장음표시 사용
81쪽
Η xi L E R U s viderit, Vtrum eodem plane momento temporis cutis an tendines assicerentur , neque etiam tendinum probari in olentiam ex maiori cutis dolore. In extremo huius capitis colligitur, A A L. PM 3s-
tribuille, cum fibras tendineas a valvularum a0xtae musculis separatas robur et contrahendi vim habero xmet.
Disscultas II. Dura ac pia membranae fui se' p. 37. fenyibiles. Ex recentioribus medicis sunt, qui in has
membranas, propter fibrarum carnearum desectum. sensibilitatem non cadere, eo adducti variis experbmentis, putent. Seriptor autem noster cum ex dolore capitis a variis harum membranaram vitiis orto, tum ex periculiS captis in homine antri HIG- p. ΦλM OR a carie, et sinistrae dextraeque potissimum par- his capitis dolore amicto, in quo meningum arteriae an eurysmate atque Venae varice affecta' erant, perspici posse contendit, et esse aliquam harum membranarum sensibilitatem. neque durae matris sectionem innoxiam . cum veteres medici eam multum timuerint, nec de ea nisi in summo periculo cogi
Disscultos III. Etiam membrana laterum, pleum P. ετ dicta, indolentes. Paullo acrius scriptor noster inuehitur in H A ERUM , quod etiam pleurae sensibilitatem, propter textum illius cellulosum denegat. Ipse quidem contrarium cogi posse censet ex pleuitide, cuius sedem HALLE Rus falso in neruis et in musculis intercostalibus ponat neque enim in ea ratione, quam HALLE RUS afferat, quod dolor initer aerem hauriendum a ferocia minime remittanquamuis pleura eo tempore relaxata, quemquam acquiescere posse, sed ex cadauerum sections veritatem eruendam esse, ideoque testimonium c Ail Lix
82쪽
firmatur, in vera pleuritide re ipsa affectas fuisse p. 49.; Di is hos IH Di quoque indolens peritonaeum. Obies io, quam in hoc capite inuenimus, est adversus HALLERI periculum, tum in viro celeberrimos T O R C H, cui abdomen aquarum euocandarum caussa
pertundebatur, tum in brutis captum, quo pro peritonaei insensibilitate usus est. Ducitur autem obiectionis argumentum ex multis periculis scriptoris nostri et Viri ci. c. H. VEL SE qui in iuuene prae abdominis dolore mortuo peritonaeum ab ea parte,qua dolor saeuiisset gangraena corruptum vidit. p. si . . Dii curens Q. Ligamento, articu orumque eamulae nou dolent. Exiguum sti muli sensum, tamen essu
aliquem sensum, in superioribus iam positum fuit,
sed denuo affert Noster, ut doceat, obseruationeri PE aer aer atquo alias ipsius HALLERI harum partium insensibilitatem minime probare. Miratur potiuS, HALLERUM Opinionis suae stabilendae caussa podagrae sedem in alias parteS, ut cNtem atque neruos, transferre. Hane enim utique esse in articulis et multos alios et se ipsum observasse in hominum arthritide vexatorum articulis cal Ce Concretis. Experientiam etiam in sui ipsius pede se habuisse. p. 18. Dissicμ mi V L. Senses qu0que et ossa carent, medullaque e strum et peri ostium et perioranium. Et has quoque partes stimulum non percipere H A L L E R Iest opinio, quod neruos, a quibus sensibilitas pro- ficiscitur, non babeant, et quod idem ex CH ESEL-D E N I I atque CASTELLI experimentis fide dignis intelligi possit. Sed etiam huius opinionis aduersarium scriptor noster se profitetur. Primo enim peri ostium non ita a neruis neque cultello neque separatorio expediri posse, ut non utroque modo dolor
83쪽
oriatur; deinde in iis, qui lue venerea assecti sunt,
dolorem in ossa atque medullam saeuire. Testes insuper grauissimos laudat ALEX. BENEDICTUM,
VERS, BON STUM, PETITUM, in has partes doloris sensum cadere, magno Consensu affirmantes. Iudicio MALLERI etiam medulla ossium, quippe p. quae caret neruis et textum habet cellulosum, sensum non habet, sed Noster miratur, cum experimentis res nondum Confirmata sit, rem nouam obtrudi, cum constet libello DE VENTER I de ossium morbis, medullam summe esse sensibilem, atque testi monium adsit Du VERN SYL
D Fcu tar VI L. Cor sensibile est: pulmones infen- P. 68
Miser, infensibiles et rener et fluen et fi par. Summam opinionis HALLERI labefactare Ill. DE HA EN aim nititur, partes neruis instructas esse sensibilos, iis vero destitutas insensibiles. Ostendit enim, primum
VES ALIUM, NICO L. τ MASSAM et COLUMBUM
obseruasse, varias c0rdis affectiones grauiores dolore vacasse; deinde HALLERUM, qui propria circa Cor dis sensibilitatem pericula non cepisset, cordi sensi- p. 7S. bilitatem nunc maiorem nunc minorem tribuere, immo saepius incertum haerere. De pulmonum vero dolore dubitationem superesse non posse, eum et neque peripneumonia eo usquam careat, et tussis, quae non semper a voluntate pendeat, sed ab acrioribus, aeris impuritatibus, immo teste sto ER-HA Auro etiam a vap0re aceti calentis excitetur,
sensibilitutis suspicionem saciati Lienem similiter dolorem recipere, ex militis sectione splenis dolore p. Si. atque suppuratione extincti manifestum esse idemque HIPPOCRAT is testimonio Aph. 3 se l. 6) atque ARET A EI libr. i. de C. et S. Chron. cap. I pro bari, nec renum quoque sensibilitatem, propter cal Tum. M. Pars I. F culum
84쪽
culum et inflammationem summum dolorem suspiciendum, negari p0sse. p. 86. . Dii Vitus CL L. Membrana cellulosa et panniculus Glyosus sensu carent. Quae partes textum habent cellulosum et adipem, sensibilitate carent, nΦm hoc fundamenti loco posuit HALLER s. ideo maxime, quod neruis Carent, et quia pinguedo sine doloris metu, si nimia est, perforatur. bed et lia eo ab Auctore in dubium vocantur, nam docet, substantiam cellulosam pinguedine repletam dolorem relicere. quia nerui quasi sui centur B o E R H A Aviu Mmultum de inflammatione substantiae cellulosae timere; atque tumorum exsectione ita quidem insti
tuta, ut cutis dolor haud imponere p0tuerit, hoc planum fieri. p. ' s. Pars altera de irritabilitate. Dissonstar L. circa arte.
riarum venarumque irritabilitatem. Irritabilitatis atque sensibilitatis mentione facta ostenditur, HALLERUM inter utramque discrimon ponere. ita ut hanc neruis substantiae medullaris, cuti, cerebro tribuat, illam vero in fibris carneis, propter stimulum illatum in contrahesione versantibus, ponat, eundemque ab utraque separare et elasticitatem, quippe fortiorem longe, et contractilitatem, in interiori fibrarum fabri
catione haerentem, atque errare sensibilitatem et irritabilitatem ex venis arteritSque exterminantem. Ne-P. 98. que tamen hoc ultimum experimentis fallis docetur sed locis A ALERI allatis,quorum repugnantia Obiicitur. p. io . Diffluit 's I L. Circa cordis irritabilitatem et attributam eidem alternam cordiis actionem. Ultima haec difficultas mota quaestionem habet, an, id quod HALLE RUS statuit, cor propter
naturam carneam Ut indolem neruorum multorum eorundemque magis nudorum, summam recipiat,
a sanguine venoso lacessitum, irritabilitatem. Delia C
85쪽
hae re longe aliter videtur Script0ri nostro. Musculos p. io 7
enim, si eorum motus diutius duraret, defatigari, o calescere, paralysi, immo etiam gangraena tangi, cor tamen neutrum experiri; necesse igitur esse, aliud quid caussae subesse, cur cor indefessum moueatur. Reliquis argumentis, quasi maius pondus iis accessurum esset, dilatis, monet, HALLERUM de vitanda materialis animi substantiae assumta suspicione,eius loco quodam arrepto in quo Elem Phys. p g 496 et 97 ostenditur , m0 tum vitalem in aqua submer sis resuscitari posse. Iam sequitur diiudicatio expe- P I I I.
ximentorum Hallerianorum, Ostenditur enim nec auriculam nec ventriculum posteriorem citius sanguine priuari, anterioribu S, nec auriculam anteriorem ultimum motum exercere, anteriori ventriculo quoque vacuo reddito. Deinde experimenta in brutis p. I ro. capta in homines non cadere, nam et auriculas et , ventriculos sanguinem continere, ideoque aliunde, quam a sanguine venoso, cordiS motum pendere. Porro latebras cordis valvulas a Ortae arteriae puI-monalis impedire, quo minus omnem sanguinis vim eiicere ventriculi posint, testibus HARvAEO,
PLE M PIO, RIOLANO, BARTHOLINO, ideo ab P. I 2 S.
HALLERO neglectis, ut suam opinionem stabilire posset. Ruere igitur fundamentum irritabilitatis ιcordis euacuatione quam propter cordis pallorem in systole obseruatum A ALLE Rus stabiliuit, falso assumta. Ordine sequuntur reliqua experimenta: at tuo
ad illud: cor quidem ubique irritabile esse, haec obiiciuntur, hanc irritationem non esse contractionis causam quia, illa praesente, haec intermittat. AOrta vero ligata ventriculi sinistri motu interea continuato, nori apparere sanguinem in ventriculo contentum effocaussam motus, sed necesse esse aliam latere caussam motus .Pugnatur igitur contractionem cordis efficientibus caussis Praesentibus, sicuti calculis, lapillis, p. IS I
86쪽
eorporibus durioribus aliis, vermibus, non Conti. nuam contractionem, sed etiam relaxationem locum habere, atque vel hinc manifestum esse, alios fontes p. Ι z. contractionis et relaxationis patere. Hi iam dili genter quaeruntur, atque cum in muco fibrarum, quod vesicae experimento constat atque ex defectu irritabilitatis partium muco instructarum patet, se- P. I SO. des non lateat, concluditur multam irritabilitatis su spicionem in neruos conuenire, cum eorum alii sint magis ad motum, alii vero magis ad sensum facti.
Consiliarit,institutionum Med et Materiae Medicae Vindobonensis Prosessoris, Pub. Ord. Acad. lmp. Nat. Curios et Societat. Bolanic. Florent. Sodalis Solutiones dissicultatum circa cordis irritabilitatem, Cum figuris aeneis. Viennae Austriae, impensis Ioan. Pauli Κraus.
Guam irritabilitatis materia in HALLERO Italisque praecipue medicis, ad indagandum et ad inuestigandum incendit cupiditatem, cum inter
omnes iam constet, hoc loco Commemorare nolumus, sed tantum huius libelli eleganter diligenterque conscripti occasione perlegendi data, de irritabilitatis natura, quid clarum cogitari, atque certum stabiliri possit, indicare. Diuiditur libellus in duas partes , quarum prior ipsum si femo irritabilitatis
cordis exponit. Cor, Cum vivimus, perpetuo ab Sp. 8. que defatigatione mouetur, exenteratum ignique impositum nouo stimulo exercetur, ex anguillae
interioribus protra tum luctatur, in pectunculo
87쪽
pisce diuisum linteisque abstersum agitatur: haec ad contesti iram apta elie putantur, latere aliquid in
corde, quod peculiarem virtutem arguat. Quae P. s. magis adhuc augetur, aliorum grauissimorum viro rum testimoniis praetermissis, WEPFERI, PBYERI, STENONIS periculis, ex quibus constave visum est, flatu in venam cauam ductumque thoraci Cum
immisso, cor non solum ad constrictionem sollicitatum, sed etiam deficiens, ad motum Compulsum fuisse Hoc vero, quod cordi peculiaris atque egregiae indolis insitum esse deprehenditur principium, et Noster et antiquiores medici complexi sunt irri. tabilitatis nomine , quae tamen ab illa musculorum, neutiquam a neruis prosecta, multum diuersa est. Ostenditur enim cordis motum, propter P. LI. peculiarem, qua illud contextum sit, fabricationem, ab aliis, ac illum musculorum caussis repetendum esse. Nam in corde sensum stimuli acutiorem in- P. I p.
habitare; cordis motum absque magna virium iactura spirituumque vitae assiuente copia contingere; nec illud voluntatis imperium agnoscere, musculorum contra motum a voluntatis nutu pendere, longiusque productum, et fontes fluidi neruorum exhaurire et Vires frangere. Hanc unam vero irritabilitatem, a spiritibus vitalibus excussam, cordi mouendo non
sussicere, sed sanguinis, in venis iter facientis, stimulum in auxilium quoque trahi, quod utrumque
que via clausa, Cor quiescere, ubi autem in syncope affectis vel aqua submersis flatu et excitantibus via expedita suerit, resuscitari: laudantur huius irritabilitatis cordis testes locupletissimi I IMMER-
UER, WHYTT, eam calore foueri, frigore extin-
.gui, feruida aqua destrui assirmantes. Si, quod p. a P do Cetur, motus cordis in irritabilitatis praesidio,
88쪽
atque in spirituum neruorum sanguinisque venarum stimulo positi, causiste clarius cognoseantur, naturae motu S musculoruim voluntatis nutui obtemperantium perspiciendae, multum spei ostenditur: quoniam et irritabilitatem et stimulum a fluido in
neruis contento habeant. Quin etiam tenebraS, motus musculorum vitalium rationem obscuranteS,
hac irritabilitatis sace admota dispelli posse: cum manifesto appareat, nec sanguinis stimulo, neo voluntatis imperio quidquam agi, instigari quidem spiritus animales, sed inscio animo, moueri imus culos hosce perpetuo , sed absque virium iactura: hdiei a quoque est conius ura, stimulum furte, quod in musculis melachondriacis clarius quam in intercostalibus appareat, ab aere subiectari. Atque in his conquiescit Nostri indagatio, refutatio autem obie- tionum, quibus irritabilitatis patroni grauius praemuntur, pstullo longius procurrit. Surrexit enim hinc inde ab aliquo tempore Cl. ANT. DE HA ENex aduersariorum numero satis frequenti, et variti argumentis irritabilitatis virtutem dubiam '). eiusque patronum Ill. HALLEa i M suspectum reddere aggressus est. Obiecit se huic Cl. CRANO ingenio doctrinaque spectatus, non exigua horum argumentorum dissoluendorum spe. Advertamus itaque animum atque Cognoseamus, aequi in ne honestumque defensionis argumentum Cl. cn ANT Zius sibi sumserit. Accusat Cl. H AENIUS HALLERUM probatae tendinis Achillis insensibilitatis, atque experimentorum in brutis capsorum in homines p. 2 l. translationis factae. Ad haec respondetur, recte institutis periculis fidem detrahi non posse, ex iisque, et ii in brutis instituta fuissent, multum utilitatis in
Corpus humanum redundare. Quo reserenda essent vulis
89쪽
vulnera ad utramque thorazis cauitarem penetrantia; nam ex vulneribus cani inflictis, ni t orificium vulnerum aperturam glottidis aequaret, periculum vitae abesso, apparuisse. Deinde opportunitate in corpore humano pericula capiendi non oblata, minime brutorum cadauera contemnenda esse. Quis enim HA ERI ad incubatum obseruationes spectantes pro laetus incremento expiscando, quis alias in animalibus venenorum naturae indagandae
gratia factas, parui facturus esset y Parum secura in brutis pericula capta esse eo putat Ill. Aduersarius,
quod HALLE RUS aues earundemque species quasdam tam insensibiles deprehendisset, ut eas ad tendinum insensibilitatem demonstrandam ad testimonium citare noluisset, quodque earum discrimen maioris longe inter illas et homines suspicionem faceret.
Sed dueef Cl. C RANΥχ sensum verborum HALLERI mutatum fuisse: i eum de coruo atque de
Cornice memorare, quod tendo Achillis sensu in utrisque caruisset, et cum, quod iam a iunde perspectum suisset, hoc auium genus vulner um exiguum doloris sensum perciperet, se huic periculo
fidem non adiunxisse. Porro tendinem Achillis in auibus memoratis aeque ac in hominibus eiusdem naturae, et discrimen obseruatum non verbosa sed anatomica demonstratione probandurn esse 'Quae xeliqua contra irritabilitatem allata sunt, ea singula bene repelluntur, atque ad finem adiicitur, animalia, a se inuicem discrepantia. omnino ratione insensibilitatis tendinum copulari posse, atque in eo-xum, qui pericula cepissent, iudicio, utrum ea, quae in animalia cadunt, humanum corpus recipiat, an recuset acquiescendum esse.
Pars altera complectitur suisones di fustatum quas contra Astema cordis irritabilitatis Proposuerant
90쪽
mouet G. LE CAT si demum ipsus 68. Re flectio fur ι' irritabisite Hallerienne. I rno encyclyedique. p --ψ. IIS T. CL Lε CAT pugnat irritabilitatis nomine illam peculiarem cordis facultatem non satis comprehendi, aptiusque illo sensibilitatis definiri. Longe alia videntur Nostro. Nam ostendit optimo hanc cordis virtutem irritabilitatem dici, maxime cum ita iam antiquis placuisset, improprie sensibili
tatem, nihil enim nec in vitalium nec in voluntariorum musculorum motu sensu S percipi, nee, Cum, quod ex definitione Cl. LE CAT esticiatur. Omnibus partibus m0uendis praesit sensuque careat, facile intelligi, cuius naturae sit, cogi potius, cum sti mulo eam irritari assumatur, ut illud, quod in corde musculisque stimulo illato incitatur, vel diue
sum quid sit ab hac sensibilitate, vel ut sensibilitas insensilis stimulo perpetuo lacessita, locum habeat.
Quoque manifestum esse, quod cor caeteris musculis minus sensu asticiatur, eorundem vero motu silente, alacriter ad actiones in seros annos continuo perducendas consurgere : porro sensum plane ex corpore emigrare in epilepsa conuulsis, etsi omnes musculos tanquam fluctus agitari cernas. Sequi prae- p. 3 . terest noua, immo inaudita, ex illa Cl. LE CAT anima senstitia, nihil enim praetor eius dilacerationem, Cui exponitur relii tum esse, quam ut una cum rationali. a qua secernitur, in corpore humano fingatur. Haec
enim cogi posse: si sentiat anima, et sensitivam dicietis ensibilitatem attribui posse; sin minus, male ita appellari: dsinde si sentiat, hunc assequi sensum;
vel sui, vel stimuli conscientis, en iam non apparere, quomodo ab animo rationali discrepet Sin vero
sensus neutra ratione acquiratur, hanc animam sensitivam ne cogitando quidem fingi unquam posse.