장음표시 사용
81쪽
Tabula declinationem omnium Ecl escae graduum, ies conseruenter Solis. o
82쪽
Diuiditur primo Zodiaeus ab aequatore in duos semicireulos,vmrm Ea realem in quo sunt , sex signa BoreaIia: & alterum Australem in quo sunt
6. signa Australia. Diuiditur etiam a Coluris in qua tuor Quadrantes, quorum primus imeipit a principio Arietis, estque Quadrans Veris: fecundus incipit cum Canero, estque IEstiuus. Tertius ab initio Librae, qui Autumnalis est:quam tus a Capricorno, hyemique deputatur, dicunturque initia horum Quadrantum quatuor puncta Cardinalia. Diuiditur 3. in 6. signa physica et signum autem physicum est sexta pars Zodiaei; & dicitur phyficum, seu naturale, quod naturaliter, idest, sine
ullo artificio circulus omnis diuidatur in panes, 6. eadem nimirum circini apertura, qua ipse circulus descriptus fuerit. Diuiditur in I 1 signa communia, quorum singula continent gra. Io. quare signum unum ex his , erit in primo mobili superficies Quadrangula
longa gra. Io. lata vero Ia. hanc porro diuisionem in m. signa primus exineogitauit Cleostratus, anno ante Christi natiuitatem sere, Ioo. ut patet ex nostra clarorum Mathematicorum Chronologia . ordo autem horum Ggnorum est ut initium sumant a communi sectione aequatoris, coluri aequinoctiorum, & ipsius Eclypticae procedendo orientem versus, ita ut primusit Aries, secundum Taurus, tertium Gemini, & sic deinceps: qui processus dieitur suceessio, & consequentia signorum ; cui contrarius processus dicitur praecedentia signorum . merito autem Astronomi inde sumpserunt initium, quia sole illuc appetente, Ver incipit, quae prima Anni veluti iuri
uentus est , quaeque plantaS Omne S, atque animalia omnia quasi rediuiuae , iterum restaurat. ab hoc etiam tempore omnes sere nationes anni exordium sumpserunt; atque ab eodem mundi ipsius ortum, atque creationem extitisse, complures SS. Patrum existimarunt.
Diuiditur s. a Coturo solstitiorum in duos semicireulos, quorum alter, qui a Capricorno, usque ad Cancrum pertinet dicitur Ascendens , quia in
nostra sphaera obliqua dum Planetae eum motu proprio obambulant, quotidie magis ad nostrum verticem accedunt , magisque supra hori Eontem elati incedunt, seu diurnas reuolutiones, seu spiras quotidie vertici nostro proximiores describunt. alter vero qui a Cancro, usque ad Capricornum reuertitur,ob contrarias rationes dicitur Descendens. Porro difficile est ipsius in mundo positionem veram concipere, nullam enim certam habet siluationem, non enim ut nonnulli mobiles circuli in eodem semper Ioeo gyratur, sed ob diurnam cMersionem perpetuo locum mutat, atque transversim, super alienos polos videlicet aequatoris , torquetur. quem motum debes diligenter in sphaera materiali conleptari. hane tamen ipsius successivam & variam siluationem, sic possumus interdiu reperire: collocetur sphaera Astronomiee ut in meridiano docui, in loco tamen a sole eollustrato: postea si Sol est in Zodiaei semicirculo ascendente, motu diurno moueatur pars illa sphaerae, quam supra primum mobile aP pella
83쪽
i ellauimus , ita ut praedictus semicirculus soli obvertatur,ae dilige ter liue
illuc versetur, donee umbra ipsius praecise obumbret alterum ei oppositum semieireulum; si vero fuerit Sol in semicirculo descendente,idem proportionaliter faetendum est, quo facto inuenta erit illa Zodiaci politio instantanea: Zodiacus enim Caeli, Zodiaco materiali exacte respondebit, vel hie suo situ illum representabit. Noctu vero id dissicilius est: si tamen quis co-δellationem Zodiaci quampiam in Caelo cognoscit,ei ita obuertat signum, quod illi cognomen est in sphaera materiali, ut materiale sit aliquanto occidentalius ; sic enim aliquo modo Zodiacus materialis caelestem tibi repraesentabit, cur autem signa sphaerae materialis debeant esse occidentaliora caelestibus , dicetur suo loco de stellis. Zodiaci autem & Eclypticae munia haec sunt. Primum est regula,& men
sura motus secundi, idest, motuum Planetarum, de quo dudum diximus,in Zodiaco enim computamuS motus proprios singulorum planetarum , &stellarum etiam fixarum,quoniam secundum eius longitudinem, & secundum signorum consequentiam in eo progrediuntur ; tantum enim dicimus Planetam profecisse , quantum ab initio Arietis, quod est Lodiaci initium, recesserit secundum signorum ordinem . sicuti aequator mensurat diurnum,& primum motum, sic Lodiacus metitur Planetarum proprium, & secun
a. Ex praedicto ossicio oritur secundum,quo Astronomi longituditi m*derum determinant. Est enim longitudo syderis arcus Eelypticae ab initio Arietis inchoatus, & secundum signorum sequelam computatu S, usque ad circulum maximum, qui per polos Eclypticae, & propositam stellam is pertransit. v.g. stellae, quae sunt in Coturo solstitiorum, habebunt longit dinem so. graduum, quia hic colurus transit per polos Eclypticae, & stellas
planetasue in ipso existentes, & distat a principio Lodiaci gra. 9o. dicitur autem haec distantia longitudo, quia sumitur penes Lodiaci longitudinem,& eirculi illi maximi, qui eam terminant, dicuntur circuli latitudinum , quia praecipuum eorum munuS est exhibere syderum latitudinens, nam Eelyptica est terminus a quo latitudines tyderum computantur. est autem latitudo stellarum distantia ipsarum ab Eclyptica versus aeterutrum polorum ipsius , accepta in eirculo latitudinis, de quo antea dictum est. vel est a reus circuli maximi per polos Eclypticae, & stellam incedentis inter Eclypticam, & stellam interiectus. dicta est autem lati iusto, quia sumitur secundum Lodiaci latitudinem,&est duplex Borealis,& Australis, nam . Eelyptica diuidit totum mundum in duo hemisphaeria Boreale, & Australe, quemadmodum etiam aequator. unde fit ut eadem puncta, quae inter Eclypticam, & aequatorem existunt, fini respectu Eclypticae Australia, respectu vero aequatoris Borealia vel e contra.
s. In Eclyptica assignantur omnium stellarum loca, etiam si valde distent ab ea; nam quaeuis stella dicitur esse in eo Eclypticae gradu,per quem cireuius latitudinis eiusdem stellae iacedit: v g. stellae omnes, quae sant in colum
84쪽
ro solstitiorum dieuntur esse in primo gradu Cancri , dummodo sint in eo Coturi semicirculo, qui per inatium Cancri transit, & terminatur a polis,
seu desinit ad Eelypticae polos. aliae vero, quae sunt in altera medietate, erutin prima Capricorni parte. Similiter sydera omnia dicuntur esse in eo Lodiaci signo, quamuis non sint intra ipsum, nec sub ipso,per quod circulus quispiam latitudinis transiens, etiam per sydus, illud transeat. 6. Sub Eclyptica, vel saltem prope eam hunt Eclypses luminarium, Lanae, ac Solis, unde Eelyptica denominata est. 7. Exhibet nobis Eclyptica puncta quatuor Cardinalia, duo videlicet Σ- qui noctua, unum vernum in principio Arietis, alterum Autumnale in principio Librae: & duo solstitia, unum aestiuum in principio Cancri, alterum hyemale , vel Brumale in principio Capricorni, de quibus tuo loco age
S. Q oniam vero Lodiacus irregulariter oritur, occidit, & caelu mediat,
id est, non una formiter, nec aequabiliter uti aequator; ideo Astronomi mensurant ortus, & occasus partium, vel arcuum fodiaci, vel potius E ypti eqPer parte S, aut arcu S aquatoris, quae illis cooriuntur, Occidunt, ac cae ummediant, vel quae illis coascendunt, aut condescendunt, quOS aequatoris arcus propterea appellant A scensiones, Descensiones, ac Caeli mediationes, de quibus suo loco fultu, agemus. s. Lodiacus noster ostendit in quo gradu Sol quotidie versetur, si dies blata quota sit non ignoretur. Nam cum in nostro Zodiaco posuerimus dies mensium correspondentes gradibus signorum, si propositum diem in Zodiaco reperias, e regione illius erit gradus ille , quem Sol tune occupat.
Anno tamen Bissextili, quo Februarius habet dies i s. pro die et s. aecipe primum diem Martii , sieq; dei neeps usque ad finem anni semper pro oblato die accipiendus est sequens r quia dies 29. non est in Lodiaco descriptus, idcirco tunc dies proposita 29. tranfit in locum primae Martii, & sic etiam reliqui dies protruduntur supra seqGenteS .
Aliter ex materiali sphaerar statue sphaeram Astronomice, deinde meri. dianam solis altitudinem obserua, uti supra docui: postea reuolue primum mobile, notando quinam gradus Eclypticae transeant sub gradu illo meri. diani qui terminus est solaris altitudinas de praehensae: is enim erit ille gradu S , quem tunc sol occupat. quia vero bini gradus illae transibunt , illum accipies, qui praesenti tempestati congruet. Exactius tamen idem assequeris ex calculo solis. de quo suo loco dicetur. I o. Ucuntur Astronomi breuitatis causa Characteribus signorum Zodiaci loco nominum, quod etiam nos deinceps factitabimus. Y, sunt cornua Arieti S. , caput Tauri cornutum. Π, significat coniunctos Geminosmeherent scribi sic, II. D, sunt duo oculi cum cornibus Caneri: R , eauda Leonis.' pro arista Virginis sed deberet esse productior. vii imago alterius
lancis. ili, refert ipsum scorpionem. sagittae sagittari; imago , Capri-
85쪽
eornum ipsum aliquo modo repraesenta. τα, flumini assimilatur. η , Pistes simul alligatos figurat . memoriae autem causa hoc disticho figua I a. com- praehenduntur Sunt Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libraque, Scorpius, Arcitenens, Caper, Amphora, Pisces.
V o D ad eorum etymon attinet, audiendus est Macrobius lib. r.de somnio Scipionis, praeter hos, inquit, alij duo sunt Co uri, quibus nomen dedit imperfecta conuersio. qui sic explieo, Κολωροc graeca vox est, imperfectum significans: quia igitur in nostra obliqua mundi sphaera, in qua primi Astronomiς cultores qui nomina rebus Astronomicis indideruta imperfecte hoste duos circulos apparere, videbant, eos ideo Coturos quasi irnperfectos denoinmarunt. quod autem imperfecte appareant in obliqua iphaera, facile in materiali sphaera videre est; eleuato enim nostro Arctito polo utcumque, v. g. gradibPS 23, ita scilicet ut uterque polarium tirculorum horiZontem contingat, unus superius, alter inferius, si postea motu diurno sphaera moueatur, illico apparebit illam Colurorum partem, quae intra potarem circulum alatarcticum continetur, nunquam supra nostrum horizontem eleuari; idem in quavis sphaerae obliquitate videbis aecidere , praeterquam in sphaera recta, ubi toti, successive tamen, supra horizontem ascendunt. εSunt autem coluri duo circuli maximi mobiles, ac singulares, transeuntes ambo per mundi polos, ibique se mutuo Orthogonaliter, seu ad anguinios rectos secantes , transeuntes etiam per quatuor puncta Lodiaci Cardi, natia : unde ille qui transit per puncta solstitialia dicitur colurus solstitiorum, in quo etiam sunt duo poli Eclypticae is alter dicitur colurus AEquin ctiorum, quod per puncta duo AEquinoctialia incedat . quid vero solstitiu, quid AEquinoctium , dicetur suo loe
Inuentio autem siluationis eorum in mundo, eodem modo, & eadem opera qua & Lodiaci ineunda est: motu enim primi mobilis perpetuo locum, una cum Lodiaco variant; quapropter sphaera Astronomice collocata in eadem consitutione, qua Zodiacum dernonstrat, etiam colui os per quatuor eiu S puncta Cardinalia incedentes, recte in caelo nobis repraesentare poteri r ,' ac Droinge eOS recte concipere poterimuS . Colurorum officia sunt. Primum Vsus eorum materialis mihi magis videtur quam,ut aiunt formalis: videtur enim in materiali sphaera potius po. ni,ut caeteros circulos mobiles suli ineant, quam ut in c*lo circulos ullos r praesentent. possumus tamen apte dicere eos fungi officio Primi mobilis, in eo enim, ut alias diximus, omnes circulos concipiendos esse Astronomi prε.cipiunt.
86쪽
cipiunt. Cum igitur videamus eaeteros circulos Coluris ineumbere, iisque inniti, non secus, ac in primo mobili, idcirco eos illud referre non est ite
a. Ostendunt illa quatuor puncta Zodia ei Cardinalia. 3. In coluro solstitiorum desumitur mensura, & quantita S maximae declinationis Eclypticae, necnon distatiae polorum eiusdem a polis aequatoris. tanta autem est maxima Eclyptieae declinatio ab aequatore quantus est arcus huius coiri inter aequatorem, & Eclypticam interiectus, alteraquotanta est distantia polorum Eelypticae a polis mundi. Hanc porro maximam Eelyptieae declinationem variam varijs temporibus Astronomi eomPererunt , de qua varietate in Tropicis dicendum erit.
De duobus Tropicis. Cap. VIII.
AB S O L V T A iam maximorum sex circuloru m tractatione de quatuor minoribus agendum est, ac primum de tropicis. Tροπικος graecis idem est, ac latinis reuertivus a sic igitur dicti sunt hi duo circuli, quod in caelo indicent solis reuersiones, aut reditus, ut mox
Sunt enim Tropici duo circuli minores , & aequatori paralleli, qui In caelo nihil aliud sunt, quam veluti extremae duae solis diurnae circulationes, ad quas sol motu proprio hi ue inde ab aequatore excurrit, &inde postea
iterum ad aequatorem paulatim redire incipit, quamuis sol non circulos, sed spirales lineas describat, ut luo loeo explicabitur . sunt autem Veluti binae solaris evagationis metae, ac carceres, intra quos perpetuo sol discurrit. hos in materiali sphaera, referunt bini Tropici. uterque autem ab G quatore tantum distat, quanta est maxima Eelypticae deelinatio, quae hodie in communi usu censetur esse gr. . 3 o'. Eclypticam enim in eo puncto, maxime ab AEquatore reeedit contingunt. horum ille, qui ad Boream ve git Tropicus Cancri dieitur, quod initium Cancri attingat. dicitur etiam aestiuus, Septentrionalis , &e. alter qui in Austrum recedit, Capricornitropicus, hyemalis, Australis, simili ratione nuncupatur. Inuenti O Tropi eorum in caelo, eadem opera, qua etiam maxima Eclypticae , aut solis declinatio haberi potest; nimirum per Quadrantem astrGnomicum astronomice collocatum ; oportet obseruare maximam soliS altitudinem meridianam supra homontem per illos dies, quibus soli prope
initium G, versatur : ea enim dabit etiam maximam Eclypticae declinationem , & consequenter locum, per quem Tropieus cyn, ducendus est aequatori parallelus. in Qnadrante autem apparebit arcuS maximae declinationis, is scilicet, qui inter gradum aequatoris iam inuentum, dc gradum Tropici modo obseruatum, inter ij citur. tantundem ab aequatore Fersus Λustrum
87쪽
Austrum recedit alter Tropicus; ius altitudo sepra horirontem habetur, si tempore hyemalis solstiti, obseruetur per Quadrantem minima solis supra horigontem altitudo meridiana; sed eauendum est ab hallucination , quam refractiones vaporum horizontem obsidentium inducere possunt; ex quibus lol iusto altior spectatur. quapropter satius est habito Ed , tropico; alterum , , ad eandem distantiam, sed Australem collocare. solis autem,S Eclypticae maxima declinatio varia , varijs seeulis reperta est, Eratosthenes, Hipparcus, Ptolemaeus eam faciunt. Albategnius post Ptol. annis 73 o. a Christo 88o. Λrκahel ab Albnegnio ann. I9o. Almeon Almansonis ab Λrzahelea. To. Protatius Iudaeus postea a. Iso. Christi II oo. Purbachius, di Regiomontanus a. Christi I 6 o. Vernerius, & Copernicus a. Christi is I . Tycho Brahe, an . Christi Is 8o. Qu a ex varietate sequitur, etiam necessario Tropicos eodem modo variarI. cuius variationis la itudo sit quasi, a '. ut patet ex praemissis obseruationibus. ATropicorum munera sunt. Primum ostendunt extremas solis metas, seu extremos duos parallelos eirculos, quos sol motu diurno describit , tune quando est in ijs Eelypticae punctis, quae maxime ab aequatore recedunt; &in quibus in obliqua sphaera longissimos, ac breuissimos facit dies, ae noctes artificiales: sole enim principium M , obtinente, longissima dies no- his, ac breuissima nox, contingunt; percurrit enim tune Tropicum etd ,eu. ius arcus diurnus, in nostra sphaerae obliquitate, longissimus est; nocturnus vero breuissimus omnium qui in tota anni periodo contingunt, contraria
aeeidunt sole Τ', initium inuadentea. Solstitia contingunt sole iuxta puncta tropica versante. dieitur autem solstitium, quasi solis statio, quod sol tunc videatur stare, idest, non videtur aecedere ad nostrum Verticem, aut ab co recedere, vel non videtur supra horizontem uno die magis quam altero in meridiano eleuari, aut de primi. pariter videtur in eodem loco horizontis oriri, & oecidere, sed apis paret quotidie per eumdem caeli gyrum recurrere; re vera tamen quotidie parum quid, quod sensu vix percipitur, a tropicis recedit, aut ad eos ae-eedit; circa vero puncta AEquinoctialia admodum sensibiliter sol accedit,& recedit a nostro vertice, seu supra hoci 1ontem eleuatur, aut deprimi tur. ex hac solis statione sequitur etiam dies ac noctes quodammodo stare, idest nec augeri , nec minui: non igitur solstitium contingit respectu motus diurni, quia videmus semper solem hoc motu circum ferri: neque respectu motus solis proprii, quia certum est eum quotidie unum quasi gradum in Lodiaco progredi. Causa vero solstitiorum est Eelypticae ad tropicos siluatio; nam uti materialis sphaera ostendit, ipsa Eclyptica ante, di post puncta solstitialia,ex-G tenuitur
gr. 33. 31 gr. 23. 28 . gr. 23. 28 . r. ΣΟΙ
88쪽
aditur seeus ipsos tropicos, minimumq; ab eis recedit, sed illis longo spa.tio adhaeret. v. g. gr. J3. Eclypticae praecedentes, & r . sequentes punctu solstiti j, ad , ipsi tropico, valde ad haerent, quare quando sol per eos graditur, parum semper a tropico recedit, sed singuliS diebus motis diurno gyrum circumducit ipli tropico proximum, aut qui insensibiliter ab eo discrepat. atque haec est solsti iij ratio, & eausa. 3. Ostendunt quasi titatem diei maximi, & minimio item noctis maxim , di minimae: nam in quavis sphaerae constitutione usque ad poli eleuationem
gr. 66. -Z-. eae tropicorum P6rtione S, quae supra horsaontem extant , essi-eiunt arcus diurnos; eae vero quae infrj horizontem latent, effetunt arcus nocturnos. in sphaera recta arcus diurni sunt aequale S, tum inuicem, tum
eum nocturnis. in sphaeris ab quis superior portio tropiet vergentis ad polum eleuatum , essicit arcum diurnum maximum totius anni, portio veIo inferior dat arcum nocturnum breuissimum e e contrario portiones alterius tropici, superior exhibet arcum diurnum breuissimum ; in serior vero nocturnum longissimum. I Lud etiam notadum, arcum diurnum v nius tropici esse aequalem nocturno alterius, &vicissim In sphaera tamen cuius polus cleuatur praecise 66. unus tropicus totus supra horizontem extat, eumque in puncto tangit, unde arcus diurnus est integer circulus horarum i q. alter tropicus totus latet infra horizonte, eumque in puncto tangit, nocturnusque arcus est integer circulus horaru, a . In alijs sphaeris ubi maior est eleuatio, quam gr. 66. tropici non amplius ostendunt has quantitates, sed arcus Eclypticae id prastat, qua omnia sphaera Armil laris facile ostendet. . Concurrunt ad Zonta constituendas,uti postea dieemus.
De duobus Circulis Polaribus. CV. I X.
AP O LI s mundi potares dicuntur, quod prope eos, atque ex eis cir-
eun scribantur. ille polaris Arcticus, ab Arctico polor hie vero potaris Antarctieus ab Antarcti eo polo . Nihil vero aliud sunt, quam diurnae conuersioaeS polorum Eclypticae circa aequatoris polos,quae ab ijsdem distant gr. a 3 l. Porro veteres graeci, aliter polares hosce circulos aecipiebant uti apud Proclum & Cleomedem in suis sphaeris videre est, P Circulos enim potarc Sstatuebant esse duos circulos aequatori parallelos, unum cd Boream, alterum ad Austrum, horizontem perstringentes, quorum poli essent ijdem cupolis mundi, & consequenter unus esset supra horizontem totus, alter vero infra. ille autem est omnium parallelorum semper apparentium maximus , hic vero semper delitescentium maximus. ex quibus patet, potare shosce graeeorum circulos in sphaera recta nullos esse ; cum enim in ea poli mundi horizonti insint, nullum restat interuallum quo describantur: in
89쪽
sphaeris vero obliquis non esis ubique eiusdem quantitatis uti sunt latinorum potares sed quo polus mundi elatior est, eo etiam maiores illos emis ei.In sphaera tandem parallela coineidunt cum horizonte, & aequatore. quet,
omnia in materiali sphqra ad predictas positiones constituta, facile est corutemplari. Polarium nostrorum in eatio situm si in tua regione ritὸ velis concipere, eolloea Quadrantem nostrum astronomice versus conspicuum polum,atq; in eo nota grad. altitudinis poli, postea tam supra eum, quam infra, num ra gradus, 3 atque per utrumque terminum applica Dioptram, nam si per eam sie applicatam inspexeris in caelum, Oculis tuis occurrent puncta duo in caelo, per quae polaris circulus polo mundi circumscribendus est,atisque eoneipiendus. siluationem autem potarium secundum graecos sic conini pies, in eodem Quadrante ut prius constituto, numera ab hori Eo te sursum
gradus altitudinis poli duplos, ae per supremum gradum transeunte Dioptra, videbis per eam caeli punctum, per quod, & per contractum horizotis eum meridiano, imaginare circulum ex polo mundi descriptum; talem enim habet in ello situm circulus potaris graecorum, seu parallelorum semper apparentium maximus. eadem proportionaliter eoncipienda sunt cirea polum infra horizontem depressum. VIus circulorum potarium nostratium rarus est: Geographis tamen in inseruit ad frigidas Lonas definiendas. apud graecos vero parallelus semper
apparentium maximus Ostendit omnes stellaS, quae ortus, & oecasus sunt expertes , ae proinde sempiternae apparitioniS dicuntur. alter vero Oeeultorum maximus stellas omnes compraehendit, Ortus , & occasus pariter immunes, sed sempiternae OccultationiS.
De ctrculo secundi a fotus. Cap. X.
DI CIT V R eirculus seeundi motus, quoniam factus est , ut ostendae
motum ieeundum: in mundo enim, ut postea explicabimus, est motus primus fiue diurnus, qui communis est toti mundo; est etiam motus secundus , qui non est toti mundo communis- sed planetarum proprius :qu uis enim Zodiacus ostendat viam huius motus secundi , non tamen planetam ullum, qui hunc imitetur motum, exhibet. at noster hic circulus planetam quemdam materialem, sub Lodiaco defert, ita ut proprium plane istarum motum recte imitari possit. quapropter hic circulus non in primo
mobili concipiendus est, ut alij, sed infra primum mobile, & propterea eum infra alios , qui sunt in primo mobili collocauimus, ita ut in polis AE- elypticae super sua diametro, non super mundi axem, ut alij, conuei
Vtilitas huius eireuli, & usus eius magni faciendus est, omnium enim difficultatum maximaHuc rtate manifestat enim qua ratione motus pla. G a Lecari m
90쪽
netarum proprius, qui communiter primo motui eontrarius dieitur, eum eodem eoneordet, idest, ad sensum ostendit, qua ratione planeta quispiamoueatur, ut aiunt, motibus contrarijs, motu scilicet primo ab ortu in . occasium, & motu secundo & proprio ab occasu in ortum. enimuero hane unam rem, dissilite admodum ab Astronomiae Tyronibus, pereipi, longa annorum experientia in auditoribuS meis compertum habeo; quae tame
huius circuli auxilio sine vi la dissicultate intelligitur: sie enim oeulis sub-ijeiuntur ea , quae prius impossibilia videbantur, quaeque sola cogitatione
vix compraehendi poterant. hoc autem modo agendum est: manu altera motu diurno ab oriente, in occidentem sphaeram e uerte, atque eodem tempore, manu altera praedictum circulum lente admodum secundum ordinem signorum impelle, ita ut materialem solem tarde deferat a primo, v. g. gra Y, ad secundume qua ratione,eonuersione una diurna Peractata, , sol materialis gradum unum versus orientem peregerite sic enim clare videbis qua ratione sol contrarijs motibus moueatur, idest, motu proprio, gradum unum in Lodiaco versuS ortum, & motu diurno ad occidentem totam circulationem absoluat: & qua ratione sol vere semper occasui appropinquet , quamuis respectu Zodiaci in contrariam partem lente retrocedat : videbis etiam qua ratione hi duo motus, in tertium coal escant, qui
spiralis est , quo ultimo sol circa mundum Perpetuo spiratim reuoluitur Σvt infra fusius de sole.
De alijs circulis, qui in materies phaera non ponuntur. Cap. X I
PR AET E R praedictos eirculos, alios complures imaginantur in eaeIGA stronomi, quos ad vitandam eonfusionem materiali sphaerae minime addendos censuerun p. de eorum numero sunt I. Verticales.sic dicti quod per vertices omnium Ioeorum ad fingialu . horizontis puncta perpendiculariter descendunt .. eorum usus est in mensurandis stellarum altitudinibus supra horizontem , aut depressionibus in Da. cos Arabes Aetimur appellantia a. Circuli Decii nationum. qui transeunt per polos mundi, ae perpendiculariter per singula aequatoris puncta: mensurant hi declinationes, sea d stantias *derum ab aequatore ia3- Circuli latitudinum ; qui per Eelyptieae polos, ae per singula Eelypt
cae puncta perpendicula rater incedunt: his metiuntur Astronomi distantias syderum ab Eesyptica, quas ideo latitudines appelland , quod secundum radiaei latitudinem , non autem secundum longitudinem accipia
. Imaginantur per singula caeli pulicta innumerea aequatori parallelos 3. praecipue