장음표시 사용
41쪽
mn nos re concursius viridRite naturae .diuinae,scilicet &huma- A genu umanum lapsim fuerit per diabolicam sugge-
tuu - ς' nae. Et quia l:n possibile est quod divicia natura concurrat eum at ia,ticut pars ad coibriatione teri ij,nec quodi pia tra eat in aliam naturam .nec alia natura transeat
in ipsam, propter simplicitatem. & immutabilitatem iptius per lactillimam:hiticeli quod deitas,& humani
tas noli vi iuritus , in vultate naturae , nec accidentis,
uniuimu igitur in unitate personae, & hypostasis. Et quoniam dioina natura in nullo supposito potest se 1i itine, praeterquam in propria hypostasi: ideo unio illa non potet telle in hypotriti, seu persona hinninis, sed Dei: ae per hoc per illam unionem, primum principiuin una luatum hypolia sum fecit seipsum suppositum
humanae naturae, ita una tantu est ibi petionalitas,& unitas personalis, ex parte, ilicet alliumentis. I l 'ostiemo, quia est a primo principio,vi est repar ita ti i star xςconciliando,dc Feconcilians est mediator me diarit, autem proprie conuenit Dei. filio,ideo S incar natio.Mediatoris namque est,eile medium inter hominem, & Deum, ad reducendum hominem ad diuinam cognitionem, ad diuinam conforinitatem, be ad diuinain filiationem. Nullum autem decre magis elIe in diam quam personam, quae producit, & producitur, quae est media trium personat uiti. Nullumque magis decet reducere hominem ad diatriam cognitionem, quam Verbum,quo se Pater declaiat. l lod est unibile carni, si t de verbum voci. Nullimaque magis decet relucere ad diuinameon inutaterra. quam eum, qui est imago patris. Nullumque magis decet ad filiaiio ni reparatione omnium, communis fieret concui sus in adoptiuam ted ere, quam filium naturaleiviae pet hoe nullum magis decet fieri filiuin homiliis,quam
ipsum filium Dei. Reetula dx Ronii igit ut idem omninci est filius hominis, Se
Dei ratione incarnationis, de quaecumque uni, & eiadem Lint eadem , inter se sunt eadem: hine est quod necesIario fit communicatio idiomatum, nisi sit vocabulum, in quo aliqua repugnantia includatur sicut sum ista .in quibus includitur respectus unionis unius naturae ad alteram. Sicut unire,i carnati,assumere,&aillimi r uel negatio alicuius . cuius oppositiam altiticompetit: sicut incipere,cilli. creare,& eonsimilia, inqu: bas ii istantia fert Dr contra regulam prae habitam propter causam praedictam.
carnatim is, quam e nue. nien . Gen. 3
De incar tune, quantum mi modum, DE modo Inearnationis hoe tenendum est, quod
Angelo nuntiante Uirgini in ysterium incarnationis petficiendum in ipsi,Virgo credidit,appetiit,de eo sensit:Spiritus sanctus in eam superuenit ad sancti-eeandum, di saecundandum, cuius viri ut e virgo con-eepit Dei filium, quem Virgo peperit, &post parium
Virgo permansit.Concepit autem non solum carnem, ver matriam carnem animatam, de virbo unita, nulli peccato obnoxiam,sed omnino sanctam,& immacul
eam, alione cuius malet Dei dieitur,oc est duleissima Virgo Mari P. Ratio autem ad intelligentiam praedictorum lixe est: quia incarnario est opus manans a primo principio
inquantum est teparati utim modo congruentissimo, modo communissim , & modo completissimo.Decet enim eius sapiet tiam operari congrue: decet eius la pitatem optrari communiter: be virtutem Operari per- fine.Quonia mergo incarnatio est a primo principio repara me modo constri entissimo:& congruos modus eii, qii id me3teina ex opposito resipondeat morbo,&reparatio lapsui, de remesium nocumento Cum ergostionem, N pra consensum mulieris deceptae,& geli rationem concupi sicentialem, transfundentem origianale in prolem ; oportuit . quod e contrario hie esset Angelus bonus, suadens bonum, & Virgo credens, &consentiens in bonum suasum : & charitas Spiritus sancti, sancti fieans, 5e sine undans ad conceptum immaculatum: ut sie contraria eontrariis curarentur. Ac
per hoe sicut mulier per diabolum derepta, & per virum concit piscibiliter cognita, & corrupta, transfudit in omnes culpam,morbum,& mortem: sie mulier per
Angelum erudita, & pet Spiritum sanctum sanctificata, & foecundata, absque omni corruptione , tam mentis quam corporis, prolem generaret , quae Omnii, bus ad ipsam venientibus, daret gratiam,sanitateiri de
Rursas quia incarnatio est a primo principio reparante modo communissimo. Nam per vel bum incarnatum reparat ut lapsus hominum, de Angeloriim. viis pote coelestium,& terrestitum: Se hominum lapsust paratur secundum utriamque sexum et ut medicame tum sit commune oinnins;decentissimum fuit,quod ad incarnationis mr sterium fieret concursus Anaeli, mulieris,de viri. Anseli, videnunciantis:mulieris Virginis,ut concipientis:viri vero,ut conceptae prolis.Vt
te Angelus Giuriel esset nuneius Patris aeterni:virgo immaculata esset templum Spiritus sancti: proles eoniscepta esset ipsa prisona Verbi. Ac per hoe in communi reparatione omnium, communis fieret concui sus hv. trium de tripliei hiet archia, scilicet diuina. Angeliea, et tota,
ει humana, ad insinuandum non solum Trinitatem dieatur eoo- Dei verumetiam neralitatem bent ficii.&liberalita-evisse detem reparatoris summi. Et quoniam liberalitis Spiri. 26 Rses tui sancto appropriatur, de sanctificatio virginis, in qua peracta fuit Verbi conceptio : hine est quod licet opus illud sit 1 tota Trinitate , per appropriati nem tamen dicitur virgo concepisse de Spititvsancto.
Postremo, quoniam , primo prineipio reparante modo completissimo ; hinc est . quod in conceptione eompletio debita fuit in prole fuit in conceptu,suit&in virtiue coni ipiente. Et quia completio debita II btiit esse in prole: hinc est,qui,d in instanti concepti
ni , non tantum suit seminis decisio, veru metiam com Chiisti mul- solidati Neons guratio,vivificatio per animam, de dei- ea timulficatio per deliarem unitam : 6e sie Uirgo Dei filium
vere conciperet per unionem earnis ad deitatem , meis iadiante Spiritu rationali, per quem tanquam per m dium congruentiae, caro erat idonea ad unionem.
Quia vero completio debita debnit esse in conceptu, cum ex quatucii modis, tres modi producendi hominem praecessissent. Ptimus nee de vito,nec de muliere, sevi in Adam: secundus de viro sine muliere, sieut in Eua: tertius de muliere,& viro, sicut in omnibus coniseu piscibiliter natis: decuit ad complementum uniuer si, quartum modum introduci, qui scilicet esset de mu- e litie. sine stitii ne virili, per virturem summi operatoisu rix. Quia vero completio debita debuit esse in viri te : hine est, quod in eoi reptione filii Dei, simul eon- curtit virtus innata, virtus in via , de virtus increata. Virtus innata materiam pi parauit, virtus in si purificando segregauit , virtus increata subitorrseeit, quod non poterat a virtute ereata, nisi successive fieri. Et sie beatissima vi reo Maria mater fuit eompletissimo modo, ipsum Dei filium concipiendo absque viro, sueeundante Spirita sancto. Et quia in mente Virginis amor Spiritus sancti singulariter ardebat rideo in carne eius virtus Spiritus sancti miraeula saetebat, gratia scilicet partim excitante de partim adiuuante.&partim eleuante naturam, iuxta quod conceptus ille mirabilis exigebat.
42쪽
De incarniuione quantum ad plentitudinem
DE tempore vero incarnationis hoc teneduin est, quod licet Deus in principio potuerit incarnati: noluit tamen nisi in fine iaculorum, praecedente lege naturae,& lege figurae,rist Patriarchas & Prophetas: quibus, & per quos fuit inearnatio repromis a. Post quos incarnari dignatus est, tanquam in fine tempo-rmn, re plenitudine, iuxta quod dicit Apostolus: At ubi uenit plenitudo temporis,misit Deus Filium suum factum ex mulie te, sinum sub lege, ut eos,qui sub l
ae,&in prplenitudinem: quia lix gratiae
iae, de in principio aetatis sextae , & haee omnia dicunt plenitudinem: quia lix gratiae impici legem Scripturae. Christi i-& soliuio promissi implet promulsi P0 min. st xx ' i uuio
ratione persectionis senatat sonu in ptetmudii rem: ti, hinc est,quod in aduentu Filii D. i dicitur elIe plenitudo temporum,non pi Opter hoc, li odin cius aduentu tempus finiatur: sed quia i cporalia mysteria implea tur. Sicut autem Christus non ecbuit venire in principio temporis,quia aduentus eius nimis suillet festinus: sic nec debuit differte vique in finem ultimum, quia Christi adu tune nimium ellet tardus. Decibat enim Salua otem, tis inter tempus morbi, & tempus iudicii , introducere tempus remedii. Decebat Mediatorem quaedam tuo. Ium membrotui a praecedere, quaedam sequi. Decebat SC erant, edimeret. in Ductorem pri sectum t me se ostendere, cum ellis Op-:ia portunitas cur tendi ad bravium:& hoe est in fine tem- Ratio autem ad intelligentiam horum lixe est:qui: inearnatio est opus primi principi, reparantis, iuxta quod decet & conuenit secundum libet larem arbitrii, secundum sublimitatem remedii. 3e secundum integritatem uniuersi: in sapientissimus artifex, in agen- I x Ο ΠΤ --omnia haee attendit. Quoniam ergo libertas albitiis , i, requirit,ut ad nihil trahatur inuita, se debuit
Domini. Deus genus humanum reparare,ut salutem inuenitet, qui vellet quaerere saluatorem: qui vero nollet quaerere Saluatorem, nec salutem per consequens inueniret. Nullus autem quaerit inedicum, nisi recognoscat morbum: nullus quaerit doctorem nisi tecognoscat se gnorantem:nullus quae tit adiutorem,nilirecognoscat portunitas currendi ad bravium:eporum,& citra terminum,& in approximatione ad finale itidicium: ut per timorem iudicii stimulati, di per spem praemii attracti, de pet per seruonem exempli animati vigoro sede persccta sequamui dueem de viris tute in virtutem, usque quo perueniamus ad bravium selieitatis aeternae. .s
De plenitudine gratia Chri si, quantum ad eharismata in essectu.
postquam innotuit nobis verbii incarnatum,quantum ad union m naturatum, considera lidum est,
se impotentem. Quia igitur homo in principio sui p. quantum ad plenitudinem charismatum spiritualium. lapsius,adhuc stipe thiebat de scientia , di virtute,ideo M Cit ea quae ptimo cosideratida est plenitudo gratiae in
praemisit Deus tempus legis naturae,in quo conuinceretur de ignorantia. Et pdst, eognita isnorantia, sed permanente superbia de virtute,qua diciuant, non d est,qui saeiat, sed deest qui iubeat, addidit legem prinoeptis moralibus etaidientem, di caeremonialabus ag- grauantem: ut habita scientia, & cognita impotentia, confugeret homo ad diuinam miserieordiam. & gratiam postulandant,quae data est nobis in adue tu Christi:ideo post legem naturae,& Scripturae, subsequi debuit incarnatio verbi. Rursus quoniam sublimitas remedij requirit,ut credatur fide firmissima.& ametur charitate ardetissima,
affecti uiaeinde plenitudo sapientiae in intellectu:& postremo plenitudo meriti in opere,& effcctu. De pleni. In Christo ltudine igitur gratiae in in Christo hoe tenenduest, quod in Chiillo a sui conceptionet sui ripi uiis omnis gratiae quantum ad gratiam singula is re senae, ludo gratiar. quantum ad gratiam capitis, & quantum ad gratiam unionis. Ita quod per gratiam singularis personae, habuit omnis etilpae immullitatem.& quantum ad actu,& quantum ad possie: quia nec peccauit, nec peccatum potuit habere Per gratiam unionis dignus est non tantum felicitate glociae,verum etiam adoratiotae latriae, quae est cultus revetentiae soli Deo debitati Per gratiam tanquam mysterium secretissimum, & saluberrimum, p veto eapitis influit motum, de sensem in uniuersos,
ideo congruentissimum sitit ut ante Christi aduentum praeirent multa testimonia Prophetarum,tam explicita in verbis,quam implicita innguris. vi multis& firmis testimoniis.quod erat secretum fieret certum, Se indubitabile ad et edendum. Ptaeirent etiam multiplicia promissa, de ardentissima desideria: ut promissum beneficium expectaretur, expectat iani di retur, dilatum amplius desideraret ut , de diu desides a tum feruetilius amaretur, de amatum gratios uis susciperetur, de sufeeptum solicitius seruaretur. t o te N. Postremo, quoniam integritas,& perscctio uniuersi
requirit, ut uniuersa sint ordinata quant uni ad loca,&quanium ad tempora,& hoc opus, scilicet incarnata
n serat per Risti stimum inter omnia opera diuina, de is parativo. scilicet Chiisto Domino, uerit omnis gl impet secto ad perfectum, & plenitudo. Et quoniam reparativum principium i
pi ocissus debet esse ab non conuerso: hinc est, quod opus illud debuit fieti in fine temporum, vi sies: primus homo, qui erat totius mundi sensibilis ornan, tum .vltimo suerat mditu , scilicet sexto die ad totilis completionem:se secundus homo tot ros mundi reparati complementu in quo primum principium coniungitur cum ultimo,scilicet Deus eum limo, fieret in sne tempotu, hoe est infixta aetate,quae est aetas apta ad exercit tu sapientiaevi ad enervatione concupiscentiae, de ad transitum , statu turbinis ad quietem: quae omnia competunt sextae aetati deeursus mundi propter incarnatione Filii Dei. Quoniam et go aduentus Christi fuit in tempore i gis & gratiae,& in exhibitione misericordiae repromi opusc. s. Bono. Tom I. qui ad eum a edunt, vel per sdem recham,vcl pet fidei faciamenta, siue aduentum eius praecesserint, siue laetitit subsecuti. Nam tui bae quae praeabant, bc quae sequebanurr, clamabam : Olanna filio David. Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia reparatio est opetatio primi prineipii,ita quod ab ipso manat secundum liberalitate de ad ipsum tedecit seeundam conlatinitatem: ideo oportet, quod fiat petyatiam, c dei formitate.Gratia enim Se manat a Deo liberaliter, Se reddit hominem deiformem. Quoniam ergo reparativum principium per gratiam reparat, &omnis res plenius vertatus est in suo tale de otigi. ne quam alibi:necesse est,quod in primipio nostro, r
parando non tantum tener rationem principii veriam-
etiam medi j, de extremi: extremi quidem, in satisfaetendo:medij, in ieeci iliando: Se pii inij, in superfluendo,ideo nectile est,quod in Chi isto riterit plenitudo gratiae,ratione extremi satis acietis,-dii reconciliatis de principi, superinfluentis. Quonia igitur extremum ad satisfaciendit idoneum.necesse est esse Deo placens:ae per hoc ab omni peccato perfecte immune, de hoc non potest esse nis per donum diuinae gratiae in aliquo homine,necesse suit ponete in Christo gratiam in triplici ipsam sanctificantem confirmamevisam gratiam singulatis personae. Rursus quoniam medium
ad reconciliandute eouetuens non est,nisi liabeat in se C 3 utram
43쪽
utramque naturam sit periorem, Je insetiorentiscilicet Α tutionem .Qtiintus est secimdum sensibilem experien-
organa sensuum , secundam quem modum dicitur, quod didieit ex his, quae passus est, obedientiam. Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec Ηών. s.cest:quia sevi te paratiui principit est, nos reparare per libet altissimam gratiam ; sic etiam per prouidentissima sapientiam. Quod enim lecundum ordinem sapientiae conditum suerat,non potest absque luce εc ordine sapientiae reparari; Ie ideo stetit Christus di buit esse immunis ab omni culpa,sie elongarus dlbuit elle ab omni ignorantia, ac per hoc totaliter repletus supernae sapientiae luce, te et rcumsulsentia. Quapropter cognitionem pet sectam habuit secundum utramque natu
t Iana,& potentiam cognoscitiuam secundum omniu
tiam motus de sensiis Et propter hoc vocatur haec gra- lue retum existemiavi. Quia ergo res habent esse in aeter- Res haben. adorabilem , te adorantem , & hoc nullo modo fieti Gratia unio- potest,nisi pzz summe dignatiuam,de gratuitam uni P Est Ium- non: necesla est in Christo ponere gratiam super' omi: em gratiam , de omnimoda reuerentia veneran- dam, ii am vocamus gratiam unionis , ratione cuius Clitis tus homo, est super omnia benedictius Deus, de id o cultu latriae venerandus.
Posti emo, quia principium ad influendum ellicax non est, ii iii habeat in se pleniuidinem fontalem, deo: ginalem, quae non tantum est plenitudo susticientiae,sed etiam superaburulantiae: ideo necelle est verbum incarnatum elle plenum gratiae, de veritatis, ita
quod de plenitudine eius accipere valeant uniuersi iusti,sicut uniuersa nitit, bra a capite recipiunt influet, In Clitia o
t a, gratia capitis, pro eo quod licui caput habet in iesen tuum plenitudinem , de caeteris membris est com Orme, caeteii sui te piae sidct, ac caeteris beia clicium praestat in siuenciae, qoae ipsi capiti connectuntur : sic Chiillus habens in te gratiam superabundantem , de nobis consimilis in natura, prae caeteris sanctus, de iustus, caete iis , qui ad ipsum accedunt, praelut beneficium gratiae ac spiritus,per quae fit senuis, dc motus in spiritualibus. Etl quoniam ad ipsum accedere est pet iidem vel per fidei saetamentum, de ii ies Christi talem est in piaeteritis, praesentibus. 5e suturis: ideo ratio influendi in Christo ponitur respectit omnium tam piaeteritoriun, Da arte, se in humana mente, de in proprio genere me t iplar esse. celle fuit Christit in habere hanc triscarin in rerum cognitioncm. Qi. ia vero res dupliciter potest cognoscit iii arte, icilicet vel ab ipso artifice,vel ab alio contemplante artem : si imi iter haiat duplicitet cognoici in men C, etiam p: aeter acquisitionem, quae Chi isto non competit propter inqui ctionem, scilicit vel fecim-diim habiriarn innatum, vel secundum habitimi insu- sum: hinc est quod in cellarium fuit ad pei fictam sapicntiae plenit idinem, quinque modos praedictos Ie- petiti in Chi isto Dei, de ho in ine,ut in alie aeterraco gno erct rex, de per naturam de ita iis, de per gloriam coinprehensionis: in incnte autem sua per habitum na- quam praeseiatium, quam ei iam suturoium in Ciari- C turalem, Se innatum, sicut cognouerunt Alam de Euaistum credentium, & in Christo renatotum:qui per fidem copulantur Christo , de per gratiam influentem
sunt membra Christi,Je templa Spiritus sancti:ae perhoe filii Dei Patris, conexi ad inuicem per indit solubile vinculum charitatis. Quod sicut distantia loe
rum non diuiditur, se nee diuturnitate temporum separatur: ac per hoc omnes tulit . ubicunque sint, &quandocunque fuerint,vnunicisciunt corpus Clitistii nysticum, sensum de motum suscipiendo an uno capite influente, secundum sontalem, radicalem ide originalein plenitudinem omnis gratiae in Chi isto habitantis licut in sonte.
de Angeli: te rei habitum grati litum. N: insusum,sicut sancti Dei per Spiri uim salicium illuminati : in pt
rtio vero genere cognosci et via sensus de memoriae, Ac experientiae,quae in nobis facit rem incognitam cognosci,in Christo vero iem cognitam secudum vivimmodum, cognosci secit secundum alium modum. Quoniam autem diuina substantia,virtus, Se operatio est immensa, hinc est , quod secundum primitin modum , qui est in t naturam deitatis . infinita actitaliter compreliendit, quodam enim ineffabili modo summe infinito, omnis infinitas est finita.Quia vero creaturae quantumcii lite sublimatae finita est lubstantia, virtus& operatio, ita tamc quos mens humana no qiriescit, . nisi in bono infinito , nec tamen illud proprie comprehendit, quia infinitum non comprehenditur a finito, acce pIa comprehensi ne proprie: hinc est, quod quantum ad secutidum modum cognoscendi, anima Christi per gloriam comprehensionis, Pit quatumcunqtie potest capere natura finita per bomun infinitum beatificata cui est situm e unita:ac per hoc ad finita se extendit actualiter comprehendendo, ad infinita vero habitualiter,uel etiam excedendo. Non enim potest anima Christi aequari Verbo , nee in scientia, nee in aliquo alio.Riit sus,quia gratia maxime respicit opus teparationis: hine est, quod secundum tertium modum cognoscendi per gratiam pet sectissimam, cognouit Christus omnia, quae spectant ad reparati nem nostram longe excellentius de melius, quam ali-
De plenitudine sapientia Chrisi in intesterita.
DE plenitudine vero sapientiae Christi in intellecti ,hoc tenendum est,quod in Verbo incarnato Christo scilicet Domino nostro, fuit omnis sapientia Plenitudo A. plenitudo , non selum quantum ad cognita, verumpientis tri- etiam quoad eognoscendi modos, dedisseremias. Inplex in Chii- Christo namque suit cognitio sempiternalis ex P Πς deitatis: cognitio sensibilis ex parte sensualitatis &carnis: cognitio scienti ilis ex parte mentis & spiritus. Et haec suit triplex,quaedam scilicet per naturam,quadam per gratiam , de quaedam per dotiam. Vnde sapientiam habuit,de ut Deus, ut homo: de Ut compte
lusor, de vi viator: de ut illuminatus per gratiam, & ut E quis Prophetarum, vel etiam Angelorum. Amplius, recte formatus per naturam:&ita in uniuerso fuerunt quia natura hominis b ne institiua, nata erat omni-Q inque in Christo quinque modi cognoscendi .Piimus est se- modi Co- cundum diuinam naturam, de hoc modo cognouit omnia ac malia de potentialia,finita, de infinita, cognitione actuali, se coinprehensiva.Secundus est per si riam,& hoc modo cognouit omnia actualia & finita, cognitione aquali, de eomprehensiva, infinita vero, cognitione habituali, vel excessiva. Tettius per gratiam, δe hoc miao cognouit Omnia spectantia ad humani generis redemptionem. Quartus est secundum natura inteyam,cuius odi filii in Adam, de hoc in
do cognouit omnia, quae spectant ad uniuersi consu-bus creaturis praeesse, de ipsas nosse tanquam eas,quae debeant sibi fetuite . sicut patuit inprimi hominis e5ditione: hine est, quod quaminii ad quartum modum cognos,ndi. cognouit Chiistus omni . quae spectant ad mundanam machi uam eonstruendam longe excellentius quam Adam. Postremo quia sensus non est perceptiuus rerum,nisi ad obiecti praesinciatn: hinc est, quod secundum eognitioncm sensitivam non simul cognoscebat omnia, modo haec, modo illa, iuxta quod opportunum crat ad reparationem humani genetia talendam.
44쪽
Plenitudo irachi illo proinianir ratione
Deplenitudine meriti Christi tu efectu.
DE plenitudine autem metiri Christi hoe tenen
dii est,quod in Chialto Domino fuit Omnis metiti pet sectio & plenitudo. Primo quc intiam ad eum, qui merebatur,quia non tanta ruit liorno, verumetiamus. Secundo quantum ad tempus, in auo merebatur, quia ab instanti conceptionis suae usque ad hola mortis suae. Tertio quantum ad id, per quod metebatur , quia per persectissimum habitum charitatis . Seper istissimum exerellium virtutis in orando spectu sui: ae per hoe de debito uno modo, acere potuit debitum alio modo: de indcbito autem debitam, vel de debito magis debitum facere non potuit sibi: quia nullo modo potuit in sanctitate proficere,cum a principio esset sanctissimus: fecit tamen hoe nobis,qui metito ipsius iustificam M per gratiam, de profici inus
in iustitia,& per aeternam ploriam coronamur. Ac per
hoc.m merito Chlini radicata lutit omnia merita n
stra, siue fatis facio i ta poenaesiue meritoria vitae aeter- to Chiliti. nae: quia nec ab ostensai ummi boni digni sumtis absolui, e immenlitatem aeterni praeirili,quae Deus est, digni sumus lucrari, nisi per meritum hominis Dei, cui dicere posuimus, di dιbemus: omnia opera nostra ι operatus es in nobis Domitie. Ipse, inquam,est Domi-
quoniam bonorum meorum non eges.
De pasione Christi inquantum ad salum
pnitentis. Postquam circa vcrb. m incarnatum considerata
est vivia naturatUm, eo. ii relata est nihilominusi leni iudo chari ima tu ri : Z:ittite coiiii letanda est roiae alitia Pallis num. irca viam confitetandus est st tus patietis, e in odias paciundi,& exit pallionis.De statu vero p Hieritis haec tenenda isent . icilicet, quod
Christus allu Dpr: t nor, tantum humanam nati' r. . ,-hu sed et i ii a defcinus citca naturam Assumpsit enim Poe. nalitates corpor alas,ut fame, i liti m. de lassii uim ci ,. M mp
agendo, de in patiendo. Quarto quantum ad eum,cui merebatur,quia non tantum sbi,verumentiain nobis, o nus, cui Propheta dixit : Dixi Domino: Deus meus immo omnibus iustis. Quintoquantum ad illud, quod V es tu , quoniam bonorum meorum non eges.
merebatur nobis, quia non tantum gloriam, verum-
etiam gratiam,& veniam:& no tantum gloriam spiritus. sed etiam stolam carnis, & apertionem ianuae ecclestis. Sexto quantum ad id, quod metebatur sibi, quia licet non meteretur sibi glorificationem mentis, quainiam habebat:merebatur tamen glorificationem corporis, de accelerationem resurrectionis, de clarifieationem sui nominis,& dignitatem iudiciariae potestatis. Septimo quantum ad modum quo merebatius. Cum enim tripliciter die attir aliquis meret i, vel de indebito saetendo debitum: vel de debito faciendo magis debitum: vel de debito uno modo. faciendo debi in alio modo, omnibus his modis meruit nobis ter. tio tantum modo mei uit sbi,faciente hoc pleni tufli. C Alsumptit & ibitituales, ut trist tiam gemitum di t:
ne gratiae Spiritus salusti per qua Chlistus simul erat
beatus & in statu merendi rata quod sepet eius metitum, omnia merita nostra habent fundari.
Ratio autem ad intelligentiam horum haec est: quia cum in principio reparativo,Christo sei licet Domino nostro necelsaria fuerit plenitudo gratiae & sipietitiae, quae sunt nobis origo recte,& saiam viuendi: neceilla est , quod in Christo fuerit plenitudo, de perfectio Omnis meriti, sectindum omnem modum plenitudinis .Quia enim in Christo fuit plenitudo gratiae uni nis,per quam erat Deus ab instanti conceptionis, habens gloriam comprehensi mis,Ze motum t iberi arbitrii:hinc est,quod necessario suit in Christo perfectio
morem. Nec tamen omnes c irritales ullum 'su, sicut esteaeain. tisi sint deficii is aegritudinu corporali immul itar m. innisu o Nec omnes spirituales sieut sunt ignotamia.&rebel-nes.lioties earnis ad spiritum Nee qualitercuq ie. quia se necessitatem patiendi suscepit,vi tamen nihil pati pol
siet inuite, nec secundum voluntatem diuitii tatis, trecsecundam uoluntatem lationis: licet passio fuerit eo travoluntatem seni ualitatis& carnis , sciit exprimit
oratio Saluatotis,quae dieit: Non seiit ego volo, sed νε.
Ratio autem ad intelligentiam praedictorum harer est:quia eum principium reparatisiam in reconciliando, necessario habeat mediatoris ostietum:ideo necesse meriti, & quantum ad excellentissimam dignitatem D est . quod habeat conuenientiam cum utroque extre
merentis,Ne quantum ad celerrimam opportunitatem is, a
temporis. Ruisiis quia fuit in eo plenitudo gratiae singularis personae,per quam habuit firmam charitatein,& omnes virtutes persecta , quantum ad habitus,&exercitia:necessie fuit,quod in eo ei Iet plenitudo meri. ti, quantum ad id per quod contingit meteti, iusta di eli radix ehatuas in actus multiplicis virtutis. Amplius, quia suit in eo plenitudo gratiae capitis,per qua plenissimam liabuit influentiam in membra sua, hine est,quod plenitudinem habuit meriti, non tantum reis spectu sui, sed etia te spectu nostii quibus seut omnia spiritualiacluae habemus, inquit ratione deitatis. se meruit ratione affam pix humanitatis, siue sint bona status praesentis. siuae aeternae elicitatis.
morum non solum quantum ad naturam. verumetii quantum ad ea.quq sunt circa naturam: quoniam ergo
Deus est iustus,& beatus, impassibilis εe immortalis rhumo .ero lapsus est peccator. & miter, passibilis Mmoriali ianeeesse suit mediatorem Dei .& hominiam, ut posIet hominem reducere ad Deum eum Deo communieare in iustitia& Maitudine eum homine vero in passibilitate.& mortalitate: ut se habendo mortali. intem transeuntem , 5c beatitudinem pernianentem, hominem reduceret de praesenti miseria,ad vitam beatam.Sicut econtra,angelus malu habendo immortalitatem cum miseria & iniustitia, fuit mediator facies cadere in culpam. & miseriam per suggestionem sua. Quoniam ergo Christas mediat cit debuit habere in-Postremo, quia tantorum charisinatum plenitudo, E noeentiam,& beatitudinem fruitionis,cum mortali a-- te,& passibilitate:hineest, quod simul debuit esse viator,& comprehensor. De omni enim statu aliquid habuit in se secundum quod dieitur. alsami sille de statu innocentiae pereati imminitatem ede statu nativae lapsae mortalitatem:de statu vero gloriet beatitudinem stultionis perfectae. Rursus quoniam poenalitates vitiosae seorsimi illa quatuor propter peccatum mortale inflicta, stilicet, ignorantia infirmitas malitia & eoneu pistentia stare non possimi eum persectissima innocentia : hinc est, quod has nee assumere debilit nec assumpsit. Ouia UNIO Poena,quae sunt exercita.tiuae virtutis persectae N
necessario ponebat in Christo summam,&persectam felicitatem . se eundum sui partem superiorem , licet dispensaritie propter nos etset in statu viae : hine est, quoi petis, tiotie habuit meriti quantum ad id, quod meruit tibi quia non gloriam & iaatiruginem animae concreatam , quae naturaliter in ipso omne metitum anteibat. sed solum illa,cu quibus status viae stare non poterat .sicut stolam earnis cum glorificatione ser excellentissimae dignitatis: hine est. quod perfectionem 'habuit meriti , qtiantum ad modum metendi. Quia enim in ipso ab instati conceptionis fuit persectissima plenitudo,st xljn omnia meruit,quae potuit mereri ur
45쪽
testificatiuae humnitatis verae, no simulatae:potissimq/Filius ab ite nostris meritis, immo cu muli is nostiis illae sunt,quae respici uiIt nostramnathitam in comminni,sicut fanare de sitis in absentia alimenti,tristitia &timor in praesentia nocumenti: hine est, quod illas debuit ast imete , N assumpsit. Postrem O , quia nullus innocens debet inuitus aliqumn poenam sustinere,quia hoe esset contra ordinem diuinae iustitiae, nullus etia mortalis vult mori & pati, secundum appetitum naturae, quia naturaliter refugit mortem: hineeli,quod Christus debuit habete huiusmodi poenalitates,sic tanae,ut nihil posset pati inuite sem dum rationem, no tum propter beatitudinem . N deitatem omnipotentem sibi unitam, et quam p terat repellere omnia: sed etiam propter pet festissi, demetitis,posuit animam tuam: quae benignitas tantomatot ostenditur,quanto prci nobis grauiora, c abiectiora pati voluit Deus. Qui enim proprio Filio suo δnon pepercit, let prci nobis omnibus tradidit illum,
quo modo non etiam cum illo omnia nobis donauit Ex quo in uitamur ad ipsum amandum,& amatu uni
Rursus quia reparare debuit,saluo honore Dei ideo reparauit offerendo obsequiuin salis activum.Es auiatem satisfacete . honorem Deo debitum rependere. Honor autem Deo subtractus pet superbiam, & ii obedientiam respectu rei at quam homo astringitur, nullo modo melius restituitur quam per humiliatiomam innocentiam, qua lecundum ordinem naturalis ti obedientiam ad eam rem,ad quam nullatenus iustitiae nihil permittitur pati inuite: sie etiam patete- D tenebatur Ouoniam ergo Chri lius Iesus, inquantumi pertivitatur pati inulte: lic etiam patete tur , ut etiain hoc ellet contra naturalem inclinatio-
nem , te appetitum naturae, qui est in sensualitate, &eatne. Et hinees . quod Christus orans secundum rationem, voluntatem carnis exprimebat,quae passione ADtι. 6.d te fugiebat,eum dicebat. Traialeat a me calix ille: v luntate rationis voluntati Patris conformabat,& a' petitui earnis praeponebat, eum dicebat Non mea voluntas,sed lux fiat. Et sic una voluntas non erat alteri contratiarquia secundum voluntatem diuinam, quod iustum erat voluiti secundum volunt a tem rationis .iustitiae consensit: sed secundum voluntatem carnis pcdnam rectis auit, sed tamen iustitiam no accusati it. Et sic unaquae lue voluntas, quod suum erat, Operabatur, Quoniam ergo Chri lius Ie Ius, inquantum phil. 1. Deus qualis erat Patri in sotma Dei: inquantum homo innocens nullatenus erat debitor mortis, dum se. metipsam exinanivit . & factus est obediens usque ad oriem exoluit Deo,quae non rapuit per obsequium Ual. cf. ,
satisfactionis pei sectet & obtulit sacrificiu in suavitatis summae pro persecta Dei plaeatione. Postremo quia reparare debuit, saluo ordine regiminis Wniuersi,ideo
per remedium conuenientissimum reparauit. Conu nientissimum autem est , ut contratia contrariis cuin
uia ergo homo volens esse sapiens,ut Deus,precauit in ligno vetito volens delectati,ita quod ineli natus est ad libidinem .etectus in nraesumptione, ac per hoc quod ad se pertinebat, sequebatur, volutitas scilicet C totum genus humanum in rectum est, & perdidit im- diuina iustitim,voluntas rationalis obedientiam,vo luntas carnis,natii ranatae per hoc non erat in Christo colluctatio, & pugna, sed pacata ordinatio, & tranquillitas ordinata.
De papione Christi quantsi ad modu patiendi.
DE modo autem patiendi hoc tenendum est,quod Christiis palsus est passione generalissima,passi
ne acerbissim, palisione ignominiosissima,pastione interemptoria. sed vivificat tua. Passione, inquam,generalissima.quantum ad naturam humanam, non solum mortalitatem, & ineutrit debitam moriem: hine est, quod ad hoc,quod homo repararetur eonuenienti I
medio, Deus factus homo,voluit humiliari,& in ligno pati: se contra uniuersalem insectionem pati passione generalissima: eontra libidinem passione acerbissima: contra praesumptionem passione ignominiosissima:
contra mortem debitam & inuitam, pati voluit motatem non inuitam, sed voluntariam. Quia ergo goneralitas eorruptionis in nobis insece. Chri-rat non solum corpus & animam, sed etiam omnem corporis partem, & omnem an m. r potentiam : hi iacie, est,quod Christus pallus est in omni corporis parte,& bis coitu in omni potentia animae, & in superiori putilone r secundum omnia membra corpoetis principalia , ve- D tionis , quae sim me in Deo delectabatur ut ratio , de proptet unionem sui ad si perius:& summe patiebatur. Vt natura,& propter coniunctionem ad inserius,quiarumetiam secundum omnem anima potentiam, licet
nihil pui pollet seeundia diuinam naturam. Passus est
Exempli meis ei ει ri uim dedit Chri bis in passione.
etiam passione acerbissima, quia non solum dolendo ut patiens per vulnera, sed etiam condolendo ut com patiens propter nolita 8elicta. Passos est etiam passi ne ignominilissima,& propter patibulum crucis, quae erat supplicium pessimorum, & propter eonsertium iniquorum,videli det latronum eum quibus suit depu- intus.Passus est etiam passione interemptoria per separationem animae a corpore, salua iam e unione utriusque ciun deitate.Anathema enim est,qui dicit Dei Filium naturam, quam semel assumpsit, aliquando reliqui ste. Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec nest: quia topalatiuam principium, sicut ordinate pio- nduxit, sic & ordinate reparare debuit genus humanu. Sic igitur reparate debet, ut salua sit libertas arbitrij, saluus sit nihil omnius honor Dei, saluus sit etia ordo rcgimini, uniuersi. Qiii aereo reparare debuit, salua libertate arbitri, repat auit dando exemplum efficaci Dsimum:exemplum autem illud esticacissimum est,quod
imittat,& informat hominem ad culmen virtutum. Nihil aute magis informat homine ad culme virtutu, quam exemplum tolerandi mortem.propter iustitiam,& obedientiam diuinam. mortem,inquam, no quam
cunque , sed poenalissimam.Nihil vero magis incitat, quam tanta benignitas, qua pro nobis altissimus Dei Christus erat viator di comprehensor straui. Rursiis, qilia libido vehementet infecerat in nobis animam & carnem, & quantum ad carnalia, Ze qua tum ad spiti tualia peccata: hine in quod Christus de acerbissima passione passus est in carne,& amarissima compassus est in anima. Et quia in carne erat maxima aequalitas complexionis, & persecta vivacitas senisu, in anima vero summa charitas ad Deu δε summa pietas ad proximum: hinc est,quod uterque dolor sitit intensissimus. Amplius quia tumor superbiae aliquando su ibiae tu- consurgit interius ex praesumptione,& aliquando ex. mor dupliciterim ex ostentatione, de aliena laude: ideo ad teme 3 c niuriit. diadum omnem superbiam Christus passus est vitumque genus ignominiae,& in se patiente,& in comitatu, quem habuit in passione. Post emo quia haec omnia non attingebant diuinam naturam impassibilem, sed solum humanam: hine est,quod in morte Christi ite sacta est diuisio animae , earne,ut tamen salua esset unitas personae, & vnio tam carnis,quam animae cu deitate.Et quia unio animae cum corpore facit hQmi iem cst; stu, hori& Deit vivum: hine est, quod Christus non seir homo fuit homo ire
in illo triduo , licet anima, & caro essent unitae cum triduo mortis Verbo.Unde.quia morx in humana natura,rion potuit mortem inducere in personam,quae semper fuit vivat
46쪽
absorpta est mors in victoria,&deuictus princeps A in quo ostenditur, quod vere mortuus suit: nec magis mortis:ae per hoe homo a motae, & causa mortis per meritum mortis Christi, tamquam per medium etaeaeissimum liberatus.
Depasiisse Chrisi quanta ad exitu possionis.
Fructu Eexitu autem passiorisChristi,& stina haee in si christi. I dubitanter tenenda,sint quod auimaChtisti post passionem destandit ad infernum, siue ad limbum,ad
liberationem no omnium, sed eorum,qui inter men
bia Christi decellarunt, per fidem vivam, vel pet fidei
sacrameta. Post haec tertia die resurrexit a mortuis r accelerare debuit, ne si citius resurgeret, et ederetur, Christus est quod non vere mortuus suillet Ad se mortuum finxisset:nec amplius differre, ne si semper iaceret in morte, credetetur impotens, & quod nullos posset ad vitam reuocxre, ideoque res uitexit tertia die.
Amplius . tetigeret ad spem, ad ecclestem ascendit Aseresi, gloriam,quam speramus Sed quia spes non oritur,nisi Christi noa ex fide immortalitatis fatur .ideo D5 statim ascendit, ς igis id sp sed spatio quadraginta dieruus interiecto, in quo permulta sisna, & argumenta veram ostenderet reserrectionem, per quam animus solidatur in fide, & subleuatur ad sperandum gloriam ecclestem. Postremo, ut inflammaret ad charitatem , misit sumendo corpus. quod primo vivificauerat, sed non ri ignem Spiritus sancti in die Pentecostes. Et quia nul
tale, quale prius hierat: quia prius fuerat passibile 3e o his hoc igne repletur, nisi qui perit, quaerit, de pullat, 'mortale, postea autem resurrexit impassibile & 1m- cum instanti, de importuno spei delidetio: ideo non instea mortale, vivens perpetuo. Deinde post quadraginta dies astendit ad coelos, ubi seper omnem creaturam exaltatus,ibiet ad dexteram Dei Patris. od dictum uitelligitur non quantum ad sit uin, qui non competit Deo Patii, sed quantum ad excellentiam bonorum: quia scilicet restare in potioribus bonis Patris. sti mo,interiectis decem diebus,misit in Apostolos promissum Spiritum sanctum, per quem congregata est Eeelesia gentium, de ordinata saeundum diuersas distributiones ossiciorum, re gratia um. Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haee est:*ita fietit Christus inquantuin verbum increatu, perfectissime omnia sormiuit incinquantum incarn, C inandum Et quia diuersa membra debent esse in cor- It importuno seeli statim post astensionem misit, sed decem dierum spatio interiecto. in quo diuelptili ieiunantes, orante , ic mentes disposueruiu se ad Spiritus sancti susceptio AH. r. anem. Ac per hoe se ut debitam seruauit horam in pasei tiendo,ue in tesurgendo sic in ascendendo in eo tua , se in mittendo spiritum tauchum , & propter ianda. ii. 'tionem triam virtutum praedictatum N propter mul- horam te: uata mysteria , quae in his temporibus implicantur. uri.
Et quoniam Spiritus sanctiis qui charitas est.& per charitarem habetur, est omnium Origo charisnatu inrideo cum descendit spititus sanctus,effossa est plenitudo charisinatum ad corpus Cliti iti musticum eon sun- um , omnia persectissime reformare debuit. Decet enim ροι sectulimum principium, opus non dimittere citra persectistri. Debuit ergo reparatorium principiuredemptionis humanae rei aedium producete ad perfectum. Ad hoe autem quod est i persectissimul. oportuit quod esset stiliaiemissimum, deessicaeissimum. Quia λfficientissimum , ideo se extendit ad coelestia, terrestra:i, de in malia. Quia ergo pet Christum sitne in sernalia recuperata terrestria remediata,coelestia tedintegrata: ita quod primum horum secit per veniam,s undum per gratiam , S rertium per gloriam , ideo post passionem anima deseendi ad inlitos. ad liberat
dum in inferno detentosesemde resurrexit a mortuis, ad viiiificandum in peccatis mortuos: ascendit ad e- Dios reducendo captiuitatem, ad redintegrandum Hi rusalem coelestem . misit Spiritum sanctum, ad aedifieandum Hierusalem terrestrem. Quae omnia necesi rio coniequuntur,ia exiguntur ad suisicientiain rep tationis irim anae.
Rursiis quia temedium illud fuit esseaeissimum, tam in eos qui Christi aduentum praece sterunt. quam in eos,qui sequuntur, qui tamen ad ipsum Chi istum accesserunt, & accedunt, & eius membra fuerunt, desunt, tales autem sunt qui adhaerent ei perfidem. e,& charitatem: ideo rMedium illud habere debuit etaςaeiam primo in eos,qui in Christu crediderunt, cre- edo speta ruur,b: sperandis amauerunt:ae pet hoc statim debuit ad inferos descende te ad ipsorum libe.pore perfecto,de diuersorum membrorum diuerta ODficia, & exercitia, Se diuet soriam officiorum diuersacharisinata hine est, quod uni datut per Spiritum se mo sapientiae, alij sermo scientiae. alii fides,alij eratia sanitatum, alij operatio virtutum. alij prophetia. aludi foetio sipii illium, alii genera linguarum. alii inte
pretatio sermoni m: quae omnia ope a ut unus .atque
idem Spiritus,diuidens singulis prout vult, secundum fiam liberalissimam prouidentiam, & prouidentissimam largitatem.
Breui loquij I N T A PARS, IN QIA DE GRAT i A SPIRI Tus
De gratia inquanisi es donάάιuinitus datum.
δή O s T tractatum de incarnatione vel bi, χ;i; origo de ins omnis doni g a ui--,acti qua- L . ti,dicenda sunt aliqua de gratia Spiritus dmetereon, sancti. quae nobis quadrupliciter eos de sideratio.' randa occurrit. Primo inquantu est d
rationein. Umla aperta latiua coeli per Christi passio-E nu diuinitus datum. Seeundo in comparariotie ad innε. qui satisfaciendo amouerat romphaeam. mutando sente tu iam di inam aerioirit de inferno Omnia membra sua. Dcbuit etiam habere efficaciam praecipuam ineri , in i 'hristi aduentum sequuntur: ut attrahendo ad si lem spem, eliaritatem, tandem ad gloriam peid
ut igiturae fificaret as fissem, qua eregimus Christum vetum hominem,& vertim Deum:qita etiam credimus eum uolisisse nos redimere per mortem , Se ad vitam nos redueere possc per resurrectioirem ideo v luit te surgere ad vitam immortalem,interiecto tamen
Vatio temporis debitoscilicet triginta sex horarum,
berum arbitrium.Tertio in compatatione ad habitus virtutum.Quarto in compalatione ad exerciἔia mectiatorum. De gratia igitur,inquantum est donum diuiniotas datum laec tenenda sunt scilicet quod ipsa est d, num , quod a Deo immediate donatur; de infunditur. Etenim eum ipsa e in ipsa dat ut Spiritus sanctus.qui est donum ineleatum, optimum, de pet fictam, quod destendit a Patre luminum per Vobam incarnal , . secundum quod Ioannes in Apocalypsi viait fluuium splendidum ad modum erystalli procedete de sede . . a Dei, de agni. Ipsis nihilominus est donum, per quod
47쪽
Lemplum spiritus sancti: quod nullo modo fit nisi ex A dum circuli intelligibilis consistit omnium spirituum
dignati ira condeu ensione,& condescensitia dignati Gratia gra- ne maietatis aetetnae pet donum gratiae tuae. ipla deni- um 1aciens, dotium, quod animam purgar,illumina ,&per
scit: vivificat,ic format,& stabilia:eleuat .allinulat, &Deo iungit, ac perhoe acceptabilem tacit: proptet quod donum, huiuimodi gratia gratum faciens recte dicitur, k debuit appellari. Ratio autem ad intelligentiam praeli rum haec est: quia cum pri inum principium productivum pro 1ua ii imma beri euolentia fecit spiritum rationalem capacem beatitudinis aeternae:de reparativum principia capacitatem illam infirmata siet peccatum reparauic ad salutem : & beatitudo aeterna eontistit in liabendo summum bonium,& hoe est Deus,& bonum excellens pensum, de indistere ter ad quemcimque actum,& sine improportioliabiliter omnem humani obsequi, digni. V liiiiiismodi adiutolio grati .nee postumus aliquid essitatem,nullus omnino ad illud summu bonum dignus est petitellite,cuin sit orianino serta omnes limites traturae niti a Deo condescendete tibi eleuetur ipse supra se. Deus autem non condescendit, per sui essentiam incommutabilem , sed per suam influentiam ab ipso manantem mee spiritus eleuatur supra se per litum lo- ealem,sed per habitum deiformem. Neeesse est igitur spiritui tationali, ut dignus fiat aeternae batitudinis, quod particeps fiat inficientiae dei sormis. Haec autem Quo modo iliquentia de inimis quia est a Deo, de ieeudum Deum,
Liui zbi N p Opyς Deum, ideo reddit imaginem nostrae men.
SEeundo de Spiritus iancti gratia occurrit nobis
considerandum in comparatione ad libitum allu trium, de hoe feci indum duplicem modiim Primo sci. licti inquantum ipsa est adiutoriam ad meritum. Se
eundo vero inquantum cst remedium cian Ia pecca- . H
tum. De glatia ergo Dei inquantum cit adiutorium ad dicitiit metendum .haec tenenda sunt,quos cum gratia dicat generaliter, specialiter,& iiii, prie: generalitcr, dicitur adiutorium dumvina cieat uiae libet aliter, de gratis im
tis conformem Matissimae Trinitati, non tantum le-ela mat eundum ordinem originis,uerum etiam se euntum reis cete,nec dulate in cile Specialiter veto dicitur gratia adiutorium diuinitiis datum, ut quis piae parat se ad
Licipiendumspi litus sancti donum,quo perutiliat ad meriti itatum,ci: talis dicitur gratia gratis data,&sne hae nullus si,fficieni et facit quod in se est,ut se praeparet ad salutem: pioprie velo glatia dicitur adiutorium datum diuinitus ad metendum: quod quidem dicitur donum gratiae gratia facientis, tine quo nullus potet
mereri, nee in bono proficere, nec ad aeternam peIu nite salutem. Ipsa enim tanquam radix metendi omnia merita antecedite propter quod dictuin est,quod piaeuenit voluntatem, ut velit subsequitur autem, ne stu- stta velit. Unde nullus ipsam mereri potest,merito co-
ctitudinem electionis. Se seeundum quietudinem stul- C digni, sed ipsa meretur augeri a Deo in via, ut auctationis. Et quintiam qui hoe habet, i in mediate ad Deureducitur, i ieiu immediate ei conformatur : ideo donum illud immediate donatur a Deo,tanquam , prin cipio ita fluxiuo, ut sicut immediate emanat a Deo
imago, sic immediate manat ab ipso Deo similitudo, quae est diuinae imaginis persectio dei sermis : de ideo
Rursus quoniam,qui fetuitur Deo,Deum habet:ideo cum gratia,quae sua dc iformitate disponit ad Dei fluition idatur donu increatlim, tiuod est Spiritus sanctus. quod qui habet diabet Deum. Et quoniam nullus Demn habet, quin ab ipso specialiter habeaturin ullus habet & habetur a Deo, quin ipsum praecipue, de in mereatui de nisci in patria. dc gloria sempiterna ab digno.
ipso Deo .euius est gratiam insondete, augere ,& Ferficere,seeundum cooperationem voluntatis nostrae dc
secundam propositum sae beneplacitum praedistina
Ratio autem ad intelligentiam praedictotum haee est e quia cum primum piincipium sua Omnipotenti virtute, de benignissima largitate creaturam omne de nihilo produxit ad esse, ae per hoc creatura de se non habeat elle, totum alit elle habeat alliinde: sic facta
sint ut ipsa pio sua defectibilitate sena per silio principio indigetet,& primum principium pro sua be ignitate ii, stulte non cessaret.Cum ergo spi ii iis ratiotia-
parabiliter diligat, D diligati it ab eo,se ut sposa a lis hoc ipso,quod de nihilo est, sit in se desectivus: hoe
sponsinnullus sie diligitur,quin ad aeternam beatitudinis haereditatem adoptetur pro filio : hinc est, quod
gratia gratum aciens facit anima templum Dei, spon-
sim Christi.& filiam Patris aeterni. Et quia hoc no potest eiIe nili exsulum a dignatione, & condescen- potest esse per habitum ς- - Ω xyς -naturaliter insertum, sed solum per donum diuinitus statis in sum: quod expresse apparet, si quis ponderet quantum est , esse Dei templum , Dei filium, Deo nihilominus indis lubiliter , & quasi
matrimonialiter, per amoris, & gratiae vinculum e putat lin. Postremo quia mens nostra non essicitur consorinis
beatissimae Trinitati, fecitndum rectitudii lem electio ipso, quod natura limitata Se egena,iit in se recurtius, amans pio prium bolum :hoc ipso, quod totus a Deo, Neeessitas sit totaliter Deo obnoxius. Et quia desectivus est , de triplicis gra- se tendit in non esse:quia recuruus, Imr se non assurgit ad tectitudinem per L. clx iustitiae: quia totaliter Deo obnoxius, S Deus boni eius non indiget, nihil potest sacere de se, de propita virtute: propter quod Deum sibi constituat debitorem ' maxime mercedis aeternae, quae Delis est, nisi per diuinam condescens nem. Hi ne est,quod ad hoc quod salvetur in esse cum sit desectivus, indiget semiper adidiori O diuinae praesc-tiae,manute lentiae, de influentiae, perquam manu teneatur inesse:quq quamuis sit uniuersalis in creatur av
omnes, nominatur tamen nomine gratiae: quia non ex
nis Misi per vigorem virtutis, splendoreiri veritatis. de E debito procedit, ix libertate bonitatis diuinς:Hinc
seruorem chalitatis: Se vigor virtutis animam Purga , stabilit, de eleuat: lendor vetitatis anima illuminat, reformat,& Deo assimilat : se tuor charitatis animam
perficit, viiiificat,& Deo coniungit,& ex his omnibus homo Dco placons,& acceptus existit: hinc est, quod illa influentia deitatinis, dieitur habere omnes decemachus praedictos.ita tamen quod denominatur ab ultimo, ut a completissimo. Dicitii enim gratia gratiun se dicta. Dciens,quia habentem iacit Deo gratum cum no si tum gratis litur , Deo, verum etiam sit secundum PQum,3e propter Deum: im ad hoe sitivi per ipsam manatis a Deo reuerto tur in Deu in quo ad tu est etiam , quod ad hoc vi se praeparet ad donum supernae gratiae, cum si ecuruus,indiget dono alterius gratiae gratis datae maxime post 1iat tuam lapsain, per quam habilis esticiatur ad bona moralia , quae sun bona ex circumstantia , quae nullo modo pollimi dici bona, nisi procedant ex intentione tecta . videlicti quod non propter nos , se.l propter summum bonum sant, ad quod non assiligit spiritus nostet recutinis,nisi praeueniatur a Deo per aliquam gratiam gratis datam. l line nihilominus est , quod ad hoc,
quod saeiat bona opera meritoria mercedis aeternae,
pum totaliter sit Deo ubnoxius debitor sui torias, indig t
48쪽
indiget dono gratiae gratum facientis, perquam Deus Aoffensa Dei sit tantum pondetanda, quantus est ipse
sibi condescendat, prius acceptans se a m imaginem,
voluntatem,quam operationem ex eo mananteria: luia
cum cali a nobilivi ut suo est etia, nullos potest se facete metiorem, e facere Opus Deo plaeens,nisi pilus placeat iple , ut Deus prius ipsium rei piciat, quam ad munera caus. Et ideo omnis rasi x merendi fundatur ingratia gratum faciente, tus est facere hominem Deoc , i, ksu digΠWm Pr p ς quod nullus potest eam mereri meti estistit. Condigni, sed solum merito congrui I pla autem ha-Ad augmen. bita meretur sui ipsius augmentii in statu viae per bo- um gratiae numeIus usum metito condigni Nam cum solus Deus ipsius gratiae fontale principium in il aendi:ipses xlliarum ii 'l 1s est principium augmentandi, per modum insum cum reatus peenae aeternae rationem teneat infiniti: impossibile eii, quod homo resiurgat , culpa nisi recreetui in vita gratuita, nisi remittatur Oileia,& poena relaxetur aeterna. Solus igitur, qui suit principiu creatiuum,esi& principium recreatriitim,& reparatii ram, Verbum te ilicet Patris aeternum, auod est lesus Chri---stus mediator Dei,de hominum,quod q ita omnia de nihilo cieat, ideo cieat seipso solo line aliquo intermedio. Quia vero recreat deformatum per vitium culpae Iustἰfieario
resormando per habitum gratis di iustitiae obligatum ad poenam,absoluendo pet fatisfactione tori dignam ;hinc est quod nos reparat, sustinendo pro nobis poe-bitrium con-dentis: de gratia pzr modum meriti,, cdignitatis:& li- - na ita natura alliat apta, de infundendo gratiam refot-ς inut. herum arbitrium per modum cooperantis,& meretis, v mativam quae quonia coluim at nos suae Origini, aesti per modum cooperam
pro eo,quod liberum at bitrium cooperatur gratiae, de quot est gratiae, scium facit ; ideo non tantum tib tum arbitrium per gratiam meretur gratiae augmentum, in statu viae merito digni, verum etiam complementum in statu patriae merito condignirium prυptersiiblimitatem doni Spiritus sancti in merito eoopta .atis e tum propter ueracitatem Dei promi r tentis ; tum propter vetii bilitatem lil eri arbitr0 consenti iam, Schlialiter pei seuerantis: tum propter di sticuli a tem sta- Ius merendi: lum proptzr dignitatem Christi nostii capitis interueitientis, inod debet glorificari eum suis membris: tum etiam propter liberalitatem Di i tribuentis. Niem non clacet parua r a ete, propter Ob fe-
nos membra Christi, ac per hoc animam peccatrice, quae saei at inimica Dei prostibulon diaboli. & letua peccati,facit sponsam atristi,teinplum Spiritus saeti S filiam Patris aetetna; qia ad totum sit per gratuita, Acontes. est iam insitionem diata gi aluiti. Rurius quoniam Deus sic reformat quod leges naturae inditas noinfirmat ideo sic hane gratiam Nabnit libero arbitrio, ut tamen ieiuna non cogat, ita ei oveonsensus liber maneat:Se ideo ad hoc,quod culpa expellatur, non si tum neceiIe est,quod gratia introducatur, verum etiam
quod liberia arbitrium in adulti, sin adultis dico quia in paruulis itistidit fides Eeeletiae,& meritum Christi. de exeusat impotentia sui j necet se est, inquam, quod quium tibi fideliter obtemperantis timi propter tu bi-Cconsorinet se expulsioni culpae , per detestationem
omnium peccatorum . quam vocamus contritionem.
Est etiam neeelse. quod coiiso et te introductioni gratiae per complacentiani,& acceptationem doni diuini, quam vocamus motu liberi arbitrat Et ite nec Heest ista quatuor eoncuivere a l iustificationem impii.
Post temo quia praedi politio ad formam comi etiaualia debet esse ea consormis,ad hoe,quod lib. rum ar. lit Arem optris , quia lex clia late procedit quod antlim potulerrim Coiiij cta ludicis. laxanta in amo: ex qno procedit, qui Deum incompar .ibiliter praes,otnitomi ibus creaturis: ideo non it isticu nter, A competenter potest niti in Deo,& iummo bonia remunerat . Ex quibus omnibus tanquam ex septein rationibus, gloria in aeternam merito non tantum congrui, sed
etiam condigni, mereri facit gratia septiformis. bitrium se disponat ad erat iam eratum saeiemem in ti
diget adminiculo gratiae gratis datae: dc quia gratiae liberum xibitriam non cogere. sed prae Irrit te,di simili do se habeat. vltiusque est in actum pi odite:hliac est,qtiod in nostra iustificatione concurrit actus liberi arbitrii,de gratiae consone quIde S: ordinate,ita quoi gratiae gratis da- peccat lim, haec tenenda sunt. scilicet, quod Ii - Diae est excitare libem,n albimum: liberi arbitrii autem ' m est hitiusmodi excitationi consentite, vel dissentire: le
De gratia inquantum est remedium peccati.
iii quantum est remedium contra
I peccatii in haec tenenda sunt. scilicet, quod Ii se suiuii. rum arbit; irim licet sit sub Deo potentissimum.potest tamen pet se in peccatum corruete: sed nullatenus potest resurgere sine adiutorio diuinae gratiae. quς dicit ut gratia gratum facietis. Ilia autem gratia licet iit fissi-etens remedium contra plicatum, non tamen insunditur adulto nisi adsit liberi albitrii consensus. Ex quo colligitiat, quos ad iustificatione impii quatuor conis currunt, scilicet infusio gratiaeaxpulsio culpae,contri- Iunis eatiotio,&motus liberi arbitiij.Expellitur ergo culpa ami lμ' μ' dono,non a libero arbitrio,non tamen sine libero aris Ru U Nitrietitiae statis dat: νst liberum arbitrium reuocare , malo,& excitare ad bonum:& liberi albi j consentientis est ad gratiam gratam facientem se praeparare, quia hoe est facete quod in se est, & sie disposito gratia gratum faciens habet infundi. cui liberum
arbitrium potest eooperari si vult, se tunc meretur; vel contrariari per pereatum. & tune demetetur. Si ergo cooperetur ei usque in finem , metetur periten ite ad aeternam salutem. Vetum est ii iturμpti,d dicit Augu--δε
stinus, quod qui creauit te sine ee, non iustifieabit te sine te. Verum est et lini quod non est volentis,neque I currentis,sis Dei miserentis. Vesum est etiam, quod nullus potest sumibite demeritis, quia nihil in no-ios. Id si c
est consentite, vel dissentite: 3e e sentientis est gratiam lasei pete;de suscipientis eooperari eidem, ut tan- Deus munera gratiae liberaliter largienda, ut di seaedem perueniat ad salutem. homo non elle ingratus mec in se quasi n5 acceperit, Ratio autem ad intelligentiam praedistorum haee in Domino gloriati. Verum est etiam, quod licet est: quia cum primum principium hoc ipso. quod primum & pcirentissimun , sit causativum omnium,quae fiunt in uniuerso praeter quam precatorum, quae sunt transgressiones leςis diuinae. 5: ecclestium in ediem tiae mandatorii nihil habet sibi tebelle, iniuriosum, Se offensuun , nisi peccatum : quod contemnendo Dei praeceptum, & auertendo nos a bono incommutabili, offendit Deum, do imat liberum arbitrium, per in ladonum gratuitum,& obligat ad supplicium aeternum. Cum igitur deformatio imaginis, de peremptio gratiaΥ sit luasi anni lii latio, in esse motit,& vitae graivitae uliberum arbitrium per se legem implere non possit,nec gratiam in se esticereiinexcusabile tamen est,si non facit quod potest: quia gratia gratia data si per est pristo ad commonitionem, cuius adminiculo facere potest,quod in se est:quo facto habet gratiam gratum s esentem,qua obtenta diuinam impleat legem,& saeiat
voluntatem: qua facta, tandem ad beatitudinem perueniat sempiternam propter opera meritotia quae e taliter iunt a gratia totaliter etiam , libero albitrio,
licet prinei palius, gratia. Qui aut darit Augusti mi grati eooparatur ad liberum arbitrium sicut festat ad
49쪽
equum , qui quidem sessor liberum arbitrium dirigit, A potest etiam idem homo comparari ad seipsum, ut ad
deducit , N perdueit ad portum a tetitae felicitatis n I t.
exercendo iros in operibus perfectae virtutis secundum donum ipsius gratiae septiformis. alierum: potest etiam esse ipse Deus: hine est, quod imstitia circumire dieitur omnes vires. Dicitur etiamn6 Iustitia non tantum virtus carditialis,verum etiam Vneralis, comis solim eardi- Prehendens totius animae rectitudinem,cum ipsa mea ' I ς
tui rectitudo voluntatis. Unde ipsa non tantum cominprehendit virtutes ordinantes ad proximum , Mut est aequitas, & li rias: verum etiam ad seipsum, sicut est enitentia, de innocentia: necnon ad Deum, sicut est latria, pietas, εο obedientia. Postremo quia innuis rectitudo virtutum feeundum esse gratuitum manat a gratia tanquam ab origine, Aradice . de secundum esse meritorium comparatur alcharitatem scuta originem, imam, de unem: hinc
De semificatione gratia in habum virtutum.
TExtio restat agere de gratia in compuatione ad
habitus virtutum, circa quam contiletanda sunt tria. Priinum est qualiter gratia una ramificariir in habitus virtutum: si undu, qualiter ramificariir in habitus donorum tertiuin, qualiter rami fleatur in habitas beatitudinum. De ranui aiione igitur gratiae in habitus vi mirum haec tenenda sunt,quod cum una sit gra- et , quod ceterae virtutes gratuitae,quoad habitus fiunttia gratilicas animam, leptem laixe sunt virtute gra-ia conexae,& quoad actus me it Ilos sunt aequales. Hinc tuitae quibus regit ut vita hutnana: tes quidcin Theo- est etiam,quod ceteri habitus virtutu possunt et se in-- itis, Iogicae, scilicet Fides, Spes, & Charitas quatuor Carnales, scilicet Piudentia. Temperantia, Fortitudo , de Iustitia, quae uno modo est uirtus communis & generalis,alio modo specialis N propria. Hae autem leptem virtutes , licet sint distinctae, & propitas excellentias
habentes,siant tamen connexae, de aequales ad inuicem
in eodem : & licet gratii itae per gratiam ιn Imalae, polliunt tame fieti informes per culpam, solachati ta- te excepta, iterum reformari per poenitctiam adueniente gratia, quae est habituum vitiualium origo, finis Se forma.
Ratio autem ad intelligentiam pi dict. rum liaec est: quia sicut principium productivum sui siumna a perfe-C de gratifieati ictione in dando vitam naturae,non tantum d ad viue equantum ad actum primum , verum etiam quan ia adactum secundum,qui est operati : sic ii Messe et, quod principium reparati uia in vitam tribuat spiritui in elle gratuito, & quantum ad esse ac quantum ad operatu Et quoniam unius viventis secundum unam vita primam membrorum multae sunt operationes vitales ad illius vitae pet sectam manifestationem, cum actus diuersi fieretur per obiecta,& diuellitas actuum requirat diuersitatem , liue di itinctionem habituum : hinc est,
quod licet una sit gratia vivificans , tarnificati tamen necessatio habet in varios habitus propter varias operationes. Et quonia quaedam sum opera moralia pri. cines, sola charitate excepta,quae est Vi tui utar a. esse in sotine . Cum enim habent ut sine gratia,& chalitate, in quib. charitate ex- consistit vita virtut uiu, tuc sum informes. Cum autem si peritis inditur gratia. tune forinantur,&d Dratur,& Deo acceptabiles fiunt:sicut,de colores absque luee sunt iiivisibiles si perueniente autem lumine fiunt lucidi. p lchri,& aspectui complacentes.Vnde quemad modum ex itice,& coloribus sit unum in ratione motuit. Ae vita lux sufficit ad multos colores illuminandos: se est gratia.& habitibus informibu cum sormatur, fit unum secundum rationem meritorii, de gratuuti de una nihilominiis gratia se Seit ad informationeonem habituum diuersorum.
maria, sicut credere: quaedam media , se ut intelligere ira eum Spiritus timoris
De ramimatione gratia tu habitus donorum.
DE ramis eatione autem gratiae in habitus dono
rum haec tenenda sunt, quod licet plurima sine dona gratiae gratis datae . de genet aliter omnes habitus diuinitus dati, dona Dei non absurde dici septem domcialiur tamen inc appropria te septem sunt dona Spiritus sanct . tu enumeratin nominat Isaias,loquens de cti. flore, qui processit de radice Iesse, id est. Christo : de Ua. αqtio dicit quod requiescet super eum spiritus Domini; Spiritus sapienti e ,8e liuellectus ; Spiritus consilii, deso tit idiim ; Spiritus scientiae, de pietatis, Se replebi e editae quaedam vero postrema.sicut vidcre intellici ,
de in primis anima rectificatur, in secundis expeditor. in tertiis perlicitur:i. leo gratia gratum lactens rami ficatur in habitus virtutum,quorum eth animam recti ficare: in habitus donorum,quoram est animam expedire e de in habitus beatitudinum, quorum est animam perficere.
Ruisus quoniam rectitudo animae persecta requirit, quod ipsa tectis cetur seconduin duplicem faciem, scilicet si petiorem inseriorem respectu finis, Se imspectu eorum, quae sint ad finem ideo necesse est antimam quantum ad superiorem faciem,in qua consistit imago Trinitatis aeternae,recti fieari per tres Theologicas virtutes: vi sicut imago creationis consistit in tri-Doinini. In hac autem enumera tione descendendo procedit a sumimo, de combinanis do,ut timul ostendatur donorum distinctio,connexio, origo, Sc OIdO.
Ratio autem ad intelligcntiam praedictorum . haec elhq iliacum prinei pium reparativum per sultimam liberὰitatem non tantum det gratiam ad rectificandum cotta Obliquitates vitiolum per habitus virtutum,u rum etiam ad exi ediendum contra impedunent a syntomatum pet habitiis donorum:ideo plut ificari debet dona gratuita, secundum quod necessarium est ad expeditionis su Teientia. uoniam igitur anima nostra indiget septiformiter expediri: hinc est,quod ex septi- septuplex informi ea ilia neeelle est Spiritus sancti dona esse septi- digentia ho- formia. Indiget namque expediri eomta vitiorii obli n a.. a. nitate potentiara cum vnitate essentiae . sic imago re-E quitates quam ii ad vires natiuales, quo ad superaddi- et eationis consiliit in trinitate habituum cu unitate graIiae, per quos anima seti ut recte in siumma Trini, talem secundum tria appropitata tribus personis: ita quod fides di i igit in summe verum, eredendo,& assentiendo; spes in summe arduum .imitando,&expectat, do:chalitas in summe bonum,desiderando.& uiligendo. Nece: se est etiam ituantum ad inseriorem faciem, animam rectis cari per quatuor cardinales virtutes. Nam prudentia rectificat rat ionalem, fortitudo iras i- bilem,telnperatia conoi piscibilem,itistitia vero rem . sicat omnes has vires in comparatione ad alterum. Et
quia illud alterum determinate potest esse pcoximuritas virtutes,inpatiendo, in agendo,in contemplando, de utroque modo.
Pri,no igit ut propter vitiorum Obliquitates expeditissime tepellansas, septem sim d a Spiritus sancti,utpote timor c ita suptibiam: pietas contra inuidiam : scientia, contra iram, quae quali est quaedam insania: sortitudo , contra acidiam , quae ment cinreddit ad bona inualidam : eonsilium, eontra aliariti'u: intellectus, contra gulam: de sapientia, contra
Secitndo propter expegiendas vires naturales,deMisenε dona spiti uis sancti esse.Nam itastibilis indiget
50쪽
rum combinatio, de plurima sunt dona ad intelle.ctum spectamia quia lux e gitationis v hementer expedit ad dirigendos pedes in viam rectam, di pacis.
rapiditi ad bona tam in prosperis, quam in aduersis: A expeditionem necessaria est directio: ideo sit dono-
in prosperis expeditur per timore n aduersis per for- - . I I --
titudinem. Concupiscibilis autem indiget expediti quantum ad assectionem respectu proximi, & hoe fit per pietatem r& quantum ad affehum respectu Dei, de hoc fit per gustum sapientiae. Rationalis vero indiget expediri, In veritatis speculatione, electione, de executione et per donum autem intellectus expeditur ad verum si eulandum, per donum consilis ad verum eligendum, per donum scient ue, ad elee m exequendum: per donum enim scientiae recte conuersamur in medio nationis prauae, & peruersae. Tertio propter expedienda septem virtutum ossi-eia, septein debent esse Spiritus sancti dona. Nam timor expedit ad temperatiatra, timor enim earnes con
De ramisatione gratia inhabitus beatituo num operconsequens fructuum, o sensuum.
ramificatione autem gratiae in habitus beatitudinum haec tenenda sunt, stilicet quod septem
sunt beatitudines, quas saluator enumerat in sermo. Asau. .ane de monte: scilicet paupertas spuitus , militas, tu
figit,unde:Confige timore tuo carnes meas: pietas ad D pax. Ad has vero beati rudines propter sui perfectio- veram iuititiam: leientia ad prudentiam fortitudo ad nem, S plenitudinem duodecim si uictus . piri ius , &quinque spirituales ienses consequuntiit: qui non dicunt nouos habitus, sed status delectationum,& vlus spiritualium speeulationum, quibus reple Iur,& con solantur spiritus virorum iustorum. Ratio autem ad intelligentiam praelictorum haec est: quia eum reparatiumn principium sit pet sectissimum, de persectissime reparativum, te reformativum per donum gratuitum:ideo gratiae donum ab ipso m nans liberaliter,& abunde, rami Mi dciat vique ad habitus pet sectionum qui cum fini approxin et tecto vocabulo nuncii pantur ex nomine beatitudinu: quarum seruientia, numerus, & ordo colligitur ex inte-Mouit etiam nostra necessitas, ad quam cognoscenda C gritate persectionis, & ex modis persectionum, &ex
necessaria est scientia, ad quam miletandam superad- aispostionibus ad perfectionem. Primo igitur ad in- Intur taettegritate perfectionis requiritur necessatio persectus p recessus, malo, perfectus processis in bono, & per
status in optimo. Quoniam autem malum aut procedit ex tumore superbiae, aut ex rancore malitiae, aut ex languore concupiscentiae: ideo ad perfecti elongandum ab hoc triplici genere mali, tres sunt necessa Tres beatiariae beatitudines: scilicet paupertas spiritus elontans a
malo tumoris: militas elogans a malo Ial ciati ,:& tu malum.
ct is elongans , malo libidinis de languoris concupiscetialis. Quia vero perfectus procellus in bono alte ,
ditur secundum diuinam imitationem, te uniuersae viae
Domini misericordia,& veritas:hine est,quod duplex fortitudinem, seu patientiam: consilium ad spem : in. tellectus ad fidem : sapientia Meharitatem. unde sicut charitas est mater, & consemmatio omnium vir
tutum sic sapientia omnium donorum , ita ut veres p. ., dicat Sapiens: venerunt mihi Omnia bona paritet eum illa in innumerabilis honestas per manus illius. Motitia pas. Q δ to Pro et expeditionem in patiendo confor-sioris Cluisti initer ad Christu septem sunt habitus donorum. Chria
uia. stum autem ad patiendu mouit paterna voluntas, humana necessitas,in virtutis stimuitas. Paterna quidem voluntas mouit, uterinita per intellectum, ut amata per sapicntiam, ut in reuerentia habita per timorem. ditur pietas Movit nihilominus virtutis strenuita ut
proiiida in eligendo per conialium: ut vigorosa in persetendo per sortitudine. Et sie dona debent esse septε. Quinto propter expeditionem in agendo septem
dona dantur Spiritu iancto. Nam adactionem expediendam neeesse habemus expiavi ad declinandum 1 malo quod fit pet timorem. Necelle etiam habemus expediri, ad pro fietendum in bono duplici, vel necessitatis, vel supererogationis. Circa primum expedimur per scientiam & pietatem, ita quod unum est dirigens, de aliud exequens : circa secundum cxpedimur per eonsilium diligens, & sortitudinem exequentem. Necesse etiam hasemus quiescere in optimo, & Q, est beatitudo, secundum has duas vias, sciliret esuries,
Ad hoc quantum ad intellectum veti, & quantum ad as.se m boni r ptimum fit per donum intellectus, secandum per donum sapientiae, in quo est quies. n Sexto ad expeditionem in eontusando, dona spi- sancti in septenario numero sunt. Nam a s vitam Σ - hieratchleam,& contemplativam necessatium est animam purgari, illuminari ,& perfici. Purgari autem
oportet a cor cupiscenti ais malitia, ab ignorantia, ab infirmitate, seu unpotentia. Primum facit timor, secundum pietas, tertium scientia, quartum fortitudo. I luminati autem indigemus in operibus reparati nis,&ptimariae eonditionis: primum dat consilium, seci indum intellectus. Perfici autem habemus per a
cessiim ad summum, quod consistit in uno, &hoc siue zelus iustitiae de a fictas misericordiae. Quoniam autem status in optimo est vel per limpida cognitionem vel per tranquillam assectione: hine est,quod sint
duae ultimae beatitudines; scilicet munditia cordis ad Deum videndum,& pax mentis ad persecte fruendum. Secundo etiam si modi persectionum attendantur, debent esse septem habitus beatitudinu. Naest Πιλ' uiplex.ctio religionis,praelationis & internae factitudinis. Aia persectionem aut ε religionis necessario requiritur a dicatio boni priuati,arceptatio boni fraterni,& appetitio boni aeterni. Primum fit per paupertate spiritus, secundum per militatem assectus, tertiu per amarito dinem luctus. Ad persectionein vero praelationis duci necessario reqiruutur, scilicet zelus iustitiae,& a Sebis per donum sapientiae & sic arcanum contemplationis E misericordiae:Misericordia enim de vetitas custodiunt priis. a lato consummatur quas in cubito. Septimo ad expeditionem in actione, & concem platione.septem debet esse dona Spiritus sancti. Nam contemplativa proptet conuersionem ad Trinitatem, tria debet habere dona expedientia, sellicet quantum
ad reuerentiam nisi statis,timorem: quantum ad intelligentiam veritatis, intellectum: quantum vero ad
sapientiam, sue iustum bonitatis,sapientiam, Acti vero, quae vertatur in agendis, de fastinendis, debet habere quatuor si ilicet pietatem ad agendum, sortitudinem at sustinendum: & directiva horum duo. rum, scilicet scientiam, de consilium. Vnde quia adlus. S.Bon . Tom . regem. Secundum haee duo disponit debet regimen praelationis in Ecclesia militante. Ad persectionem
autem internae sanctitudinis necessario requiritur puritas conscientiae , & tranquillitas totius animae petria. bpatem Dei omnem humanum sensum exuperantem.
Tettio si attendantur dispositiones prae atribulae, septem debet esse beatitudines.Timore enim sacit recedere 1 malo,& mali oceatione:& quia radix maloiu r. Tim cacranium est clipiditastideo timor disponit ad spiritus paupertatem an qua simul iungitur humilitas eu paupertate ut sic eldgetur vir perfectus a sole omniseul-