장음표시 사용
61쪽
quad. xaminis diuini subtilitate requiritur,esusq; detecta impietas iudicata dinatur Consumitur innoxius, impius simul fine carniS,non poena damnationis. Doctus pariter desin doctus moriuntur, sed morte carnis,non poena damnationis. Omnia autem pergunt ad unum locum,dum morte corporali in terram iustus impius reuertuntur. Retributio autem dissimilis sicuti per eundem Salomonem dicitur, Quid plus habet sapiens a stulto, nisi s illuc pergit ubi vita est Ergo omnes in terram pariter redeunt. Nam ubi vita est, non pariter pergunt. Gemina punitur sententia impius dum aut hic pro suis meritis, mentis caecitate percutim ne veritatem videat aut dum in fine damnabiatur, ut debitas poenas exoluat.Geminum est diuinuiudicium: unum, quo hic iudicantur homines 'in futuro: alterum,quo propterea hic iudicatur, nς illic damnetur.Ideoq; quibusdam ad purgationem temporalis proficit poena: qqibusdam vero hic inchoat damnatio, cillic perfecta speratur perditio. In iudicio reprobi humanitatem Christi in qua iudicatus est videbunt, ut doleant diuinitatem vero eius non videbunt,ne gaudeant. Quibus enim diuinitas ostenditur, utiq; ad gaudiu dem 5stratiir, pro diuersitate conscientiarum d mitis apparebit in iudicio Christus electis, terribilis reprobis. Nam qualem qui' conscientiam tulerit:talem iudice habebit ut manete in sua traquilitate Christo, illis solis terribilis appareat,quos conscientia in malis accusat. Du sunt differentiae vel ordines hominii in iudicio, hoc est electorum reproborum,quit men diuiduntur in quatuor. Persector ordo unus
62쪽
est qui eum domino iudicat, alius qui iudieatur:
utriq; tamen cu Christo regnabunt.Similiter ordo reproboru partitur in duobus, dum iniqui intra ecclesiam sunt,mali iudicandi sunt damnandi:qui vero extra ecclesia inueniendi sunt, no sunt iudicadi yd tantum damnandi. Primus igitur ordo eoru qui iudicantur di pereunt, opponitur illi ordini bonorum de quo sunt qui iudicantur iegnant. Se cundus ordo eorum,qui non iudicantur 'ereu opponitur illi ordini perfectoru:in quo sunt hi quino iudicatur iegnat.Tertius ordo eoru qui iudicatur iegnat:illi ordini est cotrarius,de quo intqui iudicantus pereunt. Quartus ordo eoru quino iudicantur iegnat, opponitur illi cotrario ordini,in quo illi sunt qui no iudicantur de pereunt. De Gehenna. Cap. 3I. Vplex damnatorum poena est in gehenna,
D. quorum mentem Vrit tristitia .d corpus flamma,tusta vicissitudine, ut qui mente tractauerunt quod perficerent corpore,simul de animo puniantur corpore. Ignem gehennae ad
aliquid lumen habere, Mad aliquid no habere: hoe
est habere lumen ad damnatione, ut videat impii unde doleant: non habere ad consolationem,ne videant unde gaudeant. Apta fit coparatio de camino trium puerorum ad exemplum ignis gehennae. Nam sicut ille ignis non arsit ad trium puerorum supplicium.& arsit ad comburenda ligamina vinculorum:ita ignis gehenae de lucebit iuris ad
augmentum poenarum, ut videant unde doliat, no lucebit ad consolationem,ne videant unde gaudeantanter huius vitae futuret infelicitatis me
63쪽
propter cruciationem dolorii, tenebrae propter lucis auersionem:quoru nu in hac vita,id est, miseria est,aliud n5 est, ua inferno autem utrunq3 est.
De Poenis impiorum. Cap. 2. Icut fasciculi lignorum ad combustionem S de similibus colligantur,ita in iudicii die similis culpae rei, suis similibus iungentur, ut ex aequo poena constringat quasi in fasciculu, quos actiori miles fecit in malum. Sicut nusquisq; Lanctus in futuro iudicio pro quantitate virtutum glorificabitur,ita de nusquisque impius pro quantitate facinorum condemnabitur:nec deerit in supplicio futuro damnationis ordo, sed iuxta qualitatem criminum discretio erit poenarum propheta firmante De charorum quoque suoru suppliciis additur etia poena defunctis:sicut apud inferos d1ui tis sermo prς dicat euangelicus.sicut pro augendo Iudae supplicio dicit etiam Psalmista, Commotio ne moueantur filii eius mendicent. Impis ex hoc durius in iudicio puniendi sunt mentis dolore, ex quo visuri sunt iustos gloriς beatitudinem meruisse.Cunctis videntibus est praecipitandus diabolust quado sub aspectu omnium bonorum angelorude hominu cum eis qui de parte eius erunt in ignem aeterna mittedus est. Dii sublatus fuerit diabolus ut damnetur,multi electi qui in corpore sunt inueniε di domino ad iudiciu veniete metu cociniedi sunt,
videtes tali sentetia impiu esse punitu quo erroret
purgadi sunt,qui si seis ex corpore adhuc peccati remaserit,metu ipso quo diabolii damnari c5spiciunt, purgabuntur. Hinc ait Iob,Cum sublatus
64쪽
fuerit,umebunt angeli de territi purgabuntur.Multos posse perire ex eis in die iudicii,qui nunc electi esse videntur vi sancti dicente propheta, Vocabit dominus iudiciu ad ignem, laevorabit abyssum
multam, comedet partem domus Pars quippe domus devorabitur, quia illos etiam infernus ab-sbrbebit qui nunc se in praeceptis coelestibus gloriantur,de quibus dominus dicit, Multi dicent mihi in illa die Domine domine, nonne in nomine
prophetavimus,4 in nomine tuo daemonia eieci mus, virtutes multas fecimus Tunc confitebor
illis,quia nunquam noui vos Discedite a me, qui operamini iniquitatem,nescio qui estis. De Gloria sanctorum. Cap.33. On faciet in futurum cor miserum iustoru ex compassione damnatorum condolendi affectio.Vbi enim erit sanctorum de dei cotemplatione gaudium, ut tristitiae nullus tribuatur
introitus.Sicut comparatus color candidus nigro
colori fit pulchrior,ita sanctorum requies com parata damnationi malorum gloriosior erit.Sic iustitia iniustitiς sic viri vitio.Crescit ergo sanctorugloria,dum debita damnatur impii poena. Post resurrectione sanctis carne promissa est coeloru ascesio dicente ad patrem Christo, Volo ut ubi ego sum, ipsi sint mecum.Si enim membra capitis sumus, unus in se in nobis est Christus utique ubi ipse ascendit, nos ascensuri sumus.
65쪽
De Sapientia. Cap. I. Mnis ius m deii sapies est, beatus est. Beata vita cognitio diuinitatis est. Cognitio diuinitatis virtus boni operis est:virtus bo ni operis, fruct' ternitatis est.
docuerit deus Excellior est rebus omnibus Sapientia:nec ecse potest ulla iustitia sine prir- dentia. Ovi secundum seculum sapiens est, secundum deum stultus est.Vnde tropheta Stultus,inquit factus est omnis homo a scietia sua.Priamum est scientiae studium,quaerere deu:deinde honestatem vitae cum innocentiae opere. Nullus sapientiam dei plene recipit,nisi qui se ab omni abntrahere actionum cura contendit. Vndes scriptuest, Sapientiam scribe in tempore otii, qui minoratur actu ipse percipiet eam.Non ad paruae intelligentiae arcem peruenit, qui scit secreta dei se pe
netrare non posse. Tunc autem deum recte cognoscimus,quando eu perfecte scire non denegamus. Interdum quaedam nescire covenit. Nullus autem
in culpa maior est,si ille qui deum nescit. Inuestiagationem veri multorum est quaerere, sed paucoruest inuenire.Ea autem quae supra hominis inteli etiam sunt,sicrutanda non sunt. Quicquid supra hominis intellectum est,quaerendum non est Consi
66쪽
lio aute diuino seruandu est,ut hoc credatur esse iustitia,quod diuin et placuerit volutati. No enim poteriten iniustu,quod iusto coplacet iudici.Omnis sapientia ex scientia inpinatione consistit.melior est aute ex scientia veniens, si ex opinatione sententia.Nam illa vera est,ista dubia Ad maioris culpae cumulum pertinet, scire quenil quod sequi debeat, sequi nolle quod sciat. Vnde dc domin', Seruus, inquit,scies voluntatem domini sui, de non facies, digne plagis vapulabit multis.Et Iacobus, Scienti, inquit,bonii io facieti peccatu est. Simplicitate cuignauia vocari stultitia:simplicitate vero cui rudentia,vocari sapientia. Vtile est multa scires re- ω viuere.Quod si utrunq; no valemus melius est ut bene viuedi studiitri multa sciedi sequamur.Nopertinere ad beatitudine consequendam scientiameterisi,nec esse beatia multa scire, sed esse magnu beate vivere. Nihil prodesse homini scire prudelia cά ignor ita dei: dc nihil obesse scietibus deii, ignoratia iidi.Perfecte aute scit qui prius deu, cista nopro se,sed pro deo scit.Nihil obesse cutis per simplicitate aliqua de elemetis indigne sentiat, dii mo-cio de deo vera proniiciet. Na quavis de incorporeis corporeisque naturis nequeat quis' disputa- 'eatum tame illum facit vita recta cum fide.
posse ad veram beatitudinem peruenia re nisi per fidem.Beatum autem esse qui derect e credendo bene vivit, lene vivendo fide rectam custodit. Deus 11 creditur, merito inuocatur mugritur, ac per hoc tunc perfecte laudatur,quando inuocatur δέ reditur. Non tantum
67쪽
id credendum est quod sensi earnis dknoscimus, sed magis etiam quod intellectu metis cospicimus. id est,deu.Sine fide nemo potest plaeere deo Ome enim quod no est ex fide,peccatu est.Fides nequaqvi extorquetur,sed ratione atq; exemplis si1adetur. A quibus aute exigitur violeter pseuerare in eis no potest,exepio,' ait quida,nouellae arboris, cuius siquis cacume violeter impresserit,& demudia laxatur in id quod fuerat cofestim reuertitur. Sicut homo libero arbitrio coditus sita spote diuertit a deo,
ita ex propria metis couersioe crededo recurrit ad
deu,ut libertas agnoscatur arbitrii per propria voluntate, d beneficili gratiae per accepta fidei veritatem. In corde respicit deus fide, ubi se non possunt
homines excusare, qui ore simulant veritatis professione, corde retentant erroris impietate.Sicut
nihil proficit fides que ore retinetur, corde non creditur,ita nihil profutura est fides quae corde tenetur si oremo profiteatur. De tali em fide propheta ita quosda obiurgat dices, Periit fides, ablata est de ore eoru.Fides em quς corde credit cosessione oris ad salute profertur.Vacua esse sine operibus fidε ωfrustra sibi de sola fide bladitur ibonis operibus no ornat. Qui eruce portat,debeo mundo mori.Naserre cruce de mori, mortificare seipsum est:ferre,&no mori,simulatio hypocritaru est. Qui per fidem cognitione dei habet,& operibus obscurantur, exemphim Balaa sequiitur qui cades opere apertos oculos habuit per contemplationis fide. Carnales fidem no pro vir tute animi,sed pro commodo quiἴrere teporali.Vnde Hirs dicit,Quaeriatis me noua vidistis fgna, sed eta maducastis de pa
68쪽
hibus ineis.Christianus malus dum secundu Eliangelii doctrinam n3 viuit,etiam ipsam fidem, quam
verbo colit,oborta tentatione facile perdit. Multi fide tantum Christiani sunt, opere vero a christiana
doctrina dissentiunt. Multi quoq; fidem Christi ex
corde non amant sed humano terrore eandem
per hypocrisim tenere se simulant. Et qui esse non possunt aperte mali per terrorem, ficte boni noscuturi Amatores mundi repugnant aliquando pro fides aliis quidem proficiunt: ipsi vero amore terreno implicati coelestia non requirunt, sed verbo tantum fidem defendunt. Quidana pro fide etiam h reticos insequuntui sed per arrogatiam eos qui
intra ecclesiam sunt cotemnunt. Aduersarios quidem fidei cossitant pro infidelitate: sed fideles premunt face superbiae. EDe Charitate. Cap. 3. Vanuis nonnulli fide atq; operibus sanctis
Q esse videanIur participes tame quia priuantur a charitate fraternae dilectisnis, nullum habent incrementum virtutis.Nam sicut ait Apostolus,Si tradidero corpu*meum ita tardea,cha ritatem autem non habuero, nihil mihi prodest. Sine amore charitatis,quanuis quisque recte credat, ad beatitudinem peruenire non potest: quia tanta est charitatis virtus, ut etiam prophetia Martyrium sine illa nihil esse credantur. Nullum praemiti charitate peiatur. Charitαs enim virtutu omnium obtinet principatum. Vnde de vinculii perfectionis charitas ab Apostolo dicitur: eos uniuersae virtutes eius vinculo religentur. Dilectio dei morti comparatur,dicete Salomone,Valida est ut mors dilectio:
69쪽
idcirco quia sicut mors violenter separat animamia corp6re:ita dilectio dei violenter segregat hominem adiudano de carnali amore.Qui dei praecepta contemnit,deum non diligit. Neq; enim regem diligimus ii odio leges eius habemus.Tenen- da est cum sanistis viris unitas charitatis:& quantos qui'; subtrahat mundo,tanto opus est, ut se associet bonorii cosortio Charitas in dilectione dei de proximi constat. Seruat autem in se dilectione dei, qui a charitate no diuiditur proximi. Qui a fraterna societate secernitur,a diuinae charitatis participatione priuatur.Nec poterit deu diligere qui noscitur in proximi dilectione errare Christus deus est de homo.Totum ergo Christum no diligit qui hominem odit. Bonorum discretio est non odire personas,sed culpas recta dicta pro falsis non spernere, sed probare. Qui imperfecti sunt in dei amore,saepe se a vitiis separare disponunt: sed pondere vitio ingrauati,rurias ad ea vitia,quae optant
EDe Spe Cap. . Vi male agere noti desistunt, Vana spe, in- in dulgentiam de dei pietate requirsit. Quam
recte u rerent, si ab actione praua cessa rent.Metuedum valde est, ut neq; per spem veniae quam promittit deus, perseuerater peccemus:neq;
quia iuste peccata distringit, veniam desiperemus: sed utroq; periculo euitat, a malo declinemus, de pietate dei venia speremus omnis quippe iustus spe L formidine nitet: quia nunc illum ad gaudium spes erigit,nunc ad formidinem terror gehenae adducit.
70쪽
Nterdum peccantibus notas deus dona sua I O retrahit,ut ad spem diuinae propitiationis mens humana cossirgat Nammo potesteonuersum spernere, qui peccatem suis beneficiis prouocat ad se redire.Consessione hominis non est humanae virtutis.Nam si confessione boni ope ris no in nobis deus operatur, cur per propheta dicitur consessio magnificentia opus eius Ab illo enim nobis omia bona gratia prquentete donatur Na nihil boni operis dedimus, per quod cofessione fidei accipere meremur.Profectus hominis,domu dei est.Nee a se potest quisqua, sed a diro corrigi. Non em quicil boni habet propriu homo,cuius via no est eius testate propheta, Scio diae quia noest ho1s via eius, nec viri est ut ambulet de dirigat gressus suos Sciant liberi arbitrii defensores ninil posse homines in bonsi sua praeualere virtute, nisi diuinae gratiae sustentetur iuvamine.Vnde per propheta diis dicit Perditio ex te tua Israel, tili in me auxiliu tuum quasi diceret, ut perea tuo merito, ut salueris meo aKxilio. Ηois meritii, supna gratiario ut veniat inuenit,sed postsi venerit facit:atq; ad indigna mente veniens fiacit in ea meritii quod re muneret,qui tu invenerat quod puniret. Quid enim ex se ille latro meruit,qui de faucibus inferni cruce ascendit,de cruce paradisum adiit Reus quidem ille fraterno sanguine venit cruetus, sed diuina gratia in cruce mutatus.Sciedum quod de nostra sit iustitia in his quae recte agim': dei gratia, eo qu3d eam mereamur. Haec enim datis dei,