장음표시 사용
91쪽
De Sanguinis detractione. Iscus tantum auxilium a natura indicatum protinus non arripiet, si modo sinant vires.
Atque ubi ex his aliquid viribus imbecillum
detineat, periturusque sit, qui laborat, nisi temeraria quaque via fuerit adjutus; in hoc statu boni esse medici, praecipit Celsus, ostendere, quam nulla spes sine sanguinis detractione sit, faterique quantus in hac ipsa re sit metus; tum demum, si exigatur, sanguinem mittere I 8). Simili usus consilio Aretaeus, si inflammatio aliqua insignis in praecordiis aut jecinore appareat, etiam in syncope sanguinem mitti jubet. Consulunt autem magis suae famae, qui anCepS remedium in tanto periculo experiri recusant, noquem arte sua non servaverint, quibusdam vudeantur occidisse. Hoc quidem est callidi me dici, illud honesti viri. Atque sanguinis detxactio, licet magis promptum .praesens auxilium, inflammationibus superiorum Corporis sedium, quam inferiorum serat; nihilominus tamen larum summum est remedium; sanguinis utique profusio dolores inferiorum partium Vehementes solvit. Itaque ad inflammationes quascunque tollendas sidolores vehementes ab iis Concitatos, leniendos adhibeatur sanguinis detractio. Sanguinem autem detrahere oportet, juxta corporis habitum, tempus, laetatem, colorem. Ubi haec omnia fuerint curationi opportuna, plus & majore fiducia detrahendum est, is dolor vehemens circa superiora exissens, di Febris acuta una cum his venae sectio- nem
92쪽
incidatur vena cubiti fiat autem incisio largior, ut cum impetu Consertim exeat sanguis; nam ita fluens erit ad calorem quam citissime mitigandum, Cad strangulationem luendam, ad reliqua omnia mala imminuenda efficax. Νeque parum adjumenti praestat, quoad anima deficere incipiat, non tamen omnino desecerit, si continuetur sanguinis detractio quidam enim ex animae desectione, post V . . e vita decesserunt Galenus autem in Comment ad Aph. 23. sect 1 haec habet Animae desectio, quae ratione evacuationis fit, nunc ab Hippocrate di-eta est, este mensura evacuationis, in maximis inflammationibus, in ardentissimis Febribus sivehementibus doloribus oportet silcut ipse inquit viribus integris talentibus, tantam moliri evacuationem, in nos id praesidii plurimum prodessis ex perentia multiplici didi-
Cimus, nam detracto sanguine ad animi desectum, in ardentissimis Febribus, statim totius corporis habitus refrigeratur, CFebris extinguitur, plurimi autem alvus citatur sudore erumpunt, ex quibus alii statim convalescunt, allii longe facili is morbum ferunt, nec diu pos integri fiunt in maximis etiam inflammationibus, & vehementi famis doloribus, nutulum majus novi remedium. Scribuntur duorum juvenum historiae, qui hac ratione curati fuerunt alter inclinato secundo die, alter incipiente tertio: huic ebris illico finiebatur,
93쪽
Lubet autem hanc rem paulo alitu agitare. Igitur, deiiciente anima, id quod Circa genas labiaque rubrum esse solet, in pallidUm convertitur pallet quoque rigetque totus CorporiShabitus, atque universa Cutis sudore madescit. Haec utique fiunt ob resolutionem fibrarum supremas arterias stringentium silapsum sanguinis ex Vasis exilibus ea autem si Contingant arteriis inflammatis, solvitur illico inflammatio, necnon id genus Febrium ardentium, quod a generali seu arteriarum obstructione nascitur. Haec ita contingere, si modo sanguis nondum vasis obstructis cogitur, vasaque ipsa integra sunt, suadere analogia Mexperientia confirmare videtur. Imbecilli prosecto, qui decubuerunt lecto affixi ubi erigantur in pedes, frequenter admodum animae desectu corripiuntur his utique
humores, pondere suo in venas inferiores inanitas declives feruntur, simulque sanguini caput petenti additur resistentia, aequati:S momento columnae Cruoris ejusdem altitudinis cum intervallo cor inter cerebrum cedente. Eadem
pallio iis quoque supervenit, qui aqua Ventrem distenti sunt, vel pus collegerunt, ubi ea subito educantur Cedere enim moti humoris est ubi minus resistitur his itaque sanguis in vasa laxata circa abdomen facilius abibit, sed a capite avertetur in id ipsum hepar pondere deorsum trahens septum transversum, eoque pulmonis actiones laedens conspirare quoque videtur. Ex his, aliisque experimentis docemur, non tantum de
94쪽
ficere animam, o Copiam sanguinis detractam, sed ob impetum ejus in erebrum diminutum. I in intelligimus, Cur homo e longe minori sanguinis actura anima deficit, si is ex lato vulnere, in amplo Vase, vel in pluribus simul inflicto, consertim fluat quam si ex parva plaga sensim stillat, Meo citius, si erectus stat Propter haec Aretaeus, Xperientia sapiens, Cum Uires convellendae sunt, venam larga incisione se-Cat eti), Contra Cum de debiles fuerint, ex
vulnere exili sanguinem demit aet). Caeterum sanguinis ad animi deliquium evacuatio inflammationi inveteratae inutile est in phrenitide cerebri morbis, spiratione quoque difficilitas ,
ex pulmoni inflammatione non recenti, Cinomini morbo, ubi Vires non valentes sunt, minus tutum est. Periculi autem aliquid est ex hac
Curatione, ne nateria Cruda inflammatoria ex
valis puta lateris dilapsa puti Mones a4 Vel cerebrum occupet tum lateris dolori sedato subito superveniet peripneumonia aut phrenitis, quam ego intra pauCas horas lethalem vidi. Primi autem morborum die omnino maxime vende sectioni opportuni habentur ob quam Causam, hoc praesidium arripiendum est, quam primum id accidentia desideraverint, atque repetendum est, iterum atque iterum sub eodem rerum statu Sanguis ero tenuisa saniosus repetitam . . raro admittit contra, densus
ret De Curat CardiaeOrrim. 23 Aretae iis de Cura adversus Phrenitidem, Peria
95쪽
De Sanguinis detractione. . 9 coriaceus saepe desiderat. Praestat utique, si Vires debiliores sunt, debito minus mittendo sanguinis, quam plus nimis educendo delita luere; nam si largiore detractione opus me videatur, vena potest iterum incidi. Ultra quartum vero diem, plurimi medici venam pertundere ViX ausi sunt atqui profluvium criticum post hoc tempus ut plurimum evenit Hippocrate quoque Anaxioni pleuritide laboranti sicca, eo quod die Febres intendebantur, neque dolore, Omiserant, austes infestabant, difficilis spiratio
erat, octaU Venam feliciter secuit. Unde miror quod Celsus, qui vires aegrotantis, magiSquam aetatem aestimavit, easdem magis quoque quam morbi tempora non ConsideraUerit. 32-terum ubi inflammatio vehemens quartum diem jam superaverit, Vix fieri potest, quin insuS Convertatur; sed ut abscessus ille purulentus quam minimus fiat, it Febres mitescant, .ut dolore leniantur, postea quidem essiciet vendesectio. Alias atque alias venas, in diversis morbiS,
veteres incidere solebant eo quidem conssilio, ut humorum fluxiones ad sedes assestas interciperent, Vel ex iis malos succos educerent. Sed ita ut acriter aliquando Ilitigatum fuit, quaenam vena in ingula sere passione pertundenda estiet. Postquam autem Harvaeus itum sanguinis per arterias, reditumque per Vena.demonstravit, dirempta Ilis est, hodieque aperitur Vena, quae sectioni siit maxime opportuna est, ni iubi interdum incisa vena jugulari, aut saph una, derivationi aut revulsioni studetur. Puncta
96쪽
Puncta etiam arteria sanguinem detrahere novum non est: atque venas palpitantes destruere, cum dissectione tum inustione perantiquum. Vulnera autem arteriae malae audiunt imprimis propter neuriisa, quod ea, non persecta a teria, sequi solet itaque caute a Chirurgis arteria scalpello attingebatur. Siquidem Cruor tanta vi in hoc genus vasorum adigitur, ut eorum tunica, singula cordis Contractione, validissime quidem Moctuplo phis quam venarum intendatur as) ob quam causam arteriarum vulnera perpetu divelluntur, ita ut incisa arteria neque Coire neque sanescere credebatur. Attamen non est, quo minus arteriarum plage Coeant, perinde a aliarum partium aeque nervosarum vulnera si modo vis illas distrahens tollatur; id quidem nullo fit negotio, ubicunque arteria proxima tuti Mossi, uti circa tempora, decurrit quippe, admoto iis locis Corpore quodam minus Cedente, modiceque adacto, intercipitur sanguinis Cursus. HOC UnUS-
quisque in se ipso facile experiri potest, si enim
digito sibi arteriam temporalem Comprimat, nUlla erit ultra digitum in ea agitatio. a ratione Egyptii quibus familiarismimum est omnes arterias Circa Caput Millam inter digitum indicem pollicemque scalpello pertundere detracto satis sanguinis magnum aeneum denarium arteriae admovent, quem supposito prius Gossipio, supra vulnus fortiter alligant, per tres dies manere sinunt, quibus pilis ligaturum solvunt. Nullumque vidit ex plurimis sic curatis Alpinus, Cui
97쪽
De Sanguinis detractione. Ieui soluto vinculo, alio aliquo auxilio opus es siet; sed integre omnes satiatos observavit a6). Ex Europaeis Chirurgis olim quidam a Cur tione tuto usi sunt , pluribus tamen suspecta fuit; nuperrime vero periti arterias capitis sine ulla haessitatione aut periculo incidunt sperandum itaque est, ut nostri etiam homines huic auxilio tandem 1suescant. In longis quidem morbis, hactenus, ut plurimum id remedium probaverunt. In acutis quoque, si quando sanguis intra arteria coacerUatur, eicitque per earum angustias transire, sivesropter vasorum Constrictionem, sive humorum crassitiem, summum est remedium , i boni hic praestat venae sectio, sed demendo sanguinis tenuiorem parti-Culam, quae in venis est, & circuitum sola obit,
multum obest Omnia autem accidentia, sanguinis cursum a naribus instantem praesagientia, ejus tutus circa caput oppleri palam declarant;&, uti verissimile est, ex impedimento circa extremas arterias nato. Idae enim a principio ampliori perpetuo ad finem angustiores fiunt, venae e contra latiores. In quibusdam quoque Febribus ardentibus calor, rubor, siccitas totius externi Corporis habitus ex eadem nasci causa videntur. Sectio denique cadaverum ex hujusmodi Febribus mortuorum, Cruorem maxima ex parte arteriis infartum, accumulatum, eumque valde densum coactum, in venis vero paucum tenuem ostendit alioqui autem, ut
notum est, Vende majorem partem Cruoris a
morte capere debent i Cum ergo hic suerit rerum status, vix ulla salus est, me arteriae inci
98쪽
6a E N I. sione, aut disruptione spontanea. Hisce altera arteriae sectionis addenda est utilitas, scilicet longe valentissima per eam fit derivatio, ubi administrari tuto, sicut circa caput, potest. Alium adhuc modum educendi sanguinis,
concidendo utique Cutem, aptandoque ei deinde cucurbitulas, ars invenit Usu autem Cucurbitulae, Cum erro ine eo, apud Hippocratem frequGns fuit. Integra cute spiritum pereas extrahi, fluxioneSque revelli, creditum esset. Adhibetur maxima ex parte cucurbitula, ubi non in toto corpore, sed in parte aliqua, Vitium es , quam exhauriri ad profligandam pas 1ionem satis est . itaque juxta sedes dolentes inflammatas, in ebricus usum habet. Si erysipelatosum quid fauces, pularones, vel aliam Corporis sedem internam obsederit, quando Ocyus, ad extrahendum id morbile turgensque versu exteriora, cucurbitulae afligendae sunt a ). Atque ubi exquisiit inflammatio subest, vost venae sectionem talentiora remedia, aliquamdiu meliuS reserUantur.
In pleuritide, post septimum diem, plurimum juvare cucurbitulam, Aretaeus observavit; quamobrem hoc remedio non praepropere utendum est, neque enim mites sunt morbi quicunque ante septimum diem cucurbitulam requirunt. Sicilie 28) methodici quoque, qui id auxilii valde amabant, serius quidem adhibuerunt in phrenitide enim decimo demum die
99쪽
cucurbitula hi, auctore Caelio Aurelians, si sunt in acuti praeterea morbis, ubi passio sanguinis detractionem exigit, sed vires aegrotantis venae sectionem omnino prohibent, uia curbitula opus est hoc enim auxillium Vires non convellit, is unquam quidem inter Febres periculosum existit, ita ut in syncope expraecordiorum inflammatione, Viribus prorsius Vende sectionem inhibentibus, huc confugit AretaeuS. Caeterum, moniti a Cornelio Celso, sciamus hic ut nullum periculiam, ita levius praesidium esse, nec posse vehementi malo, nisii deque vehemens auxilium succurrere a9).
100쪽
De Di Dejectione, momitu. Aliis per spontaneum alvi profluvium Febres
1ensii levatas fuisse, aliis valetudinem integram cito restitutam in libris Hippocratis legimus. Scimus etiam, quod medicinae parens, ad imitationem naturae, saepe inter Febres alvum ducere consueverit. Hunc deinde secuti maximi artis magistri, in eo morbi genere, id ipsum praesidium probaverunt, praesertim ero antiquiores illi enim dejectionem, variis medicamentis, crebraque alvi ductione, in omnibus sere morbis moliebantur I). Haec autem medendi ratio, in morbis acutis, judicio viri, tam in medendo, quam elΟ- quendo, peritissimi, tam multas habet Cautiones, Ut neque ullae de ea satis acCuratae tradantur regulae, neque, nisi laboris Gudicii plurimum accesserit, tradi possint. amis perito ita suam in hac re sententiam persequi, ne erret, haudquaquam sacile scriptis vero ita aperire, ut alii in errorem ne incidant, difficillimum. Itaque medentibus, ut hanc usu atque exercitatione Consequi possint intelligendi prudentiam, relinquendum statuit a). Haec tanti sane viri sententia me a proposito sere dejecerat, sed aliterquam experimento periculoso scire