Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

151쪽

selum recuperat gratiam actualem , sed etiamhabitualem, qua formaliter est iustus&sanctia&Coram Deo. De , utroquevera est conclusio. Et pro- ἰbatus i. ex Variis scriptara: stimo-iniis , quorum aliqua depecfat o , a-,

liqua de iusto intelligi debent. Namoenes cl. 7. dixit Domanv id Cain x pyoὰne,s bene egeris, recipita, M aurem male , satim in foribu3 peccatuta tuum aderit Z uexb te reu appetitus ems speccati scilicet θ ct tu domina, O. istius d citus stilicet, quo ad eccatum propendes dc alliceris. Et Deuteron

3O. i,. Considera , quoi h i r se . rim in consectu tuo vitam es b. num ese contrario , mortem se malum Oc, Eu/ infra , Te es inuoco hodie caelum se rer- ram, qMod proposuerim vobis miram ct mortem , benedictionem se maledicti

nem. Elige ergo vitam, ut visas ct dilios Dominum Deum cuum. Et I osue 1 U.9 i Sin autem malum vobis videtur, mi Dominoseruiatis , opsis vobis daturi

152쪽

DE Lia ERO A RBIT. Π', δα . I2. Uriam tibi datur optio ; elige υ- .um Z uod volueris ex his, ut faciam ιibi. Et Ecclesiastici 31. io. Erit isti gloria aeterua, qui potuit transiredi, seno est transegressus uescere mala, o non

fecit. Et Matth. I9. ,17. Si vis ad vitam ingredi erua mandata.

Secundo probatur ratione , quia 'usus liberi rbitrii consistit in eo, Vt possis operari & non operari, prout volueris : at homo , qui accipit gratiam excitantem a Deo, potest cum ea operari & non operari , prout VO luerit : Ergo habet usum liberi arbutrii in a 'ionibus supernaturalibus. Prior pars minoris est certa, quia Deus non alio sine offert homini gratiaeXCitantem, quam ut operetur: Ergis quando excitatur a Deo, potest op rari , si velit; alioqui frustra excitaretur. Posterior probatur, quia Iudaei saepe fuerunt excitati a Deo dc . tamen non sunt cooperati, iuxta illud Actor. 7. 11. Vos semper Spirituisncto res itis. De quare plura ducemus capit. sequenti quaestione a.

153쪽

Et haec sufficiant contra haereticos,qu putant liberum arbitrium penitu 1hblatum esse per peccatum primi parentis. Deinceps videndum est , an satitem laesum aut imminutum sit. Tertia Conclusio. Vis liberi arbitrii tanta nunc esst, quanta esset in p.ris naturalibus , ac proinde liberum' arbitrium per peccatum primi paremtis, non est: laesum aut climinutum, quoad vires naturales. Est communis Theologorum sententia. Et probatur I ex D. Dionysio, quia tam in Angelis, quam in hominibus, nat ratia manserunt integra, & sola supe naturalia ac gratuita per peccatum ablata sunt. Secundo,quia nunc possumus ea omnia praestare ex nostro arbitrio , quae possemus praestare in puris naturalibus: Ergo nunc tanta esst vis liberi arbitrii, quanta tunc esset. Amtecedens patet , quia possumus nunς pro arbitrio ambulare, sedere, loqui,

emere, Vendero, agrum Colere, studere, arma gerere, non minuS, quam

fossumus in si tu purae naturae Et

gener

154쪽

DE LIA ERO ARBIΤ. in generatim loquendo, possumus nunc ea omnia facere in statu naturae corruptae, quae possunt fieri sine donis supe naturalibus : at in statu purae naturae non possemus plura praestare. Dices ; Saepe fit, ut homo sit imme sus multis flagitiis, & variis tentationibus a daemone impugnetur , ac proinde non possit tam multa bona praestare, qua si esset in puris naturali bus sine ullo peccato. Respondeo. Ita est. Hinc tamen non scquitur, liberum arbitriuvi solius peccati originalis diminutum esse, quoad sua naturalia ; sed solum,u- sum ipsius interdum polle aliquo modo impediri ab extrinseco, quod non negati Quarta conclusio. Vis liberi arbi trii non est nunc tanta , quanta fuit in statu innocentiae , & hoc sensu dici p otest, liberum arbitrium per poccatum primi parentis esse laesum ac diminutum. Est contra Pelagianos. Et probatur , quia homo per peccatum primi parentis amisit multa sabsidia supernaturalia, quae hab*bat in s fatu innocen-

r' et

155쪽

Πtiar. Tunc enim habebat gratiam 5c i stitia originalem, aliaq, dona gratuita, quibus multa poterat praestare , qua jam non potest. Et iuXta hanc conClisionem intelligi debet Concilium Tridentinum, quando dicit liberum arbi

trium viribus attenuatum & inclina, tum esse. Item Theologi cum asse

runt,naturam nostram esse corruptam

di deprauata Nam illa verba possunt habere duplicem sensum.Vnus est,qui primo Occurrit, ipsam naturam fuista proprie corruptam , & in suis naturali,sus facultatibus accepi sse aliquod visnus. Hic est tensiis haereticorum. Alterest, naturam nostram, non ipsam in se esse corruptam nec in sitis naturalibus, sed spoliatam esse donis supernaturali bus, quibus ornata erat in statu innc Centiς Et quia illis donis poterat multa pxaestare, quae ipsa per se non potest,issico dicitur attenuata, fracta, tibilitata: Hic sensus est Catholicorum. Quinta Conclusio. Nome liberi adbitrii retinendum est , & perperam ct eiunt aduersa i, qui nomen iurui arbi.

156쪽

Dii introducur. Sequitur ex dissis, quia 'si libertas su blata non est,non debet ebiam tolli nonae libertatis Deinde, quia Apastoliris i. Timoth. 6. a O. serio hor. tatar, ut fugiamus vocum nouitates: nomen serui arbitridi est plano nouuneq; Vnquam aciditum fuit in Ecclesia per mille & quingentos annOS, Viset tur Caluinus, lib. a. inst. cap. 2. g. . his verbis ; 5 snper apud Latinos tiberi arbuerri nome exstitit Magna ergo temeritas ea . huhc demum abolere velle Voc bulum,.quod aduersariu teste, semper fuit usurpatum. Duo obiici solentii. quod nomen

liberi arbitrii sumps usit a philosophi

et, quod nusquam reperiatur in scripturi ra. R Espondeo. a. Vtrumq; retorqueri potest t. q uia nomen serui arbitrii sum, plumina profugo nacho. a. quia nusquam reperi urin seriptura. Imoapud nulliam probum authoro. Addor. mirunasio nesse,si Ecclesia accipiat alu

i ura multas acceperit a poetis, uturi nonis,&. Pleiaduivi patet ex

157쪽

tia Amos, cap. s. Deinde , illas duas v ces , liberum arbitrium, non quidem immul iunctas quoad senum, ted tamen alteram cum alterius periphrasi in scriptura reperiri, Ut Num. 3o.I .m arbitrio viri erit , vrsaciat , uenon faciat. Nam babere arbitrium faciendi aut non fiscipndi, nihil aliud est, qua habere arbuo tum liberunt ad utrumlibet.

Diluuntur obiectionei contra liberum arbitrium.

- Ostondi hactenus, liberum a bitria 3Τ um , tametsi per peccatum primi pa dirqntis, donis supernaturalibui spoli

' tum sit ; non tamen ablatum aut hesiunedo; quoad vires naturales. NunC Obiectiones Lutheranorum & Caluinistarum diluendae sunt. 4 . Prima obiectioia Scripturadicit nos nihil, Deum omnia facere di ergo noni habemus liberum arbitrium Antecedens patet ex illo Ιsa.26. iE. Omnia opera intra operatus es Domino Et L Corintb.

158쪽

. b. Dein operatur omnia in omnatas. Et Ephes i. 11. aput operatur omnia secundu consilium voluntatis sua. Respondeo. Quod ad rem attinet, Deus quidem omnia, facit , sed tamen non sequitur,

nos ii facere. Dicitur enim Deus o. mnia facere, quatenus per concursum suum generalem ad omnes actiones nostas conc urrit, & nobiscum operatur. Hic autem concursus non impedit , sed adiuuat libertatem arbitrii. Quod attinet ad testimonia scripturae, nihil ad propositum factui. Non enim intelligenda sunt de operibus nostri ambitrii , de quibus hic agimus, sed de operibus Dei, quae anostro arbitrion pendent. Na Istias loquitur de mirac, lis Dei. Sic enim ait ue Domine,dabis acem

nobis, omnia enim opera n sera operatus es

nobis, id est, Domine , qui tam potenses, Ut operatus fueris omnia miracula quae apud nos Contigerunt , poteris

etiam dare pacem, si voles. Ita Cyrillus explicat. Porro Apostolus ad Corinthios loquitur de Prophetia,discrectione spirituum.& similibus donis gra-

159쪽

tuitis,quae De' in nobis operatur. Vel bacius sunt haec , quidem datur sermosapientiae ; alysimo sesentiae ue alij gratia sanitatum ; abs eratio virtutum alij Prophetia , aly d Metio spiritvum , alij genera linguarum

sermonum. Et mox

tem omnia opera ur

Spiritin diuidens singulis , prout vult AdEphesios autem, loquitur de ne gotio vocationis praedestinationi; quod dicit pendeIe ex c oti silioQvoluntatis Dei. At ex histis imo iis non sequitur, nos non habere libertain ambitrium. Nisi forte sic velis argvinentari ue Deus facit miracula, & distribuit dona gratuita, & in negotio Vocationis operatur ex Consilio P non temere aut ex necessitate : Ergo nos.

non habemus liberum arbitrium. Ni- . hil ineptius. Secunda obiectio. Scriptura dicit, neq, nos, neq; Cosilia nostra esse in mo-stra potestate:Ergo non habemus liberum arbitrium. Antecedens patet ex illo Ieremiae Io.a3. Scio Domine, quia sit a j lvier eratim

sequi cur. Haec a vvis atque idem

160쪽

DA L 13 ERO ARgIT. irymaneshominis via eius; nec viri s. t amisi in dr dirigat gressus suos. Et Proua6.9. Cor hominis disponit viam suamine Domi ni ess dirigere gressin etin. E t Prou.2o.1 . Domino diriguntur gressin Tiri: quo autem fominum intella re potes viam

suam Respones Nostra quidem consiliassent in nostra potestate , non tamen semper executio consiliorum ; quia cepe fiet, vi libet e aliquid statuamus ac decernamus , 52 tamen ab alio impediamur in executione , salua interim libertate arbitrii. Et hoc est, quod dicit Ieremias, non esse in potestate hominis viam eius, quia quamuis ipse mature deliberet , concludat repto ponat, quid agendii sit, tamen erogressus & executio negotii no est semper in eius potestate, cum variis modis

impediri possit. Eodem sensu dixit Sapiens, Cor hominis dissonis viam suam dest, praemeditatur re ordinat, quid quomodo faciendu im sed Domini est rigere gressus ei- , id est, euentus est in manu Dei, a quo peeendum est, Vs- dirigae