장음표시 사용
81쪽
fert,comitia dicuntur.hae quatuor fuerunt,omnes,Vt puto, tribuniciae, Gabinia, Cassia Papiria, Coelia Gabinia sanxit, ut populus in magia stratibus mandandis suffragium non Vt antea,
voce sed per tabellam ferret. Cassia bienio postide iussit, in omnibus iudiciis populi, perduellione excepto . Papiria&ipsa populo tabellam dedit , in iubendis ac vetandis legibus Coelia, quo no in genere vocis suffragium reliquum
erat, hoc est,in perduellione,quod lexCassia exceperat,in eo genere tabella dedit ita quatuor tribunorum L rogationibus factum est, utpopulus libere, quod sentiret, in omnibus comitiis,nullo inimicitiarum metu,posset ostendere.
ideo tabellam vindicem tacita libertatis appellat Cicero in Agraria II,& lib. I LI. de Legibus; in oratione autem pro C. Cornelio, principium iustissimae libertatis Cassiam legem, quae tabellam in iudiciis populo dedit. magis enim intererat populi,tabella voluntatem in iudiciis tegere, cum ageretur de capite fortunisque ciuium, quam aut in magistratibus, quod lex Gabinia sanxerat, aut in legibus, quod postea Papiria. Haec de sententia legum tabellari arti nunc delatoribus,& quo quaeque anno lata sit Gabiniurogauit homo ignotus, sordidus quod lib. III de Legibus Cicero tradit. 1, cum biennio ante Cassiam rogata sit, quod idem code in loco dem 5strat Cassiam vero Lepidori acinocos. esse lata,ex lib. de claris oratoribus constet:
82쪽
necesse st Pisones Laenate Coo. rogatam, exiis stimare Cassiam Lepido δ Mancino in s. auctore Scipione Africano posteriore, tulit L.Castasius au .F. Loginus Rauilia, pater illius L. Casiij, qui in omnit, ' caussis querere solebat, cui bono; C. Cassiij, eius, quem C. Mario C. Flaui, o s. leges multas ad minuenda nobilitatis potetiam tuli is in quibus hac, t,que populus damnasset, cuive imperium abrogasidi, in senatu non effer, Pedianus tradidit. Papiriam tulit C. Carbo, ille eloquetissmaus,tulit autem, Ut opinor, P. Popilliori P. Rupilio Ci s. nam eo anno tribunum pl. fui Te, quo Scipio Emilianus de Numantinis triumphauit, omnes historia declarant quem a porta ad concionem productum, quid de Ti. Gracchi morte sentiret, seditiose interrogauit. Coelia, non facile est coniicere, a quo sit rogata: sed, rogatam iti Metello T. Flamini, O s. crediderim, ex iis verbis, que sunt apud Ciceronem
lib. 1 11. de Legibus: Vt opprimeret Coelius Popillium . nana,id de P. Popillio dictu esse, quem C. Gracchus Metello Flaminio Cos. tribunus pl. in exilium eiecit, videtur intelligendum victus iudici caussa quo Popillius,tribuno pleb. Graccho, est oppressiis Coelius sua lege tabellam dederit. sed hoc quia non plane firmis nititur coniecturis, inter dubia reseratur. Etiam in eo co sultum est Reipublicae , quod aduersus ambitionem lata lex,ue quis cadidatus nomenclatore in magistratus petitione teretur. δ
83쪽
tamen, visere fit, progressa pedetentim licen tia est,ut,Ciceronis aetate, suus cuique candidatato nomenclator, cum prensseret,peteretVe,ades set. atque inter laudes M. Catonis, qui Vticensis postea dictus est , hanc enumerat Plutarchus, quod in petitione tribunatus legem, luce candidato nomenclatorem p desse vetat solus seruauit Lex Maria ipsa quoque praeclara quam Plutarchus a C. Mario, qui septies consul fuit, tribuno pl. est latam significat eius legis haec sententia fuit,ut potes, quibus suffragiorum ci stet imponebantur essent angustjores te scili cet multis locus esset. nam in turba fraudem ali . quam committere , di fucilis negocii non est. propterea, quod hoc leges iacitum est, id ambitiosis oppositum fui iIe, itane Cicero dicit in I . de Legibus,& Plutarchus ipse significat in Mari vita, cum ait : In tribunatu legem de suffragiis tulit qua potentium opes tum in feren dis suffragiis,tum in creandis magistratibus imminuit. Tulit P. Sulpicius tribunus pl. L. Sy Ila, Qu. Pompeio C Ora ut in omnibus tribubus libertini suifragium ferre possent cum inquatuor tantum urbanis tribubus antea ferre consueuissent. hanc legem puto a victore Sylla, Sulpici inimico, esse abrogata puto autem ob eam caussam, quia C. Manilius tribunus pl. aliquot post annis eadem legem ferre conatus. est: idemque postea T. Clodius cogitauit. testis Cicero in duabus orationibus,pro C. Cornelio,
84쪽
pro Milone. Sancitum d legibus illud existimo, quod apud Ciceronem libro II de Legibus scriptum est; ut augurum arbitratu comitiatus& concilia vel instituta dirimerentur, vel habita rescinderentur . Quod autem in
eorundem augurum commentariis traditum erat, Ioue fulgente tonante comitia haberi nefas esse; illud , sinistrum fulmen aduersum infaustiimque comitiis esse signum .item illud,
dimittenda esse comitia , cum quis eo morbo, qui insputatur , corruisset, ex quo comitialis morbus dictus est: haec omnia cin augurum libris notata,&,ut seruarentur, legibus cautum esse, non dubito. Atque haec,quae ad impedienda comitia pertinent, non tam religionis caussa homines sapientissimi testibus constitui voluerunt, quam ut, si quando pernicios Reip. rogatio ferretur, obsisti per aliquem augurem facile posset quam totam rationem C. Caesar, qui nihil, nisi potentia suae caussa, fecit,in conuitatu neglexit ibulumque collegam obnunciantem armis foro expulit. Pertinere cillud ad vim comitiorum videtur, quod in x I I. tab. cautum inuenio, ut, quod postremum populus iussisset, id ius ratum esset Item lex illa, qua cautum est, ne priuilegia, nisi centuriatis comitiis, irrogarentur cuius meminit Cicero in oratione pro domo, in ea pro Sextio, d libro III de Legibus. Nec excluditur ab hoc genere illa lex, qua renouare multis post annis
85쪽
C. Cornelius tribunus pl. que Cicero defendit, conatus est me quis, nisi per populum, legibus
solueretur itaque in omnibus s. C. quibus tum
aliquum legibus solui placebat, adiici erat selitum,ut de ea re ad populum ferretur sed paulatim ferri desitum est: resque in eam consuetudinem venit, ut postremo ne adiiceretur quidem in s. C. derogatione ad populum fere la: eaque ipsa s C perpauculos admodum fiebant. quam ob caussam,ferente legem Cornelio,ut antiquuius renouaret, inductus a senatu P. Servilius Globulus tribunus pl. intercessit Firmauit etiapopuli iudicia,quicomitioru nomine continetur, Cassii lex, a Mario C. Flauio os . a C. Cas.
so tribuno pl. L Cassiij I auilis filio, de quo pro
xime meminimus,rogata; t,que populus damnasset,cuive imperium abrogasset, in senatu ne esset. Migremus nunc paulisper ex urbe in prouincias. Tulit primo de prouinciis C. Gra chus tribunus pleb Tiberisfrater,ut consulares prouinciae per senatum quotannis decernerentur. Postea C. Caesar, qui dictator fuit, ne prae toriae prouinciae plus quam annum, neu plus, quam biennium, consulares obtinerentur tulit autem hac legem victo Pompeio cum ipse iam per nouem annos Galliam cotra C. Gracchi legem obtinuisset,consecutus id, quod nemo antea,& si lege. Hic,quando legum caussa de prouinciis incidit metio,non alienu est, quot omnino in ditione populi R.& a quibus,quove
86쪽
anno captae,ium, quae consulares quaeque praetoria fuerint, subiicere. Qii anno M. Cicero Ciliciam pro consule administrauit, qui fuit ab urbe condita CCI I. M. Marcello Ser. Sulpitio C o s. prouinciae x v. fuerunt in ditione populi, o m. Sardinia,Corsica, Sicilia,duae Hispaniae, citerior, ulterior insita AE tolia, Maccdonia,Illyrium, Dalmatia, Africa, Achaia, Galliae duae,Cisalpina,Transalpina Cilicia, Bithynia, Pontus,Creta,Syria, Cyprus quibus ex omnibus prouinciis vectigal capiebat annuum Resp. via Plutarcho proditu est, octuagies quinquies decies centena millia. Sardiniam cepit, inter primi imi secundum Punicum bellum, consul T. Manlius Torquatus , de qua triumphauit ca-que prima,anno urbis D X V III prouincia populi Rom. facta est, missis ad eam componen dam . legatis: quod in faciendis prouinciis seruatum est Corsicam vicit, ac prouinciam fecit C. Papirius Maso consul,&, a senatu triumpho non impetrato, ipse de sua sententia in nronte Albano primus triumphauit, annos X XII. hanc una cum Sardinia semper viatis rexit magistratus Romanus. Siciliam Primus vicit, magnaque ex parte prouinciam fecit Qu. Catulus primo Punico bello: post aliquot annos, captis Syracusis uniuersam in prouinciae formam re degit M. Marcellus bello Punico secundo, aut certe, tui ei successit, M. Laevinus nam de Marcello Velleius tradit debellatum vero in Sicilia
87쪽
a L quino potius praetore,quam a Marcello consule, SI Cicero in Verrem, Liuius significant. Marcellus quidem, secutus exemplum Papiri, Masonis,in Albano monte triumphum egit,urbemque ouans est ingressus Hispaniae tua Scipione Africano maiore, secundo Punico bello, tum, aliquot post annis, M. Catonis Cesoriivirtute, multis victoriis domitς:& in eas magistratus Romani modo pro consulibus , modo propretoribus ierunt. varie tamen possessae,&,ut ait Velleius saepe partibus amissae, certa ac stabilis
esse populi R. possessio, stipenditimque pendere non prius, quam Augusto principe, coepertit. Asiam cis Taurum montem bello Antiochino L. Scipio, maioris Africani frater, profectus in eam consul, ad impertu adiunxit, annoque post consulatum proximo triumphauit,abiroe condita D Ux IIIa post eam possedere beneficio senatus populique Rom.reges Attali, donec M. Perperna consul Aristonicum, qui eam, Attalo
rege mortuo, occupauerat,deuicit,ac cepit. Camtamen in prouincii formam non Perperna,sed, qui ei successit, M. Aquillius consul redegit: qui etiam de Aristonico triumphauit, anno DCXXIII I. Etoliam M. Fulvius Nobilior subegit. bellum gerere coepit consul, pro consule confecit, δ triumphauit biennio post , anno urbis Da x 4. Macedoniam, L. diebus deuicit consul iteru L. AE milius Paulus, anno D C X X Vo, neque tamen prouinciam fecit, sed de sententia
88쪽
X. legatorum quos ad compone dam Macedo niam, atque Illyricum senatus de more misit, Macedonas omnes liberos esse iussit &,ut suis legibus viverent,suas urbes, d agros haberent, magistratus annuos crearent , permisit, Veteris etiam stipendij,quod regibus pependerant, dimidia parte releuauit anno proximo, Perse rege inter captiuos Romam ducto, triumphauit. prouinciam vero Macedoniam fecit anno urbis D C VII. u. Metellus, is,qui ex ea pro praetore triumphauit,& Macedonici cognomen est adeptus. hanc prouinciam postea cum Achaia coniunxit, eque duabus unam fecit , rogatione perlata, P. Clodius tribunus pl. C tranque L. Pisoni, quasi praemium , quod in Cicerone eiiciendo consensisset, lodi administradam Illyrium c Dalinatiam eodem anno,quo Macedo niam Paullus, L. Anicius praetor debellauit , cunam prouinciam fecit, triumphauitque, post Paullum aliquot diebus, rege Illyriorum Gentio cum fratre, coniuge ac liberis ante currum ducto. Carthaginem, Numantiam , illam Africae, hanc Achaia caput, exciderut eodem anno, triumpharunt, Scipio similianus, a. Mummius tulitque inde Scipio cognomen Africani, Mummius Achaici . factisunt prouinciet duae, Africa, Achaia Africam autem intelli
go regione via mersam, qua Carthaginieses pos 1ederant. na Numidia, Vipsa pars Africae, Masis ani sic regnum fuit, Syphace superato,paruitque
89쪽
regibus, Ma CC sare demum,post Scipionem,
Iubam, Mauritani regem deuictos,in forma prouinciae redacta. Mauritaniam vero, G ipsam
in Africa,multis post annis, Calligula imperator in duas prouincias diuisit.Gallia cisalpinam puto prouinciam esse factam eo tempore,cum . M.
Marcellus,is,qui cosut quinquies fuit,primus'; An aibale acie vicit, Virdum arum Gallorii re gem singulari certamine occidit, deque Gallis Insubribus tri uphauit, anno DXXXI. patet enim prouinciam esse factam,quia coloni plures annis eque tibus co deductς. transalpina vero Gallia, quς Narbonesiis quoque dicta est,m abius, L. Paulli nepos, deuietis Allobrogibus,unde cognomen sumpsit, in prouinci formam redegit,
anno DCXXXII. Cilicia perdomuit P. Servilius pro consules; qui,quod Isauron, Cilicia arcem,cuertitos auricus est dictus, tritiphauitque anno DCLXXIX. ex eo tempore Cilicia prouincia fuit. Bithyniam Pop.R. rex Nicomedes Vt antea reXAttalus Asiam,testamento reliquit: eaque simul cum Ponto , in quo Mithridates regnauit, una prouincia fuit, Bithyniaeque nomine appellata. Vtranque ero prouinciam fecit , Mithridate victo, Pompeius Magnus pro consule, triumphauitque anno Di xj I eiusdem Pompeis lex a Plinio iuniore in epistolis memoratur, Bithynis, Ponticis data ne quis annis X X X. minor magistratum caperet, neve in senatu esse
90쪽
senatu essem e decuriones,in curiam a cessiribus lecti,pecuniam pro introitu darenta. item, ut se natores certis de caussis a cesseribus ordine mouerentur: ut Bithybicis ciuitatibus adscribere si . bi, quos vellent, ciues liceret, dum ne ciuitatis cssent alienae,sed earum quisque ciuitatum,quae cssent in Bithynia. atque haec a Pompeio sunt ad exemplum Romanae ciuitatis ins ituta Cretam debellauit Qu. Metellus pro consule, triumphauit anno Di xj I Creticusque post ea nominatus. Syria, Pompeio Magni singulari virtute, ultimo bello Mithridatico victa, leges accepit, prouinciarumque populi R. numerum U-Xit. tritiphauit ex ea Pompeius pro consule,item ex Asia,Ponto, Armenia, Paphlagonia, Cappadocia,Cilicia, Scythis, Iudaeis Albanis, Iberia, Creta,Basternis, praeterea de regibus Mithrida te,&Tigrane anno DCX II. Cyprus ultima, si ante Rep. in prouinciae formam redacta,missona cam M. Catone quaestore cum iure praetorio, lege P. Clodij trib. pl. Pisones Gabinio in s. an V. sed primum ea simul cum Cilbcia, tanquam una prouincia S.C. tradita est .P.
Lentulo pro consule.quod illa verba Ciceronis in epist ola ad Lentulu significant:Te posse per spicere,qui Ciliciam, Cyprumque teneas, quid cfficere, quid consequi possis postea quaestores in eam missi quod ab eo de Cicerone didi cimus qui ad C. Sextilium Rufum in quadam cpistola ita scribit: Tu laudi conducere arbi