장음표시 사용
341쪽
pars Tertia. Tabula motu s Anomalia d. 2 6 t
in Anuis Singulis. In mens b. compl. An .c5is. In diebus.
342쪽
Dὸ Mundi Fabriea, Confiructio,s msus Tabulae praecedentis.
Elaseonstructio , expositio , Stusius persipiemetunt intelligenta fit periores tabulas lunae , di solis: satis igitur βοῦ afferre exemptu . Libera tur ad tempuS praesens, quo haec scribo inquirere tres praedictos motus Mereurij , videlicet ad Ann. I 626, die 6, hora I , secundum Italos, seu vigelimam post meridiem diei quintae octobris. quod tempus sic ad calculum accommodari debet.
Quod igitur ad motum tentri epieyeli attinet, is eum
tempus reperies eum esse in gr. I , quare & ibide pFy' Cirea locum apogaei , vides illud ex superioribus eius RadicibuS -- soluiss' sinna 8, & occupare partem primam n D sigm, id est Sy . , grata i Oux propter restat, v ex propria V, tabula computent elu San Ornaliam ex tabula igitur anomaliae in calce columnae annorum, accipI radicem, id est, motum debitum anno I 6oo, exact , eumque m formul λ exempli ad ribo anno 16oo, Ut vides : postea eum annis quindecini ex eadem colum 'aelicio motum eis debitum , quem in formulat
seribo. Tem facio cum mense Septembri ex coluna mensium annab 'tili, quia annus I 6 I labens, ad quem pertinet hie mensis. bisse H similiter in diebus y n*ς' α ἡ γε ur omnes motu. i in tabula, comjtio tamen eis deberi gr Sy hqβ 'S' iuhi in summam redigo, quae est sig. a-gr FQ '' '.' .se, apogaea tegrum eireulum, iisdem abrectis, erit 'QςR ς' p: T,-- ερ beri- spirae grad. s. fere. Si quoniam loeus eri cli est fere in medio inter peri
343쪽
gaeum, & apogaeum primum,ideo d , non pereurret nee maiorem spiram, nee minyrem, sed mediam, quare erit hodie infra punctum Ε, superioris figurae in media spira,gra.feri y, sicuti eum ibi depinximus. Vnde inseris eum esse directum, ac velocem. cumque sit in parte orientali eplocli erit Vespertinus, sed soli propior, quam ut videri possit; quare post aliquos dies orietur ortu heliaeo vespertino.si eius locum in zodiaeo habere vi , due lineam T V, quae in puncto X, secans gyrum solis, areus S X, indieabit gradus fere 7, quibus ς, solem in zodiae' quidem praecedit, at in Iatione diurna subsequitux Porro si quis Mercurium videre aut obseruare velit , id mense Maio, quando nimirum maiorem spiram dueens, magis a sole recedit, meliusserficiet: tunc enim temporis versatur in principio Geminorum, ubi est per Rus.
De Venere. Q. SVperior nota fuit apud AEgyptios Veneris Hieroglyphieum, & qui
dem tui conueniens, erina referat speculum gestatorium, cuius manubrium inferius est, Impudicae Deae satis aptum in signe: ea nota breui eatis causa utuntur Astronomi praecipue in calculationibus. sunt alii, quae
VT Iam de Veneris planeta agamus, naturalis planetarum ordo postulat. ea enim post Mercurium, ampliorem circa solem cireum
da. . contra vero allorum planetarum circuitibus comprehendatur; quod primo authoritate, non solum antiquorum astronomorum confirmatur,quoS supra in Mereurio, ex Vitruvio, ac Martiano Capella cit uimus; verum etiam recentiorum omnium etiam nostrae Soc. scriptorum, obseruationes attestantur e quibus iueunda aeque, ae admiranda illa est quae per Telescopium perficitur ; si enim in Ueneris sydus Telescopij auxilio aeeurata inspectione Inquiramus, eam ita illuminaria sole conspieiemus, ut necessario sequatur eam circa solem tanquam centrum circuire, ita ut modo supra, modo Infra ipsum feratur; uti sequenti capit
344쪽
Illuminatio Tmbra veneris .. cap I I
IN T ER admiranda, quae nuper ope Telestopii eaelitus innotuerunt, illu3 sane puleherrimum de Veheris illuminatione ; qua non uniean in caelo lunami sed dii,sp in eaelo lunas rimatus, atque miratusest mundustilluminatur enim a sole, ita ut modo falcara, modo semiplena. modo pleona lumine eonspiciatur , non aliter ac lunae, quamuis alio ordine ; quae ita luminationum series, modus in apposita figura clarior euadet. in qua , oculus noster aspiciens hale illuminationes sit bi, o, sol sievbi S, gyrusque solis proprius. sit X S Y. Epieyelus siue gyruta Veneris cirea solem,sit quem vides; in cuiussariis locis d picta est Veneri&sphqra,eodemi
modo semper illuminata , verum non eodem modo se oeulo, in o. sito apparens . . duae lineam
- X, Ο Υ, tangentes epientii: a linea OS A, ipsum bifariam sectante, line inde ver grad. 48, idest , artus S X, S G, sunt gra. 48, singuli, iuxta maximam Veneris a sole digresesionem. quando igitur Venulliineipit esse Vespei tinus Hesperus, quando scilieet Iost solis.
ei meopium visa, rotunda seu plena, apparet, quia est in B, in quo situ totam sui illuminationem oculo in in sito , videndam obvertit. polleatreeedens a sole rotunditatem paulatim amittiti quia descendit ad r, uda amplius tota illuminatio ab oculo videri nequit, & propterea gibbola , apparet. deinde dimidia seu semiplena apparet, q*oniam ad Li deuoluta est, ubi dimidiam sui illuminationem oculo exhibet. dehinc in E, delaplacorniculata cernitur, quia oculus O paruam4llumi lationis partem, que falcatam videre potest, sicuti etiam in lunaeoplieatum est. In A, dc t. videri nequit ob nimium solis fulgorem, easdem apparentias alterum-s, epicycli semicirculum ingrediens , ubi ex Hespero euasit Lucifer, ει mansi Praei get, restituit; sed Inuerso ordine, nam in G, corniculata, in ri, aI-midiaca,in I, gibbosa,in Κ, plena conspicitur rut consideranti patere poatin ioculu1 eam videt eam solam partem illuminatioutS , quae contin
345쪽
Pars Tertia . .etur literis e r p, quae faleata apparet, quia est in superfiete sphrilea, eam.
que praecingit. quae omnia D luantur perfecte, si dicamus venerem circa solem eireuueursare, ut in figura ostenditur. Idem hae iucunda experien . tia eonfirmari, ac rite percipi potest. Cape sphaeram aliquam tersam , eamque eitea lumen aliquod paulatim eireunducas , ita ut oculus tuus extra gyrum sit, gyrus porro hie debet esse in plano imaginario per oeulum tuum transeunte. in hae igitur sphaerae gyratione iucunde contemplaberis has omnes Veneris illuminationes: hoe eodem modo Mercurium illuminari existimo. Hae Veneris illuminatione sic prospecta satisfacere possumus euidam quaestioni, quae priores Astronomos urgebat eur nimi rum venus quando eirea ima epicycii versatur, nobisque propior est, minor appareat, quam eum sublimior sertur, contrarium enim accidere de is heret, quae enim propiora sunt , maiora videntur. Respondemus igitur ideo minorem videri, quia non tota videtur, sed minor eius par s il luminata, uti modo explicatum elis & apparet inspicientibus etiam per TeIeseopium . quod scilicet quando est infra solem, parum illuminationis eius
Notandum preeterea totam Venerem inter omnes planetas, praeter Iu- mnaria , interdiu non raro percommode videri, quod ei accidit, cum plenam sui illuminationem nobis exhibet, ac simul extra soliS fulgorem euant: adeo enim magna aliquando eonspicitur, ut vulgus eam, aut e metam , aut nouam aliquam stellam existimen illud tandem ei proprium ex quinque planetis, ut noctu eum pleno iubare fulget, corpora ab ipsa collustrata, umbras effetant: Porro locus Plinij ex lib. r. cap 7. dignus eu qui huc referatur; solem,inquit, ambit ingens sydus appellatum Vene.
riS, alterno meatu vagum, ipsis cognominibus aemulum solis, & Iunae praeueniens quippe, & ante matutinum exoriens, Luellari nomen accepit, ut IOl alter diem maturans: contra ab occasu refulgens nuneupatur Vesper, aut prorogans Iucem, vicemque lunae reddens.quam eius naturam Pytha
goras Samius primus deprehendit Olympiade circiter a. qui fuit Vrbis
Romae. Iq. . Iam magnitudine extra cuncta alia sydera est elaritatis Quicem tantae, ut unius huius stellae radijs umbrae reddantur. haec ille. Postremo non est prς tereuda eosideratio umbrae ipsius Veneris, quanta videlicet tae; eam sic habebimus, eo astructa figura in qua verae sint corpo-xum solas: & Veneris necnon distantiae proportiones, ductis duabus lineis tangentibus utrumque, exurget umbra conica Veneris, ex parte coneursus linearum tangentium, quemadmodum in luna factum est: sed & alio modo , quo usi sumus in investiganda umbra terrae S Mercuri; , cuius demonstrationem& figuram habes pag. 78. duo tamen supponenda sunt. quae paulo post probabimus: distantia nimirum solis, & Veneras; necnon utriusque drametrorum proportio,. distantia erit semidiam: terrae diameter solis ad diametrum, Veneris est, sic uti a 6, ad , ut igitur est
346쪽
Iox, fere; quare Veneris umbra totidem terrae semidiam. protenditure quapropter nullo pacto lunam obumbrare poterit , quae infra ipsam plusquam ducentis semidiametris a sole gyrat.
CV M, ut vidimus, sphaerice seu in modum sphaerae illuminetur , ne-eessario sphaerio erit , si enim sphaerica non sit , numquam praedicto modo illuminabitur: erediderim tamen non Geometrice, sed iuditer cile sphaericam , ob eausam in luna, & Mercurio allatam.
SIC UT I in Mercurio, quatuor motus retensebimus. Primo motum sapogaei primi,quod est locus in Zodiaco, ubi Venus a teri is magis diis
itare videtur, quod ibi minorem adiquanto epicyclum describat .' nic igitur locus, seu apogaeum mouetur singulis annis secundis tantum. y l . qu Iest idem eum motu stellarum fixarum, ut postea patebito nostro autenus saeculo apogaeum istud versatur etrea gra. II, Geminorum, distat enim ab aequindctio sig. a , & gr. sere Ι7. Secnndo. Motum Veneris in longitudiuem, quo motu centrum epic eli mouetur in consequentia signorum. & quoniam epieycluS tempera lem circumambiens, eum comitatur, sequitur motum centri epIeyci, ei
Tertio. Motum anomaliae ; quo planeta ipse peripheriam epieyeli cir- euneurrit; in superiori quidem parte, sicut etiam Mereurius , secundum ordinem fignorum; in inferiori vero contra ordinem signorum,seu ad O cidentem : unde & Directa de Retrograda,& Stationaria evadit; quapro- Pter morus eius in longitudinem est anomalus : hanc anomaliam mepIeyelo Astronomi numerant ab A apogaeo epicyeli, O quo diario motu recedit min. 3 7 .annuo vero signis τ;gra. Is.l', eiusque integram perlodum absoluit anno uno simplici, eum diebus a I 8, I horis 13 . , leumenn duat 9,&praeterea diebuS fere S. . Venus quando oritur vesperi heliaee, tune inesset descedere ab Λ, ap Eaeo epicycii, appellaturque Hesperus, & Vesperugo in toto semicireui orientali A C F. inde a perigaeo F, pergens mane oritur heliaee, transimu taturque ia Luciferum, solem mane praeueniens, ae praefulgenS. sicquem altero semicirculo FIA , perseuerat. Sciendum porro prioreS muΠdilia bitatores existimasse Luciferum ac Hesperum duas esse stellas ab inuicem distinctas, quem errorem primus Pythagoras abistulit, Plinius enIm l Ib. Σ,
cap. 7. haec hλbet, Antiquitas illa, quae PIthagoram praxsssit, eam mo
347쪽
pars Tertia. ac esse stellas existimauit, sed solertissimus ille Philosophus pythagoras pri-
.rus deeeptionem hane mortales dedocuit, ostenditque Luciferum atque Hesperum unam eamdemque esse stellam. Quarto. Motum in latitudinem , qui inde oritur, quia epieyelus Veneris non iacet semper in plano eelypticae, sed ab eo nune in Aultrum,nue in boream obliquatur: unde & planeta eum percurrens australis & bore lis evadit & respectu eclypticae sortitur latitudinem utrinque ab ea, qua
ad summum gradus septem excedit ; quare sola ex omnibus planetis extra Zodia eum euagatur aliquando ; latitudo enim ordinaria zodiaei est gra. Ia, secundum communem sententiam ; nonnulli tamen ut Venerem quoque intra Zodiacum contineant, eum ad grad. 1ε, dilatant. hie igitur est motus in latitudinem. Quinto. Dum igitur Venus hisce motibus agitatur, interim eum sole
subit diurnam conuersionem,ae eonsequenter annuum cum eo motum .,
quare ab uno tropico ad alterum remeando ultimum tandem ac spiralem motum describit.
Magnitudo Diocli, atque ipsius Stellie veneris. 6ap. V.
OV O NI A M Venus interdiu aliquando commode spectatur, ideo per Quadrantem Leile poteris eius a sole digressionem per aliquot
dies Obseruare, quousque maxima sit, quae scilieet amplius non crescat, ea autem erit ad summum gr. 8, igitur si hinc inde a sole, duo areus graduusinguli q8, assumpti sint, dueanturque duae rectae O X, O Y, illos arcus ter minantes, descriptusque fuerit epicyclus ex centro solis eas tangens, eius epityeli magnitudo apparebit, quae ad gradus tantum 43, utrinque a sole perueniet. eritque semidiameter epicycli S F, tres quartae partes totius distantiae So. erit, o F, femidiametri terrae 187, reliqua vero F S 8 3. Areus praeterea epicycli inferior D F Η,sic innotestet, angulus enim DOH, notus est, gr.96,ergo in quadrilatero, DS ΗΟ, angulus ei oppo-fitus D SH, erit erus complementum ad duos rectos, seu ad gra. I 8O. angulus igitur DS H, erit gr. 84, quia cum gr. 96, complet.gr. I 8o. ratio eriquia in hoe quad i latero quatuor anguli sunt aequales quatuor anguliS rectis per coroll. 3 i. primi sed duo anguli ad D,& Η, sunt recti per I 8, tertii Elem. ergo duo anguli ad O & S, simul lunt quales duob. rectis ergo alter alterius ad duos rectos coplementum erit. tandem detracto arcu institori D F Η, ex toto eirculo, remanet pars epicycli superior eOSnita Sra, γ 76.
P Rimo indagabimus distantiam Veneris tum a sole, tum d terra , misdem prorsus modo, quo supra ex Ariliarcho Samio distantias lunae,
348쪽
terrae, & solis indagavimus. nam quando nobis per Teleseoplum dimidia. ea praecise apparet, siue vesperi in D, siue mane in H, figurae praecedentis ;debemus concipere triangulum rectangulum o D S,va Ο Η S, in quo laeus O X,notum est,distantia solis i terra; praeterea angulus ad D, vel ad H, est rectus,ut antea ostendi: angulus etiam D O S, vel S Ο Η , notus erit, dimidium quippe totius anguli noti D O Η, ergo per 9,proposit no stri Appar. nota euadet O H, di itantia Veneris a nobis; necnon H S, diis stantia eius a sole. deprehenditur autem in figura O D,vel O H,contin
re duas tertias totius O S, siue semidiametros terrae 761, cireiter. Iam ad eamdem distantiam, diameter eius apparens obseruetur accurate,depre-hpsid 'urque esse min. fere 3 quibus habitis, iisdem modis , quibus i Mereurio proportionem diametri Veneris ad diametrum terrae inueniemuS esic ut es, aci II. acque hinc proportio quoque sphaerarum innotescet, eritque sicuti r, ad 6, prope. Quare terra sexies Venerem comprehendit. Uluc etiam sequetur Uenerem ad lunam esse sicuti 7, ad I, prope: ad Mer eurium Iero vii 3 - - ad I, ad solam tandem uti I,ad 84o, quad. iis modis quibus in Mercurio.
CAleulus Veneris per similis est ealculo Mereuris: nam motus apogael primi Veneris tardissimus est, annuo enim motu procedit in conse- qu nia secundis tantum 1 ι ': Vnde gradum unum superat annis sere 7o, quare pro calculo eius suificiant sequentes annorum Radices.
Motus vero Veneris in long tudinem est idem cum solis , ac Mercurii motibus in longi titilinem:quare habito, ex caleuto, loco solis in zodiacos habetur simul loeus centri epieycli Veneris, di Mercurij. Restat igitur motus anomaliae, quo Venus in epicyclo reuoluitur. pro cuius calculatione damus sequentein tabulam. Tabula
349쪽
- Pars Tertia. εο Tabula motus Anomatia Q.
350쪽
Couctructiois etsis Tabula praecedentis.
vides, accipio ex tabula & ex propriis eoium AIS OI DC 1 HMdibus eorrespondentes, quorum summa indicatastrum Udistare 'b apo-Haeo epicycli A, gr.7, numerando ab A, versus B, usque V Veneris char cterem. Est igitur Venus in semicireulo epityeli orientali , quare an motu diurno, vesperi post solem oeeumbet, Hesperusque dieetur; non tamen videri poterit, quia non satis a sole distat, nam paulo ante m A, Ol eoniungebatur. si videri posset per Telescopium plena videretur ob rationem supra allatam. si in figura recte constructa ducatur linea O M, tranuens Per Μ, in gyro solis, erit arcus M S, quantitas, qua VenuS iolem In Z diaco praeeedit secundum ordinem signorum; hodie autem sol occupavo, gra. em quare ibidem est centrum epicycli Siareus vero M videtur esse quasi graduum trium .' Quare Venus oecupabit 13 ,-- motu eius in latitudinem consulto taeeo: haee enim nobis sussiciunt.
SVperiori nota ritum restri, quam AEgyptii ad Martem belli Deum denorandum, veluti ipsius insigne adhibebant . tam igitur Agrpro Marte aliquando usurpant. -