Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

61쪽

lai, qui une grande gloire est duo et devant Die et devant es

st Exterminati sunt Dad inferos de se enderunt. n Sicut ipsi non sunt stabile , ita et eorum sapientia non potest SSe firmari et ideo non pi innitenduna est.20 Deinde, cum diei Sed loquimur, et . D Xponit quali sit sapientia Per comparationem ad fideles. A Et primo, deseribit eam quantum ad materiam vel auctoritatem, cum dicit u Sed loquimur sti sapientiam , id eSt quae est Deus et a Deo. Quamvis enim uomnis Sapientia a Deo sit, D ut dicitur Eccli. I, V. 13, tamen speciali quodammodo haec saltientia, quae est de Deo, est etiam a Deo per revelati ODem, Secundum illi ad Sap. IX, V. 17 Sen Sunt autem tuum quis sciet, nisi tu dederis Sapientiam et miseris Spiritum tuum de altissimis a 4 Secundo, ostendit qualitatem ejus dicens in In mysterio quae absconstita est; n haec enim sapientia abscondita est ab hominibus, in quantum hominis intellectum excedit, secundum illud si cli. III, V. 25 Plurima Supra Sen- Sum hominis ostensa sunt tibi. D Unde dicitur Iob. XXVIII, V. 21 AbScondita est ab oculis omnium Viventium. Et quia modus docendi et doctrinae debet es Se convetii eus, ideo dicitur quod loquitur eam rati mysterio, , id est in aliquo occulto Vel verbo, Vel Signo infra, IV V. Spiritu loquitur mysteria. - ' Tertio, ostendit fructum hujus sapientiae, dicens uam Deus praed sestinavit, , id est praeparavit, si iugloriam nostiam , id est praedicatorum fidei, ilibus ex praedicatione tam altae sapientiae Gloria magna debetur et

62쪽

apud Deum et apud homines Pr9υ. III, V. 35 Gloriam sapientes OSSidebunt. quod diei In gloriam nOStram , n exponendum est Omnium fidelium, quorum gloria haec est ut in plena luee cognoscant ea quae nune in mySteri praedicantur, secundum illud Ioan. XVII, V. Haec est vita aeterna, ut OgDOSeant te Solum Deum Verum, et quem misisti Jesum Christi im. n

63쪽

LECTIO II.

Sapientia Dei abs ondita sui principibus hujus aestuli, quam apo Stolis revelavit Deus per sui ipsius Spiri

8 9uam nemo principum hujus saeculi cognovit Si enim ostri suiSSent, Hun-quait Dominum gloriae crucissaeis-Sent 9. Si ut scriptum est quod oculus non vidit, nec uri auditit, nec in cor hominis ascendit quae praeparavit Deus his qui uiligunt illum.10. 0bis autem revelavit Deus per Spiritum suum Spiritus enim omnia Scrutatur, etiam profunda Dei. 11. Quis enim holit inuin Scit quae si inthominis, nisi spiritus hominis qui in ipso stria et quae Dei sun nemo Co-vn0vit, nisi Spiritus Dei. 12. Nos autem non spiritum hujus mundi accepimus, sed Spiritum qui eae

Deo est, ut Sciamus quas a Deo d0- nata sunt nobis. Posita expositione de sapientia quam Apostolus loquitii inter perfectos, hic rationem assignat expositionis praedictae: et primo, quantum ad ho quod eam descripserat per comparationem ad iu-sideles secundo, quantum ad hoc quod eam descripserat per comparationem ad fideles, ibi is Nobis autem revelavit

Circa RIMUM duo lacit : primo, Proponit quod intendit Secundo, probat propositum, ibi Si enim cognovis-

y. Dicit ergo primo : Dictum est quod

64쪽

parier.

e crit.

sapientia quam loquimur non est, Principum hujus Saeeuli is hae enim sapientia est Quam nemo principum hujus Saeculi cognovit; n quod verum est de quibuscumque principibus iniselligatur :saeculares enim principe hanc Sapientiam non cognoverunt, quia excedit rationem humani regiminis Iob XII, V. 24 a Qui immutat cor priueipum populi terrae, et decipit eos, ut frustra inde dant per invium D Philosophi etiam eam non cognoVerunt, quia excedit rationem humanam undo dicitur Bar. III, V. 23 uixquisitores prudentiae et Selentiae viam sapientiae nescierunt. id mone etiam eam non cognoscunt, quia eX-

cedit Omnem creatam sapientiam unde dicitur Iob , XXVIII, v. 2l VoluereScoeli qu0que latent. Perditio et mors dixerunt: auribus nostris audivimus

II. Deinde, eum diei Si enim co-gΠOViSSetit, ete. n probat quod dixerat: et primo quidem, probat per signum quod non cognoverunt priueipes Dei Sapientiam, Secundum quod est in Se abscondita se eundo, probat per auctoritatem quod non cognoVerunt eam, Secundum quod praeparata est in glOriam nostram, ibi is Sicut scriptum est. n10 Dicit ergo primo Recte die quod principes hujus speculi Dei sapientiam

non cognoverunt is Si enim cognoviS- Sentis Dei sapientiam, cognovissent utique Christum esse Deum, qui in hac sapientia continetur quo cognito ununquam crucis X issent Deum gloriae,

id est ipsum Christum Dominum au-

65쪽

llure de Actes iv v. 25 applique lim siro de hii late et aux princes

S. Iean, XIII, V. Satan yantilli mis dans e mur de Iudas te dessein de te ivre r. n ouestes Pharisiens et les Scribes, qui si talent instruit dans lassio et festivi alent k 'situ de de a Sages se iis oritigalementiris part licia mort de desus-Christ, en a Sugggrant et en

tem gloriam suis, secundum illud PS. XXIII, V. 10 Dominus virtutum ipse est rex gloriae; n et Hebr. II V. 10 :u ui multos filios in gloriam adduxerat. Tum enim creaturae rationali sit naturaliter appetibilis gloria, non pote Stin voluntatem humanam cadere, quod Auctorem gloriae interimat. Quod autem pringi pes crucifixerunt Iesum Chri Stilua, certum St, si intelligatur de principibus qui potestatem habent inter homines. Dicitur enim in Ps. II V. AS-titerunt reges terrae, et principe COUVenerunt in unum adversus Dominum, et

adversus Christum ejus D quod Att., IV V 25 exponilur de Herode, et Pilato, et principibus Judaeorum qui ODSen-Serunt in mollem Christi. Sed eli imdaemones Operati sunt in mortem Christi persuadendo, secundum illud Dau. XIII, V 2 Cum diabolus jam misisset in cor ut eum traderet, etc. Sed et Pharisaei, et Scribae in Lege periti, qui studium sapientiae dabant, Operati sunt ad mortem Christi instigando et approbando. Sed circa hoc duplex oritur dubitatio, quarum prima est de hoc quo I dicit : Deum gloriae crucifixum. Non enim divinita Christi aliquid pati potuit, secundum quam dicitur Christus Dominus gloriae. Sed dicendum quod Christus est una persona et hypostaSi in utraque ualura consisteus, divina scilicet et humana. Unde potest utriusque naturae Domine de Signari, et quocumque nomine signiscetur, Potest praedicari de eo id quod

66쪽

gnsi, tui attribuer e qui est de l'une u dest 'autre, parce que t 'uno etl 'autro ne subsistent que dans a sim hypo Stage Dans e gens, nous p 0uvons dire quest 'homine a crsi si legi tolles, et que te Soigneurde a gloire a sit crucifisi Cependant ilis' potnt crsi si es tolles entant qu'hom me, ais en tant que Diem de meme ilis' aio in sitsi crudi si si sentant que Dieu, mais en tant qu'homme Cette expressio de S. Pauli sitruit donu l 'erreur de Nestorius, qui prsitendat qu'illa'yavait qu'une se ut nature dans le Christi Die et deri 'hommea cars Nestorius avaturai Son, e Seraita' exprime contrairement Dia si

rit de diro queste Se igneu de la glo ire a sit crudi fisi. Laissi condo difficult vient de ce que S. Paul parati suppo se queles princes desuui studes dsimon 'ont p0int si que Jsis us-Christist

est utriusque naturae, quia utrique non supponitur nisi una hypostasis. Et per

hune modum possumu distere quod homo creavit stellas, et quod Dominus gloriae est emicifixus et tamen Don creavit stellas secunduua quod homo, Sed Secundum quod Deus, nee St crucifixus Secundum quod est Deus, Sed tu quantum homo. Unde ex hoe verbo destruitur error estorii, qui dixerat unum Daturam esse in Christo Dei et hominiS, quia Secundum hoc nullo modo posset Verifieari quod Dominus gloriae sit cruci

Secunda dubitatio est de hoc quod

Videtur Supponere, quod principes Judaeorum et daemones non cognoVerunt Christum esse Deum. Et quidem quantum ad irincipes Judaeorum, videtur

hoc astrui per hoc quod diei Petrus Ast. III, V. 17h: si ei quia per ignorantiam hoe seceritis, sicut et principesve Stri Videtur autem ESSe contrarium

quod dicitur Mutth. XXI, V. 38ὶ in Agricolae videntes Filium dixerunt intra se

Quod exponens Chrys Stomus dicit Manifeste Dominus probat his verbis Judaeorum principes Don per ignorantiam, sed per invidiam Dei Filium cru

Solvitur in Glossa quod sciebant

principes Judaeorum eum Sse qui promissus erat in Lege , non tamen FSterium rius quod Filius Dei erat neque seiebant sacramentum Incarnationis et Rederuptionis. Sed contra hoc esse videtur quod Chrysostomus dicit, quod cognoVerunt eum esse Filium Dei. Dicendum est ergo quod priueipes Judaeo-

67쪽

rum pro certo Sciebant eum esse Christum promissum in Lege, quod Opulus iguorabat ipsum autem SSe Verum Filium Dei non pro certo sciebant, Sed aliqualiter conjecturabantu sed hae e conjecturalis cognitio obscurabatur in eis ex invidia et ex cupiditate propriae gloriae, quam per excellentiam Christi minui videbant. Similiter etiam videtur esse de daemonibus dubitatio. Dicitur enim Marin, I, V. 2έ, et Luc., IV, V. t quod uidem ovium clamavit dicens : Scio quod si Sanctus Dei. , Et ne hoc praesumptioni daemonum adscribatur, qui se jactabant scire quod nesciebant, eorum notitia quam habebant de Christo per ipso EVangelistas asseritur. In Mare quidem Sic scribitur I V. 34 Non sinebat ea loqui, nie daemoni3. quonaim Sciebant eum Christum esse; et Lucas IV V 4l dicit si Increpans non inebat ea loqui, quia sciebant eum esse Chri Stum. DEt ad hoc respondetur in libro de uaest. Novi et Veteris Testamenti quod

daemonia sciebant ipsum SSe qui per Legem fuit repromissuS, quia omnia signa videbant in eo quae dixerunt prophetae mysterium autem divinitatis ejus ignorabant. Sed contra hoc videtur esse quod AthanaSius dicit, quod daemonia dicebant Christum Ss Sane tum Dei, quasi Singulariter Sanctum ipse enim naturaliter est Sanctus cujus participalione Omne alii satiet vocantur. Dicendum est autem quod, sicut

68쪽

connu des si mons non pas en an qu 'il est a vie ternelle, mais par quelque esset temporei pro duit par Saluissance .

Innotuit orgo daemonibus non per id quod est vita aeterna et lumst incommutabile quod illumiua pios, cui videndo per sdem quae in illo est corda

mundant ur, Sed per quaedam temporalia Suae virtuti efficasti et occultissimae signa praeseLtiae . quae angeli et SenSibu Setiam malignorum spirituum, potiusquam

infirmitati h0minum possent esse conspicua n S. Aug. de Civitate Dei, lib. IX,

Chrysostomus dieit, non habebant adventus Dei firmam et certam notitiam sed quasdam conjecturas Unde Augustinus dieit in I de Civitate Dei quod

innotuit daemonibus non per id quod est vita aeterna, Sed per quaedam tem poralia sua Virtute essecta. 20 Deinde, cum diei Sed sicut Seris tum est, Iirobat per auctoritatem quod principes liuius saeculi Dei sapientiam nou OgDOVerunt, quantum ad hoc quod praedestinata est in gloriam sidelium, dicens : Sed sicut scriptum est IS. LXIV v. ), ubi littera nostra habet u Oculus non vidit Deus , ab S-que te , quae praeparasti his qui dili-guut te n Ostenditur autem illa gloria visionis aperte ab hominibus ignorari, duplieiter : 1 primo quidem, quod non subjaeet humanis SenSibus, a quibus omni humana cognitio initium sumit. Et ponit duos sensuM a primo, visionis quae deservit inventioni, cum dicit u Quod oculus non Vidit Iob, XXVIII, Semitam ejus ignoravitavis nec intuitus est eam Oculus Vulturis P et hoc ideo, quia non est aliquid coloratum et visibile. -B Secundo, ponit sensum auditus qui deservit disciplinae, dicens is Nec auris audivit, Sc. 9Sam gloriam, quia non est sonus, aut vox sensibilis Ioa H. V V. 3T :u eque speciem ejus vidistis, neque Vocem ejus audiStis n

69쪽

2. Deinde excludit notitiam j iis intellectualem, cum diei Neque in cor hominis ascendit is Quod quidem potest intelligi : s uti modo, ut ascendere in cor hominis dicatur quidquid quocumque modo cognoscitur ab homine, Secundum illud Jer. LI, V. 50h:

Ierusalem ascendat Super eo VeS

trum is et si oporteat quod cor hominis accipiatur pro corde homini carnalis , Secundum illud quod dicitur infra, UI, V. 3 Cum si ut inter vos gelu et contentio , nonne carnales esti Set Secundum homitiem ambulatis sistergo Sensu quod illa gloria non solum SenS DO percipitur, sed nec corde hominis carnalis, secundum illud Ioan ., XIV. V. 17h a Quem mundus non potest

accipere, quia nou videt eum, nec Scit T. II. eum. B Alio modo , potest exponi secundum quod proprie dicitur in cor hominis ascendere, id quod ab interiori pervenit ad hominis intellectum puta a sensibilibus, de quibus prius

se erat mentionem. Res uim sunt in intellectu secundum modum ejus res igitur inferiores Sunt in intellectu altiori modo quam in seipSis. Et ideo, quando ab intellectu capiuntur, quodammodo in cor ascendunt; unde dicitur H. LXV, V. 17 Non erunt in me

ula vero quae sunt in intellectu superiora, altiori modo Sunt in Seipsis quam in intellectu et ideo, quando ab intellectu capiuntur, quodammodo descendunt Icto. V. 17 Omne donum persectum desursum est, descendens a

70쪽

1. I ditione d 'abor Illa sit si tabli u 'aucun des princes de co

Patre luminum n uia igitur illius

gloriae notitia non accipitur a sensibilibus, Sed e revelatione divina ideo signanter dicit Ne in cor hominis ascendit, is sed descendit, id se si quod praeparavit Deus, is id est praedestinavit, si diligentibus se , n quin essentiale praemium aeternae gloriae charitati de betur, secundum illud Isan. , XIV V 21ὶ

si Si quis diligit me, diligetur a Patrem eo , et ego diligam eum, et manifestabo ei meipsum n in quo persectio aeternae gloriae consistit; et Iob, XXXVI, V. 33 Annuntiat de ea n id est de luee gloriae, si amico suo, quod posSeSSiori u Sit n aeterae autem Virtute Recipiunt efficaciam merendi Vitam aeternam in quautum informantur chari

tate.

II DEINDE . eum dicit is Νobi autem, etc., n probat praedietam expositionem de sapientia divina per comparatiouem ad fideles Et primo , proponit quod intendit secundo, probat propOSitum, ibi Spiritu enim DΙ. Dicit ergo primo : Dictum est quod sapientiam Dei nemo principum hujus Saeculi cognovit se obis autem Deus revelavit per Spiritum Suum n quem Sc nobis misit, Secundum illud Ioan ., XIV V 26 Paracletus autem, Spiritus Sanetus, quem mittet Pater in nomine meo, ille vos docebit omnia n

Iob, XXXII, V. Inspiratio Omnipotentis dat intelligentiam. Quia euim Spiritus Sanctus est Spiritus Veritatis , utpote a Filio procedens, qui est Veritas Patris, his quibus mittitur iuspirat