Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

141쪽

aos C A v v T IV. :fieri potest, ut intellectus proponat v luntati duo obiecta , quorum Vnum piudicet esse ii onestum , & alterum de- rlectabile . Ergo sicut voluntas Angeli potest eligere bonum delectabile, re licto honesto ue ita stante eodem iudicio, potest eligere honestum, relicto. t delectabili. 3. Quia nullum est bonum

creatum, in quo praeter rationem bo ni ,non appareat aliqua ratio mali: e

go voluntas potest illud eligere propter rationem boni, & iterum respu re propter rationem mali.

Ratio in contrarium allata nihiIem .cit.Imo seipsam destruit. Primo, quia si iudicium Angeli semper est immuta- bile, & voluntas necessario illud sequutur; necesse est, Angelum nec ante,nec post electionem esse liberum in eligem do , quod est contra D. Thomam , qui

cocedit liberum esse ante electionem.

Sequela patet , quia intellectus Angeli& ante & post electionem , cst immu- 'tabilis in iudicando, ut D. Thom. scimponit: si ergo voluntas, & ante, & post Hectionem, debet sequi intellectum,

142쪽

Da IAR E RoheC ante . nec post electionem potest esse libera. Secundo ,si Angeli ita iudicant de rebus eligendis, sicut nos iudicamus deprimisprincipiis, utratio illa Insinuat, necesse est , omnes Angelos eodem modo iudicare de rebus eligessis, sicut nos eodem modo iudicamus de primasprincipiis Omnes enim iudicamus prima principia esse vera ue re quod unus iudicat verum Ister non iudicat falsum. At Angeli non codem modo iudicarunt de rebus Ai-bgendis , quia alii iudicabant Deo as

aerendum esse , alii non Deo , sed Lu--cifero adli rendum. Non ergo eodem 1. modo iudicarunt de rebus eligem a dis, quo nos iudicamus deprimis princit pus

143쪽

III. QVAESTIO

homo habuerit liberum arsitrium inflatu inno-

. t XI haec quaestio, scut&seques,se V cilius intelligatur,notandu est ii . mine spectari posse in quadruplici sta

tu. Primo,in statupum naturae, in quo . nec gratia, nec peccatum originale locum habet, sed natura humana secum dum se spectata. Hunc statum nunqua habuit homo,nechabiturus est. Secu-do in statu innocentiae, in quo primus parens cum iustitia originali fuitcomlhilytus,antequam peccaret.Tertio,in statu naturae lapis per peccatum primii parentis , ante gratiam recuperatam. Quarto in statu naturae lapsae, post recuperaram gratiam.

. Catholici se pleris Caluinistae, distin

guunt hos omnes status. Luthermi

144쪽

D E L 13pKo ARhi T. I 1r primum & secundu confundunt, quia docent primos pgrentes non habuisso xlla dona supernaturalia ,sed fuis. Co- ditos in puris naturalibus. Philosophigentiles nullam plane distinctionem admittunt,quia neq; agnoscunt gratiam, in qua conditi sunt primi parentes, nec peccatum originale, in quo posteri Adae nascuntur,sed putant omnes homirun nasci inpuris naturalibus. Idem fe- hsesentiant Pelagiani, qui ante Luth

tabuisse, nisi dona naturalia ; &cum Philosophis docent , nullum esse pe satum originale. Prima Conclusio. Homo in statu in- 3 nocentiae habuit li berum arbitrium dris,habuit voluntate liberam a Coactione & necessitate. In hoc conueniunt therani & Caluinis at cum Catholicis. Et probatur pri mo, ex illo Ecclesiue I . Deus ab initio constituit hominem, se reliquit istum in manu cons lysui. Quod O primo parente in stata innocentiae intelligenaum est. Secundo,quia liber arbitrii est donum naturale, quod -- ri haberec

145쪽

Conderetur at dona naturalia in statii innocentiaefuerunt integra, ut omnes

fatentur ; tametsi aliqui addant ,oici ornatu donis supernaturalibus, ut C tholici de Caluinistae; alii id negent, ut Luthcran i dc Pelagiani. Omnes tameti admittunt libertatem arbitrii in ill

Secunda Conclusio Homo in statu innocentiς habuit usum liberi arbitrsi, non solum in actionibus naturalibus, Ied etiam in supernaturalibus. Ita sentiunt Catholici, & quotquot docent hominem in illo statu habuisse , non solum dona naturalia, sed etiam supe naturalia. Nam si habuit sapernatura lia potuit illis uti, non minUS, quam n turalibus. Sicut ergo potuit ambulare , sedere loqui , & seruare legem

naturae ; ita potuit credere, sperare,

diligere , dc seruarc praecepta supe

naturalia. Nam dona supernat ratia non minorem vim habent ad producendos actus supernaturales, quam naturalia ad producendos naturales.

146쪽

Rursum, sicut potuit non ambulare, non sedere, non loqui , non seruaretegem naturata sic potuit non credere, non sperare, non diligere, non seru repraecepta supernaturalia. Nam voviluntasipsius tam fuit libera in usu donorum supernaturalium, quam natu ratium ; alioquifrustra fuissent illi d ta praecepta supernaturalia. Hanc conclusionem ex Vna parte negarent

Lutherani, qui putant hominem in statu innocentiae non habuisse dona upernaturalia. 1lli enim dicerent, habuisse quidem usum liberi arbitrii

in naturalibus, non tameninsupern tiaralibuS.

lv. QUAESΤIO. 'An homo iam in tu natura corrupta habeat liberum arbitrium

T Tic duae quaestiones disputari pos-Vna, an liberum arbitrium,

147쪽

C A p v T N. rquod in statu innocentiae fuit saluum K integrum, per peccatum pri ni pa rentis penitus amissum sit 3 Aliora , si

penitus amissum non est, an saltem laesum aut diminutum sit 3

Circa priorem, Lutherani & Caluinis sic sentiunt. Primo , liberum arbitrium penitus sitblatum esse per

peccatum primi parentis. Secundo, nomen liberi arbitrii non esse tolerandum, sed potius vocandum esie seruum arbitrium. Ita Lutherus in libro quodam contra Erasmum edito, quem inscripsit, Lae seruo arbitrio. Et massertione articuli 36. Vbi dicit liberum arbitrium esse figmentum in rebus, titulum sine re, neq, . dubium esse, quin nomen liberi arbitrii a Sat na inuentum sit. Et Caluinus lib. a. imstit. Cap. 2. g. q. ubi dicit se optaro, vetollatur omnino de medio nomen libera arbitrii. Contra hos extat canon

in Concilio I ridentino sess 6. qui/ sic

habet; Si quis liberum hominis arbitria um , ys u dae peccatum, amissum se eo tinctum esse dixerit aut rem esse destis tri

148쪽

-l Circal posteriorem quaestione 9 3 iussicultasestpropter aritiquos Theoἀlogos , qui videntur significate Aiaberum arbiitrium lassum & diminutum esse. Aiunt enim naturam n stram pexa peccatumi primi paren iis, esse Morruptam ,ideprauatam , spoliatam 9 fractam , infirmatam, de . bilitatam. Quibus fauet Concilium Tridentimuit suss 6. capit.1 i. cum diacit, liberum rbitrium non quidem extinctum esse . se tamen viribus ait

Prima Conclusio. ci Homo in sta tu naturae lapis , antea recuperatam gratiam , retinet liberum arbitrium in actionibus naturalibus, neque il-Jud per peccatum primi parentis missum est, Hoc, salua experientia, negari non potest. Nam quisq; inio ς peritur . quod pro arbitratu fho

149쪽

possit surgere aut sedere, ambulare arrequieseere,incere aut loqui, emere auu non emere. Haec experientia tam ce ξ est, ut non sit opus alio argumemtoad probandamarbitrii nostri liber. talem. Vnde rectε dixit Scotus in il dist. 3'. non rationibus, sed Cruciati. bus agendum esse contra negantes liberum arbitrium. xxTamdiu enim verberibus pulsandi essent , donec Confiterentur 9 in nostra potestate eLD ό eos non amplius pulsare. . Quod si conquererentur, iniuriam sibi fieri , respondundum esset; Quid de nobis Conqueriminiὶ Vos ipsi asseritis, non esse in nostra potestate, cessare 1 ve berando. 1 - Accessis consenses totius orbis ;quia nulla fuit unquam respublica, nullum regnum aut imperium , quod non habuerit publicum consilium, Magistratus,leges, poenas & praemias quae omnia superuacanea ossent,si homines non haberent liberum arbitrium. Imo,siablato libero arbitrio, pec catum tolli necesse est , Recte enim docet

150쪽

DΕ Lrs TRO A AB IT. IIT docet Augustinus in lib. de vera reli-'eone, cap i . tam Certum 8c omni-:us manifestum esse, neminem pe Care in eo, quod necessitate facit , venustr hic Doctorum paucitas , niaga in- δε ι orum turba dissentiat. Et in libro de duabus animabus Contra Mani' Chaeos , capit. 1 i. sic scribit , Nonne bor

cantant se is montibus pastores , ct in heatris poeta , o indocti in circulis, se Docti in bibliothecis, se UMagistri infra sis , se antistites in sacris locis, o in o - e terrarum genus humanum secunda Conclusio. Homo in gstatu natur lapis , post recuperat

gratiam, retinet liberum arbitrium, non solum in actionibus naturalibusi de quibus certum est ex praecedem

ti conclusione ) sed etiam in s apernaturalibus, die quibus potissimum nunC ago. Haec conclusio potest α modis intelligi Primo, de homine peccitore, qui tantum recuperae gratiani actualem, qua excitatur a

DEO a d si1pernaturales actus fidei,