장음표시 사용
621쪽
dbad eorum valorem, quibus hodie timur. ideo quidem hanc materiam este arduam ac difficilem, verum illud dicam, quod assis qui potui. quod si opus conatui non correi ponderit, eluti ego existimo, forsan commoditati publicae hoc bonum accedet quod alijs dabitur occasio, ut eo
curiosius ac diligentaus contendant, ad emendationem errorum quos admisi, quatenus veritati locus pateat. Haec dictiomarauedinus penes Hispanos es admodum vetusta Se communis, tam in legibus, quam antiquis historijs, quandoquidem eius mentio fit in foro Iurgo, in quo habentur plurima leges , quas Otth rum Reges ante tempora Roderici Regis statuerunt quae quidem dictio significat, saepius significauit certum monetae genus , .nonnunquam certo minnetarum aut denariolorum numero S Veluti quoque applicata fuit de natio iis,
aut monetis aurei , vel sim frequentius monetis aereis, prout eciequentibus patebit. Caetersim ante omnἰa oportet monet si, quae modo in usu est , iuxta confor in Itatem qui valoris, ex aete intelligere, qua-uis hoc ipsum capitibus praecedentibus
discusserimus conueniet tamen eadem summari repetere. Quod monetam arream spectat, nos Marauedinum praesentem capite primo constituimus, diuisum in duas blancas, vel in sex coronato S, vel in decem denariolos,vel in sexaginta mea fas, cita videtur quidem,S Marauedinum quo nunc utimur, ad decem denariolos, quae probantur ex ordinationibus, pro hac regali audientia Granatae, anno i 23.conditis, in quibus viginti qua tu or denarioli reducuntur ad quinque blancas. Hinc valorem decem denario lotum,& sex coronatorum obtinuit multis annis, hisce in regnis arauedinus, Veluti euidenter patet in Ordinationibus , quas Rex Henricus , eius nominis secundus, condidit in ciuitate oro , anno Domini I Ii. Rex Ioannes primus in Viruiesca, anno is 8 7. Id quidem apparet ex alijs Ordinationibus, quas idem Henricus secundus Compluti edidit, anno os ex quarum praefatione euidenter verificatur, du-os coronatos olim valuisset res denario
tos, duas me alas. Hinc etiam liquet, sex coronatos valui sed valere decem denariolos , si quidem valuerunt nouem dena riolos, sex me alas. Ita quod ex supradictis legibus probatur, Marauedinum olim nostro tempore valuisse decem denariolos, Vel ex coronatos, vel sexaginta mea
sas singulum denariolum valuisse sex me astas , Ingulum coronatum de
In ordinatione Regia, quam Regesca tholici Perdinandus Elysabeth,glori
sae memoriae, publicarunt, platrumque fit mentio monetae veteris , Marauedini Veteris. Mune Marauedinum veterem
declaraui in varijs Resolutionibus, libro
I. capite II. tantum aluere Sc valuisse, quatum valent modo tres blancar, vel aliquid ultr4: nam sex Marauedini veteres, reducuntur ad decem modernos, quibus mod5 utimur in tractam iis . Tam opinionem tunc insecutus fui propter rationes sequente , Vnde patebit , quam sufficia ente probationes habuerim ad seqtiendam praefatam computationem, siquidem eam hauserim ex i)sdem ordinationibus regijs , prout nunc temporis auctoritate publica,& Regia impressae habentur, qua tenus ex ijs iudicemusi determinemus,
Primum, quod mea sententia considerari oportet, est , qu bd ubi leges Regia me. tionem faciunt monetae veteris, respecta habent ad eam,iquae cursum habebat aetate
regis Alson si undecimi, vel ante, vel paulo post eam aetatem. Id colligi potest ex locis aliquot; quae notaui in legibus Regijs: praecipue in l. i. quarta, tit loci r ubi mulcta. constituta in quodam casu sexcentor una Marauedinorum,& in alio duorum millium,&rursus sex millium in allio, additur, quod isti marauedini debeant e si eo
Cum verb leges istae conditae fuerint Ea rege Alfonso undecimo Copluti, an i385. .
622쪽
terti j, condita Madri rixanno I oo quae ab ordinationibus veteribus manu scripti
aliquantum discrepat ab impressis codi
cibus. Verum, ut redeamus ad Marauedin univeterem, cuius fit mentio in dicta l. prin
titulo to. l. I1.5 I3. constituendo eam ipsam mulctam, non fit menti monetae V
teris: sed mulctetur quisque sexcentis ma-rauedinis huius nostrae monetae. statim
Probatur, qu bd in ordinationibus Regijs
dicitur moneta vetus, Marauedini v
teres, ij Marauedini, qlii curtum habebant ma, titulo . in ordinationibus Regis Io tempore dicti regis Alfons Undecimi, qui annis primi, dico, qubdin ijsdem ordina qui easdem leges condidit: cuique ad scri tionibus confirmetur lex Regis Alfonsibuntur in nouis ordinationibus Regi j , undecimi, quae mentionem facit sexcentoquod apparet ex libi Constitutionum rum Marauedinorum illi pro mulcta con- Et Comitiorum ab eodem Rege habito stitutorum, qui triginta diebus manseritrum, quem ego Multi alii in hoc Regno excommunicatus, nec addit, ubd debe-
manu scriptum pol sident. Hic ipse Nar ue ant esse veteres . Hos ipsos vocat Rex Io-dinus, dicebatur vetus, tempore Ioanni annes eius nominis primus , ara taedia Regis, et tis nominis primi, Veluti constat nos veteres, reducit ad centum Mar ex lege quinta, secundae Constitutioni , edi nos bonos, veluti eos quoque redu- quam idem Rex condia: Guadalaiar , D erat , idem Rex Alsonius. Nam quod 1io 139 o. quae castigans OS, qui in e X comu laoc attinet, eam legem non reuocauit, qui nicatione perseuerant, ait: Q licunq; sp prius condiderat, cum mulcta sexcento-cio triginta dierum manserite communi rumina rauedinorum sed primam legem catus, soluat centum bono Smarauedin O , ob eam causam reuocauit, ne ab excomqui monetae veteris efficiunt sexcento municato post triginta dies exigeren
Eadem lex resertur in ordinationibus Regijs,l. i. titulo . libro 8. Tametsi aliqua
tum discrepet a manu scriptis exemplaribus, in ord1 nationibus antiquis : nam in nouis ordinationibus iuxta communem tenorem omnium impressionum, mulcta hoc modo constituitur Qtiod excommunicatus , qui in sua pertinacia&ex communicatione permanserit triginta diebus, soluat centum Marauedinos. Verum
d. l. . Regis Ioannis primi,&petitione sexagesima prima Comitiorum, quae Madriucij habuit Rex Alfonsus undecimuS,anno 367. hisce verbis eadem mulcta constituitur. Qubd excommunicatu S pro triginta diebus luat centum Marauedinos, S si annum perseuerauerit, mille, transacto anno singulis diebus sexaginta marauedi nos. Hoc modo resumuntur ista leges in ltur sexaginta marauedini in dies singi
Qtio marauedinus vetus correspondeat aestimetur marauedino cum dimidio huius aetatis , probatur auctoritate illorum, qui ex mandato Regum Catia olicorum collegerunt leges Regias hoc modo : Marauedinus bonus valuit decem marauedinos modernos, veluti exprimitur l. prima, titulo 9. libro octauo Ordinationum. centum marauedini boni valent sexcentos marauedinos veteres , veluti declaratur l. i. titulo . libro octauo Ordia nationum, Glegibus Regis Ioannis, eius nominis primi, paulo ante allegatis. m.
mediate sequitur, arauedin in veterem tant sim valere, quant lim marauedinus cudimidio ex ijs, qui modo cursum obtinest quandoquidem sex marauedini veteres
pro uno ex bonis appreciantur, 3 mara-Repertorio . quod ad lege Rζgi-βὶδ m ζεdsiiu, bonus init dictis ordinationi . conscripsit D. Monta luu S. M uu qVydςm si iiii, tu dec ii modernis, S sic quidem
meminimus,co Quod'. 9 titulo Vixi liby bitum est sex marauedinos vetere
octauo Ordinationum, ponitur δ'/: ile ρε decem ex ijs, quos in praesenti x
admodum similis&conformis, libro pri- . - ,. i, ''mo, titulo quinto, thiae est Regis Henrici petiuimus.
623쪽
praeterea marauedi trus vetus in ordi- rationibus regi jς,5 in legibus Regis Io-aianis primi, multis in locis valuit quin decim denariolo,, aliquid amplius: sed qui modo cilrsum habet, Z quo aminde utimur, is valet decem denariolos,&Nil amplius quamobrem bene colligitur,naara editatun vetetem valuisse quindecim denariolos. Huic opinioni, magia fioccasionem dare potuit. l. 22. titu. .ordi
nationum, qaias Compluti condidit Al- fonsus undecimus, anno i 386. ubi habet: Quoties aliquis vi rapi rerit quidpiam, quod spectat ad rem alimentariam, luetri istico vel agricolae trecentos 1blidos . hi efficiunt ducentosi quadraginta arauedilios quod si raptum fuerit nobili, luet quingentos solidos , qui supputant
in hac moneta quadringentos marauedi- nos. Haec ipsa lex relata fuit ad ordinati-ςnes, quibus modo utimur l. II. titu. I r. lib. - Vnde patet marauedinos istos veteres tales enim intelliguntur cursum habuisse seculo regis Alfonsi undecimi esse
quinta parte maiores solidis. Solidus bonus valet duodecina denariolos , veluti postea probabimus quamobrem marauedinus vetus valuit quindecim denario.
Ios, S ex consequenti tantum valuerunt duo marauedini veteres , quant sim tres eorum valent, quibus modo utimur siquidem hi valent decem denariolos, alij ver b quindecim. Habetur alia lex in jsdem comitiis
Alsensi undecimi eodem titulo, estque l. 3o. quam habemus in ordinationibus re-6js, sed non adeo absolutam veluti ea, quae in actis manu scriptis, eorundem comitiorum continetur quod nobilis, qui maius vectigal acceperit, quam illi de-heatur, luat pro re singula quinq; bonos solidos qui stant huius monet aequatuor marauedini Deinde ait lex Campis quo in loco maximi sunt arietes, aries pendet quinque solidos , hi efficiunt quatuor 'marauedinos huius monetae In Castellae regno quatuor solidos, qui sunt tres ma-rauedini , S: duodenarioli huius monetae. Verum in locis montanis,4 in Astu-
ria,&in Callecia aries pendeat duos solidos cum dimidio, qui sunt duo marau dini Campis gallina pendeat sex denariolos huius monetae, anser septem denariolos, capus octo denariolos. In Castelia Iagallina quinque denariolos, anser sex denariolos, captis septem denariolos. In Iocis montanis in Alluri a x allecia, gallina quatuor denariolos, anser quinque denariolos. Ex istis legibus quas insecuti sunt i , qui vacarunt legibus regi js tempore Regum Catholicorum Fernandi&Elysabeth in ordinem redigendis, quatenus per impressionem publicarentur, veluti modo impressae sunt, 'ego illationes aliquot produco in hunc
Prima iraecipua est, quod leges ista
meminerunt i demarauedino veteri, tra istant enim de marauedilao aereo, qui aetate regis Asson si undecimi in usu erat, quem arauedinum nuncupatum extitisse veterem, probatum fuit in principio huius capiti S. Secunda est, marauedinum istum veterem quinta parte excessiste valorem solidi boni, veluti patet ex tenore praedictarum legum. Tertia, marauedinum Veterem tertia
parte excessisse valorem eius, qui hodie cursum obtinet. Hoc euidete probatum est ex jsdem legibus ordinationum regiarum, quod ita colligitur Simarauedi-nus vetus valuit quindecim denariolos, S plus quam solidus, modernus solum valet decem denariolos. Quarta, marauedinum vetere aliquid valuisse ultra quindecim denariolos Hoc liquet, ait enim lex: statuor solidos, qui sunt tres marauedini Seduod narioli quod si quatuor solidi, singilli ad duodecim denariolo S supput .init quadraginta octo supersunt tres marauedini in quadraginta sex denariolis. Quinta in sc qirendo hac ratio: em merito 1 exmarauedini veteres, reducuntur ad decem donariolos modernos, i 2INicisIsit aliquod discrimen: nam sex inara Ne-dini veteres supputant non agitu duos Mis in de-
624쪽
denario Ios, decem marauedini, quibus modo utimur, faciunt celitum dena riolos. Verum antiqua consuetudine receptum est,chm monetae vetetes ad Neotericas reducuntur, non exactam rat Ionem
haberi exigui discriminis. Sic Pliit arcti', Titius Liuius, Plituus,&alij, drachmam
Atticam vocarunt denarium, cum denarius septima parte excederet valorc dr climae Atticae.
Sexta, qubdex praedictis colligenda
est,ac aduertendum,nma esse conti arietatem aliquam in dena ratione marauedinorum veterum ac nouorum , vetati
posui libro primo variarum Resolutionem capit. 1 Nam Maraeue dinus Vediis
valebat quindecim denaritos, totius decem: S sic ex consequenti blidiis duodecim denariolorum est maior Marauedin zoa , minor Marauedia v. teri.
Septimi, qud diuxta hanc opinionem ex iisdem ordinationibus regi js onectam, n5 potest inferri, Marauedinum veterem maioris valoris extitisse araue dino cum dimidio moderno, nec potest probari fuisse aureum, versim euidenter apparet fuisse aeretim, quandoquidem in ordinationibu Regi)s disti e patur Marauedinus bono a Veteri, ab ijs, qui
modo cui sum obtinent, aestimando eum qui boniis aicitur sex vetetibus,&Ici. marauedinis moderni S. Hanc aestimatione mi comparatione Marauedini veteris, cum eo quo iam uti mur,admodum veracem certam existimarunt, Veliati diximus , Doctor Montaluus . alij, qui ex mandato Regum Catholicorum, nandi&Elysabcth,vac runt colligendis Ordinationibus regiis, quorum auctoritate dictae ordinationes regiae per examinationem supremi concili in publicum emissae fueritne,& hanc opinionem, veluti omnium certissimam insecutus fui in orijs Resolutionibus. Inseritis tamen alio modo describam a. tionem aestimandi Veterem Marauedi- nun absque praeiudicio audi oritatis eorum, iidem volumen legum Mordinae
Gonum in ordinem redegerunt. Fit quoq;
mentio in Illorum regnorum .conltituti
nibus Marauedini boni, veluti monetqdiscrepantis a Marauedino veteri. Ita veroseleres habet, neq; potest de ea dubitari,
quin Marauedlnu Sboim S octus adna d sim fuerint differentes, eo quod rex Ioines, eiuS non rinis primus, uada latarae in eos tale, constituat, in Olciniata Onc, qua de excommunicatis contaidit, ut patet in
comit ijs, quae praedictus Rex ibidem habuit, i. i. t ita. lib. 8. Ordiu alia
Valor eius Marauedini boni aequiva Iet
decem arauedinis, ex IJs qui b. modo vitiamur, quod probatur l. l.tit. 9. libr. S.Ordin.
ubi dicitur, quod filius aut filia , quael
blice et clam de honestaverit patie in vel matrem, re esudatur In carcere pubis lico viginti diebus,vel luat patri aut Miri sexcentos Marauedinos bonos, cote rentes sex millia Marauedinor uiri sentis monete. Hanc lege condidit Ioannes eius nomini Sprimus, in ciuitate Birui esca, anno is Sy in ex eplaribus manu scriptis, quae ego vidi, inqui b. diu er te Icrabuntur leges o comitia praedicti regis, uo insunde a verba, nempe sex mihi ia inarauedinorum huius monetae. Preterea Doctolontaluus inrepertorio Oiuination si in verbo
filius referendo istam lege regis Ionais, solummodo facit mendionem lex centorum arauidinorum Ita ut praedicta clausula fuerat vestati declaratio nota per eos, qui vacarunt pridictis ot duratio lilbus. In Ordine redigendis, sic eorum auctoricati plurimund ei importantia adhibebitur ad probaudes, quod mar auedinus bOnus aestimetur a Iutile decem marauedis nos, ex ijs qui hodie curiam obtinent. Idem valor precium correspondet valori, quem conitituerunt Oct. Vincet Ariasi Monta l. l 1 tit . . lib. 2. fori Marauedico regis Alfons undecimi, qui fora aut leges Hispania in ordine redigi iii sit scributenam, Marauedinum litium Valuisse octo sol idos, tres de uatriolos, aiurationem duodecim denariolorum communium, pro singulo Iulido, quorum 6 nus conficit decem praesentes. Haec sunt verba,
625쪽
verba, qtiae praedicta glosi a continentur. Iuxta hanc rationem octo solidi suo putant nonaginta lex denariolos , de itidet res,s uni nonaginta laoue deia amoli, qui supputant dec naarauedino Spraesentes: Quandoquidem singulus marauedinus valet decem denariolos. Hanc ob causam sustinui in praedIcto cap. Lia variaruma lal. istum marauedinu in bonuin valui si eod. maraii edi noS modernos: Sc illum extitisse,qui in v luerat, aetate regis Ali nitio. quem ib1dem Legislatorem lincupaui, intelligendo, quod tunc temporis eo tebantur pro marauedino bono maiori, vel aureo. Cum veris praedii sti Doctoi es, qui ma- iorem nobis hac aetate monetae antiquae notitiam habue iunt, dicant, ilium ara- Medanum, seculo regis Alfonside cimi, fuisse aureum incripsi quoci; praedicto ca. 1. Narauedinum aureum aetate regis Alfous decimi, valui: decem ex modernis rei illa quidem dicebatur arati edinus bonus. Suspicor equidem, qt: Odeo delia tempore marauedinus dicebatur certa quaedam summa denariolorum mili utorum, quae aeqlii parabatur decem maiauedinis praesenti b. qtibdita apparet: nam ca. I. historiae ei uidem regis Alse iasi decimi, tra dians auctor de moueti S, qtiae tu Iacte Inporis an uti erant dicit Vllun, mara dinum tot denariolos comprehendi sie, ut ais quere tui marauedinum ait reum. Subiungam illud caput eiusdem historiae, nam
conuenire videtur subiectae materiae,qua tractamuS. Hic marauedinus aureus, est minimusnaarauedita optim aureor una, quo reperi
in legibus de chronicis ilior uiu regno ru,&considerando legem styliit . conatus sum ea dena explicaret intelligere, praedicto cap. D. Haec sunt verba legi S.
Seci Dads est, quhestia legibus, bi mulcta additur M uauedini ait rei ita iudicatum fuerit a Rege Althiaso, qui per id tempuS,dum ea contingerent, coli perit ordinatum ville, ut moneta, quattim in V su erat, aurea esset. Et ital sit coram se ferrimaraued Iia os aut eos Pilicae aetatis,d ap-
pendere cum sua moneta, ex quo ponde, re compertu extitit, sex marauedinos sugregiae monetae appendere unum marau dinum aure si ita ut marauedii ius aureus censeti debeat valoris lex marauedinoruliuius ni onetae Ex ijs verbis elicitur, in
rauedinum regis Alfonside cimi fuisse aureum, non expediebat enim illum cum antiquo ponderari, qui aureus quoque erat, quandoquidem si metallis discrepacsent,ia ulla ratione quadrabat, nec quadrare poterat, ex pondere utriusq; in eadem biluce, elicere valorem , quo alter altera excederet i/raecipue cum lex ista dicat, poderatos extitisse sex marauedinos regis Alfons quor tim sectant lim appenderunt, quantum unus marauedinu Saureus vetuita monetae.
Quod si inarauedinus bonus, qui cu sum liabuit aetate regis Alfons decimi, fuit differens ab eo marauedino, que huius regni leges veterena nominant, tant sique valuit viatis, quantum sex Vetere S, Veluti apparet ex legib. regis Io finis primi,&ex ali)s, superius allegatis, S vetus correspondet unicum dimidio eorum, quibus hodie utimur, SI arauedinus bonus aequi ualeat dece modernos: vetustior illem arauedinus aureus, qui ponderauit sex bonos , valebit sexaginta marauedinos, ex ijs, quibus modo utimur. Rex Alfonsus, eius nominis undecim incomit ijs , quae Legionis habuit anno IJSI. petitione secunda, marauedinu bonum quoq; aestimat sex marauedinis monetae veteris, ubi ait Luat centum marauedinos monetae bonae, nempe sex cetos monetae praesentis. Ita ut lex ita quoque potuerit causam praebui:seqstimationi, qua constituerunt ij, qui in ordinem redegerunt ord: nationes regias, a qhii parandomarauedinum boluim, decem praesentibus,' Veterem unicum dimidio quam qui de aestimatione se in per insecuta sunt Ita dice in executione praedictarum 'e-gu. Pro intelligentia omnium praedicto- Ium aduertendum est, quod leges styli conditae fuerint aetate regis Alfons decimi, patris regis Sancti quarti, veluti ex
626쪽
eartim initio constat, unde dinoscitur, ex Naeco ectionem maiori ex parte coianitiere leges aetatis regis Alfonsi deci-
Auctor Chioni colum regis Alfonside clini,capi . tractans de Fernando tertio, ac de Alfonsocius filio, subdit verba sequentia. Nam aetate regis Ferdinandi , conferebat Rex Gia natae dimidiam partem suo-xtim redit titi, qui appreciabantur leptingentis ivi illi us arauedinorum monet SC astet e. Ea quide moneta erat adeo grauis, Scina rauedinus constabat totainarauedinis, Vimarauedi laus assequeretilrvalorem maraued: ni aurei. Cum verbper id temptis regis Fernandi, in Castella cursum haberet moneta pepionum,& in regno Legione iasi, moneta Leoniam , Sc ma- nauedinus valeret centum S: octoginta eiusmodi pepiones, eminutae emptiones fierent per metale S, quor tim unum conficiebat decemi octo pepiones, Se decem metale marauedinum, atque e ijs arauedinis appreci arciti reditus regni Grana tensis ad septingenta millia arauedi norum, conferretur Fernando regi dianaidia eorum pars, Rex Alfonsus eius
filius,initio sui regni iussistet in nihilum
redigi monetam pepio nunγ, S praecepisset cudi monetam Birgalensi una, SI Vale. retinarauedinus decem denariolos , miniitae emptiones fierent per solidos,&sex denarioli valerent num solidum,&quindecim solidos arati edinus . Haec scribuntur capite primis eiusdem hilto. riae. Et cap. 7.1 cribit idem Historiographus, eundem regem Alfonsum iussisse anno 1238 qu bd in nihilum redigerentur Burgalenses, percuti fecerit monetam
denariolorum atrorum, quorum quinde-εim est iciebat inarauedinum: ita ut quin, decim denarioli efficeret praedictum ma-xauedinum.
Ex hoc libro Chronicorum facile elica posset alor arauedini aurei, cuius usus fuit aetate regis Alfonside cimi, si recte postemus veriti calx, qualiter et Pepio corres fodeat mouetae, qua in praestati
rum timur. Notandum est porro, prae ctam monetam aetatium, cuius paulo ante memini, quaquam hoc nomine scripta
sit in ea de historia, in aliquot libris a me visis, alijs scripturis Vocari, mercale,
In quodam libro manu scripto, reperi breue relationem veteria monet arsi, tu eo legi, Pepione ira valere duas naeasas,&vnum Burgat ensem duos Pepiones, vel
quatuor meas as, iuxta quam rationem
rauedinus aetatis regis Aliasi decimii e ciuitur valuisse sexaginta denariolos, cta ficientes singuli ad sex mea fas, se X mar ue dinos, quales hodie sunt in usu. ubssi ita se res habet, dubitari non potest,c piendo verba eiusde historiar, rationε ex j ineundo,quin hic marauedinus te. gis Alsensi decimi, sit ille idem, qui vocBtur bonus, de aequalismarauedin aureo eius tempori S, cuius faciunt mentionem
leges fori Hispaniaevi aliae. Neq; dubium
est, quin marauedinus aereus successu te
poris diminutus sita pristino valore, neque valuit tot denariolos,veluti in principio huius capitis probauimuS. Hinc sequitur dubitatio, quam habet testimatio marauedini boni veteris,posita in ordinationibus regi j Regum Catholicorum S in alijs quas supra cita-uinius , aestimando marauedinum bonum decem marauedinis, qui modo sunt in ultimam decem marauedini praesentes reducti ad denariolos, efficiunt centum denariolos , ichabent plures denariolo S, quam marauedinus bonus vel aureus, qui cursum habuit aetate regis Al sensi decimi, quandoquidem iuxta hanc vltimam computationem, is marauedianus valebat sex denariolos, Verum prima aestimatio marauedini veteris ac noui est ad ob deterna inata, in praedictis ordinatuo nibus Regios, nunc teporis impressis&publica legum auctoritate, examinatis&discussis, ut videatur temere agere, qui decidere velit in contrarium, Non omitti tamen , quin absque praeiudicio auctoritatis eorum, qui eas in ordinem redine.
runt inquitani aestimatio monetarum
627쪽
non admodum spectat ad substantiam legis, quo iubetur obseruari, iuxta sua antiquam decisionem,& sit incidenter)tracte aliam lationem aestimandi. Marauedin sibon una veterena, dilucide ac partia u-lariter ob octilos ponendo differentiam,qias duabiis opinionibus inesse potest, vel modos de formulas appreciandi eandem
Haec monetae veteris ac noua distinctio quantum ex x et ustis legibus horum Re Pnorum apparet, videt ui per eam occasione processisse, quod pro remedi nece L statis pii blicae, monetae valorem ord naritim excedet et, de subinde cuderetur ex vilio te& inferiore materia, permanente valore antiquo in eodem quo prius vigore. Haec omnia probantur, ex principio ordinationum Regis Henrici II quas condidit in Ciuitate oro anno I i I.&COmpluti anno I o8.4 ex lege Ioanni S I. condita in Ciuitate Burgensi anno q88. quae
o iubet Marauedinum veterem ac nollit messe aequales,4 eiusdem valoris, tametsi lenarioli noui sint ex inferiori materia percussi. Denique Marauedinus vetus isone. tae veteris semper valuit decem denario tos, sisex coronatos intelligendo, veluti intelligo, de Maratro in communi, cit ius usus erat,aetate Regis Alsensi II. nam talem leges nunc irpant veterem& mone veteris, nulla siquidem per id tempus intercessierat in augendo vel diminuendo monetae valore nouitas, vel immittatio veluti accidit aetate Regis Henrici II.
fili praedicti Regis Alfons XI.
Id ipsis in quoque confirmatur perlege S, initio huius capitis allegatas, ex quibus probari intelligo, Marauedinum communem aetatis Regis Alfonsi XI.quem leges
nuncupant Marauedinum veterem valuisse decem denariolos, Scio amplius, vel sex coronatos, nuncupatum veterem,
respectu nouitatis, quae postea incidit in
monetis, quatenus remedium adhiber tur necessitatibus publicis 'prout euidenter intelligi potest ex praedictis legib. ordi irationibuS.
Huic supputationi admodum quadrare posset solidorum aestimatio, sustine doper historiam de vita Regis Atlansi X.λ-lidum communem valuisses ex Burga lenses, quoru singulus aequi ualebat sex ea- fas: constituendo solidum bonuna in duodecim talibus Burgalensibus , ita ut duodecim Burgalenses efficerent octo denariolos veluti postea dicemus: rict maneret solidus bonus, cuius menti ou faciunt leges Regis Alfonsi XI ad octo denariolos unde resultat, quinq; solidos
bonos efficere quatuor Marauedinos comunes,aetatis dicti Regis Alfonsi XI. veluti constat ex legib.eiusdem Regis prius allegatis, unde Marauedinus percipitur esse quinta parte maior solido bono iuxta quam ratione na Marauedinus aetatis Regis Alsensi X I. manebit ad decem denari-Οlo S, velut modernus, tametsi pluribus in legibus fuerit nuncupatus Marauedi-
Hanc distinctionem solidi boni,&alterius minoris cum eadem aestimatione Marauedini communis, aetatis Regis Alfon- si XI. notatam vidi in memoria superilis allegata de monetis antiquis, quam vidi admodum vetussis characteribus. Unde apparet, conclusum esse, Marauedinui te rem communem distinctum ab eo, quem eges historiae nuncuparuulbon una, valuisse decem denariolos, vel coronat OS, prout valet is, quomodbitimhr. Tametsi Marauedinus aetatis Regis X qui nuncupatur bonus, esset aureus, vel tot denariolorum,Vta qui ualeret Marauedinum aureu, veluti eius historia testatur,&valeret multo plures, siquidem valebat sex Marauedinos, ex ijs, qui modb' sunt in D.
Id ea deni historia Regis Alson si X.
in alijs fit metio certae monetae dictae Tornes vel Turonensis, quam historia scribit fuisse argenteam. Hanc puto extitis e monetam Gallicam, cuius erat usus in Castella, quod allata est et a Gallis, qui tum temporis ad haec regna peruenerant: iuXta temporum rationem videtur fuisse argenteus Turonensis, de quota actat Cle-M nam men.
628쪽
ment. I. de magistris, S nos tractata imias cap 3. f. t. nu. 8 hulit Sope iis, ubi cum apprectauimus viginti quinque in aratred Inis, iuxta aestitarationem, quam nunc habet Realis Regalis argenteus Calbedianus nam,Turonensis appEdebat tres partes ex quatuor unius Regalis , vel ies quartos qui tum temporis valo te suo po- terri adaequare duo marauedinos cona-
Verum, dicet quispiam, Turonensem istum fuisse solidum Iuro nentem, de quo
tractauimus in eodem f. r. numc. 7. culus pondus constituimus ad tertiam partem unius Regalis, qui nunc temporis ecticeret undecim arauedinos, ea aetate Otuit valere num marauediuum communem, veluti postea iudicabinuis, tractatur de monetis argenteis, qui cursum olim habu ei unt hisce in regnis: tametsi suspi. cor, solidum Turonensem multo a reco- mixtum fuisse, neque tantum arge iri continuisse.
In legibus Regijs fit quoq; saepius men
tio solido runa,qui fuertit differente S, Vcluti ex ijsde legib. chronicis apparet :Non sum hic tiactaturus de solido, cuius fit mentio in foro Iurgo S in legib. Gotthicis eo, qu bd inferi hs com odior de iis tractandi nobis offeretur occasio. Sunt&alij lolidi, quorum mentionem faciunt leges Alfonsi Regis XI. ex quibus apparet, singulum illorum uille quinta
parte inferiorem marauedino com nul-ni, qui per eam aetate cursum habuit: hoc probatur l. I. l. i'. tit. li.&lib. .Ordin. lib. 22. l. ro.tit. .Ordinat . quas condidit praefatus Rex Alfonsus X I. Compluti an
Hoc ipsum paulo ante probaui inus, quandoquide ex i)sdem legibus constat,
quatuor arauedinos valore suo adaeqt a re solidos quinq; Miuxta alteram opinionem conitituimus talem rarauedini imad valorem quindecim denariolorsi, asserenteS,eunde esse, quem leges nuncupant monetae Veteris. utiana ob rem solidus ille valebat duodecim denarios, di sexta parte excedebat marauedinum praesentem:
Mani hic saltem valet decem denario lora Vnde apparet, quinq; hui ut modi solidos
c qmparare valorem lex marauedinorum Praetentis monetar. Iuxta eandem aestim tronem declarauimus in varijs resoluti nibu S, lib. l. cap. ii. solidos contentos in legib. Regis Alfonsi XI. Hanc opinionem ante plii rimosiastia
palensis. Et idem Montaluus in Repertorio,quod conscii piat ad ordinatione regias, m verbo, lolidus ubi nouum addit: taenipe solidum bonum valuisse octo maraucd Inos monetae veteris, qui iuxta sua supputationem adaequarent duodecim marauedinos praesentes, quos hodie e pendimus. Huc allegat ordinationem quandi Regis Alfons LX I. conditam Compluti, quae incipit Si nobilis,&c. q. r. ili. ii .l Ibr. q. ordinat. Sic ait lex in nouis ordinationibus regiis, estq; lexino id me i9. Qui plus. accepetit, soluat Regi ex seris bonis pro rebus singulis quinq; solidos, qui sunt huiuS monetae quatuor niarauedini. Cui stale sit eadem,quam a Legat Montaluus,e- uidete patet,iplii malo piobare id, quod probare intendit. Scribitii retiam in antiquis ordinationib. 2 fonti X I., oluat Regi pro re sngula, quinque solidos bonos, qui sunt huius moiretae quatuor marau dini. Hinc apparet, Doctorem Montaluum v ni mille mendos exemplari S hoc quidem clarum existit nam cadem lex, reliquare iii Idem tituli, taxant alimentat; s dena solidis marauedinis S lac nariolis, S in aliis reliqhiis locis ita collituit solidii, ut quinq; valeant quatuor arauedinos ita ut non probet, stili dum ea aetate valitisse octo marauedinos cieres. Rex Alfosus vocat vocare potuit istos solidos duodecim denariolorum solidos
bonos ad differenti an aliorum, ni calententia minoris valoris, quorum nuntionem facit Rex lacnricus I fit iis eius de Regis Alfonsi, in ordinationibus, quas in Ciuitate Toro condiduanno i ii ubi in proce
629쪽
pr Oenuo ait, quod tres solidi, aleant
qira tuor dena iolos, proiit solebant valere unde sequitur, talem soli duin valuit se aliquid ultra uniana dei arto Iutal, ne a pe denariolum cum tertia parte alteri ul: ita&Kic minor solidus a cuili alcat octo means, vel tres solidos, qui fueris latrali, si tempore Alfonfia velut apparet ex cap. i. suae historiae. Valebat singulus horusolidoru ex denariolos Rurgalenses, quibus mea sententia, singulus constabat, Valebatqtra tuor me alas, vellati ex praedicto cap i. aliquat 2nsis colligi potest nana Valuit stir uliis duos pepiones. Iuxta hic computationem hic ultimus solidus valuit viginti qitatuor mea fas,. nempe quatitor denariolos, ex ijs,qui postea cur stimhabii crunt in hoc regno, ex quibu mar 2-uedinus valuit&valet decem prout iam elucidauimuS. In l. 2.tit. 9.li 4. ordinati tam dispo-stum est, cu d qui alteri per contumeli- am dixerit aliquod veriuriai ex Js, quae in
centi solidis Istos solidos veluti anno- taui in vari j re se litationibus, quidam ludices, praecipue in seriores aestirriant singulum ad duos marauedinos. Alij velut praefesti Curiae, quatuor arauedinis modernis. Lex illa desumpta est ex Foro
Notatur quoq; eadem muscta trecentorii in solidotum in alio casu desinu. 3. tir. s. libr. . Fori fit mentio solidorvin Et ibi. dein Do ictor Montaluus intelligit solidos Burgalenses iuxta l. i. tit. 8. libr.I Fori, declaratu .i. tit. s. libr.et ictum soli duiura galensem. valitis e duodecim denariolos, ita ut duobus solidis excedat arauedinum praeserue, qui hodie in usu est. Q 34- ob rem isti solidi tantum Valent, Vtq lin- queexijs efficiant sex marauedino Spraeis sentem: iuxta hanc rationem trecentis, lidi aestimabuntur trecentis& sexaginramarauedinis huius monetae, qua modis
Quod si isti denarioli non constant sex
mea sis in Burgalensibus sitiatuor mea-
sarum, velati annotaui, singulus solidus est et quadraginta octo mea sarum,
Guinta parte minor maratae dino communi ita ut quinque solidi valerent quatuor huiris artatis aratre dinos et sic trecenti solidi efficerent ducentos & quadraginta arauedinos huius monetae tametsi in diac supputatione semper coir rium sustinueranius Doctore Ionia tuo,
ab ijs, qui eius opinionem insecuti se
In hac materia lidorum e iniuriar si
est rationi consentaneum notare duas leges styli admodum antiquas: quando quia deni hoc opus conscriptum est aetate Re-pis Alsons X. Prior vero legum qnibus id seculum maxima ex parte utebatur, est l.S s. posterior est Lx3r. Vnde apparet, quod i r, qui verbis contumeliosis affecerit virunobilem luat quingentos solidos . quamuis iniuriae prolata in viros ignobiles, nolit tam graui mulctae obnoxiae. Has eges notauit vir magnificus, .literis eiustitiae rectitudine illustris Ioannes Arince de talor a I.V. Licentiat. ac Regie 2-i est . in Regia audientia Ualli soleti Con Lliarius. in tra c. suo de nobi J ita a. par. cap. qmum .il.quod Viro nobili in Cast ellet
gno, iuxta leges Fori Hispaniae competat iure speciali, xatione sua nobilitatis estimare sitas is iuvias, ae vindicare quingaratis solidis. Facit ad praedicta lex, quae habetur in Foro Hispaniae, lib.3.de pignoria
Si eques quispium debeet Iibero,vera. Iteri homini triuiali 'pro eo debito, nec pro re qua uis alia, non sistat animal quod equitaueri r neq: illi frenum cohibebit: quod si id fecerit, lirat quingento Smarauedinos precalumnia: quorum ducenti
quinquaginta cedent Regi, reliqui ducenti quinquaginta equiti pro ignominiae qua ali ectus est. Id ipsum quod hac lege
nota Pur, per alia liti ius Regni fora proba-riiri roinde cum plurimae adferantur ratione pro intelligentia originis Se principi). quod habuit is loquendi modus, ad
comprobationem praedicto mina considem i. It titul. II. libr. . ordinationum mgrarum,
630쪽
giarum, ubi refertur lex Regis Alfonsi
XI. condita Compluti anno I 3ris quae ait:
Si quis ex fundo agricolae rapuerat quidpiam rei at mentariae, luet ite centos solidos qubdi fundus spectauerit ad Nobi. leS, quingentos solidos Huc etiam potest applicari alia lex Fori Iurgo lib. 8.tit. . quae incipit: od si quispiam bouem ferocem Dubi aestim adocalamitates, quffisit per animalia,&imortes holia inum in certa quantitate constituit domino animalis pro morte hominis ingenti mulctam quingentor urn solidor uin pro homicidio Huc etiam aliqua ratione applicari potest, quod scribit Beatus Rhenanus lib. 2. rerum Germanicaruna, ubi ait inter leges Salicas, quibus Franci utebantur, quandi contineri, qua poens iniuriariam testimabatur, hoc modo. Quod si Francus Salicus inituria quempiam affeci siet, lueret soli dii ira testimatum duodecim denarijs v rum si Phrygius vel Saxo iniuria affeci Lset Salic tria Francum, lueret prosὀlido qtiadragiesta denarios, taliters stimatum, ut solidiis pro satisfactione iniitriae commisi, aduersus alicum deberet accipi&estimarina aioris, ne nape ad qliadraginta denarios reliqui vero ad duodecim denarios. Id quidem fiebat quod Franci Salici gens es et nobilissima eiusque generis de qualitatis, vi ex ea eligerentur Reges Franci eius consiliari j, legislatores, atque id genus caeteri, quorum Votis, prudentia Respublica gubernaretur. de quare, lae legibus Salicis tracta ui cap. i. num c. 8 practicarum quaesti
Iuxta praedicta necessarium est distin-gIrere duas tua Sopiniones, atque ad singulam earuna resoluere monetarum aestimationem, lir qi tibiis est vel consis fere potest i la differetitia: Attenta ver opinione Doctoris Montatui, raeclaratione Regiarum ordinationum Regum Catholicorum Fernandi Elizabeth seruabitur opinio sequens. Marauedinus bonus, qui ad squabat Marauedin una aureum aetatis Alson sid
cimi, valet decem Marauedinos presea
Marauedinus vetus, qui erat communis aetate Regis Alfonsivi correspondet paulb plus tribus blancis. ita ut sex et res supputent decem Marauedinos pra
Solidus Burgat ensis valuit duodecim denariolos: quia Marauedinus pr sensvalet decedenariolos, hic solidus valuit sexta parte amplius Marauedino pr senti quinta minus Marauedino et ri Hic solidus nuncupabatur solidus bo
Verum accipiendo Minsequendo alia supputationem, notari debet alia aestina tio modo sequenti. Solidus minor valuit unum denario- Ium, si duas mea fas ita ut valuit octo
Sol idus bonus valuit duodecim Burgalenses,& nuncii patus fuit iste solidus, Solidus Burgat ensis, quod probatilr l. i. titu. de scribis, lib. 1. Fori: ubi apparet, legem voluisse innuere, solidum istum Burgalensem diuidi S aestimari per denarios Burgalenses, de fere indicat sex denariolos Burgalenses efficere dimidium soli
Denarioliis Biirgalensis Valuit quatuor meastas, Vettit annotatum est in antiquo illo memoriali, quem supra ait gaui. Unde colligitur, solidum Burgate semnon valere duodecim nouos denariolos, continentes sex me asses, quorum dece eLficiunt Marauedin una praestantem , Ut Uoluit Montaluus, sed duodecim Rurga lenses singulum ad quatuor mea fas, nempe octo denariolos nouos fingi tum ad sex
Ex stipradictis quoque insertum, solidum istum bonium nunctipatum Burgalensem, eunde es e cum eo, de qirotractat S anientionem sapiunt leges Regis Alfon- si XI. quassu pr alleg ruitTu , aiunt, solidiim istum quinta palle se minorem Marauedino pati Ο con .nriini, qtifidoquidem Marauedinus valebat&valet de i