장음표시 사용
101쪽
inuidia : Na eiusde rationis est assectu aliquid anpetere, & csstra eliis oppositu reniti. Inuidus aut eX hoc de alterius Dono tristatur, quod illud sui boni impeditiuu putat; od in angelis esse nequit, nisi singulare eXcelletia affectet, quae equide singilaritas per alterius eXcellentia cesset oportet; unde post peccatu superbie i eis cosequi potuit inuidi morbus, qd de hominis bono dolere potuere,& etia de excelletia diuina, secundu quod Deus malis intelligentijs cotra eam voluntate uti Potest in gloria diuinam: quod superbis,imo superbissimis illis angelicis spiritibus grauissimu dixeris. Haec duo igitur peccata, superbia Scinuidia sola in malis angelis esse possunt secundu affectu, ik quq subistis c5prehenduntur, vel ad ista, ut aiunt, reducuntur. Etsi enim dele ictantur obscoenitatibus carnalia peccatorii, Aug.tes . de Cies.Dei. Hoc non est ideo quasi ad huiusmodi delectationes afficiantur, veru Potius hoc totu eκ inuida mente processerit, quod in peccatis hominum quibuscunq; l tetur,inquantu humani boni impedimenta sunt. Nec ola stat, quod spiritui spiritualia, sicut carni carnalia vitia congri unt: spiritualia aute sunt n5 modo superbia & inuidia, verumetia auaritia, accidia dc ira, Sc cosequeter etia ista in angelis esse posse videtur. Non obstat inquam. Nam auaritia, secundu quod peccatum speciale est,immoderatus est appetitus rerum temporaliu, quae Pecunia mei surari possunt, sed auri maκime & argenti; unde & graeco vocabulo Philargiria dicta est, id est, amor argenti r & ad eiusmodi intelligentiae minime assciutur, sicut nec ad carnis voluptates: unde in eis auaritia Proprie dicta esse nequit. Si vero auaritia dicatur omnis cuiuscunque boni creati immoderata cupiditas, sub superbia contineatur oportet, quae in eis esse potest. Ita vero sicut de concupisentia cum quada co Porea passione est, unde in angelis esse nequit nisi metaphorice. A cidia vero tristitia quaedam est, qua homo ad spirituales aditas Propter corporis laborem moratur, qui intelli3entijs non cogruit.Et u liquet, quod sola superbia & inuidia peccata runt spiritualia pura, quae d monibus congruant,ita tamen ut nec inuidia pro passione,sed pro voluntate sumatur alterius bono retinenci . .
Aliquas intelligentias actu ct es ipsa cla malas, O peccatricum
cse P. XI. QVr c intelligetias posse. peccare, & malas seri ostensiim est,ia ita esse monstremus oportet, quod licet ex diuinis litteris clarum sit; nuncta inen quado principaliter rationi naturali propter Christianos infideles innitimur, id sequentibus punctis astruetur. Punctu primu.Intelliguntiet aliqua mira operatur apud Apicenna. Nam
102쪽
suit eius positio, quod longe magis ad aliquoru pmductione su
stantijs spiritualibus materia sequatur, quamcontrarijs agentibus in natura: unde ad earum apprehensionem interdum in istis inferioribus, quod effectus aliquis sequatur astruXit, aut pluuiariam, aut sanitatum,etiam nullo corpore medio agente. Cuius equidem rei signum ab anima nostia capiendu putauit,quae cum in sua imaginatione som. tis extiterit, ad solam apprenensione suum corpus immutat: sicut qui graditur iii trabe alta, de facili ruit, quippe qui ex timore imaginatur casum ; non caderet autem si esset trabs ita in imo, ut timere nequiret: manifestum etiam est ad solam imaginationem corpus aut ad ira,
aut ad libidinem incalescere, & similiter ad solam apprehensionem instigidari, ut in timentibus liquetr immo plerumque ex imaginatione forti, ad aegrituditiem trahitur, Puta, febrem, aut lepram, Per que etiam modii putauit animam pura & passionibus comoreis non subiectam, verum dominantem potius in sua apprehensione sortem: do
minari corpori nedum Proprio, verum etiam alieno, adeo ut eorumutruque apprehensioni obediat ut sanetur ad eius reprehensione infirmus, aut elusinodi aliquid sequatur, de accidat: Et id fascinationis causam putauit: quippe, inquit, anima cuiusquam in malitia seu ce te malevolentia vehementer affecta, impressionem nocumenti liabet in quosdain,priecipue uero propter carnium teneritudine facile susceptiuos impressionum. Vnde existimauit longe magis ad substantiaruseparatarum apprehensionem, quas animas seu motores orbium caelestium dixit, sequi in his inferioribus essectus nullo corpore medio. quidem Avicenns sententia atque positio alijs suis positionibus satis est consona;quippe qui initauit omnes inferiorum corporum sormas substantiales a separata quadam substantia effluere, & corpor Ita agentia solum materiam disponere ad separati agentis impressionem excipiendam. Hoc tamen non est verum apud Arisv qui probat
in I a. Metaphy. formas existentes in materia, non esse a formis im-
materialibus, sed ab eis, quae itidem in materia sunt: sic enim inter faciens & faimini similitudo est. et de hoc infra, ubi de angelica potestate tractabitur. Quod vero eκ fascinatione sumitur extra de impressione animae in corpus, eius positionem parum firmat. neque eni in eN prehensione animae corporalis immutatio sequitur, nili apprehennoni aliqua iungatur assem , aut concupiscentiae, aut gaudii, vel ti moris ,& eiusmodi: quae cum determinato aliquo motu cordis eueniunt, eκ quo ulterius totius corporis immutatio sequitur, vel secundulocii, vel secundu alteratione. Vnde adhuc stat,m spiritualis apprehensio eorpus no alteret, nisi locali motu medio .Fascinatio vero non ideo
accidit,quod unius apprehensio alterius coro immutet,sed quia pex
103쪽
motu cordis adiunctu corpus immutat, cuius immutatio ad oculu per in rens assicere potest corpus extrinsecum; praecipue si ficile immotabile sit, veluti etiam oculus meia struatae speculum inficit. Punctum secundum. Intelligenti ae in his inferioribus,etsi miracula
Proseria Virtute facere nequeunt, tamen res miras veraciter efficiunt.
Nam ut patuit, & ruisus etiam infra clarius patebit, substantia lpirin malis creata, propria virtutem inferioribus nihil Efficit,nili medio lo .cali motu. Est enim hoc in uirtute earum, ut patebit , quod ad locale motum inferius corpus Illis obsequatur: consequenter autem per localem motum ad effectus aliquos educendos aliqua activa naturaliter admouere possunt, ceu etiam ars fabrilis ad ferrum emolliedum igne admouet. Hoc tamen miraculum cum non sit, intelligeticiae miracula sua virtute quicquid sit de diuina non faciunt. Cum tam e naturales res locali motu naturalibus vel artificialibus rebus localiter adi nouerilit, utuntur eis tanquam quibusdam in striamentis,ueluti etiam meclicina herbis nonnullis ad sanitatem utitur. Eκ instrumento vero procedit effectus non solum propriae virtuti respondens, verumetiam Ultra Propriam virtutem In quantum agentis principalis virtute agit: licuta herea ela securis lectum non efficiunt, nisi ea ratione qua a uiat ab arte
ad talem essectum admota: nec naturalis calor carnem adgeneraret, nisi virtute animae vegetabilis, eo ut Instrumento utentis.Conueniensi itur est ex ipsis rebus naturalibus, aliquos altiores cssectus emergere, ex eo quod quasi instrumentis intelligentiae spirituales utuntur. Igitur effectus eiusmodi, quamquam sit inpliciter miracula ci nequeut, ouod ex naturalibus causis proueniant: nobis tam e dupliciter mirabiles redduntur ex eo in primis, quod Per eiusmodi intel ventias, res naturales ad aliquos essetis admouentur modo nobis dissueto: unoe ingeniosorum artificum opera miramur, quod scilicet qualiter operenetur no attinminus: deinde vero quod causae naturales admotae ali quid Irtutis sortiuntur, ex hoc quod sunt instrumenta spirituu, quod etiaad miraculi rationem magis accesserat His aut modis
S efficacia mira faciunt magi, ut tande probabo nemili sprq libati
Punctum tertium Opera mira magorii ex corpora ca Iciliu impreisone esse nequeunt. Fuerunt enim qui dicere voluere, Imra Per a tes magicas effecta caelestium corporum influXibus Persici, non auida substantiis spiritualibus: cuius rei signum di Xere,quod eiusmodi opertina patrator: isdem situs obseruant, & herbarii, ac aliarum rerum corpialium auxilia quaedam admoueant, quasi materia Parantia ad
caelestis virtutis influXum. Hoc tamen his qu. e nobis apparent, dc eSPerimentis patent aduersatur. Primo. Cum enim ex Principiis cor
poreis intellectu causari posse impossibile Ebauerim sisPra impos
104쪽
DB s TRIGI MAGIS LIB. I. 79sbile est essectus intellectualis naturς Sprios caelestis corporis virtute causari: In eiusmodi aute magorum Veratis, quaedam videntur, quae non nisi creaturae spiritualis opera esse diXeris, ut ea quibus de furtis sublatis responsa datur, de eiusmodi quae solo intellectu fieri posse
confessum est. Non igitur veru est, omnes eiusmodi effectus, sola cor Poru caelestium virtute causari. Secundo. Ipsa loquela cu ratione,rationalis saturae effectus est, vi cernitur: In dictis vero operibus aliqui hominibus colloquentes apparent, & de rebus varijs ratiocinantes. Io itur eiusmodi sola caelesti virtute perfici plane est impossibile. Si vero dicatur huiusmodi apparentias secundu exteriorem sensum non esse, V erum potius apud imaginationem tantumodo, hoc dupliciter impugnam hi quide in primis,quia nulli formae immpnatiae apparent quas res verae, nisi, ab exteriorib' sensibus alienatio fiat: esse enim minime psit, quod similitudinibus quasi rebus attedatur,nisi sensus naturali iudicio ligato. Huiusmodi vero apparitiones ad homines fiunt, qui exterioribus sensibus libere utuntur. Igitur quod haec visa vel audita secudum solam imaginationem fiat, est impossibile. Deinde vero ex quibuscunque formis imaginatis intellectualis cognitio ulli couenire noPotest, ultra naturalem, vel acquisitam sui intalectus facultate: quod& in somnis apparet,in quibus & si qua futuroru praesignatio fit, non
tamen quicunque somnia viderit, eorum significata etia intellexerit. Per elusinodi vero audita aut visa in magorum operatis,plerumq; aliquibus intellectualis cognitio aduenit ultra eorum intelleetias facultatem; veluti secretorum thesaurorum reuelatio, futurorum Sc occultorum manifestatio, Sc quandoque etiam de disciplinarum documentis vera responsa. Igitur oportet, quod aut illi apparentes, Sc colloquentis secundum imaginationem tantum, non uideant: aut salte alicuius sui erioris intellemis virtute hoc fiat, ut homo in eiusmodi notitiam edinatur: non autem caelestium virtutum operatione fiat. Ter tio . Principaliter, quod virtute caelestium corporum fit, essectus naturris sit oportet. Nam fornaae naturales sunt, qu.ae in his inferi ribus cilestium corporum virtute causantur. Q iod igitur nulli rei Potest e. naturale, Celestium corporum virtute non fiat oportet.
Quaedam ero talia per dictas operationes fieri dicuntur, ceu quod ad alicuius p esentiam , quaecunque sera pandatur, quod quis inuisibilis reddatur. & multa eiusmodi, quae narrantur. Non est igitur possibile hocseri caelestium virtute corporum. Q rario. Cuicunque caelestis inporis virtute confertur quod posterius est, ei utiq; & quod prius estcon feratur oportet. Moueri autem ad habere animam Pe se con quitur r animatorum enim proprium est mouere seipsa. Imp Bibile est igitur fieri virtute caelellium corporum,quod aliquodi ' inanimaru
105쪽
inanimatum per se moueatur. Fieri autem hoc per magicas actes compertum est, quod statua aliqua per se moueatur, aut vocem edat. Igiatur magicarum artium effectus caelesti virtute enici potabile non est. Si dixeris, statuam illam caelestium corporum virtute sortiri aliquod vitae principium, hoc utique imponi bile sit oportet.Et quidem in primas,quia in viventibus Omnibus, vitae principium forma est substan . tialas, quae dat cme viuum: viuere enim est esse viventibus, teste Phi losopho. a. de Anima. Aliquid vero substantialem forma recipereia
uiter nisi amittat antiquam,ini possibile est. Generatio enim unius, nocessario alterius corruptio est. In fabricatione autem alicuius statuae ,
nulla forma substantialis abijcitur, sed secundum figuram solam tras
mutatio fit, quae accidens est: manet enim forma cupra vel alterius
eiusmodi. Igitur impossibile est eiusmodi statuas sertiri aliquod vitae principium. Deinde vero, siquid per vitae principium moueatur,nllud
Dabere sensum necesse est: mouens enim aut sensius, aut intellectus est.
Intellectus vero in generabilibus S sensibilibus no est sine sensu: sensus autem nequaquam est ubi laetiis non est, nec tactus sine organo medie temperato: quae temperies in lapide, cera vel metallo,& n. iusmodi, ex quibus statua sit, non inuenitur. Iratur huiusmodi statuas moueri per vitae principium non est verum. Demum vero viventii Persecta non generantur solum eκ virtute caelesti, verum cum hoc et eκ semine. homo enim hominem generat,& sol: Quae vero ex cilesti virtute sine semine generantur, animalia sunt ex putrefactione genita, infirmiora inter caetera & ignobiliora. Igmar si per solam caelestem virtutem huiusmodi statuae vitae principium sortiuntur,per quod se ipsa moueant, inter animalia ignobilissima quaedam sint oportet: quod tamen falsum emet, si per viis principium intrinsecum operarenturis Nam in eorum actibus operationes nobiles apparent, cum de abdoΩsmis rebus responsa ferant. Non igitur potabile est, quod per titae
Principium moueantur. Qiunto. Essectum naturalem caelesti cor Poriam Virtute Productum, absque artis operatione inueniri ιontingit etsi enim aliquorum artificio quis ad ranarum generatio σm operetur,vel alicuius huiusmodi absque omni tamen artificio rMaseontingit. Si ergo caelesti virtute huiusmodi statuae, quae cte necromantica fiunt, sortiantur vitae principium , absque arte eiam dabitur inuenire eiusmodi statuarum generationem, quod sal sun constat Igitur eiusmodi statuae virtute corporis caelestis nec mouerar, Te habent
viis principium. Pr ter haec vero positio Hermetis explositur,teste Aug. 8. de Ciui. dei. prostentis, quod sicut Deus caelestiumdeorum, ita homo erector est deorum, qui in templis sunt humana pioAimitate contenti, statuas dico animatas sensu & spiritu plenas Ge.Quam
106쪽
etiam positionem euertit scriptura diuina, quae diciti Simulacra geri
tium argentum S aurum Sc. Non videtur tamen Ommno negandu, quin in praedictis magorum essectibus ex c lemum corporum influxu siquid virtutis esse possit: ad illos tam e solos effectus,quos virtute coinferiora aliMa eo ora Possunt ei licere ι id enim neque diuus Tli
Punisum quartum . EX aliqua intelligentia opera magorum esQeaciam sortiuntur. Primo. Nam unde magicae artes habeant efficaciam, facile perpendi Potest, si earum in operando modus obseruetur. Vtuntur enim vocibus quibusdam significatiuis ad determinatos ess ctus producendos: voX autem inquantum signiscativa est, non nisi
ab aliquo intellectu virtutem habet, vel eX intellectu proferentis, vel eius ad quem Prosertur. Eκ proserentis quidem intellectu, sicut siquis intellemis tantae virtutis si, quod sua conceptione res posset efficerer ruam quidem conceptionc vocis ossicio producendis effectibus quo- ammodo praesentat. EX intellectu vero eius ad que sermo dirigitur, ut cum per significationem vocis in intellectu receptam ad aliquid es
sciendum inducitur audiens. Non autem dici potest, quod voces illae significatiu. ae prolatae a Magis,eX intellectu proferentis esticaciam naistiscantur: qui R cum irtus essentiam cola sequatur, virtutis diuersitas principiorum quentialium diuersitatem arguit: intellemis autem hominum comuniter huius dispositionis inuenitur, quod eius co nitio ex rebus causatur magis, quam sua conceptione res causare podit. Si igitur sint aliqui homines,qui verbis conceptionem sui intellectus eκ- Primentes, res possint propria virtute trans inutare, alterius erunt speciei,& homines aequivoce dicentur. Secundo. Virtus faciendi, per disciplinam minime acquiritur, sed cognitio solum aliquid faciendii Perdisciplinam vero acquirunt aliqui, quod huiusmodi operationes mancas efficiant . Non est igitur in eis ad huiusmodi effectus producendos virtus aliqua, sed cognatio sola. Si vero dicatur, quod huiusmodi homines in sua natiuitate eκ virtute stellarum sortiuntur Priecin ris dictam virtutem,ita quod quantumuis instruantqr caeteri, id ex natiuitate non habentes, an operibus eiusmodi es scaces esse nequeunt rprimo quidem dicendum est, quod super intellectum caelestia corpora non possunt imprimere, ut alias multipliciter ostensum est, consequenter autem ex stellarum virtute intellectus cuiusque hanc vimitem sortiri non potest, quod representatio suae conceptionis per voce sit alicuius effectiva. Si vero dicatur, quod etiam imaginatio aliquid in vocum significatiuarum prolatione operetur, super quam imprime re possunt caelestia corpora, cum huius operatio Per corporale organusat, hoc esse nequit quantum ad cssectus omnes, qui per artes huius
107쪽
possunt stellarum virtute produci , dc consequenter neque ex stella rum virtute potest quis hanc virtutem sortiri, ut eosdem esse s pro ducat. Relinquitur ergo, quod effectus eiusmodi per intellectum ali quem compleantur , ad quem sermo eiusmodi voces proferentis dirigitur . Huius autem rei signum est. Nam eiusmodi significatius voces, quibus magi utuntur, inuocationes sunt, supplicationes, aditurationes, aut etiam imperia quasi ad alterum colloquentis. Tertio.In artis hu- his obseruationibus utuntur magi quibusdam characteribus & figuris determinatis.Figura autem nullius actionis principium est, neque passionis: alias mathematica corpora & amua, dc passiua essent.Non e go per determinatas figuras matellia disponi potest ad essemini alique naturale suscipi e dum . Non ergo utuntur magi figuris aliquibus qua-di dispositionibus: relinquitur ergo quod eis utuntur solum quasi signis: non enim est aliud determinatum dare: Signis autem non utuntur nisi ad alios intelligentes: habent ergo magicae artes emcaciam ab illo intelligente, ad quem magi sermo dirigitur. Si dicatur vero,quod figurie aliquq aliquibus caelestium corporum aptantur, Sc ita inferiora corpora per aliquas caelestium corporum figuras ad impressiones eq-cipiendas determinantur, videtur hoc irrationat,iliter dici Non enim ordinatur aliquod patiens ad suscipiendas determinationes agetis, nisi per hoc quod est in potentia, ct consequenter ea sola ipsum determinant ad spiritualem impressionem eXcipiendam,per quae fit quodammodo in potentia. Per figuras autem non disponitur materia, ut in potetia sit ad aliqua forma; quia figura, secundu suam ratione,ab omni abstrahit materia,& forma sensibili ; quippe quae est mathematicum
quodda. No ergo per figuras characteres determinatur corp' quodcunq; ad caelestis corporis influentia recipienda. Quarto. Figurae aliquae caelestibus corporibus appropriatur ut effemis, na ab eis causantur inferiorii figurae. Praedictae aute artes characteribus aut figuris novitatur quasi caelestiit corporii effectibus,vcru potius sunt effectus h mitus operatis per arte . Igitur appropriatio figurarum ad aliqua co Pora caelestia ad propositu sacere videtur nihil. Quinto. Per spura minime disponitur aliqua materia naturalis ad sorina, ut patuit. Co
Pora igitur, in quibus eiusmodi figurς impresse sunt,eiusde sunt habilitatis ad caeleste influxu excipi nil cu corporibus alijs eiusde speciei. QIod aute aliquid imprimatur in unu eorii, quae sunt aeque dispositas Propter aliquid sibi appropriatu ibi inuentu, dc no in aliud, no cst operatis per necessitate naturae, sed per electionem. Patet ergo,quod artes eiusmodi figuris vicies ad effectus producendos, ab aliquo per natura
agente enicacia n5 habent: sed ab aliqua intellectuali substantia pero . intelle-
108쪽
DR s TRIGIMAGO LIB I. . 334 intεllectilin operante. Hoc etiam S i uni nomen demonstrat, quod
figuris imponunt, characteres eas dicentes et character enim signum, in quo datur intelligi , quod figuris eiusmodi non utuntur ius ut signis alicui intellectuali naturi exhibitis . Quia vero figuret an artim cialibus sunt quasi serinae specificae, potest quis dicere apud diuum aho. quod ni nil prohibet, quin constitutionem figuri, quae imagini
speciem dat , consequatur aliqua virtus ex influentia caelesti: non secundum quod figura es sed secundum quod causat speciem artificiati, quod adipiscitur virtutem eκ stellis. Sed de litteris, quibus aliquid in intagine inscribitur, vel alijs characteribus nihil aliud potest dici, quam quod signa sunt, unde non habent ordinem nisi ad aliquem ii xellectuin. Quod etiam ostenditur per sacrificia,prostrationes, & alia eiusmodi, quibus utuntur, quae aliud nihil esse possunt,nisi signa r
uerentiae exhibitae alicui intellectuali naturae. Piiiictum quintum. Ea intelligentia,ρος magorum operibus essc eiam pCestat, mala est. Primo. Praestire enim patrocinium his quae sint contraria virtuti, non est intellectiis bene dispositi. Hoc autem in eiusmodi artibus contingit: sunt enim plerumque adulteria, furtadiomicidia, & multa alia eiusmodi maleficia procurantur, unde utentes seis artibus, malefici vocantur. Non est ergo bene disposita secundum .virtutem intelligentia, cuius auxilio huiusmodi artes innituntur. Sc-
.cundo Non est intellectus bene dispositi secudum virtutem, familiarem esse sceleratis,& eis patrocinari, non autem quibuslibet optimis rMuiusmodi autem artibus ututur plerumq; homines scelerati.Non est igitur intellectualis natura, cuius suffragio artes huiusmodi sunt eis caces, bene disposita secundum virtute. Tertio. Nam intellectus bene dispositi est reducere homines in ea qua sunt hominu Pro Pria bona , quae equidem sunt bona rationis, consequenter vero ab his ad quaedationa minima homines abducere, intellectus est dispositi indecenter. .rix eiusmodi vero artes no acquirunt homines profectum quempia in bonis rationis,quae videlicet scienti. ae sunt & virtutes: sed in quibundam minimis velud iuixorum inuentione, deprehensione latronum,& eiusmodi. Igitur intelligentiae, quarum auxilio hae artes utuntur, Mon sunt secundum virtutem bene dispositae. Quarto. In dictarumarini in operibus illusio quaedam ct irrationabilitas videtur: requirunt
sitim hominem re Venerea non attrectatum, cum tamen Plerumque ad illicitos concubitus conciliandos adlii beantur: In opere vero intel-Ject' bene dispositi, nihil irrationabile S. sibi diuersum apparet, Igitur ille quod prius. Quinto. No est secundum intellectu dispositus benqqui Propter comimissa scelera alicui ad sustragadum prouocatur: Hoc vero in istis artibus si, nam inii rum exesutione inno utra Puerri in. L. a aliqui
109쪽
,liqui necasse leguntur. Non igitur sunt intelle His boni, quonam auuxilio illa fiunt. Sexto. Nam intellectus bonum Proprium veritas est. Cum igitur boni sit bonu adducere, cuiuslibet intellectus bene disi' siti esse videtur alios ad veritatem perducere: In operibus vero mag rum plerumque ea fiunt, quibus homines ludificentur fallantur i. II tur intelleiis cuius suffragio utuntur, secudum mores bene dispo--Drus non est. Septimo. Intellectus bene dispositus, veritate qua des lectatur, allicitur, non inendacio. Magi autem in suis operibus quibus.
dani mendacijs utuntur,quibus eos alliciant, quorum auxilio ututure
comminantur enim quaedam, veluti quod nisi inuocanti succurrat, caelum is sae inuocans comminuet , aut deponet sedera, ut Porphyrius narrat in epistola ad Anebuntem. Illae igitur substantiae inuocatae non sunt bene dispositae secundum intellectum. Octauo. Non via detur esse habetis intellectum bene dispositum, et si superior sit,su datur linperami tanquam in serior i aut si inferior sit, ab eo sibi quasia superiore supplicari patiatur. Magi aute eos quorum auxilio vivir turi suppliciter inuocant quasi superiores,& cum aduenerint eis quasi inferioribus imperant. Nullo igitur modo videtur bene dispositi s cundum intellectum. Punctum ultimum. Aliquae sunt ititelligentiae malae, quas dicuntidio male meco cacodae daemones, latino vero d. aemones simpliciter. Nam rationes P dictae, quibus quod aliquae sint intelligentis no b nae probatum est, probant quod sint aliquae inatae, ut patet discurrendo per singulas: dc eκ hoc quod omne opus liberi arbitrii, cum deliaberatione scilicet elicitum, si ii , est bonum, malum sit oportet, ut dis- fuse Theologi probarunt, et hoc litterae diuinae minime tacuerunt . Dicitur enim Ioan. 3. quod diabolus ab initio peccat: de Ioan. 8.dicitur de eodem , quod est mendaκ, ct mendacis pater, ct quod homicida erat ab initio: dc Sapien. a. quod eius inuidia mors introiuit in o bem terrarum; & in locis innumeris scripturarum eiusmodi Patent.
I saliter quot intelligentiae peccarimi. c A r. XII. ET si vero ad nostrum in stitutum necessarium minime est qualia
ter, aut quot ex intelligenti js peccarunt: propter curiosos tamen lectores, qui ous eiusmodi ex Theologorum fonte haurire non vacar,
id multis punctis emciemus. Punctum primum. Nullam intelligentiam naturaliter esse moraliter mala. Primo. Si qua etaim intelligentia secundu natura sua mala esset moraliter, naturaliter tenderet in malit, consequeter aute in illud
Per se, no per accidens tederet: no enim aliquid per accides in id tedit,
110쪽
naturaliter tendit, ut lapis deorsum. Hoc vero est omnino im- Possibile: omnia enim tendunt in bonum verum', vel apparens, quia in id tendunt, quod iudicant sibi coii ueniens: unde bonum dicitur quod omnia appetunt. I. Ethi. Non i itur secundum suam naturam
mali sunt spirituales intelligentiae. Secundo.Quicquid in rebus est,
aut causa, aut causatum sit oportet, alioquin non omnia adinvicem o
dinarentur . Aut igitur eiulinodi sub Gntiae sunt causae tantum, aut etiam causatae. dc quidem si cause, malum alicuius causa esse nequit
nisi per accidens rest enim priuatio quaedam, quae n5 nisi Per accidens Principium est.Oinne autem quod est per accidens, ad id reduci oportet quod est per se, dc consequenter oportet in eis esse aliud prius eorurnalitia,Per quod sunt cavsq: primum autem in unoquoq; est eius natura dc essentia. Non igitur secundum suam naturam sunt mal . Idem etiam sequitur si sunt causari. Nullum enim agens agit ni si intendens ad bonum, & consequenter malum non potest este essectus causae cuiuscunque nisi per accidens. QSod autem secundum accidens tantatum causaturisecundum naturam esse non potest, cum omnis Datura
modum determinatum habeat, quo per se procedit in esse. Non est igitur possibile eiusmodi substantias secundum naturam esse malas.
Tertio . Secundum modum naturae propriae omne ens habere proprium esse manifestum est, Esse vero, inquantum huiusmodi, bonum est: cuius signum hinc habetur, quod este ab omnibus desideratur &appetitur. Igitur si substantiς huiusmodi secundum suam naturam es.sent malae,esse haberent nullum. Magiario . Nihil esse potest quin a primo ente esse habeat, ut suppositum est, Scaphilosophis multipliciter probatum. Primu vero ens est primum dc summum bonum . viliquet. Cum autemsmne agensinquatum huiusmodi,agat sibi simile, oportet quae a primo ciate sunt, bona esse. Praedictae igitur substantiae, secundum quod lanti & natura aliquam habent , malae esse non ponsent . mainto. Aliquid uniuersalitet boni participatione priuatu inesse impossibile est:quippe cum idem sit appetibile, dc bonum, siquid esset omnino ebepers boni, appetibile' in se haberet nihil. unicuiq; aute est appetibile suum esse. Igitur si quid secundum naturam suam dicatur malum,illud no esse quasi simpliciter malum oportet; sed ideo sic dici, quod sit malum huic, vel quantum ad hoc: sicut venenum non est simpliciter malum, sed huic,cui est nocivum: unde quod uni venenum, alteri cibus est. Hoc autem eX eo contingit, quod particulare bonum,quod proprium est huius, contrarium est bono particulari quod est proprium alterius: veluti bonum proprium ignis calor, aquae bono limprio frigori contrariatur, illudq; pro viribus destruit. Quod igitur ecundum tam natura ordinatur in bonum non Particulare, sed sim-