Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

191쪽

vice des abies s Ensin il revient hie u 'il avait repris plus haut li sa- voi que les Corinthiens plaidatent evant de juges infiddies, en

Potius autem quam hoc faceretis, deberetis constituere contemptibiles qui sunt in Ecclesia, ad judicandum et Supplendum defectum sapientium, qui tamen non est apud vos, Secundum illud quod Supra, I, V. 5 dixerata . Divites laeti estis in illo, in omni scientia nae aliter ab illo loco, a Saecularia, etc. ndixerat enim quod sancti idonei sunt ad judicandum saecularia, et ideo Vult OStendere per quos judicia saecularia debeant exerceri, Sc per contemptibile Squi sunt in Ecclesias vocat autem Un- temptibiles illos qui sunt sapientes in rebus mundanis . per comparationem ad illos qui sunt sapientes in rebus divinis, quibus S revereulia exhibenda, qui in rebus temporalibus non occupantur, ut Solis spiritualibus vacent et hoc est quod subditurum Ad verecundiam vestram dico , a Secundum aliam litteram ad reverentiam e Stram. Unde et apostoli diXerunt Act. VI, V. Non St aequum relinquere nos verbum Dei, et ministrare menSiS .

Postmodum autem redit ad id quod Supra replaebenderat, Se quod Cori tithii

sub inlidelibus judicibus litigabant, dicens a Sic nou est inter O sapiens quisquam n e in rebus temporalibus, quem Supra contemptibilem dixit. Unde alia non mutantur a Prima expositiove, quae tamen videtur esse magis litterest S.

192쪽

celata P gard de vos propres fi pres

Aprhs avola repriscles Corinthiens de ce qu'iis valent des proclis devant les juges dii fidele S. Paul es siprimande isti lici 'occasiondes jugements sim es A et est et D il expos en qu0 iis man qualent par apporto e jugemenis Iv d si vel oppe ce reproche, taces

Reprehendit Corinthios eo quod inter se litigabant, hortaturque ut magis

injuriam patiantur demum concludenS, non omnia eXpedire, etsi omnia liceant.

. Iam quidem omnino delictum est in volus , quod juauia a tutis inter

cipitis Uuar' non magis fraudem patimini p8. Sed vos injuriam facilis et fraudatis, et hoc fratribus I9. An nescitis quia iniqui regnum Dei

non possidebunt' siue errare, He-que fornicarii, neque idolis servientes, Neque adulteri,10. eque molles, neque m culorum concubitores, Neque fures, Nequ6 avari, neque ebri0Si, neque maledὶci, neque rapaces regnum Dei posside

bunt.

1 l. t haec aliquando quidem fuistis, sed abluti estis, sed sancti sicati estis, se justisi ali estis in nomine Domini nostri Iesu Christi et in Spiritu Dei noSiri. 12. Omnia mihi licent, sed n0n omnia eryeuiunt omnia utilii licent, Sed ego sub illius redistar potestate. 13. Esca ventri et venter escisa Deus aulem et hunc, et hanc deStruet. . . Postquam Apostolus reprehendit Corinthios de hoc quod coram infidelibus judicibus litigabant sic reprehendit eos lirantum ad ipsa judicia. Et circa hoc duo sagita primo, ponit in quo pecca-

193쪽

Prohibuit itaqu0 Dominus suos de saecularibus rebus cum aliis hominibus habere judicium ; ex qua doctrina Aposto is dicit esse deli etiam Tamen eum sinit in Ecclesia talia judicia uiri inter fratres, fratribus judicantibus, extra Ε - cle Siam Vero terribiliter vetat, inanifestum est etiam hi quid Secundum veniam concedatur infirmis S. Augustinus, Enchirid. cap. LXXVIII; - Migne, Patrolog. XL, P. 27 d.)bant circa judician secundo, minisestat quod dixerat ibi taurantes stili S, etc. DI Circa RIME M duo facit: primo, reprehendit in eis circa judicia in quod est licitum, sed non Xpediens Secundo, id quod est penitus illicitum,

ibi is Sed vos, etc. I. Circa primu ui duo a it : primo ponit reprehensionem ; Secundo , rem O-Vet excusationem, ibi Quare non magis, etc. - 10 Dicit ergo Primo Dictum est quod frater cum fratre in judicio contendit, quod non Olum mulum St, quod apud infideles contenditis, Sed jam quidem post converSionem vestram. omnino delictum est iu vobis, , id est ad delictum vobis reputatur, si quod judicia habetis inter OS, inter quos se debet Sse PaX, quia, ut dicitur 2 Plin. Π V. 24 Se PVum Domini non oportet litigare, Sed man-Suetum esse ad Omnes , Apparet autem

ex hoc, ut didit hic in Glossa Augustinus, quod peccatum est judicium abore

contra aliquem.

Sed hoc videtur esse salsum, quia, Si peccatum est judicium habere, videtur so alii quod etiam peccatum sit judices

constituere , cum hoc sit occasionem

dare judicium habentibus, cum tamen dicatur Deut. I, V. 16 Audite illos, et quod justum est judicate; et postea

194쪽

subditur Du0uia Dei judigium est. n Solvitur enim in Glossa quod infirmis permittitur in judicio sua repetere , non autem persectis, quibus licet sua repetere, sed non in judicio. Est autem selendum hic quod aliquid est persectis illicitum, aliquid autem OmnibuS. Perfecti quidem proprium non habent, secundum illud Matth. XIX, V. 21 : Si vis perfectus esse, Vade et Vende omnia quae habes, et da pauperibu S, et Veni Sequere mea n et ideo non licet eis in judicio repetere quaSi Propria cum eis non lisseat habere proprium licet tamen eis in judicio repetere ea

quae Sunt communia. On enim hoc sa-ciendo peccant, Sed magi mereΠtur.

Est enim opus charitatis delaudere , Vel

re euperare re pauperum, Secundum

illud Ps. LXXXI, Eripite pauperem, et egenum de manu e caloris liberate. , Sed judicium adverSus aliquem est illicitum Omnibus quantum ad quatuor. I Primo quidem, quantum Bd ausam , ex qua aliquis judicium habet, puta e cupiditate et avaritia. Unde Lue., XII, V. 13): Cum quidam deturba Domino dixisset ite fratri meo ut dividat mecum haereditatem Dominus dixit: Quis me constituit judicem ad dividendum inter vos is Postea subdit Videte et cavete ab omni aVaritia. B Secundo , quantum ad modum judicii, quia Se cum contentione et detrimento pacis judicium ProSequuntur, ut enim dicitur Iaci, in ,

195쪽

rilsi, i est permis de si clam e sonate en justice. ussi S. Grsigo iredit-il dans se Imroles Torsque iam si gessit nous impos de prendreso in de ce que nou pos Sedons, it en est donides 1 si clamations euventhire simplement lolsirsies, d 'autres qu'on doli, par charilsi, empsicherd 'agir, de eur qu 'en enlevant ce qui ne leur appartientias, iis ne Se

v. 16):uUbi gelus et contentio, ibi inston- Stantia et omne pus pravum D ti Oevidetur Apostolus in eis reprehendere, ut patet ex hoc quod supra diXit is Frater cum ratre in judicio conisendit lis 6 Tertio, ex perversitate judicii, puta cum liquis injuste et raudulenter in judicio procedit, secundum illud IS. X, V 2 : Ut opprimerent pauperem, et vim sacerent causae uui ilium populi mei. Et hoc etiam Apostolus in eis reprehendit, ut patet per id quod subdit u Sed vos injuriam facitis. n D Quarto, propter scandalum quod sequitur. Unde et Dominus mandat Matth. V v. 0 ciu ui vult te eum in judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium n Ex charitate vero, Sua in judicio repetere licitum est. Unde Gregorius dicit in Moralibus : Cum citram

rerum nobis necessitas imponit, quidam dum ea repetunt, Solummodo Sunt tolerandi; quidam vero Servata charitate uti prohibendi, se ne rapienteSΠOD SUM. Semel ipso perdant. 20 Deinde, cum dicit Quare non magi , etc. is tollit excusationem POS-Sent enim dicere : Necessitas nos inducit ad judicia alienda, ut Fe re SiStamus injuriis et fraudibus aliorum; Sed hoc excludit, Subdetis quantum ad primum is uare non magis injuriam , Se manis. Stam, re accipiti. D c. patienter sustinendo , secundum illud

quod Dominus dicit Mutth. v V. 39 : Si quis te percusserit in maxillam

196쪽

porterci' injustice luto que de man que en qu0 que e soli licia charit fraternelle. II. Quandri 'Ap6lr dit en suile v. 8h et Mais 'est vo us qui saltes le t 0rt, i ii reprendis an les Corinthiens e qui est de to ut p0intillicite. - 10 I bl me enisu une injustice manifeste torsqu'i dit

praebe ei et alteram n uantum Vero ad Secundum subdita a Quare non magis fraudem patimini is id est dolosam Seduetionem, secundum illud Matth. , V V. 1 Si quis te angariaverit mille passus, vade eum illo et alia duo. Sed, sicut Augustinus dieit in

libro de Sermone o inini in monte QHaec praecepta Domini non sunt semper observanda tu executione periS, Sed Semper Sunt habenda in praeparatione RDimi ut e simus parati hoc sacere Vel sustinere potius quam aliquid agere contra charitatem P iternam. II. Deinde, cum dicit Sed VOS, etc.,nreprehendit in eis id quod est omnino illicitum. - 1 Et primo arguit in eis manifestam injustitiam, cum dicit : Sed vos injuriam sacitis , n e manifeste loquendo contra justitiam aliorum, vel in judicio, vel extra judicium Eccli , IX, V. 17 Non placeat tibi

injuria injustorum. - 20 Seeundo, dolosam desseptionem , cum subdit fraudatis Prov. XII, V. 5 : Congilia impiorum fraudulenta. 3' Tertio, aggravat utrumque eum subdit Et hoc fratribus . ni est sidelibus, ad quos debemus bonum maxime Operari, Secundum illud GaI., VI, v. 10 :

Dum tempus habemus , peremur bonum ad omnes, maxime autem ad

domesti eos fidei. Et ideo contra quosdam dieitur Ier. IX, V. Omnis frater supplantatis Supplantabit , et omnia amicus fraudulenter incedet n

197쪽

II DEINDE . cum dicit u An nescitis etc. manifestat quod dixerat. Et primo, quantum ad id quod est omnino illicitum; secundo, quantium ad id quod est licitum, sed non expediens, ibi: Omnia mihi licent. I. Circa primum duo lacit: prim mo-Vet quaestionemri Secundo determinat eam, ibi u Olite errare, etc. - 1 Dicit ergo primo Dixi quod vos injuriam facitis, et defraudatis quod est iniquitatem committere Psed . An nescitis quod iniqui regnum Dei non possidebun binis quasi dicat videmini haec nescire, dum ab iniquitate non recediti S, cum tamen in Ps. VI, V. 8, et Mailli., VII v. 23 dicatur Discedite a me, omnes qui operamini iniquitatem . 20 Deinde, cum dicit u Nolite errare, etc., n determiuat Veritatem. Et primo, ostendit perii ulum quod imminet iniquis secundo, Stendit quomodo ipsi

hoc perieulum evaserunt, ut timeant

iterum in ipsum incidere, ibi is Et hoc quidem aliquando suistis, etc. n I Dicit ergo primo: Nolite errare . quod signanter dicit, quia circa impunitatein pesteatorum aliqui multipliciter errabant, secundum illud Sap. II, V. t :

Et cogitaverunt, et erraverunt. Quidam enim Philosophi erraverunt credentes Deum non habere curam rerum

humanaria in Secundum illiid Soph. I, v. 12 Non acie Dominus bene, et non faciet Dominus male is Quidam vero credentes Olum fidem susscientem

198쪽

esse ad salutem, secrandum illud Ioan. , XI, V 26 a ui credit in me, non morietur in aeternum is quidam Ver credentes per sola Christi sacramenta Salvari, propter id quod dicituri Va 's. XVI, v. 10 Qui crediderit et baptizatus fuerit, SalVus erit; n et Ioan. VI, V. 55 : Qui mandueat meam carnem, et bibit meum sanguinem habet vitam aeternam quidam Vero propter sola opera misericordiae se impune peccare arbitrantur, propter illud quod dicitur Luα, XI V. 41h u Date eleemosynam, et Ecce Omnia munda Sunt vobis is est intelligunt quod haec omnia sine haritate non proSunt, secundum illud quod dicitur infra XIII, V. Si habuer Omnem fidem, et distribuero in cibos pauperum omnes lacultates meas, charitatem autem non habuero, nihil mihi prodest. Et ideo subdit quod egeat eout raria haritati a regno Dei excludunt, tu quod sola charitas introducit, dicensu meque sornicarii, neque idoli SerVientes, neque adulteri, ni e quibus dicitur fiebr. XIII, V 4ὶ si Fornicatores et adulteros judicabit

Deus; - neque molle S, B id est mares muliebria patientes, meque maS UlOrum concubitores, quantum ad agen

tes in illo vitio, de quibus dicitur Gen. ,

XlII, V. 13 Homines Sodomitae pessimi erant et peccatores coram Domino nimis ; - σDeque Vari neque stareS, nde quibus dicitiar gas l. V V. 3 : si omni Ssur, sicut scriptum e St, judicabitur; - neque ebriosi, neque maledici, neque rapaces regnum Dei possidebunt nilei-

199쪽

vocabitur, non transibit per eam pollutus pn et sy0 in XXI, V. T): si Non intrabit in illam aliquid coinquinatum,

faciens abominationem. AE est adVertendum quod hic enumerat eadem vitia quae in praecedenti capite O Suirat. Addit autem quaedam in geliere suXuriae, Sc. adulterium et vitium contra naturam; in genere autem injustitiae, furtum.

B Deinde, cum dicit u Et hae quidem, etc., n Stendit quomodo praedictum periculum evaserunt. - Et primo, commemorat statum praeteritum, dicensuis Et quidem aliquando suistis. Se u ornicarii et idolis servienteS, etc. ne ideo specialiter haec vitia commemorat, quia in eis abundaverunt, Secundum

ilhad Ephes. v v. ralis enitualiquando tenebrae, nunc autem in in Domino. - Secundo Ostendit quomodo ab his intus fuerunt liberati, dicens Sed abluti estis, n se virtute sanguinis Christi in baptismo, Secundum illud Apost , Ι v. y u Lavit nos a

peccatis ostris in saDguine Suo; sed sanctificati estis is virtute sanguinis Christi per gratiam eon Seerati, Secundum illud Hebr. XIII, V. 12 a Jesus, ut Sanctificaret Per Suum Sanguinem populum, X tra porta paSSUS est; n- sed justificati estis, is ad statum justitiae et virtutis, secundum illud B m. VIII, V. uos Oiavit, hos et justificavit is Subditur autem horum beneficiorum causa et primo, e parte humanitalis Christi cum dicit u in nomine Domini nostri desu Christi, n id

200쪽

1 Sur te premi erip0int, i sinone A d 'abordis qu'il avait repris comme licite, ais non expsidient, en digant v. 12 ut 'est permis. in appelle licite ceriu'illa' est pol ni interdit de latre Orito a dou sortes de sisens 'une de coaction, l 'autre de pr6cepte. D 'aprh celte distinction, quelque auteursint regard comme liciteto ut ce quem 'empsicli potnt de laire quelque necessit de coaction; et fur cette aison, que te libre arbitre deri' homine est naturellementlibre de coactio i iis ni compris que te sens de ceti parole Ioui

Q faut so igneusement distinguer, a sagement remarqusi te savant traducte urde a Somine, M. Lachat, iam sicessit si la violende la OaetiOD I 'involontaire Lansscessit,s'applique Dune siterminatio qui 'admet pascia possibilit d'une dύ- termination contraire la violene Mout Dia usietissit l'actioni' uti principe extritissique La coaetion, 'est in violenee eXeresi e Surmuratre dOusi de connaissanee, et i 'involontaire est e qui ne vient de la volont Dii 'une mani sire directe, ni d'unem authre in directe, ni 'une mani sire 9OSitive, ni 'une anthreisigative Somni' IV, 328 . O volt que la coaction eui peger Surde libre arbitre. Christi, secundum illud Ict. IV, V. 12 :u on est aliud nomen datum sub coelo hominibus, in quo oporteat nos Salvos fieri. n Secundo, ex parte divinitatis. cum subdit is Et in Spiritu Dei nostri, nsecundum illud Eze h. XXXVII, V. 5h: re Ecce ego mittam in vos Spiritum, et Vivetis D Quia igitur tam potenti virtuto liberali estis, ad eadem redire non debetiS. II. Deinde, cum dicit u Omnia mihi licent, etc., manifestat id quod dixerat de prohibitione judicii, Ostenden quo sensu id reprehenderit, quia c. non

reprehendit illud quasi omnino illicitum, sed quasi non expediens et nocivum. Et circa hoc duo lacita primo, proponit

quod intendit secundo, rationem aSSignat, ibiti uase Ventri, et .

1 Circa primum duo lacitra A primo, proponit quod reprehenderat esselieitum, sed non expediens, dicens: u Omnia mihi ligent i, Dicuntur autem illa licita quae homo facere non prohibetur est autem duplex prohibitio, una coactioni S alia praecepti; et secundum lio quidem intellexerunt illa licere, a quibus non prohibetur aliqua necessitate cogente et ideo, quia arbitrium hominis naturaliter liberum est a coactio ue intellexeruui Apostolum eo Sensu

dicere is omnia mihi licent, is quia c.