장음표시 사용
141쪽
dus cum voluntas nec positive probat, nec positive reprobal. nee sibi placet, nee sibi displicet, cum possit, ae debeat illud , quod sibi ab intelleetia
sussetonior advertente proponitur probare, vel reprobare. 3. Consensus vel est directus, vel in directus. Primus est, cum volunt
diroelo in objectum ab intelleetu propositum sertur, acceptat, complaeet. Alter, qui et Virtualis dieitur, habetur cum voluntas licet directe non se ratur in objectum, sertur tamen in aliquod aliud , in quo objectum eontinetur, vel ex quo Se it, vel scire potest, posse oriri, uti si quis non vult directo turpiter loqui, sed vult ebrietatem, ex qua scit, vel scire potest, ludi piloquium posse sequi. Collet. 4. Consensus vel est efficax, vel inesseax. Efficax dieitur, eum voluntas malum approbat, et ejus ea utionem, vel asseeutionem intendit, etiamsi illud postea non exequatur vel assequatur. Inefficax dieitur, vel eum voluntas aliquid vult, sed inessieaciter, pula aut desunt sibi media, aut dissi. cilia sunt, ei dicitur Desiderium, vel eum voluntas delectat ne de obieeto malo absque eo, quod ejus executionem, Vel asseculionem intendat, v. g. deleetatue de occisione inimici occidendi, vel Decisi a latronibus; et hie
consensus cum dele latione morosa convenit. Collet.
O. Quaenam requiruntur ad peccatum mortale pli. Tria, nempe plena advertentia, plenus consensus, Et gravitas maleriae, seu malitiae: cum enim peccatum mortale sit aeterna poena dignum, requiritur, quod sit doliolum plene voluntarium, et revera grave. Autoinct, Siampo.
. Uuaenam advertentia ad peceatum mortale imputabile requiri ur, actualisne, vel si eiι virtutilis
R. Non requiritur advertentia actualis, uti quidam somniarunt, nam si requireretur hujusmodi advertentia non peerarent, qui malum agerent ex ignorantia vincibili, vel ex perversa consuetudine, quia isti eerlo iid vellentia in adlualem non habent, dum peeeant. Item non peccarent haeretici, et insideles, qui alieni vivunt a Christi Religione, existimantes actu non solum non peccare, sed obsequium item praestare Altissimo. Sed hoevist Deilissimum: ergo non requiritur advortentia actualis; sed susscit virinalis, quae salis est, ut lipheatur volun lsrium indireelum , quod sussieit ad peceatum mortale. D. Thomas I. R. q. 6. art. 7. ad 3. . Quinam consensus requiritur ad peceatum mortale pR. Consensus plenus: peeealum enim mortale, utpote quod Dei amicitiam dissolvit, perseelum esse debet in genere suo. Hic aulem consensussu Teii, si sit negativus , quia qui sussilienter advertit ad pravos concupioseentiae motus, vel ad turpem , aut illicitam cogitationem , et nega live so habet, non positive approbando, nec reprobando illa, eum possit, ac debeat, exponitur periculo proximo consentiendi, et videtur interpretative velle delectationem ex illis accipere. Ilom sussicil eonsensus iste, etiamsi sit indirectus: nam voluntas quomodocumque aliquod illieitum vult, opponitur rectae rationi, ac Legi Divinae, quae prohibent malum eligi quocumque modo, vel, acceptari. uine ad peccatum mortale committendum non requiritur, ut consensus dirigatur in rem malam directe, sed sussieti, si dirigatur in rem ex qua OgeuS cognovit, vel cognoSeere potuit, ac debuit, P0S5α malum oriri. Collet. eap. 4 ari. a. Anicine.
142쪽
o. Puibus de eausis peceatum eae genere suo mortale potesι seri veniale per aecidens pR. Tribus de causis nempe vel quia deficit plena advertentia, vel quia
deest plenus consensus, vel quia non habetur materiae gravitas Hinc excusantur plerumque a mortali peccato, deseelu plenae advertenistiae, vol consensus, tutantes septennio minores; nam non videntur habere plenam advertenuam malitiae mortalis , ac proinde nec plene istam velle. Dixi, plerumque, nam si malitia supplet aetatem, in mortale incidere possunt. Item exeusantur semistulti, salui, semidormientes, vel aliqua vehemonii distractione dolenti: nam isti pariter nec advertentiam, 'nec consensum plenum in agendo habere videntur. Collet.
Q. Eae quibus indiciis collisti potesι in dubio, an quia Feecato plena
consenseris p R' Ex istis, quorum I. est: Si persona sit limora lase conscienti ac, ne a nimo ita disposita, ui potius mori velit, quam mortaliter peccare, Censetur non plene eonsensisse, licet in repellenda tentatione Iuerit aliquo modo negligens : seeus si sit persona pravae vitae , et malis consuetudinibus asso- ela; et ratio est quia persona proba, si plene consensisset, advertisset, quod non verificatur de persona prava, quae peccatis assueta, sacile non advertit
a. Si quis malum grave, quod cogitavit, facile potuisset exequi, et non
est exequutus, judicatur non plene consensisse,' quia si plene consensisset, ex cogitatione transiisset ad actum.
3. Qui dubitat, an vigilans, vel dormiens, an sui eompos, vel impos viti Piam fecerit, censetur non plena consensisso: qui enim vigilat, vel plena Sui compos est, reminiscetur ejus, quod pleno consensu fecit, si longa
temporis mora non intercessit.
4. Qui loquitur, langit, oculos in idem objectum consulto, et iterato diarigit, qui diu cogitalionem illicitam mente revolvit. praesumitur plenus eo Sensus adesse quia hae actiones a renitente non fiunt. Collei t. I. sol. I 87.
P. Uuaenam caussae eaecusant a Feeeato, eo quia vel adnertentiam to lum, vel e sensum R. Ignorantia in vincibilis , impotentia, vis, sive eoaelio , molus primo Primi concupiscentiae, et metus gravis, quando est ita vehemens, ut omnem usum rationis lollat. Dixi quando esι ilia vehemens ele. Quia si melus est Simpliciter gravis, cum voluntarium non tollat, sed solum minuat, minuit proinde, sed non tollit culpae gravitatem in iis, quae sunt intrinsece malaia Hinc si quis metu gravi adaelus fornicationi consenserit, graviter peeeavit, sed gravius peceasset, si fornicatus fuisset sine tali metu. Antoine. o. Meusalume aliquando quis a mortali peeealo ratione parvitatis materiae pii. Excusatur aliquando, quia ad rationem peccati morialis requiritur etiam gravitas materiae: hinc si materia levis erit, leve erit peccatum 1 . r Ex S. Ligorio stoc. cit. n. 56.ὶ Quando autem materia sit parvi momenti dia
cernondum est morali judicio prudentis, cui sequentes regulas servient. . Ut de materia iudicetur, non tantum ipsa secundum se absoluto est conriderauda, sed etiam respective ad finem intentum, ad quem si parum facit, tu is rat, Diuitigod by Cooste
143쪽
Dixi erevsamr aliquando et non Seni per , quia dantur peccata , quae
parvitalium maioriae uora ad milluni, ne peccata mortalia die uulur ex lolo
. Quaenam auri ι ista peccata, quae parvisatem maιeriae non admit. tunι 'R. Sunt illa, quorum materia, si vo magna sit, sive parva, gravem mali tiam continet, et graviter laedit virtutem, cui opponitur. Hujusmodi sunt x. peccata directe opposita virtutibus theologicis, scilicet Fidei, Spei, et Caritati; nam si quis aliquod leve a Deo revelatum, et sibi propositum non credit, ideo non credit, quia supponit, quod Deus, in illo levi revelando, vel mendax suerit, vel ut iusipiens errare potuerit, haec autem Suppositio, quis non videt, quod Deo gravissimam inserat injuria uir Similiter si quis desperet aliquod leve bonum posse a Deo consequi , vel aliquo levi contemptu, vel odio Deum prosequatur, nonne graviter Deum offendii, cujus misericordiae non est numerus, et boni latis infiuilus est the. Baurus: et qui toto corde, et viribus est diligendus ΤΩ. Pedurium striele sumptum, quoniam si quis invocat Deum in testem mendacii etsi levissimi, judicaro videtur, Deum posse, et velle mendacium retari, et proinde esse mendacem, et dolosum, quod gravissime injuriosumost Deo aeternae, et infinitae veritatis:lquare rito damnata est propositio 24. ab In noeentio XI. Vocare Deum in testem mendaeii levis non est tanta irreverentia, ProPter quam velit, aut possiι damnare hominem. Concina. 3. Delectatio venerea deliberale capta, quia deleetatio haec, licet levis, consulto volita, graviter disconvenit naturae rationali, et gravem in se continet deordinationem , nam etsi modica sit delectatio illa ph3sice spectata, altamen moraliter gravis est, quia continet proximum periculum ulterius progrediendi, nam vel ad pollutionem, vel ad copulam facile indueere potest, vel saltem ob esliaeuem concupiscentiae impetum, libenter voluntalem trahere ad consevsum actus completi . concina, Besombes, Collet t. I. sol. 41 I. . 4. Simonia de jure Divino: nam parvitas maleriae vel consideratur ex parte pretii, et ivno quo minus est prelium simoniacum, eo major est injuria, quae rei spirituali irrogatur ; quia haec stoeci aestimari videtur , vel eonsideratur ex parte rei spiritualis , et haec licet minima , gravem patitur injuriam, quoniam cum sit inaestimabilis prae omnibus rebus temporalibus, venalis redditur, et rei temporali, qua comparatur, aequalis. Simoniae adde quodvis aliud peccatum, quo virtutem Beligionis, imme
gravis autem, si mullum, ut docet Mag. I. g. ad 338. Bogula sile Non datur pamnitas materiae, ubi Ob gravitatem non eaecinatur ratio ossensionis, vi aeriit in infidelitate, odio Dei, εimonia, pe jurio, re venerea, eι δωδphemia. B. Allendendae sunt circumstantiae, quia saepe fit, ut res ex se levis, allentis eireumflantiis boni communis, vitandi seandali etc. fiat gravis. 3. Ut pars aliqua rei praeceptao sit gravis, ea spectanda est tum absolute, et Se eundum se, lum Eliam in ordine ad totum. 4. In transgressionibus repolitis,si plures materiae parvae, vel secundum se, Vel secundum assectus a se productos, moraliter conjungantur, fit materia gravis, quia
tune omnes moraliter reputantur pro una. Contra vero non censetur materia gra-
is , si parvae materiae nee secundum Fe, nec secundum esseelus reliquos inter se
144쪽
dialo impedit, uti est idolatria, Daemonis invocatio, magia , Superstitio.
Haec enim peccata etiam materino parvitalem excludunt, quia in se summam , plenamqtie eontra Divinam Mojestalem irreverentiam , et injuriam continent. Concina, Besom hes.
5. Fractio sigilli Sacramentalis; si enim hoc frangatur per revelationem alicujus peccati, etsi levissimi ,redditur Sacra me ulum Poenitentiae odiosum, et retrahuntur Fideles ab eo recipiendo. 6. Fractio jejunii naturalis requisiti ad recipiendam Eucharistiam , lumquia jejunium naturale excludit omnem licet minimam cibi, vel potus sumptionem, tum quia id exigit maxima decentia , qua Corpus Domini sume
q. Blaspheuata, nam haec tribuit Deo, quod non habet, nee habere potest, vel a Deo removet id, quo carere nequit, propterea adversatur Divinae bonitali, caritali, ne excellentiae, atque illud, quod indebile tribuitur, vel removetur, etsi levissimum, gravissimam Deo irrogat injuriam, et offensionem. Concina. Nota lamen, quod peccata, quae materiae parvitalem non admittunt, pos sunt esse aliquando venialia, ratione imperisclionis actus, eum scilicet deest plena advertentia, vel plenus consensus. D. Thomas I. u. q. 88. ari. 6.
. Quibus de caussis Feecatum per εe veniale, feri potest moriale periaecidens ria R. Ex hiseo, quae his versiculis conlinentur: Scandala, finis, amor, discrimen, lemptus, et error, vel levium nexus, iis leve grande fiet. x. Mandala, scilicet ratione scandali, nempe quando quis pecea lumleve committit, quod praevidet, vel praevidere potest fore alteri occasioni gravis peccati: uli si quis verbum jocosum proserat praevidcus aliquem ex illo vel bo esse blaspheinaturum, et ratio est, quia Ox virtute caritatis absit nere tenemur, cum possumus, ab iis, quae Proximo occasionem peccandi praebent. Collet, Antoine. 2. Finis, hoe est ratione sinis moraliter culpabilis adjuneti petealo levi, cum scilicet quis levo peccatum admittit ad linem committendi peecatum grave v. g. quis mendacium dicat ad inducendam mulierem ad turpia : et ratio est, quia illud leve, eum sit medium rei graviter malao, partici pht de eadem gravitate sui snis, et quia etiam continet asseclum ad rem moriali ted malam. Collet, Anioine, Slampo. 3. Amor, nempe ratiouo asseclus mortaliter culpabilis, seu graviter inordinati, quando scilicet quis ita actua liter asseclus est ad rem leviter malam, ut istam velit, etiam si mortaliter mala sit, aut malit peccare mortaliter potius , quam ab ista abstinere , aut ad istam pervenire eupiat, etiam per media graviter illieila ; et ratio est, quia ista res leviter mala praesertiar divinae amicitiae , ac proinde graviter violatur earitas. Besombes , collet,
4. Discrimen, selli cel ratione periculi proximi peccandi morialiter: quando nempe quis per peceatum leve conjieitur in discrimen proximum peceandi morialiter; v. g. Si quis ex curiosi tale aspiciat mulierem, satis experius ex hujusmodi aspectu saepe in delectationem morosam, vel turpe desiderium Dissili do by Cooste
145쪽
ineidisse, vel si quis ludo do se licito vacet, ex quo lamen saepe blasphe-inasse advertit; et ratio est, quia ex eodem praecepto, quo lenemur vitare peccatum, tenemur etiam ejus periculum sugere. Undo si gravis obligatio urget vitandi peccatum,gra, is etiam obligatio urget vitandi perieulum ejus, etiamsi oriatur ex ro leviter mala. Collet. Auloine. 5. Temptus, seu ratione contemptus formalis: quando nempe quis lo-gem, vel praeceptum de re levi intendit violare non sibi salissaeial, sed uni-ee; ut injuriam faciat Legislatori, vel Superiori, vel Legi. aul praeeoplo ;ot ratio est, quia tunc videtur eontemnere potestatum, quae a Deo est, et proinde Deum ipsum, qui dixit. Lucae Io. ui vos audis, me audia, et qui vos verniι, me spernu. collet, Besouabes, Anio in c. 6. Error, hoc Est ratione conseientiae erroneae , eum scilicet quis actum venialiter malum exequitur, quem ex conscientia erronea judicat osse mortale peccatum ; et ratio est, quia tune tendit asseclive in peccatum grave, ac in illud salso apprehensum consentit. Collet, Besombes, Anio in o. 7. Levium neaeus, scilicet ratione coalescentiae , quando nempe maleriae leves , seu repetitye legis violationes tuler Se eonnectuntur, et maleis riam gravem ad peccatum mortale sufficientem essteiunt: uti si quis pluraeommisit surtula intra aliquod tempus, vel pluries qui modicum comedit dio jejunii: et ratio est, quia tune illae materiae parvae coalescentes, materiam gravem efficiunt, et proinde gravem inserunt praecepti violationem, et consequenter grave peccatum. Collet, Besombes, Antoine. o. Eae pluribus venialibus ergo ραυι seri unum peccatum mortalepst. Minimo, nisi materiao leves coalescant, ut jaci dictum est; quia peceatum moriale essentialiter dissert a peecato veniali in specio morali; nam precatum mortale habet maliliam gravem, quae versatur in aversione a Deo, et conversione ad ereaturam, quam malitiam non habet peccatum veniale. Hinc veniato quantumlibet multiplicetur, non asseri speciem, seu malitiam peccati mortalis, sed singula venialia remanent in propria specie, nempe in malitia levi. ADtoine, collet. Dixi, nisi materiae leves coalescant, quia si coalescunt, set ex eis pcccatum grave, non quia ex illis pluribus venialibus componitur unum moris tale, quod est impossibile , ut dictum est; sed quia objecla illorum venia- Iium coalescunt in unum, et fit objectum grave, quo existente postea illud peceatum, quod esset pro se veniale, si seorsim spectaretur , fit mortalo ratione objecti gravis ex pluribus obiectis levibus composili, v. g. quis plura furtula commisit, et proinde plura peccata venialia , at ista non esso inani landem unum mortale peccatum, sed remanent venialia, uti sunt: So- Ium eorum objecta nempe res aliena accepta per plura surtula coalescunt , et essor inani objectum grave, nempe rem alienam injuste acceptam in gravi quantitate, ae proinde surtulum post eoalescentiam eommissum, quod esset veniale praeci So Spectatum, est peccatum moriale, quia continet objectum grave, et por illud sur fit injustus deleuloe rei alienae in materia gravi..collet. Antoiue.
. Peccata venialia disponuntne ad peecatum mortale committendum n. Maxime, et probatur ex Eccles. I9.: Qui vernis modica, paulatim deeidet, hoc est, ut explicant PP., qui venialia parum eurat, et avitare negligit, paulatim in mortalia corruet: unde Barnardus ail: A minimia imciseiunia, qui in mazima promunt. collet, Auiolue.
146쪽
0. Quid ri quis statuas in corde suo sola pereia mortalia vitare, ne-yliuens venialis p R. isto graviter poccat, quia agit contra earilalem erga Deum , et erga se; nam periculo valde proximo peccandi mortaliter se exponit, et magnis
De precam Commissionis, et Omissionis O. Quid est meeatum Commissionis, et quid peeeatum sysssionis 'R. P centum commissionis est voluntaria transgrossio praecepti nugativi. quo n liquod malum eqm millendum pmhibi tur: hujusmodi est furtum, quo violatur praeceptum: Non furtum facies. Peccatum omissionis est volutataria transgressio praecepti assirmativi, quo aliquis aetus honus iaciendus praecipitur: lata est violatio jojunii ab Ecclesia praeeopli. colibl. . Peccatum commissionis, el omissionis diser me specie morali inter se IR. Maxime, etiamsi eid m virtvli opponilur , tum quia divesso disso na i tatis modo eidem virtuti adversantur, tum quia , coleris paribus , major in ordiniatio, et diseonvenientia cum reola ratione, et Loge reperitur in pe eato Cotil missionis, quam in p&calo omissionis; gravius enim , et disses mius est ponere ne tum Legi contraritim, quam non ponere ae tum a lege Praeceptum; quare gravius peccatum est odisse Deum, quam omittere a-eium amoris Dei praeceptum. Collet, Anio ine. I se. Unde destinautir distinctio me sica, et granitas pereati omissionis it. Ex specio, et bonitate actus praecepti, qui omitii iure sic non adimplere votum emissum opponitu e Religioni, quia volum est actus Religi
uis. Item po gravius est peccatum omissionis, quo melius est opus prae-eepium , quod omittitur. Sic gravius est pμccatum non adimploro volum Emissum , quam non recitare orationem Dominicam a Consessario praeceptam. Anio ine.
O . Quid reptis tur, ut omissio sit tu abilis R. Requiritur I. Ut quis potuerit r m'omissam pone eo Ut rem omis sam debuerit ponere 3. Ut illam voluntarie praetermiserit. Bine si quis Donaudivit Missam die festo, quia n grolabat iti lecto, non peeemit, quin noli poterat illam audire. Non an divit quis Missam die D' is, nee Hliatis precavit, quia non tenebatur audire: denique non' audivit Missam diu festo, vitria intinet hi liter ignorabat Osse diem sesiuin, nec etiam Decavit, nam involuntario Missam praetermisit. Anto ine in nol eap. 3. de pereat. , et
Q. Pitan num quis pereat peccaro omissionis, quamis ponis caus-
n. Quando caussam ponit, ex qua praeἡidet, vel pha videre potest, posse sequi omissionem rci debitne, quia tune stillum in directe quit ipsκm omission ire. Hi ne si Subdiaeonus hodio saepularo nogotium ordia lur praevi dens vel praevidere potens, quod ob negoti um illud horas canonicas non sit
147쪽
xi postea ex aliqua ei reum flantia a negotio solutus, horas canonieas persolvat: et ratio est, quia cum negotium orditus suit, voluntatem sallem virtualem habuit omillendi horas eanonicas. Anioine. Hic tamen adverte, quod licet quis peccet pee calo omissionis quando ponti essicae em omissionis eaussam, allamen si omissioni adnexa est aliqua censura, vel poena, haec non ineurritur nisi eo tempore, quo actio ex praecepto ponenda est, et non ponitur, quia lunc revera ponitur delictum exter. num, seu omissio Relualis, cui adnexa est censura, vel poena. Antoine.
O . Quid si quis scienter, vel inadvertentia, aut lynorantia culpabilieonficiat se in morale periculum omittendi rem debitam rn. Peeeat etiam peccato omissionis, dum tali periculo exponitur, quia tune voluntatem salieni interpretativam habet omittendi rem de hilam; quod verum est, etiamsi postea ex aliquo accidenti omissio nou sequatur. Anioine.
. Peceatne denti O, qui posvit ea sum omissionis , vel ejus morali Ferieulo sa e Osuit, at cum tempus ad AkIionis praeemti ueneriι, et stratι Praeceptum adimplere, non adimpleaι R. Maximo, quia lunc illa ae lualis omissio est sibi libera, et voluntaria. Bine si quis die sesio dii neu lo incipiat ludere eum intentio no ludendi tolo allo inane, et Missam non audiendi, vel iter arripuit eum probabili periculo
non audiendi Sacrum, non solum peccavit peccato omissionis eum eatissam
ejus posuit, vel ejus periculo se exposuit, sed et peceat denuo, dum illo manumissam non audit, desistens a ludo vel ab itinere. Imo hoc verum est. etiam-Εi tempore, quo urget adimpletio praecepti, impotens sit ad illud adimplendum , nisi antea per poenitentiam retractaverit culpabilem omissionis caussam: quia hae non retraelata, dicitur indireelo voluntaria, et proinde eulpabilis. An lotuis.
atii. De Peccatis eae Unoraulia, eae infirmitala, ει eae maliιλύ. Disserina peeeatum ignorantiae a peccato eae lynoranιia ' - n. Maxime, quia peccatum ignorantiae est omissio debita a scientiae, seu est negligentia directe, vel indirecto voluntaria in adquirenda cognition
earum rerum, quas aliquis se ire tenetur. Peccatum vero ex ignoraulia est,musgressio Legis, quae .fiit ob ignorantiam eulpabilem. Anicii ne . . mi eryo Unorantia vinea bilis veciale peccatum distinetum a pec cura, guod rutiona talia. ignorantiae committitur 3 iceris quidem, si iguorantia is lineo etiam non a Delata, sit de iis
rebus , quas scire tenemur : patet ex i'salm. 24. Delicta Iuventutia meae, et is noran Ma meas ne memineris, Domine. Et Eccl. I. Ne adincreseant ignorantiae meae, ει multiplicentur delicta mea. D. Thomas I. R. qu. etsi .ari. R. Quod peccatum tamdiu perseverat, quamdiu durat negligentia in addi Mendis iis, quae quis scire tenetur ratione muneris sui, vel ossieti, vel status, Et toties renovatur, quoties advertit quis ignorantiam suam , Et eum possit, non conatur eam repulis ro: et ratio horum omnium est, quia latis ignorantia eia libera transgressio praecepti,seu omissio rei praeceptae.
o. Cui vir uti opponitur isnorantiae peccaιum Τ
148쪽
R. Peeeatum ignorantiae quod gravius est, quo gravior est, et magis necessaria res ignorata, et quo major est negligentia discendi, ea quae scienda sunt si versatur etrea ea, quae ratione sui Scienda sunt ex pram cepto Divino. uti sunt Mysteria christianae Religionis, opponitur virtuti Fidei. Si vero vorsetur cirea ea, quae scienda sunt, ut quis hene munus suum exerceat, opponilur ei viri uti cui opponitur muneris sui non recta administratio. Sie ignorantia vineibilis Iudicis, vel Advocati opponitur justitia commulalivae : qui a Judex, vel Advocatus justitiam commutativam Iaedit, cum ob suam ignorantiam litiganti, vel clienti damnum infert, vel perieulo inserendi se exponit. Ignorantia vincibilis caeremoniarum sacrarum in Sacerdote opponitur Religioni, quia Sacerdos sacras coeremonias in sacrificando non observans, virtutem Religionis violat. Anioine t. I. sol. 8 ., et t. R. s. 34o.
na Maxime . quia illa transgressio est voluntaria indirecte, et in caussa, sellieet in voluntaria negligentia addiscendi ea, quae agens tenetur scire. Hine Lueae 23. orabat Christus Patrem, ut dimitteret Iudaeis peccata , quae Ex ignorantia committebant: Pater, dimitte illis ; non enim seiunt quid faciunt. Patet id etiam ex SS. PP. Hieron γmo, et Augustino contra Pelagianos, item ex Canon. I 6. dist. 37., et Can. v. de Sortileg. Anto inade peccat. sol. 3 I. V. cui virtuti opponitur Peccatum eae ignorantia commissum; et quo-ιies tale meeatum renovatur R. Opponitur illi virtuti, eui opponeretur, si fuisset scienter commissum;
quia in sua caussa voluntarium est, et proinde est riusdem speciei ae peccatum scienter commissum, et in se voluntarium. Iteratur aules in toties, quoties aetio, vel omissio culpabilis ex ignorantia vincibili ponitur; quia toties ponitur voluntaria Legis transgressio numero distin ela ab alia simili vio- taliono Antoine l. s. sol. 34 a. o. Lynorantia vincibilia, si non eaeeuraι a peccato, minuitne salum
R. Si ignorantia vincibilis non est directe voluntaria, sed solum in dire-ele, Et in caussa, eum Milicet, est crassa, et supina, minuti malitiam peccati; quia minuit voluntarium, sed non ita ininuit, ut mortale sat veniato , quando negligentia addiscendi gravis est; nam habetur voluntarium sussi-eiens ad psecatum mortale. Si autem ignorantia vincibilis est directe voluntaria ; seu affectata, auget malitiam peecali, quia reddit peccatum magis voluntarium, et ignorantia assectata Bequiparatur scientiae. Idem .
. Quid dicendum de ignorantia aetuali
R Ignorantia actualis est debilae cognitionis ae tualis privatio; el dissertat, ignorantia habituali, quas denotat privationem habitualem scientiae do-bitau , de qua loquutu in est. Ignorantia actualis triplex esso potest: nempe inadvertentia, inconsideratio, si oblivio. In advertentia est privatio actualis attentionis ad agendum requisita: Inconsideratio est priualio debitae inspectionis sive diligentiae actualis: Oblivio est actualis privatio recordationis rei, quae habitualiter se itur.
149쪽
uio omnes veniunt sub communi nomine ignorantiae actualis, qualenus agens delu, quo ex his ogit, cognitione peltiali destitulus es,
Quidquid diei uni est de ignorantia habituali, dicendunt est de ignorantia actuali. riusque specu bus; qua vis proinde ex illis speciebus, si in vine ibilis est in eo, qui debitam cognitionem habitualem habet, excusat a pecca-lo, celerisque, sicut excusat ignorantia habilitatis in vincibilis: nam currit eadem ratio, nempe quia tollit voluntarium. At si vita cibilis est, qualenus in advortentia, ineonsideratio, et oblivio poterat, et debebat vitari, loquendum est codem modo, ac do ignorantia habituali vincibili
Q. Quandoniam inadvertentia, inconsideraIio, et oblivio die stur xinei. bilis , seu indirecte voluntaria , et proinde culpabilis pR. Dicitur vincibilis i: quando agens cognovit, vel eognoscere debuit , ne potuit teneri ad majorem diligentiam, et inquisitionem in agendo, et illam non posuit: et proinde non advertit, non inspexit, non recordalus fuit, u Si diversis negotiis distractus ante actio nom, animum non inissedit ad ea quae agΡnda sunt, et exinde sequitur inadvertentia, incoli siderati uel obli vio: 3. Si inter agendum. opposuit aliquod, quod advertentiam. impediat, vel inspectionem, aut recordationem. 4. Si aliquis sibi inest defeetus habitualis, v. g. nimia festinatio in agendo, vel nimia desidia, vel alius deseeluosus habilus, qui se distraclum tenere solet, et hujusmodi deseelum se iens
de pollere non curavit. Antoin .
. Quaenam dicuntur peceam eae in mi a te pR. illa, quae ex passionis, Seu concupiseentiae antecedentis molibus eo m- mltiuntur, sive motus isti a daemone excitentur, sive sponte sua exurgant.
Q. Actus pravi, qui eae concupiscentiae motibus oriuntur , imputantume semper ad culpam R. Si motus concupiscentiae an lecedentis ita vehementes sunt, ut omnem usum rationis, Sive advertentiam omnem lollant, actus pravi inde sequuti non imputantur Bd culpam; quia neque liberi sunt, nequo voluntarii in se vol in caussa. At si molus concupiscentiae an locedentis vehementes sunt, sed non ita ut usum omnem rationis, et omnem deliberalionem intercipiant,nelus pravi inde sequuti imputantur sd culpam, juxta eorum materiam; quia agens voluntarie, et libere obsequitur passioni, seu concupiscentiae inordinatum aliquod dictanti. Verum motus isti minuunt maliliavi precati, quia minuunt cognitionem, et deliberalionem voluntatis, sed non ita minuunt , ut peccatum . quod de se grave est, sat veniale. Quod si aelus pravi oriantur ex molibus concupiScentiast consequentis, heu concupiscentiae voluntario pici latae, imputantur ad culpam , et augetur malitia eorum , quia sunt plene voluntarii. O. Mottis ipsi concupiscentiae antecedentis imputanturne ad eui ampR. Moliis concupiscentiae pisi graviter inordinali, si sunt prorsus in deliberali, et in voluntarii. non impulantur ad peccatum . ex Concilio Tridentino Sess. 5 , unde recte damnatae suorunt proposilio 5 o. Brii: Prava desi- aeria. quibus ratio non con3ensit. et quae homo in τitus patuur, sunι ρω-hibita praeceρω: non con Visces; Propositio 5t.: Conc iacentia, sise Iem membrorum, eI Pruna ejus desideria, quae inviti sentiunι. homines, sunt rei a legis inobeHentια. lEt propositionis ratio palet, nam hujusmodi metus earent voluntario, et libero, sine quibus peccatum haberi nou potest.
150쪽
Al si hujusmodi motibus sive a daemone Oxcitatis , Sive sponte exortis pra viter inordinalis, amesserit persecta advertentia, ac persecta volunt ulis adprobatio, vel consensus, vel complacentia, i id in ad culpam mortalem im putantur: quia valde dedeeet creaturam rationalem velle, Et adprobare ER, quae graviter adversantur rectae rationi. alque gravem deordination uul continent; at si eisdem aliqua imperseela advertentia adjungatur, tu e isti ad eulpam venialem impulantur propter imp rsecli otio in aci HS. Aut Oine. Motus denique isti si libera voluntate excitati sunt, ad culpis in imputari. iur gravem, vel levem, proiit, erit materia, quia sunt plene deliberali, ac recilie rationi difformes. Anto ine.
Q. Ouaenam dicuntur pereata eae maluis ΤR. Illa, quae ex mera voluntate committuntur, qualenus non ex leniatione gravi, neque ex ignorantia crassa, vel supina, neque ex passione B nle-eedenti patrantur, seὸ ex propria malitia, et voluntaria mali electione. Hujusmodi sunt peceata. quae committuntur ex ignorantia asseet ala, vel ex concupiscentia consoquenti, et voluntarie excitata, vel ex contemptu formali, vel ex occasione proxima voluntarii, vel ox prava consuetudine.
. Quodnam Meecatum est gravius, illudne quod orisur eae malitia, vel illud quod oritur eae infirmitate, vel ignorantia ZR. Illud, quod oritur ex malilia nam oritur ex volun lale prava, et plene voluntaria: at peccatum ex insrmitate, licet sit minus grave relate ad pDecatum ex malilia, Pst lamen gravius pee calo commisso ex ignorantia vincibili non auectata quia peccatum ex infirmitate si cum majori voluuialis inclinatione, quam peccatum ex ignorantia. Anio ine.
De consuetudine, et oecasione peeeati, ubi de scandalo, et sollieitatione .g I . De eonsuetudine pet candi O. Ouid est eonsuetudo peccandi
R. Est quaedam facilitas orta ex repetilis, et frequentatis actibus, inclinaus, et inducens hominem ad ejusdem rationis actus frequentandos Uine regulariter tria requiruntur ad constituendam consuetudinem, sive habitum peccandi, nempe i. Frequentia actuum 2. Ut actus sint ejusdem speciei , nisi sunt in materia turpi, in qua species singulae conveniunt sub eodem luxuriae vitio 3. Ut aelus sint moraliter conjuncti.
O. Consuetudo dissertiae ab oeeasione pn. Differt, quia licet consuetudo sit etiam occasio proxima, et morale .ae proximum periculum peeeandi contineat: allamen eo usucludo provenit ab intrinsoco, nempe a facilitate contracta per repetitos aelus ejusdem Spe Ciei; occasio autem proxima,praeler probabile, ae proximum periculum relabendi in peecalu m/ ortum habet ab extrinseco, seu a caussa extra se posita.
Q. Quaenam disserentia intercedis in Ier simplis em consuetudinarium, et recidistim rR. lloe est discrimen : quod simplox congiae tulinarius post Contra clam pravam consuetudinem, ad Sacramentum Poenitentiae nunc primo acee Diuiti ou by Cooste