaecatio fiat 1 er sil bstra 'ionem divi- Doni Dei est, traeire , quid facere deni luminis , de non possint credere , qui Aramur, ἐπ diligere, ut faciamus. Arauetes lumine carent : aperia sequitur ne- scano Canone .definiente eos haeretaminem credere posse sine divinae gratia eo falli spiritii, qui putant absque illu- qaeciali auxilio . minatione,de inspiratione Spiritus sa Eandem veritatem pluribi inculcat isti homines posse per naturae vires ali sanctus Apostolus, maxime vero x.Cori quid, quod ad salutem pertinet cogita-Cap. q. Suid haber, quod non accepim Z re: Et Gn.9. Divini es muneris rar ita quo testimonio fatetur S. Augustinus rectὸ euitamus , ita pedes nostros a fulmlaeo supra laudato. Cap. 3. se omnino rate , b injustitia tenemur , Tridentino fuisse convictiim , sdem esse donum, Sessione G. Canone 3. anathema dicen Dei, clim antea putaret ii Iam esse in te asserentibus sine praeveniente Spiri- nobis a nobis,& nos per illam impetra- tus sancti inspiratione , atque ejus ad re Dei dona, quibus temperanter, piε , jutorio hominem credere posse , &ς.& juste vivamus in hoc saecilio . Probarer tertio, ex sanctis Patribus Item cap. 7. Misericordiam eon eti- eitatis si san'o Augustino lib. de bono eu fum , ut fidelis essem et unde merito perseverantiae cap. II. &-Θρria advertit sanitus Augustinus lib. de Draia lib. 3. ad c rinum cap. . scribente, rutia , & libero arbitrio cap. 7. Non enim ntilio tIoriandum , quando nostrum πιιδι
Heri, visi Deo m ferante non posse, re esse Probatur etiam rationibus; max me donum Dei. Item, a. Cor. cap. 3. Nono iis quibus utitur S. Augustinus : qux νυ d ur noscienter euitare aliquid rum mima petitur ex oration1bus, oere vobis quasi ex nobis , Hr se eientia gratiarum actionibus; nemo enam orat nostra GDeo es; unde S. Augustinus lib. nisi pustulaturus ab eo , quem orat ad , de praedest. Sane orum cap. a. Infert quod est Indebitum, & praeter Captum; hanc veritatem : Credere, inquit, nihia atqui fideles orant Dominii in νω Inri aliud es , quam cum assensione cogitare ; delibus, ut convertat eos ab infidelita ita cogitat omnis, qui credit, o credendo te ad fidem: ergo fides ista est donum cogitat,o cultando credit. Item Ephes. In debitum , & ex gratia . a. cap. Gratia estis salvati persidem , π non aguntur Deo, nisi pro dono alii oe non ex vobis, Dei enim donum ef3. quo , & gratia prIrie dicta: RRunxur Quo loco utitur Augustinus lih. de gra- autem pro conversione in fides Ium , , talia , & libero arbitrio cap. 7. de de praeia S. Augustinus Epist 17. Inaniter, inquit, dest. Sanctorum eap. . ER, inquit, ἐν π perfunctori potrus , quam veracrter quod dixi ter fidem, non ex vo his, ΓΘd pro eis ut doctrinae cui adversantur cre- Dei donum eZr. Phil. r. Vobis donatum dendo consentiant, Deo fund mus precer, esi non stam, ut in eum eredatis, sed si ad ejus non pertinet tranam converte- etiam ut pro 'fo patiamini . Unde An- re ad fidem nam ' dei eoutrarras δο- Uist. lib. de gratia, & libero arbitrio Minum voluntates. Danrter etiam , σ
70쪽
De necessitate Gratiae ad Verum cognosc. 3 9
perfun&rorip potior, quaem veraeiter m Inar eum exultatione agimus Deo gratias, quando aliqui eorum eredunt,fl hoe in eis i e non facit. Non DIIamur homines , nam Deum fauere non valemur. orsus non oramus Deum, sed orare nor rimus ,st nos i bi non tuum credimur facere , quod oramus; prorsus non Deo marias alimus ,sed nos agere 'Timur,
unde tui gratiar agimus, imum facere
busdam ex Dei milAicordia , de aliis non convenit ex justo Dei judicio, es gratia,& donum proprie dietum: atqui fides convenit quibusdam hominibus ex Dei misericordia ἔ deuiliis non conis venit ex justo judicio. Ergo, dec. Αrnumentum est sanisti Augustini lib. de
Praedest. cap. 6. Multi audiunt Wrsum veritatis, sed alii credunt, alii contradieti ut . suis hoe ignoret t puis hoc neget λ sed cum aliis praeflaretur voluntas a Domino , aliis non prae aretur votan ras a Domino , discernensim est utique, quid veniat de misericordia eIur,quid de judicio . Et cap. 8. Cum Evangelium prae icatur,quidam credunt,quidam non credueti, sed qui eredunt ρraedicatori δε-rin cur in nante, a Patre audiunt, a que discunt; qui autem non credunt oris audiunt, intus vfn audiuut, neque di- sunt, hoe est; HIis datur ut eredant,fuisnon datur,quia finquio NEMO VENIT AD
nir EuM . Et postea: Fides igitur, re in-ehoata , re perfecta donum Dei evi ἐπhoe donum quibunam non dari omninonsn dubitet, qui non vult manifestissimis
farris litteris repurnare. Cur autem non omnifius detur , Meum movere non δε- fiet , qui eredit ex uno omnes ivisse in
condemnationem jurri mam; Daut nutu esset Dei jusa reprehensio,etianis nuIIur,nde liberarctur. Unde constat matnam esse gratiam, quod plurimi liberantur , Ο quid sibi deferetur , in iis, qui non berantur, agnoscunt, ut qui moriantur , non insuit meritis , quae paria vident esse damnatis, Aed in Domino glorientur
Tra TrΛ RAT io . Aut fides est gratia . vel nulla datur gratia proprie dicta e sed falsum est consequenS: Ergo verum antecedens. Major probatur; Id unde incipiunt omnia bona merita , est gratia , vel quod illi datur propter ejus merita datur: si propter merita datur a gratia non est : Si enim traria, inquit Apostolus, jam non ex operibus'. ergo id unde incipiunt bona merita, vel gratia est, vel nulla est Rratia proprie dicta . Haec ratio est sanilii August. Epist. Ios. ubi avi Resat ut ipsum sidem non huma no, pud irri extolluutur, tribuams ar itrio, nec ullis praecedentifur meritis , quoniam inde ineviunt Hona quaecum que riunt merita, sed gratuitum donum Dei esse fateamur, si ratiam veram, id est, sine meritis raditamur .
Objicies x. Ouidquid exigitur ab homine, in illius potestate est: atqui fides exigitur ab homine: ergo debet esse in illius potestate et sed id quod est in hominis potestate , non est gratia proprio die a, nec donum Dei praeter naturae debitum: ergo, &c. Major patet: Dustr namque Deus a nobis aliquid exigeret, nisi in nostra esset potestate illud imis plere posse; Minor pariter constat ex illo Marei 16. mi erediderit, ἐπόροti-Ratus fuerit , sisur erit. Et Rom. Io. Si credideris Disur eris. Respondeo I. Hoc argumentum excogitatum fuisse li Semipelagianis ; ut constat ex Epist. S. Hilarii ad S. Augustinum lib.de Praedest. Sanc'.cap. II .ubi ait, Si eredideris, Disur eris, quemadmodum dicitur , SI SPIRITu FACTA CAR NIs MORTIFIcAUERITIS VIVETIS : nam,
ἐν hie, ex his duo/us unum exuitur, aLterum ostmertur . Ut ergo Oiritu fasea carnit mortificemus, exirtur, ut autem vivamur Vertur. Non igitur acet, ut facta carnis mortificare non donum Dei