장음표시 사용
61쪽
alliciunt x decipiunt homines 4 Aliqui recentiores utuntur disti ctione. Aiunt neminem posse velle malum, quod est sibi malum ; nec odiuste bonum, quod est sibi bonum. Posse
tamen velle malum, quatenus est est
ri malum ; & odisse bonum, quaten est alteri bonu. In hoc posteriori puncto agentiuntur No minalibus: in priori,antiquis scholasticis. Nos in utroque cum scholasticis sentimus, adhibita moderati one, quae sequitur. 1 Prima Conclusio. Potest aliquis alteri velle malum , quatenus illi maturri est ; tamen ratio volendi nonpotest es- se nisi bonum, sub ratione boni,quate nus bonum est. Probatur, quia qui mdit hostem suum, vult illi malum , ut malum illius est ; & tamen hoc ideo fa cit, quia putat sibi bonum esse, nocere, hosti. Huc spectat sententia Dionysij : Ethinc soluitur primumargumentum
c Secunda Conclusio. Potest aliquis sibi ipsi velle malum , tanquam obiectum maioriale , sed non potest velle
62쪽
'DE L 18 ERO ARBr T. 47 his sub ratione boni. Hoc satin 2. Cassebus. Primo, quando stiens appetit rem illicitam & prohibitam , propter aliquam utilitatem aut delectationem, quae illi annexa est. Hinc soluitur se
.cundum argumentum Nominalium.
Secundo, quando appetit sibi mortem in euadat aliud malum , quod putat prauius esse morte. Et similiter, quando appetit sibi poenam temporalem, Vepossit euadere aeternam.
Reliqua duo argumenta Nominalium facile diluuntur. Ad 3. dico, in eo, 7 quod quis velit experiri suam libertatem inesse aliquam rationem boni. Ad . Habitiam prauum inclinare ad malum , propter aliquod bonum annexuis NM quando aliquis ex prauo habitu seu consuetudine inclinatur ad luxuri- am, sentit se inclinari propter det Etationem,quam concipit in . t ipsaluxuria.
63쪽
II. QV AESTIO. . An voluntra tersetur tantum
T Oluntas potest dupliciter spect
V ri,ut supra dictum est. I.Vt volumias est ; & sic potius versatur Circa fine. r. Vt libera est , & sic potius versatur circa media. Quaestio est , an possit habere actum aliquem , qui nec Circa finem, nec circa media versetur ρ Aliqui negant , quia debet esse proportio inter intellectum & voluntatem : sed intellectus in i udicando, vel assentitur alicui propositioni propter se, quo pacto assentitur principiis, vel propter aliud , quo pacto assentitur conclusioni Ergo si militer voluntas in appetendo, vel appetit aliquidbpplexse , quo pacto appetit fine, vel propter aliud, quo pa'cto inedia ad fine. Ergo non datur temtium. Alii contra sentiunt,prieter Vo- litionem finis & volitionem medio
rum, postv dari uiam , quaesit diuera
64쪽
is illis. Ratio est, quia volunt potest velle aliquod bonum absolute, sub
ratione bonitantum, non autem subratione finis aut mediorum. 'Prima Conclusio. Non potest dari Lactus voluntatis, qui non versetur circa finem, vel circa media , saltem ma- terialiter. Ratio es , quia omne bonum vel propter se appetitur, vel propter aliud: Ergo omne bonum , vel appetitur v*Πnis, Vel Vt medium. Secunda Conclusio. Potes: dari uenetiis voluntatis, qui nec versetur circa media, quatenus habent rationem mediorum,nez circa finem,quatenus habet ratione finis. Probatur,quia potest aliquis appetere bonu propter se , quatenus non eXercet causalitate finis. Nam cauialitas finis in eo consili it, iu-- xta sententiam D. Thomae, Vt amore sui moueat voluntatem ad electionetrimediorum. Sed potest: aliquis amare finem, seu bonum aliquod propter se appetibile, Ut tamen CX amole illius non eligat media, quibus illud bonum consequatur.
65쪽
luntatis, siue sint I vo luntate , o natura est, siue a voluntate,Vt liberum arbitrium est. AC i. quaeri po- . test,quinam sint actus voluntatis eliciti. a. quinam sint imperati. 3. unda eliciti sumant suam bonitatem&m, litiam. . Vnde imperati illam sumant. F. quomodo disserant interse actiosi bera actio voluntaria. 6. an si lae actionos futurae sint liberae, an etiam praesen
66쪽
T Thomas in L 1. q. 8. 8c sequen- Itibus, distinguit duplices actas
oluntatis, nempe eliditos & imperatos. De Imperatis postea. Eli citi, secundum D. Thomam sunt siex; quorum tres versantur circa iliacm, nempe a mori intentio, fruitio; reliqui tres ci ci media, nempe electio, Consensus, usus. Caeterum quia electio non solet fieri sine pseuio consilio scu deliberatione ; ideo D. Thomas tractat Eliam de consilio , qui non est actus voluntatis, sed intellectus. Nos de si lex quidam amor , quem Diuus
67쪽
do nomen voluntatis pro actione v .luntatis, non pro potentia. HIC mor absolute versatur circa bonum
per se amabile ; & in eo differt ab intentione & fruitione, quia interitio Versatur Circa bonum per se amabile, quatenus absens estue fruitio circa bonum per se amabile , quatenus pet sens est; Amor absolute quatenus abstrahit a praesentia & abstemgia. Vide Diuus Thomam quaest. ar, art. i. ad Hinc sequitur, hunc avdum non versari es inedia, sedci ca finem; quia finis est bonum per se amabile: media , non nisi propter mnem. Nec tamen versatur circa finem, quatenus exercet causalitatem finis'; sed praecise , quatenus est bonum per se amabile, ut explicatum capi . q. 2. conci . α
secundus actus cirra finem est Imi' tentio. . Dissert autem a primo actu, nempe a simplici amore seu volitio-
68쪽
DE LIn ERO ARB i T. Π nu , quod amor, Vt dictum est , ve sttur circa finem , quatenus est bonum quoddam per se amabile. Intentio autem circa finem , quatenus est bonum absens , & inquirendum seu inuestigandum per media. Vide D. Thomam loco citato. Quaeres i. an intentio sit idem, quod desiderium 3 id est, an idem sit, intendere finem,& desiderare finem ZRespondeo. Desiderium vel est simple , vel essicax. Si essicax,iam idem . est cum intentione , si simplex,diue
sum Quaeres 2. an intentio versetur Icirca solum finem, an etiam circa mC-dia 3 Respondeo. Formaliter vers xur circa solum finem , non autem circa ullum medium in particulari, quatenus medium est. Nam forma- 'liter antecedit consilium & deliber
tionem: electio autem mediorum
supponit consilium & deliberatio.
Ouaeres 3. an saltem intentio syirtualiter versetur circa media in L 3 comm
69쪽
communi 3 Rcspondeo assirmativo, quia cst absoluta dc cssicax volu obtinendi finem: ergo saltem impliacite &virtualiter includit voluntatem
mediorum in Communi, non Rutem
ilius medii in particulari. Hoc enipertinet ad electionum, de qua post
Tertiu=actus voluntatis circa G, nem est fruitio, seu gaudium. Disserea duobus praecedentibus , quia inte*tio. Versatur circa finem absentem dc nondum obtentum:fruitio circa prae sentem& iam possessum: Amor absolute, abstrahendo ab vexossi , Ut iam ante dictum est.: Quaeres I. quotuplex sit fruitio 3 Respondeo. Est duplex : una viae, quatest imperfechar Altera patriae, quae inpexsecta. Ratio est, quia fruitio signi ficat gaudium de Deo possesso. Detri: autem dupliciter postidetur. I. pe
70쪽
fecto , quando habetes in re. 2. im-
perfecte, quando habetur in spe. Vi-
Quaeres 2. Ati fruitio sit plane i- dem, quod gaudium 8 Respondeo. Duplex est gaudium de Deo: unum
oritur ex amore charitatis seu amicitiae ; Alterum ex Amore spei seu concupiscentiae. Potest enim Deus il pliciter spectari. 1. ut es summum bo- num in se. a. ut est nostrum summum bonum. Priori modo est obiectum charitatis 3 posteriori , cst obiectum spei. Igitur Amor, quo Amanau, DC .um, tanquam summum bonum in se, est amor charitatis seu amicitiae. Amoraulena quo Amamus Deia, tanquam sumum bonu m nostru m,est
mor spei seu cocupiscentiae. EX Vtroque Amore oritur gaudium: Ex priori , gaudiu amicitiae, quo gaudemus Deu se in se esse summum bonum: ex posteriori , gaudium concupiscentiae , quo gaudemus nos possidere Deum,