장음표시 사용
291쪽
Ex emtilum generisJ iil est sinitivi. G. Flia in initis, is cliti consul retii publiea nil liistoriana a post sequentibus dedit. Iudicatio est ex ratione et resutation o rationis iudicatio. Ait hanc iudicationem argumentationes omnes adferre oportebit J Ad bliane iudicationem. id est finitivam, ne aliam cum sororis constitutionem. iii aliam facias iudicationem et non conu niat. Haec praecepta . quae nunc sinitivi status ponimus: 'et parum partis . propter qualitatem, qua e partis pluris habet: et controveri ias . legales stalus dicit.
Maiestatem minuere est 4 definitio est rpi, de qua quaeritur. 1 luribus vorbis pi rationibus confirmandumJ Superior desinitio est. haec confirmatio delinitionis. Postea ad id . quod delinistrisi deductio definitionis ad speciem. Hoc ex opinione lionii num sumetur J quo modo destruatur descriptio is
Veram, lionestam, utilem ii monstrabimusJ Clini tria dederit dε senςori vitia delinitionis. id est salsam . turpem, inutilem. tria dat accusatori contra ornamenta desinitionis. id est veram. honoslam, utilem: ut etiam ex conlatione melior accusatoris delinitio probetur. Di S. I einde simili ratione causa tractandaJ ut desinias, adprobes, deduras ad speci m. infirmes desinitionem adversar partis. docondo salsam . turpem . inutilem: conpares etiam quae utilior est v l reliqua aut a minor aula maiore aut a pari: sed in tot definitionibus omnia haec. quot res definiendae Sunt. 25
Defensoris deindu primus locus est Et lillic dat quattuor ad artionem desinitionis locos, sed in quibusdam partibus, id ost in tortio loco discrepat. Supra enim. id est in parte accusatoris, haec quattuor sunt, deliinitio. adprobatio propriae desinitionis. deductio in speciem delinitionis propriae, destructio definiti aliis alienae: at hic in parte defensoris est similiter desinitio sive madprobatio eius, et . quo mutat, separatio desinitionis a specie . de qua quaeritur. destructio desinitionis adversae partis. Defensoris deinde primus locus est' et reliquaJ Dalis omnibus locis accusatori ad suam desinitionem. defensori quoquo ad definitionem eiusdem proprios locos i tradit: ex quibus primus est desinitio . et ipsa brevis. dei nil ra 'ius adfirmatio. tertio loco a delinition sua separatio eius speciei. de qua quaestio est: post quem locum locus communis insertur. per quem sarti utilitas aut honestas augetur: quom quid in lorum habet etiam accusator. sed ex contrario: ille enim indignitatem rei auget, hic utilitatem. 0uarto loco
I Exemplum mei: Rins O definitivi F 2 G. om. D stamininus mei his Dpulit. om. D 4 iudicatio est mei: Indicatio est. minuatne is maiestatenil Iudicatio pst O QT Oni. Capyer., qui erranis in lemmate conatuuendo et D: et ex BFυ; es γ. 279. II rationis iudieauo I ni: rni. eontrouersia II F, Aed controii. F in ras. m. 2. rat.
iudieatioJ O G desiiiiiiiiiin D lli describito D IT uerum D uidem esse G2l causa est iraeitanda O 23 a maiore nut a minore O 24 haec met: haeeorunt obserualida O 26 Delude defensoris primus est loeus O liuautior dat n27 loeus I diserepat nos: discrepauit m haud scio un recte. si statuas hac p rfecti forma Viriorinum uamn esse , discrepabit DO eontra Ioel sententiam propriao desii. Πυ do adhic D , adhuc siue D corr. e sua et an Suarethosis' at quo in uini : quod mutat commutatur F. sed et in m. 2 in rax. 33 loeus est ete. O al addelinitione ad iterensionem II eius V corr. e. x et ii dem an de qua qua sito est smM. s. l. m. 2 quaerituri D: do qua quaeritur quaestio est RV, a d in utroque qua 'Alio letum, de qua quaei lii r. id ost, quaestio est O
292쪽
se lilitiir ait versariorum ilesimilionis relir lionsio. oadem illa omnia rotinens, quae desiit itioiiis repreliensio iii cliidit. id est ut salsa. ut turpis, ut inutilis ldoceatur, fiatque utriusque desinitionis etiam a defensore similiter comparatio. Omnia enim defensor sacere poterit ae dicere, quae accusator, Praeter lorum S communem accusatoris. Habebit autem defensor locum communem, per quem indignabitur accusatorem sui periculi causa non res Solum convertere. verum etiam verba mutare conari. Hic similiter locus defensoris ox ipsa desinitiva constitutione susceptus est: unde proprius lilc locus constitutionis defensori. Nam esse quidein possunt alii communes loci ex causa et ex ne-io gotio nati, non ex constitutione, ut in calumniatorem. ut conquestio misericordiae, ut indignatio lacti et cetera huiusmodi, quae ex periculi magnitudine genita, non constitutionis desinitivae. ut diximus, sed ex conpositione Circumstantiae, quam περιστασιν nominamus, procreantur. Sed tu communes loci non in omni causa sunt, sed in omne genus causae incidunt, hoc estus iti Omnes constitutiones incidunt, non in omnes causas, quas una quaeque habere poterit constitutio. Ac de his locis communibus periculi inagnitudine procreatis in coniecturali constitutione secimus mentionem, qui filialesque sint explicantes. Litemur autem iis et eos inducemus in orationcm, eum causae ipsius necessitas flagitabit, similibus exemplis et rationibus, quae ad definitio-2o nem suam poterunt pertinere. Ab illa desinitione separatioJ ut separaret factum suum ab ea desinition luam habuit adversarius. Per quem facti utilitas aut honestas adaugeturJ Quo modo accusator descendit ad speciem, ut itingat desinitionem suam cum specie. Sic defensorra descendit ad speciem, ut separet desinitionem suam a spΡcie, id est ite facto, unde quaestio eSt. Et uterque utetiir loco communi. sed accusator ut augeat factum per indignationem, reus ut utile esse doceat et honestum. Omnibus locis, quos accusatori praescripsimusJ ut et hic rursus convertat in desinitionem adversarii praeropta superiora et dicat eam salisam, turpPm, an inutilem: comparet ex minore, maiore. pari, quae habet Scilicet accusator. Nam ei hic proprium locum communem de lino habi)bit: nam et extra sinem. quem potest causa sugger re, habero potest liter lite alium locum commvnsem. Post eadem praeter communem locumJ id est conlatio ipsarum definitionum per minora, maiora. Paria.
ara Nam illi quidem communes loci l qui in quacumque parte esse possunt
Ex periculi magnitudine, non ex causae genere ducunturJ ut non proprius sit locus communis ex sine natus. sed ex nogotii genero, cuius circum
stantia pro qualitate vel quantitato periculi locos communes dabit. ill
40 Non in omnem causam, sed in omne causan genus inciduntJ Hi loci communes, qui ex conpositione negotiorum nascuntur, non in omnibuA causis Sunt, quia non omnis causa similiter conponitur, sed cadunt in omnia ge-3 fietque O 4 ne dicere poterit O aeeusatoris sadd. in mam. m. 2 et iis lem Dreiusdem accusatoris BF, ipsius nceusaioris O G accusatori D ου llic mei: Om. Os defensori DF: defensoris B, defensori est O negatio D I 2 ex col position D, expositione F 17 in ovi. D lου liis mei inducimiis I F luilagitauii D similibus et exemplis O 21 separaret DF: separet BO 24 adspeetem descendit B a om. D de laeto DNiF: a facto D eorr. et D 27 ut Om. D28 Locis omnibus o prasescribsimus D 29 ea esse salsam O ai maiore minore O parique DF 32 quom post causa suggeret ret ex eorr. F
34 maiora minora o a' circumstantia B corr. e substantia 40 causae F . Om. DI 42 quia non FByr non quin non D. nam qnia non I
293쪽
liera caiisarii m. iii Pst in Dinnes constiti itior es, ilitia ili molitiet constiti illo modo atroci negotii rii in contiositione fingitur, modo sinaplicii r Pontioni tit r. l9. Cum ni item actio translationis aut coini natationis indigere vi doliti l Tertia constitutio. piae translatio est. qilia tui I ullius Ordinem de lit. Haec comimitation in iudicii cum artione tenet, cum persona. lorus, lex. 5 rimen. PO na mutatur vel cetera, quae similia sunt. Ilis singulis supponstro exempla et inlinitiim et sul ervacuunt est, vel ιpita multis modis efficitur. volquia omnibus modi A ad dicondum una praeceptio ost. Omnis autem translatio aput antiqvog temporibus Tullianis in ipsa causarum actione aut noli rat aut rarior inveniebatur. Praetores etenim, qui ius dicobant, et iudicos iorausae dabant set controvorsiae vel agendi g nus instituta actione formabant: ua si praebcribebat praetor, qua nerugator, qua reus d berest actione uti. praeseri hendo quid ii oret exeipiendoque quid non fieret. translationis eoi --uoversiam actionibus aufer l,ai. IErat praeterea institutum ut rausa rader tis. qui non ipsemadmodum opori hal Pgisset. Ergo i liam propter hoc thr- 15niata lite: ad iudicium veniebatur. Aput ilisum vero praetorem. cum litis ipsiussorina conponeretur, illic partes aut excipiebant aliquid aut simplicona actionem accipi bant. unde in ipso. ut dixi, iure, hoc est apud praetorem . de modo agondi cum quaereretur, tractaretur excpplio atque translatio. laim autem iani litis forma esset accepta, in iudicio nulla iam poterat sesse translatio. Ergo in iudiciis translatio rarius iii venitur: et si quando inventa fuerit. ipsa per se parum firmitudinis tenet adsunt ii pie viros alia constiti itione: fhoc namque praeceptum Tullianum est. translationem sex alia constitutione firmari:J ad quod praeceptum exemplum subiungit, non ut iranslationem dor at, sed ut ost undat translationem alia constitutione firmari: laeus parricidii rasa lus, lirobatis aliis erilia irribus. an d. ii mandus sit iplaestiti est . lititur translatione reus . cum dicit se noli parricidii damnandum esse . quia nihil inde sit adprobatum . sed aliorum criminum, in ast Probata sint, adlic t olior- terse supplicio: ac ne Eo quidem. ipiod non inde iudicium constitutum sit. Ita si neque probatorum crimitium poena osse doli l, quia nota inde iudicium auconstitutum est. neque parricidii. ii ita nihil probatum. eoia siritiat non esse damnandum: vorum tamen purgandis aliis criminibus per contorturam oppra danda est . ut i pus non ollera tantum translationis utatur. Ergo probatum illud est, translationem alia constitutione firmari. Suhiungit ii vero exemplum translatinius . tum agit iniuriarum, cui praecisa manus cst. et is . qui pra Pri- radit. ex optionem postulat, ut iii hoc iudicio de maleficio non fiat praeiudirium. in hoc genore constitutionis praec pui haec sunt, quae utrique parti dentur. ut explic ut . quid sieri soleat, a quo. Di r i 'lus, ipso modo. ipio tem lis re,iqilemadmodulu agi. ipiemadmodum iudicari, pleni admodum statui:
quod utique ex partibus iuris agnoscitur, de quibus partibus tu qualitate est 40
294쪽
tractatii rus. Debet ut iani tractari, quut iii si iiiiiii, iis re luis fieri soleat. Λ ut enim in iure ea utum est id, de quo quam itur, aut solet sic sieri aut non solet, aut ad id, quod in iure solitum est, id, quod Simile est, adplicatur. D inde per coniecturam tractandum, utrum malitia a gratur aliud, cum aliud
5 simuletur, an Stultitia, an ne ressitate. Lorus autem communiS unus est contra translationem: fugere iudicium et poenam cum, illii translatione utatur. Αtranslatione unus locus communis est: perturbari omnia, si non eo pacto agatur, i plo Oportet. Ilae sunt tres con Stitutiones, iplae Species non habent, coniectura, finis, translatio. Translationem autem intellegamus formam esse l0 status: prae Scriptionem vero eandem atq ellari posse et eandem ex reptionem,
sed ab oratoribus: in iure autem praescriptionem dici ipsum propositum ius, exceptionem autem, cum ius ipsum propositum adversus se actor alius ex lipit interposita ali pia condicione. Sit nobis praescriptio riniuriarum'. exceptio iisi praeiudicium facias de caede is Si singula translationum genera pia eramusJ ut exemplum, splen adulΟ- dum alia lege, quemadmodum alio crimine et ad Singula, is illius translatio videtur impleri. Sed quia ratio praeceptorum similis est, exemplorum multitudine supersedendum estJ Cum enim praecepta in omni genero translationis e. dein sint. 20 ad diversitatem frustra exempla quaerentur. Eadem cnim praeci litorum ratio in omnibus translationis partibus et u hii ple servabitur. Multis de causis sit, ut rarius incidant translationuSJ quoniam per Praetoris formulas actionibus int 'gritas datur, neque in iudiciis ulla potest esse praeseriptio. 25 Uui non quemadmodum oportet egeritJ apud praetorem. 0uare in iure pluru impie versantur' ct reliquaJ iluae translationis, si
Ibi enim exceptiones postulantur J in causis autem aut raro aut mim
au Privatorum iu liciorum causa constituitur J Ideo non potest in iudiciis esse translatio, Sed est apud practorum. Hic defensor poenae coin mulationemJ 0uoniam cum dicit 'lion hac poena adficiendus est fallorum criminum probaturuml, Sud tali , cuiuilue tali non Oporteat, quia eius crimen non probatum est, ita ne alia pii dein poena adliciaci oportere dicit, quae Sit aliorum criminum: unde commutatione poenae vis accusationis tota tolletur. lt eteris quoque criminibus defendendisJ piae probala dicuntur. Coniecturali constitutione translationem confirmabili ut initi uiatis etiam criminibus illis, ilia ac probata dicuntur, rei POSSit relevare pei Sonum.
2 aut sanie solei Om. D 4 malitia iiiiiii aliud agatur O si eum scilicet II υ γ est communis O R agatur nos: ngantur libri Io status mei: status scilicet legalis O l2 ipsum Om. nasi . , in D in flve passinae extra versum scriptum est, seu m. I, ut videtur; inestrail O excepit DV id nisi Dri: si F
cf. Cic. II. S. 62. 22 per Om. F 24 per seriptio DFi praescriptio esse F26 uersantur et reliqua quae translationis stranslationes DF si noli recte egerit sgorii DBὶ mei, sed reliqua qua o si - gerit m n deleta, in F erasa sunt: v rsan iuri Translationes O 28 enim mei: enim et D 30 causa mei: Om. D 32 pneno D32 et ,1 paena D 33 aliorum criminum prohaiorii in sed inli sit tuti DLI Fi, sod
iali alioraim criminum probat. B corr. , sed Rliorum crim. Prob. F corr., m. Sed tali erasis. quae est aliorum crim. Prob., Sed tali O ex sua coni. ἰ nos ni . crina . probat. νιolossema inclusimvs cum quo tituli II 34 Oportebit o qua eius II 38 eoniecturalis constitutione translationum confirmabat ut infirmitatis D etiam mei: etiam in O
295쪽
2l . Exeniplunt alitelia translatioriis in causa positum nobis sit huius mini ij Illud exemptu in . luod supra datum est. ad lioe datum est, ut proba retur translationem alia constitutione necessario confirmari: nunc dat exemplum translationis. Postulat is, quicurii agitur, a praetore exceptionem J ne praeiudiciunt bsat in hac iniuriarum damnatione suturi criminis, quod de capite est, id est
Indignum sit non primu quoque tempore iudicariJ ut etiam in iudicio iniuriarum indignum sit non etiam de caede iudicari. id ex partibus iuris, de quibus post dicendum es in qualitate abSoluta. loi Ontra cum illii translationem induciti pii accusatur iniuriarum. A translatione autem, omnium lare perturbationemJ hoc est a parte ea, quae utitur translatione: nam illa superior contra translationem est. uo pacto oporteat, hoc St. Si aut cum eo agatur quicum non in nrteat J l Generalem constitutionem et partes eius consideremusJ Generalis . hoc est qualitatis . coiistitui iunis praerepta supponit. citius species esse duag dixit, iuridicialeiii et negotialem: iluas enim, deliberativam et dentonstrativali , in priori libro sustulit. Ac nunc prius de negotiali tractat, quoniam simplex sest. non ut iuridicialis in species distributa. Haec negotialis habet litem. 20 cum i piaestio est, quid esse debeat. quod i colligitur ex iure tarn constituto, quo modo id sit habendum, unde controversia est. Supponit exemplum. quod secundi heredes sibi et eam liereditatem vindicent, iluae venerit pupillo. piam sibi vindicant adgnati. Facit intentionem adgnatorum, deinde depulsionem iter duni secundoruul, tunc quaestionem. quorum sit hereditas. Adsertur aes ratio a secundis heredibus: quod unius I, ecuniae heredes diversi esse non possunt': sit resutatio 'sed non est una pecunia': erit iudicatio, 'an una Pecunia sit . Hic admonet posse in una et simi, iri constitutione inveniri plurimas rationes refutationes pie rationum. et item iudicationes. ut in hac cauM. Nam cum ratio sit 'non posse plurimis de causis unius pecuniae hermies rese m diversus , resut alio facta sit 'non est una pecunia' sin superioribusJ, omissa hac resulatione alia resut alio siqq, ni potest . uti dicatur eMe posse unius Pecuniae heredes plures diversis de causis. Et aperte in ipso Tullio positum. quae rationes sint, quae resutationes. Dat autem huic constitutioni locos ad argumenta communiter utrique parti vel omnibus partibus. si plures existent, raut ius unde constet considerunt. Constat autem ex trihus duci, natura, consuetudine sequente, deiii lege. Postremo naturam rius dividit in sex partis. quas ipse partitus est et definivit: item consuetudinis certas species: a lira toribus positas dereliquit. res similatas subiecit, pactum. Par. iudicatum. legitimi iuris scientiam ediscendis legibus reliquit. 40
om. D l l Quo Paeto - ito ii Opori ut mei: Om. O: dexideratur explicatio huius loci Tulliani 16 Getieralem - considereinus mei: Qui in et facto - - generalem appellamu O, quae verba leutimur in Cic. cap. 2I in. lη dixit O tu substulit D20 est. noli ut F: est es non utitur D, esso uos itur BD distributa BF: est
distribula BD 23 ei DF: om. 9 et in raa. n 26 natio D 27 possint A et F
re. 29 iudicetitionib. D 30 heredos esse diuersos - unius pecuniae iv. 323υm. R. suppl. in marm. m. recen iure at dii mos, cum ille in superioribus renitalio I G in superioribus DF: om. MO; videtur esse 9 Osse . rvitia loes in codd. deti. supra cumque in Ruper. adiectum est 33 de Om. II positiini mei: positu in est O3. , exsistant O az deinde O postrema D 39 dereli tuid DF firmatas mei: siri itis,ituas O autem iuris D DUO
296쪽
2 l. Vis et natura et genus ipsius negotii piaeritur Quale sit negotium. intribus his quaeritur, vi, natura, genere, ili Slum an initistum . utile an inutile. Ante mortuus est. tiuam in Suam tutelam veniret J ut lion posset sacere testamentum, quia minor esset. l, Cuius adgnatii id est lietitores. Is cuius adgnati sumus, testalus non estJ id est, pater pupilli vel pupillus ipSe.
natio estJ ratio quaestionis eorum, tyli PDMUSSOreS Sunt.1 ater enim et sibi et lilio testamentum scripsit J iluani diu noli licebatio filio scribere testameli tu n.
Infirmatio rationisi a parte petitoris. Non filioJ si extrinsecus aliud aliunde filius haberet. Sed sibi iussit esseJ id est . rebus suis substituit. Iudicat tot ex ratione et resutatione rationis. i5 l ossitne quisquam de filii pupilli re testarit quam non ipse haberet. quam pupillus aliunde is laesisset. An heredes secundi uisitis patris familiae, non filii quoi ille eius heredes
sintJ quia secundus heres cum dicitur, eiuR est secundus qui hereditatem remisit. liuile heres esse non potest, iiisi eius, cui Secundus heres est; eius re autem heres esse non potest, cui non est secundus. iudicatio, una ne pecunia suerit: aut si hae erunt usi infirmatione lDuas infirmationes ex I arte posuit petitorum. id est adgnatorum, contra unam rationem possessorum, hoc est ii redum secundorum, quod dicerent unius pecuniae plures heredes dissimilibus de causis essse non posse: erit una infirmatio 'non est una pecunia , item alia 'esse possunt uuius pecuniae dissimilibus de causis diversi heredes'. Dissimilibus generibus heredes esset ut alius testamento, alius lege, alius adgnatione.
22. Nunc huius generis praecepta videamust Exemplum dedit squalitatis
γ' negotialis, deditJ et praee pium, quomodo rationes multae esse possent: nil subitingit quemadmodum in hanc negotialem qualitatem et unde argumenta
LiriqueJ id est petitori ut posseSsuri.
Aut etiam omnibus. si plures ambigentJ si plures contra unum νυSsi- ad dentem petant. ut non dilan partes sint. sed plures. Initium eius ergo ab natura duclum videtur ut constet ius natura, usu, lege: omnium autem trium supponit partis. Uuaedam autem ex utilitatis ratione aut perspicua nobis aut obscuraJ interdum enim sequimur consuetudinetia hoc. quia consti ludo, non quia 40 scimus utile osse, luod sequimur.
l Vis - quaerituri hoc lemma esse editorea non viderunt a possit λ' li pelliores. Is nos: petitores. Si is mei. petitores. I e lilia is D et 10 lilios Dii infirmatio est D aporte Diti petitorum β' 16 quam DF: et titiam BD. un set quam 3 17 familias FV eius pupilli heredes O IS seeutidus liaeredes D20 non potest esse υ 21 indiealio est aut mei: ae O si hae erunt usi B: si ager linius D. Ei ager i inius. aut si liae erunt usi β' 23 quodi qui μ' se eo'. 29 qualitatis negol. F: qualitutis et negot. no, qualitatis et negotialis dedit D m. 2 in mam. - ι 3l quemadmodum in linite negol. qualitatem Fr quemadmodum in linne hae hi negot. D in ras.) qualitatem quemadmodum I m, in liane neg. quai. quem admodum B corr. et D 32 sumenda nos: socienda D, socianda BFo sint /I33 Uirisque o 34 etiamt et in D an ergo eius νυ 30 enim mei: etiam Ose tuitur D hoe mei: liou est O consuetudo est. non F
297쪽
l ost ait leni adproliavi iluae lalii aul a citi sit titiline aut a veroi iluoitionis oti uet illo est, aut a vero . qitolitarii ratio eius peisl ecta est et utilitas iisa.
Viuilica liuileinJ pro vimitiua . Pro illi tolle. xii liaiic controversi aliiJ iil est, causae gelius iudiciale. onsuetu i iis aut in ius esse putaturi Fili itis partibus iuri ita turali stip- 5 positis. iiiiii e consuetudinis iuri Partus subicit. Voluntate omnium sinu log e vetustas conprobari lJ ut prudentium ratio. auctoritate data consuetudii ii, de consuetudine in posteros miserit legem. l0uaedam sunt iura ipsa iam certa propter vetustate mi ut puta, ut maioribus adsurgatur: ius est hoc, sed consuetudinis. in Multo maxima pars, quam praetores edicere consueruntJ non ex legumi, rasti piis ei iussionibus, sed ex conSuetudine, quae Proponatur a Praetoribus.l 'ar, ipiod in omnis aequabile estJ ut et ii ii proponit aliquid, tale proponat, ut liuo iure alium loneat, hoc se alliget. 15lam iura logitima ex legibus cognosci oportebitJ Haec . quae supra dicta sunt. de consuetudine tractata Sunt: nunc cum superesset ius legitimum, cO-gii ilionem eius ad eos transtulit . qui legitima iura iecerunt. ἐllis ergo ex liartibus iurig. quod cuique aui ex ipsa re aut ex simili maiore minore, e nasci vidi bitur. attendere atque elicere Pertemptando unam- 20 piamque iuris partem oportebiti sit viso iure onmi in naturam. confuselud in m. leges, dat praeceptum, ut argumenta sumamus Vel quase ex ipsa re sumuntur. vcl is lac ex simili aut maiore aut minor . Locos autem communes dare su negat l, asse certus in singulas constitutiones. Etenim cum duo genera sint, i piorum alterum rei dubiae ad probationem ducendae generalem tracta-25 tum habet . alterum roi cortae crantin t amplificationem. ia ccSsario causae ipsius sucultas suggerit, si quid amplificationis aut indignationis conquestionis. ipio nascitur. Sed quoniam in negotiali qualitate de iure tractatus est, erunt luci communes vol ab auctoritate iuris peritorum vel contra Porum auctoritat in unec de negotiali. Suhituigitur iuridicialis: quae ipsa cum genus sit, :u in duo dividitur. in absolutam et adsumpti vani. Absolutae supponit exemplum, quod tropaeum aeneum contra morem post victoriam Grai de Grais statuerint. Facit intentii nona ut d pulSionem. supponi upie Postea rationem,s d absolutae eonstituti tuis. ut nascatur iudicatio: iusto secimus. quia aeternum virtutis nus irae momini ritum relinii l re voluimus.' Sin autem dicatur x, ideo aeneum, quia in ruistis . erit ratio de relativa qualitate. Unde intellegimus in unam causam constitutiones inridere posse plurimas lirincipales. Verum etiam absoluta ipialitas eosdem habebit locos argumentorum quos nP-ς lialis, ex liartibus iuris . naturae, consuetudinis . legum. Sed in absoluta ipsa iura proserimus. ul factum defendas vel lege vel consuetudine vel natura: int prohata D a itero. quoniam mei: a ueroJ Λ coiistietudii e . quotliam O et corr. m. 2 F 2 iiii ita Φ' 3 irini liratione II T conprobaiiii I β'. inrt. ex con- prohatierit R omiserit vel sciverit coni. Oretii s Iura sitiit quaedam o Ilqitai Cic. consueuerunt O i 2 iussio iis DLI pini toribus L 3: praetoribus ei sex
D botu, ei nequo D n/D 14 Per D ut ei DK: ui no 19 quod eui quo scripsimus: quod quidque DB, quidquid O, quod quisque F, ut libri quoque Tulliani
optimi habent, unde corrigas quod quisque - uidebit, uι in F factum est simili maiore BF: simili aut maiore L o. 23, ubi eius loco, quod hic habema maiore minoreve, sic variatum est: nut maiore nut minore . simili aut ex maiore O 2n attendere mei: quemque nil elidere Crepp. et D 2l partem iuris D 22 legis Dpraoee pin B 2b ndprobatio item ducemiue DI F: approbationem ducendo νο2n cerie D 32 tropliaetam D. trispheum DF tirati de s ratis G 33 statuetunt FO ab monimelituin Φυ 40 proseli D, ad i. mus s. l. m. I liel legem uel con-
298쪽
in negotiali autem haec ii ira I, roseriti itur. ut Possit co isti liii. iluo iuro esse debeat id . de ii in negotium est, i pila eius coiistitutionis ad suturaim Spectat intentio: intentio autem ex ipsa re aut ex simili maiore minoreve nasci videbitur. Aut enim in iure posita est liaec species, ipsae qua oritur. litis. aut exb eo, quod in iuri est, ad hoc negotium similitudo traducitur.
I ubiae rei J thesis scilicet. lΛlterum certae continet amplificalionemJ Locis communibus iam re probata augmentum facies: illud enim adlluc in quaestione est. ilQuid augeri per communem locum possit et oporteat, coiisiderabit irJiu de re probata: locum commvnova', per argumentum, nou th Sis. Nam certi, ipii in omnis incidunt. loci perscribi non possuntJ In singulas constitutiones certi loci et prolirii dari non possunt: merito ergo ut in negotiali. 0uoniam tamen in negotiali de iure tractatur, loci comit uni A llic esse possunt contra auctoritatem iuris peritorum, ab auctoritate iuris peritorum.
Nunc iuridiciale genust ipsa enim est, quae dividitur. 23. Λbsoli ita est, quae ipsa in se, non, ut negotialisJ In negotiali quaeritur, quid esse debeat iuris, in absoluta, quid est iuris. Non. ut negotialisJ Negotialis enim non liabet ius corium, sed quaerit de eo iure, is lod esse debeat in negotio praesenti. Absoluta est quae ipsa in se . non, ut negotialisJ In negotiali quali lato ius ellicitur sententia iudicis: in absoluta. quod liositum iug et notum est,
ab oratore sumitur. implicite et absconditeJ quia adluic incertum est et quaeritur. quid Pssedi deheat. In lianc argumentationes ex isdem loris sumendan sunt, atque in causamnogotialem, qua de ante dictum estJ ut ex partibus iuris, natura , consuriit illius, legum argiunetita sumamus. Ilor tamen. cum Pt in nogotiali haec sint. distat absoluta ab negotiali, quod illa ius adsit mit, ut probet quemadmodum m novum iuR Psse possit, de quo quaeritur, ab soluta aut in ipsa iura adsumit. ut proh et sari ulti. 2I. Adsuinptiva igitur tunc dicitur, cum ipsum ex se facitim probari non potestJ Adsumptivae ilualitatis praecepta tractaturus dor i. iplid ipsa sit, et eius partes quattuor supponit. Ac primam compensationem, iplam otra compara tionem appellat: liuius exemplum Subicit imperatoris eius, isti instruulenta et arma tradiderit, ut exercitum ab obsidione hostium liheraret. llic liuoniam finis status esse puluit 'ihi id sit laedere malostatem': certi pulmnominis reus est: liuius constitutionis, id est lini livae, tractatu omisso. il,sam considerat compensationem, ae praecepta haec constituit, ut si is i id perli40 coniecturam tractandum Sit, prima parte tractetur: vel non ob hoc fecisse vel
aueiii ditiem ii et naturam mei, sed in BF lectis eorreeta 3 ilitontio. ivlentio nute in Iu i intentio. aut L FO ex simili D: simili BFo 6 dubia erit thesis Dihesis scilicet; illud enim adhuc in quaestione est Capp., eerbia quae paullo post alienυ loco 'osila videmur, huc transpositis T loeis communibus B: locus communis I FS argumimium B pr. m. 9 Quod L fit 10 locum communem per urgumentum augmentum B Fi mei: per locum communem augmentum ed. Asc. et υfort. thesin 13 eommunis Dy hio DBtF : lii BF D 18 immo quid sit tur sis quaeritur BO 22 ex aeuientia F 23 ab oratoro D Fm: ei ab oratisi en D , a praetore O eae eod. nas. 26 hisdem mei 28 sunt V 29 illa ius D Fi illa latus Dyn, illa latius O 32 Absumptiua D tum niaxil. et O auinstrumenta mei ses. p. 232. 29J: impedimenta D 3T fluis BF: linitiuus BD
38 desinitiuae F 40 vel usu ob hi, e sedisse F: uel non . . . secisse D pr. m. , uel hoc non obseci,se II corr. , uel hoc non obruisse B, uel hoc uon fuisse nas. et O:
299쪽
hoc l non siiliarunt suisse, propter quod istud, unde reus sit, dicatur esse commissum: ista coniecturalia sunt. Item si definitio sueril. cum alioqui certi
nominis reus est, transferenda huc sunt omnia, quae sunt definitionis: monetque nunc alteram, nunc utramque constitutionem, id est et finem et coniecturam, in prima parte tractari, et item alias, tractis scilicet huc rationibus 5 singularum, et confirmationis et infirmationis. Ipsius autem compensationis praecepta haec sunt, ut coii paremus id, quod admissum est et propter quod admiSsum est, ex partibus honestatis, utilitatis, necessitatis, ut neque suisse aut honestum aut utile aut necessarium, ubi et gradus tangi potest, non tam utile, non tam honestum, non tam necessarium: quae partes, id est utilis, io
honesti, necessarii, plenius intellegentur in praeceptis deliberativae. Sic lacla separatione et eius beneficii, quod praestitisse se dicit, et eius maleficii, quod admisit, actio postrema deducenda est ad formam deliberativae, ut ita agatur,
quasi suadeat aut dissuadeat orator faciendum, quoniam accusatoris pars eStutique ut dissuadeat. Defensor vero haec omnia contraria actione convertet: cum ille coniectura usus fuerit, coniecturaliter respondeat: item contra sidem adsumat argumenta ossicii. Ipsius autem conpensationis contrarias partes tenebit, ut doceat utile. honestum, necessarium fuisse, iluod fecerit, aut tanto opere per gradum utile sulisse, honestum, necessarium. Loci communes ab accusatore erunt duo, in eum, qui de turpi facinore conliteatur et quaerat maliquam desensionem, et alter ipsius inutilitatis et turpitudinis expressio cum indignatione. A desens oro tres sunt: nihil per se turpe aut inhonestum putari. nisi animo facientis consideretur: alter ampli licatio benelicii praestiti, tertius expositio ipsius et periculi et beneficii. Ex quibus iudicationesJ duae scilicet iudicationes coniecturales. 25 Aut haec conparativa, cuius nunc indigemusJ Ilaec iudicatio tiropria est
ipsius conpensativae constitutionis. IIoc causae genusJ conpensativum scilicet. Oportebit adhibere ceterarum quoque constitutionum rationem ad lue praeceptaJ si tamen incidant ceterae constitutiones. Istae enim constitutiones, auquae iri adsumptiva sunt qualitate, posSunt praecedentes Omnes conStituti O-neS recipere, ut haec nunc, quae conpensationis i est, habet et finem et coit iecturam. Ideo quaeciimque genera Sunt quaestionum, suis constitutionibus
Ac maxime coniecturis faciendisJ ut per coniecturam, quae qua Si inci- Miletas est, conpensatio illa tollatur, qua is, qui accusatur inaiestatis, utitur dicens periturum fuisse exercitum, utSi arma concederet. Ii, qui accusabuntur, conparabunti ut periturum fuisse exercitum negemus, i Iuod sumit hic, qui arma prodidit et instrumenta. les C.. II, 74: si alia ratione et aliam ob causam ac dicet se reus fecisse, demonstrahitur factum esse. Possis etiam scribere: liel non hoc animo secisse: saltem in ras. in D littera a perspicua est 2 si D s. l. 3 reus est uel cum aliqui certo nomine reus est F. sed nerbis uel - reus est linea xvhducta et iitrum ille Db tractatis D s aut utilo Om. DB3; neque utile fuisse aut hon. F I 2 se Om. DB F 13 amisii F ducenda B 14 saciendum et laciendum aut non salsiendum nFo et D in mam. I 6 coniectura aliter II: coniecturaliter, h. e. senundum restulas et praecepta glatus coniecturalis, in quo facti, ut aiunt, quaestio instituimr'. Capp. contra iidem DB: contra finem F, contra persuasionem accusatoris fidem Dir omeli J uel linis F I 8 tantopere mei 21 aliter Bi V 23 consideratur Di, confideretur F 2b iudicationes DB: iudicatio est. Sunt F, sunt iudicationes O 28 genus est F 29 oportebit tractari pro tractare et adhibere F quoque om. F 32 recepere D est et habet D pr. m. 33 suis questionibus F pr. m. 38 Hi mei, Quod ii O accusabantur D
300쪽
'Aut alia rationeJ quoniain superius duas rationes et duas iudicationes posuit coniecturales non futurunt suisse ut periret exercitus , et 'non hoc animo factum , idcirco hic eandem rationem repetivit et coniecturam dicit in hac constitutione tractandam. 5 Ex coniecturali constitutione sumetur J quia partibus suis ipsa tractanda eSt.
Sin autem certo nomine maleficii J ut nunc certo nomine reus est maiestatis. Potest enim sine certo nomine reus esse, et non statim ad desinitionem adstringitur, cum criminis nomen nullum videatur adiectum.
io Sin autem certo nomine maleficii vocabitur in iudiciumJ Iain hic incipit incidentis ad hoc thema alterius status, id est finis, quem statum fit nemJ et
supra posuit dicendo quid sit maiestatein minuere , praecepta tractare. 25. Sin aliud ipioque aliquod genus J quarumlibet constitutionum vel praecedentium vel sequentium. i5 Quam plurimis infirmet rationibusJ ut dicat non suturum fuisse ut periret exercitus, aut aliter: non hoc animo secisti, sed ut perderes secisti. Deinde Oportet accusatorem illud, quod ipSe arguat, ab eo, quod defensor conparet, separared post illa Superiora etiam hoc dicere oportebit ac
eo ContendereJ conparare. Et hoc extenuando maleficii magnitudinem simul augereJ ut extenues, quod praestitisse se dicit, augeas, quod admisit. Deinde oportebit illam ipsam conparativam iudicationem exponere tamquam causam deliberativamJ In omnibus adsuta litivis itualitatibus post omnia 25 argumenta ex conStitutione, quae Sunt propria, locus extremus interponitur quasi deliberativae causae: in qua quaeritur, quid faciendum sit, ut ex hoc probetur, quid faciendum fuerit. Τamquam causam deliberativamJ ut non iudicialis causa sit, sed deliberativa, et eodem genere agatur, quasi Sola ipsa esset, id est causa deli.
B berativa. li In aliquam consul lationemJ deliberativa, non iudicialis causa sit: hoc est
26. Defensor autem quibus in locis ab accusatore aliae constitutionesJSi accusator retorto contra genere dicendi sconiecturaJ, defensor utetur pari
33 genere fetiam sineJ. Ex contrario tractabitJ ut liuod ille inutile, hic utile, quod ille inho
nestum, hic honestum dicat. et cetera his similia. Loci communes hi erunt accusatoris in eum, qui cum de facto turpi ali-I Aut si alia O et corr. B et FB : sed DB, 3 repetiuit et F: repetitum et repetit ut O rationem BF: argumentationem D dicat Bys 4 hac eoit stillitionem D: hanc constitutionem BO I Sin - maleficii Om. DBt nune cum certo F s uidetur BO 10 autem sine certo DBx II finem DBO. finem scilicet F, unde olossema convincliter 12 praecepta tractare in F hic deleta et supra post inespit -- iecta sum. Locum Capp. primus recte distinxit. I 6 alter D lz Iportet illud quod ipse oportet arguat D 18 conparet DB: comparat Φυ oportebit: accusatorem contendere, comparare edd. vitiose 2l adaugere BFD 22 amisit Bis' 23 oportet D ipsam illam O 29 agatur quodsi D 3l Aliquam in O constitutionem Bi deliberaliua non met: Ut deliberatina, non O 33 constitutiones D: constitutiones inducentur BF, D in maro. , constit. erunt inductae O 34 accusator DBi:
accusator coniectura B FG; pravam nectorum distinctionem viastarem mutavimus pari genere etiam fine sine B ex corr. ut videtur . Ex contrario tractabit. ut mei: pari genere et finem, pari genere etiam comparationem ex contrario tractabit; ut edd.; coniecturu
et etiam sine olossemata esse Christ intellexu 36 ut ille Bi 38 Loci autem Ohi erunt nos: inerunt DBFi, erunt se D accusationis D