Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

191쪽

fectum desursum es, desiendens a Patre tu

minum.

Respondeo. Verum est, dona fidei, spei, charitatis , & actualis gratiae esse a

Deo, tanqtiam ab authore omnis boni spiritualis ue non tamen inde Conficitur, nos cum eiusmodi donis non Cooperari. smo , ideo conferuntur a Deo,

vica ipsis cooperemur. Hoc significat Christ' in parabola Euagelica, Luc. i I3. Cum ait Vocatis autem seruis fluis, dediseis decem mnas , se ait adisios : Negotia mini, dum venio. Et infra ; Iussit vocari seruos , quibus dedit pecuniam , visciret, quantum qui que negotiatin esset. Hic per seruos intelliguntur omnes fideles

Christiani, quibus distribuit dona suae

gratiae, eo fine, ut quisque bene ijs ut tur,iuxta monitum Apostoli, r. Coriri. 6. I. Exhortamur, ne in Tacuum gratiam Dei recipiatis. Quarto obiicitur authoritas quo- rudam Catholicorum, praesertim Am dreae Vega,li. 6. in Concit. Trid. cap. 8. ubi docet, voluntatem nostram merepassive se habere, quando a Deo exci-

192쪽

sunt hic spectanda. i. Gratia excitanS. 1. Consensus ingratiam CXcitantem. Vecra loquitur de gratia excitante; nos hic disputamus de cosensu. Putat enim Vega gratiam excitantem nihil aliud esse, q uam motionem quandam a solo Deo factam, qua voluntas nostra pra uenitur& excitatur ad consensum boni operis Quod quidem probabile est,

nec ullo modo fauet Caluino. Probabilius tamen est,quod docet aliiTheologi P gratiam emitantem esse quandam motionem vitalem , quae simul a Deo ,& a voluntate producitur . a Deo libere , a voluntate necessario. D equo alibi. Secunda Conclusio. Vsus libertati-bitrii optime cohaeret cum gratia CXC n-tante,ita ut in nostra potestate sit,conseritire vel resistere gratiae excitanti scupr*uenienti. Ita Concilium Tridentinum sest 6. cap. quinto,&can. Et probatur I. exscripturis. Act.T SI. Vos

semperdirituisancto resistitis. Loquitur de Iudaeis , qui tametsi per gram

193쪽

tiam & inspirationem Spiritus sancticipe excitarentur ad fidem dc poenitentiam, nolebant tamen inspi rationi locu dare,sed sponte ac plena libertate illi resistebant. Eodem spectat illud Psalm 9 .8. Horis vocem eius audieritis, nolite obdurare corda veina , id est, si in ternam vocem Spiritus sancti percepetatis,n0lue illi resis ere,sed acquiescitu ba enim lomur, quasi sit in potestatu illorum , vel Obtemperare motioni di i uina , vel obdurato cordereluctari, Et ill ud Matth r3.37. 'oties viavi conrre gares lias tuos, ct no si. Et Apocal. 3 ao. Egoso adsium, sput . siquis apera erit mihi ianuam, intrabo ad Agum. Hic fu pponitur, esse in potestate nostra , a. pd :rire ianuam cordis Deo pulsanti, Mnim aperire. .

- Consentiunt nobiscum patres. Amgustinus libro de spiritu&litera, cap. 3 . ait; COUntire vocationi Dei, vel ab eis dissentire , propriae voluntatis est. Nihil breuius, nihil neruosius dici potuit. Et in libro de gratia Christi, Cap. I . Δ Puis

non videat, venire quenquam, aut non προ

194쪽

laire, arbitrio voluntatis 3 Et in tractatuin titulum Psalmi Ti. prope fine ; Non

erat in potestate tua , ut non nascereris ex AEdam Vest in potestate tua, ut credas in Christum. Et D. prosper lib. 2. de vocatione genti um,Cap.,8..ncut quicredia runt, iuuantur ut infide maneant sc qui

nondum crediderunt, iuuantur ut cre

dant. Et sicut illi in sua habent potestate, ut exeant; ita O ioinsua haben ore- . state, ut veniant Omitto alios Patres iure perspicua. - Accedit haec ratio ossicacissima. ab Constat e* scripturis, alios consentire diuinae vocationi, alios resistere.Consenserunt Matthaeus in telonio,Paulus in itinere, Zachaeus in arb ore, Latro in cruce. Restiterunt Iudaei, de quibus Stephanus act. 7. yr. Vossemper Spiritui saniso re sitis. Et Prouerb. i. r. . Vocauio renuistis.: Vel ergo utrique, tam hi quam illi,libere id fecerunt; vel necessario aut coacte. Si libere,vicimus Si 'neces Iario aut coacte, duo sequuntur absurda. Alterum, quod nec illi laudandi , nec hi vituperandi sint. Alte-

195쪽

rum; quod Deus det quibusdam suam: gratiam,&per Cain ipsos necessitet aut cogat ad resistendum; quod plane adiurnabonitate est alienum. Quid e nim hoc aliud est, quam Deum egis authoremPeccati obdurationis Θ ut conferre suam gratiam in nostiam pernitiem dc damnationem 3 Et si ita est, quomodo alibi dicit , Noliter recorda ves, a obiici potest illud Ion. 6. . Nem potes enire ad me, nis Pat ertraxerit M. Nam hinc colligitur , grati m ellic Cem, qua quis Vocatur ad Christum, habere vim trahendi & determinandi volunta em, ita ut Voluntas non D sit non sequi. Vbi ergo libertas 3 Reseondeo. Homo non solum trahitur vi&necessitate, sed etiam affectu, more , vel beneuolentia iuxta illud poetae, Trahirsua quem voluptas. Et

noc modo trahitur homo a Deo, Veexplicat Augustinus pract. 26. in Ioan

nem.

Caluinus urget illuci Ezechielis 36.

26. Auferam cor lapideum decarne vesra,

196쪽

DEL 13 ERO ARBIT. uertatur in carnem ,sed solum passub se habet;i ta non est in potestate Voluntatis humanar ut ex mala fiat bona sed mere passive se habet. Respondeo. Voluntas nostr secundum se, nec est cor lapideum, nec carneum ; sed vis quaedam media naturalis , q uae se nam lapidis aut carnis successive potest suscipere,id est, quae nunc peccati duritiem, nunc gratiae teneritudinem in se habere potest. Neutrum tamen sit , sine libera ipsius cooperatione. I incidem Ezechiel G.31. dicit, Proi sire ἁ vobis iniquitates vestras, o facit obis cor nouum Vnde sequitur,cox t pideum non posse fieri carneum, nisi, Deus per suam gratiam,& voluntas persuum consensum concurrat. Doconcursu Dei intelligitur illud λ Dabo

vobis cor carneum. Et Psal. FO. o. Cin undum crea in memH. De concum 1, P su autem n0strae voluntatis;

Tacite vobis cor no-

θ dabo mobis cor carneum. Hinc infert, sicut non est in potestate lapidis, Ut co-

197쪽

III. QUAESTIO.

n usus liberi arbitris

diaturper praeficientiam

T Anc quaestionem proponit Aes gustinus lib. 3. de libero arbitrio cap. 2.Et ratio dubitandi est,quia pra scientia Dei est certa dc insillibilis:Ei .go Omnia, quae Deus praescit futura , necessario euenient; alioqui praestie. tia Dei falleretur. Praescit autem o Ui quae nos facimus Ergo omnia ne cessario facimus,nihil libere. Accedit ali ud argumentum valde dissics te, quod postea examinandum est. , α Nota , duplicem esse Dei praescientiam ab aeterno. una est conditionata dc necessaria, qua Deus ab aetemno, ante omne liberum decretum suae voluntatis, non absolute, sed sub comditione praevidit,quid homines & An zeli facturi essent pro sua libertate, si1 ' cuni

198쪽

DEL IBERO ARBIΤ. Is um his vel illis circumstantiis, in tali et tali rerum ordine collocarentur. Altera est absoluta dc libera,qua Deus 'ab aeterno , post liberum decretum suae voluntatis, absolute & determinate praevidit , quidquid reipsa fulmrum est. Vide, quae diximus in prima

parte, tradi. i. cap. IO. quaest. I. Hoc

posito, sit. Prima Conclusio. Praescientia com ditionata nullo modo repugnat libertati arbitrii nostri. Probatur 1. quia illa praescientia est ante omne decretuliberum voluntatis Dei: Ergo praecise spectata, sine decreto Dei, nihil per

se operatur extra Deum: i Ergo non,

potest tollere nostram libertatem. quia per illam scientiam Deus no pra uidet, quid reuera facturus sit Petrus vel Paulus, sed quid facturus esset, si haec aut illa occasio illi osterretur. 3. quia haec scientia supponit hoc aut illud futurum esse ex hypothesi: Ergo prius concipimus aliquid ex hypothesi futurum esse quam Deum hoc pro scire. Ergo haec praescientia non tollit

199쪽

contingentiam. Simili argumento' 'temur in sequenti conclusionet. 4 Secunda Conclusio. A bsoluta & liabera praescientia futurorum, quam lii scientiam visionis appellant, non tollit libertatem arbitrii nostri. Est dolfide, quod sic ostendo. De fide est, Deum praescire omnia futura: Et λἰ militer de fide est, manere in nobis li-l: bertatemarbitrii,&vsiam eius: Ergo . de fide est, haec duo non pugnare ii ter se. Accedit duplox ratio. Vna Boetii,quia non repugnat, aliquid esse

futurum contingenter: ergo non re

pugnat illud sciri: Ergo scientia futuri

contingentis, non tollit contingentia eius. Antecedens probatur, quia ego futurum contingenter, duo tantum

dicit, nempe, futurum esse, &, posse non esse. Sed haec duo inter sonon pu gnant, quia sicut multa positat fieri, quae non fient ; sic multa fient, quae' possent non fieri. Ergo multa conti genter fient. Qu9d autem contingenter futurum est,hoc vere futurum cst:i praesciri ergo potest. Omne enim,

quod

200쪽

quod verum est, scibile est. Ergo scietitia non tollit contingentiam. Altera ratio est aliorum Patrum,

qui dicunt res non ideo futuras esto, quia praesciuntur a Deo, sed ideo prae sciri a Deo, quia futurae sunt. Vnde sic argumentor ue Libera &absoluta praescientia futurorum supponit res ego faturas , & ideo est merε speculatiuar

Ergo si res erant futurae contingenter, antequam concipiamus esse cognitas

Deo,erunt etiam futurae contingen

ter, accedente praescientia Dei. Nam cum haec praescientia sit mere specul tiua,& nullam habeat causalitate,non potest mutare libertate arbitrii nostri in agendo. Vnde Augustinus comparat illa Cum nostra cognitione,quae nilui addit vel tollit rebus cognitis. Sicut ergo mea praescientia, qua habeo per reuelatione Dei de Antichristo peccaturo,no imponit illi necessitate peccandi; sic etia de praescietia Dei dicedu est. Ratio dubitandi initio allata nihil , cliud conuincit, quam certo & infalli-binterfutura esse, quae Deus certo dc