Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

141쪽

tingue la satiet et les ricli esses, et rapporter a premi sire li 'usage de la grace, qui ait o uir de dons Spiritu eis, et les ricli esses h l 'habi

satietas et divitiae, ut saturitas reseratur ad usum gratiae, quo quis spiritualibus fruitur divitiae autem ad ipsos habituS

gratiarum.

2. Secundo, cum dicit Sine nobis regnatis, scii ridet eos quod sibi singulariter attribuebant quod non habebant. Unde dicit: si Sine nobis regnatis, , id est ita vobis videtur quod regnum ad VOS Pertineat, non ad DOS . Sic enim erant decepti a seudoapostolis, ut crederent se solos habere fidei veritatem, quae in regno Dei consistit, postolum autem et Sequaces ejus errare. Contra quos dicitur D. V v. 8 umquid habitabitis vos soli in medi terra 'is Et ne videtur Apostolus ex invidia hoc dicere, subjungit Utinam regnetis lis Optat enim ut veram fidem habeant, Secundum illud Iet. xxVI, v. 29 plo Omnes qui audiunt, tale fieri qualis et

ego Sum, exceptis vinculis his. ut eis exempla humilitatis praebeat, Subjungit: Ut et nos regnemus V Obi Scum; nquasi dicat si aliquam excellentiam habetis, non dedignamur VOS Sequi, si ut vos dedignamini sequi nos, contra

illud quod dicitur 6a . IV V. 18 :i Quod bonum est, Minubimini in bono Semper. Et est advertendum quod Apostolus hic quatuor species Sup orbis

tangit, quarum a prima est quando aliquis reputat se non habere a Deo quod habet, quam tangit dicens: u Quid gloriaris, quasi ictu acceperis , - b Et hoc etiam potest reduci ad secundam Speciem, qua aliquis existimat propriis mei iti accepisse. - Tertia species

142쪽

est qua quis aetat se haber quod non habet, et quantum ad hoc dicit u damsaturati estis, jam divite facti estis. - Quarta species, quando ali IlliS,

deSpectis caeteris, singulariter vult videri, et quantum ad hoc pertinet quod dicit is Sine nobis regnatiS. 20 Deinde, cum dieit u Puto quod Deus, etc., n irridet eos de hoc quod apostolos Christi contemuebant, et primo irrisorie ponit Ontemptum Secundo, Ru Sum contemptus, ibi si uia Spectaculum lacti sumus. - 1. Dicit ergo primo Prius dixi quod sine nobis regnatis, ut enim, id est vo Putare idemini, quod Deus nos post Ob3s Ostendit novissimos, cum tamen in /a,

XII, V 28 dicatur quod Deus tu Ecclesia posuit primum apostolos. Sic enim impletur quod digitur Matth. XX, V. 16): Eru ut primi novissimi, et novissimi

primi , Et ponit exemplum Du Tanquam morti destinatos. Illi enim qui sunt condemnati ad mortem, novissimi habentur inter homines, utpote quos indignum sit Vivereri et tales apostoli reputantur a mundanis hominibus, secundum illud PS. XLIII, V. 22) EStimati Sumus Sicut OVes OcciSionis. 2. Deinde, eum dicit in uia Spectaeulum , n assignat cauSam contemptus. Circa quod considerandum est quod, quando aliqui sunt condemnati ad mortem, cou vocantur homines ad eorum Occisionem quasi ad spectaculum; et hoc maxim liebat circa eos qui damna-

143쪽

bantur ad bestias, quia apostoli erant quasi morti destinati, subjungit is Quia

spectaculum facti sumus mundo, n quaSi tolu mundus concurrat ad spectandum nostram Occi Sionem, secundum illud Ps. XVII, V. 14 uio Suisti nos opprobrium vicinis nostris D Exponit autet 1iquid Domine mundi intelligat, cunisubdit angelis, et homi uibuS, Se bonis et malis. Concurrebant enim ad eorum spectaculum boni angeli ad consortandum , mali autem ad impugnandum, boni homines ad compatiendum et exemplum patientiae Sumendum, mali homines ad persequendum et irri

dendum.

II. Deinde, cum dicit is os Stulti, etc., n irridet eos in speciali quod apostolos contemnebant. Et circa h0 duo facit : primo, ponit Ontemptum Secundo, cauSum contemptus, ibi : Usque in hanc horam, etc.

10 Circa primum irridet eorum On- templum quantum ad hoc quod sibi eXCellentiam, apostoli desectum attribuebant. - 4 Et primo, quantum ad perlaetionem intellectus, et quantum ad hoc diei si os stulti sumus propter Chris Lum, , id est stulti reputamur, quia crustem Christi praedicamus supra, I v. 8 : Verbum crucis pereuntibus Stultitia est, D et etiam quia propter Christum opprobria et contentiones Sustinemus, se undum illud Say. V. Nos insensati vitam illorum aestimabamus insaniam liscitem ut legitur Ict. XXVI. V. Festus dixit

Ι'aulo Insanis, Paules multa te litterae

144쪽

ad insaniam addu eunt. - VOS, Secundum Vestram reputationem, estis prudentes in Chri Sto, quia Se Decerveem ejus publice consteri audetis, nec perseeutiouem pro eo sustinetis

Prsυ. XXVI, V. 16 Sapientior sibi videtur piger septem Viri sequentibus Seutentias. - Se laudo, quantum ad potestatem aetionis eum dicit Nos insiriniis reputamur, se in eXterioribus propter asstietiones quas Sustine naus 2 Cor. XII v. ) u Libenter gloriabor

in infirmitatibus meis. - α VOS autem, nSe. Sechmdu In e Stram reputationem eSti u sortes, D c. in rebia corporalibus, quia Secure vivitis sine tribulatione IS. V v. 22 de qui polentes estis ad bibendum in uua et viri fortes admiscendam ebrietatem n - VOS O-bile S, n e estis, Seeundum Vestram

aestim aliouem, id est honore digni, qui exterius Outumelias non patimini A., XIX, V. 11 Filius Sapientium, ego fi

tram et aliorum reputationem, quia contemptibiles habemur supra, I, V 28y:u Quae contemptibilia sunt mundi et ignobilia elegit Deus D Et tamen Secundum rei veritatem est, ouvers : solieui contemptibiles illi sunt, qui Deum contemnunt , secundum illud 1 Reg. II V. 30 Qui autem Outem-uunt me, erunt ignobiles. 2 Deinde, eum dicit Usque in hane

tus. Et primo, ponit pro causa defectum bonorum temporalium; Secundo, mula,

145쪽

quae in eis intelligebantur, ibi is Male

dicimur, et benedicimus; n tertio, concludit intentum cibici a Tanquam P gamenta. 1. Circa primum duo facit primo, ponit desectum quem patiebantur in rebus necessariis. Unde quantum ad ea quae pertinent ad victum , dicit : EIsque in hanc horam n id est continue

Vero ad Vestitum, subdit Et nudi sumuS, id est propter vestimentorum inopiam, quia etiam interdum X spoliabantur Iob XXIv, v. T udos dimittunt homines vestimenta tollenteS, quibus non est operimentum in frigore.

Sed contra est quod dieitur tu Ps., XXXVI, V. 25 Non vidi justum dere

lictum, nec Semen ejus quaerens Pa

Sed dicendum est quod ita patiebantur apostoli quod non derelinquebantur, quia divina providentia moderabatur in eis et abundantiam et inopiam, quantum eis expediebat ad virtutis exercitium. Unde et Apostolus Phidip.,

IV V. 12 :. Ubique et in omnibus institutus Sum et Saturari, et Surire, et abundare et penuriam patia omnia possum in eo qui me consortat.

B Secundo, ponit desectum eorum quae pertinent ad bene esse humanae vitae, quorum a primum est reverentia ad hominibus exhibita, contra quod diei Et colaphis caedimur, n quod

quidem fit magis ad opprobrium quam

146쪽

a poenam. Unde de Christo legimus Mailsi. XXVI, V. 67 quod Exspue

runt in faelem suam, et colaphis eum ceciderunt. b Secundo, requiritur quies in loco, contra quod dieitur Et instabiles Sumus, noum quia Xpellebantur a persecutoribus de loco in locum, secundum illud Matth. X v. 23 Si vos persecuti fuerint in una civitate, fugit in aliam is tum etiam quia pro executione sui officii discurrebant ubique,Secundum illud Ioan ., XV V. 16 : Posui vos ut eatis. - Τertio, requiritur ministrantium auxilium, contra quod dicitum uat laboramus operantes manibus nostris, tum quia aliquando nullus dabat eis unde possent sustentari tum etiam quia labore manuum suarum Vietum acquirebant, vel ad vitandum fidelium gravamen, Vel ad repellendum SeudoapoStolos, qui propter quaestum praedicabant, ut habetur 2 Cor. XII, tum etiam ut darent otiosis laborandi exemplum, ut habetur 2 h6Ss. III, V. 9 . Unde dicit Paulus Ic t. XX, V. 36 in Ad ea quae mihi opus

erant, et hi qui mecum Sunt, ministraverunt manu istae.

2. Deinde, cum dicit Maledicimur, etc., D ponit mala quae apostoli patiebantur. - Et primo, in verbis cum diei Maledicimur, n id est male de nobis dicunt homines vel ad detrahendum , vel ad contumedias inserendum, vel Etiam mala imprecando Ier. XV, V. 10 Omnes maledicunt mihi is a et benedicimus η id est reddimus b num pro malo Secundum illud

147쪽

passon par de tribulations multiplisiec Ps. CXVIII, OT ll en est beau coup qui me pers siculent et qui in 'accablent de tribulations

liet. III. V. Non reddentes male ilicium pro maledieto, sed e contrario benedicentes B Secundo, in factis; et quantum ad hoc dicit Perseeutio

nem patimur mon solum quantum ad

hoc quod fugamur de loco ad locum, quod proprie persecutio dicitur, sed quantum ad hoc quod multipliciter tribulamur, secundum illud PS. CXVIII, v. 157 Multi qui persequuntur me et tribulant me; - et sit StiuemUS in Christo, se omnia patienter Εὐ li., I, V. 29h uisque ad tempus sustinebit patiens. - 6 Tertio, tangit causam utriusque, cum dicit u Blasphemamur, i, id est blasphemia imponuntur nobi8, dum dicimur magi vel malefici, et re-Putamur Dei inimici, secundum illud Joan. XVI, V. Venit hora ut Omnis qui interscit vos, arbit letur Ob Sequium se prae Stare Deo; n et Rom. III, v. Sicut blasphemamur, et sicut aiunt quidam nos dicere faciamus mala

tur et blasphemant, secundum illud Mailh., v V. Orate properSequentibus et calumniantibus VOS. 3. Deinde , cum dicit Tanquam purgamenta, etc., n Oncludit ex Omnibus praemi SSi eorum contemptum,

dicens : Et propter Omnia praedicta saeti sumus u Tanquam purgamenta hujus mundi , n id est reputati sumus . et a Judaeis et a Gentilibus, ut per os mundus inquinetur, et propter OStram Occisionem mundus purgetur, et tanquam Simus Peripsema omnium n Dicitur peripsema quodcumque purgamentum, ut Vel pomi v.

148쪽

Ierri. Vel cujuscumque alterius rei tahoe u Usque adhuc, o quia Se continue hoc patimur. Sed quandoque deficiet,seeundum illud Sap. V V. 3 , ubi Sore impiorum dicitur : si sunt quos aliquando habuimus in derisum et in similitudinem improperii lis et postea Subditur Quomodo ergo computati sunt inter filio Dei l

149쪽

S0MMAIRE. - 'Apolre avertit sivhrement te Corinthiens, et entermes plein id 'humillisi i les en gag li Suivre son exemple Pensinii menace d 'en venis au chaliment. 4. I ne uous cris pas ceci our votis causerie la honte, ais j vous

de Bais plus alter ousio P.

19. I ira n annio in vo us voi dans peu de temps, s it plast a Sei-gneur, et alors e reconnastra non quelles sunt les paroles, mala quelle estia vertu de cevae qui sontin'sis de vanitg; 20. Carve royaume de Die ne consiste pas dans es paroles, mais damia vertu.

LECTIO III.

Monitione corripit, ad humili verbo ad sui exemplum hortatur, demumque minatur flagella. 4. Non ut confundam vos haec Scribo, sed ut silios meos chariSSimos moneo. 15. Nam si decem nullia paedagog0rum habeatis in Christo, sed non Nὶulio Spatre ἰ nam in Christo Iesu per Evangelium ego OS genui. 16. Bosto ergo vos, imitatores mei eStote,

sicut et ego Christi. 17. Ideo misi ad vos Timotheum, qui eat filius meus charissimus et delis in Domino, qui vos commonefaciat vias meaS, quae sunt in Christo Iesu, sicut ubique in omni Ecclesia doceo.

18. Panquam non venturus sim ad vos, si in lati sunt quidam. 19. Venetum ad vos cito, si Dominus voluerit: et cognoscam non sermonem eorum qui inflati sunt, sed virtutem: 20. Non enim in Sermone S reonum Dei, sed in virtute. 21. Uui vultis in virga veniam ad vos, an in charitate et in Spiritu manari eludinis Postquam Apostolus reprehendit Corinthios de hoc quod apostolos temere

judicabant et praesumptuose contem nebant, hic instat ad eorum correctionem, ei primo, admonitionis verbo secundo exemplo, ibi Og ergo vos

150쪽

liatres, etc. n tertio, correctionis agello, ibi is Tanquam non euturus Sim,

etc.

I Cirea BIMUM triata it. - Ι. Primo, ponit admonitioni modum, dicens : Haec, n e quae in Serie epiStolae hujusque vobis dixi, a scribo non ut confundam VOS, mala confusione quae in desperationem mittit, quamvis velimVos confundi consu Sion quae peccatum vitat, secundum illud siccia. IV V 25 :u Est confusio addueens peccatum et est confusio adducens gratiam et gloriam. Sed praedicta moneo vos, ut filios n Eccli. VII, v. 25ὶ u Filii tibi sunt, erudi illos et curva illo a pueritia

II. Sec do ostendit lebilui admonendi modum, dicens: u am si degem millia paedagogorum habeatis in Christo, sed non multos patres. D Ubi considerandum est quod pater est qui primo generato paedagogus autem est qui jam natum nutrit et erudit Gal. m V 24 4 uae paedagogus noster fuit in Christo. Dicit ergo Apostolus Se patrem eorum in Christo, quia eis primo

Evangelium praedicavit. Unde assignans rationem ejus quod diXerat, Subdit: Nam in Christo des per vangelium vos genui . in autem generatio procesSus ad Vitam . homo autem vivit

in Christo per fidem 6a L, II V. 20 :

Quod autem Duue vivo in carne, in fide vivo Filii Dei. - Fide autem n ut dicitur Rsiit. X, V. I, si est X auditu