Caroli Boucheroni De Priocca, Vernazza, et Valperga Calusio

231쪽

CXXIX

summo loco nato, et iam tum multarum artium sodalium voluntate demandandum curaVit.

Tunc divinum regis Salomonis poema de Amoribus, quod omnium praestantissimum nuncupant Hebraei , italicis modis aptare instituit. Dissicilis admodum huius libri interpretatio videbatur,

tum propter amatoriam carminis naturam, Cuius vernacula pulchritudo vix queat in alium sermonem transferri, tum propter universum dicendi genus usiatici omnino coloris et spiritus. Requirebatur propterea interpres scitus inprimis et elegans, qui venuStatem Venustate , lumina luminibus compen Saret;

audaciores autem verborum figuras nec prorsus exstingueret, nec parum Verecunde exprimeret. Is porro erat Calusius, qui vel fastidiosis hac in re posset

232쪽

CxXX satisfacere, maiorem etiam a doctis gratiam inire, si perpetuam et adStrictam, non poeticam versionem rogatu sororis suisset aggressus. Id enim in causa suit, cur homo brevitatis studiosissimus, nu-dulum et sine commentatione libellum emitteret, paucula monuisse contentus

in pistola ad Alserium , ubi tamen selectiora quaedam scitu digna passim

Et primo quidem, cum in hebraici

operis contextu alterni versus Occurrant

cum puellarum choro , qui ad graecum morem rei agendae interest, nec unquam a scena discedit, id quaerit, an legitima ut aiunt, haec actio sit, per varios casus a principio ad finem usque deducla deinde, an Salomonis nuptiae per septenos convivii dies peragantur, quod Bossueto, summo viro, Olim placuerat.

233쪽

CXXXISod ab eo dissentit Calusius, ac ponit vix aliquid certi in tanta antiquitate

posse constitui: non easdem ubique personas videri non Unum et continuatum poema, sed ex multis amatoriis

constatum, quae nimirum, quod satiloqua essent ac Numinis plena, auctor simul collegerit, et amores inscripserit. Ouid vero, inquit, si qui re dicitur, non ipse Salomo sit, sed quem unice sibi dilectum Salomitis sic blandius compellet, aut thaliarchus Graecorum, quem in epulari accubitione creatum, convivii dictatorem et regem Romani vocabant ZQuae quum scriberet, nescio, an praeoculis haberet eruditas Davidis Michaelis ad Lowthum adnotationes , cuius quaedam non omittenda sententia est. Negat quippe Salomonis carmen epithalamium

dici posse, quo videlicet, ut ipse putat,

234쪽

CXXXII

non iam nuptiae, sed hisce iam peraclis, castissimi duorum coniugum amores celebrentur. Nam si amatorias velitaliones ante nuptias cogitamus, quid, inquit, alienius ab orientalium moribus, apud quos tanta coniugii sanctitas sit, ut nisi post primos amplexus novam nuptam arcano alloqui, aut detractosammeo, coram adspicere marito sit nefas Rursus si de lecto geniali hic Sermo est, Cur nuptialium rituum nolevissima quidem mentio iniicitur Quis demum sibi persuadeat , instructo iam apparatoque convivio, Sponsum rus abire, novamque nuptam relinquere Nec vero in Oriente, ut apud nos, domestica Consuetudine amorem exstingui, sed in uxoria illa multitudine atque aemulatione, si duo coniuges se invicem ament, id multo ardentius sacere quam OS et

235쪽

CXXXIII minus liberam se remotis arbitri conveniendi potestatem habere. Inde illos poematis nodos, et nocturno errores et susurros et metus et gaudia, quae divinus scriptor venustissime depingit. Celerum, ut his omissis, ad Calusium et ipsius versionem redeam, excultissima ea est, multisque veneribus distincta. Sed expressior quam dulcior esse maluit, cumque suavitati serviret, nimis profluens et canorum studiose devitavit.

Itaque a Melastasii imitatione abstinuit, ne, quod in Matteio fuere notatum, nitidi, at imbelles numeri virilem hebraicae poeseos pulchritudinem corrumperent. Quam vero aculum interpretem

se praebuerit, complures loci ad eam diem controversi, atque ab eo feliciter explicati et redditi, abunde declarant. Id certe confirmare non dubitaverim,

236쪽

CXXXIV per eum potissimum factum esse, ut Theocriteum hoc Salomonis pus, quo haud aliud praestantius Arabes habent, aut Persae, maiore cum voluptate et sine ossensione a nostris legeretur.

Neque id mirum in Calusio videbitur, qui eximiae cuiusdam diligentiae in

omnibus SSet, harum vero iterarum

elegantiam in Alberti Schultensii libris

uberrime hausisset. Fuit haec praeclara viri laus omnium linguarum, quae circa Euphratem in ore populorum vigent, studium sic coniunxisse, ut in tanta elementorum diversitate, non modo CO- gnationem iam post Maimonidem a doctioribus animadversam, sed plane SorOriam earum similitudinem ostenderet. Id autem praecipue assecutus est hebraicam ad arabicos sontes revocando, unde innumerae voces in antiquissimum Iobi

237쪽

CXXXV librum influxerant, quarum S u et origo in duabus aramaeis frustra quaerebatur. Qui norunt quam admirabilis exinde cursus harum literarum fuerit, iidem non minus Schullensio quam Tiberio em stertiusto tribuent, qui per id tempus et in eadem urbe tutissimum necdum expeditum iter graecis studiis munivit. ar certe in utroque ingenium suit par in utraque schola summorum Virorum proventus, quorum Opera sactum est, ut philologia, quae, reViviscentibus bonis artibus, iani versae eruditioni facem praetulerat , eosdem, quOScelera disciplinae, ascensus haberet. Et quantum ex eorum lectione prosecisset Calusius, ex ipsius libro apparet de hebraica divini nominis pronunciatione. Quaestionem ibi instituit, quae partim grammatica est, partim historica.

238쪽

CXXXVI Nam cum Hebraeorum scriptio duplici constet notatione, et literis, quas omnes in consonantium censu habent, et punctis, quae vocalium vice ungantur, id iam pridem ab eruditis fuerat quaesitum, cur divinum nomen ad neutram legeretur ex quo nobilis oritur controversia

de germana ipsius pronuntiandi ratione. II ei causam repetunt a gentis religione, quae perinde ac vetus Aegyptia, id summopere Caveret, ne arcana vox in vulgus

proderetur, unde factum existimant, ut quo tempore serior haec scriptura apud ΙIebraeos obtinuit , aut eandem iam homines nescirent, aut plane non auderent libris consignare. Quaerit igitur Calu-Sius, quaenam esSe potuerit, et quando id non satis colligitur ex Hebraeorum commentariis, argumentis ab interiore Sermone pelitis, rem desiniendam pului.

239쪽

CXXXVIII eo autem dissert a plerisque grammaticis, quod ex duabus vocibus donat et Iehoua, quarum altera ab Hebraeis in legendo pronuntiatur, altera scribitur, priorem illam, quam graeca versi Alexandrinorum videtur innuere, utpote veriorem , longe praesert posteriori. Quocirca nihil tam abditum aut ingeniosum esse potest, quin dilucide enucleateque ab eo disseratur, sive ut suam adstruat sententiam, sive ut Iacobi Schultensii, Dangi et Matthiae Gesneri contrarias opiniones refellat, qui in hac ipsa investigatione diversi admodum abierant. Disputationem huius amnem libro praeposuit, in qua in sobrium, Mascle-

sum, harpium aliosque redarguit, qui

sacrum Hebraeorum codicem, posthabita punctorum norma ad Uropaeam

rati0uem, vel potius ad suam quandam

240쪽

CXXXV m praeceptionem egendum censeut ΙΙuiusmodi sententiau hominum levitali

attribuit, qui ea, quae semel in patrio

seritione imbiberint, ad alios trans rant id etiam temere sibi persuadeant, articulatam vocem in minimas partes ita posse resolvi, ut singula dictionum elementa totidem scripturae characteribus sine ulla ambiguitate respondeant. Inde exorsus, demonstrat nullum scribendi artificium tam usquequaque Per

sectum inveniri, quin propter ancipitem literarum usum, aliquem dubitandi locum relinquat id autem multo magis de asiaticis linguis dici oportere, quae

serius scribi coeptae, ex auditione potius quam ex libris discerentur. Varias deinde orientalium literarum series considerat, nec ullas in his vocales se ait invenire, sed adspirationes tantummodo,