Caroli Boucheroni De Priocca, Vernazza, et Valperga Calusio

161쪽

LIX tilla animi perturbatione, intermissam parumper lectionem repetivit. Post duos menses certior sit licere sibi in Galliam se conferre Gratianopolis urbs indicebatur, ubi sedem sigeret Mense igitur labruario e proficiscitur. Emensus Segusinorum sines, inesti montis acclivitates pedibus Superare aggressus est. Foedum erat nive decidente coelum, et nondum excisa planiore via , dissicilis omnino ascensu , quum ille dubio nisu per lubrica incedens, toto corpore in terram defluxit, interiissetque, nisi Gallus miles e superiore loco iacentem conspicatus, X-cusso algore, protinus excitasset. ostarduam peregrinationem, Gratianopolim pervenit, ubi a nostratibus, qui ab everso regno, in Gallos Allobroges iussi fuerant EXSulare, Summa animorum significatione exceptus est. Divionum inde petiit,

162쪽

et insequente aestate, copia sibi a quinqueviris acta, inmispaniam perrexit. Comes erat itineris hilippus Asinarius . Marciani, una cum matre,

Gabriella Cadralia, semina praecellenti forma et ingenio, quae sermonis estivitate viae asperitatem levavit. Cum eo comitatu Barcinonem se contulit, ubi post Gallicam legationem, te primo intuentem, magna se voluptate assectum suisse, plus semel narrabat. Eratis ambo muneribus gestis et fide erga principem clari, nec dissimili utebamini sortuna, nisi quod alia te decora, alii labores, seceSSUS illum atque otium manebat. Duobus

mensibus post, una tecum a Barcinone solvit, in Etruriam transmissuruS, quo

brevi, secundo mari, uterque appulistis. In Etruria cum esset, nihil prius sibi faciendum putavit, quam ut regem Ca-

163쪽

LXlrolum IV, Labroni degentem, inviseret. Desseverint ne simul tot rerum caSUS, Ut eos iuvat, qui post Varias tempestates se in tutum recipiunt, an brevi salutatione exceptus aulico se rigore tactum senserit, haud satis compertum habeo.

Quidquid porro acciderit, aequo animo

tulisse haud dubitaverim, cum sciens sortunae et aulae, nunquam se illis commiserit, rectumque in agendo, nulla proposita spe, unice spectaverit Stipendium sibi oblatum modeste recusavit, quod in parum lauta re sine molestia illud persolvere nequiret rex liberalissimus. Certus nondum in patriam reverti,

aliquandiu laesit in qua potissimum

Etruriae urbe consisteret Florentia praeceteris placuisset, ubi et sermo purUS, et locorum et artium amoenitates essent

abunde, sed paullo clementior aeris tem-

164쪽

peries essecit, ut Pisas se conferret, in quarum sinu valetudinem se melius curaturum sperabat. Hospitem sibi fama nolum , ad se venire magnopere laetati sunt Pisani, et, quae illius civitatis humanitas est, ossiciis studii plenis sunt prosecuti. Ibi omnibus curis valere iussis, ad literas rediit. Mane per hiemem domi apricabatur, vel mitiore iam anni tempore, per devios tramites procul ab Urbe solus pererrabat post longam

ambulationem conclave petebat, Ommentabatur; recens demum a libris et meditatione, cruditos hilaresque sermones cum familiarissimis ad multam noctem protrahebat. Tunc illum vidisses commodum, apertum, nullo supercilio, de gravissimis , de levissimis rebus perinde disserentem. Qui noverant quantus

vir esset, et quam diu in fastigio suisset

165쪽

LXIII mirari satis non poterant tantam in eos acilitatem , cum nemo esset iucundior, nemo humanior. Ita multos annos isis Commoratus est, exemplar exhibens vitae, quod in commenlariolo deTRI OCCA, statim post eius mortem vulgato, Sebastianus iampius, v. l. ad vivum

Quaedam tunc temporis scripto mandavit ΡRI OCCA, hortante praesertim Galea-nio Napiono, viro in italicis lileris summo, quocum a pueri vixit coniunctissime.

Ne singula attingam, peros laboris inprimis sui disputatio de patria Christophori Columbi , quem uterque domesticarum laudum studio, Subalpinis vindicare conabatur. Ibi enim forensium disceptationum more, testium dictiones inter Se comparat accurate, nihilque iam versutum a diligenti cauSarum patrouo

166쪽

LXIV poterat asserri , quod ab eo suerit praetermissum. Iucundior, puto, videbitur epistola, qua praefatus est italicae Tusculanarum versioni, quam idem apionus

cum eo Communicaverat. Nam praeterquam quod pure dilucideque ea est conscripta, hominem ob oculos ponit, qui, cum diu habitavisset in Ciceronis philosophia, ad illius rationem se tolum comparaverat. In Tusculanis autem idcirco

placebat Arpinas, quod splendida loca

de immortalitate animi, de aequabilitate vitae, de contemnenda morte, ubere grandique stilo persequitur. Dogmata enim in Stoicis non subtilitatem sententiarum et minutas conclusiunculas probabat, eamque sapientiam vehementer amplectebatur, quae flumine utitur orationis, admotis interdum verborum sucibus adhortandum, ad movendum, ad impel-

167쪽

LXVlendum. Nec minus Tullianae philosophiae assinitatem cum religione Spectabat. Quae qualis in P Riocc esset, haud attinet dicere ea namque erat, quae in hominem caderet invictum exquisitis literis excultum, atque adeo ab omni tetrica disciplina et superstitione alienum. Λ illa nimirum praestantissima quaeque hauserat, retuleratque eam rerum humanarum despicientiam, quae eraeo immersabilis virtutis obrussa est. Nemo propterea mirabitur, rei familiaris tenuitatem sic tulisse, ut, cum arcte Contenteque viveret, delicatioris vllaene meminisse quidem videretur. Quatuor iam fratres amiserat , quum ei nuntius assertur, Omnium superstitem, natu maximum, Taurini obiisse, a quo ipse heres testamento institutus fuerat.

Per id tempus magnopere contendebant

168쪽

LXVIamici, ut in patriam remigraret, quorum flagitationibus victus, simul ne avitares aliquid se absente, detrimenti caperet, isas tandem relinquere decrevit. Invitum ab invitis discessisse certos testes habeo iteras ultro citroque datas cum is an urbis suae dignitatem tanti viri discessu imminutam viderent ille

autem vix suos benevolentiores Speraret. Vt reducem scivimus, omnes ad eum

confluximus, neque ipse Satiari poteram, liominem intuens, qui tot contentionibus exagitatus, virtute invidiam vicisset. Eadem roris, idem habitus, nisi quod incurvum caput, deflexique paullulum humeri, provectioris aetatis et laborum fidem faciebant. Quam suave erat PrDelerita simul memorare, eadem Saepius aliis atque aliis verbis percontari Ipse eliam truscae dialecti nitor, cui assue-

169쪽

LXVII

verat, nescio quam maiorem auctoritatem dictis addebat. De literis plerumque de se parum, de aliis aequissime

et sine stomacho loquebatur. Mirabamur sollertiam, qua in repetenda suorum temporum historia, se de tabula eximebat, et moderationem, qua hos vel illos nominans, aut errores praeteribat, aut peccandi causas in rerum adiuncta reiiciebat. Ne de fortuna quidem conquerebatur, se imo beatum praedicans, cui demum in patria quiescere contigisset. Frequentes ad illius domum ventilabant viri e nostratibus literatissimi, Napionus, Iacobus Durandius,Franchius Cent alleusis, Vernagga Albensis colebat ipse praestantissimos quosque, et inter alios Thomam Val pergam Calusium, quem magnum civitatis nostrae decus

Solebat appellare. Atque utinam diutius

170쪽

LXVIlIo frui licuisset fit vixdum apud nos regreSSus, miti primo, saeviore deinde hydropi pectoris tentatus est. Mulla

medici comminiscebantur; at ille accedentem vitae sinem praesentiens, haud lamen exhorruit, dolorem leniens ami- Corum, ac seSSo cessantique pugili se comparans, qui esset rude simul cum morte donandus. Ρostremum heu' adivi Kal. februarii. legentem inveni, vix de morbo laborantem. Sed Nonis eiusdem mensis iam decesserat. Qui morienti adsuerant, narrabant, rebus Sancte compositis, et praeclara locutum, in summa tranquillitate occubuisse. Eiussu nus boni omnes magno moerore pro secuti Sunt.

Haec suit nio CA vila, cuiu more ut paucis perstringam, aio fuisse ad

iram aliquanto promptiorem , sed facilu