장음표시 사용
71쪽
de in audacia Salturnini,& in colluuione Drusi, in contentione Sulpicij,& in cruore Cinna no,& inter Syllana arma vixerunt satisne per spicue demonstrat, duas leges fuisse, cum Tanctissimas appellat,ac verbum subiicit numero
multitudinis: praetcrea in ea de prouinciis consularibus, in extremo, idem declarat, chim ait: Aut vobis statuendum cst lectem Eliamina nere, legem Fusiam non est abrogatam. 5 post reditum in senatu Vt lex AElia de Fusitane valeret quibus ex locis, duas fuisse leges, non obscure patet . sed videamus, quae fuerit utriusque sententia quod etiam, ut puto, de numero erit
argumentum sententiam vero non aliunde,
quam ex ipso Cicerone possitimus colligere. quare loca ipsi proponemus vi, no modo quid in iis sancitu sit, vertim etiam,quid inter Vtran que differat, intelligatur ac primum, quod ait in ea pro Sextio: Iisdem consulibus sedentibus, atque inspectantibus,tata lex est ne auspicia valerent, ne quis ob nuciaret, ne quis legi intercederet, ut omnibus fastis diebus legem ferri liceret, ut lex AElia, lex Fusiane valeret dicend si est,quatuor illas partes, de auspiciis, de obnun ciatione, de intercessione, de fastis diebus, omnes duabus legibus,quae subiiciuntur, AElia δίFusia, comprehendi jed tres priores AElia, posteriorem autem Fusia rursus, e tribus prioribus,eiusdem generis 3 quasi naturae duas esse: tertiam separatam, d tanquam alienam . nam
72쪽
auspicia ideo erant, ut esset obnunciatio cum enim de caelo seruatu esset,lum feretibus legem obnunciabatur. itaque auspicioru quasi partus quidam erat obnunciatio nec unquam seruatia
est de caelo, quin obnunciatu sit, siue prospera, siue aduersa signa visa essent cum prospera confirmaret id,quod cum populo ageretur,aduersa impediret propterea uiblatu esse a Clodio morem de caelo seruadi, scripsit Dio lib. xxx VIII.
cum tamen antea ita diligenter auspicia seruata essent,ut M. Drusi legibus, quia contra auspicia latitudicaretur,senatus decreuerit populia non teneri. quod Cicero lib. I. de legibus,& Pedianus in commentario Cornelianitradidit. ergo cum hoc auspiciorum genere quasi cognatione quadam coli ret ob nuciatio. at intercessio nihil habet comune cum auspiciis auspicia enim ad religionem referebantur quod a caelo, id est, a
deoru numine,pendere viderentur intercessio autem humanipotestatis erat cum a voluntate semper, nulla religionis obseruatione,manabat,tum ab ea volutate nonnunquam, quiab
omni religione dissentiret, de cum ipsa quasi
deorum volsitate pugnaret praeterea, seruare
de caelo,augurum,atque omnium plane magistratuum fuit quodi supra notauimus inte cedere vero, dutaxat adtribunos pl. tum veteri Sacratarum legum iure, tum, ut ego existimo
legis Eliae iussu pertinui . loquor autem de intercesssione ad populum, cum lex ferretur.
73쪽
nam in senatu, cum f. C. fieret, non tribunos pl. tantum, sed omnes,qui eadem potestate,qua ij, qui S.C. facerent, maioreve essent, intercedendi
facultatem habuisse , diximus in libro de senatu. atque etiam, quod in eo libro non diximus, forensis,ut ita dicam,erat intercessio,cum prae tori de priuata controuersia decernenti praetor intercedebat cuius generis idoneus locus erit
in libro de iudiciis nunc persequamur institutum. Dixi, legis AEliae fuisse tria illa membra, de auspiciis, de obnunciatione; de intercessiones quae Clodius sua lege sustulit quartum de fastis diebus Fusia lege sancitum itaque in oratione de prouinciis consularibus , in extremo, paulo distinctius locutus est Cicero, clim caput illud, de fastis diebus , separatim a reliquis posuit, reliqua vero tria separatim quidem S ipsa ab eo capite, sed ipsa tamen inter se coniuncta . ut dubitandum minime sit,quin haec in una lege simul fuerint, sicuti simul sunt a Cicerone pronunciata quod si in una lege: ne illud quidem dubitandum de duabus legibus, AElia scilicet,& Fusia, utram intelligamus. nam si de tribus coniunctis unum aliquod in Elia lege fuisse docuero; AEliae legi reliqua duo tribui debere, concedendum, Ut opinor, erit docebo autem Pediani verbis obnunciationem Eliae legis fuisse . nam illud in Pisonem, A P. Clodio, fatali portento prodigioque reipub lex AEliavi Fusia euersa est,
74쪽
ipse sic interpretatur: Legem tulit P.Clodius tribunus pl. ne quis per eos dies, quibus cum populo agi liceret, te caelo seruaret. propter quam rogationem,ait,legem Fusiam de Eliam,propugnacula, muros tranquillitatis, atque Och, euersam esse obnunciatio enim,qua pernici
si legibus resistebatur, quam Elia ex ofirm
uerat erat sublata .miror autem,cur eo loco ni
hil de sentetia Fussae legis addiderit Pedianus: cum tamen ipsam legem simul cum Alia nominarit. Non enim tantum tulit Clodius, ne quis per eos dies, quibus cum populo agi liceret, de caelo seruaret: quod c5tra lex Elia iubebat: sed etiam,vt omnibus fastis legem ferri liceret ut aperte demonstrant illa, quae sunt a nobis ex Oratione pro Sextio recitata, haec in ea de prouinciis Aut statuendum vobis est, legem AEliam manere: legem Fusiam non esse abrogatam, no omnibus fastis legem ferri licere, cum
lex seratur, te caelo seruari,obnunciari,intercedi licere Vcrum,ut fortasse mutilus Pedianus, quia praetermiserit id, quod Fussi lege scitum Clodius abrogauit non item mendosus in eo quod de lege AElia posuimus satis enim planelo auitur, atque ita, ut, cur de media suspicemur,caus an esse nullam videam quare habemus quod volumus , obnunciationem ad legem AEliam pertinere quod si hoc ergo illud, auspicia quoque a quibus obnunciatio deriuatur,& intercessionem ad candem legem per-
75쪽
tinere δε si h c tria ad legem AEliam: unum illud , quod reliquum est, de fastis diebus, ad Fusiam pertineat,necesse erit. Eandem utriusque
legis sententiam, nisi fallor, attigit in epistola,
Quaeris,lib. I. ad Atticu, cum ait Lurco autem
tribunus pl. qui magistratum simul cum lege AElia iniit, solutus est AElia, Fusia vilegem de ambitu ferret inibat enim veteres Romani magistratum auspicato neque omnino quidquam publice,nec domi, nec militiae, sine auspiciis gerebatur quod autem in tribunatu pl. Lurconi a dando factsi erat, ut auspicia se uarentur id ut ipse in lege de ambitu fere lineseruaret, neque auspiciorum ullam omnino rationem haberet, decretu est a senatu: neque hoc solum, sed illud simul, ut omnibus fastis legem ferre posset quod lex Fusia vetabat ideo enim soluit cum senatus AElia lege,& Fusiia,ut neque auspicior religio, neque dierum ratio impedimeto esset,quo minus primo quoque tem pore perferri lex de ambitu posset Has ipsas c-ge S in oratione pro Sextio lege Clodia sign1ficat abrogatas, cum ait: Mitto eam legem, quae omnia iura religionum, auspiciorum potestatum,Omnes leges, quae sunt de iure, Vestem pore legum rogandarii, una rogatione sustulit. nam etsi non nominat legem tamen Eliam significari certum est, cum ait, Qu e sunt de m-re Fusiam autem, cum subiicit, Et de tempore.
ius enim intelligit auspicandi, obnunciandi,
76쪽
intercedendi, quae sanxerat AElia lex tempus autem,quo legem perferri non liceret,iastos,1- delicet dies,de quib' cauerat Fusia lex. nec dubito,quin,cum dixit, Omnia iura religionum, auspiciorum,potestatum, ad sententiam potius
AEliae legis,quam Fusiae,spectauerit.nihil enim horti video,quod ad Fusiam referri possit nam ego quidem in verbo,Potestatum, obnuciati nem,& intercessionem significari puto;quilegis AEliae fuisse, iam diximus. , quanquam,
Ruspiciorum,potestatum, dixit, ad interpretationem antecedentis verbi, Religionum quod saepe facit;& in dictione,Potestatum,&obnunciatio, Mintercessio simul includuntur solam tamen obnunciationem ad religionem refero. nam intercessioni cum religione nihil erati.
quod paulo ante demostraui. Verum sic aliquis argumentabitur si,cum dixit,Cicero, Religionum,auspiciorum, potestatum, AEliam legem tantum significauit,Fusi irationem nullam habuit:. cur proximὸ ipse se exponens intulit,Omnes leges, quae sunt de iure,& de tepore legum rogandaruma nam, si proxima superiora exponit quod nemo dubitat: proxima vero ad solam δε Eliam legem reseruntura cur non subiecit, Unam, potius, legem, quam, omnes leges istomnino haec specie probabilis argumentatio, re vero falsa. nam, quid attinet argumentari de sententia Ciceronis, cum ipse semetipsum patefaciat, atque exponat videbat maioris esse
77쪽
momenti, legem AEliam tolli, quam Fusiam. nam AElia lex perniciosarum legum lationem
impediebat obnunciatione, mintercessitone. Fusia vero, non, ut omnino ferri ne posset lex, essiciebat: sed tantum,ut ne fastis diebus posset: comitialibus autem ut posset, non vetabat itaque,quo plus intererat reip. nunquam ferri malas leges,quam sero ferri: eo erat utilior ciuitati
AElia lex,quae malum prohibebat,quam Fusia, quae latum differebat. potius igitur legis Eliae
sententiam ostendit Cicero,quam Fusiae ,qudd, id ,in quo grauius peccauerat Clodius,commemorare, plus ad concitandam inuidiam posse intelligebat. nec tamen ideo legis Fusiisententiam omisit, ut eius abrogationem Clodio condonaret. nam sibiecit deinde, ut legem, tranque significaret: Omnes leges,quae sunt de iure, de tempore quorum alterum ad AEliam, alterum ad Fusiam spectare , iam diximus. Quod si quis paulo obst inatior repugnat adhuc, nec facile manus dat: cedat saltem ipsi Ciceroni: cuius in consuetudine notanda nisi plurimus fuissem, nunquam haec, quae sum aggressus, ulla ex parte praestare mihi licuisset si mo-dd,ut praestare possim,is, cui accepta omnia refero,concesserit Deus ipse igitur Cicero cum Vatinio saepe obiiciat, eum contra legem AEliam MFusiam fecisse tamen in ea pro Sextio, cum de eo de Vatinio loquatur unam AEliam
nominat ait enim sic: Qui ita se in popularie.iiij.
78쪽
ratione iactarat, ut auspicia, legem Eliam, senatus auctoritatem, consulem , Ollegas, bonorum iudicium nihil putaret in ea post reditum in senatu , cum euisclem Eliae vim nihil afferat proxime tamen utraque nominat: significationem exponat, de Fusia Legem, inquit, tribunus pleb. tulit, ne auspicii Sobtem
peraretur, ne obnunciare concilio, aut comi
tiis, ne legi intercedere liceret, ut ex Cha&Fusa ne valerent Min Vatinium: Audire axe cupio, quare, cum ego legem de ambitu ex S.C. tulerim me vi tulerim Galliis auspiciis tute rima alii lege AEliavi Fusia, tu eam es legem non putes. Rursus dubitabituris ea pro Sextio, primiim, cur eas leges significauit potius, quam nominauit deinde, si significandas duxit, cur, chim de duabus tantum legibus intelligeret, Omnes, dixit quasi S de iure dc de tempore legum rogandarum plures leges essent placet in his dubitationibus immorari nam, ' CXlapidum conflictu ignis, sic ex rationibus virin que collatis veritas elicitur. Significauit potius, quam nominauit, non solum, quia nominauerat antea, cum dixit Iisdem consulibus sedentibus , atque inspectantibus , lata lex est , ut ex AElia, lex Fusia ne valeret ut, cum de re iam nominati, S sua sponte satis nota loqueretur, obscura non post et esse significatio: verum cita, quia vehementior δ grauior saepe fit oratio,
cum id, quod obiicitur , significatur potius,
79쪽
quam nominatur. quo potissamum genere abu- dant ij, tui inter caeteros excellunt, Demosthenes, Cicero . Omnes, aute potui dixit, quam, duas, Vel quia re vera praeter Iliam, Fusiam, de iure, aut de tempore legum rogandarum lexerat nulla: vi,qui Eliam, Fusa, is omnes plane significaret vel quia, cum essent aliae quoque leges & de iure, de de tempore, quas, inmae E lia clusa, in eandem sententiam scriptae, confirmarunt, qui tolleret duas ultimas, superiores
quoque Omnes tolleret . nam quemadmodum,
magis nobili sublato, ut apud philosophos est,
minus quoque nobile simul tollitur, ut sublato corpCre, simul ea tolluntur , quae in corpore adhaerescunt sic, qui Cliam. Fusiam rogatione tollebat,quasi diligetius, grauius, quam sit periores omnes , esse cons riptas verisimile est, cum omnes simul leges eadem rogatione sus u lisse certum est . qudd si quis,utrum, ante Eliam, Fusiana,Mde iure, de tepore aliolcges fuerint, dubitat, neque credit, nisi vel ratione admodum firma, vel graui test e probatur: ego, ut in utroque satisfaciam, ratione, ut opinor , afferam non imbecillam: tes em aurem eum producam , quem leuissimum appellare nemo possit. primum igitur pro ratione illud opponam intimin oratione in Pisonem ta loquatur Cicero: Ce- tum prope annos legem Eliam 5 Fusiam tenueramus: credibile non esse supra centum an
norum spatium urbem Romam sine ulla lege
80쪽
de auspiciis,& de fastis diebus fuisse: praesertim
chim idem in illa oratione in Vatinium acerbissima interrogatione auspicioru vetustatem his verbis ostendat Qui tantus furor, ut auspicia, quibus haec urbs codita est,quibus omnis Resp. atque imperium tenetur, contempseris quod ipsum in II . de Natura Deorum confirmauit: scripsit enim sic mihi ita persuasi, Romulum, auspiciis,Numam,sacris constitutis,fundamenta iecisse nostrae ciuitatis accedit Pediani testimonium in commentario Pisonianae obnunciatio,inquit, qua perniciosis legibus resistebatur,quam Elia lex confirmauerat, crat sublata. verbum enim Confirmauerat, legem AEliam obnunciadi ius non sanxisse primam significat: sed,quod alia lex sanxerat,c5firmasse V omi ram,quod supra commemoraui, vetustissimium fuisse ius intercedendi, datum tribunis pl. iam ab illo tempore, cum in Sacro monte institutus magistratus est, qui plebem tueretur.quod cum ita sancitum esset intercessio tamen tribunicia
AElia lege confirmata est.Verum de lege AElia Fusa fatis multa pergam ad reliquas leges,
quae ad comitia pertinent Lex fuit,quam etilius memorat, Vt,quo die auspicia,capta essent, eodem ea de re, cuius rei caussa auspicatum es.set,comitia absoluerentur alioqui infirmum
inane populi iussim erat Leges quoque tabellariae hoc de genere videntur sunt enim de suia fragiis ferendis cum porro suffragium populus