장음표시 사용
121쪽
inquit, a Romulo viribus datis , tantum valuit, ut in x L. deinde annos tutam pacem haberet. cum Numae regnum intelligat,quod per annos X LIII. perpetua pace, durauit. Tertius restat de tribus,quos proposui, locus in Cicerone c5siderandus nam cum in ea pro C. Cornelio dixerit, Lege Plotia primum senatores cum equitibus Romanis iudicasse falsum hoc esse, pos . sit aliquis obiicere, cum bieni ante M. Lmius Drusus, quod Appiani verbis iam ostendimus, legem tulerit, ut cum equitibus senatores pari numero iudicia tractarent. RespondemuS: utruque verum esse, dege Plotia primum senatores cum equitibus iudicasse. Drusum tamen ante rogationem tulisse, ut cum equitibus sena tores iudicarent nam etsi lege Drusi ita sancitum est: tamen, quod a lex iussit, propterea non est obseruatum quod eo ipso anno L. Marcius Philippus consul,inimicus Drusi, obtinuita senatu,ut leges crus Omnes no S. C. tolleretur: itaque decretum est, contra auspicia esse latas, neque iis populum teneri. hoc tum a Pediano in commentario Cornelianae, tum a Cicerone in
lib. de Legibus i& in oratione pro Gmo sua proditum est ut omitta quod in Appiani notauimus historia, equites , Druso interfecto lege Gracili iudicasse de iis, quorti dolo malo bella Italicum esse commotum diceretur, idque ex ea lege, quam de maiestates a Varius tribunus, L
122쪽
ri DE LEGIBVs',qui typis impressi veneut,Appiani libri.nam,
pro Marius, habenturi alerius cum legem illam de maiestate non a Valerio,sed a Vario latam esse,Valerius,Cicero pro C.Cornelio,& in
Bruto,& Pedianus declaret. Venio nunc ad te ges ipsas,quas .nominaui,Semproniam, Seruiliam, Liuiam, Plot1am, Corneliam, Vatiniam, Aureliam,POpeiam,Iuliam, Antoniam quibus de singulis ita nobis est agendum, ut, tempO'rum ratione seruata, prima quaeque cognoscatur. Ante C. Semproni Gracchi tribunatum soli senatores, vetustissima,ut opinor,Romuli lege,iudicabant,exceptis caussis,in quibus depecuniis ob iudicandum captis ageretur nam de
his ad equites quςstio pertinebat.idque non antiquum fuisse, sed tributum esse equestri ordini
aetate Ti. Semproni Gracchi, Tiberi,& ab patris, qui etiam senatu, quod id fieri passus esse
set reprehenderit, cum futuras ex eo publicas discordias calamitatusque praediceret Appia,nus historiae suae lib. I. scriptu reliquit. C. Gracchus, Tiberi filius,tribunus pleb. Cn. Domitio
Ahcnobarbo, Fanio. Nepotes ora legem tulit, quam paucis ante annis frater eius Tiberius ferre conatus erat, ut equites soli iudicarent scenim, contra quam Plutarchus prodidit,ex Velleio, Pediano , Appiano, Cicerone ipso proba ui Postea Qu. Servilius Caepio consul, qui postea cu Cimbris male pugnauit, legem rogauit, Vt cum equitibus,qui antea lege C. Gracchi soli
123쪽
iudicauerant, etiam senatores iudicarent hanc
tarpen lege,quam MCassiodorus,&Obseques, Cicero ipse latam significat , non multo post esse abrogatam,ex eo suspicor,quod paucis post
annis C. Norbanu, quo accusante Caepio damnatus erat,non ab equitibus, senatoribus, sed a solis equitibus esse iudicatum , Cicero lib. I. de Oratore declarat his verbis : Animos equitum Romanorum, apud quos tum iudices caus. fa agebatur, ad vj Caepionis odium,a quo erat ipsi propter iudicia abalienati, renovabam, a que reuocabam. Facit etiam mecum illa ratio, quod , cum M. Livius Drusus tribunus pl. Phi lippo MCςfare C o s.legem tulerit, ut cum equi tibus senatores iudicarent quod proxime, cum de lege Liuia agetur, probabimus manifestum est , solos equites ante Drusi tribunatum iudicasse Praeterea scriptum est apud Ciceronem' in oratione pro C. Cornelio,n5 ante legem Plotiam senatores cu equitibus iudicasse at legem Plotiam Pompeio Strabone, & Porcio Catone ora latam esse, Pedianus docet ex quo legis Seruiliae de communicandis inter equites Uenatores iudiciis nullam habitam esse rationem, ac ne Liuiae quidem, quae id sanxit, facile est cognoscere. Post Caepionem M. Livius Drusus tribunus pleb eius Drusi filius, quo tribuno pL ad labefactandam C. Gracchi potentiam senatus usus erat, L. Marcio Philippo Sex.Iulio Caesare cos. tulit ad populum,ut cum equitibus h.iij.
124쪽
senatores caussas cognoscerent. cuius legibus, Philippo consule referente, s. C.sublatis,in 'n-dem, quo ante fuerat, statum re iudiciaria restituta , soli equites ex lege Gracchi iudicarunt. Anno demde interiecto, M. Plautius Siluanus tribunus pleb. Cn. Pompeio Strabone,L. Porcio Catone Ciri qui fuit annus belli Italici secundus, tulit ad populum, ut singula tribus e suo numero quinos denos, per annum iudicaturos, suffragio crearet. quo factum est, ut senatores quoque in eo numero essent, 'uidam
etiam ex ipsa plebe Post victor Sylla, dictator primus Reip. constituendae caussa factus, insen sus equitibus, quia pro Cinnanis partibus steterant, legem tulit, ut nemo, nisi qui senator esset, iudicare posset quod ante C. Gracchi tribunatum fieri solitum esse diximus Sylla mortuo, quod ille sanxerat, per annos XI seruatum est, hoc est, usque ad Cn. Pompei d M. Crassi primum consulatum quo anno L. Aurelius Cotta praetor populum rogauit, populi isque uisit, ut tres ordines,senatores, equites, tribuni aerari sit mul iudicarent. tametsi, S ceturionibus aditum
ad res iudicandas patuisse hac ipsa lege, sequentibus Pompeia, Iulia,censu tamen praefinito, Cicero docet in Philippicaci videtur autem Paterculus,nisi mendosi libri sunt,neque tepus, neque sententia huius legis perfecte nouisse: qui lib.II. legem a Cotta lata per id tepus significet, quo Gabini trib.pl. rogatione tulit, ut Popeius
125쪽
contra piratas summo cum imperio mitteretur.
quod falsum esse constat nam Gabinius bienio post Popeiicosulatu, hoc est Pisoneri Glabrione C O S. cam lege tulit: quod c Velleius ipse asserit, Minde facile licet existimare,quod, absoluto bello piratico , statim C. Manilius trib. pl. tulit ad populum,utMithridaticum bellum P 5-peio mandaretur. id Pliitarchus Velleitisque c5- firmant. Maniliam autem legem Cicerone praemiore latam esse,luculenta ipsius oratio declarat. porro autem Ciceronem gessisse praeturam Lepidori Tullo id qui fuit annus post Pisonis&Glabrionis costulatum proximus, quis est qui
ignoretξ testem habemus Pedianum: ut alia,quq facile probarent, argumeta praetermittam.tulit
igitur de piratico bello rogationem Gabinius trib.pl. Pisonet Glabrione Cos. at Cotta, cum rogatione de iudiciis eo anno tulerit, quo designatus aedilis Cicero Verre accusauit, defendente Hortesio consule designat plane videtur eo anno tulisse, quo P 5 perus crassus consules fuerui. quod aperte Dio narrat. Hoc de tepore Qus d ad sententiam attinet non video, qui probari possit id quod idem narrat, Cottam iudicandi munus inter equitest senatu qualiter esse partitu: cum eam potestate non his modo,sed praeterea tribunis aerariis esse permissam, sexceti loci demonstrent. nisi forte illud libenter enim tueor antiquitatem Aequaliter intecvtruq ordin spartitus est,ideo Paterculus dixit, h. iiij.
126쪽
ui significaret non solum senatum,Vt antea, sed equestrem pariter ordinem post lege Aureliam
iudicasse ut aerarios tribunos, qui deinde cum senatoribus Mequitibus iudicarui, etsi non no minauit, non tame exclusisse videatur quo modo δ Ciceronem lib. v. in verrem locutum videmus ait enim , cum Cottae legem significet. Iudicium de iudicibus, S de te futurum est. at quo tempore futurum est)nempe eo,cum pOpulus R. aliud genus hominum , atque alium ordinem ad res iudicandas requirit, nempe ea lege de iudiciis iudicibiisque nouis promulgata. Alium ordinem dixit , cum tamen non node ordine, sed de tribus, hoc est, de senatoribus, equitibus,tribunis aerariis in ea lege mentio fieret. Eodemque modo, cum, censorii Iudicia rescissa esse iudicum sententiis significare vellet, in oratione pro Cluentio locutus est. Senatores,
inquit, equitesque Romani in compluribus iam reii, quos contra leges pecunias accepisse subscriptum est , suae potius religioni, quam censorum opinioni,paruerunt. in Diuinatione: Ita diciorum leuitate ordo quoque alius ad res tu dicandas postulatur. Pedianus etiam in commentario II. orationis in Verrem, Cotta,inquit,
pr toro significat, tu lege promulgarat de restitue lis equestri ordini iudiciis cutamen Cottae lex non de uno equestri ordine, sed de senatoribus, equitibus, tribunis aerariis mentionem faceret Plutarchus etiam in Pompeio iudicia ad
127쪽
equites ait esse translata: cum tamen lege Coti qmter tres ordines essent communicata mu'dsi quis putat in uno ordine, quem Cicero ad res iudicadas requiri significat , simul cu equitibus tribunos aerarios intelligi opinione fallitur nasenatores, equites, tribuni aerari , non ordines duo, sed tres a scriptoribus antiquis appellatur.
itaque Pedianus in commentario Cornelianae, L. Cotta, inquit, lege sua iudicia inter tres ordines communicauit, senatum, equites, tribunos aerarios: in commentariis duaru orationum, in Pisonem, in extremo , pro Milone, in principio Lex atmia secuta est tulit enim eam, ut opinor, P. Vatinius tribunus pl. Caesarerilibu lo C oriri qua sententia, nondum inueniri potui sed fuisse populare, cum Vatinius senatum, senatus illum vehementur oderit, facile possum exist imare Lex Pompeia,quam tulit Cn. Pompeius Magnus in consulatu 1 1. nihil ab Aurelia de tribus ordinibus discrepabat, nam post ea de tribus ordinibus iudicatibus exempla multa sunt, maximeque apud Pedianum sed ex amplissimo censu, e centuriis legi iudices iubebat. Iulia, quam C. Iulius C sar, rerum potitus,tulit, iudicia ad duo genera iudicum redegit, eque 1trem ordine, ac senatorium tribunos aerarios, quod erat tertium sustulit. Antonia costularis, M. Antonij, qui I II vir fuit, hoc sanxit, ut ad duas iudicum decurias accederet tertia e centurionibus, hoc est , ut cuiquitibusvi senatorib'
128쪽
stertium enim ordinem , tribunos aerarios lex Iulia sustulerat centuriones iudicarent quod genus hominum ne superiores quidem leges, Iulia, Pompeia, Aurelia,iudicandi iure excluserant: sed praescripserat, quo sensu eo esse opor-reret sicuti senatoribus quoque, δ equitibus, de tribunis aerariis census erat praefinitus: cum
in iudice, ut ait Cicero,ac fortuna spectari deberet, dignitas Antoni, vero lex plus aequo impudens δ dissoluta, quae rationem census nullam habuit, omnibus, quicunque ordinem duxis ient,iudicandi potestatem permisit atque hanc Antoniilegem de tribus decuriis non esse abrogatam, cum ille hostis iudicatus est, ctimciusdem legem de sacerdotiis abrogatam csse supra docuerim, cauetonio cognoscitur qui in Augusto ita scripsit Ad tres rudicum decurias quartam addidit, ex inferiore censu, quae ducenariorum vocaretur, iudicarentque de leuioribus summis. Haec de ordine iudiciorum, pro
variis legibus, vario De numero autem iudicum, lex Gracchi Cm C. fecit, omnes ex equestri ordine, totidem, quot antea senatores iudices fuerant: lex Drusi Cm C. equites, S in C. senatores, numero pari: lex Plauthi x x v iussit enime singulis tribubus , ouae X X X V. erant, qui nos denos creari lex Syllae ii omnes ex ordine
senatorio. lex Aurelia cum lege Syllide numero,Vt opinor, congruebat,cum in ordinibus di 'screparet. na libro epist. iam. 11 1. de iudicibus
129쪽
C C. cum lex Aurelia seruaretur, mentionem
fieri video. quod si ita est auctum deinde numerum esse lege Pompeij,vere dicemus quia cl-leius auum suum interim C L . a Pompeio te,ctum esse narrat. eundemque numerum Plutarchus in Pompeio tradidit lex Caesaris, cum de tribus ordinibus unum, ut diximus, sustulerit: numerum simul iudicum, ut ego sentio, comu tauit lex Antoni cum tertiam decuriam addi derit: satis liquet, eorum,qui res iudicarent, ampliorem numerum esse factum . quem rursus cab Augusto esse auctum , cum ad tres decurias quartam addidit facile cognose itur me di- cum aetate legem fuisse, nequis intra x V. aetatis annum iudicaret , facile possum ex eo coniicere,quod Suetonius de Augusto scripsit: Iudices a x x M. aetatis anno elegit, id est, quinquennio maturius,quam solebant Callistratus quidem iurisconstillus, lege Iulia cautum esse,
ait, ne minor annis X.iudicare cogeretur,neve minorem annis x x . compromissarium iudicem liceret eligere. Sanxit idem eadem lege, ut
opinor de numero patronorum . nam ante L.
Domiti Ahenobarbi. Ap. Claudi Pulchri
consulatum raro quisquam pluribus , quam quatuor, patronis usus erat his consulibus M Scaurum, de repetundis accusatu, sex defende runt. eoque progressa res est,ut eade caussa post bella ciuilia nonnunqua a duodecim patronis ageretur. cui licentiae,ut in Pediano scriptu est,
130쪽
C. Caesar dictator lege modii impositit. Et sor lasse idem Caesar,qua in lege de numero patronorum,in eade tulit de ratione iudicandi. quod Gellius lib. II II cap. LI significare videtur his verbis Atque in rerum quidem diffssionibus, comperendinationiblisque,& aliis quibus. dam legitimis in rebus ex ipsa lege Iulia, ex Sabini assurij, ex quorudam aliorum iuris
peritorum commentariis commoniti sumus. Legimus etiam apud Priscianum de lene Larto Ila, quae minore anni X X V. Itipulari vetabat.
De diebus quoque iudiciariis leges nominat Vlpianus his verbis: Si sertatis diebus fuerit iudicatum lege cautum est,ne iis diebus iudicatum sit, nisi ex voluntate partium 4 ,quod aliter aduersus ea iudicatu erit, ne quis iudicatum facere, neve soluere debeat: neve quis, ad quem ea de re aditum crit,iudicatum facere cogat. In hoc ordine locum habent leges illae, quaei de personis, quae facinus iudicare possent,ri de caussis, in quibus possent, tum de indiciis, deque testimonis dicendi potestate agebant. Ac primum illud ponatur, legibus eos iure iudicandi exclusos non esse, quos ignominia censores notassent. 1d Cicero significat his verbis in oratione pro Cluentio In omnibus legibus, quibus exceptum est, de quibus caussis aut magistratum capere non liceat, aut iudicem legi, aut alterii accusare, haec ignominiae causa praetermissa est timoris enim caussam, non vitae