Quaestiones de iustificatione impii, ex praelectionibus R.P. Martini de Esparza Artieda ...

51쪽

Quaestio V. 49

l certum rursus est ex fide, ex peeeato ais i ctuali praeterito resultare,& manere in anima maculam a ratione cuius, qui peccauit lethaliter, dicitur maculatus, & immundus squousque iustificetur . unde, qui peccaue runt, de nondum iust ficati sunt, dicuntuae immundi, & sordidi Oseae s. Se Apocalyp. .

dicuntur abominabiles . E contra vero scum liberantur a peccato, dicuntur abluis

sanctificari, iustificati, ut apparet ex Ap. i stolo indicato quaest. 1. Ratio utriusque dogmatis redditur, Rexplicatur a D. Thoma 1.2. q. 8 s. a. 1 ad 2., Quia,qui per motum recedit ab aliquo ter. mino , S constituitur distans ab illo, non ob hoc praeesse appropinquat s&reddituri Indistans quia cessat a tali motu; sed opus insuper est motu contrario. Similiter, qui priuatur radio lucis, applicando se ad cor- Pus opacum oppositum lucido; Se qui a mi

tit nitorem, ac pulchritudinem per consactum corporis, quod est inductivum foeditatis , non ob hoc praecise illuminatur, aut nitet, aut pulchrestir, quia cessat a b actio.

ne applicatiua,aut a contaciu: sed necessa isria insuper est tum actio, qua iterum e R- ponatur Iucido, tum contactus corporis mundi fieantis, Se pulchre facientis Auertitur autem homo , & elongatur a Deo per

peccatum Iethale ; & conuertitur ad dele.ctabilia inhonesta, quae nutat ablativa nitoris , de pulchritudinis animae, eaque quasi contingit a flectu . Ergo non ex hoc praemcise desinit esse auersus, Se distans a Deos aut fit immaculatus, & nitens spiritualiter squia cessat ab actu peceati; sed necesso

praeterea est, ut conuertatur ad Deli, eam. que quasi contingas, utque remoueatur ab

obie Ais creatis inhonestis. Et dum hoc noia prae

52쪽

so De peccat. habit.

praestatur, manebit interim in anima dim-tia a Deo, macula, & desectus ni toris . i xia tualis ; id est manebit peccatum habituali. ter , tametsi non maneat actualiter in se

intrinsecz .

Habitualis ista permanentia peceati necesse est,ue includat in se actualem perma. Nenti am alicuius effectus, aut quasi essectus procedentis aliquo modo ab ipso Peccato. Nam quod ita fuit, ut iam non sit ipsum in se intrinsece, nee fit in se intrinsece aliquis effectus eius, nullum habet permanentiae modum, sed est purum praeteritum . Nem Pe , quod non est purum piae teritum s non potest differre a pure praeterito per aliquia, quod nec sit i plum, nec ab ipso dependens ullo modo. Quod enim est distinctum ab aliquo. nec dependet ab eodςm, quatenus.

praee xl stet te in tempore antecedenti, P inde dari potest in reruto natura, ipso siue prae exiliente, siue non prae existente in se . intrinincet pro tempore anteceden i permanentia vero alicuius iam non existentis

in se intrinsece nulla perinde dari potest ipso, siue praeexistente, siue non prae exist eis tς in se in: rinsece pro tempore antecedeu ei ; siquidem , qualiscumque permanenti . xei iam non existentis in se intrinisee, es. sentialiter praesupponit ipsum suisse in se, intrinsece; Atque ideo essentiali ter depeandet ab eodem, ut prae existente in se intrinisce. Ergo ad permanentiam halitualem, peccati necessaria est actualis praesentia alicuius pendentis ab ipso peccato, ut prae existente in se intrinsece . Iam hoc actualiter praesens, de pendensa pra existentia peccati actualis, vel est allis . quid positiuum, vel aliquid priuatiuunia . Et rursus esectus positi ui resultantes ex

53쪽

peeeato alia inhirent intri pee tori, alij sunt eidem extrinseci. Effectus positivi inhaerentes intrinsece peceatori ianv habitus disponens ad peccandum de nou sis species memoratura peccati eommissi .

Neutrum autem horum pertinet ad consti.

tutionem essentialam peccati habitualis. Quia utrumque permanere potest post deletam peccatum ,& ablata permanenti eius habituali. Nempe iusti fieatio non tota ut memoriam peeeati antea commissi, eadem que fieri potest absque eorruptione habitus vitiosi. tum quia est compossibilis cum ipso habitus quilibet virtuosus supernaturalis,ut dicetur quaest s. de Vitt.Τbeol. tum quia peccatot iustificari potest nulloeκercito actu pertinente ad virtutem sor mali ter contrariam siti ad quod pertinerea actus peccati praeexistens , τt patebiduuaest. Dia dc t 3. adeoque iustificari potest, non modo quin penitus corrumpatur habiatus vitio us p existens, verum etiam, Mimvlla ea parte minuatur, ac remittatur.Fieri

deinde potest, ut habitus vitiosus consecutus ad peccatum tollatur exercitio , de qui sitione virtutis eonteariae , & similiter amitti po ea non inlum memoria, ut argumentatur Augustinus librillos. conis. tra Iulianum ea P. y. sed etiam species meis moratiua peccati comotissi,quin propterea auferatur ipsum Paccatum , di obtineatur

Effectus positivi peccati, qui sunt exotrmisci pRccatust, rediguntur ad notitiam diuinam de peccato commisso, Se ad odiudiuinum aduersus peecatorem , atque ad via untatem puniandi ipsum . Nihil autem horum potest pertinere fibrmaliter, Re imis inediato ad Permanentiam habitualem pecis C a cati

54쪽

eati actualis, & ad constitutionem intrἱra se eam peccati habitualis. Non quidentia notitia,& scientia Dei,quia haec secundumis permanet eodem modo ante,& po se deis letum peccatum. Est enim inde lactibilis , ct in uaria biIls seeundum se, & quatenu s est Pure speculativa. Sed neque odium Dei s& voluntas puniendi complet sormaliter, di immedia in peeeatum in ratione peccati

habitualis. Quia actus diuinae voluntati. sunt simi liter aeterni, Re aequaliter ad funuseeundam quamlibet temporis differentia, s secundum se praecise eosideren tur ideoque non possunt diuersimode quidquam denominare, aut aflicere pro alio. &alio tempore praecise in genere causae formalis, sed solum adiungendo, aut rem uendo ali. quid in genere cauis emetentis, quatenus

Pro uno tempore causant unum effectum , ae pro alio alium ; id est quatenus volunta ut nolunt; exequuntur , aut supendunt

aliquid, vel essentialiter determinaeum ex se ad umina tempus,& repugnans, ut sit pro alio tempore; vel quod est similiter deter minatum repugnans respectu temporum

aliorum . Ergo ultimum complementum

formale peecati habitualis non potest esse lullus a ctus intellectus, aut voluntatis diuinae se eundum se praeelse.

Deinde ultima formalis disserentia ho-: minis mali, immundi, & abominabilis ab homine bono, mudo,ac diligibili per amorem appretiatiuum, qualis profecto est di

ferentia nominis peecatoris a non peccato. re, non potest constitui formaliter, ae imis mediate per ullum actum, aut praedicatum diuinum . Quia omnis actus, atque omne

praedieatum diuinum essentialiter est ipsa bonitas, ipsa mundities, ct pulchritudo ,

55쪽

. i Quaestio V. 33

Ipsaque aestimabilitas . Quod non indiget

probatione . Repugnat autem malum in aetatione mali ultimo compleri formaliter sct immediate per ipsam essentiam bonitatis et & per essentiam munditiei, ae pulchil tudinis ratione immundi, ae is di, at que per essentiam diligibilitatis,& aestim bilitatis in ratione contemptibiliter odibi- is. Quod non magis videtur egere pro hatione . Imo neutrum horum subest uli1 principio notiori intra idem genus; uiu orte ta,e sit, nihil dare effectum formalem contradictorie oppositum essentiae suae v. visionem non visi, visum coe ei, lucem ce- . nebrosi. Necesse igitur est peccatum commpleri in ratione habitualis per aliquid pri

uatiuum

Effectus itaque priuatiui induis per Pe

Eatum actuale praeteritumi alis similiter sui intrinseci, alii extrinseei νeecatori, triniaci sunt priuatio silentiae Dei de inno. gentia, aut de minori, seu umero, seu qua titate peccatorum ; & priuatio dilectionis diuinae , aut odii extensiue, vel intensiue

minoris erga peccatorem . De his autem priuationibus eadem est ratio, atque de actibus possctuis diuinis, quo minas intrina see e constituant peccatum habituale , ut patet consideranti , eo vel maxime, quia

istae priuationes sunt indistincta realiter iaDeo ab actibus eius positi uis contrariis, de quibus dictum est , nee nisi ratione ab illis

di stinguuntur , de quo alias . Eo Lem Ieremodo excluduntur a constitutione peccata habitualix priuatio notitiae inhaerentis pec-gatori de propria innocentia, aut de ea agnon toties , audi non usque adeo amissas ac impedita ἱ nec no priuatio habitus acquiri

siti bovi oppositi habitui vitioso inducta,

56쪽

σι De pereat. hahit.

per peceatum . peior etenim priuatio ma ner etiam post iustificationem, S posterior non necessario excluditur per ipsa m. vi pa tet ex dictis cirea formas positi uas contra

Sola itaque eo sideranda superest priuatio virtutum supernaturalium , quam ita indueit peccatu actuale lethali. t maneat Post ipsum usque ad instans iuxti fieati onsa, quae illas restituit animae . Vixturum Porro istarum duae sene elasses, moralium, Ze Theologicarum Privatio moralium ex se praeingi se non constituit hominem peccatorem . Ruia virtutes ipsa morales non constituunt hominem in statueon tradio illi sta ira, te squo consti tuitur per pe. eaeum Iethale Nam per quodvis lethale auertitur ho. a Deos ct fit contemptor summi hon= , atque uti mi sui finis . vite ut es autem morales vel santur immediate eirca media ad ultimum finem, ideoque non sunt formaliter Pr EIae tuae summi boni supeν omnia alii, nee ad Ilud conuertunt homine immed a te . Qua. xe, siue habeat, siue non hal eat eas virtu. es, potest permanere peceator in eo statu, in quo constituitur per peceatum . S d ne

que ex virtutibus Τheologicis fi es & spes

uniunt hominem pei secte cum Deo. Quia , Ite et versentur immediate circa Deum, non tamen seruntuet in ipsum , ut est summum,

honum secundum se, & re pectu ibi ipsiusi; sed praecise ut est prinei pium bonitatis in .

nobis, per locutionem quidem, S iIIvminxtionem respecto fidei, per potentiam ver henefactivam & prom mones respectu spei.

Peccatum vero contemnit bonitatem Dei,

ut est in se , atque ab eo auerti e prout est ultimus finis, Se contemnit eumdem . ut est

summum bonum in is, tire fipectu sui. Non

57쪽

ergo perseuerat peccator in statu pecea .ris, seu auersi a summo bono, Sc Contempl.

ris Dei ob desectum , & priuationem eius

duplicis virtutis.

Sola igitur est charisas , quae vult homiae persecte cum Deo, ut pote, quae fertur ad summum bonum secundum se, de ve est bonum sibi ipsi ; & quatenus ad h- perfecte

disponit, consti tui t hominem in statu conintrario statui peccare. Qui autem consti talintur in statu opposito illi, in quo antea erat non permanet amplius in eodem statu . EGgo peccator liberatur ab statu peccati,dum charitas Dei diffunditur in eorde ipsius, ut dicebatur sepra eκ Tridetino quae Il.4 ad a.di consequenter nullum in eo peccatum leminale deinceps perseuerae habituali ter Quia ero io eadem quaest. q. dictum est habi eum Chari tatis, prout est terminus diuinae dilectionis erga hominem, quoa Utique ei cov. ueni t , prout est terminus infusionis, dici,&esse gratiam gratum faeientem; concludi tur per istam gratiam formaliter, & imme diate auferri maculam peccati, eiusdemque habitualem perseuerantiam. Ergo moralis Perseuerantia peccari physice praeteriti, de peccatum habituale, quatenus habituale, seu quoad puram habitualitatem, prout distin ctam ab actua Iitate peccati existentis in se in triniae e. consiliit in priuatione gratiae ..

Pater c 5 seu uentia, quia per id, Vnum quodque formali ter, & immediate perseuerat, per cuius contradictorium lor maliter, & immediate aufertur, de desinit esse . Itaque pegeatum habituale constituitur adaequale per peccatum actuale praeteritu ,ει per praesentem gratiae priuationem I Wa ut tota malitia peccati habitua is, quae est

imputa lis peccatori immediato xation*C suis,

58쪽

sui, sit omniast indistincta a malitia peeeat lactualis, atquo ab ipso peeeato actuali; hais hi tua litas vero, seu habitualis, ac virtualis permanentia eiusdem malitiae sit priuatici gratiae inducta per peeeatum actua Ieh& eois seruata per vim demeritoriam eiusdem. De

ista porro sola posteriori parte i nsti tuitur quaestio, quando quaeritur ; in quo eonii stat

peccatum habituale λ Manifestum namque est homine aliquando peccante ,& postea desisteti te ab actu peeeaminoso, nec i a amplius illum eliciente, nullam de nouo resultare malitiam moralem imputabile pec veatori immediat. ratione sui. Solum igi-.tur vocatur in examen, quo modo,& per quid habitualiter du et,& aequivaleter per seueret malitia peccati actualis iam non existentis formaliter in se intrinsece; de secundum hanc solam rationem dieitur peceatum habitu ale consistere in priuatione gratia , uti superiori discursu conclusu

est. ε

Ad r. Omnia peccata Ieth Iia, quae unus. quisque eommittit non interposita iustificatione, perseuerant habitualiter per ea dem gratiae piluationem. Quia haec priuatio ab omnibus illis , & singulis indueitur In genere causae demeritoriae ; atque omnia eadem , di singula tolluntur per eiusdem avnius gratiae infusionem. Unde tot de talia unusquisque habet peccata habitualiter peris

manentia , quot, & qualia actualia comis mittit, antequam iustificetur. Quia Deus 1atione eorum omnium, di singulorum subtrahit gratiam. Quapropter forma, seu quasi Lorma, per cuius actualem Sphysicam per seuerantia perseuerant habitualiter, ac mois raliter peccata physice piae terita, est omnino simpleta in vaoquoque P cccatore , de

59쪽

Quae suo V. s

prorsus aequalis in omnibus peceat ibus pPeccata vero, quae sic perseuerant , fundinulta, ac disparia pro multiplicitate i& diis uersitate peccatorum actuali u. Datur prooinde simplicitas, & uniformitas quoad durationem ,& habitualitatem peccatorum habitualium coniuncta eum multiplicitate, ct diuersitate quoad malitiam , di causaliis vatem demeritoriam eorumdem Ad a. Argumentum est efficax aduersus dicentes non pertinere intrinsece ad constitutionem pectati habitualis adaequale supti titulos, ob quos inducitur priuatio gratiae . Caeterum nihil concludit aduersus v eo Tam sententiam includentem intrinsece in Goceptu ad aequato peccati habitualis eo dem titulos . mos quidem , recta assumitur, esse indistinctos a peccatis actualibus ς. verum, non recte deinde subsumitur, seu supponitur in toto argumento eadem pec-gata non hoc ipso, & ob hoe ipsum praciae perseuerare habitualiter & moraliteri quod vi ipsorum demeritoria inducatur priuatio gratiae ἰ hoc est ipsa peccata actualia finxiti tuli, ob quos inducitur ipsa priuati O .Quod, satis apparet ex dictis . Apparet indidem praeterea exemplum de ulneribus, di momte non recte accommodaris rei praesenti , Quia peccatum lethale ita est vulnus animae, ud simul sin mors eiusdem; cum per se ipsum immediate priuet gratia, quae est vita animae Unde multiplicatis peccatis, multiplicantur mortes animae , atque in ea Perseue Iaa , quousque redeat gratia ; id est vita . Nec enim sta mi taphora ignis in omnibus. Ad 3. Privatio gratiae, quatenus prou=nit a Deo odio habente & puuiente Pecca -

-n, Ii iρ poenae debita infligi au