Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

531쪽

moris, en Ou Vrant e mer et en Opsirant 'autres prodiges de ce

arrive par te marique de charilsi, par laquelle 'homme fuit uii sagelsigitime de so intelligene perfectio unde, car an la charit cet

viaire Omain. cuique datur manifestatio Spiritus ad utilitatem. Ilio nempe modo , loco et tempore miracula per gratiam Spiritus Saneti fiunt, quo Ecclesiae requirit hirutilitas. Fecerunt utem sancti ut ulto majora quam translati Oriem mouitum. prout erat fidelibus uti tu, puta Sit S i laudo mortuos, dividendo mare e alia hujusmodi opera faciendo. Et hoc etia iii secissent si necessitas adfuisset Poteste iam hoc transseiri ad expius Ionem daemonum de humanis corporibus . qui montes dicuntur Propter Superbiam Ier. XIII, V. 16 Antequam olfe udant pedes vestri ad montes caligi u OSOS ibid. LI v. 25 geste euo ad te, monspeεtiser, qui corru rupis univei fiam Hr-T. II. ram n Attribuitur autem operati miraculorum fidei non haesitanti, quia fides innititur omnipotentiae , per quam miracula iunt. dii, inquam , habuero uu i a Pr: dicta ad perseetii item intellectus Pertinentia.

ii Charitatem lutem non habuero. Per qua ui perficitur voluntas, si nihil sum, nS C. Secundum es-e Pulice, de quo dieitur Ephes. II, V. 0 I pSius Sumus laetura, creati in Christo desu in operibus bonis , Unde et contra quemdam dicitur Ezech. XXVIlI, V. 19 Nihil tactus es, et nou eris tu Perpetuum. Quod quidem sit propter desectum charitatis, per quam homo bene utitur intelle tu i i secto Sin iliaritate autem,

532쪽

usage man que de rectitudo. 'est ourquoi il est dit plus haut viii,

ejus usus bonus Don e Sta unde et Supra, VIII, V. 1 dicitur quod si Scientia insat, charitas aedifieat. Est autem notandum quod Apostolus hic loquitur de sapientia et seientia secundum quod pertinent ad dona gratiae gratis datae, quae Sine charitate esse POSSunt. Nam Secundum quod computantur inter septem dona Spiritus Saneti, nunquam sine cliaritate nube uturi; unde et Say. I v. 4 dicitur: quia alevolam animai non intrabit Sapietilia; n et Sap. X, V. 10 dicitur u Dedit illi scientiam Sanctorum n e prophetia autem et fide manifestum est quod sine charitate haberi possunt. Sed notandum est hic quod fides firma, Etiam Sine charitate, miracula lacit unde Matth. , VII. v. 22 dicentibus is onne in nomine tuo prophetavimuS, et multas Virtutes fecimus dicitur : si unquam novi vos. n Spiritus enim Sanctus Operatur virtute etiam per malOS, sicut et per eos loquitur Veritatem. III DEINDE, eum dieit urat si distribuero, etc., n Stendit idem in his quae pertinent ad opera quae consistunt in hoo quod homo faciat bona, Secundum illud Gal. VI, V. Bonum laetentes, non desie iam us v et in hoc quod tienter Sustineat mala , secundum illud PS. XCI V. 15): si Bene patientes erunt,

ut annuntient. Inter caetera Vero bona opera magis commendantur opera

pietatis, secundum illud traiin. IV, v. Pietas ad omnia utilis est n

533쪽

Circa quod opus quatuor conditiones de Signat. Quarum prima est quod Opus pietatis non totum congregetur in unum, sed dividatur in plures seeundum illud PS. CXI, V. ) u Dispersit, dedit pauperibus. AEt Oe designatiar cum diei tur Si distribuero. Secundo , ut opus pietatis fiat ad subveniendum De cessitati, non ad Serviendiu superflui- homo omnia bona sua in opera pietatis expendat, secundum illud Matth. XIX, v. 21h u Si is persectus esse, vade et vende omnia quae habeS, et da pauperibuS; D et hoc designatur cum dicitur: si omnes facultates meas. Inter mala vero quae qui sustinet Patienter, Otissimum est martyrium ; unde dicitur Mailli. V V. 10 Beati qui Persecutati, Secundum illud A. LVIII, v. tionem 3atiuntur propter justitiam is Frange esurienti pane ut tuum n et hoc designatur cum dicitur In cibos pauperum n Tertio, ut opus pietatis exhibeatur indigentibus, Secundum illud Luc., Iv, v. 3 Cum sucis convivium, Oca pauperes , et licie designatur cum dicitur u Pauperum. Quod etiam quadrupliciter commendat primo qui dein, quia laudabilius est quod necessitato imminente , ut Propter defensionem dei, seipSum Osserat Passioni, quum si deprehenSus Patiatur.

Et ideo diei Si tradidero, sicut et de Christo dicitur Ephes. V V 2h: Quarto, ad persectionem pertinet ut uoradidit semetipsum Iro nobis is

534쪽

est plus grand que e sacrifice de biens, our eque cependant

qui me si appatent soro isthmement , ii est plus digne 'siloge

bi sit si s Eceli. L, V. Cominemne flamme qui sitincelle, et commeles parsum qui 'exhalent u seu s uan mome, e te siphte, j 'aurai ac compli tontes es in uvres excellentes Si ei 'alio in lacharitsi, Sol parce qu 'en mome temps que 'Ophre es in uvres, 'aien moi tu volo nisi de sicher mortellement 80it parce que e les aispour ummotis de va in glo ire, v. 3 urio ut cela ne me fert de ien, quant ut m sirit de a vie ternelle, qui 'est promiseriu' ceu quiuiment Dieii, Suivant cette parole de Job XXXVI, v. 33 I annone eli 0 am que a lumiser est son partage scit aut note que S. Paul 0mpare a parole, qui est a voi mal siri elle sans a charitsi h cequii 'existe paS mai te in uvres qui se fontio ur lamia, si elles sont lep0urvues de la charilsi, i dii ii 'elles soni an fruit Sag. III,

Seeundo, quia gravior est eorporis humani actura, quam rerum, de quo tamen quidam Oua mendantur Bebr. X, V. 3 h um: ipinam bonorum Vestrorum eum gaudio Sustinuisti et ideo dicit Corpusn Is . . , V. Dedi corpus meum percutientibus D ertio. laudabilius est quod aliquis exponat corpus Suum Suppli i , quam corpuStilii vel iijuscuuique Propinqui, de

quo tamen Commeti datur quae dum lu

lier 2 Macrii. VII, V. 22 Supra moduli videtur mir bilis et , Onor uua memoria digna, quae pereunte Septem silio Sub unius illei tempore con Spiciens, bono animo serebat et ideo dicit eum, Iudici V v. Qui propria voluntate obtulistis vos discrimini pro Domino. D Quarto , redditur martyrium laudabilius sex acerbitate Pinuae, de quo subditur ut ardeam n istut Laurentius Eccli., , V. Quasi ignis effulgens et thus ardens in igne , Si, in qua in praedicta

Opera tam excellentia fecero, u Charitatem autem non habuero, is Vel quia simul cum praedielis operibus adest voluntas e reandi mortaliter, vel quia fiunt propter inanem gloriam, uoiihil mihi M'OdeSt, n se qua itum ad me Piluui vitae aeternae, quae solis diligent iis Deum repromittitur, e lauduni illi id Iti , XXXVI , V. 33 An tiliat de ea amico suo quod possessio ejus sit. D Et notandum quod locutio uena, quae S VOX animalis si sit sine charitate con para non existenti Popera autem quae fiunt propter finem, si si ut sine charilate, dicit esse infructuosa Sap., III, V. 10 Vacua est SpeSeorum, et labores in fructu D

535쪽

0stenditur per charitatem omnia opera virtutis impleri. . Charitas patiens est, beniyna St. Charitas non inulatur, non agit perperam, non insicli tr. 5. Non est inbuiosa, non quaerit et tae. ua Sunt, n6n irritatur, n0n cogitat malum 6. Non aude super iniquitate, congaude utilem veritati: T. 0um sufert, omnia credit, omnia Syerat, Omnia sti, in ι. Postquain Apostolus ostendit charitatem Sse adeo necessariam quod sine ea nullum spirituale donum suffiiciat ad salutem, hic ostendit eam adeo esse utilem et efficacis virtutis, quod per eam cuncta opera virtutis implentur. Et primo, praemittit duo quasi generalia Secundo, Subjungit in speciali virtutum

Opera quae per cliaritatena complentur ibi is Charitas non linulatur, ete.

I Circa i=RIMUM , duo adit nam Omnis virtus consistit in hoc quod ali quis in operando ene se habeat in sustinendo mala, vel tu perando bona. Quantum ergo ad tolerantiam malorum dicit Charita patiens est. n id est facit patienter tolerari mala. Cum enim homo diligit ali itiem propter jusam Oreui de facili tolerat quiDeum qui

disiicilia. Et similiter, qui diligit Deum,

propter ejus amorem patienter tolerat

536쪽

I. 'homme ne e ut commetire effligacement aucu mal contre

quaecumque ad versa unde et Cant. , VIII, V. T dicitur quae intilla non poterunt extinguere charitatem, nec flumina obruent an Iac. I V. Patientia Opus persecuini habet. Quantum autem ad operationem bono-ium, subdit Benigna est; n benignitas autem dicitur quasi bona ign0itas, ut Sci, Sicut ignis lique saeterido os fluere facit, it charitas hoc officit, ut bonis quae o trio habet, non sibi soli retineat, sed ad alios derivot secundum illud Prov. v V. 6ὶ umeri ventur Ontes tui soras, et in platstis quas tuas divide n quod quidem charitas facit; unde si Ioan . IH dicitur ui habuerit substantiam liujus mundi, et viderit fratrem suum Decesse habere, et claugerit vi Acera sua ab eo, quomodo charitas Dei manet in eo lis Unde et Ε he. . IV. V. 32 dicitur: si Estote invicem sui igni et mi Sericordes; et Say., I, V. 6 dicitur u Benignus est Spiritus

sapientiae. II DEINDE, cum dicit u Charilas non aemulutur, etc., n Proponit in speciali Virtutum opera, quί charitas efficit petquia ad virtutem duo pertinent, c. abstinere a naalo et sacere bonum, Secundunt illud PS. XXXIII, V. 15 Declina a malo et ac bonum Pn et IS. I, v. 16 Quiescite agere Perverse, discite ben0lacero, n primo, Stendit quomodo etiaritas facit Omnia mala vitare Secundo , quomodo facit omnia bona efficere, ibi si Congaudet autem veritati, etc. I. Malum autem efficaciter non potest

537쪽

53 9

homo Deo laeere , sed solum sibi et proximo, secundum illud Iob, XXXV, V. 6 Si peccaveris quid ei nocebis ne postea subditur Iob, XXXV, V. 8 Qui omini qui similis tui est, nocebit impietas tua. n Primo ergo, Stendit quomodo per charitatem Vitantur mula, quae sunt contra proximum Secundo quomodo vitantur mala quibus aliquis de ordinatur in seipso , ibi se on insatur, etc. 1 Malum autem quod est contra pro-Ximum, pote 8 esse in assectu et in es-fectu. - In assectu autem praecipue

est, cum per invidiam quis dolet de bovis proximi quod directe contrariatur charitati, ad quam pertinet quod homo u diligat proximum sicut seipsum n ut habetur Levit. XIX, V. 18 . Et ideo ad charitatem pertinet, ut Sicut homo gaudet de bonis propriis , ita gaudeat de bonis proximi. Ex quo Se quitur quod charitas excludat invidiam; et hoc est quod diei Charitas non aemulatur, n id est non invidet quia se saei cavere invidiam. Unde et in

PS. XXXVI, V l dicitur is oli aemu lari in malignantibus; et Pro Γ., XXIII, v. 17 Non aemuletur cor tuum peccatores B 0uantum ad effectum subdit Non agit perperam , D id est perverge contra aliquem nullus enim

injuste agit contra illum quem diligit sit ut Seipsum A. I, V. 16 Quiescite

2 Deinde, cum dicit o iussa tur, etc., n Stendit quomodo charitas iacit vitare mala quibus aliquis de ordi-

538쪽

natur in seipso. Et primo, quantum ud p Siones PSecundo , quantum ad electionem, ibi On cogitat malum n I Ostendit ergo, primo, quod cha ritas repellit inordinatam lassionem quantum ad tria : a prim quidem, quantum ad superbiam , quae est inordinatus appetitus propriae excellentiae.

Tunc autem inordinate Suam excellh Π-

tiam quis appetit, quando non sufficit ei contineri in eo gradu qui sibi est a Deo praes litus. Et ideo dicitur si ci , , v. 14 Initium superbiae homi uis,aPOStalare a Deo. Uuod quid in sit dum homo non vult contineri Sub regula ordinationis divinae. Et hoc repugnat charitati, qua quis Super omnia Deum diligit solos. II v. 8 Instatus Sensu carni suae et non tenens R-9ut et c. D Recte autem superbia inllationi comparatur, nam id quod in statur, non habet solidam magnitudinem , sed apparentem cita Superi, Videntur quidem e se sibi magni, eum tamen Vera magnitudine ea re aut, quae non poteStesse Absque ordine divino s.Sa l. IV,

v. 19 Disrumpet illos innatos sine VOee n Est autem riticipalis superbiae filia , ambitio, per quam aliquis quaerit praeessi quam etiam cliaritas exeludit, tuae potius prOXimis eligit ministrare secundum illud fiat. V V. 13 Per charitatem I iritus SerVite invicem. Et ideo subdit ou est ambitiosa, nixos facit hominem ambitionem vitare Eccli. VII. V. u Oli quaerere abliomine ducatum . neque a rege cathedram honoris. - Seeundo, Osten-

539쪽

actes Celte sile eti0n, dit Aristote Ethique, m), c 'est 'appsi fit de 'obj et

pro possi En esset, omphe e par 'silection, et non parta paSSion, quanddit quomodo charitas excludit inordinationem cupiditatis, cui dicit Du ou quaerit quae sua utit, , ut intelligaturi iam praecisione, id est neglectis bovis aliorum , nam qui diligit alios sicut Seip3um , bona aliorum quaerit Sicut et sui ipsius unde et Su ra. X. V. 33 Apostolus dixi o quaerens quod mihi utile efit, sed quod multis ut salvi fiant. M Contra quod de quibusdam dicitur Philip . II, V. 21 Omne quESua Sunt quaerunt non liu desii Christi is Potest et aliter intelliui onquaerit quae sua sunt. n id Si non repetit ea quae sunt sibi ablata. c. in judici cuim scandalo, quia magis amat tamen qualiter intelligendum sit ut supra VI V. dictum est. - Tertio Ostendit quomodo charitas exeludat inordinationem irae, dicens on irritatur, is id est non Provocalia ad iram. Est eni in ira inordinatus appetitus vindictae. Ad charitatem autem pertinet magis remittere ossenSaS, quam SUPPRmodii in aut inordinate vindicare , Se cundum illud Colos. m V. 3 DO-nantes vobismetipsis. Si quis adversus aliquem habet ii derelam Iam, , v. 20 Ira viri justitiam Dei non ope

ratur D

tat, etc., n Ostendit quomodo per ha-εulutem ProXimi , quam pecunia ui, uitatem excluditur in ordinali electi O-

secundum illud Pi ilip . iv v. T Du οὐ nis. .st autem electio . ut dicitur in quaero alunt , Sed requiro fruetunt Ethici , appetitus praeconsiliati. Tuuc abundantem in justitia vestra n Quod ' ergo homo peccat ex electione et non

540쪽

e passione, quando ex consilio rationis assectus ejus prOVOeatur ad malum. Charitas ergo , a primo quidem, eXCludit perversitatem consilii rat ideo dicit : Non cogitat malum , n id Simon permittit excogitare quomodo aliqui perficiat malum nich. II V. 1 si de qui cogitatis inutile et operamini malum in cubilibus vestris IS. I , V. 16 :

Auferte malum cogitationum e Strarum ab oeulis mei Ss, vel in Charitas non cogitat malum n quia non permittit hominem per varias suspieione et temerari a judicia cogitare malum de proximo uatili. IX Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris D lyhSecundo, charitas excludit inordinatum assectum malorum , cum dicit : Non gaudet super iniquitate. Ille enim qui ex passione peceat, cum quo

dam remorsu et dolore peccatum Om

mittit; sed ille qui peccat ex electione,

gaudet ex hoc ipso quod peccatum committit, sequndum illud Pro D. H. V. 14 :u Qui laetautur cum male secerint, et exultant in rebus peSSimis. Hoc autem charitas impedit in quantum est amor Summi boni, cui repugnat omne pece tum Vel dicit quod si Charitas non gaudet super iniquitate, n e a ProXimo commissari quinimo de ea luget in quatitum contrariatur pro X imorum s luti quam cupit 2 Cor. XII v. 21 : Ne iterum, cum Venero, humiliet me Deus apud vos, et lugeam multos ex his qui

II. Deinde, cum dicit Congaudet