장음표시 사용
61쪽
appareat Veibi incarnati summa clementia, & sui n- A dictio sit plincipaliter in eapite summo, & deinde iuia . . . Episcopo,& postremo in sacerdote curato: potest qM
In poeniten m P udentia, de .summa iustitia. tiaoi tenditur Piimu igitur, quoniam in curatione nostra, morta
summa Chri- li culpa per poenitentia, apparere debet ipsus Christi si Ponti fiet, piissimi sanima clementia,& semina clemetia Potificis sui,erexcedit omnia Neeata humana,qualiaci inaque, & quantacumqtie sint,de quotiescumque suetint perpetrata hinc est, quod peccates suscipere advenia. est ipsius Pontificis clementissimi,non ibium semel, nec bis, sed quotiesciaque supplicitet implorauelint clementi an Dei. Et quia diuina clementia tuc vere. S: suppliciter imploratur, quando interuenit poenitentiae lamentu, & ad hoc potest homo se conuertere, quadiu est in statu praesetitis vitae,quia couet tibilis est iii bonii,& in ni aluin hinc est,quod qaantumcumque, dem a quolibet eorum committi alteri, Lissi nuter quidem ab infimo, magis a medio, se maxime a supremo.
Et quia in Pontifice summo,le etiam in Episcopis est huiusmodi iurisdictio,non tantum ad iudicandum inter Deum,de hominem in occulto,verumetiam ad iudicadum inter hominem de hominem in aperto tam-
qtiam in illis,quibus commissum eli Ecclesiae tegime,& eustodia,sicut sponso committitur sponsa, hinc est,
quod gladium ha ut praelati , quo possunt percutere
ad iuris defensionem in excommunicatione, di potestatem largiedi de thesautis nieri totum Ecclesiae,quos
habent repositos,& commendatos tam a capite, quaa 1 1 , membris,se hoc in retaxatione: ut se tamquam vetide quandocumque,de quotiescumque,peccator pecca- B Dei iudices ligandi, Se soluendi integram possideantiae: it, ad Sacramentum punitentiae potest habere te. potestate per quam im poenitentes seriant, de com pQ- sugium, s et quod fiat remissio peccatorum. Rursus. qilia in curatione nostia in t apparere, de manifestari ipsus Christi medici periti ismi suma prudentia. Ne prudentia medici est in adhibendo iemedia
5traria,per qtiae non tantum morbus auferatur. vetii
etia praescindatur cati se de cum peccetur in Deum delectatione, colensii, Se perpetratione, scilicet in corde, ore, de opete; hinc est,quod prudelissimus medietis instituit,ut contra deordinationem peccatoris,secudum triplicem, vim, scilicet affectivam. interpretati tram, deopetat tua, quae fit perdele stationis coplacentiam cultam,esset reformatio poenitentis secundu triplicemscant rebelles, te nihilominus absoluat, S: recocilient Ilao, de sanctae matri Ecclesiae veraciter pinnisentes.
De integritate uncriovis extrema. DE sacramento extremae unctionis hoc in summa
tenendum est quod i pia es Sacramentum exeuntium ex hac vita praeparans, de disponens ad sanitat εpersectan Valet etiam ad delenda venialia e ad ree perandam sanitatem piaesentem, si infirmo expediat. Ad huius autem Sacramenti integrita imo requirit ut oleum smplex,sed consecratam: vocalis exprema ora-
praedictam, per dolorem poenitentiae conceptu in C tionum: iiiunctio infirmi in septem partibus determia
corde perco punctii nem expressam in ore per consecsionem:consummatam in opere i et satisfactione. Et quia omnia peccata mortalia ab uno Deo attertunt,dcvni gratiae opponuntur, Sc unam principale hominis rectitudinem peruertunt I hine est quod ad hoc quod poenitentiae medicamentum sit susticeiter ex suis partibus integratu,necesse est,quod poenitentia habeatur de omnibus peccatis, de quantum ad praeteritam, per displicentiam de pet petratis:de qua tam ad Pt iens, per cessationem de perpetrandis:& quantum ad futurum, per propositiam numquam recidiuandi, vel in ide, vel in aliud pinus peccati.Ut fie totaliter recededo a culpa per poenitentiam, diuina gratia suscipiatur, pernatis: sei licet in oeulis, auribus,naribus, labiis manibus,pedibus, te lumbis.Nee debet illud Sacramentum dari,nisi adultis,de postulantibus,imminente periculo mortis, de hoe per manum,& ministerium sacerdotis. Ex quo colligitur, quod inter hoc Sacramen um x demit ae . connimationem est differentia septitatinis; sei licet in , Messicacia, in materia in sotm in suscipiente, indaute, confiinratio- in loco, de in tempore. Ratio autem ad intelligentiam praedicto ru, e est: quia principium nostrum reparativum,Verbu scilicet
incarnatum, nos reparat inquantum mediator Dei, de ihominum,homo Christus I Esus,de in quantum usus habet saluare,in quantu autem Christus unctus,habet quam obtineatur venia omnium peccatorum. unctionis gratia in alios derivare:hine est,quod ipsius 'se H ost iri saerametis suis unctionεinembris suiς tribuere Postremo quoniam in curatione nostra manifestari
Adbet ipsus Christi iudicis recta iustitia, de ipsius in
propria i et sona non est iudicare ante iudicium viti-inum de finale; ideo ad particularia iudicia ante finem, iudices debuit constituere: de quia iudices isti inter Deum offensum, e hominem ossendentem, sunt quasi intermedis, ut proximi Christo, praepositi populo; D mino autem illi praecipue sunt proximi,& familiares ratione ossicij.qui sunt eius praecipue ministerio consecrati. scilicet sacerdotesudeo omnibus in sacerdotali ordine constitutis,de solis datur potestas duplicis clauis. sellicet et auis scientiae ad discernendum . de clauis, quae est potestas ligandi,de soluendi addi iudicandum,& abGlutionis beneficium impendendum. i. propter confusionem vitandam non qui ἡ-hgi 'qui bii, libit cuilibet est praelatus in Ecclesia militate,cum ipsa& quomodo Ecclesiastica hierarchia debeat esse secundum potesta- collata.de di- tem iudiciariarn ordinataudeo hete potestas ligandi, de soluendi concessa est primo viai primo, de summo sacerdoti, cui collata est tamquam summo capiti potestat uniuersalis: te deinde secundum particulares E clesias diuidit ut in partes, ita quod primo in Episc I as, dein .le in presbyteros descedit 1 eapite uno. Ideo iret v miseri'; Saeerdos habeat ordinem, de clauem; ad eos tamen usas elauis tantum se extendit, qui sibi ordinarie sui subiecti,nis sibi ab eo qui habet iurisdi- , Onem ordinariam eo mittatur. Cum vero illa iuri L
est in Sacrametis suis unctionε membris suis tribuere . i. salutarem. Rionia autem anima, ad hoc quod pex se graei. a cte sanetiar indiget triplici genere sanitatis, scilicet adnituit uidi-
strenuitatem actionis,ad suauitatem contemplationis, gri.
de ad selicitatem comprehensonis:& prima est initatium in aciem Ecclesiae: secunda est praesidentium in
eadem, quoru est alios erudire:& tertia est exeuntium de eadem per mortem:hine est , quod non solum vnctionem sacranientalem instituit Dominus in constamatione , verumetiam mediam in ordine pontificali, de extremam imminente periculo mortis.
Quoniam ergo finis imponit necessitatem his, quae sunt ad fine; hinc est, quod secundum exigentiam huius finis deget hoe Saetamentium operari, d. bet etiam E integrari, suseipi,& dispensati. Primu igitur,quia huius Sacramenti operatio debet regulari a fine, & finis est,qilia introductu est ad salutem felicitatis perpetuae facilius ερ expeditius consequedam,de hoc fit per deuotione cursum leuantem, L per exonerationem , culpis venialibus,3e aliis sequelis, quae deorsum deprimunt hinc est quod Sacramentum istud cssicaciam habet, de Ε Eeaeia ei
ad deuotionem excitandam Sc ad venialia dimit eda, tremae un-εe ag peccatorum seoria facilius abolendam. Et quia plurimis infirmis expedit adhuc vivere ad suoru cumultim meritorum;hine est quod Sacramentum istud, de animam vigorando in bono,& exonerado , malo,srequenter etiam alleviat a morbo. Et hine est,quod dici-B. la
62쪽
BIacobus, quod oratio fidei salvabit infit naiam & s in A solemnitate debita nihilomin sobseruata, quantum
Ratio autem ad intelligentiam praedictori uri, hareeir: quia principium liostium reparativum, Uetbuin scilicet in inat inti, vita ut Deus & homo Sacrame- totum medieamenta ad salutem hominu instituit ordinate, discute,& potestative. secundum exigentiam sinu bonitatis .capientiaeae virtutis; hine est,quod ipsa medicamelita Sacramentotum commisit hominibus dispensanda non qualitercumque , sed eo modo, quo exigeb at ordo,discretio, de potestas. Oportuit ergo
aliquas personas ad huiusnodi ossicium exequendum di istingui de segregati,quibus ordinario tute potestas
quatuor vlitates ipsus corporis reguiuas,stiliat quia huiusmodi disicierio no debuit fieriinaisipet sitiuam, interpretatiuam, generativam,& progressiua: ri signa tara,euitismodi sunt Sactainenta, hine est,quod hirie est,quod membra his virtutibus deseruaetitia, sui debuit eise aliquod Saetamentum, quod elle ac ruinreccatis suetit, dimittamur ei Rursiis,quia huius Sacramenti institutio debet esse secundum exigentiam finis, de haee est acquilitio spiritualis salutis per remissione eulpatum,& baru salus re- . spicit sanitatem,& munditiam conscientiaeanterioris, secundu qua iudicat ille iudex coelestis: hinc est, quod robos 'Histo Sacramento debet esse oleum simplex de consc-
ora. ctatum, quia factitatem, & nitorem deli iat in habi itisse' depte. taculo conici cciae Quia vero super istam salutem moreativa confi- inlis homo, no habet potestate:hine est, quod oratio,c a lux mxς' & sorma vocalis exprimit ut pcr vel bu deprecatiuum, ' id impetrandum grati donum.Et quoniam animalia'
firmitates spirituales contrahit, in corpore secundum inungenda. Quia igitur quinque sunt membra deseGDientia quinque sentibus, scilicet oeuli visui,aures auditui, nares olfactat, manus os gustui, & etiaalii virtuti, scilicet interpritatiuae, Se pedes deserinunt
proptellisi, & lumbi generationi, quia genitalia indignum,& pudendum est contrectari,S etiam nominari , hinc eis, quod munctio debet se in septem locis praelictis, ut sie disponatur homo per hoc Sacramentum ad plenitudinein lanitatis Per deletionem Omnis
venialis peccati. Polliemo quia istius Sacramenti sivi certio a sine de-C. Eu lik Pzndet, & finis eli velocior ita suus ad coelinia, per de-
signaculum, ordinatiuum, di istinctiux ,δc pilli stat naum ad Sacramenta cetera dispensanda modo diti inclino, potestativo,& Ordinativo. Et ideo ordo distini tui signaculu riodla,in quo spiritualis potestas traditur Ot- dii intonia quod simul in ei is notificatione clata. utar
tria praedicta, ex quibus colligi pollimi in summa,quς
ad integritate ordinis exigimuir.Primum igitur,quo
niam ordo est signaculum di itinc uium, & equesua-tiuu ab omni populo, ut quis totaliter diti ino iii cu tui macipatus; ideo ordinis pi cedit diui malo qiuaedain tonsura,& corona: per quam intelligitor appetituit Tonsura cle-Min stet hu
M. Piasitionem Omnium venialium,S: conuellione men. I J totus ostendatur elericus deputatus e se ad distinum
iis ad Deum ideo no debet dati iiiii adultis,qui veni a. cultum : ideo dicit in susteptione coronae : Dominus Isai. is. blitzr pectati,nec aliquibus nisi petentibu ,,qui deuotii pals heredituis mes. Et quia talis debet elle instructus
ne sui sum erigii tur:nee aliqui biis nisi in periculo con md illinis laudibus,qa. - xv odi . . , sis D nimie
stitutis ad qubi in transitu ad altu statum. Et quia hoc
sacramentum est periclitant. u. 5: tam n habet materiam faciam, scilicet oleum cosecratum hinc est, quod proptet peridulum euitandum communiter committi debet sacerdotibus I & piopter coniectationem Olci non eli, nisi a consecratis iv.mibus contrectandum. Ex variatione igitur finis inco firmatione &vnctio-rie extrema, oritur diuersitas in Alicacia in matella deici fotina, in l-o,dc in teinpole. in suscipiet S indispensante. In efficacia,quia illud Sacramentum disp. e maxime cosistunt in Psalmis: ideo Psalini status. tamqua ni ambulans caeteros or-dines, antecedit que tamen largo modo ilidorus liveto
Ordines ini merauit.Secundo vero, quia ordo est lignaculi in ordinatiuum,& in seipso etiam est ordinatum,& Ordo consistit in graduinti disparitate S distinctione complet a, secunda quod exigit ic Pii imis gracia, ad cuius dispensatione Sacramentum ordinis principaliter ordinatus: Eme est quod septem si uri ordines gradatim ordinati,usque ad sacerdotium .in quo status est ordinum: quia i pluis si consi crate Sacramentum quo est picnitudo otiani a gratianit ad melius agonizalidum, hoc ad celerius euolan- co Poris Christ
dum In malesia quia illud in oleo permixto balsamo; tu: unde alii sex fiunt tamquὶ lubministrativi, & quasi hoc vero in oleo puto.In forma, quia illud in indieati. gradus quidam .pet quos asceditur ad thronum Salo- monis. aut in sex sunt propter numeri persectionen :quia senarius est primus numerus perfectus. & pi Pter hoc,quod lic exigit peis chio,& susticietia ostici j ministrandi.Na oportet aliquos ministrare, quasi a remotiori : aliquos a propinquiori: Se aliquos a proximo ut nihil desit ministello ordinato.Et quia quodlibet istorii ministerior u geminatur iecudum actu put-gandi S illuminadi hine est,quod sex sui ordines ministetiales,&septimus omnium persectissimus .in quo
aliaris conficitui sacratnetuum.qui consimmatur in Ordine uno, tamquam in termino ultimo & completo.
Postremo. pila ordo est signaculum potestatiuia iaua b c veto in deprecativa.In loco, quia illud in ston-te,hoc vero in multiplici parte. In tempote quia illud in sanitate,hoe vero in litudinedia suscipi me.quia
illud no solum adultis. veru metiatri pariatilis,limc vero
tantum adultis. Ii ante, quia illud ab Episcosis hoe autem a sacerdotibus quibuscumque. Et hγ omnis di- istas a fine pio dii: iuia sicut clatuit, siueisitas in finibus proximis diuti statem introducit iii his, quae d fines illos habent finalitct ordinati.
E s iuramento ordinis . hae in semina tenenda E tantum te specui aliotun Sacramentotu dispensando
vidusent, quod ordo est signaculum quoddam, quo si iritualis potestas tradit ut ordinatri Licet aut C ordo sit unum de th te Sacramentis,septiformis tame est ordinis gr. diis.Ρtim est in Ostutiis,s udus iii I ctor ib., ei lius inExotclitis,quatius ii Acolytis ii dilatus in s 1 iamnis extus in aconi Qepetimus in sa cerdotibus. Ilis autem quas per modum cuiusdam praeparatori, supponitur clericalis tonsura, & etiam Psalmistatus . t modum autem complementi superponit ut Episcopatiis,Patriai chatusae etia Papatun
quibus mansi ordines, de dispensari debent sindebitis sanis iniri ex parte visus, quam ex parte auditu ,
o. S. zo u. Torax I. rum, vetumelia respectu sui:& potestas super potestatem est potestas excellens: ideo sibi n5 tatum competit potestas simplex, cuiusinodi est in ordine simplici, verumetia eminentia potestatis,cuiusmodi est in liis, quoiu est ordines ordinare,& dispensa, e. Et quia ex- castidicellentia quanto magis des dit.tato magis dilatatur;&quato magis ascendit, tanto magis vinui ibi est,
quod plures sunt Episeopi,pauciores Archiepist. Ducissimi Pattiarchae, &unus parer patri; qui Papa I rito appellatur, taqua unus primiri, & summus Patet spiritualis omnium patrii immo omniu fidelium hierarcha precipua ponsus unicus:caput iudi uisem,
63쪽
summus Pontifex summus,Christi viearias, ns,& origo, legi, Α Hine ell,qiuod Deus ab initio instituit , ut propagatior M lionctorum principia in Eccteliastico tum: , quo fiet et pereo iunctionem maris,& seminet indiuiduam, tamquam , summo derivatur oldinata potestas,uique & singularem,quae significaret ante ad infima Ecclesiae membra, secundum quod exigit - a praeces lens dignitas in Beelesiastica hiet archia. Me tamenti Et quia haec dignitas praecipue manet in orditie. ideo ordinis di. hoe Sactamentum non debet dispelisari, nisi eum ma-0so Vio, di ieretione,& taemnat atriae per hoc non a quolibet, nee cuilibet. nee in quolibet Ioco, nec quolibet tempore,sed personis luetratis attinestis N a cune his irregularitatibus allanis , ieiuno stomacho, loco sacro, tempore Misse. Et temporibus ab Ecclesiasti eo iure statutis debent huiusnodi ordines dispesari, & hoe ab Episcopis, quibus propter sui eminentiam reseruatur dii pentatio ordinum, eonfirmatio per impositionem B diuinitus sit introductum in ella.
manuum, eo secrat io monialium, re Abbatum δε dedi- Π catio Ecclesiarum, quae proptet sui celebritatem non debent disipensat Unui ab his qui habent praeeininentiam potestatis. Matrἰmonii
De integritate matrimoni'. DE Sacramento inatrimonu haec in summa te da sunt,quod matrimonium aest eoiunctio legitima maris,& seminae, indiuiduam vitae suetudinem retinens.Haec autem coniunctio non solum fuit post me. catum verumetia ante peccatum. Sed prius inititutum fuit satramentum coniugii in officium,nunc autem no lum in ossidium,vetiinutiam in remedium contra li- C quia n5dum sunt una earo;hine est,quod per verba de bidinis'motbum. Ptius signifieabat eo unctionem Dei, suturo dicitur matrimonium este initiatu:depraesenti
Matrimo nium eur ab initio insti catum coniunctionem Dei, de animae, seu Dei, & subcoelestis hietar- tutum. chiae: post peccatum vero coniunctionem Chri isti, &humanae naturae, seu Christi,de Ecclesiae:& ideo vir bique eli Sacramentum, scilicet, amera pos diere alio& alio modo, quantum ad significationem,& viam. Cum enim esset sacramentum, antequam superuenitet morbus: libido, quae superuenit per peccatum,p tius habet per matrimonium excusari,quam ipsum valeat vitiare quia non morbus medicamentum corrumpit,sed medicamentum habet curare morbum.Ex quo manifeste apparet, quid sit matrimonium, & qualiter bainitus sit introductum in ella. Rursus quia quaelibet praediistatu spititualiu vni num in faciameto mattimonii significatarum est vitio unius licut agetis,& influetis, alterius sicut Patietis,&suscipientis.& hoe nc te amoris vinculo, qui ex mera voluntate procedit: hinc cis,quod mattimoniu debet esse coniunctio duplieis per i Missi rentis secundum ratio te agetis, de patietis, scilicet vitilis sexus,& mu- lic is δε hoe ex mero eonsensu voluntaris. Et quia um Conis susluntas exterius non apparet,nisi per signa ipsam exprimentia; hine est, quod necesse est,ut eonsensus mutuus est ex- exterius exprimatur. Quia vero eo senses vide fiatur ptunendus.
no est proprie e5 sensus, sed ipsius promissio,consensus
vero ante commixtione non facit plenariam unione, g& anim mine autem praeter hoc lignificat colunctionem Christi,& Ecclesiae,& duarum natusaru in unitate personae.Introducitur autem haee coniunctio in esse per liberum eonsensum animo tu ex parte utriusq; Pe sonae, exterius expressam in aliquo signo sensibili:eonsummari aute habet in copula carnali. Nam per verba de fututo dicitat matrimonium initiari, per verba depraesenti rarifieari,sed per carnalem copula habet eo seminari.Huius autem sacramenti tria lunt bona, set Iic. cet fides, & proles, & saeramentum : & duodecim im-7 pedimenta, qtiae impefiunt contrahendum,& diti mutiam eontractum, quae in his versibus continentur.
Hae socianda vetaetr e iugia, retractavi.
Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haee est: quia principium nostrum reparatiuu,Vetbum scilicet incarnatum eo ipso quod ibum Dei .est fons sapientiae in excellis: eo ipso quod mearnatum,est clementiae fons in terris: Ie ideo eo ipso,quod verbu increatu,est, humani generis formativum summa sapietia: eo ipsis quod incarnatum, est ipsius reformativum ex summa Elementia: ideo enim humanum genus reparat per clem tiam,quia prius reparabile fecit ex sapientia, quae pro suo summo ordine exigebat,quod genus humanufaceret, potens stare, potens labi, potes etiam reparati rarum, confirmatum: sed in earnali copula confirm-
malum,quia tunc sunt una earo,& unum corpus fiunt:
ac per hoc plene significat unionem illam,quet est internos de Christum. Tune enim plene traducitur corpus unius in eorpus alterius seeundum sui comparis potestatem ad procreandam prolem. Et ideo ipsius matrimonis sunt tria bona, scilicet saetamentum, Propter vinculum insolubile: fides, propter debiti selutionem: proles vero, sicut effectus consequens ad utrumque. Postremo,qiua dicta eoniunctio matrimonialis deinbet esse ex libero consensi procedes ad copulationum personatu distantium in unam matrimonii lege,de hoc potest duodeeim modis impediti; hine est quod duodecim sunt impedimenta inatrimonij:quod patet sic. Ad Impedimen- matrimonialem namque e sensum requiritur libertas x xv in co sensu, & libertas in consentiente, & idoneitas adesiiunctione. Sed libertas in eoii sensu tollitur per duo, ieeundum duas partes inuolutatij, scilicet per ignoratiam,& per violentiam. Et se sunt duo impedimenta, scilicet error, Se violesia. Libertas aute in consentiete tollitur,per hoe. quod quis est alligatus alteti,de hoe, vel Deo vel homini Si Deo hoe est,uel per votum expressum, vel per aliquid quod habet votum annexum. Primum est in voto,seeundum in ordine.Si autem homini,hoc estdupliciter, aut per ligamen existes,aut petligamen praecedens.Prim uox est in ligamine,quo quis ligatus est uxori: seciuidum est in crimine,qt adom T.
sieut in praeredentibus ostensum fuit. Qu-iam ergo E ehus,vei moecha machinatus est in morte coiugis,vel Verbum Des in sua sapientia homine secit .siciu & co gruum Rit, potentem stare,cadere.& surgere;hinc est, quod genus ru)manu eo modo propagandum ordin uit,quod ex ipssi modo propagandi haberet, q)rod ma- nuduceret ipsum ad standum: haberet etiam quod ma- nuduceret ad remedium , sicut etiam in propagatione
illa est aliquid per pereatum , scilicet libido, quod traducit moibum. Et quia status hominis erat ex contui sectione ipsi laxaminae ad Deum per amorem unitiuum modo castissimo.singulari,cu indii iiduo,remedium veniebat ex eoniunctione dii imae naturae, Se humanae in nitatem hypostasi de personae,unitatem,inquam,diuina gratia introductam, ut singularem,& indiuidauti pso vivente. fidem de contrahendo dedit. Et si e sunt quatuor impedimera, se ilicet votum ordo, ligamen crimen.Idoneitas autemseu uionem est distJtia perstanarum coituentes,quae tollitur per nimiam proximit tem,vel per nimiam elogationem.Nimia autem proxumitas venit siue per V latione. siue per aliquid simile generationi, vi est cognatio legalis, ut spiritualis:aut venit per commixtione sexuuin, aut per contractione sposaltu. Et sic sunt tria impedimεta,scilicet cognatio, assinitas, Ne publicae iustitiae honestas. Nimia astu distantia aut attenditur quantu ad ea, qua sunς naturae, ut cum non possunt commisceri carnaliter: aut qiuniuia ea,quae sunt sortunae,quae no sunt in nostra potesta
64쪽
te, ut patet,cum est unus-alter liberiaut qua- Λ imponere debuit,in qua ad beatitudinem inuitaret,&
tum ad ea,quae sunt teligionis Christianae,ut cu unus est baptizatos,alter vero minime.Et sie sunt tria imp dimenta, scilicet impotentia coeundi, error conditionisin disparitas religionis. Ae per hoc sui in uniuerso
duodecim impedimenta, quae Spiritu sanctis dictante, Ecelesia Dei.Cui sei licet Ecclesiς,et. λας tia, si omnia Sacran εta sunt commissa, potissime eoiugis
trimonii Maamentum commissum est regulandum propter va- iura. rietates. quae circa hoc Sacramentum incidere possunt, de propter morbum annexum,qui est maxime insem uus,de minime tenens modumin ideo ipsius Ecelesiae est gradus cognationu limitate, sicut pro tempore expedire videt, de personas legitimas, vel illegitimas iii- ad veritatem erudiret,dc ad iustitia obligaret:ita tamequod libertatem voluntatis non cogeret,qii in pro suo libito voluntatis iustitiam relinquere pollet, & sequi: eum se res,qitas condidit administret,ut eas agrae prinptios motus sinat.Et quia plenitudo bonitatis in eoi summando, operatur secundum quod exigit altitudo virtutis , di rettudo veritatis: hine est . quod consummatio beatitudinis non datur, bonitate summa nisi his, qui seruauerunt tultitiam a rectitudine veritatis impolitam qui susceperunt disciplinam,dc amauerunt illam summam & perpetuam felicitatem plus, quam bona transitoria. Et quoniam quidam hoc agunt,quidam autem op- dicare,& diuortia facere. Sed numquam debet nee po- o Positum,pto suarum valvate volim atu,quq interius occultantur,& in statu viae secundum sium arbitrium test matrimonium,quod legitime introductum est an-Mat. 19.a nullare:quia quos Deus coniunxit,non potest homo, MAEN , o. quantumcumque sit magnae potentiae, separare, cum
ipsius Dei iudicio iudicandi remaneant uniueui.
S. BONA VENTURAE EXIMIIEccla site Doctoris, Breui loquij SEPTIMA PARS.IN Q v A TRACTATVR DE STAT v
currunt:hinc est,quod ad mani itationem altitudinis virtutis,rectitudinis vetitatis,&plenitudinis bonitatis necesse est uniuersale iudicium sequi; in quo fiant iustae
Ietributiones praemiorum apetiae declarationes meri torum .de irrevocabiles lationes sente tiarum,ut in iustis rettibutionibus stipendiorum , summae bonitatis
appareat plenitudonia apertis declarationibus meritOIam Meritatis appareat rectitudo: oci irrevocabilibus lationibus sententiarum,summae vitruti N poteitatis appareat altitudo.Primuin igitur quoi iam iusta tetri- 'butio tespicit culpam cui debet ut pcma, vel iustitiam,
eui debetur gloria.de uniuersi filii Adae habet hanc vel tu i isto. illam ; hine est. quod necessse est iudicio retributi is D omnes iudicati, ut boni glorificent ut , & impii co
dein nemur.Rlirsus,quia aperta declaratio meritorum
requirit, quod simul appareat quid agendum est, de
quid a m est,uel omissum a libertate voluntatis humanae . secundum varietatem circumllantiarum hincia est,q iod & libri eonscientiarum aperientur, Ut appareant merita,& libet vitae ut appareat ipsa iustitia, se- se te titue.cundum quam approbanda, vel reptobata sunt meri
ta illa Et quonia ille libet vitae est liber,in quo scripta sunt omnia simul & lucidissime, de in conficientiis ictibuntur veraciter udeo ex concursu apertionis horum librorum fiet aperta deelaratio omnium meritoruἱita
quod oceulta cordis cuiuslibet,& sibi,& eetetis innotescant.Vnde,vi vult Augustinus, liber ille est vis, quati mortuos, bonos,& malos, reddendo unicuique se- - fiet,ut ad memoriam euiussi bet cuncta mirabiliter re- eundum exigentiam ineritorum. In hoc autem iudicio uoeentur, ut lucide appateat aequitas ditanorum iudi- fiet apertio librorum,scilicet conscientiatum,qitibus elotu in apertissimo lumine veritatis.Postremo, quia irrevoeabilis latio sententiarum debet fieri ab eo,qui ieieuoca- possit audiri,de videri,de a quo non possit appellari: dc bilis videri ab uniuerss non potest summa lux,quam brosi oculi videte non possunt,pro eo quod facie ad faciem videri non potest sine dei formitate mentis,& iucunditate eordis, necesse est quod iudex appareat in
effigie creaturae. inita vero pura creatura auctoritate
non habet summam, , qua appellari non possit, hine oportet, quod iudex nollet, te Deus sit, ut iudicet petauctoritatem summam;de homo sit, ut videatur,oe disceptet eum peccatoribus in effigie humana. Et quia una vox disceptationis terret eulpabiles.& asseeurat
De iudicio in comm i. I, Uyos T vAM aliqua breuiter dicta sunt, de
Trinitate Dei de creatura mundi de corruptela peccati,de incarnatione Verbi e pratia Spiritus sancti,& de medicina Saetametsi uenat nunc septimo,&vltimo aliqua breuiter tange te de statu finalis iudicii. De quo in summa tenendum est,quod sine dubio iudicium uniuersorum futurum est in quo ilius Pater per Dominum nostrum I EsvM Christum iudicabit vivos, merita & demerita uniuersorum sibi ipsis,& ceteris in testem: faciente hoc virtute illius libri vitae,verbi scilicet ineatnati, qui in forma diuinitatis non videbitur, nisi a bonis:in forma vero humanitatis,in qua &sententiam promulgabit,videbitur tam a bonis,quam, malis, licet terribilis in eadem serma appareat reprobis,& blandus iustis. Ratio aute ad intelligentiam praedictorum,haee est: quia primum principium cum lim ipto,quod primum tit a te ipso, secundum seipsum,s: propter ses psum,hoeipso,ipsum est efficies. ima,& finis,uniuersa producens, regens,& perficiens: ita quod sicut producit,se- Ritio suturi cundum altitudinem summae virtutis, se etiam regit E innocentes; hineestiquod una eius effigies iustos laeti
uniuersalis secundum rectitudinem veritatis ,& consummat se. ciudici, eundum plenitudinem bonitatis Quoniam ergo altitudo summae virtutis tequirebat , ut non tantum ei levproductio creaturae ad vestigium verum etiam ad imaginem : non solum creaturae it rationalis,verumetiam rationalis: non solum creaturae, quae mouetur siaui dum impetum naturalem , verumetiam secundum itibertatem voluntatis:& creariara,quae est ad imaginem,
quia capax est Dei est beatificabilis creatura rationalis disciplinabilis creatura habens libertatem voluntatis
est secundum legem iustitiae ordinabilis, & deordinabilis: hine est,quod tectitudo veritatis legem homini
De antecedentibin adiuilicium , cuiusmodi esyam purgatoria. PDEinde in speetali eirea statu finalis iudici, eonsideranda sunt quaedam sol ptaeambula quaeda, sicut concomitantiar de quaedam, sicut consequentia.
Prae ambula aute sunt duo,scilicet poena purgatorii ac aesti istagia Eeelesiastica.Primo igitui de poena purgat purga ori ris hoc tenendum est,quod ignis purgatoiuis est ignis E a corPO
65쪽
corporalis,quo tantum spintra iustorii,qui in hae vita Λ na illa debet este expurgatori.i,S purgatio illa spiritua, mo
non impleuerum scenitentiam, de satis Lictionem c5- dignam, affligunt ut secundum plus & milius,siccandu quod plus, vel minus de cremabili sceum ex hac vitatris erunt.Assiguntur autem minus grauit et,quam in insetno, de grauius, quam in hoc modo: non tamen ita grauiter , quin semper sperem , & seiant se ii, inferno non esis, licet forte pro poenarum magnitudine , hoc aliquotiens non aduertant. Hae autem asilictione,ab igne corporali ii, flicta purgant ut spiritus a teatibus,&Roriis,& etiam reliquiis peccatotum, quibus stafficie. er expurgatis, immediate euolam,& introducuntur inglotiam Paradisi. at ἱo puris Ratro autem ad intelligetiam praedictotuin haec est: g 0 p ' quia cum primum principium eq ipso,quod ptim v,lit idoneum. N magna sit poena in dilatione praemio uilis, necesse eli,vel quod ignis ille spiti tualem habeat
virtutem diuinitus sibi datam,vel ut magis credo psis puri, otio virius glatiae interius habitatis ad iiita a pC na lx mu spir ius ρο- stea, i piam animam iam pro Oiselisis pulli tam,de a te, tiantur. tuum onere alleviatam purget purgatione suisicienti,
ut iam illa remaneat di in militudo ad gloriam. Et quo niam tales spiritus dispositi sunt in summo, id dei t-mitate gloriae sescipiendaen in se,cum ianua sit aper. ta, di purgatio conlummata, necesse est illos spi litus euolare an quibus charitatis ignis sursu leuas, es nihil
retardans ex parte impuritatis alitinae. vel reatus. Nec enim decet dulinam misericordiam, seu tultitiam, ut amplius disserat gloriati Auin inueniat receptaculum gloriam. Culpae gra
optimum,& persectissimum:& eo ipso,quod optimu,
sit summe amati uti boni, di summe detellatii u mali, sciit sumina bonitas non patitur,quod boni, maneat irremunerarum,sie etiam non debet pati,qu ad malum remaneat impunitu. Quoniam ergo viri iusti aliquando decedunt, qui in hac vita non totaliter poenitentia impleuerunt,cum meritu vitae aeternae in eis non possit remanere irremuneratum,& vitium culpae no possit remanete im tutumine perturbetur pulchritudo ordinis uniuersi. necesse est,quod ipsi finaliter praemientur,necesse est etiam . quia iidem temporaliter puniantur secundum ibatum culparum exigentiam de
1aec amplius puniri debeat spiritus iam purgatus.
De antecedentibus ad iudicium, cuiusmodi sunt
DE suffragiis autem Ecclesiastieis hoc tenta im est, quod tu istulit Ecclesiae pios ut mor is au Magia
dico quae promoituisEcclesia facit sicut sui sacrificia, ieiunia Eleemosynaen aliae orationes,& pG na volumta Ie allum sitae pro eoru colpis telerius, & facilius ex. piandis.Prosunt aute mortuis non qi ibuscumque, sed
mediocriter bonis; utpote illis,qui sunt in purgatorio: no,valde malis; scilicet illis, qui sui in infernomec val- Et quia eulpa e5missiua de offensiva fuit maiestatis C de bonis; sicilicet his qui sunt in c o:quin potius αι , diuinae,& danificatiua Ecelesiae.& deserniatiua imaginis diuinae meti nostrae implesiae maxime si fuit culpa mortalis,& venialis cita dii ponit ad hoc:& de offensa requirit ut punitio,de dino vero ageda est satisfactio.& de deformatione requirenda est expurgatio; hinc est quod necesse est,quod stana illa sit iuste punitiva, digne
satisfactoria, de suffcienter expurgativa. Primu Igitur qaonia poem ista debet esse iuste punitiua, & spituus qui, contempto bono aeterno, summo se subiecit imum o .iuste debet inscriori subiici, ut ab eis suseipiat pς-uamgx quorum occasione peti et rauit culpam, di ratione quorum & Deum contempsit, & seipsum vilem fecit;hine est,quod ordo diuina iustitiς exigit, vi spiri
urisci eorum mei ita, se oratione sit, is asatur Eccleuae militanti,cuius niebris multa beneficia impetrant beati. Prosent autem secundum magis,& minas, vel pro diuersitate metit citum in ii uirtilis,vel pro charitale via
uorum, quae magis solicitat ut pro aliquibus quain pro aliisin hoc, vel ad podinatum mitigationem, vel cel riorem liberationem, seeundiura quod supernae prout dentiae di ipensatio melius eis viderit expedire. Ratio aute ad intelligentiam praedictorum hae est: Ratἰo sum muniam primu principium cum sit optimum, ac pcrg
hiae suiuinae leueritatis contra malum, debet palliet silmmae se aut talis elle ad bonum:de ideo eum ratione seueritatis iustitiae, iusti in quibus est reatus culpae .d tus ab igne materiali habeat puniri At sicut secundum beant post hane vita in purgatorio tormentati, sebentor ὀinem naturae anima unitur corpori, ut influat vita
ipsi corpora se uniatur igni materiali secundum ordi nem iustitiae. vi punabile punienti, a quo suscipiat poena. Et quia viri iusti qui sunt in gratia non sunt digni nisi me trans totia,& tato maiori digna sunt perna,
quanta maiora comIserunt peccata,& minore egei ut
poenitentiam: hine est,quod ab igne materiali puniuntur temporaliter.quidam tamen diutius, quidam vero breuius, quidam acerbius, quidam leuius, se dum quod reatus exigit o satum. Ne te enim est,ut diis Aug. n. 1 t. cit egregius doctor Augustinus, quod tantum urat d Cis D ic. lor , quantum hae setat amor. Tanto enim dissicilius quis purgatur , quanto medullis cordis eius intimius amor inhaeserat mundanorum. Amplius quoniam etia ratione suauitatis misericordiae releuari,& habere auxilium, & munimen: maxime quia in miseria sunt constitilli,5: suis operibus,& meritis non possunt amplius se iuuate. Disponere igitiit debuit tegimen diuinae prouidentiae suffragia eis eo serti ab eis, qui pols ut, silua tamen tectitudine iustitiae, , qua nee debet, nee potest dulcedo mi laticordiae dissentire, nec aliquatenus separari.urioniam igitiir rectitudo iustitiae exigit conseruationem honotis diuini .regiminis uniuersi. de
qualitatis metiti humani; ideo superni,& primi pririci pij prouidentia summa dispositit .haee suffragia valere defunctis secundum dulcedinem misericordiae , & rectitudinem iustitiae. seruantis honoris diuini dignit
rem,uniuersi tegimen.& hinnani meriti qualitatem.
poena illa debet esse satisfactoria, Ae satisfactio respi. E Primo igitur quonia in huiusnodi soffragiis seruari
cit libertatem voluntatis, & statum viae, potissime ibi iam non sit status metendi, deprimae illae minime teneant rationem voluntatis: necelle est , quod illud, quod de u ex parte libertatis in voluntate sustinente, sappleatur in acerbitate ex parte poenae. Quia vero gratiam tabcnt,qui purgantur,quam quide ultra perindere non possunt:hine est, quod nec a tristitia penitus ablia ti,nee in desperatione incidete,nec in blasphemiam possunt, nee volunt aliquatenus prosilire e per boc licet grauiter puniantiar.loge tamen aliter,& mi tius,quam in inferno:& statum etiam illum indubita ieiunt alium esse.quam istu in quo sunt illi,qui in inferno it temediabiliter cruciatur.Posticino quia ri debet iustitia, quae diuini praecipue est c5ietuatiua ii noris; schonordiuinus nihilominus exigit opera satisfactoria,S poenalia sibi persolui pro culpis hinc est quod per illi opera habet sufflagia fieri pet quς potissime fit
satisfactio.& honor reconiicia satur Deo, onii igi' pii lex tur huiusimodi sunt treet partes satisfactionisaei unita, osatio,& Eleemosyna,& altaris laci, fietu, in quo maxime rellitur honor debitus propter placentia illius, qui in sacrificio illo offerturuit ne est luod suffragiaEe-Hesae eo si qui in huiusniodi operibus satisfactiviis,&-. maxime in Millis celΦtandis. secundit quod G eg --... rius in dialogis insinuat aliquos,propter Millaru bene- Is.ficia de Poenis magnis celerritate libetatos: Se Irir haero pa
66쪽
pompa emularum & accuratio fianetis,&huiusnodi A coeli, ut iic completo numero esectorum. fiat Polam
non debet inter suffragia Ecclesiae computari. Proptet quod de S. Augustinus dicit,quod curatio funeris,comditio sepuli lirae,& pompa exequiarum magis sunt latia vivorum, quam subsidia mortuorum. Ain plius,quia debet ibi seruari iustitia conseruatilia ordinis,& regiminis unitur si, & haec exigit,ut in communicatione inflaemiarum salvetur Ordo, & symbo- tu inter ea.in quibus, S in quae iussuentiae illae nianar,
ae per hoc inlatius non debeat inii tete in illu l, quod est stipta, que in id, litod est per omnimodam distantiam elong tum: hinc est quod suffagia Ecclesiae non possunt valete his,qui sunt in inserno,quia sum a corpore Christi mystico penitus separati. unde nulla spiritualis iustuetia rapitis ad eos peruenit,nec eis prodest, nse ut nec in uentia earitis prodest membris a corpo te amputatis. Hinc est etiam, quod non prosunt beatis, quia sunt omnino superiotes secundutu statuin, Se iam
in termino existentes non possitnt ad altiora conscen- .
de te, sed magis econuelso ipsi prosunt nobis,'eoru
rationes. nam Sc hoc meruerunt in carne ideo di*osuit ordo diuinus vi etiam ipsu sanctis Dei orationes offerantur, ut de ips suffragentur nobis ad diuina beneficia impetranda, Non pio sunt ergo eis Ecclesiastiea
si fitagia , ted magis nobis prosunt sua. Restat igit ut quod ero sui solis iustis, tui sunt in poemis purgator ij,
Nam miratione menae, x impotentiae se iuuandi, fiant uuis infeliores,ratione vero iustitiae ceteris membiis Ecclesiae sint coniuncti Ita ut merito ci , Ecclesiae Linctis merita possint propter lymboluin, ix suifragari Postremo,quoniam debet in his seruati iustitia quae
peti sat exigentiam meritorum . hinc est quod sulsi agia illa, litae einumuniter fiunt pro de iactis. licet omnibus bonis valeant pro modulci tuo. his tametiam pliu Lvalent, qui magis inet uerum ut sibi vale ici, de prodes- sint,dum erant in stam viae. illa vero, itiae specialiter
fiunt pro aliquibus, quia intentia saciem is eli rei t.i. sectandi ini Dcum procedit, Se Ecclcsiastica institutio absque dubio non est cassandeo plus valent illis. pro qui b is determinate sui, licet etiam altis aliquii navo
Om: Hunicentur.Nec tarnen possimi ita aliis subueni.
e, sicut illi pi incipali personae, pro eo quod licet sint
m O innovatio praemiatio corporum mutat rarit.
Ratio autem ad intelligetitiain praedictorum , haec est: quia principium te tum viii uersale eum se sapientissimumaeis in Omnibus,quae agit, attendit Ordinem sapientiae, potissime tamen in his debet attendere,quae spectant as coasummationem: ut se non discordet primuina medio, nee melium a postremo, sed in eunctis congruentissime ordinatis appareat illius primi principis sapientia ordinans, Ze bonitas, & altitudo. Quoniam ergo Deus secundum sapientiam suam dinatissimam cunctum mundum ilium sensibilem, de maiorem fecit propter mundum minorem,scilicet hominem,qui inter Deum. Ie res istas inferiores in medio collocatus est: hinc est, quod ut omnia sibi iiivicena congruam; &habitatiocii habitatore habeat harmoniam . homine bene instituto , debuit mundus ille in bono, Se quieto statu initi tui:homine labente, debuit etiam mundus iste de teli orari: homine pet turbato,debilit peti ut bari: homine cyurgato, debuit expurgari:
homine ima oliato, debuit rimia uari,&homine con
summato. debuit quietari. Primo ergo quoniam in uadus ille p't turbari deber, homine permibato, sic it thetit cum ii ante Sc quia i v lviae tu modo cecidit cum talisme,le in futuro iudicio propio modi
seueritatem ii Eliel sollendendam. ne esse eliciamiamin corda terreri, de peccatorum ivaxtine, qui uniuersor a Dominum contempseriint:vt sic omnis cleatura diui
Oidinem c mei . I dria habitatori. neeclle it totius Orbis eat dines hortibili is ne commoueri. Et quia nihil intensius, de
vel iii sin horribilius in agendo eom nouet alia et inenta, quam igni, hinc inde ex omni parte concuties;
hinc est,quos necelle et . tu M ipsius iu 1icis sacrem ignis praecedat,non ex una parte tantum, sed cx oti in parte mundi, si sit ibi concursus igitis et tiaraitaris, Atretae stris: ignis purgat otii.& etia infir natis: ut per infernalem , reprobi ad arantur: per purgatorium, iusti purgentur: per terrestrem, haec tetrae nascentia confii mantur: per elementarem,sementa subtiliemur, δe ad innovationis iacie disponantor, de simillelim hoe ce-
. teta conturbentur, ut non solum homines, de daemo nes, veri metiam Angeli viden ex terceantiit.
spiritualia.tamen diuina iustitia pro maiori culpa ma la Rursus quoniam ni indus ille purgari debet tu ho. Oretn exigit emendam, S pro pini ibus eulpis plures mine expurga o,N homo in statu finalis, teporis in i
emensas. Undet exemplum de lumine,quod aequaliter illurninat ad unam mensam sedentes, non placet: quia
huiusmodi sufflagia potius assimilari habor pretiis r drmptiuis. suam huiusnodi ui fluetiis diffusuis.Qtia.
tum autem cuilibet determinare valeat, ille certitudinaliter dissulte habet, cuius est in reatibus, V poenis,&Lfitagiis attendere pondus,numerum,& mensuram.
De eoneomitantibus iudicium, sicut est conflagratio Entum. De inde aliquid dicendum est de concomitantibus
iudicium . qtiae sunt duo. scilicet conflagratio ignium mundanorum , 6c resurrectio corporum. De conflagratione igitur hoc tenendum est, quod igniς praeeedit faciem iudieis, quo terrae Dei es exuretur, uaquod figura huius mundi mundanorum ignium , feeonflagratione peribit simit factum est aquarum inundatione tempore diluvii. Dicitur autem transire figura huius Immfli,non quantum ad destructionem totalem
huius mundi stibi: bilis, sed quia per actionem illius
ignis omnia elementaria inflammantis, eon sement vegetabilia Se animalia pulgabuntur, &innovabat elem nta, maxime aer & terra: purgabuntur iustia de adurentur reprobi:quibus factis,cessabit etiam ino lis c. S. San.Tem. I. get purgari a scori auaritiae se malitiae,sciit in primo tempore a faece luxuriae; uidiget etiam purgari Se vel citer,& inlinie,3e persecte: hine est,quod sciit mundus prius deletus est in quoda modo purgatus, per elem . . tum aquae quod est frigidum colura ardore, te Laetore luxuriae:sie finalis in dus petignem propter refiige. 4u ritia Mriucharitatis,& stigus malitiae de auaritiae,quae regna-cidi.'hunt in fine quasi in ipsus mundi senectute. AEquia mulidi. maximae sunt adhaerentiae necelle est,quot purgans sit
actionis intimae,violentae.& acceleratae: qa non cintingit reperiri in elemento alio, quam in tene. Et ideo seut factum est aquarum inundatione diluuium I se per actionem ignis mundi sensibilis faeies exuretur. Amplius quoniam mundus illa innovati debet tu Miindi inno-li Omine innovato,nec innovari potest aliquid in noua formam .iii si perdat vetustam. Je quodam modo disponatur dii politione noua supet inducta : hinc est, quod cum ignis maxime habeat virtute expuli tuam sol extraireae. habeat etiam vim subtiliatinam, de ecelestiriarurae cognatani:ideo periptan debet fieri purgatio simul de innovatio, ita quod eu geminam habeat eis-caciam,qt annim ad aliquam . iudicis aduentum praece- .dit; quantum autem ad reliquam habet sequi. Et cum innovatio sit ad nouitatem, quae amplius non levit ad vetustatem: ac per hoc ad nouit item incorruptibilem, quam dare nςn est in potetitia alicuius cieaturae illinc
67쪽
est quod licet in illa purgatione & innovatione, ignis cellario requirit,ut homo qui Neruit vel, demeruit iidaliquid agat per natur Mena virtutem,ut ii istammare. purgare,rare tacere,& sabuliare: tame nece est, quod cum illa virtute naturali sit virtus operans supra nat ra,cuius imperio fiet conflagrationis initium,& cuius otiam virtute fiet nihilominus complementum. crimpleio Postremo quoniam mundas ille debet consummati, numero le- homine consummato, & tunc est homo eo summatus, tum, in gloria completus erit numerus electo uindn a xc mu δ' quidem statum omnia tendunt,sicut ad sinem ultimum, di completum: necesse est, facta completione illius numeri,terminari, & quietati motus naturae ccxlesiismecesse est etiam terminati transnutationes elementares: necesse est etiam per consequens terminati in anima statu, nee in corpore soluata in anima simul.& corpore, puniatur vel praemietur iti utroque: resormatio autem gratiae requirit, ut totu corpus assimilet ut Christo capiti,cuius corpus mortuum necessarium suit resurgere, cu unitatin esset inseparabiliter deitati: completio veto naturς requirit ut Lomo collat simul ex corpore,& anima,tamquam ex materia & sol 'na, quae mutuum habent appetitum, & inclinatione mutuam; necelse est,te trinionem esse suturam,exigente hae constitutione naturae,infuso gratiae,& retributione iustitiae, secundu quas tota uniuersitas habet regi. Et ideo ex his tribus,omnia clamant hominem suscitandum,ut omnis tollatur excusatio illis, qui e6gei rationem,quae est in animalibusvi in plantis Curi tra hane veritatem fidei es,surdeseuntin merito con- enim omnia ista indinentur ad formam nobilissimam, quae quide est anima rationalis posito statu in animalibus iecesse est & ilatum . de complementum poni in celetis praecedentibus. Et ideo corpora coelestia habita quiete, Ie luminis plenitudine diutitur remunerari Elementa vero,quae amplius non habent vim multiplicadi per trastinitationem mutuam dicuntur interire, non quantum ad substantiam: sed quantum ad actionem, S passionem mutuam,& hoc maxime, quatum ad qualitates activas.Vegetabilia vero, de sensibilia,quia non habent Potestatem, & vitam perpetuam, & durationa sempiternam,qualis competit statui illius ritibilitatis; ne isse est in propria natura consumiata tamen quod ita tales uniuersus pugnet orbis tetrarum. Primo igitur ,quoniam te surrectio debet esse secundit exigetiam ordinis diuinae iustiti ,& diuina iustitia reddit unicuique quod suu est pro loco,& tepore, &Omnis anima corpori semel,& ad puncti im temporis unita, vel habet in eo culpa,vel grati ecesse est quod omnes resurgat.Et quia dillinctus debet esse status retributionis a statu viae. 5cte surrectio spectat ad stature tributionis:vt no c5sudaciat ordo uniuersi, de ut fides habeat meritum, quae credit, quod no videt,& ut certius,& clarius appareat aequitas diuinae iustitis; de vi simul fiat co summatio,&tetributio finalis inAngelis, Rhomini b.; requirit hoc diuina iustitia,ut omnes re-
saluentur in principiis,& quodam modo in simili,vi. C surgat simul quantu est de lege communi:Quod dicorio mἰ pci,pter Christu, de eius beat immani Matre Potiosam virginem Matiam. Quia vero malis debetur poena, Amiteria, & bonis glinia rideo et si simul resurgant in tempore,valde tamen dissimiles erunt in conditione. Nam quia malis resurrectio non est ad vitam, sed alsupplicium necesse est,quod ipsi cum infirmitatibus , de deformitatibus, de desectibus suscitentur. Rursus, quia resurrectio debet esse secudum exigentia consummationis grati ,le persecti gratia facit noseonsotmesChristo capiti nostio,in quo nullus suit desectus membrorum, sed persecta aetas,de stativa debita,&elligies sol mosa;opportunum est,quod boni suscitentur in optimis eoditionibus, ac per hoc necesse delicet in homine, qui similitudinem habet eum omni tenere creaturae: de ideo ipsius innovatione, de gloricatione pollum dici omnia timoriari,de quoelain mindo praemiari.
De concomitantibus iudicium , scut est resur
rectio corporum. Vii iuris lis QE resurrectione autem corporiun hoc tenendum L est, quod omnium corpora hominum in generali resurrectione resurgent,nulla in eis existente distantia quantum ad ordinatione temporis, sed magis quam uad ordinationem digilitatis.Na mali te surgent cv suis desormitatibus, de 'malitatibus,miseriis de deficii- D est, quod in eis vitia det taliamur, de natura seruetur. bus,quos habuerant in statu viae.In bonis aute natura opportunum etiam est,ut si aliquod membru deerati
seruabitur,de vitia detrahentur,de omnes resurgent integro eorpore,de plena aetate,dc debi ta mensura mem- otam;vt sic omnes sancti occurrant in virum persectum,in mensuram aetatis plenitudinis Christi.Surgεt autem tam in bonis quam in malis corpora eadem numero tua prius,de ex eisdem partibus constituta, tua Iotius veritate tiaturae, non solum quantum admebra principalia, de humiditatem radicalem, verumetiam
siluis capillis, Ze ceteris membiis, quae Desunt ad decentiam corporis: ita quod in qua scitimque auras, vel sinus naturae, puluis humani corporis cedat, ad eam suppleaturi si aliqua erat superfluitas, auseraturisi aliqua membrorum deordinatio , corrigaturili paruulus erat,ad quantitate aetatis Cesti hi, qua habebat in resurrectione,licet in mole diuitia virtute dedueatur: si decrepitus,ad eandem aetatem redueatur: si gigas, si nanus, ad mensura congruam limitetur:vt sic omnes integri ἱ & persecti occultant in virum persectum iumensuram aetatis plenitudinis Christi. Postremo quia resurrectio debet esse secundum exi. gentiam persectionis naturae,de natura spiritus rati natis exigit,quod vivificet eorpus prsistiti, quiapi
animam redibit , quae ipsum primitus, ut viveret de E pilus actus in ptoptia materia habet neri : necesse est
Ratio autem ad intelligentia praedictorum, hae est: quia primum principiu eo ipso,quod primum de sui mum de uniuersalissinumae semcientissimum,ac perhoe principium est naturatum, gratiarum,de praemi rum:ptincipium etiam potenti stimum, elementissimu& tulitissimum, te licet seeundum quandam appropita tionem sit potentissimum in eonstitutione naturarum,& clementissimum in eollatione gratiarum,Se tu stissimum in retributione stipendiorum; tamen sigillatim singula sint in singulis, quia summa potentia,clemcntia,& iustitia nullatenus possunt ab inuico arari:de ideo in opere rettibutionis neeesse est, quod ipsa fiat secudum quod exigit tectitudo iustitiae, de reformatiog λtiδae copletio naturae. Quoniam ergo iustitia ne-
quod idem corpus numero resurgat,alioquin no esset resurrectio vera. Requirit etiam natura animae rati natis, de imi nortalis,quod sieut habet esse perpetuum, sic eorpus habeat, cui perpetuo influat vita: ac per hoc colpus,quod animae unitur, ex ipsia unione ordinati nem habet ad incorruptionem perpetuam: ita tamen
ruod illud, in quo cosistit substantia totius corporis, icut sunt membra principali aula etiam humiditas r dicatis, de oro secundum speciem habeat ordinati
nem necessatiam; alia vero scilicet caro secundum materiam, de partes, quae sunt de bene esse corporis,habeant Ordinationem daeogruo: de ideo primae paries sunt ordinatae ad resurrectionem, secundum ordimni necessitatis, aliae vero omnes secundum ordinem con
fruitatis. Quem quide ordinem,quia Deus impressit
68쪽
naturae nMusa non potest perserae tua non potestra Et sinat Muntas esus p munε seniper milo adhae monitu tacitare. Sc ipsa diuina prouidentia nilissi de.
huit sicere frustrar necessi est,quod ipsius virtute reparetur corpus ide numero, & immortale, de ex omitius partibus eonstitutu, & salua tota veritate hun-nae naturae. Cum autε haec natura ta habeat in pol state, sed selum in appetitu,quia nee ide eo rus numero destrii etiam reparare potest, cum non possit in totaret sebstantiamee corpus immortale possit incere, cuomne pet natura generabile sit corruptibi in disere sa colligere potessinecesse est, quod recitae mo G se. ininalibus,me naturalibus eausis,sed primordialibus artibuatur, ut fiat seeundu tam mirabile de supernaturalem,de secundum diuinae imperium voluntatis
De consequentibus M iudicium , scilicet de
ne insemiax CGnsinuenter de consequentibus ad iudieium esticendum,quae sunt duo,scilicet poena insernalis Se gloria coelesti Lin pinna igitur infernali hoe tenedum est, quod poena infernalis est in loco eorporali deorsim , in quoaeteriraliter assiigentur omnes rept bi tam homines,quam spiritus mali.Asiligentur auteeodem igne eorporali,qui eoneremisit de an et spiritus,& etiam eorporat nee tamen eorpora illa eonsumet, sed seper assii get alios Hus, alios minus seeunduexigentiam melltcitu. Huiusmodi aute amictioni it-
gat sine immutatione sciuentiae, requitente hoe petuitate deordinationis in impiis dMunatis.
Rursus quois dinationis libidinose
debet esse amicti uamia delectit . yunitur per tristLais metia. tiam eontrariam,de spiritus rationalis in preci γλ- venit se ad bonu proprium, & ut nuncae partiale libidinose amandum,di ex hoc contemnit diuiniuri imis
perium de dominium: hine est, quod ad hoemod illa delectatio improba persecte puniatur, in qua simul est
delectatio eum contemptin necesse est,quod ad punitionem illius e temptus 6c desectationis , peccator, siue sit hoino siue spiritus primipitetur in locum infi-- mum,de maxime . statu gloriae longinquum,hoe est in V profundissimum infernum. Necesse est etiam,quod ibi exponatur amigendus infimae naturς,ac per hoc noli substalia ioirituali patiatur,ta a corporali, de infima,
hoe est a me ibus eorporum inundanorum,ut in feeiabus defigatur, de igne,ic sulphure concremetur. Et quonia spiritus,qui per naturam praeponitur corpori, de in corpus habet influere,fle ipsum mouere digni tatem naturae per culpam perueriit,& se sublieit quodamodo vilitati de nihilitati peccati Ihinc est quod λudum ordinem iustitiae debet ordinari,ut L. in peccator stiritus, quam homo igni corporeo alligeturmo ut in illu influat vitam,sed ut diuino decreto suscipi at poenam.Cum enim rei quam horret per timorem diuinitus immissum, de qua sentit per vim naturalis lentianis coniuncta erit amictio seeundum omnes sensus, eoniuncta erit poena vemiuin earentia visionis Dei, D minseparabiliter alligatus, neces ii est, quoa aeruet ita qacid in his poenis erit varietas, de eum varieta- metetur. Et quia ille ignis no agit nisi per disposi. te acerbitas , de eum Metbitate interminabilitas ad reproborum Lipplicium, tormentorum sumus alcendat in saeeula saeculorum. Ratio aues ad intelligentiam praedictorum .haee est :quia eum primum plinei pium lummum sit,quidquid habet,habet in sumnis ideo Meesse est ipsum esse rectissimum.Cum ergo in retribu do agat lamndu tecti tudine,licut contra se facete non potest, e se negare, nec suam iustitia impugnare: sie neeessario sin redit dine exigete,oportet,quod pereatum puniatur siaundam quantitate culpae in his maxime. qui legem misericordiae c6temnentes.pet impaenitentia impegerunttione peecati, de reatu de maculς ex improbitate libidinis procedetis de haec non est aequaliter in mmb., hine est, quod ab eodem igne alii cremantur pliis, alij
vero minus,licui ila eodem igne alittar uritur palea de aliter comburitur lignum intoni I autem illa peccati distinctio, de reatus,secundum qua actio ignis moderatur,de in eodem uniformis, sc numquam crescit,nec decreteit,nec mutatui;hine est, quod diuino imperio
ordinante ignis ille ite agit,quod si mrer urit, de non consumit: semper amigit, de non interimit;quia non agit ad suae formae multiplieationem, sed ad pacis ani: isti liti
I mae in corpore perturbationem, si ipsius spiti tu, in
in seueritate iustitiae.Quonia ergo seueritatis iustitiae D te pili. Unde non fit nona ademptio,sm ademptae pa- est considerare culpam,non selum quantu ad radicem, cis continuatio : ut sic in eadem poena, nee acerbitas
aeternitatem, caeternatas tollat acerbitatem. Postremo quonia deordinationis multimodae poena Deordinati verum etia quantum ad circumstantias aggravantes:
congruissimu est,ut iudex iustus poenas deditas ab impiis exigat usque ad ultimam quadrantem ut sic non remaneat dedecus pereati sine demte iustitiae:& siminianis sta est potestas in ereado,de sapientia in gubernando , de clementia in reparando , se manitaetursimma iustitia in puniendo. Quonia ergo diuina iustitia peceatore impium debet poni re siaundum exigentiam culpae de culpa mortalis,ad qua saeredit finalis impoenitentia, ipsa haberratione deordinati nis perpetuaeaeordinationis libidinos deordinati rus muliim innecesse est,quod ipsa poniatur pix
rum aeternitate. Merbitate. de multiformitate.
Primo igitur Moldinationis perpetuae poena debet Eesse perpetua Huia peccatum,quod quis eommittit,&de quo numqua poenitet, perpetuo in animo duratae a vita perpetu .se dicet Deo separat, id , volutate procedit,quae in peccato vellet perpetuo delectati. Et licet delectat io illa transent ut mo-tanea,quia tana demdinatio te nil rati em perpetuitatis,pima demindinationi rei pondens,debet habete catentiam finisevisest homo in suo perpetuo finem apposuit peccato recedendo sic Deus in suo perpetuo non deustat, puniendoede sicut homoeontra infinitum pectauit, se poena habeat infinitam.Et quia non potis habeteruenam infinitam intensi ,habeat saltam duratione.
debet esse multimoda,&in omni peceato actuali moris rati est deordinata auerso, semina luce de bonitate, Be inoldinataeonuerso ad bonu eommutabile,& d ordinatio volutatis c6tta dictame rationis rectet: hi est,quod omnes actualiter peceates,qui erui damnati, punientur poena triplici; propter auersone, carentia visionis Dei: propter conuersionem poena incendii materiali se propter pugira voluntatis de rationis: Gna vernus: ut sie ex hac multiplicitate poenarum afficti, Se varie S: acer .de aeternaliter crucietur,& eo
mentorum sumus alaedat in secula seculorum. Ame.
De consequentibi ad iudicium scilicetgtiria paradisi.
DS gloria autem caelesti hoe in summa tenendum pia tu be est, ouod in ipsa est premtam substantiale. eo N ζῶ- substantiare deaecidetate.Praunium,inquam,subst tiale eonsistit invisione, mutioneac tentione uniussammi boni scilicet Dei: quem beati videbunt Leie ad facie hoe est nude,le sne velamine senetur auide, HAEe delectibiliter: quem etiam tenebunt sempiternali- -- μω .ititaei t sic veliseelut illud nardi,quodDeus 'torussem .
69쪽
cis δε inemoriae continuatio aeterimatis.Piaemiu vero
consubstantiale consistit in gloria coui otia, qttae lecu da stola dieitur: quia resiupta, perfecti ias Militia beata tendit in scaminum coelum. Et haee liola coniistit ine,*m quadruplici dote corporis, scilichi in dote elatitatis,m, si olor. isbialitatis,agilitati di imp istissit itatis: quae erunt se- euiid ι.m plus di minus in diuelsis, secundia maioritaten , de minoritare prius liabitae chamatis.Praemii imautem aecia ale, niit it in quodam decore simia Au oia. li sis per allecto,quiqi iidem aureola mineupatur: Sc secundum Doctorum sententiam.debetur triplici generi oprium, scilicet martyrio,praedicationi,&contine tiae virginali Et in omnibus praeli his seruabitur gradus,3c dilii 1 o, secundum exigentia in meritoriari .matuo appetita inuicem copulas in ad pube thali vero subierit,dc in statu meriti fecit, ut spiritus condescenderet,4intvdet et corpori gubernato propter exercit tu in me redo; nec naturalix appetitus patitur, quod anima sit plene beata, nisii restituatur ei corpus, ad quod rei ii:ire dum habet inclinaticinem iiaruralitet insertam;nec regiminis ordo sustinet, quod restituatur corpus spiritui beato, nisi per omnia illi consor me.&subtemim,qitan tu potest eorpus spiritui consormati. ioniam ergo spiti tus est visione lucis aeternae clatificatus; ideo debet,in cius corpore claritas lucis resemaxime resinare. Quia vero dilemone illius summi spiritus est si imme spiritualis effectus;ideo in corpore habere debet correspondente subtilitate & spiri-
Ratio autem ad intelligem iam piaedictotu lixe est: tualitate Quia intento aeternitatis iactiis est omnino
quia piimum pri lui pium lioc ipse, tuod priimi, habet m 4 rizia: l . et e . - Ια T IM ME Iutinuam unitatem,veritat Em,& bonitate,& hoe ipso in eo etiam eli ponere summam potentianti sipiemia,
clementi an ,de iciit mam Quoniam autem fixe inuis. bilia Dei niani Itali decet per opera, ideo Deus munduini illim sensibilem principians, sic petoduxit,lic ga-betnat,sic te parat, sic remunerat, de consummat,quod in productione mauisu stetur summa potentia: in gubernatione summa sapientia : in reparatione summa clementia: dc in rc muneratione iustitia consummata. Ut ergo manifestaretur potentia ad suti pilus latilem, de gloi iam, S: honorem omnia produxit de nil uio, eiens aliqxi id prope nihil, si ilicet ni ateriam corpor impassibili s,ideo in corpore eius,debet esse impassibilitas omnimoda,tam intra,quam extra. Quia vero ex
his omnibus, spiritus promptissimus est ad tendendulii Deum;ideo in corpo te glorioso debet simia agit Lias reperiri. Qii Onili igitur per has quatuor proprietates fit eorpus spiritili conicit me, S etiam Iubiectu: hine est,quod in his quatium praecipue dotari dicitiam ratione quorum idoneitatem habet sequi spiritumile locari in regione coelesti, quae est regio beatorum. lnistis enim proprietati bas,eoelestibus eorporib. assimulatur, per quas quasi gradatim distat eoi pus coeleste aquatuor elemetis,& cedos corporum quadruplicata& corpus in se persectum reddit.&eoninime habir lola: e aliquid pzope se, scilicet substantiam spiti tua- C lioni coelesti,& ipiritui beato: pet quem a summo ca-
- l . pite Deo usque in oram vestiatenti, scilicet corporis,
plenitudo dulcedinis. Se beatitudinis ebrietas tedundar,& quantum est possibile der matur. Postremo quoniam illa praemiatio debet fieri,secudum quod exigit tetributio iusta,& productio virtu sa.de gubernatio ordinata .de et a reparatio gloriosa,& in diuersisChristi membris diuersa sui charismata
gratiaram,n6 solum quantum ad interiora dona, v mnetiam quamlim ad exeicitia exteriora I non sola quoad habitu vertim etiam quo ad status; non solum quo ad sui sectionem charitatis iii inente, vetumri iam quod ad P isectionis decolem & pulchii tudinem in opere corporali: hinc est,quod aliquibus membris, nos iustola animae tu itibus eius dotibus, & stola cor-lem, S haec iungens in uno homine, in unitate
rcriam coipo i alem. Ut manifestaretur sapientia, ipse pii de pri silenti Isime omnia gubernat, ordinate. Nam ipse supremum hominis regit per seipsam, in tum scilicet. quain illustrat: Sc infimum,scilicet corpus per liberum arbitrium volutatis,ut sic corpus,& eo poralia quoad reginae subiaceant spiritui, spiritus vero Deo. Vt manifestaretur elamentia, pili in hominerti)al. nait , amuniendo hominis naturam, suscipiendorta italita ἰcs, Ictati dem Persirendo pinii annut ire summa inclic id iam iter O i Nil citcot de faceret esse con- Lbrm: m ad leuciari Di rati in is criae, no sol tura indigni- t. e ira usta conditae, veruinctiam in desectibus naturae in miseria coiistitutae. Vt tande manifestetur ii isti. D poris elim quatuor, ver limetiam excellentia quaedam tia, tetrib iet vilicui si te siccumlia exigentiam metit ci in nou s , lana malis l)oetiam,veru mei iam iustis gloria icm p. t in .Sic et mn exigit retributio aequa, uec re- Parari grat: ma, e gubernatio ordinata,& prodiichio. Vir . Ola. N.i omnium horum eo summatio est in fine
. . Primum iFitur quoniam omnium ivllorum praemia- ficti debet, secundum quod exigit reti abutio iusta, iam. & etiam prodoctio virtuosa:le productio Dei fruit rationalcm spiritu prope Deum. capacem Dei, eapacem se ilicet secudum vim inditae imaginis i plius B Ttinitatis,eui in iustis totus hominis spiritus secudu integritate imaginis deseruiuit hinc est,quod, nullo minus Deo potest rationalis spiritas lir; miari,nec imple- S gaudis debetur. proptet excellentiam pers citonis V decoli, habiti corpore virtuoso. Quoniam igitur triplex est genus operis praecelleniis, persectuta pilla luumta spirituali formositate sermo hum,s cuiuium triplicem vim antimae:secundum rationalem,plaedic itio vetita is perducens alios ad salute: seeundum csi piscibilem, persecta declinatio concupiscotiatis, Per integritatem perpetuam continentiae virginalis: inundu itastibilem, perpessio mortis ad honorem Cui stulti ne est, quod his tribus genetibus iusto- Aureola qui- sum, Lilicet praeliea tot ibit virginibus, A debet ut illa excellentia praemii accidentalis,quod aut cola mincupatur,quod ad decorem fuit, non solii metus capacitas Ierminati lania in praemiu datur Eanimae..erimici iam coiretis: quia non Ieddi Pur volitei dei formitas gloriae, per quam trio electus confor mis,& ratione ipsa in videat clare,de volutate diligat plene,& memoria retineat in aeternu: ut tac anima tota vivat,tota doletur in trib.animae viribus,tota Deoesi figaretur.tota illi uniatur, tota in illo requiescat nipso sicut omni bonoinueniens pacem, lucem , Muissidientiam sempiternam, Perquam in statu Ornniubonorum e gregatione perfecto constituta,& aeterna vita vivensalicat ut beata,& etiam gloriosa. teuibutio uta debet fieri secun--.. dux 'uvd exigit n5 selum iei i ibutio iusta,& produ- - . i. vutuosa, erumetia gubcinatio Ordinata,Sc Deus sed operi exitiii ieco, substeti ens sibi me. ritum:& piae mittin charitatis,quod contistit in septiso imi dote. triplici animae , &qii adruplici cor iis, in quib. clauditur e5 summatio,integritas N plenitudo omnium bonorum spectantiu ad gbtrita complementum. Ualia aut quanta sint illa.non verba
mea, sed B. Anselmi potiatur. Ait enim in fine Proso et' 'IHlogii Excitare nuc anima mea, deerige tot un intelle. ι itim tu mi cogita quantum potes,quale N quantum sit illud bonii. Si enim singula bcina deiect ibilia sunt, cogita intente . quam delectabile illud bonum, quod conticet iucunditatem omnium bonorum non
70쪽
quale in rebus creatis sumus experti, sed tanto A quam de stis,in omnium alloriam se n.Sed si Deutri
I P-rentem, quanto differt creator a creatura. Si enim bona est vita creata, qua bona est vita creatrixὶ Si iucuda est salus facta,quam iucunda est salus, quae fecit omne tautemὶSi amabilis est sapientia in cognitione rerum conditarum,quam amabilis est sapientia, quae omnia condit ex nihiloiDenique si inultae,& magnae delectationes sint in rebus delectabiliburi qualis de quanta est delectatio in illo , qui fecit ipsa delectabiliarQui hoc bono nitetur,quid illi elit, Se quid illi n5etiti Certe quidquid voletarit,& quod nolet esse, non et it. Ibi quippe erunt bona corporis & animae qualia
nee oculus vidit, nec auris audiuit,nec cor hominis cogitauit. Cur ergo per multa vagaris homuncio,quςrc-do bona animae α corporis tui I Ama unu bonum sic diligent toto corde,tota mete,tota anima. Ut tame Otum cor,tota mens,tota anima no sufficiat dignitati dilectionis, profecto sic gaudebunt toto corde, tota
mente, tota anima,vi tamen Lotum cor,tota meus,t
ta anima non semeiat plenitudini gaudij.
Nondum ergo Domine dixi aut cognoui quantum prisgaudebui illi beati tui,utique tantu gaudebant,q iam L c. tuin amabiin tantum amabant,quaruum cognoscet te. antum cognoicent te te quantum amabant te certe nee oculus vidit, nec auris audi iit,nec incor lim t. Cis. x eminis as endit in hac vita,q tantum te cognostin ,deaminiim in illa vita.Oto Deus congnosca te,ame te,
vi gaudea de te;& s no pollum ad plenu in hae vita, ut proficuam in dies, usque dii veniat illud ad plenae quo sunt omnia bona,&susticit. Desidera simplex bo. B proficiat hic in me nomia tui,& ibi sat plena;ere si alnum, quod est omne bonum,& satis est. Quid enim amas caro mea,quid desideras anima mea3Ibi est quid quid amatis, quidquid desideratis. Si delectat pachritudo: Fulgebut iusti sicut Sol si velocitas,aut fortitu a. Cis. i 1. -li it β corporis,cui nihil Θlistere possit pruisimile,Angelis Dei:quia sireni natur corpus animale,de
resurget empus spirituale:potestate utique no tiatura. Si longa, Ze salubris vita.ibi erit sana aeternita ,δe ae terna lanitas;quia iusti in perpetuum vivent, N: Salus iustorum a Domino.Si satietas: Satiabuntur,cu apparuerit gloriaDei:Si ebrietas: Inebitabuttit ab ubertate
domus Dei. Si melodia ibi Angelotu Chori concinunt sine fine Deum laridantes: Si quaelibet non immunda, sed in unda voluptas:Torrente voluptatis tuae potabis Ceos Deus.Si sapientia ipsa Dei sapientia ostendet eis seipsam. Si amicitia diligent Deum plus, qua scipsos.& inuicem tamquam seipsos, de Deus illos,plus qua seipsos: luia illi illum, o se inuicem per illu N ille se.
de illos per seipso. Si coeordia, omnibus illis erit una volutas, quia nulla illis erit nisi Dei voluntas. Stipotestas.Omnipotenti s erunt suae voluntatis .ut Deus si κ. Na sicut p tem Deus,quod volet per seipsum,ita poterunt illi per illum qiud volet; qilia sicut illi no aliud volent . qua quod ille .ua ille volet.quidqii id illi . lent: se quod ille volet no poterit non esse. Si honor,& diuitiae . Deus suos se iuc s,ta,nos. Se fideles si pia multa costituet tinnio filii Dei,&Dei vi)cabutut dee-
laican Oituus de ibi fiat plenus, ut hic gaudium mcusit in spe magnum de ibi sit in re plenum Domine per VAE. LFilium tuum iubes in inci consalis petere de promitiis
accipere,ut gaudium nostrum plani, m sit. Deus verax peto, accipiam, ut gaudium meum plenum sit. Peto UOmire. quod per admirabilem consiliarium nostra consulis:accipiam, quod promittis per veritatem tua, ut gaudium meum plenum sit. Medit ar tot elim inde mens mea , loquatur ii deline a mea. amet illud cor meum, sermoci innut os meu aestiriat illud anima mea, sitiat caro mea. desileret tota l. bstantia mea. donee . intrem in gaudiam Domini mei qui est trinus de unus Deus benis ictus iii faecilla sec dor ura. Amen.
ECCLEsIAE DOC TORIS, Centi loquium.
Ingredienda adseream Theologi generat bus praceptu instrvit hoc opusculo exim us Ee-elesiae DoLDr: idque breuitate ve rborum,aine teliarsi ubertate,qmb. In Breviloquio usus est, ut & Vbi erit filius Dei ibi & illi Hesbdo, qui ri Tract-- vero iste in Drres
de Dei, coheredes aute Christi.Si vera seeuriia, .ctite U- istributus est, qua omnes continentita certi et ut tauqua. 'e nullatenus ista,vel potiti istud bonu sibi definuru . sicut certieriint se non sua sponte illud amisi iros nee dilectorem Deum illud dilectoribus suis inuitis ablaturumec aliquid Deo potentius, inuitos inu, de illos separaturii. Gaudiu vero quale, aut quantu est, ubi tale, ac tantu bonum est Cot hu-
irranum,cor indigens, cor expertum aerumnas, immo
obtutum aerumnis, quantum gauderes si his omnibus ab dares 3 Interroga intima tua,si ea pere possunt gaudium suum de tanta beatitudine sua. Sed certe si quis alius, quem omnino siciat te ipsum diligeres, eandem beatitudinem haberes, duplicaretur gaudiu tiis,quia Do minus gauderes pro eo,quam pro te ipso.Si vero
Sect. cetu, Unde Centi quius binomesortitur.
Prima igitur pars es de malo sub rasione eulpae fcsida de malo sub ratione pama: tertia de bonosub ratione gratia: quarta de bono δειν a. Itone glorie. Vt aute uotu sit persticere volentiquomodo Centiloquiu, or Breustiquiu convexa
da.quartae. quintae Hr sexta smilitem quartam vero septimae pro sua ratrone. Adeo vero cosor duo, vel tres,vel multo plures idipsum haberent, tau E est doctrina utriusque tractatin, τι eundet in dζm pro singulis quantum pro te ipse gauderes.si - - - n. - Πsingillos sicut te ipsum amares. Ergo in illa persecta charitate innumerabilium Angelorum, & hominum
ibi maxime eonstantem demonstret auctore. P R Ο ΟΞ M I v M.
beatorum, ubi nullus minus alium,qua seipsum dilia sit,non aliter gaudebit quisque pro singulis aliis, qlia pro seipso. Si et eo eor hominis de lato suo bono vix capit suum gallatum.quo modo capax erit tot δc tantorum gau liorum Et utique quia quatum quisque diligit aliquε. tantum de bono eius gaudet. sciit in illa persecta selicitate umisqui 'oe plus amabit sine comparatione Deum. quam se,& omnes alios seeum; ita
sau lebit plus absque aestimatione do felicitate mi, Cea deseripsi eam tibi tripliciter in cogitationibusae scientia ut ostenderem P . 12. a tibi fit mitatem, de eloquia veritatis Ieri pondere ex his,illis,qui miserunt te.In ' Prentio M. formans sapiens in his verbis eum.qui choris.
intendit ad praedicitionis officiu promoueri,quatuor innuit studioso discipulo vidEda,leilicet in quo est stidendum, quia in trina traditioneaeum dieit: Eeee d eripsi ea ,scilicet do it inani saeta triplieitet: quia ad disere