장음표시 사용
191쪽
rogauit,sic tamen ,ut quςdam retineret, atque adeo interdum multa non enim dubito, quin, quot in rebus crimen repetundarum Seruilius costituit,iisdem in rebus, aut omnibus, aut plerisque, idem crimen Acilius, cum suam legem ferret,esse voluerit quod igitur ad criminis rationem, peccandi genera pertinet, legem a lege non admodum dissensisse crediderim. poenam vero sempc fere auxit posterior lex, 3 iudici rationem aliqua re multae mutariit itaque C. Servilius Glaucia, redeo enim ad quatuor leges, quas proxime nominaui is,qui cum Saturnino tribuno pl. praetor est occilus, cum derepetundis rogationem ferret, nouum de comperendinatione caput primus intulit, intraque spatium hoc iudici tempus conclusit, ut accusatori dies, x .ad agendum, totidem defensori ad defendendum darentur ante hanc legem ampliari quidem licebat, comperendinari vero
in iudicio repetundarum non licebat quorum alterum lege Seruilia confirmatum, alterum,
nulla in veteri lege scriptum, sed nouum inductum , Acilia sustulit qua de re Pedianus si Ante legem Glauciae de comperendinatione, aut statim sententia dicebatur, si absoluendus csset reus: aut, Amplius,pronuntiabatur,si videretur esse damnandus, cum dixissent iudices, Non liquet,hoc est,obscura est . itaque ea pars, interposita dilatione, dicebat, in cuius peroratione videbatur obscuritas comperendinatio
192쪽
iungit haec. Allificanter comperendinationem Mampliationem hoc interest,quod comperendinatio ex una tantum re dabatur,cum caussam iudex non intelligeret. omnino, si videbatur iudicibus bona caussa, absoluebat reum sit mala, non statim damnabant, sed hac excusatione parcebant nam, cum condemnandi nota esset
litora, ab solliendi A; ampliandi signum, dabant quo significabant non liquere unde
ampliatio nascebatur. quibus ex verbis primum illud intelligitur, in ampliatione aut accusatore solum, aut defensorem iterum caussam egisse: deinde, etiam hoc consi at, esse, Amplius, pronuntiatum, non cum ambigeretur, absoluedus, aut condemnandus esset reus,sed cum ita dilucide patcre culpa, ut condemnandus omnino Videretur. in quo tamen, vi,quasi ad excusandam dilationem speciem aliquam dubitationis praeseferrent, ampliandi signum in tabellis
dabant, . L. tumque iterum dicebat is, vel pro reo, vel contra reum,qui, quod proposuerat,argumentis non satis probasse videretur. Qiisdad primum attinet etsi Pediano, sicut debeo, plurimum tribuo, quaero tamen, Vere ne senserit, an secus. venit enim in mentem suspicari, ne, quemadmodum in comperendinatione, scin ampliatione ab utraque parte iterum acta caussast. Liuius enim libro x L ii caussam derepetiadis ex ampliatione utrinque ait es bactanti
193쪽
idem ex iis verbis possium coniicere, quae sunt apud Ciceronem actionis echidae lib. I in Ver rem Quid ego nunc in altera actione Cn. Dolabellae spiritus, quid huius lachrymas, concursiones proferam vocat alteram aetionem post ampliationem quod verbum spectare potius tranque partem, quam alterutram, Videtur. 6 Asconius ipse , non dubito, quin idem senserit subiungit enim haec in suo commentario: Hic apparet, etiam in ampliatione sic alteram dici, quemadmodum in comperendinatione. De illo altero, chim dixit, ampliationem fuisse, non in caussa dubia, sed in manifest a rei culpa, non ad caussam melius cognoscendam, sed ad damnationem differendam itane non assentior: nec tamen audeo dissentire libentercnim exis imauerim, Amplius,es se pronuntiatum, cum obscura caussa esset, nec de absolutione, aut condemnatione satis liqueret, pro ptereaque amplius requiri ad caussam demonstranda videretur. nam si ampliatio futuridamnationis esset signum quorsum, cum de Philodamo es set, Amplius, pronuntiatum, tantopere Dolabellari Verres colendis sent, ut condenaretur)non opera superuacanea fuisset ξ cotenderunt aute,quia videbant pos se fieri, ut absolue retur. quid Pedianus in se nonne contra suam sententiam loquitur quasi enim oblitus ea,que ante de ampliatione dixerat, hoc in loco ait:
Mos veterum hic fuerat, viii absoluendus quis
194쪽
csset, statim absolueretur; si damnandus, sta tim damnarctur, si caussa non esset idonea ad damnationem, absolui tamen non posset, amplius pronuntiaretur. Sed fortasse Pedianu; cxcusari poterit, si tempora distinguantur, hoc modo , ut ante legem Glaucia ampliatio fuerit dilat condemnationis indicium, post legem vero Glauciae, obscuritatis, nec fatis exploratae sententiae utrunque sane duo Ciceronis loca, si quis attenderit,videntur ostendere: primum,in iudicio Philodami, de otio proxime dictum est. ibi enim, dubium sitisse post damnatione euentum iudicij,plane constat. deinde, cum ea dixit in codem libroci Verum,ut opinor, Glaucia primus tulit,ut comperendinaretur reus antea vel
iudicari primo poterat, vel Amplius, pronuntiari utram igitur putas legem molliorem opi nor, illam veterem qua vel cito absolui,vel tarde condemnari licebat nam hoc ,Tarde condemnari, ad illud, quod proxime dixerat,refertur Amplius,pronuntiari. v ampliatione nihil aliud, quam tardam condemnationem, significare videatur. Differt etiam in hoc a comperendinatione ampliatio, quod ampliatio tantum a iudicum arbitrio ac voluntate pendet, comperendinatio vero est illa quidem in iudicibus posita, sed petente vel accusatore,vel de sensore nam,nisi alteruter, aut uterque petiisse set, nihil iudices de compercndinando reo cO-gitassent non potuisse autem compercndana
195쪽
tionem inuitis iudicibus omitti, Pedianus docet,cum it,ideo testibus usum esse Ciceronem, ut, si posset, comperendinationem tolleret. perabat enim Cicero, caussa per testes patefacta, iudicibiisque probata, futurum ut de tollenda
comperendinatione a iudicibus impetraret. er go,tum in Iudicibus, tum in accusatore ac de
fensore situm fuisse comperendinandi ius, vere dixi. Differebant etiam origine ampliatio, & comperendinatio nam vetustiorem fuisse ampliationem, verba Ciceronis de lege Glauciae demonstrant. , P. Licinio,C. Cassi, o s. hoc est multis ante primam de repetundis legem annis,quam a L. Pisone latam diximus,ampliatos esse reos in iudicio repetundarum, apud Liuium lib. LII I. animaduertimus. Redeo ad rem me tamen a re logius discessiim est quando in lege Seruilia caput fuit de comperendinatione: S Acilia, de qua proxime agemus,com perendinationem simul cum ampliatione, quae utraque rei potius caussa, quam accusatoris, vi detur esse constituta, omnino sublatam esse ius sit. Tulit eam legem M. Acilius Glabrio, pater eius, qui Verris in caussa praetor fuit,ri cum C. Calpurnio Pisone post biennium consulatum gessit tulerit autem in tribunatu pl. an in praetura,minus constat latam tamen in tribunatu potius,quam in praetura, ut existimem, hoc adducor argumento,quod reliquas de repetundis leges a tribuni pl. omnes video rogatas esse,
196쪽
exceptis iis,quas patricij, qui tribuni pl. esse no
mani fuisse hanc Glabrionis legem, in qua ne comperendinari quidem, aut ampliari liceret reum,Cicero lib. I. in Verrem, Pedianus tradunt itaque multi, nulla Omnino,neque comperendinationis,neque ampliationis, litatione interposita, semel accusati, semel dicta caussa, semel auditis testibus, ea lege damnati sunt. Qia 'd autem in eo loco Cicero dixit: Ego tibi illam Aciliam legem restituo; non dixit, resti tuo, quasi de lege ante Seruiliam lata; sed habuit rationem praesentis temporis, cum ex lege Cornelia,non iam ex Acilia, de repetudis quς- rebatur. Acilia enim tollebat omnino comperendinationem,& ampliationem quae utra que, comperendinatio quidem certe,lege Cornelia permittebatur . id Cicero significauit fatis aperte, cum dixit Adimo enim comperendinatum quod habet lex in se molestissimum , bis ut caussa dicatur. in eo: Glaucia primustulit,ut comperedinaretur reus . nam, si primus Glaucia, ergo aliquis post mite de coperendinatione tulit cum autem Acilium constat non fuisse: id quod ostedimus. fuit igitur L. Syl-ha cuius ex lege hoc tepore iudicia derepetundis administrabantur. idemque declarat Pedianus, cum ait, ideo testibus vltim est Cicerone, ut, si posset, comperendinatione tolleret. frustra cnim Cicero conatus esset tollere,ac ne conatus
197쪽
quidem sieti necessaria fuisset. Cum autem in eo loco Cicero subiunxit, Ita mittam in consilium,ut,etiam si lex ampliadi faciat potes atem, tamen si 1 turpe sibi existunent, non primo iudicare: hoc dicit Ita testes interrogabo ita scelera Verris patefaciam, ut, etiam si ex Acilia, quam,quod ad me attinet, tibi restituo, ad imo enim comperendinatum termittat id , quod
maxime permittit, dilationem videlicet, iudi ces tame,haudquaquam ampliantes, c5perendinationem non nominat quia comperendinatio, non iudicum, sed accusatoris ec defensoris erat, cum,eorum alterutro petente, fieret,
ampliatio vero iudicum magnitudine criminum, vi probationum inspecta, sibi turpe ariabitretur non primo iudicare. Et, iubd Aciliam
Cicero mitissimam vocat,quam Asconius seuerissimam,uterque rect c: seuerissimam, si cum veteribus, mitissimam, si cum Cornelia oferatur.
Haec pluribus verbis, tum quia pertinent ad te ges, tum quia locus Ciceronis in Verrem satis habet obscuritatis in in eo interpretes omnes implicati, tanquam in salebra haeserunt. Quin ta fuit Cornelia, L. Sylla dictatoris, quae cona, perendinationem, lege Acilia sublatam, restituit fuit autem, ut posterior quaeque lex, durior, quam Acilia: ct si comperendinationem concedebat, quam Acilia tollebat scuti ex
Glaucia durior,quam vetus clim tamen lauciae lege comperendinari possct reus, vel cre
198쪽
leste non posset id Cicero significat his ver
bis Vtram putas legem molliorem opinor, illam veterem eodemque modo seuerior,quae consecuta est,Iulia,quam Cornelia quod idem Cicero in oratione pro Postumo tradit. Sunt autem lege Cornelia iudicia de repetundis omnia usque ad C. C faris,qui postea dictator fuit, primum consulatum administrata. consul enim Caesar nouam de repetundis legem rogauit. cuius quidem capita,quq ex Veterum scriptis 1 ceat colligere, haec maxime fuerunt: Vt repeterentur pecuniae, quas quis in magistratu, potestate, curatione, legatione, Vel quo alio ossicio, munere, ministeribve publico cepisset, vel ali-Quis ex cohorte ipsius ut urbani magistratus ab omni sorde se abstinerent in Eve plus doni uanerisve in anno acciperet, quam quod ellet aureorum centum: neve quis ob iudicem arbitrumve dandum, mutandum, iubendumve tiudicaret: nbue ob hominem in vincula publica
coniiciendum, vinciendum, Vincirive iubendum vel ex vinculis dimitte dum neve quis ob hominem condemnandum, absoluendumve,nsive ob litem aestimandam, iudiciumve capitis pecuniaeve faciendum, vel non faciendum ali Quid acciperet qua verba non mus pertinet anta prouinciales, quam ad urbanos mafi-
stratus. Item,ne quis omnino ob negotium a ciendum, vel non faciendum, per calumniam pecuniam acciperet Cautum praeterea, ne pro-
199쪽
nouellarum const.tit. de armis. sed hoc ante legem Iuliam, ante Magni Pompeii edictum, de quo legimus in Plini naturalis historiae lib.
XXXII cI. qui vetuit in tumultu necis Clodianae ullum in urbe telum esse, primis temporibus institutum, obseruat timque non dubites video enim, Seruio regnante,populum Romanum ad centuriata comitia in campum extra urbem propterea conuentilia, quia in urbe usus armorum interdiceretur. serpit deinde licetia quam nouis legibus4 edictis reprimi necesse est. Publica vis vel cotra rem p. magistratus, vel contra priuatostiebat. contrarem p. magistratus capitalis erat semperi, c5tra priuato S, non irem, sed tantummodo, cum erepta vita esset Privatam vim non fuisse capitalem, etiam si non probetur exemplis,facile tamen ex ipsa definitione licet existimare. Neque verb,ut de publica,item de priuata praetor cognoscebat, sed iudices dabat. ac ne de publica quidem semper nam existunt controuersiae quaedam de vi, quae consi stunt in iure ciuili, ut ea pro Cecina: in qua non
praetor, sed recuperatores, quo a praetore urb.
datos iudices esse iam diximus,ludi carui ergo de publica vi modo praetor, cui ea quaestio obtigisset, is aute nec urbanus, nec peregrinus erat, sed unus de reliquis sex modb iudices a prς toredati cognoscebant. dabat autem eos praetor vel urbanus, si caussa esset in iure ciuili, ageretur inter ciues, ut ea pro Cecina vel peregrinus,
200쪽
si ageretur inter peregrinos,vel unus de reliquis sex, si cognitio non a iure ciuili pederet de pri Uata vero nunquam praetor, semper iudices a praetore dati cognoscebant, praetore autem vel peregrino, si res esset inter peregrinos: vel urbano, si ciuis ciuem in iudicium vocaret, S in
iure ciuili post caussa esset: vel uno de reliquis, si de iure ciuili nulla es et consideratio. Nunc, quando de capitalibus agitur criminibus, leges de vi publica narrabimus. Plotia fuit tribunicia, de vi publica priuatis ciuib illata: nam de blica contra rem p. lex Lutatia fuit qua Cati-inam ab L. Paullo, M. Lepidi, qui III .vir post ea
fuit,fratre, accusatum,in Salusi io legimus: Clodium a Milone, in oratione pro Milone: M. Tutium a C. Sempronio Rufo, in epis Ola M. Coelij quae omnes causi ete, non dubito, quin capitales fuerint: chim, Catilinamac Clodium minime leuibus flagitiis assines fuisse,cosi et caussam autem, qua in iudicium Tutius es vocatus, extraordinariam Coelius appellet hanc legem tulit, opinor, M. Plautius Siluanus tribu nus pl. Cn. Pompeio Strabone, L. Porcio Catone Ciri is,qui, ut iam diximus, legem iudici riam tulit Sequuntur consulares,primum Lutatia, de vi rei p. illata qua Q Lutatius Catulus consul M. Emilii Lepidi collega, in tumultu reip. tulit quae festis etiam diebus iudiciu de vi