장음표시 사용
191쪽
ne igitur saeramentorum hoe tenendum est, quod saeramenta sunt signa sensibilia 3iuinitus, instituta tamquam medicamenta n quibus sub tegumeto retii sensi Institiatio talium diuina .irtus secretius operatur, ita quod ipsi diuina sa ex similitudine naturali repraesentant, edi instituti ne eramentς significam, ex sanctificatione conserunt aliquam spi-
Iumia ritualem gratiam, per quam anima curatur ab infirmi talibus vitiorum ad hoc principaliter cirdinantur tanquam ad finem ultimum, valent tamen ad humiliatione ruditi ne et exercitationem,seut ad fineminui est sub fine. Ratio autem ad intestigentiam predictorum haec est . Quia principium reparativum,quod est Christus crucis xus, verbum lcilicet incarnatum, quod sapienti Udispensat omnia, quia diuinum , ct clementissime curat quia diuinitus incarnatum, sic de
hei reparate,sanare, Ze saluare humanum genus Tyro
rum secundum quod competit ipsi a grotanti, ni tudini &ciccasionia irrorandi, di ipsius aegritudinis e
rationi. Ipse autem medicus est verbum incarnatum, Deus Oilicet inuisibilis in natura visibili. Homo a pr tans ra non tantum Spiritus,nec tantum car Spi ritus in carne inciriali.Morbus autem est orionalis culpa quae per i orantiam inscit mentem, Ad per concupiscentiam inscit carnem . Origo autem huius culpa' licet prineipaliter fuerit ex consensi rationis, occasione tamen sumpsit a sensibus carnis. Ad hoc erei, quod medicina correspondens esset omnibus supra 'is i oportuit,quod non tantum esset spiritualis, verum etiam aliquid haberet de sensibilibus signis,ut selit hic sensibi
cursum hilia suerunt anime occasio labendi, ita sient ei rasio mentum resurgendi.Quoniam igitur signa sensibilia, quantum sit signum est de se, non habent efficacem ordinationem ad gras sibile. liam, licet habeant lami quam reptis enutionem de sui natura hinc est,quod pomi it quos ab auctore gratii instituerentur ad senii candum, di bene iaceremur ad sanctificandum, ut sie essent ex naturali similitDdine
repra semantis,ex adiuncta institiitione signisi ilia, ex supera δita benecii ne sanctificatis ad pratiam praeparantia, per quam curaretur δέ sanaretur anima n Ara.RursusNuoniam gratia curativa non dare relatis
inocdulis Si seselinos ideo oportuit his signa sensibilia diuinitus dari,quae no selum sanctistarent,&eratiam conferrent,ac per hoc sanarent τοῦ imitiana sieniscatione erudirent,& susceptionς humiliarent A diues silicatione exercitarent ut sic per exercitationem exclusa accidia a concupiscillisiacr eruditione crinii a i mrantia , rationali,per humiliation: in exclusa, luperbia ab irascibili tota ala curabilis fieret a gratia Spiritus
cuae t format nos secundum has tres potentias . ad
una rim Trinit. is & Christi. Postremo quoniam per 3 uiuso di siena se sibilia diuinitus initituta, gratia spiriti: sanrii suseimandi in eis ab aeredemibus nuenitur hine est , quod huiusmodi sacramenta dicun-nu 0 rinem ἡ Σωasa &causi non quia gratia in eis sabsam do sacrar tisiter eontineam sives edii aliter e sciat taurum in immeniacon la , nima habeat collocari.& a solo Deo habeat insun-
Ieramgra' d; bla in ps 'per illa ratia curationis A summo
Dδ si ei, Ch si is diuino decreto oportet hauriri, licet Deus non alii uicit suam gratiani ramcntis rixpia his litur appa a n lirm,quis sit 'cramen Drum inius, verum etiam ouis vitis, quis fructus N m intus e tum est Christus Dominus. V sus aut cis actuteri mirativus eludi lirus , , humiliatiuus. Fru-
crus aut m est hominum cura in lal s. Patet et rarn quae sica usa e sciens factam ritori qui id nina institu-
finalis,ouia hominum medicinalis curatio. Et quia genominatici si a serma,& sh ,hine est suoὰ δkuntur hiramenta qnasi in dicamenta sancti scantia. l'et hac enim anima 1 siditate vitiorum reducitur ad sancti tronem perseetam. Et ideo licet sui corporalia, eu senubilia,sunt tamen medicinalia.& ob hoc veneranda tanquam sancta, quia sacra fignificant mysteria, ad sacra praeparant charismata, sacratissimo Deo data, sacra institutione, ct benedictione diuinitus insecrata, ad cultum sacratissmum Dei in sacrata lesia constitu ut merito dici debeant sacramenta
DE variatione autem sacramtiorum hoc tenen dum est, quod sacramenta ab initio ad surati nem hominis sunt instituta , S semper cum morbo hominis cucurrerunt, S usque in finem sita pro vane culi perdurabunt , sed alia suerunt in lege naturae, lateremposia sub lege scripta, alia sub lepe gratiae. Et in his rum , ut omnibus illa quae posteriora sum sisnificatione, sunt tria sacramidentiora, ct dilectu gratiae digniora. In lege enim I . naturi fuerunt oblationes , lac tilicia, & decimati
iris. In lege autem seripta introducia circuncatio .
di adiuncta est expiatio . Eu superaddita est oblati num , decimationum, S sacris torum multi semis distinctici. In lege autem noua statuta sunt sacramenta numero pauciora, utilitate potiora, virtute
e caciora, ex praeeminentia digniora, in quibus est
impletio simul , 3e euacuatio sacramentorum omnium p lictorum. Ratici autem ad intelligentiam praeiciorum haec est Huia verbum incarpatum, quod est reparationis nostrae principium , de fons, dc rigo sacramcntomim, cum sit climentissimum, es sapienti si naum, eo quod clcmentissimum est, non peris misit quod cur reret moibus potati sine remedio sacramenti . eo vero quod civientissimum cst , ideo iuxta dictamen suae in mutabilis sapientit cuncta O dinalissime guberna ti biversa a habuit re di amemta , du varia sccundum mutationem vatiam lcmpo
rum diuersorum. Quintiam ergo ab initio precurum te tempCrς , 3e aduentu saluatoris magas ac magis appropinquante, sem po magiis ae inagi, effictus s liatis oeuit,& cognitio veritatis, congruum fuit, di i
si signa saluus per successionem tem tum alia post alia vatiari, vi effictus gratiae divinae in silutem frescere simul ille A ipla significatio in ipsis signis visibi .
bus ouid cntior appareret. Et ideo primum per oblationes, postea μι ι irci cis ad ultimum per baptismalcmohsolutionem,expia irini ird iustificationis sacram tum ruralit i ii istitutum est , quia eiusdem inundationis set , di timuitudo in oblatione quidem
culte inuenitur, in rimmcisione vero euidentius exprimitur , per baptisnum autem manifestus dcclaratur . Eritine es liquod illa primi tempotis sacram ta
scut dieit Frusinosuerunt heri veritatis rimi dii temporis scut ligura,seu imago postremi, sicci gratiae sicut eo us,quia intra se veritatem, de gratiam cu- rat iam continent quam praesentant, pne natio iter ςonserunt quod premittunt Rursus quoniam pCvssit tia veritatis S gratia , civi an lege macie Quia tur ratione suae excellentis & multi imitatis in o re & virtut per mun signom exprimi no poterat, ut decebat. hine est, quod in omni tempore & lege plura su runt sacramenta data ad litam veritat ni& tiam exprimendam, sed precistic in tempore lagis si pu-α ius est figurare multa sim , s varia Draeta sunt, mirae tua varierito Christi gratiam multiplieiter
exprimerent, Ze excellenta commendarent, de multa- P Reco undando trarem paruullata exocercnt
192쪽
imperfector,& duros oneranssci frangerent, di ad iugum gratiae domarent, di quodammodo emollirent. Postremo quoniam supervcniente veritate cessat umbra, di figura pra nuncians sortitur finem intentum, quo habito celsare dinet eius usus, & actus, hine est, quod gratia superueniente, vetera sacramenta S signa
im ra sunt pariter di sublata,quia signa erant eron vi I silea sutuorum,& quasi praenunciantia de longinquo,
cramςΠ & noua nihilominus instituta tanqtram demonstrativaxum nou* praesentis gratiae, di rememoratiua quodammodo pac 3μ sionis dominicae,quae sons est,& origo pratiae curatii:s, siue in nobis, siue in his ciui precesseriint Chiisti aduetum, sed in his qui praecesserunt, tanquam pretium promissum, in his qui sequuntur, tanquam pretium perso. utum. Et quoniam no debetur gratia promissioni pro iij, nisi ratione persolutionis,& abundantior de turper luto pretio,quam promissi hinc est quAd passio Christi immediat tua sanctificat sacramenta temporis legis nouae,& pleniori gratia in eis redundat. Proptes quod illa praeparauerunt, di perduxerunt ad haec, sicut via ad terminum icut lignum ad signatum, icut figura ad veritatem,lt licui impet cium reducitidi prepara Iad persectum. De sacramentorum numero, i r aguncti
DE distinctione autem,& numero sacramentora
nouae legis,hoc tenendum est, quod ipsa sint kaptem, secundum eorresponsentiam ad gratiam septiformem, quae per septennarium temporis non reducit ad principium , quietem , & circulum aeternitatis, sevi ad octauam resurrectionis uniuersalis. Noarum autem sacramentorum ianua est baptismus deinde confirmati euchatis lia, enitentia, unctio extreiama , ordo, & mattimnium, quod licet ultimo erat cetur propter morbum concupiscentiar annexum , ipsum tamen suit ante omnia miri ductum in Paraclias , etiam ante peccatum. Ratici autem ad intellivi
tiam praeditiorum hic est. Quia principium n situm
reparativum, de curatiuum nostrorum morborum
Cntistii id minus, verbum incarnatum, cum sit De virtus, di sapientia, & mi Iericordia nostra se potenter, sic sapienter, se clementer, sic decenter sua debet instituere saeramenta in lege gratiae, ut nihil prorsu adost eurationi non me quantum com tit statui vitti pr.esentis . Ad perlectam autem curationem auritudianis concurrunt haec tria, scilicet expulsio meritudinis introductio sanitatis, di conteruatio Inm iactae salutis. Primum igitur quoniam ad persectam curati
nem, persccias uniuersalis requiritur morbi expulsio,& mibus est leptiformis, triplex eulpabilis, scili cet culpa originalis, mortalis, di venialis, & quadruplex ν citatis, scilicet ignorantia malitia, infrinuas, &concupiscentia, de non sanat oculum, quod sanat caueaneum, sicut dicit Micron. hinc es , quod oportuit adhiberi contra limc septennarium medicamentorum , ad hunc septiformem mcistum plenius expellendum, ' scilicet contra Originalem, baptismum, contra mori
lcm , poenitentiam,contra venialem, unctionem extro, mam, contra ignorantiam,Ordinem, contra malitiam, eucharistram, contra infirmitatem, confirm tionem, S contra toncupiscentiam imatrimonium, Quod eam temperat, &excusat. Rursus, quia persccta curatio
non potest: esse sine restitutione integrae simitatis,&Collaizo a Par inis integra consistit in usu septem virtu- y tr; ludi tum . triuin talicet theolo earum, &quatuor Cardiarum, vir hine est, quod ad harum usum sanum relliam π- tuendum, institui oportuit septifornic sacram rarum . Num Laptismus sanandri disponit ad fidem, cons a tio ad spem, eu natia ad esuritatem, punitenda ad iustitiam,vnctio extrema ad perseuerantiam, quae et sortitudinis complem inm, de summa, ordo ad prudentiam, matrimonium ad icmperantiam conserua
dam,quan. maxime pericquitur infirmitas carnis , sed honestas remediat nuptiarum. Postremo quoniam persectaculatio esse non potest, sine conseruatione salutis introduche.& salus in tr ducta conteruari non
potest in ci,nflictu certaminis nisi in acie ecvlesiae, quae est iciribilis,ut castrorum acies ordinata, di hoc quidest per septiformis gratia armaturam, hine est, quod necesse est scptem esse sacramenta. Nam ut haec acies sit perfecte di continue communita, clam constet ex par tibiis corruptibilibu indiget sacra metis munientivus, releuantibus, re renouantibus , munientibus pugnantcs releuantibus cadcntes, R renouantibus morientes. Sacramcntum autem muniens,aut linunit ingredientes.& se est hapti sinus aut stantes ,re sic est confirmatio,
aut exeuntes,& se est extrema unctio. Saeramcntum autem releuans,aut releuat 1 casu veniali, & sie est eueharistia, aut a mortali ,& sie est ponitentia . sacramentum autem renouans,aut renou finesse furituali.
di sic es ordo relaxes adminis inire sacrameta,aut in elie naturali,& sic est matrim nium, quod quia renouat multitudinem in esse natum,quod est omnium fundamentum deo primo suit ante omnis institutum,sue introductum, licet pri,prer m rhum concupiscentiae annectum. I bt quia minime cil sincii festiuum quamuis significatione si saeramentum magnum, inter medicamenta spiritualia vltimo coli eatur & l cum sortitur extremum. Vnde suis baptis mus est ingredientium, tafirmatio pugnantium, eucharistia vires resumcntium.
enitentia resumentium, extrema unctio exeuntium, ordo nciuos milites introducentium matrimonium novos milites preparantium patet ex his susscientia,& ordo medicamentorum sacramentalium, S armorum. De sacramentoram .iotime. Cap.4.
DB institutione autem saeramentorum hoc tenendum est, q)iM sistem sacram lata legis gratiae Christus instituit,ta nouam notii te lamenti mediator,&pmipuus lator imis, in qua vocavit ad promissa aeterna,dedit preceptia diritentia, R instituit sacramenta significantia. Insiit, it vero ea in verbis elementis,acleuidentiam significati nix A essea iam Institutio, sanctiscationis, ita iiii,s semner habent seniseantiam nis sacra veritatis, sed non sempor esseaeiam eurationis, ncin inciorum propter dcle tu a parte siti, sed a parte suscit lentis in modus Mimi iluit aut pridicta sacramenta diuersmode. Quae- vcrsus, dum scilicet ex eis confirmando, approbando,& consummando,ut matrimonium re poenitentiam. Qiti dam autem infinitando,& initiando, ut confirmatio . nem,& unctionem extustam. Quidam vero ini. iando ,&consummando di in semetipsi, si, iundri, visacramentum baptisma, Euchalislix, Sordidit. Hieminitia & plene instituit,& ctiam primiis . uic it . Ratio autem as intelligentiam pridiei rum hic est.. Quia principium reparatii Lm nostrum est Christi se meis rus verbum scilicet incarnarem Quod quia verbum est patri coequale, S consubilantiale, est verbi mkmmae virtutis, si ammae veritatis,& sumnte bon tatis,ac per hoe,& summae uuctolitatis, R ideo ipsi iaest proprio nouum testamentum introducere, ipn est etiam dure legem integram, S sussilientem lacum dum exigentiam summae virtutis,& vcritatis, achon latis suς Ratione igitur summe bonitatis, promisti proposuit Matiscantia , ratione autem semme visita- . . iii precepta dedit dirigentia, rat ne vero .mmo vi niti sacramenta statuit adminiculantia, ut sic per sacramenta virtus repararetur, ad implenda praecep D. Bonavent. . I. I 3 dirigentia,
193쪽
inHmissa aeteriri, iaciente hoc Vinuo aetemo, Clinito Rilicet Domino in lege ei: angsilica,inctu atrium est via, veritas,& vita. Ria: sus clu.,maan in ratiuum principium non solum cli vcroum inqMnto rvcruum, i letiam inquantum incamatum, quod lic=c ino, quod incarnatum omnibus leoli cri, quantiam ad notitiam veri: vis, ex omnibus digne accedcntibus se exhibet ad gratiam curationis, hinc est, lilod rincruam plenumer uia . ec veritatis ad maiorem cui dentiam lignificandi , D eiticaciam lancum andi, sacram ta initituit in elementis simul. & verbis,ut dum escinctita oculis ,&verba auribus te offerrem, qui liant duo iunius maac me cognoscitivi, euidentiam dar cur si ilicationis expressae, Minde etiam veri a lanci ilicarcnt clementa, ut plenior fiet et cfficacia curationis heiman P, qu E quoniam nulli d it ar repugnanti,ta inaltu nanti fontem gratia interius in corde, ideo Liac instituta sunt, ut signitica 3 ent femper, te urit aer taliter, non autem lanetinea ren nisi accedentes digno, abique omni fictione. Postremo,quonian Le li x cItium incarnatum ill li ,ns giati ν sacramentalis, aliqua tamcn gratia lacramcntalis fuit ante incam iti I:: m, aliqua vcro u in,nili poli Spl .rit assancti mimi incira, quaedam autem medio modo
se habens, hine est, Cu νd oportu It Iaciamenta initat. udiuerti mode. Nam anta uacaru moncm m cellaria luit ccim: unci poenitentiali, ,& gi neratii , matrimoniaialis,ideo h cc di icii acramcnta nil it, de nouo instituit, ita
iam a se initituta. N ii iturali dictamini quodammodo
fuit, de legem coniugi; approbauit , secundum quod eolligitur ev diuertis euangelij locis Anis vero Spiritu Tancti misi ionem, nec fuit plena Spiritullancu: natio ad confirmationem, di nomini, Ch niti publicam consessionem, nec uncito mcntis plenaria ad euolationein, ideo haec duo sacramenta, scilicet confirmationcm,& extremam unctionem Clinitiis solum initiauit,& insinuauit,confirmationem manum paruulis imponendo, & pradicendo discipulos baptirandos
Spiritu lancio,vnctionem Vero extremam discipulos ad curandum mittendo,cui infirmos ungebant inoesicut Marci s. dicitur in Marco.M io autem tempore, de fuit repe-neratio,& eoclesiis ordinatio,& spiritualis cibatio, id Christus iure tria sacramenta scilieci baptisma, eucharist δε ordinis,& complete Sc clare initituit.Primo baiaptismum suseipilando, deinde formam dando, & c eri publicando.Ordinem vero dando primi potestatem li andi, & siau di peccata humani generis, & potes latem conficiendi sacramentum altaris. I uchariltiam vero comparando te grano frumenti, de coniiciendo, &dando discipulis imminente passioncsacramentum corpori delinguinis sui. Et ideo frax tria sacramenta per Christum esstincte,&intcgre dcbuerunt institu in in
lege veteri multipliciter sigurari, tanquam sacramenta
suisantialia nouitellamcntiic propria legislatoris, verbi scilicet incarnati. De Saeramentorum dispensataene. capit. s. DE dispensatione , ero sacramentorum hoc tenendum est, quod potestas dispensationis sacramentoriim regulariter spectit ad istum genus
De mini- humanum. In omnibus autem sacramenus dispensi liris saer, dis necessaria est in disipensante intentio . In aliquibus memore. etiam necessario cinnintentione resutritur ordo facem dotalis, vel pontificalis. Pontificalis inquam necella rius est disipensationi consarnationis,&ordinis. Saccr
talis vero disipensitioni eucharistiae, mitentiae, de
unctionis stremae. Bat ulmus aiatem λ atrimo nium,licet ad lare Otcs coctat, positi ni tam n praeiatur 44idinem sacerdotalem dat pensati de sacto, mari
me in articula nccolitatis. His auum cxisti nubus, lacramenta dispunsati possunt a bonis & malis, a fide libus, & haei cis, intra eccici iam , dc extra, scd intra isecundum veritarem . de ad uti ararem, extra vero non
ad utilitatem, licet di pensentur sicundum veritatem. Ratio autem ad intelligentiam praeiciorum ham est. Quia reparativum principium nostrum, verbum scis
menta instituit ad salutem hominum , ordinati it sicut , Πῆ β& congruum fuit , vi homi uibus dispensarentur perminii ierium hominum, propter seruandam eonfor i ςrai GImitatem disjissatoris ad saluatorem Christum, & ad ipsum hominem saluandum . Quoniam ergo Saluator rancorum- Christus humanum genus saluauit, secundum quodevigebat multas iuris, dignitas ordinis, de tauritas
salutis, operatus est enim salutem nostram n lo .recto, ordinato,do cerio, hinc est, quod secundum horum trium exigentiata, sacramenta commisit homi
nibus dispensa a. Primo igitur, quia rectitudo iuris i
cxigit, ut opera hominis, i. cur dum quod homo noni antpraecipitanter re opera hominis,ut ministri Chri-1ii aliquo modo refcrantur ad Chi illum & opera ho minis vi ministri si lutis aliquo modo reseramur ad saluum, vel in generali, vel in syccisi, B: dispensati sa
cramentorum eii opus hominis, ut rationesis, ut minus iri Chiilli,di ut trumliri salutis,hinc es, quia necessecst, quod fiat ex intentione, qua quis intendat sacere quod hiilius instituit ad humanam salutem, vel salium facere , quod facit c csia, in quo clauditur in psnerali iurentio praedicta, quia ivla inlesia sist sicramenta a Christo aecepit, sie ad fidelium salutem di spensat. Rursus, quia ordo dignitatis exigit, ut maloia Cradus dira maioribus in Ora minoribus,&media medijs com gnitatis inmittantur, quaedam sunt sacramenta ,quae praecipue Ecclesia direspiciunt eccellentiam virtutis, siue dig nitatis, ut sa- ueisus. cramentum confirmationis, & ordin1s, quaedam quae respiciunt indigentiam nectilitatis, ut baptismus, flematrimonium, quorum unum generat alterum re-enerat ad cxistentiam debitam, quaedam autem me. ia, ut eucharistia, 'nitentian unetio extrema. hine
est,quod prima tanquam suprema,non possimi dispen sari nisi ab Episcopi , de Pontificibus, quantum est de
iure communi, alia vero tanquam inlin a, dispensim possunt a quibuscunque ordinibus,& peinonis inseri
ribus, maxime marticulo necissitatis,quod dico ras ne baptisma, media vero a lis iacerdotibus, qui inter
Episcopos, de inferiores per alas sunt quasi in medio
constituti. Postremo, quia securitas salutis exigit, ut res Q sat,ut in dubia n n cadat. N nullus est,qui re ius sit de bonitate, di credulitate dispensatoris, di idem ipse non est certus de se, utrum inlici ves amore dignus sit, ideo si sacramenta dispensati solum possint a b nis, nullus esset certus de susceptione sacramenti, de mu, . ra ic oporteret semper iterari. & sic malitia unius praeiudicaret alicnir saluti. Nulla etiam clii t stabilitas in gra- hes a 'dibus hici archia iccies is militantis,quae maxime com boni, Gsistit in sacramentis dispoilandas , di ideo congruum i pensentur fuit, ut sacrament muri dispen alio committeretur
homini, non , at ne sancta alis,m: .E variatur secun- α dum voluntatcm, dia rationeau c. orrditis, quae se
per manet quantu eli de te, ae per hoe oportuit, quodie cxtenderet ad honos, & ad malos, ad eos qui sunt intra, & ad eos Atii sunt extra ecclesiam . Verum quia extra unitatum fidei, & charitatis, qui facit nos filios ecclesiis, S membra, nullus potest saluari, ideos sacramenta extra recipiantur . non ad salutem re
194쪽
possunt fieri, si quis redeat ad sanctam matrem ecclesiam ynicam Christi sponsam,cuius illius tantum Christui sponsus reputat dignos h Preditates terna. unde Aug.contra Donatistas. Eo sa Parata b c in Drala, indicat nobis poste quide baptismum eiu h mmines etiam L,ris accipere , scd salutem beatitudinis
extra eam mminem vel percipere, vel tunc re. NamR fiumina He sonte Paradisi. sicut scriptura testitur,
etiam foras largiter manaueriint, nominatim quipricommcmorantur, de per quas terras fluant ,& quod extra Daradisum constitutae sint, omnibus noti inest, nec tamen in Mosopotainta,vel in Ac pio, quo illa stumina perueniunt,est scelicitas viti, i ii ,1 in Ρaradiso eo immoratur,ita sit, ut cum Paradisi aqua sit extra Paradisum, bratim do tamen non sit nisi intra Paradisum .
Sic ergo baptismus potest esse extra erelinam, munus autem Mais vitae non nisi intra ecclesiam reperitur,qus supra petram etiam sundata est,quae ligandi, & soluendi claues accuit. Mare est una, quae tenet,&possitit omnem sponsi sui di Domini potestatem , per quam coniugalem potestatem etiam de ancillis parere filios potest,qui si non superbiant, in sortem haeredit iis umcabuntur,s vero superbiant, extra remanebunt. MI-gis ergo, quia pro ecclessae honore atque unitate py-gnamus , non tribuamus tareticis,quicquid apud eos eius cognoicimus, sed eos arguentes draceamu , uiro iexim vnitatem habent ncin vallire ad saturem, nisi ad riniam venerint unitaIm. De saream saetorian uerarione.
C illum. 6.DE iteratione autem sacramentorum hoe tenendum est, quod licet commune se omnibus i
cramentis non iterati supct eandem personam, ad materiam, & ex eadem rausi, ne sat contumelia sacrament , specialiter tamen tria sunt sacramenta, quae non sunt aliquatenus iteranda scilicet baptismus, con-
.imatio. de ordo. In his nanque tribus imprimitur triplex caracter interior, qui non deletur e iκter quos caracter baptismalis retinet su amentum . nee alii possunt imprimi, nisi illi primitus imprimatur. Vndes quis ordinatur non haptiratus, nihil prorsus effetatur sed in totum de nouo saciendum, quia non intelliapitur iteratum, quod eonstat non fuisse factum. Ratio autem ad istelligentiam praemissorum hic est. Quia principium nostrum reparativum, verbum scilia
et incarnatum, licet ratione tuae summae virtutis, Aesapientisin bonitatis nihil aeat inessieuiter, nihil ine μὴ , nihil inseuctuose, potiss Etamen hoc obseruare debet in nobilissimis operibus suit, cuiusmodi sunt illa per que reparatur genus humanum. pniam e go sieramenta sunt de genere huiusmodi operum diui norum, hinc est, quod 'ecintumelia quodammodo sit eis, quando super eandem materiam, & personam, Ze ex eadem causa iterantur,quia ex hoe ostenditur quod prius dispensata suerunt inessicaria, mepta de infructuosa contra id quod exigebat ipsus reparativi principii virtus & sapientia,& honitas summa, quae semper assistit ad operandum in illis ,& per ill sicramcnta.Rursus quoniam inter Haec sacramenta reparantis, in quibus in generaliter essicacia diuini virtutis ad re parationem humanr generis, quaedam sunt, quae tantum introducta sunt propter remedia morborum, quaedam etiam non tum ad hoc, sed ad statuendum, discemendum,& ordinaEtan in Hesa hierarchicos gradus & morbi possunt variatae elli,& iterum introduci,gradusautem ecclesa debent esse firmi, & solidi, &mconoessi, hinc est, quod sacramenta quae respiciunt
morbos iterabiles, habent eminis transeuntes, ae perhoe,& iterabiles ratione noum cauis, sacramenta veto illaquet respiciunt gradus hierarchicos, & slatus sdei Qis retrudeterminatos,ncce cest,qu Ad praeter effectus remedia si tmnites aliquos effectus, tribuant permanentes, ad gradum tus inistra
S statum e esii distinctionem fixam, de stabilem . bilia. Et quoniam hoc non potest fieri per data naturalia ves lona gratuita, gratum facientia, necesse est quod fiat per aliqua signa sit,stantii incorruptibili scilicet animae incorruptibili, principio incor ptibis,si undum conscirmitatum ad incomiptibile indelebiliter, & gr
tis impressa quae caracteres appellantur, qui quoniam nunquam delentur,ideo nec iterati possunt, nec illa la cramenta in quibus huiusmodi caracteres imprimun- m . . tur,postremo, quoniam triplex est stitus fidei, secun
dum quem habet fieri distinctio in populo elitisti,no xv x x in acie ccci iis stiet hieraret, distilicet stitus fidei genitae, roboratae, o multielicatae. Secundum primum
si distinctio siletium ab incredulis, per secundum fit disti neu 3 sortium ab ins is,& debilibus, secundum tertium fit distinctio clericorum a laicis hinc est, quod illa sacramenta qus respiciunt triplicem sdei statum pridictum, caracteres imprimunt, per quos indelebiliter impressos semper distinguunt,ae per hoc nunquam iterari possunt. Quoniam baptismus respicii flatum fidei genitae,in quo populus Dei distinuitur ab incredulis, ut 1sraeliti ab Aegyptiis &confirmatio respieit stilum sides roboratae,in quo distinguitur populus fortis ab infimis,sie ut pugiles ah bis,qui ad pugnam non sunt idonei, & ordo respicit sutum fidei multiplicare. in quo distinguitum clerus 1 laicis, sicut leuitae ab alijstribubus,hine est quod in his tantum tribus sacramentis caractei es imprimuntur. Quia vero distinctio p puli a non populo prima est, ct radicatis, hinc est,quod character baptismalis est fundamentum omnium ali rum charactori in v ideo iso nos substrato, nihil poterit supcrudis cari, ac per hoc oportet, de nouo seriisi autem illest hi ere tur, alia imprimi possunt, nec me uam ulterius iterandi iunt, nee sacramenta tria praediam que hos imprimunt ex causa aliqua iturantur,& grauis de acto iterantibus debet poena imponi,propter diuini eontumeliam sacramesti licet alia quatuor ex causidiuersi possint sine sui contumelia iterari. te istegritate baptismi. capita. I Amnunc septhno loco restat videre de integrdia .
te muscuiusque sacramenti . quae ei m sint in numero septiformi, primo dicendum est de baptismi
integritate quod est ianua omnium aliorum sacramentorum . De integritate igitur sacramenti bantismi, hoe tenendum est, quod ad hoc ouod aliquis baptizetur verὰ de plen requiritur expressio se s vocalis a D mino instituti quae est his. Ego te baptizo in nomi- Formaba ne patris & filii., Sphitu sancti,amen, apsque omissio piis ne vocabuli, & sine interpositione vocabuli, absque preposteras ne ordinis supradicii, de sine commut tione nominis praenotati Requiritur etiam mersio, vel ablutio inr elementum aquae in toto corpore, vel saltem in digniari l arae,ita quod expressio, de merso sat ab uno S e dem de in eodem tempore, quibus concur Catechisitentibus si non sisetio in baptirando oa uir ci gratia mus. regenerans,& reetiscans,& purificans ab omni culpa . Quod ut emeacius fiat ea mechismus & exorcismus, tanquam pra paratorii praemittuntur tam in pamulis, quam in adultis, ita tamen quod inaduhis requiritur fides propria, in paruuia susscit fidis aliena. Ratio autem as intelligentiam praediciorum, haec est. Quia
eum principium nostru reparativum, verbum. in ea
natu tanquam perseetissimum, & lassicientissmurn D. Bonaventi To. I. 1 4 princu
195쪽
principium reparare habeat genus humanum ps me- dicamenta sacramcntorum,ita quod nihil sit in eis su- xe integruare eis a M. Cas. t. perfluum,nihil inordinatum, nihil ctiam diminutum ita disponere dcbuit, quod faciamentum hau iismi, di T , T sacramento con sinationis hoc tenen0um est,
- . . . alia intcgrarentur si cundum quod exigebat sua virtus, I quod ad ipsius intcstilatcm requiritur sorma ' titilitas iis, & etiam noster morbus. Quciniam ergo vocalis quae secundum mor ma commu- R i. μ' virtus nos repara Keil virtus totius Trinitatis vitia san- ru lim cst.Signo te signo crucis,confirmo te chrismate ni V d iii mater Sesesa credit in animo. onstetur in υerbo, siluti,,ihnoitiine patris.& si iij,&' spiritu stancti, Amen. Wyi'ς M profitetur in signo fili, trium ne lorianum distinis i , R uuitur etiam chrisma,quid conscitur ex oleo oli ' pyp Τ' ne, es proprietate,ordine,At origine naturali: est et vi uarunt, A. balsamo, de quo cum per inaniis Episcopi
Pp xus passionis Christi , qui mortuus, s sepultus suit,31 signum erucis fronti imprimitur, sub praedicia sorma
'i ' die tertia resilirexit,hinc elli θ ad horum cxpi cssione verborum,confirmationis suscipitur sacram tum, per in sacramcnto,quod primum omnium sacramentorum quod coni rinatur homo, ut pugil ad nomen Christi est, At in quo primo A principaliter haec virtus opera- avdaOcr,di Imblice constendi im. Ratio aurein ad in-tur,debuit fieri exprcssici Trinitatis distincta, propria, t laint tiam praedictorum haec est. Quia reparativum di ordinata nominatione, auantum est de sorso col,li principi uiri nostrum,uerbum scilicet ineam tui sicut cet in tempore primitiuae ectasi mi uerit sic ri in rim alciriallica conceptum ς' in cor se patris,A temporalimine Christi,in quo inici lectus clauditor totius Tritii ter in came sensibIliter aspares homini, se neminem latis. Debuit etiam seri propitain odinata nominatio reparat,nis ipsi in ela corde trideredo cόimesari se ei verbi bapti amlhcum trina mersi Mae,3d eupressit,iacm ditum t 'scrius confitendo 3epromat conti moneribi molli c nristi, & sepultur ,3 surrationis i ii tri- ta,euiu modi est consimo xendica, veritate plena,quaeduum sectae,quantum inde Ggri strae. t tmesa statiui non tantovust veritas specillatria, verumttiam practi operatur vitaq; virtus , di in viti , c hristo Saluatore, ca. pla c aut m est. in qua hopli,nium est ρ de uatio Consesso, trum: horum debet scri ab uno, & eodem sinuat,31 intellectus, sirmonis, & rA, v erum in lfi otia totus vere Chrie dem temporcstri tur seruandam umincni in i cras homo vcritati consor at secundum intelligetitiam mana. memto, de sgnificandam unitate in nostro media tote. rationis,sicundit remplaciniiom voluntatis. 8e secum Rutius quoniam salus nostra requit bat inchoari per sum ad irrentiu virturis, ut sic ex toto corde. tota antium nerationem, seu renouationem in usic gratia ponse ma,di tota mente sit ex corde puro, conscientia hona.
rentis spirituale esse,abstergendo immunsiliam, effu- A sile non sicia,& talis est colestio integra inlaesita, degando tenebras. resigerando concupiscentiam,quae intrepida,visiteri integra ratione eius de quo est,placi- uniuersaliter labefaciat,omnem hominem dese dinia da ratione est as,coram quo fit, intrepida ratione eiu , alcm seminaliter al, Adam hinc est,q, sacramentum pii quo seri habet illa consesso, Quoniam ergo ad hoemum, lucid est regenerativum, dinuit fieri in elemcnia homo pusillanimis non est idoneus, nis per manum suti quod haberct conformitatem ex naturali repra sm pernae gratiis confirmetur, ideo ad hoe sacramentum ration ad triplicem effectum praedictum gratiae inino clinii attonis suit diuinitus institutum, tan ratam im antis nostram salutem. Quyniam ergo aqua sua purata Ixediare se litens baptismum. Quia vero sinis imp mitte mundat, a peririetate miliaphancitate luminis est nccessitatim iis, quae sunt ad finem idera intcgrati , ' dclatiuaaua frigiditate refrigcrat S maxime commuta Mi hoe sacramentum sicundiam exigentiam consessionis est omnibus inter imnia liquida. hinc cst, u sacra- nis proficis; & suarum conditionum, trium videlicet mentum regenerationis nostis Ninci debuit in ele- praedictarum. Primo ergoqitoniam confesto hxede mento aqux indisset nichquia omnis aqua omni aqus iat esse integra. R integritas consessionis non est, nisi en eadem specie, Ne iam ne aliquis propter desectum qui constratur Chrissim verum hominem piri sime creenti periculum salutis incurrere posset. Postremo, minibus crucifixum, eundemque vera,m Dei filium im morhus nos cr, contra quem principaliter incarnatii,in Trinitate patri,&Κpiritui sinet per om- est baptismus en ori inale peccatum, uos anima pn- nia equalem hine est,quod in forma vocali non tanuat vita eratis, at omnium virtutum reictiti:dine habi, tum fir expressio actus consimandi, verum etiam linsitan c.& nrori mota Maranti oreddit ad omne ge- sius signi crucio nominis beatissima, Trinitatis. Ammis e liu ,5: traducitur alliinde,& parit usum facit con pth: quia consessi, d hetesse placida ratione eius,co piscibili m,x adultum actu concupiscentem, ridi it tam quo si A siem habet coram Deo,& hominibus, etiam in diabolicam seruitutem, At in potestarem prinia A Deo non lintest placere, nisi adsit lumen intelligemeitis ii nchrarum,hinc est,quod a/ h civ per illud sa- tim,& nitor conscientiae, nec pmxhnis, nis adsit odorc a nosm ner contrarium suisesens adhibeatur re- hona sanis. vitae honestae,ideo ad horum designa medii in Acamentum constitit in eo dari gratiam reia tionem in elemento exteriori commiscetur oleum olumnorantem e ntra priuatio in vitae gratuitngratiam tiarum, quod est nitidiam,& balsamum, quod est Odo Esseetus rectitieantem in septiformi virtute contra priuationem riserum,ut per hoc significeturquAd consessi ad qua baptismi. virtutis habilita iiii gratiam purificantem ab omni cui hoc sacramentum ordinat, a disponit,coniunctum de Ra eontra pronitatem a 3 omnem de Minationem vitio bet halacete nitorem conscientiae, & intelligentiri cumsam. Et quoniam originale precatum Irahitur aliunde, suavi odore, tam vitae quam sam e eontrarietas alia& paruulum facit rencupiscibilem adultum sesu eo qua sit inter lingilam,& c nscientiam, uel inter lingua, cupiscentem neccssariat stadisitosses propria, A rem di famam, propter quam talis consessio non acceri tertiades portuito sussicit aliena, qui scilicet est in pietur ab homine, nee approbetur a Christo. Prastro Intrepida uniuersali ecclesia .Quia vero baptismus lebet eruere a mo quoniam talis consessio debet esse intrepida , ut si conseia seruit, te diaboli,& cles testate principis tenebrarii ta ncc pudore, nec timore dimittat quis dicere verita- so. paruulo quom adultos,hinc est nia is utrique exorcita icm,N lcmpore persectitionis ignominii sani mori metari Θchcnt ad expillson m potestas c intrariae, utri Christi in cruce, confieri publice formidat quis , Atque etia cathechirari, adulti viri sa calione errori erubescit, prati ipue horrens incidere in cransmilcra in irrcntur ad fidem, par nili vero ut sciant potrini plenam, S ignominiam passionis, & huiusmodi, tu quid eos debeant edocere ne pro humano desc6u im- m RS pudor potissime apparet in sacre, & maxime inpediatur baptismatis sacramentum, quo minus habeat fronte. ideo ad omnem verreundiam, S sol midinem spem suum. propulsandam, de manus potesta uua imponitur, quae
196쪽
tum,& viaticum est Tucharistia.
eonstruet,A: erit x fronti imprimim . ut noli erubescat eam pubrice confiteri,nec semidet pici consessione nomini, Christi, si opus fuerit,) quantamcunque pretia, eel ignominiam sustinere , tanqu)m verus pugil vim ctus ad nraelium, Al tanquam strenuus miles serens in fronte Regis sui signum, d c lucis eius triumphale vexillum,cum quo paratus sit penetrare hostium cimicis securus. Non enim potest micis gloria libere praedirari, si erucis prena,& ignominia formidetur,iuxta quod sanctus dicebat AnAreas. Ego si crecem expauesce. rem,gloriam crueis minime predicarem. De integritate unanthe. cap. q. DE sacramento eucharistiae hoc tenencium est, evin hoc sacrameto verum Christi corpus, de ve. rus sanguis non tantii siqniscatur, veru et vera citer continetur sub duplici sp te, panis, is& vini tanquam sub uno, At non sub duplici sacrament , hoe autem est posteransecration sacerdotalem, oux fit in prolatione vocalis forme a Domino institute superpanem. s. hoc est corpus meumisuper vinum vero, hie est calidi sanguinis mei, quibus verbis cum intentione eonficiendi , sacerdote prolatis, ininsubstantiatur utrumque elementum secundum substantiam in corpus, Zesanruinem Iesu Christi remanentibus speciebus sensi
hishus,in quarum utraq; ntinetur totaliter, non ci eumscriptibiliter, neel ealiter, sed sacramentaliter i tu Christus. in quibus etiam proponitur nobis, vicibus,quem qui digne accipit, non solium sieramentali ter, verum etiam per fidem, Ze charitatem spiritualiter
manducando,corpori Christi mystico magis ineorpocratur, &in seipso reficitur, fle purgaturq verti indigne accedit iudicium sibi manducat, de bibit, non iiij idia eant sanctis imum ccirput Christi. Ratio autem ad intelligentiam predictorum hec est. in principium nostrum reparativum,verbum. s. incarnatum K sum entissimum est in virtute & sapientissimum in in sensu ideo sie nobis crantulit sacramenta secundum Quod cxigit sapientia,& emcientia sua . Et quia sussicientissi-ntium est, ideo largiendo medicamenta morborum, &charismata erariarum, non tantum instituit sacramen tum,quod nos in esse gratiae generaret, ut baptismus,&genito augmentaret. A roboraret vi confirmatio, veru eti4 quod genitos, de augmeratos e nutriret,ut sacramentum eueharistiae, propter quod haec tria sacra me ta omnibus dantur,qui accedunt ad fidem. Quoniam ergo nutrimentum nostrum cuantii ad esse gratuitum
attenditur in unoquoque fidelium per conseruationem deuoti nis ad Deum, dilectionis ad proximum, S delectationis intra scipstim, 3e deuotio ad Deum exerce. tur per sacrificii obhationen .dilectio ad proximum per unius sacramenti communionem,& delect3tio intra seipsum per viatici resectionem, hinc est, quod principiunostrum reparativum istud sacramentum eucharistia dedit in sacriticium oblationis, & sacramentum comiti. nionis,& viaticum resectionis. Quia vero princi tum nostrum reparativum non tantum est sus kntissimis, verum etiam sapientissimum cui est omnia agere ordi nate, ideo sic desit & dis libit ncibis sacrificium, sacramentum, de viaticum exhibem, secundum quod eo petit tempore gratiae reuelatu, statui vii, di capacitati nostr.e. Primo igitur quoniam tempus gratiae reuel te requirit quod iam non offeratur Oblatio quali seu
que, sed Dura, placida, de plenaria, Ae nulla alia oblatio est tali , nisi illa quae in cruce fuit oblata. scilicet Christi corpus, Ze sanguis, hine est, quod necessario
p rtet in hoc saeramento non tantum figurative, verum etiam veraciter corpus Christi, tanquam oblati
kem huic tempori debitam, contineri. Similiter quia
tempori gratiae consonat, quod sacramentum comm
nioni Adi dile ioni non tantum si communioncs', de dilectioncm significans, verum etiam ad illam inham man vicincia quod figurat, & qu maxime ncis inflammat ad dilectionem muniam, 3e maxime unit me-bra,esi unitas capitis. i quo per vim amoris dimisiua, unitivam, di transsiarmativam, manat in nos di Hismutua, hinc est, quod in hoc sacramento ecintinetur verum Christi eorpus, de caro immaculata vise nobis dis undens, & hos iniscem retens & in se transseria mans pera intissmam charitatem, perquam sen bis dedit, se prin nobis obtulit, 3d se nobis reddidit, de nobiscum existit usque ad finem mundi. Per hunc mtiam modum resecti competens statui gratiae est res fio spiritualis , communis, At salutaris. Reselio autem spiritus est verbum vite, ae per l, e resectio spirit aliue ipsius spiritus tu carne, est verbum incarnatum, seu caro verbi, quae cibus est communis, & salutaris, quia licet sit una,omnes tamen saluantur per ipsam. Quia ergo non est dare alium cibum spiritualem communc saluti serum,nisi ipsum verum eorpus Chrisii,hinc est, quod necesse est, ipsum in hoc sacramentovcraciter esse continium,exigente hoc perseetione sacrificii plurativi, saeramenti unitivi, de Piatici res chivi, qu e debent esse in tempore noui testani nil, repratiae reuelat de veritatis Christi. Rursus, uia statui vix non competit Christum aperte videre, propter elamen ςnigmatis, Oe propter meritum fidei, nec e uenit Christi carnem dentibus attre a re, x propter horrcirem eruditatis, de propter immortalitatem insius corporis, ideo ne se fuit, corpus de sanguinem Chri sti tradi velatum sacratissimis sumbolis , 6 smiliredinibus congruis S expressis. Et quciniam nihil magis idoneum est ad resectionem , Quam cibus panis,& p
tus vini, nihil est etiam magis idoneum ad significatimnem unitatis eorporis Christi veri,& mustici quam panis sacres,de mundissimis granis, de vinum expressum de purissimis acinis in unum eos is, ideo sub his specie us magis quam sub aliis debuit hi sacramentum Ψiberi. lit quia Christas sub illis speciebus esse debebat,non secundum mutationem sacram in ipso sed potius in eis ideo ad prolationem duplicis verbi pudicii, in qua insinuatur existentia Christi sub speciebii, illi ,si conuerito substantii utriusque in e Tus/e sanguinem,remanentibus solis accidentibus, tanquam s-gnis ipsus corporis contenti uis, Ae etiam expira Tuis. Quia vero corpus Christi heatum & gloriosum non potest diuidi in partes suas, nec separari ab anima, ne que a diuinitate summa,ide sub utranue specie est υ-nus Christus, & totus, te indiuisus, scilicet corpus, fleanima, de Deus: ac per hoc utrobiq; est unum, fle simplicissimum sacramentum continens totum Christum. Et quonia quilibet pars sectici signiscat corpus Christi hinc est,quod totum sic est in tota specie, quod in quali hct eius parte, siue sit integra, siue diuisa, ae per hoc non est ibi, Qt Hrcumscriptum,ut occupans li- vel habens situm, ut perceptibile per aliouem sensum cor reum,& humanum,sed omne latens sensum ut fides habeat locum, & meritum . Propter quod etiam ut non deprchendatut , accidentia illa habent omnem operationem quam etiam habebant prius, licti sint preter subiectuiniquandiu continent intra se Christi corpus,quod quidem est, quandiu durant in suis pro scietatibus naturalibus, de sunt id nen ad cibandum . ostremo quoniam capacitas nostra ad Christum e caciter suscipit dum non est in carne, sed in spiritu, non in ventre, scit in mente, de mens Christum non attingit , nisi per cogniti nem. 3e amorem, per fidem, Aecharitatem, ita quod fides illuminat ad recognitionem. vel recordationem, &charitas inflammat ad devoti nem,' ideo, ad hoc quod aliquis di ὰ accedat, opo
197쪽
tet quod spititii liter comedat, ut se Christum pcr re eo flationem fidei masticet, & per dcuvii cincm amoris suscipiat, per Quae ruinin se transformet Christum, id ipse potius traiiciatur in cius musti m corpus . Pro-ouom, pter quod aniscue eo ligitur, quod qui tepide, in quis di uote &inconsidcrate accedit, iudicium sibi mandi ne acco cat in hibit, nuta tanto sacramento contumeliam facit. aia. Et ideci consilium est his qui se sentiunt minus mundos mente, vel e)rne ut etiam indevotos, vidisserant quo usque parati ad esum veri agni mundi,deuoti u Solennithi specti accedant. Propter quod etiam hoc sacramentum
celebrari praeceptum est celcbrari cum selennitare precipua tam 4ebet Eu quantum ad locum, quam etiam ad tempus quan staristia. tum ad verba, & Orationes, & quantum ad vestimenta in celebratione missarum, 't tam ipsi sacerdotes cons cientes , qu m etiam suscipientes percipiant gratiae emnum, per quam purgentur, illuminentur, perficiantur, resciantur,vivificentur, & in ipsum Christum per ex cassium amorem a identissme transstrantur In peniten
DE sacramento poenitentiae hoc tenendum est, quod ipsae si secunda tabula post naufragium ,
ad quam naufragans per mortale Peccatum recorrere potest, quandiu est in statu presentis vitae, qua docunque, di quotienscunq; diuinam clementiam v luerit implorare. Ipsius autem partes integrales, sunt conti itio in animo, nsessio in verbo, Ae satisfactio in acto, ex quibus tunc poenitentia integratur, cum μcia cator omnem mortalem culpam perpetratam, de celo deserit, Ae verbo accusat, de animo detestitur, proponens nunquam iterare peccatum. His aute debito modo concurrentibus eum ahsellatione facti ab oo,in qu
est ordo,clauis, & iuri ldictio, absoluitur homo a pec
eat reunitur ecclesae, Ae reconciliatur Christo mediante claue sacerdotali, per cuius etiam iudicium non tantum fieri habet absolutio, veriim etiam excomm dicati relaxatio, inproprie habet seri ab Episto. po tanquam ab ecclesiae sponso. Ratio autem ad intel ligentiam predictorum limc est . Quia principium n strum reparativum verbum scilicet incarnatum, eo ipso quod verbum,est fons veritatis, Ae sipientia , eo ipsoqund incarpatum, sons est pietatis, & indulgentia ideo reparare debet genus humanum per medicam n- a sacramentorum, de praecipue contra morbum prae cipuum , qui scilicet est mortale peccatum, iuxta su decet Pontificem pium, medicum peritum, Ze hidae insequum, ut se in curatio, nostra appareat vethi in Gnati fumavi clementia δε summa prudentia, Ae summa iustitia . Primum igitur Cooniam in curati ne nostra a mortali culpa per panirentia apparere debet ipsus Christi otiscis p ijssimi summa clementia, Ssumma Hementia Pontificis superexcedit omnia peccata humana,qualiacunquem quantacunque sint, & quotienscunque suerunt perpetrata, hine est quod peccantes suscipere ad veniam, est ipsius Pontificis Hemeniis smi, non solum semel nec his, scd quotiescunque sudipliciter impi rauerint hiementiam Dei . Et quia diuina es enita tune vere. suppliciter imploratur,quando inter uit punitentis lamentum, de ad hoc potes bhomo se conuerrere, quandiu est in statu preseniis ut is, quia conuertibilis est in bonum, S in malum,hinc in quod quantumcumire, & quandocunque, δέ qu tiescunque. peccator peccauerit, ad sacramentum poenirentis potest habere refugium, per quod sibi sat remissio peccatorum .. Rursus, quia in curatione noli radebct apparetein manifestati ipsus Christi mcdici petitissimi summa prudentia, di prudentia medici est iis
adhibendo remedia contraria per quae non tantunii vimus auferatur, verum etiam praescindatur causa, de cum peccetur in Deum desectatione, cons iu , oci iriuatione, ilicet in corde, ore, de opere, hinc est, quod prudentissimus medicus instituit, ut conira d ordinationem mecatoris secundum triplicem vim, Laste tiuam, interpretatiuam, dc operativam , quae stlier delectationis complacetiam occultam, esct res Ormatio poenitentis secundum triplicem vim praedictam
Per dolorem poenitentis, conceptum in corde per com-l unctioncm, expressam in ore, pur consessio mi copia co/ 'Mo,ia
summatam in opere Rr sitis facitonem. Et quia Omia uit/ ' V .nia peccata mortalia ab uno Deo auertunt, di uni gra equultu Iiae opponuntur,& unam principalem hominis rectia Iudinem peruertunt, hinc est,quod ad hoc quod natcntiae medicamentum sit suis ienter ex suis partiabus intextatum, necesJe cst quod I nitentia habeatur de omnibus peccatis, de quantum ad prateritum, per disi liccntiam de perpetraus,& quantum ad piis, percolationem depcrpetrandis quantum ad suturum, per propositum nunquam recidiuandii vel in idem,vam aliud genus p caii, vi sic totaliter recedendo a culpa per Imr ii etiam, diuina gratia suscipiatur, per quam
obtineatur venia omnium peccatorum. Potirca o quoniam in curatione notita manifestati debet ipsius Chri me 3 sit iudicis recia iustitia, di ipsus in propria persona iv non est iudicare ante iudicium ultimum, S snale ideo iuua mad particulatratu licia ante finem, iudices debuit con, testatur. s lituere, di quia iudiccs isti inter Deum offensum homini in cuci cntcm sunt quas intcrodis, ut pro ximi Christo, prae siti populo, Domino autem illis Gipue sunt proximi di familiares ratione riscij qui sunt caus praecipue ministerio consecrati, scilicci sacer dotes , idco omnibus in sarirdotata ordine constitutii, ει solis datur potestas duplicis clauis, scilicit clauia scietiae ad discernendum, di clauis qua cli potastas igalbdi A soluendi ad dijudie: ndum, & ab utionis lκ ne sicium imirendendum. Quia vero propto consus nem vitandam non quilibut uili bct est praelatus in e clesia militante, cum ipsi ecclesiastica hierarchia d beat uilla sicundum potestatem iudiciatiam ordinata , ideo lime potestas ligandi, di solucius concellacii piimo uni primo, summo sacerdoti, cui collata est tamquam summo capiti potestas uniuersalis, S deinde s cundum particulares eccksas diuiditur inpaltcs, ita D ptimo in Episcos, is , dcinde in Pro teros descii dit a cat ite uno. 1 deo licet unusquisque sacerdos haheat Ordinimm claucis, ad eos tamen usus clauis tantum se cxtendit, sui sibi ordinarie sunt subiccti, nisi ii, iues 3;si.
hi ab eo, qui habet iurisdictionem ordirariam h i pote mittatur. Cum vero illa iurisdictio sit principaliter in si, capite summo & deinde in Episcopo, de potiremo in iis sacerdote curat , test quidem a quolibet eo ς com i,i ... mitti alteri. u ciento qui lcm ab infimi, magis a -- , dioin maximo a lupi cmo. Et quia in Pontilice su Mi 1 es si .mo, S etiam in Episcopis est huiusmodi iurisdictio, vnon tantum ad lucitandum inter Deum de hominem in occulto, vcrum etiam ad iudicandum inici homine, ct homi ncm in aperto, tanquam in illis quibus commissum est ccelestii resimen, δἰ custodia, sicut sponso committitur iponsa,hinc est, ii gladium sabent prael ai,quo post in t pcreulcre ad iuris ddsensionem,in exco- municatione. Iubrestatem largiedi de thesauris steti, torum ecclesim,quos habent repositos, & commeod ros,iam a capitc,quam a mimbris, es hcκ in relaxati ne,ut sic tanquam veri Dci iudices ligandi, Ne soluendi in rcgiam possideant potistatem, per qua inim niten tes ieriant δε compescantit talics, Ze nihilominus a seluant, fle reconcilient Deo, de sancta matri ecclesii veraciter ps ciatis.
198쪽
DE sacramento extremet unctionis hoe in summa tenendum est, .a, ipsa est saeramentum eum
untium ex hac vita. Dreparans, & disponens ad cnitatem persectim. Valet et ad delenda venialia, de ad cuperandam sis itarem praesentem, si in sumo expediat; Ad huiu, autem sacramenti integritatem requiritur oleum simplev. sed e niecratum, vocalis expressio orationum,inunctio infirmi in septem partibus dete minatis.s in oculis,auribus,naribus,tibiis, nibus, di in lumbis. Nec debet illud sacramentum dari, niti adultis,& postulantibus imminente periculo mortis, Discrimen de hcie per manum At minii erium saeerdotis. Ex quo ister extre eolligitur quod inter hoc saeramentum, de eonfimammam v tionem est disserentia septiformit, scilicet in essicacia, 'ione . de in mate cin forma, in iuscipiente, in dante, in loco,&cons ma- in tempore. M atit ad intelligentia praedi torum lixe
tronem. est. Quia prineipium nostrum reparati uti verbum. si
carnatum nos reparat inquantes mediator Dei,& hominum.h Christiis lesus inquantum Iesus habet saluare imi tum autem Ch ristus unci u , habet uncii ως Rram in alicis derivare, hine est, quod ipsus est in Persecta saeramenti; suis Unctionem membris suis tribuere sa-
sanitas qui tutarem. Quoniam istem anima ad hoc suod perse bus stati He sanetur, indietet tripliei tenere sanitatis, scilicet adsereni: itatem in omK ad suauitatem contemplationis, EeaA felicitatem com nrehensonis, Se prima est intrantium in aciem ecclesi. secunda eli praesidenti lim in es dem,quorum est alios erudire, de tertia est exeuntium de eacem per mortem, hinc est , ouod non solum vn citonem sacramentalem instituit dominus ies confirmatione,verum etiam mediam in ordine ponti scali, & extremam imminente periculo mortis.Quoniam ergo finia im nit necessitatem his quar sunt ad snem , hine est Φ εχ migentiam huius sinis debet hoc lacramen tum operari,debet et integraria scipi, es dispen .Piimum igitur quia huius saeramcnti operatio debet regulari 1 snem tini, est silia introfluctum est ad salutem Elicitatis per tuae facilius 8e expeditius consequemdam,&hoetit ri deuotionem suis; am leuatem,&per exoneraticinem a culpis venialibus,3e aliis sequelis querneaeia deorsum Aeprimuniminc est, ιν sacramcntum istud es- xtrema. Maciam habet Ae ad deuotioncm excitandam, & ad vevnctionis . nialia dimittenda δε ad peccatorum ori I sicilius abolandam Et quia plurimis instinas expedit adhuc vivere ad suorum cumulum meritorum, h: re est, quod si
crimenti im, istud δέ animam vigorando in bono, es neruudci i tmlo,si ueliter etiam alleui xt 3 morbo. Ei hine ea, quod Alcit l,eatus Iaco. quod . ratio fidei situ bit infirmum .&s in peccatis suerit, dimittentur ei. R ii ius quia huius sacramenti initituito debet esse secundum e triatiam finis, de haec est acquisitio spiritualis salutis per remissionem culparum, & haec latusa inicit sinitatem S munditiam conscientie interioris, secundum quam iudicat ille iudex celestis , hinc est, piri isto saeram nio debet esse oleum simplex, de conseia cratum, quia sanctitatem de nitorem designat in habutaculo conscienti et . Quia vero supcr istam salutem mortalis h mo non habet potem tem , hinc est, quod
oratio de forma vocalis exprimitur per verbum deproca illum ad impetrandum stratii donum. Et quoniam
anima infirmitates spiritus s contrahit in eo ore Aseundum qiuatuor virtutes ipsus corporis regiti uas, scilici sensitivam,interpretaliuam, penerativam,& pr
De partim gressiuam,hinc est,quod membra his utitutibus dese laribus vn nientia sunt inungenda. Quia letitur quinqDe sunt memctionibus. hra tisii utensa quin De sensibus, scilicet oculi visui, cs auditui, narra oli actui, manus tactui, di os gustu δε elici alii virtuti, sciliret. interpretatiuiae, δc stac sdesemiunt progressui δε lumbi generationi, suta genia
talia indisnum, de pudendum eli contrectari,& etiam nominari hine est quod inunctio debet seri in septem locis praedictis. ut De disponatur homo per hoc sacra mentum ad plenitudinem sanitatis per deletionem omnis venialis peccati . Postremo quia istius sacramenti sulceptio a sine de aendet sinis est velocior transitus
ad coelum per deprasitionem Omnium vcnialium, fleconuersionem mcmis ad Deum, ideo nondcocidari Quare nonisi adultis,qui venialiter peceant, nec aliquibus nisi ire nisi adultistentibus, qui deuotione sursum .eriguntur, nec alio ui- cransere
bus nisi in perieulo institutis, Ae quasi in transitu ad a- dum lium statum. Et quia hoe sacramentum cst pericli
tantium;& in habet materiam sacram, cilico cileum eo secratum, hine est quod propter periculum euitandum communiter committi debet Sacerdotibus , x propter conssierationem olei non est nili a consecratis ma- ς ,
tribus contrectandum. Ex variatione igitur finis in a. .. - confirmaticine, de unctione extrema oritur diuersitas Σin esse acta in materia,N in serma, in loci de in tompore in suseipiente. N in disi eniante. In emcaeia, quia ilia lud sacramctum disponit ad mtilius Montiadum, hoe ad celerius euolandum. In materis, quia illud in leo permixto Micam ,hoc vero in iaco puro. In s ima, quia illud in indieativa hoe vero in deprccatiua In to eo,quia illita in s me, hoe vero in multiplici parte. In tempore,quia illud in sanitate, hoc vero in adgritudiane.In suscipiente.nuia illud non solum adultis , verum
etiam paruulis, hoc vero tantum adultis. Inda me,
quia illud ab Episcopis, hoc autem a Sacerdotibus Duibuscunque. Et hic omni dilierlitas a fine procebit, quia sicut Ela ruit diuersitas in finiti. proximis, diuertitatem introducit in lus, quae ad fines illos habent finaliter Ordinari. De rete Itate ordinis. capit. 2.
DE sacramento Ordinis, haec in summa tenenda sunt, ν ordo est signaculum suoddam, quo spiritualis potestas traditur Ordinati, Licet alit mordia sit unum de septem sacramentis , septimi is ta men est ordinis gradus. Primus est in hostiariis, se cundus in lectoribus, tertius in exorcistis . quatrus inacolitis,quintus in subdiaconis, sextus in diaeranis, septimus in sacerdotibus. His autem quali per modum Unius si cuiusdam praep1ratorij supponitur clericalis tonsura, eramentide etiam psalmistatus, per modum aulcm com gemen- ordinis ms superponitur Episcopatus, Patriarchatus, & ctiam sunt trad'. Papatus,a quibus manant Ordines, & dispen uri debet sub debiti 1 signi tam ex parte visus, quam ex parte auditus olennitate debita nihilominus obseruata, quantum ad tempusa um Rcium, S personam. Ratio autem ad intelligentiam praeictorum haec est. Qitia principium nostrum reparati uta, verbum, s. incarnatu. quia ut Deus & homo sacramentorum medicamenta ad salutem hominum instituit ordinase,diserere& p testative .seeundum exigentiam suae bonitatis, d. si . pientie de virtutis hinc est, quod ipsa nitalicamenti sacramentorum commisit hominibus dispensanda . non qualitercunq: sub eo modo quo exigebat ordo, discretio&potesta .Oportuit ergo aliquas personas ad huiusmodi ossielum cxequendum disti qui, di segregari,cuibus ordinario iure potestas huiusmodi comittet ei.
Et quia huiusnodi discretici non debuit seri nisi pes.s a saerao uiusmodi sunt sacramenta, hine est, quod debuit esse aliquod sacramentum, quod esset sacrum s acutumordinatiuum, distinctiuum, At interitia .uum ad sacramenta cretera dispensanda mi o distin- Qis sutores tu potestativo,& ordinativo. Et ideo ordo digni dinis saeratur signaculum quodda, in quo spiritualis potestas tra meatum. ditur
199쪽
De prima tonsura, di Psalmista
ditur ordinato, ita v simul in eius notastatione clauduntur tria predicta ex quibus colligi possunt in sumiama,quar ad integritatcm ordinis exiguntur. Primum ruitur quoniam ordo cii signaculum distinc tuum. At laquestra iuuab omni populo, ut quis totalitis diutino sit cultui mancipatus, ideo ordines prae dit dis in-chio quaedam in sonsura, ct corona per quam intelligutur appetituum imporalium resccatio, S mentis et uatio ad sema, ut totus ost datur clericus3eputatus esse ad diuinum cultum, de ideo dicit in susceptione coronarid minus pars luriditatis meae.Lt quia talis debetesie instructus in diuinis lau lib. quae maxime consiliunt in Psalmis ideo Psalmistatus, tanquam privam-
hirtans exteros ordines antecedit, quem tamen largo modo Isidorus inter ordines numerauit. secundo vor quia ordo est signaculum ordinatiuum, S in seipso ei iam cst cardinatum,& ordo consistit in graduu dispa litat de distinctione completa secundu quod exigit sopit imis gratia, ad cuius dispensationcm sacramentum ordinis principaliter ordinatur, hine est quod se prem sunt ordines Vad alim ordinati, usque ad sacerdotium,in qui, stitus est ordinum , quia ipsius est con-iccrare sacramentum corporis Christi, in quo est plenitudo ramnium gratiarum, unde alij sex sunt tanquam sitiministrativi & quasi gradus qui despcr quos asceiaditur ad thronum Salomonis. Qui & sex sunt propto numeri persectionem , quia senarius est primus num rus m riccius, S propter hoc quod sie exigit persectio S susscientia disicij ministrandi.Nam Oportet aliquos ministrare quasi a remotiori,aliquos a propinquiori dialiquos , proximo , ut nihil desit ministerio ordinato, kto ilia qu libet istorum ministeriorum geminatur sceu Lm actum purgandi & illuminandi, hinc est,
ouod sex iunio idines ministeriales, de septimus omnium I c cciissimus , in quo altaris congestur sacra mcnton, qui consummatur in ordine uno tanquam in termino vltimo di completo . Postremo quia o do est i ς'malum potestativum non tantum respectu aliorum sacramentorum dispensindorum, verum etiam respectu sui,ex potestas super pote darem cst potestas excellens, ideo sibi ncin tantum competit potestas simplex,ci iusmodi est in ordine smplici, verumtaetium eminentia potestatis cuiusmodi est in his, quorum est ordines ordinare di dispensare.Et quia excelle-tia ovant magis descendit, tanto magis dilatatur,&quanto magis ascendit,tanto magis unitur, hinc est, ιν plures sunt Episcopi, pauciores A rchi lucopi,pauci simi patitarchae,3 unus pater patrum qui Papa merito appellatur,tanquam unus primus, de summus pater spiritualis omnium patrum, irrimci omnium fidelium, α hierarcha prscipuus sposus unicus,caput indiuisum,PAtistu summus,Christi vicarius, sons, &origo, regu la cunctorum principatuu ecclesiasticorum, a quo tanquam , summo derivatur ordinata potestas, vique ad
infirma sῖcclesiae membra, reundum quod exigit pisia cellins dignitas in ecclesiastica hierarcnia. Et quia haediunitas praecipue manet in ordine, ideo hoc sacramen tum no debet dispensari, nisi cum magna discreticine idi solennitare,ac per hoc no a quolibet,noe cuilibci,nec in quolibet loco,nec quolibet icti ore, sed persenis literatis, honestis, Ac a cunctis irrcsularitatibus ali nis,ieiuno stomacho loc sacrinum remissae, & temporibus ab Getesiastico iure staturis debent huiusmodi ordines dispensiri, e licie ab Epi opis equibus propter sui eminentiam reseritatur dis noto ordinum, eonfirmatio per impositionem manuum. consecraticimonialium A: abbatum,& dedicatici leelesiam , quae propter sui Alebritatem noli debent dispensati, nisi abnis qui habent pinmanentiam potestitis.
DE sacramento matrimonii haec in summa tenenda sunt , o matrimonium est coniunctio legi tima maris & seminae, indiuiduam vitis conluetudinem retinens. Haec autem coniunctio non solum fuit posis cicatum, verum etiam ante peccatum , sed prius institutum fuit sacramentum coniugii in Osticita, non autem non solum in os scium, verum etiam in re medium contra libidinis morbum. Prius signiscabat coniunctionem Dei,& animae, nune autem preter hoc. signis leoniunctionem Christi,& Ecelesiae, At duarum naturarum in unitate personae. Introducitur auiatem ttac coniunctio in esse per liberem consensum animorum cx parte utriusque personae,exterius expressum in aliquo ligno sensibili, consummari autem habet in copula carnali. Nam per verba de suturo dicitur matrimonium initiari, per verba de praesenti ratificari,sed per camalcm ccipulam habet consummari. Huius autem latramenti tria sunt bona, scillaci fides, proles, di sacramentum, de duodecim impedimenta, quae impe diunt contrahendum, di dirimunt iam contractum, quae in his versibus, minemur, Error, condirimum tum, connatio, crimen. cultiis dii parita vis, i , ramen,honestas. Si sis assinis, si sorte coire ne abes. Haec socianda vetant coniusta, iuncta retractant. Ra tio autem ad intelligeti uai praediciorum stac est. Qii principium urum repara suum, verbum scilicctua carnatum,cci ipso quod vLibum Dei est fons sapimis inoctis eo ipso quod incarnatrem ei Alcinentis sonain terris, Ne ide ipfli , quod verbum in matum est humani stereris formati Diim ex summa sapientia eo is so quod inearnatum, est i iis remi atiuum ex summa clementia, ideo enim num anum nus risa per cicio iam, quia priv reporabile iccit ex sapientia. quae pro suo summo ordine exigebat, quod penus h manum saceret, potens. stare, pote flabi, pol s ctiam reparari sicut in pra cutibus oscinium sint . Qumniam os vethum Dei in sua sapientia hominem iecit . sicut di conmium fuit potentem stare, cadue, ut gere,hinc est ν genus humanum, e propagan-δum circlinauit, quod ex ipse modo pr parandi hah ret , quod mantiducerct ipsum ad standum. haberet et quia mani, duceret ad rimcd1Lm,sicut cinna mur agatione illa est aliquid per peccatum,scilicet, libido, dtraducit morbum. Et qilia status hominis erat ex coniunBione ipsi irs anim, ad Deiam per am rem vnititium do castissimo, singul Di & indiuiduo rinaccium x nichat ex coniunetione diuti e naturae N humanae munitatrem si v stasis S pciso me unit cm incitam)di uina gratia ἰntroduetin. t singularem de indiuiuuam. Hi ne est quiat Deus ab initio instituit, ut propatrati
seret perconiunetio ira iraris,es seminae indiuiduamst singularem ,quae signiscar tamc peccatumc murmctionem Dei, 3e antim , seu Dei, & sub lesi, hi rarchee, post peccatum vero coniunctiouemc hris ide humana natum, seu Christ, di Κωλαε, &ideo utrobique in sacramentum scilicet, ante & pos Ilaea alio, di alici modin, ouant m ad significationeis, & sum. Cum enim es t sacremmium, antequam sipe ueniret morbus, libido qua superuenit per lieccatum. potius ira est permati im nium cxcusari, quam siam
vallat viciare, ouia non morbus modicamentum craria rumpit; sed medicamcntum habet curare morbum.
Ex quo manifeste apparet, quis sit matrimonium Squaliter diuinitus si introductum in esse. Rursus uia quaelibet predictariim spiritualium unionum in sacramento matrimonii stras cataraim est unio unius . sciat agentis insucoss, alterius sicut patientis, &susH- Demis, de hoc sacknte amoris vinculo, qui ex mera
200쪽
M sutum. In matrimonis contractu li her consensus re urit. Impedimesorum sus scientia. potestas
voluntate procedit, hine est quod matrimonium d letesse coniunctio duplicis personi, disserentis secundum rationcm agentisn patientis.c virilis sexus & mulie bri hoc ex mero conisasu voluntatis. Et quia voluntas exterius non apparet, nisi per signa ipsam exprimentia hinc est quod neceste est, ut consensus mutuus exterius expui matur. Quia vero consensus ut de suturo non est proprie consciatus,sed ipsius promissio, consensus vero ante commi tionem non sacit plenariam uni cm,quia nondum sunt una caro, hinc est,'per verba de suturo dicitur matrimonium este initiatum, depraesenti ratum vel confirmatum, sed in ca mali cu-pula consummatum, quia tune sunt una caro. unum corpus sunt, ac per hoe plenu signiscat vitionem illasa quae est inter nos & Christum:tunc, n. lene traducitur corpus unius in corpus alterius secundum sui comparis potestatem ad procreandam prolcm. Et ideo ipsius matrimonii sunt tria bona, scilicet sacramentum, propter vinculum insolubile, fides propter debiti solutioncm, proles rerOaicut essecius conse luctas ad virunquς. Pol rcmo quia dicta coniunctio matrimonialis debet bile ex libero consensu, proe cns ad crapulationem personarum distantium in vi am matrimonii legem, & hoc potest duodecim modis inis editi, hinc est quod i z.sunt imita limenta matrimoni j . Quod patet se. Ad matrimonialem namque consensi in requiritur libertas in consensu. libertas in consentiente S id 3-neitas ad coniunctioncm. Sed libertas in consensu tot litur per duo,secundum duas partes inu luntariiacili-cct,per ignorantiam, di per violantiam Et sic sunt duci impedimenta, scilicet erroridi violentia. Libertas au-tim in c nsentiente tollitur per hoc, 0, quia est alliga tus alteri hoc vel Deo,vel homini. Si Deo, hoc est vel pcr votum expressum, vel per aliquid, quod fi liat votum annexum, Primum est in voto, secundum in ordine. si autem homini hoc est dupliciter, aut per lim nu n exilicias, aut per ligamen ora cedcns. Primum est in ligam in quo quis ligatus est Mori, sceundum csi in crimine quando mcchus, vel naccita machinatus est in mortem coniugis, vel ipse vivente fidem de colura bendo dedit. Et sic sunt quatuor impedimenta, scilic t vim
tum, O O,ligamen,& crimen .ldoncitas autem ad unis nem est distantia perionarum conueniens, qua tollitur per nimiam proximicium, vel per nimiam elongati nem. Nimia autem proximitas venit sue perseuer tioncm,siue por aliquid simile gererationi, ut est cognatio legatis,aut spiritualis, aut venit per commixtioncm sexuum, aut per c ntractionem sponsalium . Ex sic sunt tria impccimcnta ,scilicet cognati , a s finitas N publice iustitia, honestas. Nimia aut cm distantia aut a tetulitur quantum ad xa quae sunt naturae, ut cum n pollunt commi ari carnaliter, aut quantum ad ca quae sunt sol turna ,quae non sunt in nostra potestate, , t patet cum cli unus servus, & altet liber, aut quantum ad ea, tuae sunt religionis christiani, ut cum unus est baptiratus, ter vero minime. t scsunt uia impedimen ta scillaci impotentia cocundi error conditionis, disparitas religionis, ac per hoc sunt in viuuer o duod ei in impedimenta qua, Spiritu saneto dictante introducia sunt in Eces a Dei. Cui scilicet I eel iii & si
omnia sacramei. ta sunt commissa potissime coiuugia sacramentum commistum est regulandum propicr varietates,quae circa hoc sacramentum incidere possunt, At propter morbum annexum qui est maxime inscci iauus & minime tenens modum, S: ideo ipsius Ecclesiae est pridia; cognationum limitare, sicut yro tempore expedire vidc perionas legitimas ves ilicsthim s iudicare, & diuortia facere . scd nunquam deliat nec potest matrimonium quod legitime introductum est, annullare, quia quos Deus coniunxit, non potest lim
mo quantuneunque at magne potentiae,separare, cum
ipsius Dei tutato iudicandi remaneant viri uerit.
De itidum incommuni. cap. I q*-ostquam aliqua breviter dicta sunt.
2 CL C a Ie 4 rinitate Dei, de creatura naum G . o di, te corruptela peccati, de incama 1 tione verbi, de gratia Spiritu sancti,& medicam sacramentali, restat nune septimo, de ultimo aliqua breuiter tangere de statu finalis iudicii. Denuo in sumina tenendum est , quod sine dubio iudicium uniueri rum suturum est, in quo Deus pater per Dominuarnostrum lusum Chi istum iudica it 'iuos & mori uos
bonos,& malos, reddendo unicuiq; sceundum extrantia meritot una. In hoc aut iudicio set apertio ibro sis conscientiarum, quibus merita de demerita uniuers
tum sibili si di cito is inno cera, faciente hoc virtute illius libri,viti,vcrhi, scilicci incarnati qui in sorma diuinitatis,no videbitur,nisi a bonas, in sot a vero humanitati in qua de scotentiam promulgabit, videbitur tam a bonis quam a inalis, licet terribilis in eadem se ma appareat reprobisse blandus tuitis. Ratio aut ad intelligentiam praelictorum hac est. Quia primum principium,cum hoc ipso quod primumst a scipso, secundum seipsum,& ps seipsuin, hoc ipso ipsum cli cciiciens, forma, S tinari uniuerti prodi cari, rcgens, &persciens,ita Dic ut producit, secundum altitudincm
summe virtutis, sic etiam regit secundum rinii uasenem veritatis , ct consumat lccundum plenitudinciri bonitatis. Quyniam ergo altitudo summae virtutis tequirebat,ut non tantum esset productio ercatui vesi gium, verum ci iam ad isti oncm non totum creatu
rae irrationalis, verti xl rationalis nian solum creaturae, quae mouetur secundum impctum naturalcm, verum citam secundum liberiat in voluntatis, S creatuta que
est ad inias luem,'uia capax est Dei,est beati scibilis, ςreatura rationalis est dis ii linabilis, creatura habens Ibcrtati. voluntatis elisecundum lc in iustiti ordinabiliue,ci deo, dinabili hinc oti quod roctitudo veritatis laphni li, mini imponere Ab ait,in qua ad hcatitudinem inuitarct, ct ad veri lcm erudirci, ad iusis. tum obligarct, ita tamciri u liliartatem voluntatis non cogeret,quin pro suo libito voluntatis iustitiam relinquere polici A. iequi, cum sic res quas condidit ad ininistrat, ut eas agere proprios motus sinat. Liquia plenitudo bonitatis inconsummando OEcratur, loeu dum quod cxigit altitudo virtutis A. rectitudo verita-υtis,hi est, Quod conflammati beatitudinis non da tur a boi tate summa nisi his qui scire ueriint iust3tiam,a rectitudine veritatis impositam, qui sex petiit disciplinam , , amauerunt illam siunniam & per tuam si licitatem plus quesn bona transitoria. Et A .: Miniam quida hoc agunt, quidam autem Ci cscum pro . starum varietate voluntatum, qua internas . cd ' tum in statu vir secundum suum arbitri uim currirn , hin est,ia, manis Hiationem altitudinis viri. iis,rec. u
tudiniς veritatis, re plenitudinis honitatis, nocose es uniueis iudiciu setiuian quo satii: it aescuit iu ropraemiorum,.riae .l arata es meiatori: di ir. uocabiles .