Antiquitatum Romanarum Pauli Manutij Liber de legibus. Index rerum memorabilium.

발행: 1557년

분량: 297페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

uinciae praesidum auaritia pr merentur, aut Cxhaurirentur ne illi, qui prouincias regebant,

quive circa eos erant, negotiarentur, nec mutuam pecuniam daret,stentisve exercerent neque hoc tantum sed ne uxorem quidem quis quam ducere posset ex ea prouincia oriundam, vel domicilium ibi habentem neve filio uxorem ducenti consentiret ne iis in liberos populos ius de pecuniis creditis dicere liceret: item,ne quis de prouincia exiret,aut exercitum inde sua auctoritate educeret,bellum sua sponte gereret, in regnum alienum iniussu senatus ac populi accederet ut libertas sociis, ac praemia,Ob merita in rem p. data, integra essent necuiuuam aurum coronarium aut imperare,aut accipere liceret, nisi cui decretus esset a senatu triumphus.cautum etiam hac lege,ne dona acciperet quaestores,aut xenia ut rectores prouinciarum rationes , prius quam decederent,apud duas in prouincia ciuitates deponerent: ne quis pro consule,aut pro prςtore Natum suum ante se de prouincia dimitteret spectauit haec lex non modo ad eos , qui cum aliqua potestate erant,verum etiam ad eos, qui curabat aliquod opus publice faciendum, frumentum coparandum,vel viam reficiendam: item ad legatos,qui prouinciarum rectoribus a senatu dabantur, praefectosqueri tribunos, quaestores etiam, totamque cohortem praetoriam, si quid accepisse

a prouincialibus conuicti essent. eade lege illud

202쪽

etiam sancitum erat, quid rectorib' prouinciatarum, dum in prouinciam irent, a sociis populi in o. liceret accipere . qua de lege Cicero, dum in prouinciam proficiscitur, ita scribit ad Atticum lib. v. Adhuc sumptus nec in me, aut publice, aut priuatim, nec in quenquam comitum nihil

accipitur lege Iulia, nihil ab hospite. postea vero quam in prouinciam peruenit, codem libro sic: Scito non modo nos foenum, aut quod lege Iulia dari solet, sed ne ligna quidem, nec praeterquatuor lectosin tectum , quenquam accipere quidquam. Ad hanc legem postea C sar,rerum potitus, fortasse caput hoc addidit, ut repetu larum c5uicti etiam ordine senatorio mouerentur. id quidem ab eo factum, Suetonius narrat.

quod vel aucta, ut dixi sua vetere lege potuit, vel noua lege lata, vel etiam, sine lege, pro ea,

quam omniti reru unus habebat,potestate. Scriptum etiam apud Martianu iurisconsultum inuenio,lege Iulia repetundarum cautum esse,ne iudicare, neve testimoniti dicere liceret ei, qui ob turpitudine senatu motus, nec restitutus esse

set. Devi sequitur . ea duplex fuit, publica S

priuata. publica definitur,ea,quq armis, priuata, quae sine armis infertur priuatis enim hominibus armorum usu tum in urbe, tum in agro lege Iulia interdi istum, nisi si haberet ea venationis itineris, nauigationisve caussa, leguDus in Martiano tit. ad L. Iuliam de vi publica idque renouatum a Iustiniano , scribit ipse in libro

203쪽

grauiore, quam reliquae de vi superiores leges,

d formam iudiciorum breuiorem continebat. iubebat enim, ut prius, quam caussa ageretur, citati ic stes per triduum audirenturi dicta corum iudices contignaret quarta die adesse omnes in diem posterum iuberentur,& coram accusatore ac reo pilς,in quibus nomina iudicum inscripta essent, aequarentur: dem rursias postera die a quaesitore sortitio iudicum feret unius A X X x qui numerus cum sorte obtigisset, ipsi protinus sesssium irent: tum ad dicendum duas

accusator horas, tres reus haberet, retisque eodem die illo iudicaretur prius aut quam sententiae ferrentur, qui nos ex singulis ordinibus accusator , totidem reus reiiceret, ita ut num C rus iudicum relinqueretur , qui sententias ferrent, L I. hac lege qui damnati sunt, omnes exu

larui,Milo quia Clodium occidis ti Q Pompeius, Syllae dictatoris ex filia nepos, T. Muna istius Plancus Bursa, Sex. Clodius,quod ,iis auctoribus P. Clodiicorpore in curiam illato, curia flagrasset cum caede enim Clodij, in Appia via facta, incendium simul curiae, oppugnatio nem domus M. Lepidi Pompeius ea lege nominatim comprehenderat sed hos postea,&omnes lege Pompeia de vi damnatos, uno Milone excepto,victor C. Caesar restituit Pompeiam consularis Iulia secuta est, a C. Caesare post: vietum Pompeium lata, ut damnatis de vi aqua igni interdiceretur sic enim oratione I. in

204쪽

DE LEGIBUS

Antonium scriptum inuenimus aqua veri,ucigni interdicere, nihil aliud est, quam exilium, non nominatim, sed re ipsa inferre damnato enim necessitas imponitur exili), ope ea denegata atque interdicta, sine qua viui non potest. quod etiam Pompeia,S ante Pompeiam Plautia, malice quoque superiores leges Vt puto,

sanxerant itaque non dubito, quin Caesar noua lege nouam sententiam, ad vim remouendam. attulerit. Qu'd autem iurisconsultorum inlibris ita scriptum est: deportatione de vi publica damnatis,de priuata vero publicationem bonorum in tertiam partem Iulia lege irrogatam: possit aliquis suspicari, clim videat mentionem fieri deportationis, non esse legem Iuliam, doqua Cicero meminit, sed duas fuisse leges Iulias,unam a C. Caesare latam,alteram ab Augusto. ego aute sic existimo, unam omnino fuisse.

nam, si duet,aliquid crederem iurisconsultorum in libris, distinctionis caussa,additum: sicuti,ad lege Iuliam de adulteriis, addit Vlpianus: Haec lex ab Augusto lata est ne qua scilicet ex Iuliae

nomine dubitatio posset existere unam igitur de vi puto Iuliam lege,eamque latam a C. C sa re. nam, quod deportatio nominatur, quae ante

Augustu nulla fuit: sciendu est, sublata aquae cignis interdictione,eam successisseaeum tamen Veteres ea de leges valeret.itaqueac in lege Cornelia de sicariis c veneficis,quam tulit L. Sylla Icip. xcporibus, deportatione tamen Martianus

205쪽

linae sociis in urbe rem aserant.vnde illud in ea pro Sylla: Seueritatem iudiciorum,quq per hos menses in homines audac1ssimos facta est,tenitate, ac misericordia mitigate quod exponitur in ea pro Coelio his verbis, De vi quaeritis quae lex ad imperium, ad maiestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet quam legem Q atulus, armata dissensione ciuiu, reip. extremis pene temporibus tulit: quaeque ex,sedata illa flama consulatus mei, fumantes reliquias coniurationis extinxit. Ex quo mihi oritur opinio, in oratione, quae Salusti nomine in Ciceronem inscribitur, ubi legis Plautiae legitur,rectius fores legatur,legis Lutatiae chim eo loco de coniuratorum damnatione verba fiant qui vim non m priuatos ciues,quillege Plotia iudicabatur, sed in uniuersam rem p. coparauerant:

cuius criminis quaestio Lutatiam ad legem pertinebat.& ob eam caussam ipse Cicero pro Coelio dixit Quae lex fumantes reliquias coniurationis extinxit: cum de Lutatia lege loqueretur. Sed quaeri potest: cum Plautia lex de vi Ciceronis artate seruaretur cur M. Coelius, pro quo cxtat Ciceronis oratio, Lutati lege potius, quam Plautia, sit ab Atratino in iudicium vocatus quid enim aduersus rem p. Coelius com miserat facile respondetur non quod Romae aut senatum obsedisset, aut magistratibus vim

attulisset sed quod, seditione Neapoli concitata, id enim obiiciebat accusator hintulisse

206쪽

vim rei p. videtur nam ita oratione quodam in loco ita scriptum est allam partem caussae facile patior grauiter inornate a M. Crasso perorata, de seditionibus Neapolitanis, de Alexandrinorum pulsatione Puteolana quod attinebat ad Alexandrinoru pulsationem, aut ad venenum, quod Clodiae necandae caussa paratum es se arguebat acusator quibus in criminibus non pu 'blica, sed priuata res agebatur, postulatus esset Coelius lege Plotia,non Lutati a. sed, cum sis ulcrimen de seditione Neapolitana coniungere tuta quae ad imperium statilinque reip. perime bat: propterea lege Lutatia est accusatus . atque hanc quidem partem caussa M. Crasi us egit illam de veneno Clodiae dato libenter Cicero suscepit, ininaicitiarum caussa. sed principem

locum dedit accusator, quo graum reum Opprimere, seditionibus Neapolitanis .ideoque e ge Lutati accusauit, cum tamen, praeter sedi tiones Neapolitanas, alia crimina obiiceret,lege Plotia,non Lutatia,vindicanda . nam,damnatos esse reos aliis criminib ac legibus, quam quo potissimum crimine, quaque potissimum lege essent accusati, colligitur ex oratione pro Cluentio erat igitur utrique legi locus eodem tempore in ciuitates quia, cum diuersa essent de publicavi crimina, diuersis etiam quaeri e gibus oportebat Post Lutatiam consularis Pompeia fuit, Cn. Pompeio Magno I II. consule post occisum Clodium lata: quaeaci nam

207쪽

ROMANIS. 2o3

aut, si soluendo non esset,in carcerem ire.&,cuait Liuius de Camillo lib. v. Non prius ab Ar . dea profectum Camillum quana comperit levem latam quod iniussu populi mutari finibus non possetmon significat, quod fortasse videri possit,non licuisse Camillo aliam in ciuitatem, extra populi R. ditionem,migrare sed, nonio. tuisse Romam redire, nisi, quam ab eo solui pecuniam populus iusserat, aut solueret, aut, legelata, rescistiaque populi iudicio,liberaretur non enim in exilium ire coactus esset, si multa satisfecisset. idque satis aperte Liuius declarat, cum ait Accitis domum tribulibus4 clietibus, quae magna .pars plebis erat, percunctatus animos corii responsum tulit,se collaturos quanti damnatus esset: absoluere eum non posse. quare non

fuit capitalis peculatus, cum pecunia puniretur: sed vel quia soluere multam rei non possent,vel quia nollent, ut Camillus, tanquam in exilium proficiscebantur. Quod de Cn.Marcio Coriolinno id quod Dionysiusillutarchus tradiderunt, mihi obiiciat: perpetuo exilio a tribus esse multatum, quod praeda in Antiati agro factam occultassiet, nec in publicum retulisset fatebor fortasse,peculatum fuisse, quo Marcius est condemnatus iudicium tamen illud non vocabo, sed vim quandam: impetum multitudinis cocitatae ulcisci plebs cum alias iniurias a Marcio

acceptas, tum illam maxime voluit, quod, cum frumentum a senatu peteret, unus ex omnibus

208쪽

ao DE LEGI BV s

patriciis acerrime restiterat quare in illo iudicio nihil minusquam quid leges vellent, a plebe spectatu est. Quod autem Dionysius &llu tarchus, non absentem, sed praesentem , Liuius autem cotra damnatum absentem tradit Liuio magis assenserim est enim verisimilius, Coriolanum,irritatae plebis vim timentem, iudicio seno commisisse, Mante iudici diem urbe exiisse. Accedit illud ,quod etsi de Coriolani exilio inter omnes conuenies de crimine tamen, quo damnatus est, non idem omnes tradunt Plutarchus peculatum memorat Liuius delicti nomen non ponit. Dionysius nominatam quidem

a Sicinio tribuno pl. praedam Antiatem in Coriolani accusatione significat, sed ut perduellionis crimen,quod illi obiectum erat,probaretur: quod eam praedam Coriolanus amicis mclientibus diuisisset , eo consilio, ut faciosvi satellites ad paradam tyrannidem quam plurimos haberet. quare, si verum est, quod Graeci homines scriptum reliquere, multatum exilio Coriolanum cum Liuius , non damnatum exilio, sed damnatum in Volscos exulatum abiisse tradat ut significare quiddam de voluntario exilio videri possit tamen, vel quia iudicium illud non fuit sed furetis plebis impetus vel quia cum peculatu coniunctum una fuit perduellionis crimen: nihil obstat, quin peculatum ex eo genere criminum fuisse credamus, quo in genere non capitis erat, sed pecuniae poena constituta. Hoc

tissi

209쪽

nominat sed redeo ad sententiam legis. Si c5- missa vis armis non esset, verum aut Virgo, aut vidua rapta esset raptor, qui opem tulisset, capite plectebatur. Hac lege tenebatur, ut Martianus ait,qui turbae seditionisve faciendae consilium iniissent,serub sve,aut liberos homines in armis habuissent omnesque puberes 'cum telo

in publico deprehensi Subiungit idemci de vi

priuata damnatos, neque senatores, neque decuriones, neque iudices esse, neque honorem

Vllum capere,Iulia lege,potuisse. Consularii Antonia,a M. Antonio post obitum C. Caesaris lata ut damnatis de vi ad populum prouocatio esset.quod ad conciliandos sibi multitudinis nimos, qui tyrannidem spectaret, excogitauit.

Harum autem legum testimonia non recito: ne perdat narratio dignitatem,neve non modo aliis, verum etiam ipse mihi molestiam pariam, dum illa crebro repetantur, ut ait, Vt inquit,ac eiusdem generis alia Peculatus a principio capitalis non fuit,ri pecuniaria poena , non capitis diminutione, notabatur id significat Liuius lib. XVII, cum ait: M. Livius erat,multis annis ante ex consulatu populi iudicio damnatus. quam ignominiam adeo aegre tulerat, vivi rus migraret, ter multos annos uerbe dc omni coetu careret hominum ex his verbis, non esse

M. Livio, qui postea Salinator est appellatus, aqua Migni interdictum, sed affectum animo grauiter ex eo iudicio,iratum populo, sua pote

210쪽

aer DELEGI BV s

vrbe cessisse, animaduerto eum autem peculatus nomine a populo esse damnatum, ex eo libello didici, quem nescio quis de viris illustribus composuit. est enim in eo ita scriptum alavius Salinator primo consul de Illyriis triumphauit deinde ex inuidia peculatus reus ab

omnibus tribubus, excepta Maecia , condemna tus mapud Livium lib. x x x V III, damnato de peculatu L. Scipione Asiatico, Africani maioris fratre,litis aestimatae, carceris,nisi solueret mentio fit aquae vero: ignis interdictio nulla nominat or. Habemus etiam exemplum M. Camilli, qui urbem Romam obsidione Gaulorum liberauit. hic ob Veientanam praedam,Vt ait Liuius, a L. Appuleio accusatus, x v. millibus grauis aeris damnatus est. abiit autem in exilium ante iudicii item quia, cum se damnatum iri, de suis tribulibus 5 clientibus cognouisset, de patria maluit decedere, quam iniquissima multam, populi suffragiis irrogatam,exoluerq. nam damnatis de peculatu vel soluendum erat quatilis esset aestimata, vel in vinculis, quoad solue rent , miserrime vivendum . quod in Scipionis Asiatici iudicio,quo de proxime dictum est, L 1-uius significat quod si reus, iudicio non expe- stato in exilium voluntarium abiisset tunc accusationem quidem is, qui coeperat , perseque batur: reum tamen absentem nyalia, quam pecuniaria poena populus condemnabat eamque pecunia soluere, si rediret, damnatus cogebatur,

SEARCH

MENU NAVIGATION