T. Macci Plauti Amphitruo

61쪽

so SIA. euge, optime. Νunc exquire. AMPHITRUO. ne interpella perge porro dicere. ALCUMENA. Coena apposita est, menavisti mecum, ego accubui simul. AMPHITRUO. In eodem lecto ALCUMENA. in eodem. AOSIA.ei, non placet convivium. AMPHITRUO. Sine modo argumenta dicat quid postquam coenavimus 3 5ΑLCUMEN A. Te dormitare aibas mensa ablata est, cubitum hinc abiimus. AMPHITRUO.

Ubi tu cubuisti'

ALCUMENA. in eodem lecto tecum una in cubiculo. AMPHITRUO.

Perdidisti.

quid tibi est'

Quid iam, amabo

quid tibi est

62쪽

ι AMPHITRUO

ssis perii miser, 80 uia pudicitiae huius vitium me hic absente est additum.

ALCUMENA. Obsecro ecastor, cur istuc, mi vir, ex te audio' AMPHITRUO. Vir ego tuus sim ne me appella salso salso nomine. AOSIA. Haeret haec res, siquidem haec iam mulier lacta'st ex viro. ALCUMENA.

Quid ego seci, qua istaec propter dicta dicantur mihi' AMPHITRUO. 85 aute edictas facta tua, ex me quaeris quid deliqueris. ALCUMENA. Quid ego tibi deliqui, si cui nupta sum, tecum sui AMPHITRUO. Tun mecum fueris quid illac impudente audacius

Saltem tute, si pudoris egeas, Suma mutuum. ALCUMEΝΑ. fgis Istuc facinus, quod tu insimulas, nostro generi non decet. 90 Tu si me impudicitiai captas, capere non Potes. AMPHITRUO. Proh di immortales, cognoscin tu me saltem, Sosia 'so SIA. Propemodum. AMPHITRUO. cenavin ego heri in navi in portu Persico' ALCUMEN A.

Mihi quoque assunt testes qui illud quod ego dicam amentiant. AMPIIITRUO. id testes'

63쪽

enim uno at sat.

Nec nobis praesente aliquis nisi serrum si assuit. M

Νescio quid istuc negoti dicam, nisi si quispiam Est Amphitruo alius, qui sorte hic absente te tamen Tuam rem curet teque absente hic munus fungatur tuum. Νamque de illo subditivo Sosia mirum nimis'st. 83 Certe do istoc Amphitruone iam alterum mirum est magis. 200

scio quis praestigiator hanc frustratur mulierem. ALCUMENA. Per supremi regis regnum iuro et matrem familias Iunonem, quam me vereri et metuere est par mBXume, Ut mi extra unum te mortalis nemo Orpumcorpore Contigit, quo me impudicam saceret. AMPHITRUO. vera isthaec velim. 205 ALCUMEN A. Vera dico, sed nequicquam, quoniam non Vi credere. AMPHITRUO. Mulier es, audacter iuras. ALCUMENA. quae non deliquit, decet Audacem esse, confidenter pro se et proterve loqui. AMPHITRUO. Satis audacter. ALCUME ΝΛ. ut decet pudicam. AMPHITRUO.

tu verbis probas. 946JΝon ego illam mihi dotem duco esse, quae dos dicitur, 30 Sed pudicitiam et pudorem et sedatum cupidinem, P ur. Aures. D

64쪽

Deum metum, parentum amorem et cognatum concordiam; Tibi morigera atque ut munifica sim bonis, prosim probis. AOSIA.Νe ista edepol, si haec vera loquitur, examussim est optuma. AMPHITRUO. 235 Delinitus sum prosecto ita ut me qui sim nesciam. AOSIA. Amphitruo es profecto, cave sis ne tu te usu perduis; Ita nunc homines immutantur, postquam Peregre advenimus. AMPHITRUO. Mulier istanc rem inquisitam certum est non amittere. ALCUMEΝΑ.

Edepol me libente facies.

AMPHITRUO.

fssu quid ais responde mihi.

220 Quid si adduco tuum cognatum huc a navi aucratem, Qui mecum una vectus'st una navi, atque is si denegat Facta quae tu sacta dicis, quid tibi aequum est fieri'Νunquid causam dicis, quin te hoc multem matrimonio'

ALCUMEΝΑ. Si doliqui, nulla causa mi. AMPHITRUO. convenit tu, Sosia,225 Duc hos intro ego huc ab navi mecum abducam aucratem. AOSIA.Νunc quidem praeter nos nemo est dic mihi verum serio,

Ecquis alius Sosia intu'st, qui mei similis fiet'

860 imis ecastor lacinus mirum est, qui illi conlibitum siet 230 eo viro, sic me insimulare salsum facinus tam malum. Quicquid est, iam ex mucrate cognato id cognoscam meo.

65쪽

Am. n. M. II, 2 2 - 23 . Acr. m. M. I. II, - T. I IUPPITER. Ego sum ille Amphitruo, cui est servus Sosia, Idem Mercurius qui fit, quando commodum'St. In superiore qui habito coenaculo,

Qui interdum fio Iuppiter, quando lubet.

Huc autem quom extemplo adventum apporto, illico IAmphitruo fio et vestitum immuto meum. Νunc huc honoris vestri venio gratia, Ν hanc incoatam transigam comediam f87 Simul Alcumenae, quam vir insontem probri Amphitruo accusat, veni ut auxilium seram; 0Νam mea sit culpa, quod egomet contraxerim, Si id Alcumonae innocenti expetat. Νunc Amphitruonem memet, ut occoepi semel, Esse assimulabo atque in horum lamiliam Frustrationem hodie iniciam maxumam; 35 Post igitur demum faciam res fiat palam, Atque Alcumenae in tempore auxilium seram Faciamque ut uno fetu, et quod gravida est vim, fg80JEt me quod gravida'st, pariat sine doloribus. Mercurium iussi me continuo consequi, 20 Si quid vellem imperare nunc hanc alloquar.

ALCUMEΝΑ. Durare nequeo in aedibus ita me probri, Stupri, dedecoris a viro argutam meo lEa quae sunt sacta, insecta re esse occlamitat, Quae neque sunt sacta neque ego in me admisi, arguit

Arius id me susque deque esse habituram putat. 5Νon edepol laciam neque me perpetiar probri

Falso insimulatam, quin ego illum aut deseram 8s0J

66쪽

52 AMPHITRUO.

Aut satisfaciat mi ille atque adiuret insuper Νolle esse dicta quae in me insontem protulit. IUPPITER.

0 Faciundum est mihi illud fieri quod illaec postulat,

Si me illam amantem ad sese studeam recipere,

Quando ego quod laci, id sactum Amphitruoni obfuit fitque illo dudum meus amor negotium Insonti exhibuit; nunc autem insonti mihi 5 Illius ira in halic et maledicta expetent.

ALCUMEΝΑ. Et eccom video, qui me miseram arguit Stupri, dedecoris. IUPPITER.

ALCUMEΝΑ. ita ingenium meum est, Inimicos semper osa sum optuerier. IUPPITER. Heia autem inimi S. ALCUMEΝΑ. 20 sic est, Vera praedico, Νisi otiam hoc salso dici insimilaturus es. IUPPITER. Νimis verecunda eS. ALCUME ΝΛ. potin es ut abstineas manum' Νam certo si sis sanus aut sapias satis, Quam tu impudicam esse arbitrere et praediceS, 35 Cum ea tu sermonem nec ioco nec serio Tibi habeas, nisi si sis stultior stultissumo. IUPPITER.

sis Si dixi, nihil magis es neque ego esse arbitror, Et id huc revorti, uti me purgarem tibi.

67쪽

Am. III. M. II, 8 5 . 53Νam nunquam quicquam meo animo fuit aegrius Quam postquam audivi te esse iratam mihi. 30 Cur dixisti, inquies ego expediam tibi. Non edepol quo te esse impudicam crederem,

Verum periclitatus animum Sum tuum,

Quid saceres et quo pacto id serre induceres.

Equidem ioco illa dixeram dudum tibi, 35

Ridiculi causa, vel hunc rogato Sosiam. ALCUMENA. Quin huc adducis meum cognatum mucratem 'NJΤestem quem dudum te adducturum dixeras, Te huc non venisse 'IUPPITER. Si quid dictum est per iocum, Mn aequum est id te serio praevortier. 40 ALCUMENA.

Ego illum scio quam doluerit cordi meo.

IUPPITER. Per dexteram tuam te, Alcumena, oro, obsecro, Da mi hancce veniam, ignosce, irata ne sies. ALCUMENA.

Ego istaec feci verba virtute irrita; Νunc quando lactis me impudicis abstines, 45 Ab impudicis dictis avorti volo. Valeas, tibi habeas res tuas, reddas meas. 030JIuben mi ire comites'

IUPPITER.

Sanun es'

ΛLCUMEΝΑ. si non iubeS,1bo egomet comitem mihi Pudicitiam duxero. IUPPITER. Mane arbitratu tuo iusiurandum dabo, 50uo meam pudicam eme uxorem arbitrarier.

68쪽

Id ego si salio, tum in summe Iuppiter, Quaeso Amphitruoni ut semper iratus sies. ALCUMEN A. Ah, propicius sit potius. IUPPITER. confido ore, M am iusiurandum verum te advorsum dedi. Iam nunc irata non es' ΛLCUMENA.

non Sum.

IUPPITER. hono faciS. sis Νam in hominum aetate multa veniunt huiusmodi, Capiunt voluptates, capiunt rursum miserias. Dae interveniunt, redeunt rursum in gratiam. 60 Verum irae si quae sorte eveniunt huiusmodi Inter eos, rursum si reventum in gratiam est, Bis tanto amici sunt inter se quam Prius. ALCUMENA. Primum cavisse oportuit ne diceres, Verum eadem si isdem purgas, mihi patiunda sunt. IUPPITER. 65 Iube vero vasa pura adornari mihi, Ut quae apud legionem vota vovi, si domum με Redissem salvus, ea ego exsolvam omnia. ALCUMEΝA. Ego istuc curabo. IUPPITER. evocate huc Sosiam, Gubernatorem qui in mea navi suit

m Blepharonem arcessat, qui nobiscum Prandeat. Is adeo impransus ludificabitur dolis, Quom ego Amphitruoclem Oollo hinc obstricto traham.

69쪽

Acr. m. M. II, 5 - 4. c. III, 30 - 43. 55 ALCUMENA. Mirum quid solus secum secreto ille agat. Atque aperiuntur aedes, exit Sosia.

AoSIA. Amphitruo, assum si quid opus est, impera, imperium exequar. IUPPITER. Optume advenis. AOSIA. iam pax est inter vos, quaeso, duos

Nam quia vos tranquillos Video, gaudeo et volupe est mihi. s. Atque ita servom par videtur frugi sese instituere: Proinde heri ut sint, ipse item sit, voltum e voltu comparet. 5Τristis sit, si eri sint tristes, hilarus sit, si gaudeant. Sed age, responde, iam vos redistis in concordiam 'IUPPITFR. Derides, qui scis haec iam dudum me dixisse per iocum.

AOSIA. An id ioco dixisti equidem serio ac Vero ratuS. IUPPITER. Achabui expurgationem, lacta PaxeSt. AOSIA..tume est. 30 IUPPITER. Ego rem divinam intus laciam, Vota quae sunt. sOSIA.

IUPPITER. Tu gubernatorem a navi huc evoca verbis meis

Blepharonem, is uti re divina facta mecum prandeat J7η

70쪽

Iam hic ero, quum illic censebi eMe me IUPPITER. actutum huc redi. ALCUME ΝΛ. 5 unquid vis quin abeam iam intro, ut apparentur quibus opus 'IUPPITER. I sane et quantum potest parata lac sint omnia. ALCUMENA. Quin venis, quando vis intror saxo haud quicquam sit morae. IUPPITER.

Recte loquere et proinde diligentem ut uxorem decet. Iam hi ambo et servos et hera frustra sunt duo, 20 Qui me Amphitruonem rentur esse errant Probe. Νunc tu divine huc sacrassis Sosia. Audis quae dico, tametsi praesens non ades: Fac Amphitruonem advenientem ab aedibus 98 Abigas quovis pacto lac commentu Sim. 25 Volo deludi illum, dum cum hac usuraria Uxore nunc mihi morigero hasciurata sint Fac sis proinde adeo ut me velis hisllogis Atque ut ministres mihi, cum sacruficem mihi. MERCURIUS. Concedite atque abscedite omnes, de via decedite. Νec quisquam tam audax sua homo, qui obviam obsistat mihi. Νam mihi quidem hercle qui minus liceat deo minitarier Populo ni decedat mihi quam servulo in comoediis' Ille navem salvam nunciat aut irati adventum senis: sso AEgo sum Iovi diei audiens, eius iussu nunc huc me assero. Quamobrem mihi magis par est via decedere et concedere.. Pater Vocat me, eum sequor, eius dicis imperio sum audiens: Ut filium bonum patri esse oporist, iudem ego Sum Patri.