장음표시 사용
151쪽
, DIametrum terrae eontinere milliaria Pizοο. plura scilieet aliquanto, quam Astronomi communiter lantiant,diametrum vero totius mundi coi
. Tandem politio lit; sphqras habere inti ieem triplicatam suarum diametrorum proportionem ex t8. propositione I 2. Elem. rig. sitit duae sphetis rae . quarum ala metrorum notae sint rariones , & lit, V. g. diameter unius diametri alterius dimidia, id est, sint in ratione sabdupla, qualis est haec. r. a. iam si haae ratio triplicetur, id est, si accipiantur hi numeri. I. a. q. 8, inter quos eadam dupla ratio te contineratur, erit in t 'r primum numerii, I, & vltimum 8, ratio triplicata rationis subduplar: & sphaerae pariter quarum diametri erant in ratione subdupra, habebunt inuicem rationem ea, quare habent numeri, I 8 id est, ea cuius diameter erat ala metio alterius dupla, eam Octies continebit. Huee ita praemissis, cum diametri harum sphaerarum, grani papaueris, sphaerae digitalis, sphaerae milliariae, sphaerae g obiter reiicis, & tandem to, tius mundi sint notae, neque latere poteruiat earumdemst hae rarum mutuae proportiones; quare notum erit quotic S quaelὶbet maior minorem contineat. verum per singulaS ratiocinemur. Quoniam igitur diameter grani papaueris, ad diamctrum sphaerae digita is habet rationem, quae est inter I. & o. habebunt istae sphaerat huiusti iplaea tam rationem ; si autem id a triplicentur exhibebit hos numeros. I. o. I 6. Oo 6 ooz. igitur inter extremos numerGS i .& 6 io ooi, est ratio triplicata quaesita, quam sphaerae inuicem habent: hoc est sphaera digitalis continet grana papaueriS. 6 QOO, , quia vero granum unum pap: continet a renulas, Ioo , sequitur sphaeram digitalem continere a renulas, si OO oco i, qui numerus preducitur multiplicando, aco,in 6qo oo. Rursus quoniam diameter sphaerae digitalis ad diametrum spharat milliariae, habet rationem , quam habent I. 8Oiooz i. quae ratio triplicata dat hosce terminOS; I. 8O, Coo , 6iqOO. OCO COOi, I Iai OCO. COO OiCCO . . propterea ratio primi ad ultimum est proportio sphaerarum: quare sphrira milliaria continet tot sphaera, digitales, quot quartus numerus continet unitates. & quia sphaera digitalis continet a renula S 6. oo OOoi; si hic numer is in quartum praedictum multiplicetur , producetur numerus.
Praerere a quia diameter terrestris siphaerae cotinet milliaria pi Di, erit eius habitudo ad diametrum globi milliar ij, quae I. ad Tioo Oi, cuiuS triplicata est in his numeriS. I. TiOCO, q9iOOO OODi, 3 3 DOOiOΟO OOOl. Tota igitur terra ad sphaeram milliariam collata est sicuti quartus nume. ad I. I9m vero si num. arenularum uniuS globi milliarij, quem ante inuenimus, eatur in hunc quartum numerum,productus numerus indicabit a renu
152쪽
potest, illorum Philosophorum opinionem minimὶ subsistere, qui arenarum omnium per maria dispersarum adeo magnum esse numerum Opinainbantur,ut nullo pacto scribi, aut proferri posset. atque haec satis in praesentia videri possent, eum tractationem quantitatis terrae sapiant, eamque minime exeedant. Verumtamen ne Archimedis discursus subtilissimus obtruneetur, pauca quae supersunt afferam. statutum est supra diametrum terrae ad diametrum mundi esse sicut I. ad IA OOo, quae analogia si triplicetur dabit hosce
numeros, I. I qiOoo, I96iOOOioOOi, at 7 OOO OOOiOOOl. terra igitur ad totam mundi sphaeram est sicut I. ad quartum numerum. & quoniam numerus a renularum totius globi terrestris paulo ante repertus est , si is ducatur in hunc quartum numerum , producetur numerus ille admirabilis Oium arenulatu, quae totam mutaui sphaera coplerent, is aute est huiusmodi, 3 O8 lo 97 9 3 6OO.COO OOO OOOOoo OOO OOO OOO OOOiOOolooo.OOO , qui numerus constat latum modo figuris quadraginta lex,qui tamen multo maior iusto sit, necesse est, cum multa aduersarijS dederimus , ut illustrior, ae admirabilior nostra euaderet disputatio. Atque haec est illa Archimedis de arenae numero mira pervestigatio , quam summopere tota antiquitas simul, ac posteritas admirata est.
De loco c quae, Marisse. Cap. I.
OV E M locum mare in ordine Elementorum occupet , sensu man
festum est, videmus enim ipsum proxime supra terram collocatum esse . non tamen ita ut totam ambiat, sed dimidiam eius fere superficiem, tantum contegat. quod factum est, quia terra non est perfecte rotundia, sed habet p urimas ae magnas cauitates, in quas OmniS aquarum copia recessit , ibique subsidet : si enim esset periecte rotunda dcbere ut aquae iuxta naturalem earum statum supra uniuerlam tarrς faciem circusi sun di, eamque complecti , cum elementum aquae sit elemento terrae leuius. unde nonnulli magnae auctoritatis Theologi, terram initio mundi a Deo omnino rotundam, sine ullis eauitatibus, aut eminent ijs factam , ac proinde totam aquis eircunfusam fuisse existimant. Cum vero Deus dixit; Congregentur aquae in locum unum, ut appareat arida; Ob animantium scilicet terrestrium vitam , tunc diuino iussu cauitate S late patentes in aerra factas esse , in quas omnem aquarum vim sua naturali propensione, Qua ad decliuiora loca descendunt, tanquam tu suas congregatione S coa- . . cesilite,
153쪽
cississe, fieque varia maria in diuersis terrae partibus exorta esse. porro eae partibus illis terrae inde extractis, montes esse constructos verisimile este pariter opinantur. quod inde colligunt, quia quanta est montium altitudo , tanta est etiam maris profunditas, ut de mari nautae; de montibus vero Geometrae obseruarunt. Praeterea rationi consentaneum est, ut aqua secundum a terra loeum obtineat, eum sit proxime leuior terra , aere vel O proxime grauior. te ra enim infra aerem & aquam descendit, ac subsidet. aer vero infra aqua
detrusus, si possit recta statim summa petit, ut patet in bulliS aeris,quae ab imo aquε celerrime ascendunt. id facile est experit i hoc pacto; cyathum inuersum, idest, ore deorsum in aquam immitte, sic enim aer inelusus sub aquam detrudetur; deinde pedem eyathi in partem aliquam deflecte, sie
enim aer demersus incipiet exilire, ac summa celeriter recta petere. Ita tamen aqua secundum locum occupat , ut suprema maris superfietes supra terrae superficiem supremam non eleuetur, sed utraque superficies unius globi superficiem componat; ut partim suprata partim etiam infra probabitur. Qua Vero ratione mare supra terrae faciem sit in varias veluti stationes, distributum, unde varia marium nomina , Oceanum , Mediterraneum, Caspium, &c. emerserint, Geographi munus est explicare. Illud notatu dignum est; Maria Omnia alicubi coniuncta esse, aemul communicare praeter mare Caspium, quod intra Asia mediterranea situm est, ac proinde vere Mediterraneum est.
De motu G quae, Mari Fue. CV. I I.
PRIMO, & ex natura A quae inest ipsi motus rectus deorsum , idest .
descensus; quae si libera sit directe, seu ad perpendiculum descendit ad mundi medium, seu eentrum; ut apparet in guttis pluentibus, quae nisi acris agitatione impediantur perpendiculariter delabuntur. quod si nequeant recta descendere; ad loca tamen decliuiora quoquo modo si fieri potest descendunt, sic videmus flumina, semper ad de eliuiora defluere.
a. Et iam ascensus aquae secundum partes inest, quantum enim ex una parte descendit, tantum ex altera ascendit, si tam n
per tubum elausa fluat. sit tubus, AB C. in quem ex parte, Α, infundatur aqua, usque ad D E; etiam ex altera parte ascendet usque ad lineam E F, quae in eodeest aequilibrio cum D E. & quamuis pars A B, sit multo latior, & capacior, quam altera,quae gracilior esse potest , tamen tota aqua in A B , non prc pellet modicam aquam, BC, supra aequilibrium, D E F. 3. Similiter non minus vult descendere, quam a se
de te fit in vase aqua usque 2d A B: sitque tubus infle-
154쪽
pra aquae a quilibrium, utrum in vbs refluet.
xus siue sipho, D E N C F, ex parte D, in aqua
demersus, ex altera vero F, descendat infra lineam ABC, nam si per exsuctionem, aut alio modo aqua extrahatur usque ad F; continuo ex F, effluet, donec A B, supel ficies aquae descenderit ad aequilibrium ipsius F. in quo situ non amplius fluet. id est, si os F, sit exacte in arcuilibbrio aquae A B, nullus sequetur fluxus, sed aqua in pleno siphone, manebit. Quod si os, F, sit su- si fuerit in N, non solum non stuet, sed intus ite- Et quam ius pars rubi ΕΝ, exterior fit multo latior, & capaeior, qua
altera, D E. non propterea tamen ponduS aquae maioriS trali t aqua- minorem, quae est in D E, ut expe ientia quotidiana patefacie. q. Mare Oceanum praesertim sub torrida zona, motu diurno, idest , ab .ri: in Occid. quamuis tarde promouetur; ut P. Aeos a nostrae S . ab experient ijs nautarum edoctus, tradidit; & nos supra de motu sphaerae Ele mentari S retulimus ..
MARI A tam mediterranea, quam Oceanum , motu fluxus aere fluxus cientur : quo motu sex fere horis mare nisi quid obstet, fluit aci ritiora , totidemque a littoribus in altum recipitur.qui motus quoniaia luna pendet, sequiturque lunares periodos , atque aspectus lunae ad solem , idcirco Astronomicus , atque sub iure Astronomico censeri debet. De eo igitur iure nostro hoc loco agimus. quoniam vero hac delare fuse egimus in locis mathematicis apud Aristotelum ad capit. 3 libr. de M inclo ad Alexand ideo summatim inde nonnulla decerpemu S, quae
praesenti itistituto satis faetant. Qaoniam igitur fluxus, ac r fluxus mari, prouenit ab aerii maris, dicendum prius, quid sit maris aestus I is ig'tur est quaedam maris ebullirio, ob quam, ut solet in ebullentibus aquis mare in tumescit. fiunt aut in toto mundo, duobus th in locis diametraliter oppositas, duo gestus,& proinde duo tumores. quales in sequeti figura prae, adcreest : quorum unus directe lunae subest, alter vero in auersa cerrae, Parteia ἰex his tumoribus fit ut aquae maris, ius natura tua decliuiora petunt quas exundanti s ad litora dissua it; qui maris cursus dicitur vulgo fluxus. decrescente deinde maris aestu ac tumore ex recessu lunae, aqua: Iterum decliuiora repetentes , ad maris medium refluunt, qui ctarius maris refluxus mer o nuncupatur. cum autem in init gro die sint horae a , seniper quo fini duo tumores oppositi, sequitur etiam semper est e duoS MXris, & in
a ' ijs duobus locis oppositis distantibus per Quadrantem a tumoribus spduas maris subsidentias, & proinde duos retaxus; quare locus maris,gy
155쪽
rus erit distributus in quatuor partes, scilieet in duos suxus, duosque reis
fluxus ; qui perpetuo circa terrenum globum eum luna , seu lunam subsequentes, circunferuntur, ut Aristoteles ii 3. cap. ad Alex. testatur, & experientia quotidia a a comprobari hinc fit ut m fere horis respectu eiusdehori Zontis aduentante luna duret. fluxus ἱ sex alijs res uxns, at jS 6, iterus uxus ob tumorem lanae antipodum, & postremo 6, alijs tefluxu S e tota tamen haec fluxuum, S refluxuum petis us t,on absoluit tir rilli spatio fereas, horarum cuius causa est motus lunae proprius,quo ad orientem cotra motum diurnum pergens, fit quotiuie tria ςs tanto orientaliter, quinti nafere suificit, ut hora una quotidie tardius oriatur e hoc autem euiden: signum est a luna effici: qua quidem certissima experientia inducti veteris omnes scriptore Scausam huius in lunam retulerunt ; ut primus Omniuna Aristotele s loco citato, Possidonius, deinde Strabo, Pomponius Mela, Plinius Solinus, & ali; complures senserunt; lunam videlicet eam habero vim in mare, ut eius parS quae lunae supponitur, necnon ea quae huic Oppofita est, quamuis tota terra interponatur, aestuet & urgeat, ac proindessa um efficiat; unde & alis duo refluxus sequantur. ubi notandum est aestum illum antipodum esse semper altero minorem. sed haec melius ex T-gura percipientur, ubi infra lunam vides tumorem, A; pariter in parte auersa tumorem B, aliquanto minorem: ex quibus fiunt duo fluxus ad litora. in alijS vero duobus terrae lateribus, C, D, quae Luna radijs nullis impetere potest, sed tantummodo leuiter tangere, nulli fiunt tumores sed potius ob aestus cessationem fit refrigeratio, & perinde subsidentia, & de eliuitas, unde sequitiar aqua S ad ea refluere fierique duos refluxus C, D; ita ut in via ue. so mari sint semper hi quatuor effectus, qui simul cum luna ,
teste experientia, eirca terram circumaguntur. sic quando luna, quae in
figura est in parte aestiali veniet ad occidentem, E, eam fluxus A, subsequetur, eritque ubi modo est D. pariter fluxus B, promouebitur ad C, re-si axus gero C, veniet ad A, sicque spatio 1 3, horarum absoluetur periodus. quae conse quentia ad lunam perpetua, manifestum se est,hunc fluxum& refluxum non aliunde, quam ab ea, manare praesertim cum certo videamuS, quod quanto luna tardius quotidie reuertitur , tanto etiam hi effectus tardius cum ea restituuntur. Sed praestat audit e Possidonium apud Strabonem sic loquentem: oceani vero motu S syderi S subit circuitum , quemdam quidem diurnum, quemdam menstruum, quemdam annuum aut lunae etiam contangit. quo enim tempore ista hori Zontem ascendit, mare terram ascendere incipit, sensu teste, quousque ad caeli medium luna conscenderit. ubi vero declinare sydus i plum caeperit, sensim rursus a terra pelagus ad inedium mare relabitur , donec ad Occidentis punctum luna deseenderi I. postea rursus mare ascendit, quousque sub tellurem in medio, & imo caeli fit luna; deinde mare a litore ad medium maris regre di , quoad iterum luna ad orientem procedat, ac eleuetur, rursisque main re terras, 1 afluat.postea exPlicat qua ratione alijs etiam motibus eitruo,
156쪽
& annuo. luna mare pereellat. Eadem habent Plinius ae veteres amnes: unde mirum fit, cur e recentioribus nonnulli, contra veterum Ommum sententiam, nec non contra quQtidianam experientis m, titii tu euidenti ra tione aut expeti 'nitia nixi, hanc maris affectionem a luna minime prOcedere ausi sint asserere. Verum ipsi duabus de causis id negarunt. Prima est quod vario modo, & tempore in diuersis maribus haec accidant : imo in aliquibus nihil horum appareat. hule respondendum est , id ex varia marium dispositione, tum etiam vario situ quo lunam respiciunt sir mcnire. h ic ratione videmus in toro terrarum orbe, varijs modis varitique tam pG: ibu S tifici dies, ac noctes, aestatem, ac hyemem, cu tamen
157쪽
eertum fit solem ista omnia efficere. sed melius etiam Oeeur remus ex ce ta experientia , & regalis Artis Nauticae. nam libri nautici sine ulla dubitatione lunae haec omnia ascribunt; tradunt enim quasdam regulas, eaS tamen pro varijs maribus varias, quibus per aeta tem lunae situmque ipsius supra horizontem illius maris certo tertius horam fluxus, & re fluxus, atque etiam eorum magnitudinem praedicunt. huiusmodi librum vidi Augustino Caesareo aut hore, sed manu scriptum. quod si hi csticius a luna
nos penderent, nulla ratione regulae illae adeo infallibiles construi potuissent, quibus per lunae aetatem ac situm , eos tuto diuinare possent. Praeterea quaerunt, qua nam ratione a luna effici possit tumor ille B, ad partes auersa S, cum tota terrae moles obstare videatur. cui dubitationi ut recte occurra mus, primo sciendum est, lunam multum a sole iuuari in hoc aesta ciendo, constat enim ex obseruatione maiorem tunc fieri fluxum es cum simul luminaria sunt coniuncta, ut aecidit in novilunijs, quam Wi: quam alias I similiter quando sunt opposita, ut in plenilunijs; quia tunc etiam radij uniuntur magis, sed unius directi, alterius vero reflexi , ut mox patebit. 2. Praenotandum est radios tanto cine efficaciores , quanto simi rei, cui accidunt, perpendiculariores : sint ergo sol, & luna simul, ut in figura apparet : sitque octauae sphaerae adhaerentium stellarum portio
F, GH, I, E, innumeris syderibus constipata , ut patet adhibito nouo illo, sed admirabili Telescopij inuento. iam ut patet ex Opticorum doctrina omnes stellae & Planetae illuminatur a sole, & lumen illud ad terram qua-doque reflectunt; pars tamen eorum illuminata semper ad solem vergit; vi in figura apparet, in qua stellae omnes, qua parte sunt ii ustratae, eadem solem ac lunam respiciunt. ubi rursus considera dum est plures stellas, quae videlicet sunt in portione, G HI, obvertere partem sui illustratam noria solum ad luminaria, verum etia ad partem terrae B, hacq; ratione lumen , seu virtutem luminarium ad aestum, B, excitandum reflectere ; reliquas vero circa F, & E, parum sui luminis ad terram remittere: reliquas vero quae sunt in reliqua eaeli parte, nihil sui luminis ad terras, sed totum sursum versus luminaria obvertere . quando igitur luminaria sunt simul tunc eorum radij ex syderibus circa G ΗΙ, simul coniuncti, ae proinde Ditiores ad partem terrae B, auersam remittuntur ab ipsis, sicque ibi allum excitant. ii militer in parte A, lumine directo & fortiori , quio unita virtus fortior aestu, & ebullitionem maris maiorem, quam alias efficiunt. porro in partibu S terrae C, D, non excitantur Luxus , imo ibi refluxus aguntur, quia ad partes illas nullum fere lumen, nec reflexum ex stellis, nec duectum ex luminaribus , attingite quod si qui t ad ij illue perueniant, ij non directi, seu perpendi eulares, qui efficaces sunt sed valde obliqui, atqueis tangentes tantummodo, qui suillius roboris sunt, perueniunt. Quando autem luminaria sunt opposita ut in plenilio, v. g. si luna fit in N, tuae pariter maiore vi maria percelluntur, maioresque fluxus ae r Luxus sequuntur, quia virtutes eorum in hoc etiam aspectu uniuntur; tae enim
158쪽
enim luna directe, sol vero lumine reflexo, feriunt ad B. aestum vero A, Iuna lumine reflexo, sol vero directo e Xcitant; sicque maiores hi omnes e fictus redduntur. existentibus autem luminaribus in alio aspectu, ut in quadrato , ut si luna esset in F, exigui fiunt fluxus,& refluxus, quia eorum vires non sunt unitae, sed separatae, quae maria in diuersas partcs disti a- Is lixe omnia eonfirmantur ex fluxu, ae refluxu euiusdam laei apud Sinas, qui ut narrat P. Nicola LS TrigautiuSe rostra SOc. li. 3. ea. s de christiana exped. ad Sinas, in novilunij S, ac plem lumis tantum, fluxum, ac reis fluxum more m. ris patitur: cuius vici uim ratio redditur, quia videlicet tune temporis luna fortius agit , ac propterea laci illius dispositiones quamuis adeo exiguae sint ut aliaS non recipiant virtutem lunae, eam tamen in pleni uni jS , ae noui unijs, cum vehementior est persentiscere eo. untur quibus addenda sunt, quae apud P. nostrum Godignum de rebus Abassinorum pag. 69. leguntur . expertu S sum hoc fretum Ioquitur de . Erythraeo mari) ao ortu lunae Vsque ad plenitudinem, I , continucs dies s uere.& dies totidem ad eius clem lunae docer mentum continenter reflue re Ut lon e mihi falli videantuc male feriati quidam Philosophiae pro se fores, qui aelius marini causam, alio quam ad lunae motum referunt. tandem notandum est f taxum antipodum ad B, esse altero minorem, quia e ficitur a lumine refcxo lunae, quae primas in hoc negotio tenet; lumen autem reflexum , ut docent perspectivi, debilius eli directo, unde S debilior effectus sequi oportet. porro non in omni mari haec accidunt ob eo rum aliquem defectum, v. g. quia carent quibusdam flatibus , aut spiritis hus , qui facile a lumine iuuae excitantur, & aestuant, quod Aristotiles videtur sentire ; siue alia de causa nobis occulta. Atque haec est non solum
mea de hac re sentetia circa fluxum illum ad B, sed etiam subtilissimi Seoti in primo sententiaruna , atque Roger ij Bachonis optici probatissimi cap. 1. de Speculis Mathematicis. ina tandem virtute id luna efficiat, lumine ne, an calore, an influentia quapiam incompertum mihi est , munusque Philosophicit id inuestigar .
Aliorum tamen cem mentitia S Dpinationes, siue Angelo cuidam, siue virtuti totam terram peruadent Iihusic aestum ascribentium, non est meum refellere, neque puto necessarium. in hoc igitur e ffectu haec est series causarum, fluxus a tumore tumor ab astu, aestus a fatibus , flatus a vi lunae exciti, vis illa a luna. vade Aristotelem ii .de Gen. ani. in fine.
SUPERFICIES maris superior, ae convexa, sphaerica est: quam ouis non per se solam, totam sphaeram compleat, sed stamul cum terrae si merficie terrestrem sphaeram integret : quod quidem probatur primo , .ibus il Λ rationibus, quibus etiam e rrae rotunditas asser: tur. & p rq .
159쪽
terea peeuliaribus, quarum. I. Sit experientia visus , in qua uis enim parte fuerimus, nunquam videmuS mare supra terrae superficiem assurgere, sed eandem ubique semper faciem exhibere. a. Si mare esset terra alistius , ut nonnulli opinantur, naues tardius a litore in altum nauigarent, velociusque ab alto ad litora descenderet; quod tamen experimento quotidiano repugnat. 3. Praeterea cum essemuS in medio mari, terram, totaS. surres, monteS totos, conspiceremus, quod tamen non experimur; imo contrarium accidit, nam accedentibuS ad terram apparent prius montium ac turum summitates, deinde paulatim mediae eorum partes emergunt, & sensim eo plures, quo magis ij S appropinquamus: cinus nulla alia oecurrit causa, quam mari S rotunditas, ac proinde tumor, qui primo inter oculos Nautarum & terras assurgens interponitur,& postea paulatima Naui superatur, ac de medio tollitur, sicque monte S, ac turres per partes successive deteguntur, & tandem totae apparent. q. In omnibus maribus passim Insulae emergunt, quae fidem faciunt mare non esse tetra altius, ae proinde in eundem cum ipsa globum conformari. 3.Vbique terra & aqua, per eandem lineam perpendicularem descendunt, ergo ad idem centrum , quod est mundi medium, ergo etiam unum eumdemque simul globum constituere debent. 6. est quam Aristoteles secundo de cano asteri, quae sumitur a liquiditate, & fluiditate aquae, ob quam trahente ipsius grauitate, ad loca decliuiora semper deuoluitur; quare necesse est in mari nullam esse partem altera eminentiorem ; quia si esset statim ad humiliorem deflueret partem; cum igitur nulla sit altera altior , necessario sequitur ut omnes eius supremae partes a mudi centro ς quidistet, ac proinde rotunditatem acquirant. Hinc illud minime praetereundum deducitur, necessario scilicet omnia maria exacte esse aeque alta, cum enim Omnia maria .
inuicem aliquatenus saltem coniungantur excepto Hircano neee si est supremam eorum superficiem a centro mundi squia istare ob dictam fluiditatem, quia si unum esset altius altero, altius in inferius influeret. quocirca constat illos Sesostris Regis AEgypti consiliarios hallucinatos esse, dum ei AEgyptiaci Isthmi sectionem dissuaderent, quod dicerent mare Rubrum altius esse mari nostro mediterraneo, ac proinde fore , ut totam Graeciam ac partem Asiae, si, Istmo peribilo, porta ei aperiretur, inuaderet, ac submergeret. 7 Sed ultimo loco addamus subtilissimam Arehimedis demonstratione ex libro de ijs,quq in aqua vehu tur. que quidem pr'cedentem AristoteliS rationem reducit ad formam Geometrica: supponit autem primo humidi eam esse naturam, ut partibuS eiu S ex aequo iacentibus, & inuicem continuatis, minus pressa, a magis pressa expellature una quaeque autem parS premitur humido supra ipsam existente ad
ad perpendiculum, si humidum sit descendens in aliquo, aut ab aliquo alio pressum. secundo dem strat sequentem propositionem.
160쪽
l sis e Getes aliqua planoscrtur per idemsemper punctum, fitque
Ictio semper cireuli circunferentia, centrum habens punctum iuua per quod planum secans transit, ea Dbara superscies erit. SFeetur superficies aliqua, B EDF, plano per C, punctum transeunte ,
a. sit scctio semper circuli circumferentia, prima fit, v. g. G HI, secu da sit, E A F, & militer aliae omnes sint circuli circunferentis. Di- eo superficiem, B E D F, esse sph ricam, cuiuS centrum, C. si enim I non est sphaerica, rectae quae a C, ad
eam ducuntur non erunt Omne S ς
quales: sint igitur si fieri potest D inaequales lineae C A, C D ; S per ipsas C A , C D, planum ducatur
faciens in ea sectionem B A D, ergo ex hypothesi sectio illa erit circuli portio cuius centrum, C, ergo aquales inuleem sunt , CA, C D, atqui modo dicebantur inq- quales, quod est absurdum; ergo proposita supersicies , BEDE, sphaeri ea est. his praemissis probarprincipalam propolitionem , ni
Omnes bumidi eon si iontis, ae manentis superstes bariea es, euius ΒΘ.era centrtim e i idem, quod centrum terrae. INtelligatur humidum consisters, manensque, seceturque eius superis
cie S Plano per centrum ter e , Κ , ducto, se L. o autem sit in super heielmea, ABC D , quam dico esse circuli peripheriam , cuius centrum, K: nam si negetur, erunt ergo θ Κ, ad eam ductae lineae in aquales, v. g. K A, minor quam, Κ C. sumatur igitur recta K B, inter eas media ; cuiuS m-teruallo ducatur circuli portio F B H E, eius igitur pars una erat exilcirculum ABC D, pars vero altera intra . iungantur rectat F Κ B K. Κ, quae angulos ad K. aequales facient. describatur etiam circunfer c I. 12 νXO P in plano secante. ergo partes humedi, quae sunt ad circunferentiam, X O P, aequaliter iacent, sc continuatae inuicem sunt: & premuntur
partes humidi quae sunt sub X O, humido quodloco A B X U,continetur