Reuerendi patris F. Siluestris Prieriatis ... De strigimagarum, dæmonumque mirandis, libri tres, vna cum praxi exactissima, et ratione formandi processus contra ipsas, a mendis innumeris, quibus scatebant, in hac vltima impressione purgati, & indice

111쪽

pliciter, possibile est etiam secundum hunc modum fiat aliter esse

malum.Talis vero est omnis intellectustam bonu eius in propria opuratione est,qus uniuersaliu est,&'eorum Que sunt simpliciter Non est igitur possibile intellectu aliquem secundu suam natura esse malai non simpliciterino , verum etia secundu quid. SextoIn omitti, θ bente intellectu, naturali ordine intellectus appetitu moveat oporteu Proprium enim obiectu voluntatis, bonum intellectu est: nu autem

voluntatis in eo est, quod ipsa intellectusquitur, sicut in nobis bonuest,quod est secundu rationem esse: quod aute est preter hoc malu ei ιIgitur naturali ordine substantia intellectualis vult bonii Imrssibile est igitur dictas substatias naturaliter esse malas. Septimo. Cum V auiuas in bonii intellemini sicut in propriu obiectum dc sinem nati a aliter seiatur, impossibile est quod intςllactualis substantia mala se

.cudum natura habeat voluntate, nisi eius intellectus naturaliter erret

circa iudiciu boni: Nullus vero intellectiis eiusinodi esse potest: salsis ei uiniudicia in operationibus intellectiis sunt sicut monstra in reb

maturalibus,qu. e non sunt secundu suam natura, sed praeter naturam; nam bonuin sinis maturalis. intellectus cognitio veritatis est Impos bile igitur est alique intellectum esse, qui naturaliter in veri iudicio elaret. Neq; igitur possibile essiquod sit aliqua substantia intelle filialis,

habens naturaliter voluntate malam . Octauo.Nulla potentia ci

gnitiva a sui obiecti cognitione deficit, nisi aut propter desectum at quenti aut propter aliqua sui corruptione: quippe quae secundu Pr

Priam natura ad cognitione talis obiecti ori natur, licuti visus a coloris notione lac, dcficit, nisi circa ipsum corruptio aliqua extiterit. Omnis vero corruptio &des inus Pr ter natura sit oportex: luia natura ii xendit esse Spersectione rei. Impossibile igitur est,ciuod sit aliqua vi rus cognitiva, quae a recto sui obiecti iudicio naturaliter deficiat: Dr priuili vero obiectum intellectus verum est. Inapossibila igitur est alia quem intellectum esse circa veri cognitionem narii raliter oberrantem . Neque igitur Voluntas aliqua potest naturaliter a bono descer Quod etiam cliuinae litterae confirmarunt: Namoinia is creatura bona dicit. I. T . . Et vidit Deus cuncta quae fecerat, ct erant valdsbona Gen. i. Et intellige unumquodque in genere suo, scilicet naria' rae vel moris . per hoc Vero Malaich. aeorii in error'xclliditur, qui eiusmodi substantias intellectuales. quas assueto Dpmine daeniones vel diabolos vocamus, naturaliter esse malas asseri re. Excluditur etiatu opinio, quam Porphyrius in epistola ad Anebuntein narrat, dicens esse quoddam spirituum genus, cui eNaudire magos sit proprium na--tura salax, omniforme, si lans deos, daemones, & animas d

onctorum: ct hoc est quod efficiat haec omnia, quae videntur esse

112쪽

piauarcetesnam circa ea, quae vere sunt l,6 nihil istulas, mimo vero ista raec nosse, sed mala conciliare, & insimulare, atque impedire, & inuidere virtutis sedulos sectatores, de plenum esse temeritatiς di famis , gaudere odoribus, adulationibus capi.' Haec quidem Porphyrii verba naturam demonum, quorum auXilio magics artes utuntur, satis aperte declarant ; in hoc Glo reprehensibilia, quod eis hanc malitiam naturaliter inesse firmarunt. Punctum secundum. Consequenter vero his loquendo dicimus, nec in primo istanti suae creationis intelligentias malas esse potuisse; Nam actus, qui rei c5uenit in suo primo instanti, inest ei a suo authore naturaliter ; sicut motus lapidis deorsum inest ei a suo generante, degeneraliter motus grauium & leuium , qui cum rei natura incipiunt, a generante insunt. Author vero angeli Deus sit oportet,cum sola creatione producatur, qui Deus non potest esse causa Peccati.Non ergo in primo in stati angeli peccare potuerunt. Augustinus tamen. II. per Geii.ad lit. dc Io.de Ciuitate Dei, hanc pertractans questionem, in neutro loco aliquid determinati & in primo videtur in illud ii iesiliari, quod in primo inflanti suae creationis peccarint ; in secitdo vero quod non peccarint, sed id quod diximus verum est.

Punctum Tettium. Sunt ergo intelligenti. ae malae ex suo libero arbitrio. Primo. Nam aut natura, aut voluntate sunt malae: quia malum peccati, de quo sermo habetur , est actio; agens autem omne aut naturale, aut voluntarium est, Sed non sunt malae natura, ut pro- . batum est. Eino voluntate & arbitrio libero malae sint oportet. Se- cudo. Si non sunt malae voluntate, natura mals sint oportet, ut patuit Non sunt autem mal ae natura: quia in primo instanti suo malae suis sent, quippe ea quae'eX natura conueniunt, simul insunt cum natura, clioquin esset causa aliquando, & non esset essectus . Sunt ergo mal voluntate. Tertio. Omne voluntasium a voluntate est sonand-. vero peccatum seu malum morale voluntarium sit oportet, quia pec- catum est actus humanus malus r humanus vero amas non est nisi deliberatus sit, siue ab homine inquantum homo, etsi possit esse ho minis . Omne tergo peccatum a voluntate est. ergo & quod iiitelli

gentiarum est . .

Punctum quartum.De multitudine autem malarum intelligentia mira,vel daemonii per naturalem r. ationem demonstratiae aut partim

aut nihil possumus enuntiare: probabiliter aute constat esse plurimost ex his quq experimur, quippe qui videmus inultos energumenos siue arreptilios,quos non est probabile ab uno daenione in partibus mari metam distantibus obsiderit videmus etia quod simul innumerabiles homines de viiijs tentantur. Secundum scripturas vero tion est dubi

unas

113쪽

um, quod sint plures , dicente Domino , quod ignis paratus sit dia

bolo re angelis eius.Et Paulus ad Ephe. 6.ait; N si est nobis colluctatio , aduersus carnem dc sangumem, sed aduersus principatus & potest

tes, aduersus modi rectores tenebrarum harum , contra spiritualia nς quitiae in caelestibus. Et in Apoc. inducuntur a Deo iuulti , ut cum angelis bonis congredi auderent: Immo eκ scripturis colliguntur septeduces in malignis spiritibus, secundum septem vitia capitalia , qui cotra genus hominum cum suis turmis assidue Pugnant. Immo voluere

nonnulli Theologi, quod singulis hominibus sunt in exercitium dati

singuli spiritus mali. Vide diuum Tho. a. di .l I .q. l .art. s. Ex quo seruitur d monum multitudinem esse maximam. Et hoc jndubie cre-endum est, quod fit d monum innumerabilis multitudo. Punctum quintum. Vtrum vero de intelligentiis plures peccaus rint , & factis sint daemones , quam rein anserint; dicendum est quod

non . Nam peccatum est cotra naturalem inclinationem intellectua lis naturae quicquid sit de animali vel brutali: ea vero quet contra naturam fiunt, ut in paucioribus accidunt; natura enim suum essectum consequitur aut semper, aut in pluribus, eXPerientia tester unde plures sunt angeli boni quam mali. uod cliam scriptura diuina in spirituali sensu non tacuit, quippe 4. I eg.6.ubi cum ininister Elisei plenumontem equitibus Syrus conspexistet, ac timeret, Eliseus hortatus eum non timere, dixit; Plures nobiscum sunt quae cum illis: quod de bonis angelis, qui contra malos nobis sunt in auηilium, exponitur. Nec obstat primo, quod bonum dicitur esse in Paucioribus, malum vero in pluribus, quippe de hominibus hoc a: Plutosopho dicitur,qui eum duplicem habeant inclinationem naturae, spiritus scilicet ad intelligibilia bona, dc carnis ad sensibilia, sensibilia utpotς notiora malus sequuntur, in quo eorum peccata sunt. Non est autem simile de piritibus, in quibus est unica solum inclinatio, & illa ad bonum .

Punctum textum . Utrum vero intelligentia inter Peccantes nobialior & prior, prima fuerit inter omnes bonas dc malas naturae ordine; dicendum est, de hoc esse opiniones: demonstrative enim nihil de re ista schnus. Damascenus enim lib. 2.ca . sensit, qd maior inter peccates terrestri ordini fuit praelatus. Gregor. vero I ea Homelia, qua de cetum ovibus edidit, dixit quod Primus angelus qui Peccauit, dii cunctis agminibus angelorum praelatus eorum claritatem transcenderet,eκ eorum comParatione clarior fuit. vir*q; autem opinio habet probabile fundamentum: Nam in peccato est aduertere, Sc contemplari duo id est pronitatem, vel inclinationem ad peccandum; Sc motivum, idest, obiectum respectu cuius eorum peccatum fuit.fit quidem si pronitas ad peccandum in angelis attendatur, minus videntur peccasse superiore ,

114쪽

acit. , Peccantium maXimum terrestri, Idest corporeo , rerum inferi

rumor limp uisse . Quae quidem opinio opinioni Platonicorunii, uam Aua ult. 9. & Io. Te Ciuitate Dei recitat, consona videtur, qui ixere, omnes deos fuisse bonos; sed daemonum quosdam bonos, ct quosdam malos,r: deos appellantes substantias intellectuales , quae sunt a globo lunari superius: daemones vero substantias intellectuales, quae sunt a globo lunari inferius Imperiores tamen hominibus ordinerratur. T. Qua quidem opinio est quasi a fide aliena abiicienda, quippe tota creatura corporalis administi atur a Deo per angelos, ut Aug. lib. 3. de Trin. astruxit. Consequenter autem nihil prohibet dicere, inferiores angelos diuinitus distributos ad inferiorum corporum ininisteriar superiores vero ad superioriam corporum regimen, supremos vero ad assistendum Deo:& secundum hoc Damas. eos qui ceciderunt de inserioribus extitisse dicit, in quorum etiam ordinibus boni aliqui remansere . Si vero motivum angelorum ad peccandum contemplemur, id in silperioribus maius fuit;quippe daemonum peccatum superbia fuit, ut supra dictum est: cuius motivum excellentia est, quae in superioribus fuit longe maior, maxime vero in supremo. Cum enim sint pene infiniti, ut probatum est; quisque tammi eoru ab inferiore specie disseri , sicut equus ab asino, ut probatum est s Pra . Vnde supremus infimum tot gradibus superat, Quot angeli sunt creati l ct consequenter quodammodo infinitis. Vncin eum qui inter Peccantes maior filii,Gregorius rationabiliter supremit putauit,qua fimaximum ad peccadum motivum habuerit. Et est haec opinio probabilior, quiae ahgesicum peccatum non processit ex Pronitate, quam considerauit Damas. sed ex solo libero arbitrio, quod fuit excellei tia propria delectatum, quam considerauit Greg. consequenter autemagis videtur considetanda ratio a motivo peccandi, quam a pronitate sumpta. Non est tameninde alteri opinioni praeiudicandum: quia etiam in principe in seriorum angelorum aliquod ad peccandum in tiuum potuit assuisse. Si autem vera .esset opinio Damasc. de quolibet nouem angelorum ordinum non potuerut aliqui cecidime, ut liquet .

At si vera est Gregoriana ut credimus & possibile,& verissimile est

de ordine quolibet aliquos cecidisse, quemadmodum etiam in quemlibet praedictorum ordinum ad ruinae angelicae reparationem homi ianes assumuntur. Quamquam in litteris diuinis quorundam angelorunomina daemonibus non attribuuntur, ut Seraphim, Sc Thronorum ,

quippe quae ab ardore charitatis, & a Dei inhabitatione sit niatur, qu

ouo peccato mortali, in quo daemones sunt, repugnat. Nςc tamen

Praevictis obstat, quod Ezech. 23. Angelus inter Peccates supremus dies citur

115쪽

ss F. sILvEsTRI PRIER.citur Cherubi ordo autem Cherrubim non est primus, sed secundus rptimus vero est ordo Seraphim apud Diony. p. cap. angel. hierar. dc

.consequenter non videtur inter omnes angelos primus extitisse.

i Non obstat inquam, quippe Cherubim interpretatur,plenitudo scieti tiae r Seraphim vero, ardentes, seu incendentes; & consequenter Cherubim a scientia nominatur, quae cum mortali esse potest Sera-- Phim vero a charitatis ardore, qui mortali peccato repugnat. Et ideo Primus angelus peccas, quaquam fuerit Seraphim, tamen Cherub dictus est in detestatione peccati. Non obstat etiam, quod si angelus inter omnes summus peccauit, diuina intentio, quae est ut intellectua tis natura beatificetur in nobilissima creatura, frustrata fuisset. Non obstat inquam, quippe intentio diuina in neutris mistraturi sue stantibus, siue cadentibus angelis: virorumque enim euentum Deus P nouit, & ere utroque gloriam habet, dum illos bonitate saluat, pi nil vero hos iustitia sua. Ipsa vero intellectualis natura a suo fine cadit, si peccat; nec hoc in conuenit in creatura quantumcunque su linii. Sic enim a Deo intellectualis creatura instituta est, ut in arbitatrio eius sit agere Propter finem, & ut possit saluati & damnari, &salvetur si malit. Non obstat ultimo, quod angelus quanto sup

xior, tanto in Deum inclinatior est, ct consequenter tanto minus a

D eo potest peccando recedere. Dico enim quod illa inclinatio, Sineo, oc in omni creatura factibili in infinitum nobilior semper est cum libertate arbitrii, ut semper possit peccare si velit. Quomodo avi. tena Peccantis angeli, peccatum aliis angelis cadentibus fuerit occa so cadendi, praesentis nequaquam est spcculationis. sumitu in ultimunt. Contra vero ea quae ct rationibus, de litteris diuinis astruκimus, scilicet esse malas intelligentias, quas daemones appellamus, videtur omnino posse argumentis adniti septein ; quibus videtur omnino probari post e contrarium. Argumentum primum. Nam quod nulla intellectualis substantia naturaliter corpori unitast, pr aeter animam humanam , iam supra ostensum est: nisi secundum quosdam id de animabus caelestium corporum astruatur, quas tamen malas credere non est congruum, cum caelestium corporum motus adeo sit bonus & ordinatus, ut ordinis uniuersi in istis inferioribus principium sit: omnis autem alia cognitiva potentia prieter intellectu, corporeo Sc aiato utitur organo ; & consequenter in huiusmodi substantiis, quae comora non vegeta praeter intellectu, potetia cognitiua est nulla, dc eonsequenter quicquid cognoscunt intelligunt: in eo au- te quod quis intelligit, non errat; eX defectu enim intelligendi proue nil omnis error. Non potest igitur in substantiaru intellectitat tu cognitioile esse error. Nullum aute Peccatu voluntatis absq; errore esse potest,

116쪽

DEos TRIGI MA at s Leta r. test, quippe voluntas in apprehensum bonum semper tendit: unde nisi in apprehensione sit error, in voluntate error, idest, peccatum esse iiqn potestam Igitur in substantijs eiusmodi errorem esse posse non videtur. Secundum .Peccatum voluntatis in nobis circa ea accidit, de quibus veram scientiam in uniuersali habemus , per hoc quod in particulari rationis iudicium eam ligante aliqua passione prepeditur : quae equidem passiones in daemonibus esse neque uiat, quod sint sensitiuae Partis, quae sine corporeo organo minime operatur. Igitur si eiusmodi substantiae ab olyni organo separatae in uniuersali rectum iudicium & veram scientiam habent, in particulari falsam habere nequeunt, consequenter autem nec peccare. Tertium. Circa obiectum proprium virtus cognitiva ticipitur . nulla, sed circa extraneum solum: in coloris enim iudicio visus d icipitur minimer verum cum homo per colorem de sapore, vel rei natura dijudicat,deceptio euenit. Proprium vero intellectu, obiectu rei quidditas est, ct consequenter intellectus deceptio interuenire non Iotest, modo puras rerum 'uidditates apprehendat: sed omnis intelectiva deceptio inde proueniat oportet, quod forma rei phantasma, tibus mixta concipitur, S apprehenditur, ut in nobis cuenire liquet. In substantiis vero intellectualibus, ct incorporeis talis intelligendi modus est minime, quod phantasmata sine corpore esse nequeant.

Non est ergo possibile in earum cognitione errorem incidere, conse quenter autem nec in earum Voluntate Peccatum. Quartum. Propterea in operatione intelleimis componentis ac diuiaetitis falsita; accidit, quod absolute rei quidditatem non apprehendat, sed apprehensae rei componat aliquid: in ea vero operatione qua quoi quid est apprehendit, falsum non accidat oportet, nisi sorte per accidens, secundum quod in hac quoque operatione aliquid de ea quae est intellectus componentis & diuidentis admiscetur r quod equidem contingit , inquantum noster intellectias non statim, sed quodam inquisitionis ordine ad notitiam quidditatis rei cuiuspiam pertinetit veluti cum Primo apprehendimus animal, & deinceps oppositas differ milas una reiecta alteram generi colligamus, eousque Lin ad speciei dissinitionem attingamus. In quo equidem processit falsitas stet accidere, ut generis differentia capiatur, quod generis differentia non est. Sic autem procedere ad quod quid est de aliquo cognoscendum , intellectus est ratiocinando de uno excurrentis in aliud, quod substantijs separatis congruit minime, cum discurrere si rati rus, ct non intellectus. In harum igitur substantiaru in notione error incidere non potest, consequenter autem nec in earum voluntatet

M a peccatu

117쪽

peccatum. Quintum . Cum ' nullius rei appetitus nisi in bonum pri priu tendat, impossibile di Aeris id cuius est Unu solum bonum,in suo

appetitu aberrare:Fpter quod, S si in rebus naturalibus peccatu acci, dii propter desectuna in cXecutione appetiim contingentem; MI natu rati tamen appetitu nunquam accidat Peccatum necesse est. semper

enim lapis tendit deorsum, stae Perueniat, siue impediatur. In nobis, autem accidit in appetendo peccatum, quia cum ex spirituali S corporali natura nostra compo natur, sunt in nobis bona plura,ideli secudum intellectum &unsum, vel etiam secutulum corpus, quorum norum nostrum ordo quidam est, secundum quod manus Priticipale ad principalius est reserendum et S Propterea in nobis voluntatis pec. Catum accidat oPortet, cum tali ordine Postergato, id ouod bonum secundum quid, contra illud appetamus, quod nobis est γο- num simpliciter: Talis vero compositio, dc bonorum diuersitas non adest substantiis separatis, quin potius omne earum bonum sectanda intellectum est. Non igitur postabile est, ut videtur,quod in eis sit vo Iuntatis peccatum. Sextum .EX superabundantia aut dese. volu tatis Peccatum in nobis accidit, in quorum medio virtus consillit. Vnde iiiijs, in quibus superabundantiam dc desectum nequaquam enaccipere, sed medium solum, voluntatem peccare non contingit rnullus enim peccare potest in appetendo iustitiam, nam insa iustitia medium quoddam est. Substantiae vero intellectuales predictae nitul nisi intellectualia bona possunt appeterer Ridiculum enim est astruere, quod bona corporalia velint angeli, aut cupiant, qui secundum suam naturam sunt incorporeis aut bona sensibilia, quibus non ensensus. In bonis vero intellectualibus superabundantiam aut defecta

esse impossibile est, quippe quae secundum se media sunt superab

dantiae Pi defectus: sicut verum inter duos errores mediat, Vorum unus secundu plus, alius vero secundu minus est unde dc sentibilia Scorporalia bona in medio sunt, si secundum rationem sunt. Non vi detur istitur quod substantiae intellectuales separatae possint volunt

te peccare. Septimum. Substantia incorporea a defectibus remotior est lubstantia corporea. In substantiis autem corporalibus, quae a contrarietate remotae sunt, nullus Potest defectus accidere, in corporibus videlicet caelestibus t multo igitur minus accidcte potest in substantijs separatis, nedum a contrarietate, Verum dc ab ea, ct a materia, dc amotu remotis. Ex quibus videtur defectus aliquis posse cotingere;ubi Potest peccatum contingere. Et haec quident sunt contra pr dicta quorundain argumenta, ad quae soluenda via pateret tacitis, ei qui vellet Platonicorum figmenta sectarii apud quos daemones co ora

118쪽

habet naturaliter unita, ac partem sensiciuam passiones,idest iram, iam , S eiusmodi;&consequenter.etiam in eis posset secuti dum eos aliud genus cognitionis inueniri qua intellectivae: QSia apud Platone antina sensitiva incorruptibilis est, dc cosequenter oPerationem habeat oportet, cui corpus ivin comunicet, ct consequeliter cognitio

sensitiva esse posset in substantia spirituali etiam corpori no vilita, dcconsequenter passiones, S sic manet eis radiX eadem Peccandi, quae ct in nobis. Dd illorum, utrumque falsum est; primo quidem , quod corpora habeant unita, ut probatum est supra. Secundo vero quod operationes animae sensitiuae sine corpore esse quae ante quod hinc patet, quod aliquo sentiendi organo corrupto, sciasus operatio una corrumpitur, sicut visio, corrustio oculo: propter quod tactus organo corru to sitie quo animal este nequit 'uod animal moriatur oporter. Ad euidentem autem horum solutionem, illud in primis considerandum occurrit, quod sicut in agelicibus,ita &in sinalibus causis ordo est, ut videlicet a fine principali pendeat secundarius, sicut desectindarium agens a principali. In causis autem agentibus, Peccatum tunc accidit, cum secundarium agens ab Ordine cXOrbitauerit

principalis: sicut cum ex curvitate tibia deficit ab executione eius moquem appetitiua virtus imperabat. Pari ergo modo S iii finalibus causis peccatum voluntatis, cuius obiectu in bonum cst, incidat. oportet; cima secundarius sinis sub ordine principalis inuat me concluditur Quaelibet autem voluntas naturaliter illud vult, quod est volentis bonum proprium, scilicet ipsum esse, cuius etiam contrariu vcl-le nequit. In eo igitur volente, nullum Voluntatis Peccatum potest accidere, cuius bonum ultimus sinis est, quod sub alterius finis orchite non continetur, verum potius sub eius ordine continentur alu fines uniuersi. Husinodi autem volens solus Deus est, cuius esse bonitas suinina est, quae & sinis ultimus est. In Deo igitur voluntatis Peccatum esse nequit: In omni autem volente ali O,cuius bonum propria sub alterius boni ordine contineatur OPortet, Peccatum voluntatis, Poteli ilicidere; modo in sua natura consideretur. Et si enim cuique volenti naturalis inclutatio voluntatis est adfiiij psius periectionem volendam dc amandam,ita ut huius contrarium velle n0u possit: non tamen est ei naturaliter inditum, ut ita persectionem suam in alium

finem ordinet, quod ab eo deficere non Posiit, cum superior sius susnaturie non sit proprius, verum superiori naturae Potius. Rς linqui tur igitur suo arDitrio, quod persectionem suam in superiorem ordi net finem , aut certe non orginei: In hoc enim quae voluntatem habent ab his disserunt quae voluntate carent , quod habentia eam , se,

suaque ordinant in Gem a viae &liberi arbitrii esse dicuntur: non

119쪽

habensia vero,se minime ordinant in finem ; ordinasitur vero a supe riore agente , qupsi in finem acta ab alto,non a se . Potuit igitur peccatum incidere in separatae substantiae voluntate, eX eo vel maxime,

quod bonum proprium propriamque persectionem in Deum finem ultimum non Ordinauem, sed proprio bono inhaeserit ut fini. Et quia

eκ fine regulas actionum sumi oportet, necesse est ut ex seipsa, in qua finem statuit, alia regulariter disponeret; nec eius voluntas a superiore aliquo regularetur,quod soli Deo congruit. Secundum hoc vero italiud intelligendum est, quod Dei aequalitatem appetiuerit, non equidem ut suum bonum diuino bono esset aequale . Hic enim error eius intellectui non potuit insidere, dc hoc appetendo, appeteret se non esse cum specierum distinetio secudum gradus varios rerum proueniat. Velle autem alios regulare , & suam voluntatem a superiori non regulari , est: velleae esse, & quodammodo non subijci, quod est s

Perbiae crimen . Vnde conuenientissime dicitur, quod primum daemonis peccatum superbia fuerit: verum quia ex errore uno circa principium , varius & multiplex error consequitur ue ideo exprima ano dinatione diabolicae voluntatis multiplex culpa prouenit, dc odij scilicet ad Deum se dc punientem, dc resilientem eius superbiae 3 dcinuidiae ad hominem, dc eiusmodi. Illud quoque considerandum est, quod cum proprium alicuius bonii ad Plura superiora ordinatur, volenti liberum est ab ordine alicuius eorum recedere , dc ab ordine alterius non recedere, siue superior, siue inferior sit: sicut miles subroge dc duce exercitus ordinatus suam voluntatem in bonii ducis de noregis ordinare potest, aut econtra : si tamen Dux ab ordine recesserit

regio, bona militis voluntas erit ab ordine ducis recedens, Sc no regis; mala vero, si ducis voluntatem contra voluntatem regiam sequatur rordo enim inferioris principij ab ordine pendet superioris. Subilantiae autum separatae non modo sub Deo ordinantur, veru etiam a prima ad ultimam usque earum una sub alia ordinatur, cum omnes specie disserant, ut ostensum est. Et consequenter imaice disserant opo

tet sicut nobilior, ac perinde superiori S minus nobilis, ac perinde inferior . Et quia in quolibet volente sub Deo potest esse peccatum v luntatis, si in sua natura pensetur, possibile sitit ut aliqua de superioribus intelligentijs aut etiam suprema inter omnes haberet in voluntate culpam. Et hoc quidem satis probabile est, ut earum suprema pecca ret , ut dictum est: non enim in suo bono Prima peccatatium quieuis.set, sicut in fine sibi supremo dc ultimo, nisi bonum suum valde perfectum extitisset. Igitur fieri potuit, ut de inferioribus aliquae suum bonum sua voluntate in ipsam primam ordinarent, a diuino ordine recedentes,quae similiter cum Prima peccarunt: aliae vero in voluntatis suae

120쪽

.lis suae motu diuinum ord nem seruantes ab ordine supremae Recca iis, quamuis naturae ordine superioris sine culpa recederent. His praelibatis,facile dicta argumenta soluuntur. Ad quattuor prima. Non cogimur dicere errorem in angelico intellectu extitisse, quasi aliquid

bonum iudicarit, quod bonum non sit: sed bonum superius, ad quod

bonum proprium reserendum erat, non considerauit, ut debuit,laeoq; Peccauit: cuiusqvidem inconsiderationis occasio fuisse potuit voluntas in proprium bonum intense conuersa: est enim liberum voluntati in hoc vel in illud magis vel minus conuerti. Ad quintum. Patet a

gelum bonum aliquod non appetiuisse, nisi unum dc sibi proprium im hoc vero fuit eius culpa, quod superius bonum in quod sponte debuit ordinari, Potermisit: lac enim in nobis Peccatu ex hoc est,quqd inferiora bona, scilicet corporis, absque rationis ordine concupinius rei ita in hoc peccatum fuit in diabolo, quod bonum Proprium, non attulit in diuinum ., Ad sextum . Patet quod etiam virtutis medium praetermisit, inquantum superiori ordini se non subiecit, sicque sibi dedit plusqua debuisset; Deo vero minus quam ci deberetur, cui omnia veluti primae regulae debent esse subiecta. Non est ergo ibi praete missum medium per superabundantiam passionis ; sed stiluin per iu- - mciae inaequalitatem, quae circa operationes est. In substantsjs eniim illis operationes Me possunt; passiones vero esse non possunt. Ad se- .ptimum. Non oportet si in superioribus corporibus error potest esse nullus, aut certe defectus, Propter ea in eiusmodi substantus culpam

esse non posse corpora enim & qu. aeque ratione carentia solunt aguntur, non vero seipsa agunt, unde eXire nequeunt a regula Primi illa

agentis & mouentis, nisi eκ hoc quod primae regulae sufficienter rectitudi nem non excipiunt: quod equidem eκ materiae indispositione contingit: propter quod etiain corpora superiora, in quibus materiae indispositio locum minime habet, nunctuam a regulta prim ae rectit dine deficere potuere,nec possunt. Substantiae vero immateriales non aguntur tantum, verum se ad actus Proprios agunt: quod in eis tanto magis est, quanto merit earum natura Persectior. Quorum enim est perfectior natura, est S in agendo Virtus perfectior: unde quin eis culpa dicto modo inesse possit, no impedit naturae Psectio, ex hoc scilicet, quod sibijpsis inhaeret,superioris agentis ordine minime attendentes.

Intelligoetias malas ,Mι daemones esse in naturali sapientia practanti imos .c A P. XIII. in i A letitur aliquas esse intelligentias malas in magorum operibus sumagantes, quas daemones appellarunt, probatum est: ia