장음표시 사용
181쪽
tiis habuit si quis exercitum extra suam prouinciam iniusta populi duxit, aut ipse, relicto exercitu, prouinciς finibus excessit si quis Rep. sua culpa male gessit; si stationem deseruit si contra libertatem consilia in iij si seditionem aut bellum excitaui: si publicum hostem domi
priuatus habuit; si ius ciuitatis aut mavistratus
imminuit; si priete dignitatem populi R. regio in comitatu fuit ilico tra bonum publicuna
locutus est quod maiestatis quidem crimen, non tamen capitale fuit: ut exemplo docuimus: praeterea, siquis ad hostem rasiit, absidve quid cum iis aduersus Rempub.pactus est. Haec in populum laesae maiestatis crimina in magistratum autem , vel in principis personam, si quis vim omnino ullam attulit: si tribuno pl. intercedenti
non paruit, aut ab eo concionem auocauir,
elimve priuati hominis loco habuit, ut puta, si occurrenti in via non cessit, si concilium plebis disturbauit:& huius generis alia: qu facile poscsumus intelligere ex ea definitione,quae proditaliteris est Maiestatem is minuit, qui ea tollit, ex quibus ciuitatis amplitudo constat Leges nominantur hae , primum illa x II tab de qua Polybius lib. V ut, qui hostem concitasset, vel ciuem hosti tradidisset, capite poenas daret: deinde tribuniciae Appuleia, Varia consulare , Cornelia , Iulia , Antonia . Appuleiam tulit,opinor , L. Appulem Saturninus
Tribunus pleb. quem postea cum C. Seruilio
182쪽
Glaucia praetore C. Marius VI consul s. c. interfecit.hac lege damnatum legimus C. Iunium Norbanum quia, seditione populi concitata, quod ad maiestatem pertinuit, Qu. Servilium
Caepionem innocentem damnasset.Variam tulit. Narius Sucronensis tribunus pl. qui Philippo caesarei ori in locum M. Liui Drusi
interfecti tribunus pleb creatus est huius legisti essententia fuit,ut quaereretur de iis, quorum ope, aut consilio bellum Italicum esset concitatum quo crimine cum essent multi condemn ti Mad plures praeterea, quos damnari necesse esset, ea culpa pertinere videretur fecit sapienter senatus,qui decreuerit, ne, du tumultus It licus esset,iudicium ullum lege Varia fieret Se .cuta est Cornelia,L. Syllae dictatoris: inde Iulia, C. Caesaris, in primo,Vt opinor, lata consulatu, aut post victum in Pharsalia Pompeium nam consul iterum,bello Pompe', aut Alexandrino impeditus,abfuit.h c lex damnatis aqua igni interdicebat Postremo Antonia, M. Antonij consulis,qui I cI.vir postea fuit: quae damnatis de maiestate prouocationem ad populum dabat quod antea in uno perduellione, omnium de maiestate criminum grauissimo, licebat In
caussa maiestatis,4 proditionis, dosi quid esset huiusmodi, impunitatem indici datam Pedianus ait: in caussa repetundarum negat. nulla e
ro prorsus in caussa senatoribus licuisse indiciu profiteri, ne videlicet summi dignitas ordinis
183쪽
minueretur,assarmat Praemium autem, si quis
accus affeta damnasset aliquem magistratum, ei datum crediderim eius ipsius, qui damnatus esset,magistratum si modo accusator competitor fuisset, aut ei alioqui per leges petere liceret: aut, si reus magistratus designatus non esset, de magistratum antea gessisset, ius eodem loco di-
cedae sententi ae: si modo senator esset accusator. nam,cum ait Cicero in oratione pro Balbo: Legum praemiis praetoriam sententiam, iraetex tam togam consecuti sunt: aperte significat,ques imma daretur accusatoribus praemia, haec duo fuisse, potestatem dicendae praetorio loco sente tiae, magistratum: cum scilicet damnatus essetis,qui, ob gestam antea praeturam, sententiam praetorio loco diceret: aut is, qui designatus esse set in aliquo magistratu. quod si hec summa erat accusatoribus praemia: certe non nisi summis de criminibus dabatur.& si hoc sequitur illud,ut ob maiestatem,quod summum erat crime, praecipue darentur. Perduellio,quod omnium de maiestate criminu fuit atrocissimum, nam tunc
est perduellio, cu in ipsam Remp. vel in personam magistratus, aut principis infertur iniuria)
de ad populum erat prouocatio itaque moratium illum, qui sororem occidit. Sp. asse sum Viscellinum, qui de regno cogitauit,per duellionis accusatos, alterum a populo esse absolutum,alterum codemnatum,&,bonis publi-
184쪽
catis, necatum, Liuius monimentis historiarum
prodidit. quaquam Horati faetum paricidium, non perdueli A, videtur fu ille dolege paricidii, quam Numa Pompilius fecerat, iudicatum L se, Hostili)regis iussu, Festus Pompeius docet.
cur igitur perduellionem Liuius nominat ait enim. Rex concilio populi aduocato, Ι . Viros, inquit, qui Horatio perduellionem iudicent secundum legem , facio Caussam hanc, fortasse Veram, licet opinarru vel quia Numa, vir sanctissimus, paricidium omne perduellionem voluit esses vel quia, si non omne paricidium , saltem illud,quod in cognatos, assinesve committeretur. Lege perduellionis, prinatim I I. viri iudicabant, dena de ad populum erat prouocatio declarat hoc oratio pro Rabirio perduellionis reo CX qua , primum a II viris, deinde a populo de Rabirio iudicatu esse, cognoscitur quod etiam Suetonius tradidit . quanquam , multo ante, iudicem hoc de crimine populum fuisse non modo Horati proximo demostratur exemplo, verum etiam ex eo , quod a Plutarcho in Popli
cola de Vitelliis, S inquit bis, qui patriciae gen
tis utrique fuerunt, proditum est nam,cum de Tarquinio rege restituendo cogitassent, damnati a populo poenas morte debitas luerunt At.que hoc uno crimine damnatos necare ciues Romanos licuisse , cum eo tamen , si populus
ita iudicasset, nam alioqui ne liceret , Sem pronia C. Gracchi tribunicia lege sancitum est)
185쪽
satis plane constat quippe, cum 3 crucem Rabirio a Labieno accusatore in campo constitutam Cicero dicat: S , mortem lege Iulia irrogatam, posteriores etiam uiris consulti tradiderint, rei quoque memoria post mortem condemnata Notat Vlpianus, quod a nobis omittendum non fuit purgandum fuisse crimen perduellionis etiam successoribus sit forte reus obiisset antequam de eo iudicatum esset ait enim sic Is, qui in reatu decedit, integri status decedit ex- . tinguitur enim crime mortalitate nisi quis forte maiestatis crimine reus fuerit nam, nisi hoc crimen a successoribus purgetur,li reditas fisco Vendicatur plane non,quisquis legis Iuliae maiestatis reus est, cadem conditione est, sed qui perduellionis reus cst , hostili animi aduersus Rem p. vel principem animatris. caeterum, si quis cx alia caussa legis Iulii maiestatis reus sit, morte crimine liberatur. haec Vlpianus: quq aliiquoque confirmant , ut paulo post in crimine repetundarum ostendemus. Quemadmodum autem omnium de maiestate criminum perduel
lio grauissimu fuit: sic a populo iis comitiis,quae
maxima omnium erant,centuriatis, inquam, iudicabatur quod in ea, quam proxime nominaui, oratione pro Rabirio declaratur . idemque Liuius,Valeriusque significant: qui ceturias nominant in eo perduellionis iudicio quod deTi. Graccho, C. Claudio censoribus, accusante
tribuno pl. fiebat nec dubites, quin Atilius ille
186쪽
ito DE LEGIBVs Calatinus, Qu. Fabi Maximi socer quem scri
bit Valerius oppidi Soranoru proditione reum ad populum esse factum, centuriati se ipse coia mitiis caussam dixerit: cu oppidi proditio , quae in Rep. grauis inuria est , videatur esse perduel lio itaque miror ut aliud ex alio cur proditionem & maiestatem Pedianus quodam in loco separatim nominauerit cum proditio certe in maiestatem includatur,atque etiam, Ut ego exi stimo, perduellio sit quod inter maiestatis crimina summum fuit. Videtur etiam considerandum: cum tribuni pl. aliquem perduellionis accusarent,ut duos,quos nominaui, censores Rutilius, Rabirium Labienus,qua ratione populit, videreo iudicaret, per centurias conuocarent. si quidem tribunus p . minor erat magistratus: centuriata vero comitia non nisi a maiore magistratu,ut consule, praetore,esse habita , traditu est. Dicedum, quod veterum in libris patet, accusasse quidem tribunuit comitia vero malo rem magistratum, tribuno poscente,habuisse.&hoc significat Liuius lib. x x V I, cum ait: C. Se- pronius Blaesus perduellionis se iudicare Cn. Fuluio dixit, diemque comitiis ab C. Calpur ni praetore urb. petit. eodemque modo locutus est lib. VIII. Vtrique censori,inquit,tribunus pl. Rutilius perduellionem se iudicare pronunclauit, diemque comitiis a C. Sulpicio praetore urb. petiit est igitur, petere diem comitiis, petere ut sibi certo die comitia dentur . fuitque
187쪽
R O M A NI S. 18 Ihoc genus antiquum loquendi quo ante Li
uiu Valerius Antias usus est . notaui enim apud Gellium haec, hoc ipso de crimine lib. VII cap. X. Peposci, non poposci, Valerius Antias lib. annalium L V. scriptum reliquit. Denique,ait, Licinius tribunus L perduellionem ei diem dixit, S comitiis diem a QP arcio praetore peposcit. Quaero etiam illud, cur censores illos,per duellionis accusatos, in exilium ituros fuisse, si damnati essent, non morte multatum iri, Liuiusdem5s reti ait enim sic, Gracchus conceptis Verbis iurauit, si collega damnatus esset,non expectato de se iudicio comitem exiliteius futurum. Hoc ego mihi videor hac tueri ratione posse: quia censer magist ratus es et nec interfici, aut omnino violari magistratu, leges sinerent. Addi fortasse Millud potes : non fuis e vere,quae censoribus illis obiiciebantur, crimina perduellionis qubd eorum alter concionem a tribuno, Lauocasset, alter eum,interces ioni non parendo, in ordinem coegis set maiest atem quidem illam fuissse,perduellionem autem no fuisse cum sit omnis perduellio maies as, non omnis maiestas perduellio qubd si quis tribunum pleb.aliumve magist ratu necasset, aut aduersus Rempub. tyrannidis caus a consilia iniis set: vere tunc perduellio fuit .ideo, CasSum viscellinum, de regno cogitantem,es te necatum, Rabirio,ob interfectum Saturninum tribunum pleb accu
188쪽
fuisse constitutam,animaduertimus . Postea totum hoc ad populum prouocandi ius lex Iulia, non C Caesaris sed Octaviani sustulit. Repetundarum crimen capitale,necne fuerit, dubitatur a doctis .verum omnem dubitationem tollit una distinctio, prioribus enim temporibus capitale non fuit: postea,cum auaritia magistra tuum haud paulo latius manare iam in prouinciis coepisset, visum est ut acrioribus remediis obuiam iretur. itaque, lege lata,capitale crimen factum est . utrunque probatur exemplis. L. Letulum,de repetundis damnatum,postea cum L. Marcio Censorino censorem esse factum, tradit Valerius lib. I. quo patet, damnatione ius RO-m manendi ademptum illi non esse, siquidem censuram deinde sit assecutus quam gessitan no ab urbe condita Di I. Idem illa confirmant, quae scripta sunt lib. I. Rhetoricorum ad Herennium Lex vetat eum, qui derepetundis damnatus sit, in concione orationem habere. augur quidam, damnatus de repetundis, in demortui locu qui petat,nominauit veteris enim legis,non eius,quae postremis Reip. temporibus lata esset,exemplum videtur attulisse. cum libro de Ossiciis 1 1 ita loquatur Cicero Proximae quaeque leges derepetundis duriores. Haec,masisse Romae primis illis temporibus, qui iam de
repetundis damnati essent, facile demonstrant. Rursus,capitale crimen fuisse,ebque damnatos
exulasse,interdictis anuavi igni, A. Gabinij dc
189쪽
C. Verris exemplo cognoscitur. qu bd ii quis obiecerit, non eos lege exulasse, sed quia, cuna soluendo non essent, aut nanino cum nollent soluere,voluntarium in exilium profecti sint adiungemus de C. Catone quem Messe damna tuna de repetu dis, Cicero in cire, Velleiusque
tradunt:& exulasse Tarracone ex oratione pro Balbo, perspicuum fit cum tamen si imatae ilis csset tantummodo Hs I. millibus. rex
Ulasse videatur, non,quod fortasse posset aliquis de ab miori Verre suspicari, ne solueret quod aes imatum erat quod minimum sane pecuniae fuit: sed quia legi,quq repetu darum damnati a quavi igni interdiceret , parere cogeretur. Est etiarn apud Velleium P. Rutili exe plum, repertundar hi lege damnati: quem exulasse, MCicero in oratione pro Balbo in epito me Liuiana lib.
LXX. declarat. Verum, ut haec stat dubia, quae tamen satis aperta mihi quide videtur: Pediani testimonio nihil certius,nihil illust ruis is,ubi exponit illud Ciceronis in Verrem Iib. I. Avaritiae supplici,c5muni, subiugit. Estimatione litis, Mexili, satis manifes e exilium cum pecuniaria poena in repetundarum crimine coniungCS.
Actionem fuisse in hoc crimine aduersus haeredes nisi si rei in reatu, ut iurisconsulti loquebantur, periissent, cum ex ipsis cognoscitur iurisconsultis,tum Valerius indicat his verbis C. Licinius Mazer, vir praetorius, Calui pater, repetundarum reus,dum sententia dicerentur,itam. iiij.
190쪽
Maenianum consccndit: deinde M.Ciceronem, qui id iudicium cogebat,praetextam ponentem cum vidisset, misit ad eum , qui diceret, se non damnatum , sed reum periisse , nec sua bona hasta posse subiici: ac protinus sudario,quod forte in manu habebat, ore dc faucibus coarctatis, incluso spiritu poena morte praecurrit qua cogni tale,Cicero de eo nihil pronunciauit igitur illustris ingenitorator ab inopia rei familiaris,inusitato paterni fati genere vindicatus est Poena vero damnatis de repetundis, quod ex Pediano satis liquet, dupli fuit Lex per annosi C. de re
petundis lata Romae nulla est consulibrisque Cesorinori Manilio L. Piso Frugi tribunus L
primum de repetundis rogationem tulit, ut Cicero lib. de Officiis 1 in Bruto docet Co demque anno , aut certe proximo , alia lex codem de crimine a Caecilio tribuno pL lata est: qua damnatum L. Lentulum, eum, de quo pro HXHaae meminimus, qui postea censor fuit,prodidit Valerius lib. V . necesse estinim, ut, si ante censuram lege Caecilia damnatus cst, lata lex sit: vel L. Marcio M. Manilio Cos. quo anno MCalpurnia lata est vel certe S . Postumio L. Calpurnio. nam Africano dc Druso Cm s. qui anno proximo consules filere , censuram Lentulusvi Censorinus gesserunt aliae deinde leges de repetu dis, Seruilia, Acilia,Cornelia, Itilia quibus
singulis aliquandiu iudicia sunt administrata. nan posterior quaeque proximam superiorem