장음표시 사용
101쪽
Possumus etiam ex instrumenti istius natura multa occulta elicere, diligenter considerando rationem sonorum ipsus gravium & acutorum : Nam chorda A. B. in eadem dimensione M longitudine si,naret in tenuissimo coeli superioris spiritu, ut chorda C.D.in inferioris regionis medio aereo;hoc est sonum redderet tam acutum dc excellentem chorda A. B.quam illa C. D. Ratio tamen, cur chorda A. B. sonat tam graviter in hoc medio acreo est,quod medium existit nimis spissum dc claritatem soni submergit,ac anima movens invenitur nimis esse debilis ad materiam illam spissam subtiliandam. Nota igitur quod anima
sonorum in chorda ab agentis actione proficiscitur;Medium vero per cu)us dimensiones sonus editur,est substantia ipsus aeris,recipiens per vibrationem,animae modulationes. Nam chorda eadem extensa dc laxata varias voces reddit, non aliter, quam in voce humana cernitur, quae elevata per eandem tracheam arteriam varias voces edit. Est igitur aer medium,& quas instrumentum in quo Musica fit, Unde,quemadmodum parvulum institimentum voces acutiores,dc magnum graviores reddere solet;uc etiam aer attenuatus &subtilis subtiliores senos edit;& e converse spissus graviores: Non igitur est cborda, sed ejus anima, vibratione chordae in medium seu instrumentum immissa,quaesbnos edit,nec in trachea arteria consistit notu principalis virtus, sed in anima vitali acrem circumstantem impellente. Etenim sicuti medium spissius tanto magis frangit ac impedit visus radios, quantis est spissius, ut in nebuloso & turbido aere videre licet; in medio autem clariori dc tenui oti acutiores ac certiores sunt visius effectus;ita etiam medium spissum graviores sonos auditui offert,ra rius vero acutiores,ita quidem,utquo rarius es h medium,eb.excellentiores soni
reddantur. Praeterea videmus,quod miscente sese anima pulsantis, strenue pulsando,cum chorda,edat ipsa chorda vibratione sortiori sonos duriores &intensiores, sed ubi illa debilior chordam premit, ibi submissiorem vocem cogi echordam remissiori vibratione emittere. Sic etiam in voce humana cernitur, quod fortiori animae moventis impulsu intensiores 3c clariores soni edantur,de biliori vero remissiores& obscuriores: Ita videmus quoque ventum fortiter aliquam domus fissiiram perflantem reddere vocem altiorem 3c acutiorem,atque protinus eundem debiliter flantem sonum graviorem per eandem istam fissuram semper concitare; quod etiam in tuba sonandi ratione evidenter demonstratur: Ratio igitur hu)us rei consistit in viribus remissioribus aut intensioribus animae moventis,dc per consequens in medio, in quod anima vibratione chordae aut vocis ingreditur; nam debilior anima movens non satis potestatis habet ad acrem ita subtiliandum, ut acutiores sonos edat, dc vice versa anima motiva potenter agens, acutiores θc sublimiores voces reddit in aere, propter magnam siuam in aeris subtiliatione vim&virtutem, unde anima sonans magis delacilius se dilatat in aere dc magis acute in eo agit. Hujus autem rei demonstratio in fortiori lc debiliori chordae pulsatione e)usque vibratione cernitur scpraecipue in vocis humanae exaltatione vel depressione. Similiter etiam chorda in intensione dc remissione soni idem praestat alia via;nempe, cum anima motiva majori vi contrahit ipsam chordam,stius ea sonat, quia secundum ma)orem animae contrahentis vim atque proportionem, majori violentia vibrat, dc dc vibrationibus sitis medium subtiliat,quo voces altiores 8c acutiores reddantur. . Pari quoque modo chorda dunoris corpulentiae minorem animae motivae virtutem requiritad sonos acutos dc elevatos proferendos,quam chorda ma.
jor,quoniam faciliori motu viam Acit in aerem vibratione leviori,propter corporis sui exilitatem;Unde minorem locum in aere implet,dc tamen vis ejus late ac acute se extendit: Id quod chorda majoris corpulentiae ncere non potest; vade ic sortiorem animae contractionem requirit. Nonne etiam ita se habee
102쪽
instrumentum mundanum cujus Consenantiae regionis superioris excellenter acutae&elevatae fiant propterfortitudinem animae divinae ibi residentis,scu propter lucis amatoriae abundantiam ibi loci prcv dominantis,& exacte attenuantis medium suum in naturam ipsa malitatis 3 Unde, ut locus ille est aliis inmundo altior; sic Musica ejus in acutissimis ec excellentioribus constat consonantiis; imo&propter medii sui tenuitatem, dcchordae radiola virtutem intensissimam, longitudinis chorda A. B. excellentiorem redderet eo loci sonum, quam chorda C. D. maereo nostro medio. Ex quibus, quam apta sit haec Musicae mundanae Cum instrumento nostro comparatio neminem in Philosophia versatum late bat; quod etiam per fistulae naturam apti hi Sin Cap. sequenti descrabetur.
duomodo permulam,arte ad Musicam inventa me praedictum luculentius demonstratur 'Cc E ante oculos demo Bationem notabilem ab ipso inventore haud perceptam per quam luculenter apiraret magna etiam
de ingentia arcana in rebus cipe vulgaribus latere , quorum t men rationem & radicem nullatenus percipiunt oculi vulgares, superficietenus magis, quam radicaliter res inspicientes. Diuili oti by Coosli
103쪽
Ex hoc enim instrumento musico. fistula dicto,vera totius mundi proportio colligitur. In tres autem regiones illud dividitur; quarum duae inferiores tria habent foramina denotantia cujussi bet regionis principium, medium,&finem;
suprema vero regio unico tantum magno foramine constans designat naturam
cci ii supercoolestis .cujus quaelibet pars Cusdem est conditionis tanquam repleti stimae unitate divina: At vero sicut hoc instrumentum in sua natura & per ne sine anima novente non sonat. movetur, aut quicquam virtutis habet; sic etiam
etiam nec mundus aut mundi partes movere vel agere per se possit nisi ne mentis immensis exagitatione: Ut igitur mens summa DEus in totius machinae apice, 6 quasi extra sit perficiem mundi extremam,facit mundi compagines exhibere mulicam suam,graviorem in parte inferiori,&actaviorem ac clari rem,qubmagis&propinquius ad ipsam summitatem accedunt; ita etiam mu sico extra fistulae coiitiitentiam scine sus summitate vitam ac motum sutilante, quo magis foramina distant ab ejus virtute subinflante,eb graviores voces ediant, qub autem
altius versus esus sitiritus folles ainditur, eo excellentiores redduntursbni ;&quemadmodum foramen illud inurtim, A. dat caeteris inferioribus quasi vitam re animam; luippe quae sine eo voces non reddunt; sic etiam coelum Empyreum sphaeris omnibus inferioribus: O quanta & quam coelestis esset haec in re tam nivola crantemplatio,si diligenter&penitius aliquanto mente intelligente consideraretur l
De musica Aementari. N elementari etiam mundi parte quandam esse harmoniam
constat; cujus consonanti quoniam ex proportionibus magis ab ignis coelestis calore, qui non est de vera lucis essentia, sed coactus potius & adventilius,quam ab illa essentiali procedunt, idcirco etiam compositiones symphoniacas efficiunt, quarum harmonia propter verae lucidae formae in iis exiguitatem non quidem est permanens, sed transitoria dc subita quadam Celeritate evanesciti Quod autem quodlibet elementum proportionibus musicis tam in suo coelo, quam in coeli quolibet composito, consensu naturali disponatur, vel ipsa luce . clarius, si exactius & penitius eorum naturas dc situs intueamur, percipiemus: Etenim Certum est, eorum materiam seu corpulentiam crassiorem esse,& per Consequens graviorem &. duriorem; aut tenuiorem, ac proinde legorem & molliorem;quod fit secundum majoremfiigiditatis terreae aut caliditatis igneae in ea praedominationem: Cum ergo frigiditas in terra solummodo dominium habeat, unde propter absolutam calidi ignei absentiam quatuor illi quartae frigiditatis insent, quae quasi integra est terrae natura; at vero elementum aquae non ultra tres frigidi talis quartas, cum unica ignis conjunctas possideat, quod ei propter ejus participationem cum media humiditatis sphaera accidit;similiter sphaera media humiditatis duas tantum frigiditatis portiones,& totidem quo
que caliditatis contineat,elementum denique aeris unicam tantum humiditatis portionem stadeptum,cum tresqliartas qualitatis ignis vicini elementiamplectatur; necesse est ut terra densior, gravior,durior sit aqua,& aqua sphaera aequalitatis spatia,acilla denique aere,qui est sphaerae illius humidae pari superior,
104쪽
&per consequens frigiditas,densitas,gravitasque terrae, ad illas aquae in sesquialtera proportione se habent;& eaedem aquae dispositiones ad sphaeram mediam humiditatis in sesquialtera;cu)us denique materiae conditio ad illam acris proportione dupla resertur. Consonantia igitur a basis superficie convexa ad illam Diates laron repetitur,& ab ista aqu. Uad alteram sphaerae humiditatis Diapente commensi iratur;aqua usque ad concavam ignis superficiem Diapason sese extendit ita ut inter ignem Jc terram Dis diapassin, quod in quadrupla proportione consistit, producatur. Nam in sphaera aequalitatis spuriae fc corruptibilis ascendendo Diapentes ost Diates Iaron desinit, quae simul )uncta Diapason constituunt: Praeterea descendendo a sphaera ignis, in qua etiam quatuor caliditatis aductitiae gradus insunt,illi cum tribus istis aeris Diatessaron formale producunt,
Et praedicti tres aeris binis illis sphaerae humiditatis annexi Diapente faciunt:
quae etiam duo simul coalita Diapason formale generant;atque iterum illae duae quartae caloris sphaerae aequalitati,,unicae aetas copulatae, Diapason alterum pariunt; Unde in elemento aeris Diapason mat ae cum Diatessaron formae symphoniace convenit, & in sphaera media huVrgatis, Diapente materiae cum Diapente formae,quae ibi etiam Diapasbn retonant, Unde in eo persectior elementorum sedes &temperamentum ad iustitiam ac in elemento aquae Diapason formae cum Diatessaron rationis auribus dignoscitur resonare. Haec igitur elementa secundum istas musices proportiones in corporibus Physicis gisi posita,optima illis temperamenta producunt; Ubi vero male,hoc est, consensu minus harmoniaco ordinantur,ibi disserasiam & intemperiem ericiun litem rediscordiam excitant,morbos & aegritudines in corporibus progignunt, &ad corruptionem deniqu e,nisi expedit lis corrigantur,certissimam deducunt. Hujus autem musicae proportiones sequenti modo describuntu r.
vi musicam iamentarem praeparatio,
105쪽
106쪽
De intervastis cujuslibet elementi, m de confinantius, quae ab ita oriuntur,quibus elementa pacifice ad compositionem
N tracha tu generali de Musica probavimus, Diates ron,quod est consonantia imperfecta inveniri solumodo propter impurit talem suam inqitalibet infimae mundi regionis sphaera. Hoc ve
ro in loco clarissimam hu)us rei demonstrationem faciemus,qua ostendemus evidenter, quamlibet hu)us regionis Mementaris sphaeram ex tota consonantia Diatessaron conflari; Ac nisi inextremorum medietate sphaera amicitiar,nempe illa aequalitatis spuriae interpon retur, impossibile esset, unam ex his alteri melodia symphoniaca correspondere; namque ratione hinussphaerae mediae omnes praedictae consisnantiae redduntur tum miniis persectae,ium etiam magis persectae prout lucidissimc in demonstratione sequenti apparet, ubi delineavimus tres globi terrei regiones ; unam videlicet centralem, M simpliciter frigidam ac siccam. ponderique praecellentem, cujus intervallum tono assimilavimus : Alteram intermediam, nimirum inter centralem dc seperficialem quam regionem mineralem nuncupamus, magis ad simplici talem centri, quam ad naturam aquae vergentem, Cimus etiam interval- Ium tono comparavimus, unde jam Ditonum terrestrem invenimus : Et ulti. mam regionem se perficialem quae magis cum aqua,quam cum purissima Centri natura communicat; Unde ab Mus circuitu fontes erumpunt,&plantae exsurrigunt,quarum nutrimentum est aqua & acr; Et hu)us term regionis spatium semitonio applicuimus; Ex quibus intervallis terrestribus consonantia Diatessaron ex ursit.
Similiter demonstravimus etiam , quamlibet si haeram pellucidorum elementorum in tres regiones distingui; ita videlicet, ut aquae regio inferior sit luto-
sor& eculentior, cum natura terrae communicans, cujus intervallo tonum at
tribuimus: Deinde ejus regio media,salsedine terrae imbuta,est quasi aqua adusta, cujus partes subtiliores extrahuntur ac evaporant,& cum aqua dulci conjunguntur; Unde haec aquae portio participat de utroque extremo, nempe de natura seu cum terrestrium,&de natura aquae dulcis; quare e)us intervallum tono quoque comparatur. Regio autem superior est aqua dulcis, participans de Puriori orbis salsi regione ac nebulosa aerias ins Ii natura, & con)ungens sese cum sphaera aequalitati sipuriae quam ita vocamus respectu sphaerae aequalitatis puris simae& incorruptibilis, quam sphaeram animae mundi appellavimus: Atque ita ex his sphaerae aqueae ultimis intervallis Semiditonus oritur, qui cum tono infimae Mus regionis aliud Diatessaron conflati Pori bellam altilis ad sphaeram aeris ascendendo invenimus ibi quoque tres regiones,quarum infimam ad naturam aquae aliquantulum proclivem tonO,mediam etiam tono, dc sipremam ab igne magis occupatam Semitonio comparavimus; quae intervalla simul Juncta Diatessaron tertium constituunt. Denique sphaera ignis etiam in tres regiones dividitur,quaru m infimae cum acre familiari tonum attribu imus, atque pariter etiam mediae ubi simplicior elementi ignis portio existit, alium tonum dedimus:
At summae illius regionis spatium cum Quinta essentia participans Semitonio, o by Coos e
107쪽
minori retulimus. Ex quibus manis stum est,quod ir meris elementorum na turis nulla consonantia praeter illam impe rfectam reperiatur: Quorum quidem intervallorum inveniendorum ratio haec est, quod in omni gradu, quo magis
verius igneam nataeram a terrestri ascenditur,eo,propter majorem ignis operationem gradatim accrescentem,materia ascendendo magis alteraturiquas qui
dem operationes, quoniam sensibiliter in tribus dictorum elementorum loci, inveniri certum est idcirco abistiSalterationum gradibus inte rvallacon nan tiarum Muscae nostrae desumpsimus. Ut ergo hae omnes consbnantiae Diates saron naturaliter dc pacifice ad invicem agant, necesse est,duaS illarum corporales, quae nimirum sunt visibillum elemctorum,ad duas illas elementorum invisi bilium concatenari: Atque hunc nexum ex sphaera aequalitatis spuriae oriun
duin esse clare demonsitabimus,cui sphaerae intervallum toni integri assignavi mus intervallum nimirum perfectissimumiquod quidem si cum aqueae sphaere Diatessaron conjungatur, producitur timuimodi nexu & Copulatione conso nautia minus perfecta, quae unita cum Diatessaron terrestri gignit persectissi mam illam consenantiam corporalem, dictam Diapasen. Similiter se um adi regiones elementares invisibiles ascendendo,s Diatessaron sphaerae aereae cum perfecto sphaerae aequalitatis spuriae intervallo iungatur, protinus consonantiai miniis perfecta aerea proferetur, quae iuncta cum Diatessaron igneo incorpo reum hoc est,invisibile Diapason constituet. Hujusmodi igitur medio com municabit ignis cum aere in Diapason,conflatum ex Diatessaron,& Diatessa ron aereo ac sphaerae mediae intervallo,& ignis in aere cum aqua in Diapasin, conflatum Diatessaron aeris cum igne per praecedens Diapa n animato,ac tono sphaerae mediae,dc Diatessaron aquae,quippe quae constituunt aliud Diapa sen,& ignis in aere N. aer in aqua tanquam in vehiculis invisibilium elemento tum cum terra per Diapassin tertium & infimum conflatum ex tono seu intervallo sphaerae mediae, bc Diates Iaron sphaerae aquae,acDiatessaron terrestri, utpo te quae omniajuncta pariunt Diapason. Atque hac via clarissimEdemonstratur, quibus vinculis elementa ad invice concatenentur,dc Eurignis magis sit in aere.. &miniis in aqua omnium autem minime,seu portione maximε exigua,in terra. Huc etiam declaratur,quomodo unum elementum estalteri quasi matrix,ue hi culunad receptaculum,videlicet cuilibet GO superiori proXim ut aer igni,aqua acri,& terra aquae, quae hac ratione Omnium elementorum est receptrix; Unde etiam a Philosophis terra omnium elementorum mater non immerito nuncupatur. Haec ergis est harmonia illa elementari cujus consonantiarum vii tute partes in compositionis mixtione exactissime& ad pondus connectuti
lium elementorum cum inserioribus & visibilibus ligamentum, sine quo nullo
modo possunt . elementa ad compositionem aliquam naturalem concurrere..eur,α in ea pacifice conterVantur.
Concludimus igitur, quod verus modus connectens ad invicem in compo sitione proportiones elementorum contrariorum est Bhaera aequalitatis, to itumque ejus intervallumimplentem esse naturale illud ruperiorum & invisibi
109쪽
De musicae mundanae,in consonantia rum e s praxi acactisne, i caeli aethereis beris in has elementares infusa.
U EMADMonu M in Musca vocali seu instrumentali non susficit speculatio,nisi ad praxin ea transferatur, ac dignoscatur u sius Mus experientia praetica;ita etiam in harmonia hac munia
dana fictus fortasse existimabitur praesens noster discursus,msi ad praxm nos intellectui solum,sed&ipsi sensiti familiarem iLlum pro viribus nostris extendamus. Edisseremus igitur primum,quium proportionibus & consionant usquaelibet mundi sphaera suam na r-moniam in aliam i nfundat,ac deinceps,secundia loco,discordantiarum munda. narum rationem declarabimus. Cum igitur infimae regionis spatium perspicuum reseratur ad terram in proportione sesquitertia,evenit inde ut ignis accidentalis ei correspondeat,sedam perfecta consonantia;namque respectu solius siccitatis,quae est qualitas accidentalis tam igni quam terrae propria, in tali concordia cum terra existit: Sed ratio, cur haec regio in genere terrae convenit, est in multitudine corpulentiae, quam originaliter a terra accepit; Unde regionis perspicuae intervalla conducunt ad connectendam hanc regionem mastis materialem ad suum sundamentum consonan tia imperfecta pro natura icilicet loci quo symphonia ex apta
sph.erarum ejus concatenatione oriatur.
At vero si in ptimum gradum regionis aethereae ascendamus, inveniemus, Lunae sphaeram habere referentiam ad terrambin sesquialtera proportione,&r spectu istius proportionis gustat terra de Quinta essentiainc insunditur eadem hac proportione in terram melodia mundana,conflata cum ipsa ex consonantia minus perfecta. Nam quatenus inter terram & stharam Lu , quatuor inveniuntur, nempe aqua,acr& sphaera Lunae,quae tonos important,& siphaera ignis, quae Semitonii loco habetur, eatenus Diapente cum terra contonabit,& Diatessaron cum aqua;consistens,ut dictum est, duobus tonis aere nimirum&sphae. ra Lunae,ac uno Semitonio .videlicet igne: Atq; haec est ratio, quod Luna assidue tam sortiter destrenue in haec in serioraac praecipue in terram agit per influentias suas. Similiter stiani Mercurii Diapente in sphaeram aquae resonabit: Hinc igitur aquarum inundationes,mariumque perturbationes propter tenuem dc na- tuosum sipiritum Mercurialem in illis occultatum, pariterque etiam hu)us opacum ad)umento Lunae fit fluxus & refluxus maris. porro quoque t mili consonantia refertur Pisus ad sphaeram acris quae symphoniam blandam & suavem habet in acre, propter exactam suartim proportionum concordiam: Hinc aer in se retinet easdem qualitates,quas Venus nabet,videlicet caliditatem & humiditatem,quae vitae animali semper si int propitia;imo & ipsis plantis loco hu- di radicalis inserviunt cum spirituiis proprio. Sphaerae denique Sosis pars infima in siphaeram ignis influentias suas spargit,quae simul in haec inferiora deferuntur,& ad plantarum multiplicationem ac perfectionem virtute consonantiae Diapente conserunt. Sed ut ad consonantiae persectioris vires &sacultates perveniamus,quae inter terram&sphaeram aequalitatis reperitur omnes vitae cujusque animalis terrestris perfectiones ab hujus consonantiae intervallis pro vcndia certum est,materiae nempe corporeae incrementum dc vivacis illius D
110쪽
mae vitales actiones ac motus; Unde ad exaltam rerum materialium persectio. nem est haec omnium praedictarum consonantiarum tricacissima. Mars etiam quamvis in sua natura&per se sit valdeutilis, attam ii, quia esus Diapason se eX-
tendit ad sphaeram aquae, ideo infausta est haec stella viventibus inferioribus,
quoniam ob contrariam suam cum aqtranat illam producit contra vitam rebulles &malitiosas in haec inferiora operationes,&. ab Astrologis pro infortuniorTinori habetur. Iupiter vero Martis sphaeram immediam orbe suo complectens benevolo asphaera aeris accipitur,qui melodia ejus ex proportione dupla consistente mirilice delectatur,nam omnimodo in naturarum S qualitatum proportione conveniunt, praeterquam quod aer de natura inferiori, sphaera autem I
vis de superiori par icipat, sunt enim ambo calidi & humidi: Hinc igitur est, quod inprimis aci vitam animalem conserunt;ac habet aereus ille orbis benevolam suam dispositionem a Iois qui ideo fortunium majus ab Asstrologis a ppellatur,dca Venere,quae ortunium ab Iisdem nuncupatur. Ultimum denique huIus regionis intervallum a Saturus gubernatur,quod ad intervallum elementi
ignis se habet in dupla proportione, in qua Diapason consistit: At vero, quomun natura Saturni & illa sphaerae igneae sunt contrariae, ideo melodia talie, quamvisum fortasse atque alteri speciei prodeste soleat,turbida tamen est& injucunda, imo dc generi animali malitiosa; nam terminante sese frigida Saturni natura in calida illa ignis repugnat caliditatis qualitas frigiditati atque ita,licce in monochordo mundano consonans sit ista proportio quantitativa,haud exiguam tamen in concordantia illa distrasam producunt opposita siua repugnantia contrariae datori, & receptoris qualitates, quam facili me animata propter formarum suarum debilitatem sentiunt ac percipiunt. Hinc igitur est, quod .saturnus ab Astrologis infortunium mesus vocatur,pari videlicet ratione,qua illi Martem appellant infortunium minus. Ex his igitur constat,Solem & Lunam per influentias suas transmittere in haec inseriora generalem Muscam mundanam,caeteras autem stellas particulamorem, atque iterum harum quasdam fauste in haec inferiora immittere melodias sitas, quasdam vero infauste: Quae fauste influunt,clare, puro & simpliciter influumquae vero infausth;illae per Diapasontis intervalla demittunt interrupto naturas suasin haec inferiora,quae plurimum interrupthagunt in corpora omnia, nisi bene admodum sint disposita . Stellarum denique naturae etiam harmonico quodam consense cum ipsis planetarum naturis concurrunt: Sic Leo propter vitae suae singularem vivacitatem pro Domino suo recipit Solem; Unde Leo est quasi umionus cum natura Solis: Sic etiani Cancer cum Luna: Araes cti m Marte dc sic in caeteris: Nam quaelibet Planetarum domus cum natura sui Domini debet esse conformis.& quasi uni sonus, hoc est,eodem sono debet Domino suo resonare, Unde eodem modo dc iisdem consonantiis,cum Dominis sitis influunt. Quod denique ad Diatessaron superioris regionis attinet, intelligendum est,quod Hierarcnia superior infundat virtutes suas in mediam,&media in infimam;haec vero cum coelo aethereo communicat,quod non modo splendorem suuma coelo illo igneo,sed etiam 1 creaturis ejus nuntia & mandata DEi expectat,exceptaque exequitur, quae quidem operationes virtute consonantiarum spiritualium huc, n qua igneus ille amor,universum Coelum Empyreum implens, dc usque ad Solis centrum se extendens Continetur,cujus quidem consonantiis spiritualia omnia rationalia mediante vehiculo illo aethereo in corpora optimo disposta descendunt. De quibus,quoniam in libris nostris de Macrocosmola tius discurremus,hoc loco ea omittemus, quo ad magis naturalia rectilis transcendamus.